Nixons zelf
kastijding
Brievenbus wordt weer schoon
Ergernis en waardering
GOUDZOEKERS
IN ITALIË
EERHERSTEL VAN GRIEKSE VOLKSTAAL
■I
Denderend bezoek
voor boer Shields
buitenland
Tegenstellingen
Talent
Geraas
Mirakel
Sancties
Klachten
Driehoek
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Waar
om besloot ex-president Ri
chard Nidon op 5 augustus,
met bekentenissen van rechts-
obstructie, politieke zelf
moord te plegen? In het tijd
schrift „New York" schrij
ven twee professoren, Frank
Fox en Stephen Parker een
essay waarin zij de stelling
poneren dat „alleen het pre
sidentschap van de Verenig
de Staten Nixon de macht
kon verschaffen om een zelf
vernedering te ervaren die
gelijkwaardig was aan zijn
diepe gevoelens van waarde
loosheid". Het artikel begint
met een intrigerende brief
die Nixon op 19 november
1923, toen hij tien jaar oud
was, aan zijn moeder
schreef:
Mijn lieve Meester,
De twee jongens die u bij
mij achterliet zijn zeer slecht
tegenover mij. Hun hond,
Jim, is zeer oud en hij wil
nooit met me praten en spe
len.
Op een zaterdagavond wa
len de jongens aan het jagen.
Jim en ik gingen mee. Ter
wijl we door de bossen lie
pen struikelde een van de
jongens, waarbij hij op mij
viel- Ik werd kwaad en sloeg
hem. Hij schopte me in de zij
en we gingen toen verder.
Terwijl we aan het lopen
waren zag ik een zwart rond
ding in een boom- Ik sloeg
het met mijn (honde)poot.
Er kwam een zwerm zwarte
dingen uit. Ik voelde overal
pijn. Ik begon te rennen en
aangezien mijn beide ogen
zodanig waren opgezwollen
dat ik niet kon zien viel ik
in een vijver. Toen ik thuis
kwam had ik erge pijn. Ik
wilde dat n nu onmiddellijk
thuis zou komen.
Uw goede hond, Richard.
De beide professoren zien
ul het leven van Richard
Nixon een patroon van zelf
medelijden en zelfvernieti
ging- Zij hebben zich in hun
studie gebaseerd op Nixons
belastingdocumenten, andere
vrijwillig bekendgemaakte
financiële documentaries, de
collectie van Nixons rede
voeringen, zijn biografieën,
afschriften van geluidsban
den, pogingen tot psycho
analyse op historisch niveau
en vanzelfsprekend Nixons
eigen biografie „Zes Crises'
De professoren vinden in dat
materiaal een patroon van
zelfvernietiging.
Richard Nixon kon dit
begrijpen: het grote doel
zijn openbare loopbaan
niet het presidentschap,
zijn verbanning uit
presidentschap", zo
n... Pe
niet
van
was
maar
het
schrijven Fox en Parker.
Dc professoren denken nu
iets te begrijpen van de in
herente tegenstellingen die
de activiteiten van de voor
malige president kleurden.
Het bedrog en de dubbelzin
nigheid die kenmerkend wa
ren voor zijn redevoeringen,
zijn hartstocht naar het presi
dentschap en zijn veronacht
zaming van dat ambt; zijl
hartstocht voor detail en zijn
giftige verwaarlozing; zijn
bekommernis met helderheic
en zijn minachting van de
waarheid; zijn pre-occupatie
met discipline en zijn uit
spattingen en woede-uitbar
stingen; zijn kennis van de
geschiedenis en zijn vermin
king van precedenten; zijn
bezorgheid voor het land e,n
zijn ondermijning van de
grondwet; zijn behoefte aan
privacy en zijn achtervolging
van publiciteit; zijn liefde
voor de wet en zijn engage
ment in misdrijf: zijn honger
naar zegepraal en zijn bui
tengewone capaciteit voor
zelfvernedering. Richard
Nixons leven is een verba
zingwekkend geheel van ne
derlaag en openbare verne
dering.
Fox en Parker analyseren
Nixons crises die hem vanaf
het begin van zijn politieke
bestaan hebben beeeleid. Al
die crises zijn zelf veroor
zaakt- Alleen door zichzelf
(in zijn Checkers-rede) te
vernederen, kon hij een ant
woord vinden op de beschul
digingen van financiële cor
ruptie die Eisenhower op het
punt brachten om zich van
Nixon als vice-presidentiële
kandidaat te ontdoen- In 1960
gaf hij, in de beroemde tele
visiedebatten, waaraan hij
zich gemakkelijk had kun
nen onttrekken, John Kenne
dy de kans om alle politieke
voordelen die Nixon had te
neutraliseren. Twee jaar Ia-
ter bestrafte hij zichzelf door
zich in een voor hem poli
tiek tamelijk zinloze cam
pagne voor de gouverneurs-
zetel van Californië te meten
met Edmund Brown, die
vrijwel niet verliezen kon- In
1968 was Humprhrey al ver
slagen voor het president
schap toen hij door de demo
craten kandidaat werd ge
steld, maar Nixon vertaalde
zijn zekere overwinning in
een nauwelijks ontlopen ver
lies.
De grondtoon van het es
say van Fox en Parker is dat
Richard Nixon over een uit
zonderlijk talent beschikt om
zichzelf de das om te doen
en zichzelf te kastijden. Via
bespiegelingen die te wijdlo
pig zijn voor herhaling, maar
die de schrijvers een weten
schappelijke ondergrond ge
ven, bereiken zij de conclu
sie dat Nison onbewust
steeds bezig is geweest zijn
eigen gevoel van waardeloos
heid te vertalen in zelfverne
dering en uiteindelijk zijn
zelfvernietiging. Zij volgen
de Watergategeschiedenis op
de voet en zien dat Nixon
alle kansen om zich van dat
spinneweb te bevrijden heeft
laten liggen.
Hij had John Dean, zijn
voornaamste beschuldiger, op
grond van een variant op het
„Presidentiële privilege"
kunnen opleggen niet voor
de Watergate-commissie te
verschijnen. Hij liet daar
Alex Butterfield getuigen,
die het bestaan van de ge
luidsbanden openbaarde. Hij
veroorzaakte in het land het
tumult en de verdeelheid die
zijn eigen innerlijke stormen
weerspiegelden.
Dat Nixons zelfondermij-
ning zo lang heeft kunnen
duren is te wijten aan het
feit dat het Amerikaanse
presidentschap een zo grote
mate van bescherming en
isolement heeft verkregen-
Nixons eigen interpretatie
van het presidentschap, dat
vrijwel een koningschap
werd, verschafte hem een
schild dat niet te doorbreken
leek totdat de bewijzen van
zijn immoraliteit en zijn aan
deel in de misdrijven niet
taneer verborgen konden
blijven.
Het geheime geluidsban
densysteem verschafte Nixon
een gevoel van almacht en
alwetendheid en het ontnam
zijn voorname bezoekers de
waardigheid die hij zelf niet
bezat, aldus Fox en Parker.
Hij zette de bewijzen van
ziin eigen onwaardigheid en
schuld op de band. De ge
luidsbanden verschaften
hem, op 5 augustus, het
werktuig om zich politiek
van het leven te beroven.
Rabbijn Baruch Korff stelde
Nixon kort daarvoor een
voor de hand liggende vraag:
Waarom had hij die geluids
banden niet verbrand?
Fox en Parker zeggen dat
het Nixons gevoel van inferi
oriteit, was dat zijn instinct
naar politiek voortbestaan
steeds heeft ondermijnd. Als
Nixon onmiddellijk na de
ontdekking van de Waterga-
te-inhraak de bezem door het
Witte Huis zou hebben ge
haald zou hij nu nog presi
dent ziin en in 1976 hebben
gepresideerd over de twee
honderdste verjaardag van
■Ie Amerikaanse onafhanke-
"ikheid
bfrt van vet,zen
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM De reclamewereld gaat de
stroom brievenbusvervuilers indammen. Een werk
groep van het genootschap voor reclame werkt aan
een uitbreiding van de bestaande gedragscode voor
reclame, waardoor voortaan alle soorten postrecla
me hier onder zullen vallen. Npg dit jaar zal daar
door niet alleen de hoeveelheid reclame, die onge
vraagd in de brievenbussen terechtkomt, gaan ver
minderen, maar ook zullen verzenders ervan kun
nen worden gestraft als geërgerde geadresseerden
een klacht indienen.
Het maken van reclame
over de post is de laatste ja
ren stormachtig toegeno
men. Per jaar wordt op het
ogenblik al zeker voor meer
dan 600 miljoen gulden aan
reclamebrieven, drukwerken
en monsterzendingen uitge
geven, 35 procent van het
totaal. En ieder jaar groeit
het gewicht van deze post,
dat de huisvrouw in haar
brievenbus vindt. Om een
indruk te geven: Een arts of
architect kijkt niet meer gek
op als hij per w"°k zo'n kilo
postreclame angt. En
dat ondanks _e sterk geste
gen verzend- en drukkosten.
Maar de kritiek op deze
vorm van reclame groeit
mee. Het meest gehoorde ar
gument hiervoor: Het onge
vraagd in de brievenbus
krijgen er van.
„Eindelijk", zullen veel men
sen nu denken, „komt er aan
die rotzooi een eind. Wij lézen
het toch niet. Laten ze maar
minder reclame maken en de
prijzen verlagen". Een mening
die niet gedeeld wordt door een
van de leden van deze werk
groep, de 46-jarige J. R. Bou
ten, zelf reclame-man in hart
en nieren. Hij is directeur van
het gelijknamige reclame- en
adviesbureau in Delft en vice-
voorzitter van het Genoot
schap voor Reclame- Volgens
hem wordt deze reclame wel
degelijk gelezen. Sommige on
derzoekers noemen zelfs het
cijfer van 66 procent, die alle
postreclame grondig nakijkt
en hooguit 10 procent die zich
er echt aan ergert. Slechts een
deel gooit deze reclame on
geïnteresseerd weg. En dat
juist willen de makers van
postreclame nou voorkomen.
Bouten: „Het is onzin als een
arts, die behoort tot een dank
bare consumentengroep, recla
me krijgt voorgeschoteld voor
deurknoppen of verrekijkers.
Bij het noemen van het woord
reclame denkt het publiek
vrijwel altijd aan tv-reclame.
Was- en reinigingsmiddelen
worden meer genoemd dan
enig ander produkt. Onge
veer de helft van het publiek
heeft enige waardering voor
de reclame, 40 procent wei
nig waardering en 13 procent
veel waardering. Een groot
deel (62 procent) meent ook
de reclame te kunnen mis
sen.
Deze cijfers zijn de uitkom
sten van een onderzoek van
de Nederlandse Reclame
Stichting. Ergernis over re
clame- en andere marketing
activiteiten komt veelvuldig
voor, maar de meeste erger
nis geven tv- en radio-recla
me en verkoop aan de deur.
Eenvijfde deel van het pu
bliek zegt meerdere malen
nadeel te hebben ondervon
den van misleiding in de re
clame.
Slechts bijna de helft van
het publiek meent voldoende
gelegenheid te hebben om te
protesteren tegen reclame die
als misleidend of oneerlijk
wordt beschouwd, terwijl
een zeer groot deel weet dat
mensen onder invloed van de
reclame vaak dingen kopen
waaraan ze geen behoefte
hebben. Iets meer dan de
helft weet dat maatregelen
tegen de reclame vooral
noodzakelijk zijn om anderen
dan henzelf tegen de reclame
te beschermen.
Dat is misbruiken van zijn
adres door de adressenbu-
reaus. Er moet meer gewerkt
worden met speciale doelgroe
pen, die verkwisting moet er
uit"-
Vandaar dat de werkgroep
verhuurders van adresbestan
den en verspreiders van recla
me-materiaal broederlijk bij
eenzitten met vertegenwoordi
gers van de drukkerswereld,
de PTT, postorderbedrijven,
felicitatiediensten enz. om te
bekijken hoe dat dit moet ge
beuren. Want gaat het niet
vrijwillig, dan zal vroeg of
laat de overheid ingrijpen,
omdat de postreclame in een
steeds slechtere reuk komt te
staan.
™'1 'if! "t J'f
I -I i I 5
^fll^
iplJiihijSi
iijü, J
v >fi
■■■li
Bill
1
jr
Postreclame: een kilo per week voor dokter of architect.
(Van onze Londense
correspondent)
LONDEN Landbouwer
Charlie Shields zat die za
terdagavond op zijn gemak
een pijpje te roken en naar
de tv te kijken. Hij genoot
van de gezellige rust na een
drukke dag.
Een boer heeft meestal
weinig tijd voor tv. Charlie
- een weduwnaar - was dan
ook niet erg moeilijk in zijn
programmakeuze. Het kon
hem eigenlijk geen harst
schelen wat er te zien was
op de flikkerende beeldbuis.
Ieder teken van leven, elke
beweging op het glazen
scherm fascineerde hem. Hij
kon ernaar kijken tot hij er
bij in slaap viel.
Het tv-programmia, van die
avond was weer zo'n oude
oorlogsfilm, waarop als we
tenminste sommige program
masamenstellers van de BBC
mogen geloven Britse tele
visiekijkers van alle leeftijden
dol zijn. Kitschfilms waarin
heldhaftige geallieerde krijgers
de meesit onmenselijke moei
lijkheden doorstaan en boze
Duitsers de straf krijgen die zij
dubbel en dik verdienen- Dit
alles geïllustreerd met het no
dige wapengeweld. „Made in
Hollywood" als het Ameri
kaanse en „Made in Pine-
wood" als het Britse produk-
ten zijn. Veel bloed en lawaai-
Vroeger op het grote scherm
in de bioscoop: net echt, van
daag de dag op de beeldbuis:
verouderde mamaak.
Op landbouwer Charlie
Shields bleek de oorlogsfilm
die avond niet veel indruk te
maken. Hij begon ervan te
knikkebollen. Zijn ogen vielen
dicht. Zijn neusvleugels tril
den en zijn mond bleef half
openstaan.
Charlie Shields snurkte,
eerst op halve kracht, daarna
luid en doordringend. Alleen
het razende geluid van de oor
logsvliegtuigen op de tv over
stemde zijn manhaftig getrom
pet.
Boer Shields wist niet hoe
lanig hij geslapen had, toen
zijn behaaglijke rust op bar
baarse wijze verstoord werd.
Hij schoot wakke? van een
donderend geraas dat aanzwol
tot boven zijn hoofd de zolde
ring openbarstte en te mid
den van dikke stofwolken, ge
kreun, geroep en gekraak
25 onverwachte gasten hem
bijna letterlijk in de schoot
vielen.
Pas toen het stof opgeklaard
en iedereen rechtgekrabbeld
was, kon Shields die toestand
overschouwen. Hij had het
gauw door dat de vreemde
invallers vrienden en vrien
dinnen waren van zijn dochter
Linda (21) en zijn zoon Geor
ge (20)- Dit jeugdige stel had
de andere jongens en meisjes
uitgenodigd op een bieravond
je in zijn 200 jaar oude boer
derij te Melbourne, in het En
gelse graafschap Derbyshire.
De hele troep kwam die avond
samen in een kamer op- de
tweede verdieping.
Het ging er hoogst gezellig
aan toe rond. een vaatje bier
dat in het midden van het
vertrek geplaatst was. Op een
gegeven moment stond de hele
bent luidkeels te zingen rond
het vat. De plankenvloer van
een Engelse boerderij, die al
twee eeuwen achter de rug
heeft, is echter niet altijd be
stand tegen het gewicht van
25 jonge bierdrinkers. Hij be
gaf zonder enige waarschu
wing. Niemand hoorde het
eerste gekraak. De balben
knapten kordaat door, de vloer
zonk in de diepte. Toen voel
den zich 25 beduusde jonge
mannen en vrouwen, met het
bierglas nog in de hand, met
een naar beneden gaan, zon
der dat zij de trap gebruik
ten.
„Hard gaat ie", riep een van
de jongens flegmatiek, zoals
het een Engelsman past.
„Help", gilde een van de
meisjes, minder patriottisch.
„Ik ben mijn schoenen
kwijt".
„De wereld vergaat", brulde
iemand, die dacht dat zijn of
haar laatste uur geslagen
was.
Vóór ze het wisten, stonden
ze in de slaapkamer van Linda
Shields. „Toen het gebeurde,
was ik net niet bij onze gas
ten", vertelde Linda nadiein-
„Ik hoorde rumoer dat me
deed denken aan een aardbe
ving Grijze stofwolken vulden
het trappehuis- Ik rende naar
mijn slaapkamer en probeerde
de deur open te duwen. Op
hetzelfde moment zakte de
troep, die boven door de zol
dering gevallen was, daar voor
de tweedie maal door de
vloer".
Roer Shields en zijn dochter
slaagden erin de geschrokken
gasten weer op hun gemakt te
stellen. Tot ieders grote verba
zing was bijna niemand noe
menswaardig gekwetst.
Slechts vijf of zes jongelui
moesten hun wonden en kneu
zingen laten verzongen in het
plaatselijke ziekenhuis.
„Ik ben blij, dat het nog zo
goed afgelopen is", zei land
bouwer Shields de volgende
dag. „De aangerichte schade
kan je bezwaarlijk gering noe
men, maar het belangrijkste is
toch, dat niemand ernstig let
sel heeft opgelopen". Als bij
mirakel was hij zelf niet be
dolven geworden.
De oorzaak van dit angewo-
ne voorval? „Wel", zei Charlie
Shields, „het is een oud huis,
waarvan die balken kennelijk
geen zware lasten meer kon
den dragen. Er bevonden zich
om te beginnen veel te veel
mensen in die ene kamer op
de tweede etage". „Onze inge
storte party had niet eens een
bijzonder doel", klaagden Lin
da en George. „In de toekomst
zullen wij maar beneden bier
drinken".
Terwijl ze door de twee ga
pende openingen naar het kale
plafond van de bovenste ka
mer gluurden, voegde Linda,
tekenlerares van beroep, eraan
toe. „Eigenlijk moeten wij nu
een liefdadigheidsfeest organi
seren voor de wederopbouw
van onze antieke boerderij"-
ken van overledenen voor re
clame-acties. Ook mogen er
geen monsters worden verzon
den die schadelijk kunnen zijn
voor de gezondheid; zeeppoe
ders aan de deur, bijv. waar
door in het verleden veel ver-
giftigiugsgevallen voorkwamen
bij kleine kinderen-
Een van de belangrijkste on
derdelen van de code van post
reclame moet volgens de
heer Bouten zijn het gebruik
van de adressen systemen.
„Voor commerciële doeleinden
moeten alleen de openbare
adressenbestanden worden ge
bruikt als bijv. telefoonboe
ken, huwelijksaankondigingen,
giro-boeken en ondernemingen
Maar kerkregisters, om maar
iets te noemen, zijn niet open
baar". Dat betekent dat gege
vens op het gebied van het
gezin, godsdienst, inkomen
enz. niet openbaar zijn en dus
taboe voor het gebruik voor
reclame-doeleinden. Voorts
wordt er een aantal ethische
maatregelen gedetailleerder
aangegeven, zoals gebruik ma-
Waar regels worden vastge
steld, moeten ook sancties
worden ontworpen voor hen,
die de voorschriften overtre
den. Bouten: „We kunnen de
Duitse weg volgen, met een
wettelijke regeling die voor
schrijft dat als tegen een code
wordt gezondigd, proces-ver-
baal volgt, of het Britse sys
teem, dat meer een raamwet
inhoudt. De belangengroepen
zorgen dan zelf voor straf
maatregelen. Ik voel het mees
te voor dat laatste". Daarbij
denkt hij dan aan een druk-
en verspreidingsverbod, het
recht van de retourzending, de
verplichting eventuele geleden
schade te herstellen en een
keurmerk voor drukwerk re
clame-makers, dat bij inbreu
ken op de regels kan worden
ingetrokken. „Maar een ver
bod tot drukken zal wel moei
lijk zijn in het kader van de
grondwet (vrijheid van druk
pers)". En dat geldt eveneens
voor de andere straffen, die
allemaal een wettelijke basis
zouden moeten krijgen- Daaro
ver is echter al contact gelegd
met de overheid.
Een groep vervuilers is overi
gens nog niet bij de code be
trokken: Die van de „slagerij
om de hoek", zoals Bouten de
huis-tuin en keukenleveran
ciers voor het gemak om
schrijft. Maar het gaat volgens
hem maar om een te verwaar
lozen gedeelte van het totaal.
„Trouwens, ais blijkt dat deze
slager zicli niet aan de code
voor de reclame houdt, als hij
bijv. schrijft dat zijn vlees
goedkoper is dan de vorige
maand, moet hij dat ook kun
nen aantonen. Maar hij per
mitteert zich echt niet zoveel,
anders is hij zijn klanten zo
kwijt. Want ook hij kan wor
den getroffen door de nieuwe
code: Een drukker kan hem
straks gaan weigeren".
En vervolgt hij: „Ik geef toe,
helemaal tegenhouden kun je
het natuurlijk nooit er zijn
altijd zijpaadjes. Je kunt nu
eenmaal geen ketting op de
deur plaatsen en er blijft een
briefgeheim. Maar ik denk
toch dat zo'n 85 procent wél
zal meedoen, of anders ben je
gauw een outcast. Waar wij
naar toe willen is het beschik
ken over een medium waarvan
je weet wat je eraan hebt, de
verkwisting moet eruit, het
reguleren is de hoofdzaak- Hoe
selectiever hoe beter. Vroeger
heb ik ook heel wat „direct
mail" verzorgd, en de kosten
(laarvan variëren toch wel van
ƒ1,25 tot ƒ8.-. Hoe scherper de
selectie, hoe goedkoper voor
de fabrikant".
„Trouwens", zegt hij lachend,
„tenslotte breken een groot
deel van de „kleintjes" (de
rubrieken te koop aangebo
den) in de dagbladen met alle
vormen van welke code dan
ook. En dat doet de consument
toch zelf". Als het aan hem
ligt, zal daaraan straks ook
een eind komen, waarbij dan
vooral eerst de huis- aan huis
bladen worden aangepakt-
„Want daarin viüd je soms de
meest onwaarschijnlijke za
ken". De fouten worden dan
ook vrijwel altijd gemaakt
door de kleine reclame-ma
kers. „Bedrijven als Unilever
en Philips kunnen zich niet
permitteren te zondigen tegen
de regels".
De Nederlandse consumenten
bond, die in het verleden me
nigmaal de postreclame scherp
heeft veroordeeld, is niet on
verdeeld gelukkig met de
plannen, hoewel men het wel
„een stap in de goede rich
ting" noemt. D.M. Westendorp:
„Het grote bezwaar is eigen
lijk dat het kwaad al geschied
is, als de sancties komen. De
fabrikant heeft al de lol van
zijn actie, voordat hij op de
vingers wordt getikt. Het
blijft altijd een controleren
achteraf". Westendorp vertelt
.lat de bond veel klachten
krijgt. „En vrijwel altijd
wordt de ergernis veroorzaakt
door het ongevraagd krijgen
van de reclame-brief- Deze re
clame blijft de PTT veel geld
kosten en de consument wordt
op psychologische wijze ge
prest om iets te kopen wat hij
op dit moment niet nodig
heeft".
Over het overleg met de recla
me-wereld, dat Bouten zegt
graag te willen, reageert hij
schamper: „Wij zitten ook In
het Genootschap voor Recla
me. Daar hebben we dan de
mogelijkheid om nee te zeg
gen als anderen ja zeggen".
(Vsm onze oomeisipomdemit)
ROME Met heel veel geluk
en hard werken deilven „pro
fessionele" goudzoekers in Ita
lië zo'n vijf gram goud per dag.
Dat levert a raiison vain bijna
twintig gulden per gram krap
honderd gulden op, hetgeen
voor een aantal gelukzoekers
meer dan voldoende is-
Zij zijn, alls echte pioniers,
opniiieuw de bergen ingetrok
ken, omdat de gestegen goud
prijzen voor hen aantrekkelijk
genoeg zijn om de godiganse
dag aan de oevers van en in
de beddingen van kleine berg
stromen te ziften en te zeven,
totdat het glinsterende goud
achterblijft-
Het zou overdreven zijn om
van een ."goudkoorts" te spre
ken, maar er zijn nogal wat
lieden die hun geregelde le
ventje laten voor wat het is of
was, en die die voorkeur geven
aan een avontuurlijker leven
op de flanken van de Alpen,
'bij die Itailiiiaans-Zwitserse
grens. Daarnaast zijn er 'spor
tieve stedelingen die louter
voor de gein en de ontspan
ning in de weekeinden goud
gaan delven. Sommigen halen
twee gram per dag en met de
opbrengst daarvan is die benzi
ne voor de heen- en terugrit
er dik uit..-
is,
ge
ul
ir
in
Het gebied lm de
Aosta-Biel la-D omocios sola is
sinds eeuwen 'talië's goudge
bied. In de eerste
Christus werkten I
slaven in harde ploe_
Ook in latere eeuwen is de
rotsige bodem doorlopend on
derzocht en omgewerkt
Tot 1956 draaiden in
gebied de Italiaanse
goudmijnen- maar ze werden
in genoemd jaar gesl<
dat de kosten boiger werden
dan de verdiensten. Er waren
op dat moment ruim 500 men
sen Jn dienst van het over-
hei'ds-goudwinoiinigsbedrijf.
Omdat de goudprijs op de we
reldmarkt zo hooi
wordt nu weer
sproken van ee„
van deze goudmijn,
voor ongeveer 100
werkgelegenheid zou
Zover is het nog niet,
ondertussen zijn wèl tientallen
goudzoekers hun formeel clan
destiene activiteiten gestart-
Vooral de ouderen ondier hen,
dfie twintig, dertig jaar gele
den al in deze „gouden her
gen" werkten vo-elen zidh nu
ervaren en zijn opgetogen
over hun zogenaamde .„gehei
me plekjes"- Daar zou het
goud voor het oprapen liggen,
maar dat liijkt veel op goud-
delverslaitdjn- Zo verschrikke-
rijk zijn deze goudaders
stukben rota
worden dioor
.ergbeken naar
rustiger water gevoerd- Daar
blijven de goudkorrels, losge-
schuurd tussen water, rotsen
en zand achter op de kleine
strandjes van de bergbeken.
En op düie plaatsen staan dan
ook de meest wonderlijke zeef-
installaties opgesteld.
Ziet de Italiaanse staat nogal
wat door de vingers waar het
dieze delvers-activiteiten be
treft, zij is wèl streng in haiar
voorschriften wat betreft het
verhandelen van dit goud.
Lang niet iedereen mag deze
goudvondsten opkopen en ver
handelen maar de handelaars
die wèl gemachtigd zijn, zijn
vaak erg happig op dit in
heemse goud omdat het van
ïid is.
FRANS WIJNANDS
ATHENE (AP) Met de
terugkeer van de democratie
in haar bakermat Griekenland
is ook de Griekse volksHal in
ere hersteld. In een th ge
publiceerd decreet bepaalde
de regering dat de volkstaal
het z.g. Demotisehe Grieks
dient te worden onderwe
zen op de basisscholen in
plaats van het Katharevousa,
het onversneden hoog Grieks
dat door taalpuristen wordt
voorgestaan.
Met de maatregel, die op
korte termijn ook voor het
voortgezet onderwijs zal gel
den, is een eind gekomen aan
een vaak felle taalstrijd die,
evenals dat in België het ge
val is, een stork politiek ka
rakter droeg.
De militaire dictators die
het land tot afgelopen maand
juli zeven jaar in hun greep
hebben gehad, voerden een
„cultuurpolitiek", waarin het
Demotiisch Grieks werd verbo
den als zijnde ougrleks en
zelfs communistisch- Hun cam
pagne tegen de normale
heeft overigens
nooit succes gehad. De militai
ren, die zich beschouwden als
wakers over het Helleens erf
goed, keerde zich o.a. tegen
ingeburgerde barbarismen als
weekend en merci. Radio en
televisie kregen de opdracht
zich uit te drukken in zuiver
Grieks. Sportverslaggevers
moesten zich het hoofd breken
over Griekse equivalenten
voor woorden als penalty, goal
en cornier- Maar onmiddellijk
nadat de militairen hun macht
hadden afgestaan aam een in-
terim-burgerbewind onider lei
ding van Comstatine Kaïraman-
Lis gingen de media weer over
op de volkstaal. Slechts de
rechtse pers handhaafde het
Katharevousa.
De regering heeft het nieu
we decreet vergezeld doen
gaan van een verantwoording
waarin wordt gezegd dat de
maatregel bedoeld is om een
eind te maken aam de linguïs
tische chaos die reeds te lang
een zware handicap is voor
het onderwijs- Het Demotisdhe
Grieks is de levende taal van
ons volk, zo concludeert het
rapport. Het is daarmee de
taal waarin onze nationale no
den het expressiefst kunnen
worden verwoord. Hoewel de
Griekse taalstrijd met meer zo
gevoelig ligt als die in België
tussen het Nederlands en het
Wallonisch-Frans, heeft de
worsteling tussen 't Demotisch
Grieks en het Katherevousa
raar sporen achtergelaten in
de moderne Griekse geschie
denis. De strijd beeft vele
mensenlevens geëist- Bij on
lusten in 1901, naar aanleiding
van een bij bel vertaling m het
Katharevousa. werden elf
mensen gedood en tachtig ge
wond. Twee jaar later leidde
de vertaling vam een klassieke
Griekse tragedie im het Demo
tisch bij de opvoering van het
stuk tot nieuwe onlusten met
een nog fatalere uitslag. En in
de jaren daarna moesten on
derwijzers, leraren en ambte
naren zich conformeren aan de
linguïstische positie van de
zittende regering of anders het
veld ruimen.