Duitse krijgsgevangenen hadden het goed bij ons RAPPORT VAN BONN BIJNA EEN LOFREDE Veertigplussers en vaders heel snel naar huis MEDISCHE ZORG WAS VOORBEELDIG NY PZEM Kampen bijna een land van melk en honing betaalt niets voor alternatieve Bezwaren van coördinatie orgaan tegen bestemming De Schotsman Wissenkerke VERVANGING DOOR SOLDATEN UIT ENGELS „HONGERKAMP" energie binnenland buitenland Zelfs vakantie Scholen en tenten Paradijselijk „Voor de poes" Loon Boek en krant Zielzorg Kleding Post Ontsnappingen In het kader- m dernemers opleiding k. bedrijf, slaagden voor het*' men nieuwe stijl bu»».,-*1- en utiliteitsbouw: f, 1 N ieuw-V ossemeer. j' iai"» Roosendaal, A. de Groen Kruisland, J. Pijnen Tv, W. Rens Bergen op Zoom I Verbeek Kruisland en A gemakens Wouw. Voor h examen weg- en waterty» nieuwe stijl zijn geslaagd?' de Hoon Rijen en G Sri,' wen Molenschot. Voor het' ploma burgerlijke en uliteiÜ' I bouw oude stijl slaagden- t Blaasse Vlissingen, M n-v Oud-Vossemeer, P. Bniiiw?' Vlissingen, B. van Eeden Wn® lemstad, A. de Jager Gom t Kolijn Axel, C. de Kort ÏL' gen op Zoom, J. Kqoes T„ I neuzen, F. Lantsheer ge, H. Meesters Bergen Zoom, J. Oreel Annemuidei, 7 Roos Stad aan 't Haringvlot' I J. van Schoote Breskens Smet Nisse, C. BieshewJ I Dirksland, en L. van Broek®? ven Bergen op Zoom. Voor weg- en waterbouw oude stS slaagden: J. van Loon Kl dert en J. Oomen uit phen. (Van een onzer verslaggevers) MIDDELBURG Voor I onderzoekingen op het gebied van alternatieve energieop. I wekking doet de N.V. P.Z.E.M. geen financiële uitgaven. Dat I hebben Gedeputeerde Staten I van Zeeland geantwoord op I vragen van het PPR-Statenlid W. van der Heide. Het Statenlid had verder ge-1 vraagd hoeveel de PZEM jaar-1 lij kis besteedde aan kernener-l gieonderzoek. Volgens GE. be-l steedt de PZEM zelf echter I geen geld hieraan. Het nutste-1 drijf draagt elk jaar 2,2 mil-F joen gulden bij in de kosten I van de n.v. Kema te Arnhem Laatstgenoemde besteedt haar totale middelen van lil miljoen gulden ongeveer 131 procent aan onderzoek op het I gebied van de kernenergie, Del Kema doet zo goed als geen| uitgaven voor bet ondarzof' oo het gebied van alternatieve] energieopwekking. De PZEM blijkt verder niet betrokken te zijn bij het pro-I jekt met windcentrales, welkI projekt de Raad voor de Ocea-I nograiie uitvoert met een aan-j tal bedrijven. (Van een onzer vers! GOES Het Zeeuws,wjj?j dinatieorgaan voor nawi tl landschaps- en m'Iieube^°f„| ming heeft bij de gewentel raad van Wissenkerke 1 zwaar gemaakt tegen het I werp-bestemmingsplan r,,l Schotsman". Dit pi» I ruimte aan een recre» trum van 25 ha., dat vo .1 grootste deel in be worden genomen door peerterreinen voor tour- en stacaravans- Ook is er grond gere veerd voor de bouw v T^j aantal zomerwoningenJ gens het oo8rdinatt^| moet volgens de Ze< het streekplan Mtd« land een deel van De vo0 man gereserveerd in natuurgebied. Ook staa ]al toelichting op het streed Midden-Zeeland, dat h« j beveling verdient de ovj recreatie onder te o" het „oude land"- Het coördinatieorgaan ae raad van Wissenkerk gehele bestemmingsplan nieuw in overweging telJ men. Nagegaan zou J worden of situermg^ recreatie in hijvoorb Onrustpolder ge0" |S na-I verdient. De Schotsman is^l melijk op dit mome tei een aantrekkelijk bepj creatie- pij natuurge nSJel in de zomermaanden reCref wordt bezocht door anten. Het Zeeuws gaar tekent verder gJ langzamerhand duideru worden dat de bou1J'[ang> merhuizen en bungaiovv te oever van het Vee - bij Kamperland in 'a „issid jelijk opzicht een rei is geweest. Wat er nu J van natuurlijke aan-bbk oewaard blijven, *1 coórdinatieorgaan. göNNDe 7.000 Duitse soldaten die na de oorlog enige tijd in ons land in krijgsgevangenschap verbleven, hebben het goed gehad, zeker in vergelijking met hun lotgenoten elders. Zoals gemeld in onze editie van 7 ok tober j.l. heeft de Westduitse regering een boekwerk, dat een paar jaar geleden gereed is gekomen, kortelings vertrou welijk aan een aantal personen ter in zage gegeven. Uit deze (niet officiële) publicatie putte onze correspondent in Bonn, Frans Wennekes, de gegevens voor deze pagina. Het Duitse rapport heet officieel „Die Deutschen Kriegsge- fangenen im Gewahrsan Belgiens, Der Niederlande und Luxemburgs. (Van onze correspondent) BONN Wanneer men enig idee heeft van de haatge voelens, die de Nederlanders vooral gedurende de eerste jaren na de oorlog tegenover de Duitsers koesterden, dan leest men het rapport van de Westduitse regering over de Duitse krijgsgevangenen in ons land bijna als een lofrede. Het woord onmenselijk dualkt wat de behandeling en de on derbrenging betreft geen en kele keer op en over de ver pleging wordt opgemerkt, dat de krijgsgevangenen het beter .hadden dan hun landge noten in Duitsland zelf. Voor de Nederlandse omstan digheden in die tijd, waarin de meesten van ons zelf nog op een houtje beten, en in vergelijking met het lot van de Duitse krijgsgevangenen elders is dit een opmerkelijk geluid, waarop men vooral achteraf nog enigszins trots kan zijn. Bijzonder typerend is de opmerking in het rapport dat de zwaarste straf bij disci plinaire overtredingen hierin bestond, dat de betreffende Duitsers naar Britse krijgsge vangenenkampen terugge stuurd werden. De drie Duitse groepen geno ten nagenoeg zelfbestuur, re gelden in grote lijnen zelf het werk, hadden hun eigen disci plinaire rechtbanken en de ho gere officieren genoten een uitzonderlijk grote bewegings vrijheid in ons land, waarbij zij over eigen auto's beschik ten. Uniek voor de geschiede nis van het krijgsgevangenen- wezen is het wel, dat de mari ne-eenheden van kapitein ter zee Bonatz recht hadden op twee weken vakantie per jaar. Zij voeren op Duitse schepen van Ijmuiden naar Hamburg en kwamen dan ook prompt weer terug om de vakantie voor hun kameraden niet in gevaar te brengen- Het Duitse rapport: „De primitieve onder brenging op deze schepen werd door de mannen graag op de koop toegenomen". Ook de korte duur van het krijgsgevangenschap was voorbeeldig. Reeds in de loop van 1945 keerden talrijke Duitsers naar hui-s terug, maar dit was voornamelijk het ge volg van de haastige spoed, waarmee zij hun opdracht - het ruimen van mijnen - uit voerden en waarvoor hun van Nederlandse zijde toen al openlijk de lof werd toe-ge zwaaid. Reeds in september 1946 Was Nederland groten deels vrij van mijnen en dit was op zijn beurt weer het gevolg van de nauwkeurig heid, waarmee het Duitse le ger de ligging van de mijnen had geregistreerd. Afgezien van liet incident, waarbij twee Duitse marine- Drukte in het kamp te Soest op 10 mei 1945: van alle kanten komen de Duitsers hun wapens inleveren. soldaten kennelijk zonder doorslaggevende redenen doodgeschoten werden en on danks onophoudelijk wrijvin gen was de behandeling van de krijgsgevangenen bepaald niet ongunstig, omdat er onder hen octk heel wat lastige kna pen waren. Dit moest, zo geeft de Duitse rapporteur toe, wel kwaad bloed zetten. Over de huisvesting wordt ge zegd, dat de krijgsgevangenen in Bergen op Zoom en Bleriek in kazernes en diie in Roer mond in een school onderge bracht waren- „Waar er geen gebouwen ter beschikking stonden, werden barakken met plaatijzeren daken, waarin meestal tussen de 20 en 30 man ondergebracht waren op gericht. Slechts hier en daar werden er nog tenten ge bruikt, zoals in de kampen van Nistelrode en gedeeltelijk ook in Mook". Over Nistelrode wordt gezegd, dat de tenten hier geen voldoende bescher ming tegen vodht en koude boden, omdat zij wegens hun lange gebruik ondicht waren geworden. Bij Mook daarente gen gaven de gevangenen de voorkeur aan tenten boven de vaiaik muffe barakken. Ook de vaste onderkomens waren niet ideaal, omdat de toestand van de gebouwen vaak slecht en de ruimte er in klein was. De kazerne van Bleriek was tij dens de oorlog beschadigd en de vensters met planken en karton dichtgemaakt. Ook in Oss waar het kamp een vroe gere kloosterkapel was, had den -de krijgsgevangenen on der de kou te lijden, omdat in de kapel «iet gestookt kon wor den, terwijl zij in Geertrui- denberg „zeer slecht" waren gehuisvest, zoals het zelf in een officieel Nederlands be richt heette. Over de eveneens te kleine kazerne van Bergen op Zoom en' over die van Roermond wordt geklaagd dat zij zich midden in de stad bevonden „en het onvermijdelijk enge contact met de burgerbevol king tot incidenten leidde". In Roermond moesten de krijgs gevangenen bovendien op de grond slapen, al was het dan op strozakken, maai- omdat de meesten twee of drie dekens hadden wordt de toestand draaglijk genoemd. Weliswaar werd van de inrichting van de onderkomens gezegd, dat deze primitief was, maar over was gelegenheid beschikte men overal en eens per week kon den de meesten zelfs warm douchen. „Uit te houden", luidt de liakonieke conclusie in het Duitse rapport en hieraan wordt nog toegevoegd: „Men mag niet vergeten, dat de Ne derlandse bevolking toen zelf voor een groot deel in soortge lijke primitieve omstandighe den moest leven". De eerste Duitse krijgsgevangenen worden binnengebracht. (Van onze correspondent) BONN Geen enkel land, zo blijkt uit het rapport van de Westduitse regering, heeft de krijgsgevangenen zo snel naar huis terug laten keren als Nederland. Sociaal-voelend als wij zijn, gold de bijzondere clementie kinderrijke va ders en mannen van boven de veertig. Anderzijds kon Ne derland makkelijk een groots gebaar maken, want onder de Duitse krijgsgevangenen elders waren er reservisten genoeg, die maar al te graag naar Nederland wilden. De veile honderden vaders en veertilgplussars, die twee maanden na de capitulatie in 1945 ai ontslagen werden kon den volgen® de Duitse kapi tein Groh vervangen wor den door soldaten „uit een hongerkamp v-an de Engelsen iin Belgié- Wij konden deze sol daten door goede verpleging weer in orde brengen". De toestanden in Nederland moeten wel heel erg rooskleu rig afgestoken hebben tegen die in andere landen, want ondanks liet levensgevaar waarbij zij zich bij het ruimen van mijnen blootstelden, ston den er mass's Duitse krijgsge vangenen in de Britse kampen te popelen om naar ons land te komen. Uit deze vrijwilli gers kon'den tenminste ruim schoots voldoende mannen ge- recruteerd worden om de te ruggekeerde gevangenen, de zieken, de 200 doden en bijna 500 gewonden te vervangen. Deze „paradijselijke'' toestan den worden ook geïllustreerd door een bericht van een ge delegeerde van het Internatio nale Rode Kruis, die over het kamp- te Hoog Boeren bericht: ■Dit detachement is midden in het jachtreservaat van de ko ninklijke familie eerd, in een uiterst streek- De gevangenen staat het jachthuis, dat zeer goed gebouwd is, in zich de wasruimten bevin den en een andere barak die ails badhuis dient. Twee, drie of vier gevangenen bewonen een kamer". In een liater be richt vain het Rode Kruis heet het over Hoog Soeren: „De verblijven zijn niet bewaakt en de gevangenen kunnen al len in een krinig van een kilo meter vrij in het bos wande len. Zij hebben zdeh echter verplicht drie maanden lang geen vluchtpoging te onderne men". De Nederlandse instanties wa ren het ei ook helemaal met de Duitse commandant Drae- gar over eens, dat het geen zin meer had de krijgsgevangenen nog vast te houden wanneer de mijnenvelden geruimd wa ren. Dat was eerst in het wes ten van het Land het, geval Ook het ongeveer duizend tellende regiment van dat in het i de brigade en h-ad, ge noot in dit opzicht «dit grootste welwillendheid van de Neder landers. Majoor der jagers L V.A. de Leau, commandant van het Bataljon Technische Bewakingstroepen met zetel in de Tilburgse „Generaal Krom hout-kazerne" concludeerde 18 jum 1946. dat zijn taaik vervuld had en binnen afzienbare tijd ordien- De in het regeringsrapport veel ge prezen majoor moest echter wekenlang moeizaam met de Britse bezettingsautoriteiten onderhandelen, zodat het noig oktober werd voordat het regi ment Kaschta op -tramsport naar Duitsland gesteld kon wonden- Met een slechts zeer geringe restrictie sprak kapitein Kaschta daiarom ook zijn hul de uit over zijn contacten met de Nederlanders: „De uitwer kingen vam de oodng veroor zaakten aanvankelijk een moeilijke en volstrekt begrij pelijke instelling van die bur gerbevolking tegenover de Duitse pioniers, die gedeelte lijk ook door de Nederlandse instanties overgenomen werd, terwijl intussen de burgerbe volking al 'lang een absoluut sympathieke, gezonde instel ling vond en deze houding metterdaad ateeda duidelijker tot uitdrukking gebracht". Met name ontevreden was Kaschta over de toestanden dn Geer- truidenberg: „Zal het graag zien wanneer bepaalde leden van het bewakingspersontei meer begrip voor de gevange nen bewezen". Unaniem lof heeft hij dan echter weer voor Bergen op Zoom: „Dankzij de oproep van majoor De Leau aan de bewa-kingstroepen zijn de betrekkingen tussen de wachtposten en de gevangenen uitstekend", liet hij via het Rode Kruis weten. Neemt men dit allesbij el kaar, dan is het moeilijk te begrijpen waarom de West duitse regering dit rapport ge heim blijft houden uit vrees de Nederlanders op de tenen te trappen. Slechts door een gelukkig toeval kregen wij het dioar een relatie in ons bezit, met de smeekbede het weer onopvallend teruig te bezorgen. Geërgerd is hierover vooral het dagblad „Die Weiit", diat dezer dagen nog protesteerde met bet motief, dat het veie belas tinggeld voor de honderden vastgehouden exemplaren van het in linnen gebonden boek ,'Voor de poes" is. (Van onze correspondent) BONN Wanneer men be denkt, d!at nagenoeg elke Ne derlander na de oorlog in die- Pe materiële nood verkeerde, dan moet ook de medische- jbtg, die ons land aan de Duitse krijgsgevangenen be steedde, voorbeeldig worden Senoemd. Het met weten schappelijke methoden samen- Bestelde rapport van de West duitse regering vermeldt, dat zij een eigen hospitaal hadden, zich tot oktober 1945 in Bloemendaal bevond. In die maand werd het naar Sterksel overgeplaatst, omdat het zwaartepunt van de werk zaamheden het ruimen van «ujnen zkjh meer naar het zuiden had verplaatst. Duitse lazaret werd hier een vleugel van het sanato- uum voor epileptici onderge wicht. In het rapport wordt het een „modern, van alle omfort van een goede kliniek voorzien gebouw" genoemd. Er Fas zelfs zoveel plaats, dat de iiu'.n "ooit allemaal tege- m gebruik hoefden te worden- P* leiding had de Oostenrijk- wts dokter Gaulhofer, die Soassisteerd werd door een wurg, een tandarts en door de 30 en 40 verplegers, rapport: „De uitrusting met instrumenten was goed, maar aan medicamenten was er soms gebrek. Een bijzonder grote behofte bestond er aan verbandstoffen wegens de veelvuldige verwondingen bij het werk". Ziekenzalen bevonden zich er bovendien in Geertruidenberg, Bleriek en Middelburg, terwijl andere kampen over eigen art sen beschikten. Een typerend beeld van de vrijheid die Duitse krijgsgevangenen van hogere rang genoten, is het ook dat de artsen van Nistel rode en Bleriak op eigen gele genheid andere kampen on der andere Mook en Oss konden bezoeken en dat een tand-artswagen regelmatig zijn ronde langs de kampen reed. Het rapport: „In noodgevallen ken men zijn toevlucht nemer tot civiele Nederlandse artsen Medicamenten, instrumenten en verband-materiaal waren meestal in voldoende matt aanwezig".Hierbij dient opge merkt te worden dat dit ver meld wordt in het deel over „het pionier-regiment 1 onder kapitein Kaschta 1946", dat de inmiddels naar huis gekeerde „brigade Draeiger"had opge volgd en waarop de boven aangehaalde zinsnede over de medicamenten betrekking heeft. Voor ernstig zieken of zwaargewonden waren de zie kenhuizen van Nijmegen, Roermond, Venlo, Bergen op Zoom, Utrecht en Middelburg beschikbaar. In veel gevallen werden deze krijgsgevangenen ook weer terug naar Duitsland getransporteerd. Aangezien de krijgsgevange nen zwaar en levensgevaarlijk werk verichtten, meenden zij redht op loon te hebben. Hun commandanten onderhandel den hierover regelmatig met de Nederlandse instanties, maiar tot betaling kwam het niet, hoewel dit door het In ternationale Rode Kruis geëist en door de mijn-opruimings- dient onder wie de Duitsers ressorteerden „ten warmste ondersteund" werd. Over de •brigade Draeger" wordt ge ragd: „Loon of le.gersoldi.1 verd tijdens het werk niel betaald. Bij de gevangenne ■ning gevonden contant gelö werd afgenomen. Bij het ont slag' van de brigade in Beme- rode bij Hannover werd de achterstallige soldij eind de cember 1945 uitbetaald. Een schadeloosstelling' voor het werk is gedurende de jaren 1949 en 1950 via de „Oberfi nanzdirektion" te Hamburg ïitgékeerd en wel één rijks daalder per daig"- Omdat er sprake is van „via" en van „rijksdaalders" kwaim dit geld kennelijk uit Nederland. Dit was zeker het geval met de leden van de „Pionier-regi ment Kaschta", die bij hun ontslag een rijksdaalder per werkdag uitbetaald kregen, maair beter nog hadden het in dit opzicht de officieren van marine-eeniheden onder kapi tein Boriötz. Hun families in Duitsland kregen de viervou dige soldij uitbetaald.Die van de manschappen werd op een rekening, waarover zij tijdens hun vakantie of na hun ontslag' konden beschikken, geboekt. Over de vrijetijdsbesteding in de kampen wordt door het rap port opgemehkt, dat deze we gens de „ongunstige materiële voorwaarden" ontoereikend was. Ook het Internationale 3ode Kruis noemde deze situ atie „ongunstig", m-aar er verd toch een zang- en to neelgroep gevormd, die „zo wat afwisseling in het eento nige leven van de leder bracht". Terwijl er in de meeste kam- oen geen boeken waren, had nen in „Mook en Roermond enminste de beschikking over jeseheiden voorraden aan lite -atuur". Zoals zo vaak. ver schafte echter ook hier eigen ■nitiatief enige verlichting. Z( organiseerde men eerst in Mook en Bergen op Zoom, en later ook in veel andere kam pen cursussen in vreemde ta len, wiskunde en stenografie, maar volgens het rapport wer den de gemoederen door de op handen zijnde vrijlating zozeer beziggehouden, diait de aanvan kelijk levendige interesse sterk afnaim. Tot het brengen van afwisse ling behoorden ook informatie- mogelijkheden, maar: „In het kamp Roermond hadden de krijgsgevangenen geen toe gang tot kranten, nocih bezaten zij een radio-apparaat. Daar entegen beschikte het kamp Mook over een dergelijk toe stel, evenals het kamp Hoek van Holland". Mook scheen trouwens speci aal bevoordeeld te zijn, want een gedelegeerde van het In ternationale Rode Kruis, dat trouw overal kwam inspecte ren. merkte op 4 januari 1946 op, dat er hier „un peu de football" een beetje voetbal gespeeld werd.In Bleriek had men dat ook kunnen doen. maar het beschikbare en in de ruu-rt gelegen veld, „mocht wegens het gevaar van inci- ienten met de burgerbevol king niet gebruikt worden" ildus het Rode Kruis. Set „pionier-regiment van ka- >itein Kaschta" kreeg het la ter „ook in dit opzicht beter: „Voor een zinvolle bezigheid in de vrije tijd was er betrek kelijk goed gezorgd- In alle kampen wanen er «goed uitge ruste bibliotheken. In vele kampen werden er toneelgroe pen en orkesten gevormd. De voorstellingen in Berigen op Zoom mochten ook door leden van regimenten uit naburige kampen worden bezocht". Dankzij de YMCA werden er overal sportinstrumenten ver deeld, zodat de bewoners van diverse kampen onder elkaar w-edistrijden konden organise ren en de mannen van Kasch ta konden zelfs allemaal naar de radio Luisteren en Neder landse en Duiste kranten le zen. Terwijl echter de brigade Draeger over eigen zielszor- gers had beschikt, moest het regiment-Ka-schta zich in dit opzicht „behelpen". De protes tanten werden eenmaal per maand bezocht door twee Duitse dominees, die reeds lang in Nederland woonden, en de katholieken werden on der de hoede genomen van jlaatselijike Nederlandse pries ters. Deze krijgsgevangenen genoten trouwens in d-e meeste kampen ook de vrijheid aan te diensten in de nabijgelegen parochiekerken deel te nemen en het regeringsrapport maakt er met geen woord melding van dat zich hierbij incidenten voorgedaan zouden hebben. (Van onze correspondent) BONN Op het menu-lijst je van de zevenduizend Duit se krijgsgevangenen in Ne derland stonden vooral voor die tijd lekkernijen zoals vlees, spek, ham en thee, maar ook brood, meel. mar garine, vet, suiker, melkpoe der, aardappelen, groenten, erwten, vruchten, zout, mos terd, peper en havermeel. Later kwamen daar zelfs nog chocolade, kaas, haringen, melk, jam, koffie, eipoeder, vanille-poeder, nootmuskaat en azijn bij. Is het rapport van de West duitse regering over hun we derwaardigheden wordt ge zegd dat de verpleging aan zienlijk beter werd toen de krijgsgevangenen van Brits onder Nederlands bevel kwa men te staan. „Meer afwisseling en vitami nen". Ook worden de rant soenen in overeenstemming met de internationale voor schriften voor krijgsgevange nen die zware arbeid moeten verrichten, genoemd, hoewel „het kernstuk van de maal tijd 's avonds een soep" was. Een lid van de internationale commissie van het Rode Kruis, dat in Bergen op Zoom was gaan proeven stelt tevreden vast, dat het ruim schoots voldoende was. De zelfde lof had de Rode Kruisman voor Roermond. Daarom luidt het oordeel van het Westduitse regeringsrap port dan oek: „Het dient vastgesteld te worden, dat de rantsoenen voor de leden van de brigade hoger waren dan die van de Duitse bevolking in diezelfde tijd". De eigen Nederlandse soldaten hadden het niet beter, zegt het rap port en terwijl de Duitse krijgsgevangenen van de En gelsen geen sigaretten gekre gen hadden, ontvingen zij deze onder Nederlands be stuur wel, ai was het aan vankelijk dan maar één pak je per week. Mogelijkheden om te ruilen en iets te ver sjacheren waren er echter kennelijk voldoende- De meeste klachten worden er In het Duitse rapport geuit over de kleding en het schoeisel, „maar het Neder landse leger beschikte zelf niet over voldoende voorra den. Velen moesten het zon der ondergoed en kousen stellen en dat in de barre koude", merkt het rapport op. Het kledingprobleem was vooral nijpend, omdat de slijtage bij het moeilijke en levensgevaarlijke ruimen van mijnen uitzonderlijk groot was- De Nederlandse bewa kers hadden dit zelf trou wens al geconstateerd in een mededeling van 26 december 1945 over Nistelrode: „Ook de kleeding laat zeer veel te wenschen over". Het kamp in Mook beschikte weliswaar over driehonderd Amerikaanse schoenen, maar deze waren niet waterdicht en dus niet geschikt voor werk in moerasachtig gebied. Het Rode Kruis oordeelde begin 1946 over de toestand van het ondergoed in het Roermondse kamp: „Jam merlijk"- Een groot deel van de soldaten kan niet gaan werken, omdat zij geen ge schikte schoenen hebben". Een lange klachtenlijst wordt ook gevoerd over de slechte postverbindingen, waardoor de soldaten vele maanden lang geen enkel kontakt met thuis hadden, „een omstan digheid, die hen zeer depri meerde", maar waaraan ook de Nederlanders gezien het ontbreken van postverbindin gen en de bevoegdheden van de Engelse bezettingsmacht niets konden veranderen. De Nederlanders waren zelfs zo grootmoedig, dat Duitse officieren brieven van krijgsgevangenen met een ei gen legerauto in Duitsland op de post mochten doen. Meestal was dat Kleve, maar het gebeurde herhaaldelijk, dat dergelijke officieren hun vrijheid al te royaal inter preteerden en in de „Hei mat" bleven. Ook de noodzaak, dat de Duitse legerauto's in Duits land gerepareerd moesten worden, leidde er nog wel eens toe, dat de chauffeurs verder dan hen was toebe dacht de benen namen. De naburigheid van de Duit se grens was voor - veel krijgsgevangenen die onder heimwee en de onzekerheid van hun lot leden, een al te grote bekoring. Zij poogden op vele wegen de vrijheid te bereiken. Zo verstopte een krijgsgevangene in het kamp Bleriek zich op de melkwa gen, die dagelijks in het kamp kwam, en probeerde hierin te ontsnappen, maar hij werd ontdekt". Het rapport maakt ook mel ding van. dat de vluchtpogin gen vaak met een grote lis tigheid lukten. In Bleriek ging er een Duitse officier van door, die op weg naar het te ruimen mijnenveld in plaats van de gebruikelijke acht manschappen er heime lijk negen had meegenomen. Bij de terugkeer van de Duitse colonne in het kamp telde de Nederlandse wacht post als normaal acht koppen en constateerde dus dat alles in orde was- Later ontdekte men echter, dat de comman derende officier ontbrak. Ondanks de verontwaardi ging van de Nederlandse of ficier tilde men in ons land kennelijk niet al te zwaar aan de ontsnappingen. In geen enkel geval vermeldt het rapport van de Duitse regering, dat er een krijgsge vangene op de vlucht werd neergeschoten- Daarentegen bericht het over de toestan den in Belgié op takttsche wijze, dat er op één krijgs gevangene, die bij zijn ont snapping werd doodgescho ten, honderd kwamen, die ongedeerd Duitsland bereik ten. Een rekensommetje brengt dan aan het licht, dat er op deze wijze twintig Duitsers het leven lieten, maar in Belgié waren er ruim 50-000 Duitse krijgsgevange nen, die jarenlang in de mij nen moesten werken. Duitsers op 10 mei 1945, vijf jaar na hun overrompe ling van Nederland. Met de handen omhoog worden zij bewaakt, in het verzamelingskamp te Soest.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1974 | | pagina 5