rker atie Ongekende wereld letters van Brand i'RATEUR MERjoensM TOEGIFT PROCENTEN BACH EN MOZART De cultuur van het gedeelde China, vroeger en nu EERSTE KINDERBOEK Ionesco als romancier:Gelukkig dat maatschappij slecht is' Ikindustrie by zander vijver zwanenburg/ etten-Ieur KINDEREN VAN NSBers kunst cultuur EERSTE OVERZICHTSEXPOSITIE LETTERK MET WERELDFAAM ti l vJt'fgh ijkh n ipqrs i u vuvrz h'lU AmniÜniKLMmFQkSTlJVWXY'/A oek ota bene ling met een uitvoerig Conv programma, waarin nage. ruivelfabrieken van da dri. linemen. is het produktiebedrijf t, bedrijf vereist aanpast organisatie. Daarom zuiijJ vergaan tot aanstelling Van ar zi|n linistratieve werkzaamheden In en aanpassen aan de eisen sn centraal gevoerde financi- én voor periodieke kwaritite- ningen en eventueel andere eve van het produktieproces. ens bestaan uit of gelijkwaar- avolgd door MBA. goed inzicht in administri. •aagstukken en voldoende n in staat zijn snel en goed :hen Hoek is desgewenst be lt verzocht eigenhandig een jven met vermelding van de een goede beoordeling nood- e te richten aan de afdeling us 3 te Zevenbergschen Hoek, telefonische inlichtingen om- jgen bij de heer Th. Linden, ij het bedrijf te Veghel, tel, 234. ZATERDAG 26 OKTOBER 1974 t nsdrecht is een bedrijf B.V. te Amsterdam, elfstandige afdeling worden bekabelings- erricht ten behoeve i elektronische ■eau is er plaatsings een werkvoorbereider. rehoren, het voorbe ten alsmede het kumentatie en ing voor de uitvoering len aan elektrische en aratuur, in het bij- re van de F-28 :hten aan de afdelins de heer an Mavo of gelijkwaardige ^leiding is gewenst. Leeftijd inimaal 20 jaar. w schriftelijke sollicitatie kunt sturen aan de heer G.A.M. anssen, Hoofd Afdeling ersoneelszaken, Spyet> er Vijver en Zwanenburg B-v" >ude Kerkstraat 8, Etten-Leu - Iven opbellen kan natuurlijk ok, tel. 01608-3951. .dergebracht Nutricia ZoelermcW» drijf Breda, S.V^.-Groep Etten-Leur, a SABINBE Vess met batik- wel,k etsen en tekeningen tot en' met 15' nov. in galerie Micro Oosterhout. I FONS Manders met zeef drukken tot 23 nov. in ge meentehuis Oudenbosch. OF HOOP van zegen, Ne derlandse film uit 1935, naar Heijermans bekende toneel stuk wordt weer m de bio scoop gebracht op 21 novero- ber. q VON Danikens nieuwe boek over verschijningen, hei ligenlevens e.d. wordt niet uit gegeven door zijn Nederlandse uitgever ANKH-Hermes. Gaat ons te ver", zegt de directeur van het bedrijf. „Ka tholieke en protestantse theo logen hebben het ons afgera den" Boek verschijnt nu toch bij Unieboek, Bussum. CABARET der Onbeken den draait weer in Eindhovens Carlton op de komende tien woensdagavonden (voorron den). TEEJATER Talentenjacht met vierde en laatste voorron den op maandag 28 okt. 20.00 uur. Havenstr. 20, Naaldwijk. The Laurel Canyon Band uit Vlissingen zit erbij. 0 EMTA-Realisten eerder in Apeldoorn, Delft, Bergen, Haarlem en Groningen door 35.000 mensen bezocht - expo seren nu tot 2 december in galerie De Ark Boxtel (Bos- schaert, Erkelens, Hermsen. Koning, Linford, Lorien, Van- denbergj. Amsterdam is, na scfrehR REMBRANDT-huis in Amsterdam is, na scheefzak- ken, gered. Dertig Waalpalen zijn aangebracht. Eind decem ber, begin januari gaat het huis weer open. Restauratie en verbouwing kost f 900.000 Opbrengst o.a. uit verkoop van uit de kelder afkomstige pla vuizen (Saskiategels) voor f 250 of 100 dollar per stuk. HUISNUMMER 18 serie tekeningen en aquarellen van Cecile Hessels en keramiek van Iet KooI, tot 20 novembet et zien in be drijfsrestaurant IFF, Zevenheuvelenweg Til burg (maandags t.m. vrijdags- van 3-5 u.). IIENRY Moore's grafische went op tentoonstelling in ICC, Meir, Antwerpen, rot 17 nov. CHICAGO Blues Festival (o.a. Jimmy Fast Fingers Dawkins, Eddie Taylor, Sun- nyland Slim, Big Voice Odom) od donderdag 7 nov. in De Warande te Turnhout. t HENK Cuppers (Ned.) kreeg tweede prijs 4e interna tionale klaveelmbelwedstrijd Brugge. Eerste prijs met gege ven, Nog dr e prijzen 3-4-5 gingen naar USA en Canada. - - - - - -.'.V' -"-V'-f fSM SnHHBMHi WBWiMiwiafeM Chris Brand bij zijn letter, de Albertina, cursief. De letters, die u nu leest zijn ontworpen. Wie staat daar bij stil? Een man, die er wel bij stil gestaan, maar niet bij stilgezeten heeft, is CHRIS BRAND. Van zijn 15 jarige werk als „letterkunstenaar van internationaal niveau" - zoals Kurt -Lob hem in de catalogus terecht noemt - is tot 18 november een over zichtstentoonstelling te zien in cultureel Centrum De Beyerd te Breda- „Het is geen gemak kelijke tentoonstelling", zegt Chris Brand, „al die letters..". Maar als je het geluk hebt om samen met hem eens rustig het ontstaan van die tekens, waarmee we iedere dag mis schien wel het meest gecon fronteerd worden, te volgen (en die mogelijkheid is aan wezig), dan wordt je je be wust hoem -ons de nken be paald wordt door deze met vakmanschap ontworpen te kens. Chris Brand moet aller eerst kwijt, dat de exposiite is ingericht door Wim Smits, het begeleidend werk is verzorgd door Jan Begeer en Kurt Löb de tekst van de catalogus schreef. AI deze elementen vertellen van een collegiaal en gedisciplineerd vakmanschap, waarvan de bakermat St. Joost is, waar Chris Brand ook do cent is. Het kijken naar letters is een vorm van waarnemen als overgang naai het denken. De vorm van de letter is daarbij vam invloed op de beeldvor ming van het tot uitdrukking gebrachte begrip en ons psy chologisch reactie-patroon daar op- Er liggen werelden tussen de letters „verse koffie", ge krabbeld met krijt op een bordje, en bv. gevelopschriften die Brand ontwierp voor de Nederlandse Middenstands- ban kin Den Haag, de Konink lijke Bibliotheek in Brussel en het Stedelijk Gymnasium van Breda. Je staat dan ook niet verwonderd als Chris Brand vertelt, dat hij één jaar gedokterd heeft aan de kop van De Volkskrant - zijn ont werp - en daarbij bemerkin gen kwamen als: dat kan niet, die kop is te socialistisch e.d. Letters zijn ook beelden van werelden. Chris Brand ont wierp werelden van aantrek kelijke leesbare letters, die overigens ook in bijna alle werelddelen gebruikt wor den. In de catalogus staat, dat Chris Brand autodidact is. „Het is een rotwoord", zegt hij. „Iedereen is auto-didact: ook als je van een academie komt- Het komt erop aan, dat ie jezelf opdrachten weet te stellen". En die opdrachten heeft hij zich gesteld. Wie ziet het immers zitten, als je je leven wilt bouwen op het ma ken van letters? Hij heeft hel daarom zelf moeten doen het schrijven met een g'anzepen stalen pen. bladgoud opleggen, oude handschriften bestude ren, waar het vakmanschap afstraalt etc. Het ealliigraferen (letterlijk schoonschrijven) werd zijn hobby en vak Maar voor een schoonschrijver was bv in zijn geboortestad Utrecht in een vereniging als Kunstliefde geen plaats. Toch waren er mensen, die hem kansen gaven- Een man als de bekende Utrechtse edelsmid Leo Brom en vooral conserva tor Herman Liebaars van de Koninklijke Bibliotheek te Brussel hadden oog voor zijn groeiende bekwaamheid. In zijn Belgische tijd moest hij om den brode dan bv nog wel affiches maken voor de paters Redemptoristen met „Kom za terdags biechten" e.d., maar toen Liibaers hem een charter van Philips II liet oaligrafe- ren, kreeg Chris Brand het gevoel, dat hij in de richting van het pure letterontwerpen moest gaan. Van callograaf, die oorkonden, vignetten e.d „schreef" naar het „maken" van het abc der drukkunst, het ontwerpen van nieuwe affabet- ten was voor Chris Brand geen sterke overgang naar 'n andere tak van de grafiek. Er is eer der sprake van een vloeiende overgang; begin zestig. Brand. „Je hoort dan nu ook vaak zeggen: hij schrijft, ondanks net feit, dat hij tekent. Het schrijven is historisch ook de oasis van de drukkunst Je komt er niet langs. Als je met schrijven kunt, kun je ook geen letters tekenen, anders wordt het een mooi-doenerij" Als je met deze wetenschap naar zijn letterontwerpen kijkt, zie je dan ook een inte gratie van beide elementen een „vanzelfsprekende" sier lijkheid. gevat in een strakke discipline. Op de tentoonstel ling zijn de verschillende fa cetten van zijn vak gevat, in drie afdelingen letterontwer pen; ealligrafie (wegens ruim telijke omstandigheden ernaast geplaatst) en vrije en toege paste lettering. De bijsahriften zijn wat te summier, want wat moet een leek in het vak met termen als cicero, punten, li notype, monotype e i? Het was ook in de beginja ren zestig, dat hij met Ben Egel-hart een paar schrijfme thodes voor de verbetering van het handschrift bij het lager onderwijs ontwierp; cur sief, typografisch. Het zinnetje „Oom gaat naar huis" heeft te maken met bv een opschrift lis Ned. Middenstandsbank'' zegt Chris Brand. Het eerste alfabet, dut hij toen bezig was te ontwerpen. Hij heeft er jaren op gezeten Se ries onderkast (kleine letters) series kapitalen (Hoofdlet ters). leestekens: doorpraten drukproeven, plakken en schuiven, verbeteren, werken op het wit tussen de letters, op de spaties etc. etc. Een kostbare bezigheid- Dan nog de problemen voor welke type machine, voor welke vorm van drukken moeten de letters ge maakt worden? De expositie laat talrijke voorbeelden zien van dit ontstaansproces Het ontstaan van zijn lettel Albertina; niet alleen Romein •naar ook cursief, het Grieks en Cyrillisch is te volgen. Bo vendien werkte hij dit uit in het Hebreeuws, waarbij hij veel advies kreeg van de be kende ontwerper Friedlander Ben Koptisch alfa-bet kwam: door e endrukkerij, die veel koptisch werk drukt, be schouwd als de beste kopti- sche letter. Koos Groen heeft naar aan leiding van zijn boek over de „zuivering" na de Tweede Wereldoorlog „LANDVERRA DERS wat deden we met ze?" (Uitgeverij In den To ren) een aantal onthullende reacties ontvangen. Die reacties waren voorna melijk afkomstig van mannen en vrouwen van rond de veer tig jaar, wier vader en of moeder destijds lid van de N S B, waren. Velen van hen hebben vooral de eerste jaren na de oorlog te lijden -gehad onder de smaad die hun ou ders - én hunzelf - ten deel viel. Sommigen voelen zich nog steefis gestigmatiseerd. Koos Groen overweegt op dit tot nog toe vergeten aspect - het onbarmhartig vergelden van de misdaden der oude rs aan nun kinderen en de moeilijke onder-kind relatie die in deze gevallen ontstond - nader in te gaan. Daardoor zou hij even wel over een groter aantal ge gevens dienen te beschikken. H'j hoopt dat nog meer be trokkenen kern over hun erva- tmgen willen schrijven. Brie ven - met op de envelop de vermelding „vertrouwelijk" - "orden ingewacht op het ™res van Uitgeverij In den loren, ta v Koos Groen, Post- °ns 1 te Baam. De brieven anllen met alle discretie wor den behandeld Knipkunst uit China: Lente De interesse voor China is de laatste jaren groot. Mei China wordt dan doorgaans bedoeld de Volksrepubliek Taiwan als zetel van de Natio nale Republiek o.l.v. Chiang Kai-shek ken je althans ik nauwelijks als bestaand Dat deze kleinste provincie van China ongeveer zo groot is als Nederland, 15 miljoen in woners telt, waarvan an derhalf miljoen in de hoofd stad Taipei. - 99 universiteiten en hogescholen heeft e.d. be seffen we nauwelijks. Wat meer inzicht in dat totale, ge deelde, China geeft de exposi tie CHINESE CULTUUR. VROEGER EN NU, die tot 2 januari te zien is in het Vol kenkundig museum te Tilburg. De tentoonstelling beschikt over veel mooi materiaal, dat ifkomstig is uit het Historisch Museum van Tapei en is in Tilburg door de conservatrice goed aangevuld met fotomate riaal over de Volksrepubliek, zodat je een interessant glo- >aal inzicht in de Chinese cul tuur van vroeger en nu kunt o-ij gen. Eerder was deze ex positie te zien in Den Haag ■Museum voor Onderwijs) en gaat na Tilburg nog naar het seister Slot, vóór de terug ooht naar Taiwan. Algemene strekking: de olksrepufoliek staat vijandig zgenover de vroegere kunst- :ultuuruitingen; zij zijn een em op de ontwikkeling (cul turele revolutie); alleen Mao afbeeldingen e.d. zijn toegela ten. Het Nationalistische Tai wan heeft zich daarom tol taak gesteld oude kunstvoor werpen te bewaren en tentoon te stellen, terwij] ook iets ge toond wordt van de moderne schilderkunst (een mengsel van traditionele en moderne westerse elementen). Op een overzichtelijke wijze zijn in het Volkenkundig mu seum een aantal thema's bij eengebracht. Er is een tabel te zien met de verschillende dy nastieën, die cultuurbepalend zijn geweest. Beeldengroepen en houtfiguren beelden op een ontwapenende wijze oude ge bruiken uit (bruidsstoet, te rechtstelling, schandbord. rickshaw e.d.) Er zijn voor beelden van traditionele kle dingstukken (voor o.a. een mandarijn; hoofdkussentje waar de vlecht doorheen kon), umpijpen en een telraam, dat Gebruiksvoorwerpen als opi- de Chinese kruideniers nog steeds gebruiken vormen een contrast met dia-series over het moderne China met zijn industrie, muurkranten, com munes en onderwijssystemen Maar er liggen ook oudt schoolboekjes, stripverhalen voor kinderen en allerlei te kenmaterialen. waarbij aan dacht voor de karakters (Chi nese schrijfmethode) Voor liefhebbers van oude Chinese kunst is er mooi Het was in de jaren vijftig. Kees van Iersel met Test \j?«r 'at.er met Studio IO 'GO in ons jan(j mtrodu- n .e Gij het beroepstoneel at is een stukje vijftiger ja- geweest, waarbij je nu jris niet Ach ja... kunt zeg- tro. Iedereen verklarade Iones- e" Van Iersel toen vooj j! Langzamerhand werd Io teo toch serieus genomen en Men zijn toneelstukken 2, nvloed. De absurditeit arm net ^a2el'.ikse teven en de raioe van onze omgang-taai t r..en door ionesco mbarm van setekend In de st'l Priin n"uveaux romancier bar G')- door de waarneem dorf J03' ,eit le ensceneren q r uiterlijke schijn heen mee s zÖn 8rote kracht dan in zijr besp'-egelin- lonesco heeft vorig jaar zestigjarige leeftijd, zijn Solitaire, die in een Neder landse vertaling is verschenen DE EENZAME. Uitg. Elseviei f 12,90). Typisch is wel. dal hij nadien het gegeven toch Op teste roman geseftreven: Le Ionesco weer omgewerkt heeft tot em toneelstuk, dat begin dit jaai als Ce formidable bordei in Parijs de première kreeg en begin volgend jaar bij de Haagse Comedie za lgaan. De absurditeit van de een zaamheid kwaal van een iverbevolkte wereld, die al ■een nog technisch communi eert krijgt ir deze roman lestalte in een 35-jarige kan- uorbed ende. Het begint allt- naal erg knullig: de droon art de rijke oom m A'merik- rordt realiteit in het leven an deze man Grote ener üj hoeft met meer te werken -etterlijk zullen nog weinig iensen met deze oude droorr even, maar bi'j Ionesco zai he' mgetwijfeld staan vooi de Vmerikaanse droom vereri vaarin we langzamerhand in leze welvaartsstaat allemaal 'erstrikt zijn geraakt. Wat voet de man? Hij trekt zich erug op een flat in een volks "Nurt (waarom? dat is invul baar) om te leven van zijn lieve getd en goed Maar deze- welstand lost niets op van zijn levensproblematiek; punt ze integendeel aan. Hij blijkt niet in staat to', welke relatie dan ook; niet met vrouwen, niet met menser- uit de buurt. Hij staat buiten net leven, omdat dit voor Wen een andere inhoud heeft. Wal is de werkelijke inhoud? „II- geloof, dat ik aan de mum van de wereld sta; vergete- wat er aan de andere kant van die muur is. Ik kijk alleei naar die muur en keei de vereld de rug toe... Ik kor niet, meer dragen wat ik de valging van de eindigheid et de walging van de oneindig iieid noemde", zegt hij. D< mensen worden allemaal mei dit probleem geconfronteerd maar geven er zich geen re kenschap van. Zij hebben ge noeg aan de eindigheid. Eigen lijk zou je lonesco's probleem in dit boek simplificerend kunnen samenvatten met het probleem van wat heette hei hiernamaals. Maar dit pro bleem is naar het onbewuste verdrongen. De angst en de wanhoop zijn gecultiveerd, tol literatuur gemaakt. De ment vlucht in zijn werk. want als 'iet werk wegvalt zoal» bi- deze man moet je er door reen. Maar ook hij blijft ii zijn kooi en daarmee gedoemd ',ot datgene wat de werel- •ooi- waanzin aanziet. In 1951 werd een regeling van kracht waarbij voor nieu we rijksgebouwen een bedrag van anderhalf procent van de bouwsom mocht worden be steed voor „decoratieve aan kleding" van dat gebouw. In '53 kwam eenzelfde regeling (maar dan één procent) voor de bouw van rijksscholen en door het rijk gesubsidieerde scholen. Deze zogenaamde per centageregelingen hebben de afgelopen 20 jaar verschillen de opdrachten voor kunste naars opgeleverd. Anderzijds werd de regeling vaak veron achtzaamd, slecht toegepast, wist men er geen raad mee. was onderhevig aan sterke kritiek. Er is inmiddels in het culturele klimaat ook het een en ander veranderd, zodat de opzet in handen van een stu diecommissie van de Raad voor de Kunst werd gelegd, o.l.v. J. Baljeu. Er is het een en ander gesleuteld aan vooral de procedurekwestie bij deze regeling en de resultaten van dit onderzoek zijn vastgelegd in een lijvig rapport (ver krijgbaar bij Staatsuitgeverij- Informatiebulletin 9 f 1,75). Het zou wenselijk zijn als ie dere architect, opdrachtgever, kunstenaar, ambtenaar-stede- bouw e.d. dit zou lezen Er kunnen vraagtekens gezet worden bij dit rapport (b.v. bij de centralistische gedach ten), maar onwetendheid zorgt er nu voor, dat nog veel te weinig vanaf 't begin in team verband ook over deze materie gedacht wordt. Ik denk b.v. aan de opzet van nieuwe Stationsplein Breda, waai- dan achteraf' wel weer een kunstwerkje in gedacht zal worden, of het verwaarlo zen van dit aspect bij de bouw van het nienwe More-college te Oudenbosch. Uit te breiden met talrijke andere voorbeel den. Hier ligt een stuk infor matie. In '65 kwam Albertina op de markt, liet was voor Chris Brand bijzonder verheugend te zien hoe zijn Albertina ai direct gebruikt werd voor de publikatie Stanley Morison en de typografische traditie (Morison i-s de ontwerper van die typisch eigen Timesletter; een krant die er een eigen letter op nahoudt) „In De Stem stond een verhaal over de fraaie Skira kunstboeken", zegt Chris Brand, „ma-a-r er stond nnet bij dat de letters uit Breda kwamen". Een let terontwerper komt niet op liet toneel. Ons land telt internationaa. mee", zegt hij „We hebber, altijd we! vier of vijf ontwer pers, die in de internationale vakliteratuur voorkomen. Eén ervan is momenteel zeker Chris Brand: een man, die waakt over een „mooie grijs heid" yam de bladspiegel, zoals dat in vaktermen heet. On danks het feit, dat het onder werp hier en daar nogal tech nisch 's, toch een expositie die de aandacht verdient. Je vindt er ook nog de misschien wat gemakkelijke herkenbare vignetten, monogrammen, boek- en tijd-scchriftenomsla- gen (bv diie van het Zeeuws Tijdschrift) van zijn band. Hoewel Chris Brand eer der deelnam aan ten toonstellingen te Den Haag, Brussel, Parijs. Ro me, New York. London, Am sterdam. Praag. Baltimore e.a. is dit de eerste expositie, waarin een overzicht van zijn werk alleen gegeven wordt- En dat gebeurt terecht. Bach is in the mood; althans met de gevoelswaarde van de ze uitdrukking kun je wel zeggen, dat deze componist momenteel erg populair (waarom niet?) is- Op het Harmonia-Mundi-label is een bundeltje Bach bijeengevat; weliswaar een aantal van zijn meest gekende werken, maar wel geënt op gedegen klassie ke Bach-opvattingen De beide platen zijn bedoelu als een introductie op de veelom vat tende Bach, ais kind van zijn tijd. Een interessante histori sche tabel, waarin vergelijkin gen mogelijk zijn, vertelt van het culturele klimaat dat zijn componeer- en musiceerdrift bepaalde. Een plaat met twee orgeistukken, waarvan al tal loze opnamen zijn gemaakt; toccato en fuga in re min BWV 565 en Passacaglia en fuga BWV 582, gespeeld op het prachtig klinkende histori sche orgel van Bachs vriend houtsnijwerk (poort C-hinese tempel, bruidskastje), bronzen (munten o.a.). blauw porse lein, en het befaamde rode laksnijwerk te zien. Tegen de oude liturgische voorwerpen uit b.v de Confusiaanse ere dienst en de vooroudervere- ring op het huisaltaar steken schril af de „moderne" kerken (300.000 op Taiwan), protes tanten (600.000) en de mos lims (42.000). Je ontdekt dat „onze" wierookkooltjes uit Taiwan komen. Interessant zijn de oude Chinese bankbil jetten en een gebedsmolen, die herinnert aan de rozenkrans Er is een afdeling met muziek instrumenten (sona, tjing tloc, jue-tjin e.a.), die o.a. ver wijzen naar de befaamde Pe- kinig-opera. Kortom deze greep informatie uit deze expositie overtuigt er u misschien van. dat een bezoek de moeite waard is Het is weliswaar een beperkt beeld van China, dat gegeven wordt, maar de ten toonstelling is wel een interes sante bijdrage voor een totale beeldvorming van het verdeel de China. Kunstvoorwerpen zijn doorgaans de adem van een volk. Een catalogus mei veel goed geformuleerde infor matie is verkrijgbaar. H. E. Silberinann te Arlesheim (Zwitserland) door Lionel Rogg, gedegen. Miebe) Cha- puis speelt op het al even historische orgel Kern van de St.-Severin, Parijs uit Bachs Orgelbiichlein een negental koralen in een wat weke (re gistratie en vorm) uitvoering. Dat lyrisch-romantische is ook te beluisteren bij de violisten Stoika Milanova en Georgi Ba- dev, die met het kamerorkest van Sofia de vioolconcerten BMV 1041, 1042 en 1043 spe len; dat is natuurlijk in b.v- het largo uit de 1043 wel erg fraai, maar de weinig „adem halende" streek van de violis ten Iaat je Bacil soms meer als een Brahms beleven dan als Bach „Erg mooi" zou je kun nen zetten bij deze twee lp's, die wel een representatief stuk uit Bachs oeuvre bevat ten. JEAN SEBASTIEN BACH (orgelwerken en- vioolconcer ten) (HMU 2.642) Het Nederlandse Blaasen- semble (inclusief Edo de Waart) is terecht befaamd; niet alleen door de stunts- die het uithaalt, maar tevens door het fijnzinnig musiceren. Het heeft zeker bijgedragen tot de ■•evaluatie van het olaasinstru- -nent. dat maar al te snel de valueert in allerlei rtlaasorkes- ten. Op .een nienwe plaat speelt het a rrangementen uit Mozarts Don Giovanni en Die Entfiihrung aus dem Serail. Daarbij zullen velen de wenk brauwen fronsen. Leven we niet in een tijd, dat arrange menten uit den boze zijn; dat ive streven naar Original-uit- voeringen etc.? Op de hoes staat een uitvoerig verhaal hoe Mozart zelf en vele andere componis ten van naam het als een eer beschouwden, als een teken van succes, wanneer ze gear rangeerd werden. De bewer kingen van de operafragmen- ten op deze lp zijn gemaakt door Mozarts tijdgenoten W'endl en Triebensee, waarvan de eerste een „Böhmischer Biasermusikant" was en de tweede o.a. hoboïst bij het Hof- und Nationaltheater te Wenen. Het enigt bezwaar bij het beluisteren kan zijn, dat je ze aan de bekende melodieën uit deze onera's in de oor spronkelijke versie gewend bent, dat je deze muziekjes tocli als aftreksels blijft horen- Het zijn los daarvan leuke muziekjes, die door het Blaas- ensemble met een feilloze pre cisie en grote lichtvoetigheid worden uitgevoerd. HARMONIEMIISIK NACH MOZART Das Niederlan- dische Bl.lserensemble (Philips 6500 783). me van de menselijke verlan gens op de troon zet. Een ab surdistische beschrijving van nei geneesmiddel actie „Zij hielden niet van het leven Kwamen ertegen in opstand Gelukkig, dat de (naatschappij hecht was. Wat moeten zij lanvangen als er op een das len goede maatschappij za zijn?" Zij trachten de ko&mi iche eenzaamheid —iets an iers dan een sociale eenzaam leid daarmee te doorbre ken. In deze navrante sfeer -iet ionesco gelukt bespieeelit gen m te voeren die mee nout snijden, minder gekur steld zijn, dan in zijn vroeger oneel stukke" Hl Dit hele proces wordt ter- top gevoerd in een revolutie (Parijs 68 etc.), die de tiran eindredactie henk egbers Je kum geen punt iciuei de kinderboekenweek zetten zonder te wijzen op de herdruk isedert '65) van liet boek Sprookjes van moeder de gans bij Krusemans uitg. mij. Het gaat hier om de be- i aam de uitgave van Charles Perrault, die in 1697 de Oontes de ma mere I'Oye voor hei eerst noteerde waarna ze door een toen ook al Haagse uitgever weiden gedrukt. Het boek wordt be schouwd als het eerste kindersprookje; de sprookjes zelf hoorden veel langer tot de inventaris van de menselijke fantasie. Voor 196/ bevatten alle hoeken voor kindergebruik volwassen ver tellingen Perrault deed een verdienstelijke poging om daar ver andering in te brengen Sedertdien is liet parkeren van kinderen in afzonderlijke boeken begonnen Prof dr. J. H. v d. Berg schreef eens: „Als het k'»d door een steeds minder toegankelijke volwassenheid meer en mee, infantiel is gemaakt en de talmende mder de kinderen mei dr kunstgreep van liet wrede sprookje uit ie nabij lijkende volwassen beid nog wordt verstoten kan niemand verwachten dai dit kind plotseling tot de volwassen wereld toe- reedt" Op o.a deze wiize is de psychische puberteit ontstaan. Sn leze Kruseinaiuiitgav. ■- het Godfried Bomans die een uitvoe rige toelichting schreel op deze sprookjes die inderdaad wreed zijn De 1» prachtige crig-nelc prenten van Gusiave Doré onder strepen dit nog eens '.zie boven uit Klein Duimpjei Over die prenten schreef H Prene-r een nawoord Van hem is ook de ver taling van Klem Duimpie O, schone Slaanster Assepoester De Gelaarsde Kat. Rnodkanje Rikel met de Kuif. Blauwbaard. De Feeën en Ezelsvel Een 'raaie uitgave om uit voor te lezen, te lezen en om in te kijken Prijs f 22,50.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1974 | | pagina 21