franse generaal plaa tst
vraagtekens bij mirage
GROTE WINST VOOR
DEMOCRATEN IN V.S.
KSB
KISSINGER BIJ SAD AT
Regering doet beroep op
gemeenten voor
opvang van Surinamers
D'66: Betere controle
verstrekking
van geneesmiddelen
op
Slappe kost op
voedselconferentie
Van Agt kan beleid
Bloemenhove
voortzetten
VVDM boos over
vonnissen HMG
binnenland
buitenland
commentaar
Sombere geluiden
Bang
voor natte voeten
38 procent
Witte Hui»
Afwijzing
Reactie
uit voorraad
theecologie
Hoop op einde
PTT-staking
in Frankrijk
Goedkoper dan alle andere.
Zeker als u zich abonneert:
f 11.70 per half jaar 45 ct per gids!
3el 020-65232
>f schrijf Antwoordnr. 70, Amsterdam,
.^ostzegel hoeft niet.
Niet onoplosbaar
Getto
PvdA IN MOTIE: SNEL 25
WIJKGEZONDHEIDSCENTRA
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1974
13
(Van onss correspondent!
PARIJS —Een memorandum
L de vice-voorzitter van de
^anse Nationale Vergadering
n voormalig luchtmacht-chef-
reneraal Paul Stehlin. dat de
Amerikaanse mededingers van
jI Franse Mirages technolo
gisch superieur zijn heeft in
Smis aanzienlijke beroering
«wekt. De kansen van het
Franse toestel dat door Das
sault gebouwd wordt en waar
over in de laatste weken nogal
„at te doen is geweest in
verband met de steekpennin-
»en-affaire wordt daarmee
Jeer aanzienlijk aangetast
Het memorandum van de ge
neraal dateert van 17 septem
ber en is op onverklaarbare
wijze openbaar geworden of
uitgelekt. Het is geredigeerd
op papier met het hoofd van
op de Franse luchtvaartindus-
ring en bestemd voor presi
dent Giscard d'Estaing, de eer
ste minister en een of twee
andere ministens- De auteur
levert daarin scherpe kritiek
op de Fraise luchtvaartindus
trie en in het bijzonder op de
firma van Dassault. Ten aan
zien van de affaire van de
Starfighter-vervangers sahrijft
hij: „Als de gegadigden hun
keuze zouden moeten bepalen
op grond van technologische
vooruitgang, zou er geen twij
fel aan het eindresultaat be
staan: de Yli6 en de Yl-7 (de
Amerikaanse toestellen) zijn
ontegenzeggelijk superieur te"
opzichte van de Mirage F-l.
De 61-jarige generaal Stehlin
is in 1968 in de politiek ge
gaan en hij is thans kamerlid
van de zogenaamde Centrum-
Reformatorische beweging, die
tot de tegenwoordige rege
ringsmeerderheid behoort en
die in het kabinet enkele mi
nisters heeft. Op 3 juli werd
Stehlin tot vice-voorzitter van
de Assemblée Nationale geko
zen.
Hij heeft zich steeds een over
tuigd Atlanticus getoond, du»
voorstander van de NAVO en
hij had blijkbaar een nieuwe
toenadering tussen Parijs en
de Atlantische gemeenschap,
met name inzake militaire in
tegratie gehoopt van de nieu
we Franse politieke equipe.
Naar woensdag bekend werd
had generaal Stehlin „diverse
figuren die zich voor de At
lantische gemeenschap interes
seren" van zijn memorandum
op de hoogte gesteld. Het uit
lekken van de nota, die voor
de Franse luchtvaartindustrie
vermoedelijk de laatste kan
sen de bodem inslaat om „het
contract van de eeuw" te ver
overen, moet volgens zekere
bronnen in kringen van deze
„diverse figuren die zich voor
de Atlantische gemeenschap
interesseren" gezocht worden.
Het paleis van het Elyssee
toonde zioh woensdag hoogst-
discreet, maar Matignon (de
ambtswoning van de eerste
minister) verklaarde het me
morandum nimmer te hebben
ontvangen. De kritiek van ge
neraal Stehlin op de Franse
luchtvaartindustrie en de fir
ma Dassault in het bijzonder,
hebben vooral betrekking od
het feit, dat dit de „kostbaar
ste industrie ter wereld is" en
de belastingbetaler een rib uit
het lijf is. Ten aanzien van de
technologische superioriteit
van de Northrop en General
Dyna-mics-geveohtstoestellen,
is deze voornamelijk gelegen
in de technische voorsprong
inzake de voortstuwingsbron.
En Dassault heeft op het ge
bied van de aërodynamica van
de vaste vleugel enige achter
stand opgelopen als gevolg
van de tijd die verloren ging
met de studie en proefnemin
gen van het draagvlak met
variabele geometrie, terwijl er
tenslotte een aanvechtbare
verhouding zou bestaan tussen
stuwkracht en totaalge-wioht.
In Paijs stelde men zich in
verband met de affaire-Steh-
ling woensdag een aantal vra
gen:
Welke zal de reactie van de
regering zijn, ook inzake de
cohesie van de parlementaire
meerderheid?
Hoe zal de Gaullistische partij
waaro-p het bewind nog
steeds voor het overgrote deel
op moet steunen reageren?
Hoe zal de eigen partij van
Stehling handelen in een ver
moedelijk rekenschap vragen?
In de marge van dit alles gaan
geruchten die de voormalige
stafchef van de luchtmacht
minder nobele motieven voor
zijn initiatief in de schoenen
willen schuiven, maar die op
dit moment niet controleerbaar
blijken
He kritiek op het werkgelegenheidsbeleid ven het kebinet-
U Den Uyl, zoals vervat in milioenennota en troonrede, is ge
grond gebleken- Het kabinet heeft zich verkeken op de econo
mische situatie. Die ziet er slechter uit, dan Den Uyl en de zij
nen in september nog hoopten. In verband daarmee is een pak
ket van maatregelen aangekondigd, waarmee de regering dan
tevens een centraal loonakkoord voor 1975 hoopt te bereiken.
Maar zoals de kaarten nu liggen zal dat akkoord eerder be
trekking hebben op een verdeling van nieuwe lasten dan van
een stuk extra-welvaart.
Sombere geluiden. Maar het zat er in. De huidige werkloos
heid, vooral een gevolg van de omschakeling op nieuwe, ar
beidsplaatsen besparende machines (vanwege de hoge loon
kosten) en onvoldoende nieuwe investeringsactiviteiten (van
wege het dikwijls lage rendement), blijkt veel moeilijker te
bestrijden dan enkele maanden geleden nog werd veronder
steld. Bovendien is er sprake van een internationale economi
sche teruggang, mede als gevolg van de waanzinnige stijging
van de olieprijzen.
Nu maar afwachten hoe de regering de zaak (opnieuw) gaat
aanpakken. Een pasklare oplossing is er niet. Zelfs onder socia
listen wordt, zoals op de onlangs gehouden topconferentie van
Europese socialistische partijleiders is gebleken, uiteenlopend
gedacht over de meest gewenste bestrijding van economische
crisisverschijnselen. Den Uyl had op dit punt heel andere ideeën
bar zijn Duitse collega Schmidt.
Misschien zijn de ideeën van de Nederlandse premier wel
mooier, idealistischer. Politiek is echter nog steeds de kunst
'an het haalbare. Daarom zal Den Uyi tenslotte met maatre-
Qelen moeten komen waarmede Nederland in de pas blijft
M het economisch gebeuren in de rest van Europa en de
wereld.
Zeker in een periode a-is de huidige dient men te beseffen
■ook al kan die erkenning pijn doen dat Nederland niet de
politieke en economische macht heeft om de hervormingsdrift,
hie hier leeft, mondiaal in daden om te zetten, althans niet op
korte termi|n.
(Van onze correspondent!
WASHINGTON De Republikeinse Partij van presi
dent Ford heeft op vrijwel alle fronten zware verliezen
geleden.
In het nieuwe Huis van Afgevaardigden, dat in januari
aan de slag gaat, zullen de Democraten via een winst van
45-50 zetels een meerderheid van ruim twee-derde van
het stemmentotaal hebben. In de Senaat zullen de demo
craten minstens 63 van de 100 zetels bezetten. En demo
craten staan aan de top van de regeringen in minstens
39 van de 50 Amerikaanse staten. De democraten bezetten
nu gouverneursposten in negen van de tien dichtstbe
volkte staten.
TV Nederlandse strijdkrachten zijn, zo heet dat steeds, ge
worteld in het Nederlandse volk. Diep geworteld? Hier
past een vraagteken, want de roep om helpende handen van
k^ren, die hun aardappelen en uien door het slechte weer
wegrotten, is maar door een duizendtal militaire vrijwil-
9ers beantwoord. Er zijn et veel meer nodig.
Een van de excuses voor die slapjanusserige houding luidt:
8' zi|n toevallig veel militaire oefeningen aan de gang. Nou
en' Zo'n oefening kan toch beëindigd worden? De onver
achte verplaatsing van mensen en materieel, nu eens niet
"olgens het boekje, levert een ervaring op, die wellicht zelfs
informatie verschaft over de paraatheid, mobiliteit en
'labiliteit van legereenheden dan de maandenlang voorbe
dde oefeningen, waarmee men zich thans onledig houdt.
legerleiding heeft, zo komt het ons voor, een kans ge-
om te laten zien, dat het leger nog iets anders is dan een
'^verslindend, nutteloos apparaat, waarvoor velen het ver
ben. Zoals ook de VVDM de gelegenheid laat voorbijgaan
0rn te bewijzen, dat de belangstellingssfeer van de hedenriaag-
58 dienstplichtigen verder gaat dan de lengte van ha-ren en de
"aliteit van gehaktballen-
Dit leger schijnt, op een kleine uitzondering na, van hoog
ot laag bang te zijn voor natte voeten.
Meubelfabriek Pastoe in
».,i 1166(4 voor H® me®e"
jJ'"ets, de helft van het per-
v,?Ul?6stand, een werktijd-
t'traa'd8 van procent aan-
fill
tin een massale uitbraakpo-
6 uit bet interneringskamp
nJebij de Noordierse hoofd
ig Belfast is gisteren een
'Sene doodgeschoten door
militair.
SINDS begin vorig jaar, toen
er rond zeventienhonderd aca
demici werkloos waren, is het
aantal werkloze academici na
genoeg verdubbeld
HET personeel van een onder
neming voor openbare werken
in de Franse stad Le Havre,
dat met collectief ontslag
wordt bedreigd, heeft de di
rectieleden gegijzeld en de on
dernemingsgebouwen bezet,
Het gaat om de onderneming
Thireau Morel, een van de 25
grootste Franse ondernemin
gen op het gebied van openba
re werken.
In New-York en Oaligornië
kwam een eind aan een lang
republikeins regimec de demo
craat Hugh Carey werd gou
verneur van New York en zijn
partijgenoot Jerry Bro-wn (36
jaar, ex-seminaristen zoon van
voormalig gouverneur Edmund
Brown) werd gouverneur van
de machtigste Amerikaans»
staat, Californië.
Connecticut koos een vrouw.
Ella Grasso, als gouverneur
De republikeinse verliezen
kwamen niet onverwacht. Er
stemde slechts 55 miljoen
Amerikanen, oftewel 38% van
de kiesgerechtigden. Zij ble
ken voor het merendeel in de
greep van inflatievrees en, in
mindere mate, van plan de
Nixon-partij te bestraffen voor
de lange reeks van Wategate-
zonden.
De traditie wil, dat de partij
die tijdens de tussentijdse
verkiezingen aanzienlijke win-
stenbehaalt, twee jaar later
het Witte Huis verovert. Maar
de verkiezingsoverwinning
legt de democraten een zware
last op de schouders- Als over
twee jaar de inflatie nog
steeds voortwoekert, dan zul
len de kiezers even hardhan
dig tegen de democraten op
treden als zij thans ten op
zichte van de republikeinen
deden.
Door de meeste denkundigen
wordt de uitslag van de ver
kiezingen gezien als een afwij
zing van de economische poli
tiek van Nixon en zijn opvol
ger, Gerald Ford. De geringe
opkomst van de kiezers de
monstreert het diepe gevoel
van wantrouwen dat onder het
kiezersvolk bestaat.
Deze tussentijdse verkiezingen
zijn 25 miljoen dollar goedko
per gebleken dan de Congres
verkiezingen in 1972, waarmee
een bedrag van 75 miljoen
dollar was gemoeid. De win
naars bleken doorgaans over
grotere verkiezingspotten te
beschikken dan de verliezers
Het nieuwe Congres is iets
jonger en een graad progres-
niever dan het oude. In de
verkiezingsslag van dinsdag
werden de meestevurige
Nixon-verdedigers bestraft
met verlies. De zeer machtige
afgevaardigde Wilbur Mills,
die in Washington bijna even
veel macht wordt toegekend
als de Amerikaanse president,
werd herkozen door kiezers in
Arkansas, ondanks het feit dat.
hij onlangs met een snee in
zijn neus in gevecht raakte
met een striptease-danseres,
met wie hij teveel ohampagne
had gedronken.
President Ford heeft gezegd
dat de verkiezingen in de Ver
enigde Staten gedomineerd
werden door de inflatie en hij
beloofde „van ganser harte"
met de democratische over
winnaars samen te werken om
de economie te herstellen.
(ADVERTENTIE)
CAIRO Egyptes presi
dent Anwar Sadat, snipver
kouden teruggekeerd van
zijn reis naar Algerije vori
ge week, in gesprek met
Henry Kissinger, in het
huis van Sadat in Giza.
DEN HAAG (ANP) Minis
ter Van Agt van Justitie kan
zijn beleid ten aanzien van de
Bloemenhove-abortuskliniek te
Heemstede voortzetten. De
Tweede Kamer heeft conform
de verwachting waarvan wij
gisteren in een deel van onze
edities nog melding konden
maken, in de nacht van dins
dag op woensdag, na een de
bat van ongeveer acht uur,
met meerderheid van stemmen
het beleid goedgekeurd. Het
gevo-lg was dat de' Kamer de
vorige week door minister
Van Agt aan de Kamer gezon
den brief over het beleid
„voor kennisgeving" aannam.
De kameruitspraak kwam tot
stand door het verwerpen van
de vier moties, ingediend tii-
dens het debat
(ADVERTENTIE)
- 3M Duikertjes,
't Milieuvriendelijke theebuiltje
■zonder overbodige aanhang.
UTRECHT (ANP) De
Vereniging Van Dienstplichti
ge MlilMtaiiiren (VVDM) is bij
zonder verontwaardig d over
de straffen waartoe het Hoog
Militair Gerechtshof gisteren
vijf WDM-bestuurders uit de
legerplaats "t Hardie heeft ver
oordeeld wegens het oproepen
tot eein sit-diowm-stakiiinig- Het
voinnis (twee weken onvoor
waardelijk) aehit de VVDM in
strijd met wat iin de defensie
wordt gezegd over de1
-vrijheid.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het kabi
net doet een dringend be
roep op alle gemeenten met
meer dan 25.000 inwoners
mee te helpen de stroom
van Surinamers en Antil-
lianen naar ons land op te
vangen. Volgens minister
De Gaay Fortman moet dat
op vrijwillige basis geschie
den, maar staatssecretaris
Van Dam (Volkshuisves
ting) heeft al een dwang
maatregel achter de hand:
de zogenaamde vijf-per
cents-regeling. Als deze ge
meenten geen Surinamers
wensen op te nemen zal de
regering een regeling tref
fen, waardoor die gemeen
ten worden verplicht vijf
procent van haar woning
wetwoningen voor bewo-
nig door rijksgenoten te re
serveren
ROME De Nederlandse
landbouwminister Van der
Stee heeft gisteren op de con
ferentie in Rome een vlak,
vaag en vrijblijvend verhaal
gehouden. Daarin is hij overi
gens niet de enige, omdat de
meeste zogeheten „officiële
verklaringen" van de meer
dan honderd deelnemende de
legaties meestal vaag zijn, en
bordevol eindeloos herhaalde
gemeenteplaatsen over de
voedselsituatie zitten.
Minister van der Stee zei on
der meer, dat Nederland on
derkent- dat samenwerking
tussen rijke en arme landen
mede een oplossing moet
brengen, dat de ontwikke
lingslanden zelf meer moeten
gaan produceren, dat Neder
land graag bereid is techni
sche, financiële en wetenschap
pelijke medewerking te geven
en meer da-n tot nu toe, dat Ne
derland kortom bereid is,
waar en wanneer maar moge
lijk- alleen of in samenwer
king met bijvoorbeeld EG of
andere organisaties,, te helpen.
Details of harde cijfers met
betrekking tot die beginsel
verklaring. wilde de minister
niet geven. Cijfers moeten ge
durende de conferentie als het
ware in en uit het overleg
groeien, aldus een toelichting
van Nederlandse zijde.
(Van onze correspondent 1
PARIJS Terwijl de stakin
gen in Frankrijk gisteren nog
uitgebreid werden is er een
kleine hoop gerezen dat althans
de poststakingen binnenkort
opgelost kunnen worden door
een akkoord. De vakbonden
legden woensdag „de laatste en
definitieve" voorstellen aan d»
stakende leden voor.
Intussen heeft de secretaris
generaal van de communisti
sche vakbondcentrale GCP, die
ervan beschuldigd was politie
ke stakingen te organiseren
om het staatsgerecht te onder
mijnen, diit niet alleen ont
kend- maar zelfs voorgesteld
onderhandelingen met de
overheid aan te gaan. De rege
ring had met de verklaring
- politieke stakingen en re
kenend op de geprikkeldheid
en de verbolgenheid van het
publiek, de openbare mening
van het publiek tegen de link
se bonden willen opzetten. Dit
had echter jaren geleden al
succes gehad, en ook thans is
deze tactiek in zeker opzicht
geslaagd.
Met name de zeer hinderlijke
poststaking waardoor vooral tal
van kleine en middelgrote be
drijven hun poorten moeten
sluiten, is onpopulair en dreigt
de communistische partij en
de communistische vakbond
schade te berokkenen.
Intussen heeft de spoorwegsta
king zich uitgebreid en woens
dag was alleen in het noorden
en noordwesten van het land
het treinverkeer nog normaal
en merkwaardige wijze ook op
het grootste gedeelte van het
Parijze voorstadsnet, dat onder
normale omstandigheden altijd
het eerst door stakingen ver
lamd wordt.
Vdlgens rnitouister De Giaiay
Portrmam komt er ook na de
oniaifh-ainikelijlkiheiid vain Surina
me volligiemid jaiair geen einidle
aan de stroom rijksgenoten
naar Nedenliand-. De situatie in
de vier grote steden Amster
dam, Rotterdam, Dien Haag en
Utrecht wordt zo nijpend, dat
ingegrepen moet worden- Mo
gelijk zall de regering diiie -ge
meenten, die vrijwillig een
aantal Surinaamse gezinnen
zal opnemen, financieel steu
nen, maar een concrete toezefl'
ginig is niiet gediaan-
De ministers Van Doom
(CRM) en De Gaay Portman
en staatssecretaris Van Dam
lieten diait gisteren vertegen
woo-rdlilgers van 108 middelgro
te en grote gemeenten boren,
diie voor dat doel in het Con
gresgebouw - in Den Haag bij
een waren gehra-dht- Het
voiligens het kabinet duidelijk
dat dieze gemeenten de zware
taak van de vier grote steden
imioeten verlichten.
Voiligens minister Van D»oim
ziljn de problemen minder on
oplosbaar dan ze soms lijken,
Het gaat in eerste instantie om
vijf a tienduizend Surinamers
Vergeleken met de ruim
90.0-00 rijksgenoten die hier al
zijn. moet dat volgens de be
windsman mogelijk ziin
Het kabinet stelt wel dudde-
over de
worden
eden
door concentratie (zoals get
to-vorming en irritatie bij de
nen warden. Tenslotte deelde
de minister mee, dat men het
stichten van een opvangcen
trum overweegt, waar ons
land binnenkomende Surina
mers voorlopig buinmen wor
den opgevangen.
Het Catshuis mag onderde-
hand het Huis der Zuchten
gaan heten. Want er gaat bijna
geen week voorbij of de heer
des huizes, in casu premier
Den Uyi. moet een zucht van
verlichting slaken, omdat er
weer een crisisbui is overge-
draven
Vandaar misschien ook dat
sommigen spreken nan. een
verlicht beleid
Een curieus bericht, dat ik
dezer dagen las en dat tot
verder denken stemt. Uit een
onderzoek van het Nipo blijkt
dat in de afgelopen vier jaar
steeds minder mensen last
hebben ondervonden van
lucht- of watervervuiling.
In 1971 zei 23 procent van
de Nederlanders last te onder
vinden van luchtvervuiling en
13 procent van watervervui
ling. Bij een recent gehouden
onderzoek bleek nog maar 13
procent last van vuile lucht en
9 procent last van vervuild
water te hebben
Wil dat zeggen dat ons mi
lieu weer aardig aan het op
knappen is? Nee, dat wil het
niet zeggen, als is het niet
helemaal onmogelijk.
De uitslag van dat onder
zoek wil wel zeggen dat we er
minder LAST van ONDER
VINDEN. Dus: we merken er
minder van. Misschien omdat
ie tenslotte aan alles went,
Soldaat-oogsthelper: Och. je
bent er eens ui
Er staan trouwens toch din
gen te gebeuren, vrienden,
waar de bek bij openvalt,
hoor. Waar moet dat heen? De
Australische ambassade in
Den Haag heeft onthuld dat
Australische schapen - bij wij
ze van proef - maandenlang
bijna niets anders dan oud pa
pier hebben gegeten-
Mensen van
maar zeggen
de - laten we
- Australische
TNO hadden balletjes gemaakt
waarin 32 procent linzenmeel,
3 procent mineralen en hooi.
en 65 procent afvalpapier uit
de regeringsdrukkerij in Ca-
berra was verwerkt. En dat
kregen de schapen te eten.
Arme schapen? Ze werden
er dik van, per dag kwamen
ze gemiddeld 113 gram aan.
Dat
idee:
brengt me op een
De Stem:
te vreten-
Smakelijk-
een krant om op
-Sr
MERIJN
En
onze
der.
de speciale groeten aan
Oosterhoutse wapenbroe-
(Van onze
dactie)
parlementaire re-
DEN HAAG Er moet op
korte termijn een betere con
trole komen op het verstrek
ken van geneesmiddelen door
artsen en specialisten en op
het declareren van verleende
diensten. Dat zei kamerlid
Beekmans (D'66) zelf keel-
neus- en oorarts, gisteren in
de Tweede Kamer bij de be
handeling van de begroting van
volksgezondheid.
Volgens Beekmans komen
niet alleen specialisten of apo-
theekhioudende artsen wei
eens in de verleiding mind-er
oorbare handelingen te ver
richten. Ook huisartsen 'zond-ei
apotheek en ziekenhuizen
ga'an niet helemaal vrijuit
Zo worden patiënten naar
huis gestuurd met recepten,
die maar liefst duizend keer
herhaald mogen worden. In
ziek-enhuzen gebeur4 het vaak
dat bedden twee weken wor
den vastgehouden voor patiën
ten die men terugverwacht.
Het is Beek-mans gebleken dat
sommige ziekenhuizen hun be
zetting k-mstmati-g hoog hou-
den. Ais oolossing voor het
te veel verstrekken van ge
neesmiddelen zal hij het ver
bieden van zogenaamde herha»
lingsrecepten.
i^amenid Lamberts, ook
arts, diende een m-otie in
waarin hij staatssecretaris
Hendriks verzoekt er voor te
zorgen Jat op zo kort mogelij
ke termijn ongeveer 25 wijk-
opgericht. Deze zouden dan
gezondsheidscentra worden
opgericht. Deze zouden dan
bemand kunnen worden met
150 a 200 jonge artsen die dan
in dienstverband zouden moe
ten werken. Financiering kan
volgens Lamberts geregeld
worden met een speciale bank
voor investeringen van ge-
zondsheidsinri-dhtin-gen, ana
loog aan de Bank Neder
landse Gemeenten.
Mevrouw Cornelissen (KVP,
maar ook sprekend namens
ARP en CHU) deed een drin
gend beroep op de regering
voor een betere subsidierege
ling van de kruisverenigingen
te zorgen. Het speet haar dat
de huidige regelingen een be
lemmering vormen voor een
verdere integratie van de pro
vinciale kruisverenigingen.
Een toezegging zoals die aan
de kruisverenigingen in Bra-
ban4 - die voor 100 procent
zijn geïntegreerd - is toege
zegd. achten de christen-demo
cratische partijen te mini
maal.
