SHS
Abortus
probleem
al vele
jaren heet
hangijzer
TOCH STEUN
VOOR HEATH
^lanee
die rol
Schmidt wil Russen helpen, als Moskou
zieh soepeler opstelt in kwestie Berlijn
Het generatie
conflict begint
al in de wieg
Bekende Argentijnen
met de dood bedreigd
;tenotyp
>uw,
penbrouwers
kens BV
Siematic
keukens
2 a V'-
Nederlandse
actie voor
het Frelimo
binnenland
buitenland
1
t u representatief en
de dertig?
TEGENWOORDIGER
Comp
romis
Teniet
Hongersnood
GALLUP:
Overwinning
democraten
NSU-order
voor RSV
Belgen willen
verlaging
kiesgerechtig
de leeftijd
van Red Band
natuurlijk
Struikelblok
DOOR! GREET BUCHNER
DINSDAG 29 OKTOBER 1974
13
Verkrijgbaar
bij drogist en
apotheek
iIJKE KANTOORKRACHTEN
TELEFOON 01600 - 7 48 1«
oris Helleputtestraat IS
beschikking over auto en telefoon
een gezellige, goed betaalde part.
it eigen tijdindelmg? Dan leidt één
Skanximavische kosmetikahuizen
LAME INTERNATIONAL»
is op tot SCHOONHEIDS-
iEUSE.
n geschiktheid is promotie tot
er mogelijk.
ijblijvende inlichtingenMej. F.
Regional manager Noord-Brabant
3627, of schrijf naar ORIFLAME
1 BV, Molenstraat 56, postbus 161,
eur aan deur verkoop.
>OS
974 is door
itgebracht
verzoeke
ub de Graaf
ssendrecht,
nplaats kie
op Zoom,
ten kan-
dvooaat en
H. W. de
gedagvaard
ria van de
ende woon
zowel in-
ïoninkrijk,
7 januari
iddags om
rsoon doch
d door een
verschijnen
echtzitting
iissements-
eda, alsdan
wordende
htsgebouw.
De vorde-
echtschei-
idïng van
iet neven-
H. Pieters
eurwaarder
In het faillissement va
Johannes Lievaart, exped
teur, wonende te Raam;
donksveer aan het Her l
togshoef nr. 13 heeft dt
rechter-commissaris bë.|
paald, dat
1. de schuldvorderingei
uiterlijk op 6 decern
ber 1974 bij ondergete I
kende moeten worden}
ingediend;
2. de verificatie-vergade
ring zal worden gehou
den op maandag, 21
december 1974 te
uur des namiddags i«
het gerechtsgebouw aait
de Kloosterlaan nt
46.
De curator
Mr. H. F. W. Peutz,
Sophiastraat 28, Breda
•b cotksumentea
vinden elkair
in deze kranl
snde naam, bij een erkend
sprodukt.
kLE combinatie, voor dege-
WAAR voor hun geld kie-
dt de INFLATIE bij
BROUWERS B V.
\RDEVAST adres.
oven 21, tel (01600) 7 33 50,50 m1 v°r
si. Zie bord lantaarnpaal Konijnenberg
geopend 9 00 - 17 00.
Rozelaar 39. Tel. (01650) 4 13 52.
dertsedijk 1. Tel (01696) 33 51.
ERZEKERINGSCONCERN
1 het rayon le Oud-Gastel e.o.
2e Bergen op Zoom
kature voor een enthousiaste
e dienst
rdt
te opleiding door maatschappij;
de begeleidng van inspekteur;
opname im premievrij pensioen-
ndeerd inkomen van ca. 17.500,—
nde het eerste jaar.
leze zelfstandige funktie in aanmer-
richt uw sollicitatie dan aan
clamemakers te Ridderkerk, onder
telefonisch solliciteren onder nr.
01620 - 24765
loom 01640 - 37696
AL vele jaren is het vraagstuk van een wettelijke re
geling van de zwangerschapsonderbreking een heet
hangijzer in de Nederlandse politiek. Bij de formatie
van het kabinet-Biesheuvel in mei-juni 1971 leek voor
het eerst een basis te zijn gelegd voor een oplossing De
toenmalige informateur prof. Steenkamp wist de frac
ties van KVP, ABP, CHU, VVD en DS'70 die toen
het kabinet gingen vormen te verenigen op uitgangs
punten voor een nieuwe wettelijke regeling.
E
Die regeling was op een
achternamiddag door vijf
Kamerleden - allen mannen -
onder leiding van de WD-er
mr. Geurtsen, uitgedokterd.
Ze hield onder bepaalde
voorwaarden legalisering van
abortus provocatus door be
voegden in. Op basis van de
ze uitgangspunten dienden
de toenmalige ministers van
Justitie, Van Agt en van
Volksgezondheid, Stuyt een
wetsontwerp bij de Tweede
Kamer in. (juni 1972).
Bij de Tweede Kamer lag
toen al twee jaar een initia
tief-wetsontwerp van de so
cialisten dr. Lambert en Roet
hof, dat een verdergaande
vrijmaking van abortus ten
doel had. Dat wetsontwerp
was in juni 1972 gereed voor
plenaire behandeling: voorlo
pig verslag, memorie van
antwoord en eindverslag wa
ren uitgebracht. Tot plenaire
behandeling is het niet meer
gekomen omdat in juli het
kabinet-Biesheuvel uiteen
viel, er nieuwe verkiezingen
werden uitgeschreven en in
december de langste kabi-
nets-formatie aller tijden
startte. Eerder was besloten
beide wetsontwerpen tegelijk
te behandelen. Bij de forma
tie kwam het abortusvraag
stuk opnieuw op tafel.
Het wetsontwerp Stuyt-
Van Agt was een compromis
tussen WD (wier opvattin
gen over de toelaatbaarheid
van abortus dichter tegen die
van Lambert en Roethof aan
liggen) en de christen-demo
cratische partijen, die met
het ontwerp van hun eigen
ministers nog wel wat moei
te hadden. Intussen was op
basis van de huidige wetge
ving het wetboek vam
strafrecht stelt abortus straf
baar, de medicus die abor
teert kan vervolgd worden
en op basis van nieuwe me-
disohe en sociale inzichten
het vervolgingsbeleid bijge
steld. Tegen artsen werd niet
opgetreden tenzij in een en-
hel geval van grove nalatig
heid of als hun optreden in
strijd werd geacht met de
wet op de uitoefening van de
geneeskunst. In de praktijk
kwam het er op neer dat
zwangerschapsonderbre
king mits medisch verant
woord uitgevoerd en binnen
de eerste 12 weken van de
zwangerschap toegelaten
werd. Die twaalf weken
grens lijkt een maatschappe
lijk aanvaard criterium, ook
al ls dat nergens wettelijk
vastgelegd.
Bij de formatie van het kabi-
ne-tDen Uyl bleek het ver
schil in opvatting tussen de
kandidaat-regeringspartijen
niet te overbruggen. Forma
teur Burger zocht en vond
een uitweg.
Het arrangement van Bur
ger hield in dal de christen
democraten zelf een iinitiatief-
omtwerp zouden indienen
dart beide wetsontwerpen
dat van Lambert-Roethof en
het nieuwe ontwerp van de
christen-democraten tege
lijk door de Kamer behan
deld zouden worden. Burger
vond dat het nieuwe kabinet
het wetsontwerp Stuyt-Van
Agt moest intrekken en dat
de christen-democraten dit
wetsontwerp dan tegelijk als
initiatief-ontwerp op hun
naam zouden moeten overne
men. In het proconstituerend
beraad tussen de kandidaat
ministers werd het arrange
ment van Burger aanvaard,
zij het dat afgesproken werd,
dat het kabinet het ontwerp
Stuyt-Van Agt pas zou in
trekken nadat de christen
democraten een eigen initia-
tiefontwerrp zouden hebben
ingediend. Die afspraak
opende de weg voor de
christen-djeimiocratein aindiers
dain Burger had bedoeld om
met een nieuw ontwerp, dat
afweek van dat van Stuyt en
Van Agt te komen.
Dit afspraak heeft ertoe
geleid dat nu, anderhalf jaar
later, het initiatief-ontwerp
van KVP en ARP er nog
steeds niet is. Eerst hebben
KVP en ARP veel tijd ver
daan om de CHU mee te
krijgen, maar de Cbristelijk-
Hiistorische Uuie weigerde
tenslotte elke medewerking.
Van Agt
Daarna is een werkgroep van
KVP en ARP onder leiding
van het KVP-Kamerlid me
vrouw G ai-deniers eindelijk
een vrouw die zich met de
problematiek in politiek op
zicht bezig houdt gestart
met het opstellen van een
nieuwe wetsontwerp. De
KVP-fraetieleider mr. An-
driessen heeft totnutoe ge
weigerd openlijk een datum
te noemen, waarop het ont
werp zal worden ingediend.
Naar verluidt heeft hij on
langs onderhands aan PvdA-
fraktieleider Van Thijn laten
weten dat het november zou
worden. Maar inmiddels is
de brief van de Nederlandse
bisschoppen verschenen, die
ongetwijfeld verdere vertra
ging zal betekenen.
Doordat het parlement nu
al bijna vier jaar niet tot een
fundamenteel debat over de
abortuskwestie is kunnen ko
men en de huidige wetge
ving in verhouding tot de
ontwikkeling van de medi
sche en sociale wetenschap en
verschuivingen in etische en
maatschappelijke opvattingen
niet meer bruikbaar is, kon
een escalatie van het vraag
stuk in politieke zin zich
voordoen. De voor bepaalde
bevolkingsgroepen aanvaarde
grens voor zwangerschapson
derbreking is twaalf weken.
Dat neemt niet weg, dat al
geruime tijd ook zwanger
schapsonderbreking op een
later tijdstip wordt uitge
voerd. De Bloemehhovenkli-
niek in Heemstede is het
concentratiepunt voor die in
greep, die gebeurt onder be
geleiding van het St-Elisa-
bethziekenhuis in Haarlem.
Het verwijt van de zijde
van PvdA en D'66 aithams
van de meerderheid van die
fracties aan het adres van
minister Van Agt is nu, dat
hij door het besluit de artsen
van de Bloemhovenkliniek te
laten vervolgen en de kliniek
zelf te doen sluiten (door in
beslag nemen van het instru
mentarium) de status quo
zoals die was bij het sluiten
van het regeerakkoord door
breekt. Daartegenover stellen
KVP en ARP dat er bij de
formatie nooit iets is afge
sproken over het vervol
gingsbeleid.
Roethof en Lamberts heb
ben twee weken geleden mi
nister Van Agt een en ander
verweten. Dat blijkt uit een
nota die Roethof aan zijn
fractie en aan minister-presi-
"dent Den Uyl en minister
Y'orrink hebben gezonden.
Het verwijt van de beide
PvdA-Kamerleden aan Van
Agt is dat hij de minister
van Volksgezondheid voor
een voldongen feit heeft ge
steld, dat hij zidh medisch
technisch en medisdh-ethisch
onvoldoende had georiën
teerd, dat hij de onafhanke
lijke rechterlijke macht koud
stelt, dat hij de inspectie van
de volksgezondlïeid in feite
passeert, dat hij in strijd
komt met het regeerakkoord,
dat hij, mede door Lamberts
en Roethof voor voldongen
feiten te stellen, een onzorg
vuldig beleid heeft gevoerd.
Minister Van Agt heeft daar
nog steeds volgens de nota
van Roethof tegenover ge
steld, dat het onderbreken
van zwangerschap boven 12
weken, een nieuwe ver
schijnsel is na het tot stand-
komen van het regeerak
koord, dat hij de indruk
heeft, dat er weinig wordt
gedaan aan medische en soci
ale indicatie voor de ingreep,
dat er een hoge „omzet" zou
zijn en dat er erg veel bui
tenlandse vrouwen zouden
worden behandeld, dat in
sommige buitenlandse wetge
vingen onderscheid wordt
gemaakt tussen zwanger
schapsonderbreking beneden
en boven 12 weken, dat hij
vindt dat het openbaar mi
nisterie en het toezicht op de
volksgezondheid de zaken la
ten versloffen. Lamberts en
Roethof hebben daar tegeno
ver gesteld dat de Bloemen-
hovenkliniek een onderdeel
is van het Bea-huis, waar de
zwangerschapsonderbrekin
gen voor een kwart van 12
tot 16 a 18 weken zijn en
voor driekwart beneden 12
weken. Dat er een verwijsin-
stantie is voor de noodzake
lijke ingrepen boven 12 we
ken. Dat er wel degelijk aan
indicatie wordt gedaan: twee
uur lang waarbij ingescha
keld worden een verpleeg
kundige, een maatschappelijk
werkster en een arts. Dat de
„omzet" niet hoger is dan die
in de Stimezo-klinieken.
Aan het slot van dit ge
sprek heeft minister Van Agt
verklaard dat hij de zaak
nog eens in heroverweging
zou nemen en nog eens met
deskundige medici zou pra
ten maar hij was niet bereid
aan de hoofdofficier van jus
titie in Haarlem een andere
instructie dan: vervolging en
sluiting, te geven. Daarna is
minister Van Agt onder druk
gezet door de minister-presi
dent, die wel zag aankomen
dat de hele zaak politiek ge
weldig zou kunnen gaan
escaleren. Uit dat overleg
tussen Den Uyl en Van Agt
is de indruk ontstaan door
Den Uyl zelf gewekt dat
het vervolgingsbeleid niet
verscherpt zou worden en
d'alt de miiniister van Justitie
de zaak Heemstede voorlopig
op zijn beloop zou laten.
Toch kwam woensdagavond
de amdersluidemde beslis
sing van minister Van Agt.
Dat gebeurde nadat in twee
ochtendbladen geschreven
was dat Van Agt „door de
knieën zou zijn gegaan voor
druk van links".
In progressieve kring sluit
men nu niet uit dat de mi
nister door die publicaties
gedwongen werd tot zijn be
sluit. Want zo liggen de poli
tieke verhoudingen momen
teel nu eenmaal in ons land.
Van Agt heeft uit zijn eigen
partij maar al te vaak moe
ten horen dat hij onvoldoen
de tegenspel leverde tegeno
ver de progressieve ministers
in het kabinet.
Dat tegenspel wordt van
hem, als vice-premier de lei-
- - V- V-3
- r .- -v:-rj'rjV
L j
der van de christen-democra
tische vleugel in het kabinet,
verwacht en bij voorkomen
de gelegenheden geëist. In
KVP-kring wijst men er nu
cup dart Vain Agt zeker in
dit soort etische zaken
beslissingen niet neemt dan
na raadpleging van zijn zeer
wel gevormd geweten. In
PvdA-kring twijfelt men er
n/u aan of dart door de druk
van enkele publiciteitsmedia
ook ditmaal het geval is
geweest. Maar hoe dan ook:
vast staat wel dat Van Agt
niet terug kan, ook al zou hij
het willen (wat niet het |s-
val lijkt te zijn). Vand.sar
dat de PvdA het zoekt in
andere wegen en met name
lijkt te spelen op juridische
procedures. Volgens Roethof
handelt de minister in strijd
met het wetboek van straf
vordering door aan de offi
cier van justitie de opdracht
te geven tot sluiting. Het
wetboek van strafvordering
laat deze bevoegdheid aan de
rechtercommissaris, tenzij er
dringende redenen in het
spel zijn.
Maar zo redeneert Roethof,
een beroep op dringende re
den wordt teniet gedaan op
het moment waarop besloten
wordt de kliniek nog tien
dagen doorte laten draaien.
Hij wijst er ook op dat het
openbaar ministerie op basis
van de huidige wetgeving
niets ziet in vervolging Een
procedure zou jaren lopen en
het lijkt zeer de vraag of
kliniek wel gesloten zou
hangende zo'n procedure de
kunnen worden.
Daartoe zou alleen via de
onafhankelijke rechter beslo
ten kunnen worden, maar de
minister trekt nu de zaak
naar zich toe. Een uitspraak
in hoogste rechterlijke in
stantie lijkt twijfelachtig
voor minister Van Agt, zo
veronderstelt Roethof.
MAX DE BOK
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Samen met
de Mondlane-stichting organi
seert de NOVIB de komende
maanden een actie in ons land,
om de nood van de bevolking
van Mozambique te kunnen
lenigen. Daartoe zal geld wor
den ingezameld en politieke
druk worden uitgeoefend op
het kabinet met het doel meer
geld op de begroting uit te
trekken voor het Frelimo. Dat
is de bevrijdingsbeweging in
de Portugese kolonie, die mo
menteel in een overgangsrege
ring tracht de onafhankelijk
heid van het land voor te be
reiden. Mozambique wordt
volgend jaar juni onafhanke
lijk.
In overleg met het Frelimo
Willem Mondlane -Stichting en
NOVIB inüamratie aam het Ne
derlandse publiek verschaffen
fern
over de aard vam de proble
men en de manier waarop de
regering in Mozambique vorm
geeft aan de opbouw van het
land. Zo zal een speciale krant
worden verspreid in een opla
ge van 600.000. Er is verder
een documentatiemap samen
gesteld en er verschijnen twee
boeken over de Portugese ko
lonie. Tenslotte wil men poli
tieke druk uitoefenen op rege
ring en parlement om de steun
aan het Frelimo te vergroten-
Daartoe kan men kaarten stu
ren naar de Tweede Kamer.
Er iis, zo deelde mgr. Duarte
d'Almeidia oud-vioamis-generaiail
van hiet bisdom Beira, ook
hulp nodig om die directe nood
te lieniigen. Bij z*n laatste be
zoek aan Mozambique is hem
gebleken dat in het centrale
deel van h-et land minstens
een law art miljoen mensen in
de meest behoeftige omstan
digheden verkeert- Als er op
korte termijn geen hulp wordt
gefbodien, zall in dat gebied vol
gend jaar een hongersnood
uitbreken, aldus deze geeste
lijke. Dit deel van het land is
erg getroffen door de bevrij
dingsoorlog en slechte weer
somstandigheden.
NEW YORK (AFP) Vc-
gens een opiniepeiling van
Gallup, verricht in de eerste
twee weken van oktober, zul
len de democraten in de Vere
nigde Staten een zeer duidelij
ke overwinning behalen in de
parlementsverkiezingen op 5
november. Zij zouden dan 55
pet. van de stemmen krijgen
tegen 35 pet. voor de republi
keinen.
Het blad „Newsweek"
schrijft in, zijn jongste num
mer, dat de democraten zeven
zetels in de senaat en 36 In
het Huis van Afgevaardigden
zouden kunnen winnen, alsme
de zes gouverneursposten.
ItENOS AIRES (Reuter)
Aiau puuuci van ue .cu'aeii-
JJise urvosiue en eu uencnue
'wu Uit ue spurt- en snow-
'Mwu, oauer wie wereiaaam-
oousen in net nuauenge-
»'cnt unos menzon, zijn mei
e oooa oeureiga door een ui-
reents aoousesnauer. Vol-
tens de Argentijnse vereni-
l van acteurs zijn de drei-
senCnteS1 zaterdas ontvan-
oppositionele
ijrij aeelöe mee
was omvangen waarin 8
"haar leiders 72 uur de tijd
het land te verlaten of
*w°r|kn gedood. De dreige-
f r kwamen van de „Ar-
rttijnse anti-communistische
die eerder ai de
i '«'^woordelijkheid voor 20
welen heeft opgeëist en die
tal weken een tien-
lui ,a™erer> heeft gedwongen
land te verlaten.
radicale
dat een
MJSIYIJk: (ANP) De
(Jjj. "'andsche Scheepvaart
(NSU) g,aat verder met
vim(m°derrusering van haar
com, en 'lee^' twee identieke
üiin besteld bij
w-bcheide Verolme N.V.
Clpeverin-g in 1977- Met
ttln „°'J(^'aeht is circa f 450
Bemoeid, aldus NSU.
De vereniging van acteurs
liet weten dat zich onder de
bedreigden de filmster Susana
Gimenez bevindt, evenals sex-
ster Isabel Sarli, televisie-ma
nager Juan Carlos Gene en
producer David Stivel. De
meesten bewegen ziah in het
geheel niet op het vlak van de
politiek, maar zijn wel erg
populair. Onder de bedreigde
politici bevindt zich Silvio
Frondizi, een linkse advocaat
en broer van ex-president
Frondizi.
BRUSSEL (ANP) Twee
Belgische liberalen en twee
christen-democraten hebben
bij de kamer van volksverte
genwoordigers een wetsvoor
stel ingediend ter verlaging
van de kiesgerechtigde leeftijd
van 21 tot 18 jaar. Ze willen
verder dat de leeftijd voor
verkiesbaarheid op 21 jaar
wordt gesteld. Deze leeftijd is
nu 25 jaar. De verlaging van
leeftijden voor het actieve en
het passieve kiesrecht kan in
België slechts worden verwe
zenlijkt door een grondwets
wij ziginig.
LONDEN (Reuter) Vol
gens een opiniepeiling van
het rechtse Engelse blad „Dai
ly Mail" hebben ongeveer 378
van de 589 ondervraagde voor
zitters van plaatselijke conser
vatieve organisaties io Enge
land Heath gesteund als leider
van de Britse conservatieve
partij. Tegen het aanblijven
van Heath als voorzitter spra
ken zich 146 partijfunctiona
rissen uit. Drieënvijftig functi
onarissen weigerden zich uit
te laten en twaalf wisten niet
olf ze zich voor of tegen Heath
moesten verklaren.
Deze opiniepeiling werd
verricht met het oog op een
onvermijdelijke strijd in de
partijleiding in verband met
de tweede verkiezingsneder'
laag van de conservatieven in
een jaar tljds. Vele van de 276
conservatieve leden van het
parlement, die verantwoorde
lijk zijn voor, de keuze van de
partijleider, willen naar aan
genomen wordt een wijziging
aan de top. Maar zij zullen
thans rekening moeten' houden
met de meningen uitgesproken
door de leiders van de plaatse
lijke conservatieve organisa
ties.
De conservatieve woord
voerder voor binnenlandseza
ken, sir Keith Joseph, die al
gemeen wordt beschouwd als
de grootste pretendent voor
het conservatieve leiderschap,
kreeg in de opiniepeiling
slechts 47 stemmen, gevolgd
door partijvoorzitter William
Whitelaiw met 18 stemmen.
(ADVERTENTIE)
(Van onze correspondent)
BONN Met het voorne
men „voor de eerstvolgende
halve eeuw" wegen om een
samenwerking tussen West-
Duitsland en de Sovjet-Unie
te regelen, is kanselier Hel
mut Schmidt maandag naar
Moskou gevlogen. In
zijn gevolg bevinden zich
naast politieke ook economi
sche kopstukken, onder wie
dc machtige industrieel Ernst
Mommsen.
Niet alleen de miljarden-
traosacties, die de laatste
maanden tussen Westduitse
firma's en de Sovjet-Unie
werden afgesloten bemoedi
gen Schmidt, maar ook de
wetenschap, dat Moskou voor
de uitbreiding van de econo
mische samenwerking aan
Bonn de voorkeur schijnt te
geven boven Amerika en Ja
pan.
De wensen van de Sovjet-
Unie aan West-Duitsland be
treffen investeringsgoederen
en technisch „know-how"
voor de verdere industriali
satie, vooral op het gebied
van de consumptie-goederen.
Uiteraard hoopt men in Mos
kou ook op hoge kredieten
van langere tijd. De Duitsers
wensen op hun beurt een
deel van hun energiebehoef
ten in de Sovjet-Unie te
dekken. In het besef, dat het
r;"iF-Stllf
B>V
Schmidt
nog altijd politieke tegen
standers zijn, die aan de
kraan zitten, wil Bcan echter
niet verder gaan dan tot een
bepaald percentage. Ook in
Sovjetrussische grondstoffen
zijn de Duitsers geïnteres
seerd.
Een permanent struikelblok
voor de samenwerking, die
na het spectaculaire begin
van de Oostpolitiek thans
moeizaam detailwerk is ge
worden, vormt de kwestie
Berlijn. De regering in Bonn
huldigt de opvatting, dat
West-Berlijn op basis van
het viermogendhedenakkoord
automatisch in elk verdrag
met de Sovjet-Unie betrok
ken is. Om echter dit deel
van de voormalige rijks
hoofdstad politiek labiel en
de Bondsrepubliek onder
druk te houden, gaat Moskou
er van uit, dat over de posi
tie van West-Berlijn bij elk
verdrag opnieuw onderhan
deld moet worden.
Moskou stelt zich hierbij tel
kens zo moeilijk mogelijk
op. Zo liggen er al maanden
enkele verdragen gereed om
ondertekend te worden, maar
omdat men het niet ews
wordt over de rol van West-
Berlijn, blijven zij in de bu
reauladen liggen.
Ook de levering van energie
hangt hierdoor nog steeds
aan een zijden 4raadie. Bei
de landen zijn het er over
eens, dat er met Duitse huln
in het voormalige Duitse
Oost-Pruisen, dat thans tot
de Sovjet-Unie behoort,
twee kerncentrales gebouwd
zullen worden. De stroom
hiervan wordt aan de Bonds
republiek geleverd, maar de
Duitsers wensen bet proiect
alleen maar van de grond te
laten komen wanne°r de be
treffende stroomkabels over
West-Berlijn lopen.
FRANS WENNEKES
De opvoeding van kinderen
stond vlak na de oorlog cen
traal in het peda- en psycholo
gisch gebeuren, dat toen zelf
nog in de kinderschoenen
stond. Damesbladen, vrouwen
rubrieken 'in de krant en po
pulaire boekenreeksen barst
ten dan ook uist hun voegen
vam artikelen van dra's, dr't
en profs, die het allemaal zo
goed wisten. Die de jonge ou
ders van toevertelden dat er
niets zo kwetsbaar is als een
kinderziel en niets zo fnui
kend als jang opgedane frustra
ties-
Dus kregen de opgroeiende
geboortegolvers in vrijwel
alles hun zin en leerden ze al
heel jong wat hun rechten wa
ren maar niet wat hun plicht
zou kunnen zijn.
Eenmaal op school braken
ze dan ook met de aloude
tucht en sloegen ze aan het
democratiseren, eenmaal op de
universiteit gingen ze daar
mee door, onder het applaus
nam sociologen, agogen, psycho
logen en pedagogen. Eenmaal
aan 't werk riepen ze ach en wee
over het lot van werkende
jongeren die inderdaad moes
ten werken, zij het emkele da
gen in de wéék. Maar nu na
deren de oudste lichtingen
van de na-oorlogse geboorten-
golf het tijdperk van de vol
wassenheid en een deel van
hen heeft zich zelfs in de
avonturen van het ouderschap
gestort, met als direct gevolg
een generatieconflict vanaf de
wieg. Immers de jonge ouders
van nu, wier leven altijd van
een leien dakje liep, die in
alles hun zin hebben gekregen
en precies weten wat hun
rechten zijn, zien zich plotse
ling voor het feit geplaatst,
dat dat prille wezen in de
wieg geen weet heeft van hun
zorgvuldige opvoeding. Dat dit
kind helemaal geen rekening
wenst te houden met de rech
ten waar zij hun jonge leven
lang zo fier op waren. Dat het
kind een eigen wil heeft die
dioars tegen de wil van de
onthutste ouders ingaat. En
wat zien we nu geubeuren. De
'onge moeders van nu, die
zich geen raad weten met deze
voor hen nieuwe en vooral
frustrerende situatie, schreeu
wen ach en wee.
Ze schrijven lange ingezon
den brieven naar allerlei ru
brieken, ze schrijven boeken
als ze wat handiger zijn met
de pen, of ze slijten een aamtal
artikelen over het moeder
schap aan damesbladen.
En al diie stukjes, brieven en
boeken worden gedrulct onder
het mom: we doorbreken het
taboe van het gelukzaligma-
kende moederschap. W« zeg
gen nu ronduit dost het alle
maal wel wat tegenvaltWe
zijn modem en eerlijk. Maar
de brieven en stukjesschrijf
sters vergissen zich, evenals
de redacties die dit soort arti
kelen jubelend plaatsen.
Het moederschap is er niet
anders op geworden in vijf
entwintig, pak weg dertig jaar
tijds.
De vrouwen zijn anders ge
worden. Ze hebben niet, net
als vroeger, op de eerste
plaats geleerd om zichzelf weg
te cijferen, om vooral reke
ning te houden met de ander,
om zich te offeren, om dag en
nacht klaar te staan. Allemaal
dingen die overbodig leken in
de vrije, blije en gedemocrati
seerde tijd van hun jeugd maar
die'nu best van pas zou komen.
Want de verzorging van
prille kinderen is nog steeds
een dag- en nachttaak, een
kwestie van veel geven en
niets nemen, van veel plichten
en geen rechten.
Maar dat hebben we onze
opgroeiende geboortegolvers
niet geleerd vanwege de frus
traties die daaruit voort zouden
kunnen komen.
De vraag is alleen of een
van den beginne af gefrus
treerd ouderschap, niet harder
aankomt dan een opvoeding
met de klemtoon op plichten,
inplaats van de rechten van
een mens.
DE recherche van de kinder
politie linker-Maasoever heeft
vier jongens van zestien en
zeventien jaar aangehouden,
die afgelopen weken in Rot
terdam-zuid de geldautomaten
van 31 telefooncellen hebben
opengebroken.
PRINS BERNHARD heeft gis
termorgen op paleis Soestdijk
het eerste exemplaar van de
Nederlandse editie vati de
„MitkheU Bcazley" Atlas of
World wild-life" in ontvangst
genomen.