Elke dag
iseréén!(gj
Scheidende mr. Van Aartsen
„Geen enkele spijt van
industrialisatiebeleid"
Actieve import-Zeeuw maakt
plastic aanduidingsbordjes
Mevrouw Poons
met uw spaarboekje.
f!
Wisselend
Kees v. d. Have heeft geen tijd om
zich te vervelen
Pafent
Machi
ne
Uitgaan
Motief
Goes
LANDBOUW
TOERISME
INDUSTRIE
REIMERSWAAL
POLARISATIE
's-Heerenhoek
(Van een onzer verslaggever)
SLUIS Naar het zich laat
aanzien zal in de tweede heltt
van november de rondweg om
Sluis voor het verkeer te be
rijden zijn- De officiële open
stelling van deze belangrijke
verkeersvoorziening zal wat
later plaatsvinden- „De ver
lichting op het kruispunt
Sint-Anna moet nog aangelegd
worden, wij wachten ook
op de A.N-W-B.-borden, de
bermen moeten nog afgewerkt
worden etc- Wij zijn daarbij
wel erg afhankelijk van het
weer", zo deelde men gisteren
in Sluis mee.
Inmiddels wordt een gedeel
te van de weg al bereden- Het
kruispunt bij Heille is gereed,
de aansluiting in de „bocht bij
Leenhouts" komt volgende
week gereed en eind dit jaar
zal Sluis dan - terecht - de
vlag kunnen uitsteken-
Met het iin gebruik nemen
van de nieuwe rondweg zal een
zware verkeerslast van het
pittoreske Sluis worden afge
nomen- Thans daveren dage
lijks zware vrachtwagens door
het centrum, met alle gevolgen
voor de daarop niet berekend
zijnde straten-
Rijksweg 58 door deze ge
meente betekende voorts met
name in het zomerseizoen
soms lange wachttijden
voor men door Sluis richtinl
Belgische grens kon- „Afgelo
pen zomer gebeurde het nat
men daar een uur voor noais i
had", aldus de secretaris van
de Sluise VW, de heer A.
van Beijsterveldt. „De
containerhaven in Zeeorug»
betekende een vermeerden f
van het zware verkeer doo
ons centrum- Nu kan dit
de rondweg snel en doelman»
omgeleid worden".
De heer Van Beijsterveldt
verwacht niet dat de rorui
een vermindering van het
ditionele bezoek aan Sluis
zich zal brengen- „Door de
ren heen is Sluis een b g
geworden. Wij ^llen .ssaJ.
schien wat toevallige paf®,
ten missen, maar mij hjk
winkelen hier zelfs gezel
worden, omdat menm
hinder van het na
ondervinden. „Men ka
rustiger bekijken wat S
temaal te bieden heeft
temaal te bieden nee"
de heer Van Beijsterveldt^«
hierbij wijst op Hulst„^?lnde-
rondweg ook geen ve
ring van het be?oeIT,, »e]oot
heeft meegebracht.
dat wij ons hieraan wel
nen spiegelen-"
T ,e Prins 1
Verkoping In «e i
van Oranje te Ooes yis-1
overstaan van notaris I
sel voor de hervormde 8 1
meente publiek ver erj|
woonhuis met garage ({j
aan de -Rav- de gr- jaB®, de
Goes Koper hiervan a.l
hee Th- de Klerk uU S I
venpolder voor f "8 u
hand
Zwembad Aa?.,drs van
van de bezoekerscijte™
overdekte zwembad ge-
dat nu bijna een ja vanl
oru-ik is. zijn met in8wjjZigin-l
16 september enkele w« ope.l
gen aangebracht derdag"'|
nlngstijden. Op emme»l
vonden zal het vrij paad18!
(Van een onzer
verslaggevers)
MIDDELBURG „Na
tuurlijk, ik zou graag de
eerste spade in de grond
hebben gestoken zoals
dat heet voor de vaste
oeververbinding over en on
der de Westerschelde. Maar
iu die tijd zouden er weer
andere projecten zijn aan
gepakt waarvan ik het be
gin van uitvoering of zelfs
de voltooiing ook graag ge
zien zou hebben".
De scheldende Commisaris
van de Koningin in Zeeland
nu. J. van Aartsen, zegt dat in
rijn stijlvolle ambtsvertrek in
het Middelburgse Abdijcom
plex nogal moeiteloos. Z'n
laatste ambtelijke bezoekers
hebben daar meer problemen
mee. Mr. Van Aartsen ziet
men de pensioengerechtigde
leeftijd inderdaad niet aan.
Een man die nog wel een paar
jaar verdienstelijk mee zou
kunnen. Maar mr. van Aartsen
heeft zich op het afscheid in
gesteld. Hij is al verhuisd van
zijn statige ambtswoning naar
een, overigens eveneens fraai,
huurhuis aan de 's-Gravenpol-
derse weg in Goes-Kloetinge.
En als bezigheid houdt hij een
paar commissariaten, zij het
dan geen koninklijke, van
Zeeuwse instellingen en be
drijven.
Wat dat betreft is mr. Van
Aartsen naar de grond zijner
vaderen teruggekeerd. Zijn
ouders waren volbloed Zeeu
wen, hij is het weer gewor
den- Merkwaardig hoe iemand
na zo'n randstedelijke loop
baan van Haags wethouder en
minister van het Koninkrijk
weer kan terugkeren tot de
oorsprong.
De oorsprong: in dit geval
het prille begin van de carriè
re van de Commissaris: op het
ministerie van Landbouw, al
thans bij een van de land
bouwcrisis-organisaties waar
aan de vooroorlogse Colijn-tijd
zo rijk was. Sleutelen aan de
tarwewet of het schetsen van
koeie-oren, allemaal om de
landbouwer toch van een mi
nimum-inkomen te verzeke
ren.
De jonge Van Aartsen heeft
er toen heel wat vrije week
einden aan opgeofferd, want
:n het protectionisme van die
dagen moesten alle bescher
mende maatregelen in het
diepste geheim worden geno
men. Curieus: mr. Van Aart
sen ontmoette veel Staatkun
dig-gereformeerden op zijn
"eg, die de officiële steun
maatregelen weigerden. En
"ij geeft toe dat hij ze nim
mer heeft kunnen overtui
gen.
Natuurlijk welt ons de
Son® naar de 'ippen: „En de
SGP-ers nu, waar u in Zee
land toch veel mee te maken
hebt?" Mr, Van Aartsen: „Er
valt een generatieverschil te
constateren. Tussen toen en nu
e? ook tussen nu en straks,
«aar op sommige punten
™jft de SGP zichzelf en wat
dat betreft valt de zondagshei-
hgmg het meest op. Nog komt
het voor dat de SGP tegen een
het onvermijdelijke Baadhoek-
kanael. Maar hij weet dat de
Nederlandse regering daar
niet van wil horen, zolang er
nog over de details
met de Belgen wordt gespro
ken.
De Axelse vlakte dan? Al
leen geschikt voor „schone"
industrie, maar °P dat stuk
zitten er nog achthonderd Ne
derlandse gemeenten op het
vinkentouw, die geografisch
een aantrekkelijker profiel
kunnen bieden. En dan komen
we vanzelf weer op die vaste-
oeververbinding die Midden-
Zeeland en Zeeuwsch-Vlaan-
deren tot één arbeidsmarkt zal
smeden. „Want in tegenstel
ling tot wat men vaak denkt
is de Zeeuwsch-Vlammg niet
zo'n pendelaar naar het Ant
werpse industriegebied. De
Belgen komen liever naar
Zeeland. Men zegt de Com
missaris blijft voorzichtig
dat het Belgische sociale kli
maat daar evenmin vreemd
aan is.
Commissaris Van Aartsen „Arbeidsplaatsen nodig".
sporthal stemt, niet omdat ze
zoals vroeger tegen sport
is, maar omdat de sporthal ook
op zondag zal worden ge
bruikt. Mr. Van Aartsen, zelf
gereformeerd, ziet de jeugd op
zondag altijd nog liever aan
sport doen dan baliekluiven.
De zorgen van mr. Van
Aartsen van de laatste jaren
liggen op een ander vlak.
„Hoe verzeker ik de Zeeuwse
agrarische jongeren van brood
op de plank?"- En daarmee
zitten we meteen in de proble
matiek van industrialisatie,
van milieubescherming, van
behoud van het Zeeuwse kli
maat.
Mr. Van Aartsen staat wat
dat betreft actfter het industri
alisatiebeleid van zijn ambts
periode. Niet alleen zijn be
leid trouwens, zoals hij na
drukkelijk herhaalt, dat van
het College, dat van een nog
steeds groot deel van de Sta
ten, dat van instituten als het
ETI.
Achter zijn voorzichtige, re
lativerend uitgesproken woor
den proeft men: „Eigenlijk is
het jammer dat Sloe I momen
teel stagneert. Dat moet niet
te lang duren. De vier groten,
Schelde, Hoechst. Péchiney,
Total, moeten willen en kun
nen uitbreiden en dan is er
nog plaats voor wat kleinere.
Sloe II is een ander geval. Pas
na 1980 behoeft Zeeland te
beslissen wat men daarmee
wil. Pas na 1985 behoeft het
gerealiseerd te worden." Maar
in dié tijd, aldus mr. Van
Aartsen, zijn er dgn toelï enige
duizenden arbeidsplaatsen ge-
realiseeerd. En in zijn visie
zijn die arbeidsplaatsen weer
broodnodig om Zeeland aan
een sociaal-cultureel leven te
helpen, waardoor de zuig
kracht van de Randstand tot
staan kan worden gebradht.
Een weekblad mag dan
spottend geschreven hebben
over „Jan Industrie", mr. Van
Aartsen accepteert die bij
naam met ere. Hij legt er ook
de nadruk op dat op het punt
van lucht- en waterverontrei
niging in Zeeland het uiterste
is gedaan. Dat geldt zowel
voor de nieuwe basis-indus
trieën op Walcheren als voor
Dow Chemical, juist geopend
toen hij Commissaris werd-
Voor de oudere fabrieken in
de Kanaalzone liggen de zaken
wat anders.
En na Sloe II? Over Rei-
merswaal behoeven we met
mr. Van Aartsen eigenlijk niet
te praten. Hij heeft dat plan
zoals de meeste Zeeuwen ei
genlijk nooit zien zitten en na
het Plan-Klaasesz helemaal
niet meer. En wat Ossenisse
betreft: mr. Van Aartsen heeft
zijn aanvankelijke begrip voor
dat plan laten varen. Hij
meent nu ook dat er planolo
gisch heel wat tegen in te
brengen is en zijn voorkeur
gaat uit naar een industrie-
strook aan de westzijde van
En het toerisme dan? Als
dienstverlenend bedrijf levert
dat relatief eigenlijk meer ar
beidsplaatsen op dan de basis
industrie. Maar mr. Van
Aartsen Iaat zich niet vangen:
„Relatief ja. Maar relatief tot
de Zeeuwse bevolking is de
basis-industrie aanzienlijk be
langrijker dan het toerisme,
dat tenslotte slechts een sei
zoengebonden activiteit kent-
En wie over milieu gaat pra
ten. moet helemaal niet voor
het toerisme zijn dat zich als
een olievlek over een hele
kwetsbare, smalle streek uit
strekt, terwijl het kenmerk
van de basis-industrie juist is
dat deze zeer geconcentreerd
wordt".
We sluiten het onderhoud
met wat verspreide zaken
voor we tot een evaluatie van
negen jaar Van
Zeeland geraken. Daar zijn de
contacten over de grens. Mr.
Van Aartsen is lid van de
Commissie Zeehaven-overleg,
van het Zeehavenoverleg voor
Zuidwest-Nederland, van de
Benelux-commissie van het
eerstgenoemde orgaan. „Ik
vind het al heel wat dat we
met Antwerpen en Gent tot
wederzijdse informatie zijn
gekomen. Aan consultatie
(raadpleging) zijn we nog niet
toe, laat staan aan een geco
ördineerd beleid". En voor het
overige spreekt mr. Van
Aartsen in dit verband maar
liever op fluistertoon.
De polarisatie in het Zeeuw
se politieke leven? Die is er
onmiskenbaar. Maar de Com
missaris is blij dat in het
Zeeuwse de afspiegelingscolle
ges nog regel zijn, met name
in Gedeputeerde Staten. En
als we een tegenaanvalletje
wagen met de opmerking: „De
polarisatie heette in de anti
revolutionaire taal van vroeger
antithese", zegt hij: „Dat is
waar voor zover het de lande
lijke politiek betrof. Maar in
gemeenten en provincies heb
ben links en rechts altijd el
kaar gevonden".
Wat ons brengt op zijn op
volger. „Daar zeg ik helemaal
niets over. Ongetwijfeld zal
hij heel goed zijn".
vonden zal net yi*j
om 20.1b uur eindige"'
zal het bad ter bes®
worden gesteld vaj1 vel®
capten Up ^ejezoek op
huisvrouwen is -vem"1®!
iinsdagen voor vrij 10-*5
ook geopend van »-a
dui.
Beiaardenrcis -- be]s^!'
dag vertrokken 10;vo0reet
vanaf de Jeitgdhoev j- pe
middagreisjè naar t> jod
reis werd ^organ's )ing
de lejaardcnbond, sf
Heerenhoek.
Vooruitzichten voor zaterdag
K ™<lag opgesteld door het
»P donderdag om 18.00
W|sselend weer met onge-
normale temperaturen.
tem?jj00ruitzichten in cijfers
swmddeld over Nederland
«in°°ir ,zaterdag: aantal uren
strooi» i0,1 8' min- temp: om-
ornstro fladen' max- temp:
omstreed 20 graden: kans op
steno i?ge peri°de van min
os oo UUif' 80 Pr°cent; kans
Procenf 6' dr°°g etmaaI:
ton-00!1 tZ.0nodag: aantaI uren
streek, ft 8: ,min' temP: <™-
omstroni! Sj^den; max. temp:
oen do Braden; kans op
stens °8e P®?0*® van min-
op fin r:, Procent; kans
procent. droog etmaal 50
waterstanden
Konstanz 358 (min 1).
rtheinfelden 241 (min 15),
Straatsburg 245 (min 15),
Plitterdorf 388 (min 38), Plo-
chingen 131 (min 2), Mann
heim 297 (plus 38), Steinbach
(min 4), Mainz 255 (plus 16)-
Biragen 122 (plus 4), Kauto 157
(onv), Trier 231 (onv.), Ko
blenz 160 (min 6), Keulen 110
(min 8). Ruhrort 264 (min 6),
Lobith 895 (min 10), Panner-
dense kop 871 (min 8), Nij
megen 698 (min 8)- lïsselkop
836 (min 3), Eefde IJssel 370
(onv.), Deventer 249 (onv.).
Monsin 5436 (min 4), Borgha
ren 3827 (min 18), Belfeld
1084 (min 9). Grave beneden
de sluis 506 (plus 7).
hoogwater
Morgen, zaterdag 14 septem
ber
Bergen op Zoom 1.51 en
14.17
Hansweert 1.12 en 13-34
Terneuzen 0.38 en 13.01
Vlissingen 0.07 en 12.33
Wemeldinge 1-41 en 14.07
(ADVERTENTIE)
Bij da Amro Bank krijgt u 2% méér op 't nieuws Spaar-Plus-Boekja.
LütJÊd
Vrijdag 13 september 1974
half jaar in Breskens ge
woond, daarna drie jaar in
Terneuzen en toen kwamen
we naar Hoek. Wij waren
één van de eerste import
mensen en het leven in Hoek
viel me direct op. Moet je
nagaan", zegt Kees met nog
iets van blijde verwondering
in zijn stem, „iemand zei me
hier goedendag of kwam een
praatje maken. Zo maar! Dat
is toch wel een vorm van
belangstelling".
„Een jaar of vier geleden
kochten we dit dijkhivisje en
vestigden er aan de voorzijde
een winkel in handwerk- en
babyartikelen in". We zitten
beneden. Vroeger was hier
een vuile, rommelige groen
teopslagplaats. Nu een bij
zondere leefruimte, in open
verbinding staand met de an
dere verdiepingen van het
huis. „Is ook allemaal naar
eigen idee verbouwd en op
geknapt", zegt Kees met ge
paste trots, „we hebben ge
speeld met de ruimte en we
wilden een andere indeling
dan zo'n gewone woning.
Maar ongeveer een jaar gele
den", gaat Kees verder, ben
ik uit liefhebberij maar
weer eens begonnen met m'n
oude beroep. Ik kocht de no
dige machines in Amster
dam, liet de plastics nit
Amerika komen, de verf uit
Italië en begon".
dienst moet blijven doorlo
pen".
„Ik vond het gewoon leuk
om te doen en ik had ook
wel het gevoel, dat er hier
een markt is voor die plastic
aanduidingsborden die ik
maak, omdat er in
Zeeuwsch-Vlaanderen op dat
gebied nog niets was. Vooral
toen ik in contact kwam met
een Belg, die een patent voor
heel Europa en Azië had om
magnetische auto-reclame
borden te maken, begon ik
er echt wel wat in te zien.
Ik heb een onderdeel van dat
patent kunnen kopen en van
af 1 januari van dit jaar ben
ik ze zelf gaan maken. Ik
lever aan veel grote bedrij
ven in en buiten Zeeuwsch-
Vlaanderen, maar ook aan
particulieren Ik zal nooit
vergeten" zegt Kees la
chend. „hoe ik in het begin
met die naambordjes heb lo
pen leuren. Overal waar ;k
maar een deur zag zonder
naambordje, belde ik aan om
te vragen of men geen naam-
bordie wilde kopen. Zelfs
nu. als ik weer één van mijn
eigen borden tegen kom,
blijf >k kijken en controleren
of ze zich goed houden. Ik
heb er echt een leuke uit
laatklep In gevonden en wie
weet, maak ik er wel ooit
mijn job van. Ik werk nu al
tien jaar voor Dow, maar ik
moet er niet aan denken dat
ik tot m'n 65e in de continu-
We lopen naar buiten. De
werkplaats van Kees staat
achter het huis en ziet er zo
schoon uit, dat het eerder
een keuken lijkt dan een
werkplaats. Hier staan de
machines die Kees gebruikt
om de plastic borden (de
kleinste ooit gemaakt was 1
em bij 1 cm en de grootste
2.40 meter bij 1.20 meter) te
maiten. De op maat geknipte
platen plastic worden in de
machine gelegd. Aan de hand
van voorbeeld-letters op ko
peren schabionen van de tekst
verkleind worden overge
bracht. Dat is nog niet alles.
Kees graveert ook in glas,
staal of hout. Als het nodig
is worden er zelfs figuren en
letters in linoleum uitgesto
ken om het gewenste resul
taat te verkrijgen. Op een
machine, die er uitziet als
een kruising tussen een ijs
kast en een oven, worden de
magnetische auto-reclame
borden van plastic gemaakt.
Door verwarming wordt de
gewenste tekst in reliëf op
een plaat plastic overge
bracht. terwijl tegelijkertijd
de magnetische randen wor
den bevestigd. „Ik hou van
experimenteren met materi
aal", zegt Kees en laat enke
le grappige wenskaarten van
plastic zien, compleet met
tekst en geinige figuurtjes.
„Kun je gewoon in een enve
lop versturen. Maar ze zijn
nog niet in de handel".
Als ik vraag, of er nog wel
tijd overblijft voor andere
hobby's en om eens wat te
rusten, zegt Kees: „We heb
ben het inderdaad ontzettend
druk. Maar één avond in de
week is voor ons. Vergade
ring of geen vergadering.
Dan pakken mijn vrouw en
ik een Chineesje en gaan
lekker bowlen hi Gent. De
mensen die beweren dat er
hier niets te doen is moeten
maar eens in Gent, Brugge
en Antwerpen gaan kijken.
Je kunt echt in deze omge
ving goed uitgaan. Als er
verder nog tijd overblijft
speel ik graag een partijtje
schaak en lees ik. Dat blijft
beperkt tot vakliteratuur en
dan nog zeer snel.
Vroeger had ik ook een post-
zegelverzameling. Daar ga ik
wel weer mee beginnen, als
ik 65 ben".
GERDIPREGER-
HOEVENBERG
Eindredactie
Rein van der Helm
Wat lopen er toch een
energieke mensen op deze
aardbol rond.' Je hoeft er
niet eens zo ver voor te
gaan, want aan de Molen
dijk 9 in Hoek woont al zo
iemand. Als anderen men
sen, uitgevloerd door de
beslommeringen van alle
dag, wat klagerig hun der
de pilsje inschenken en
onderuitgezakt woord en
beeld van het alziend oog
over zich heen laten gaan,
wordt Kees v. d. Have pas
goed actief. Als hij dan
niet toevallig als hoofd
operator in continudienst
bij Dow Chemical aan het
werk is, houdt hij zich be
zig met zijn belangrijkste
en meest tijdrovende hob
by. Maar toch wel even an
ders dan u en ik, als we
braaf een boekje zitten te
lezen, een rondje lopen te
trimmen of ons eens spo
radisch uitsloven in de
keuken.
van 16 jaar, een zoon van 15
jaar en twee geadopteerde
kinderen van 2,5 en 1,5
jaar.
„Het is hier zo nu en dan
ook een klein gekkenhuisje",
zegt Kees berustend, „slapen
doen we erg weinig, maar
dat is iets waar je wel aan
went. Ik ben nu eenmaal een
liefhebber van organiseren.
Als ik ergens mee bezig ben,
gooi ik me er helemaal in. In
het bedrijf waar ik werk, is
dat niet zo goed mogelijk,
maar hier kan ik me heerlijk
uitleven. Hier kan ik plan
nen maken, de aanvoer van
materialen regelen, afspra
ken regelen plus alle trub-
beltjes die er zo bij komen".
Hij kijkt vergenoegd. Het zal
er altijd wel ingezeten heb
ben, want Kees v.d. Have is
van oorsprong geen fabrieks-
mens.
Kees v.d. Have (34 jaar,
innemend, vriendelijk ge
zicht) vervaardigt plastic
naam-, aanduidings- en recla
meborden. En dat allemaal in
zijn vrije tijd. Omdat hij het
niet latep kan om creatief te
zijn en te organiseren. Daar
naast zit hij ook nog in het
kerkbestuur, schoolbestuur
en het jeugdwerk en heeft
samen met zijn vrouw niet
alleen een zaak in hand
werk- en babyartikelen,
maar ook nog een dochter
Hij komt uit Vlaardingen
en volgde in Rotterdam 's
avonds een tijdlang de aca
demie voor beeldende kun
sten. Overdag werkte hij in
verschillende graveerbedrij-
ven en stempelmakerijen.
Maar Kees zag het in het
westen allemaal niet meer zo
zitten. Toen hij dan ook in
een krant een advertentie
van Dow zag, waarin niet
alleen een baan maar ook
een huis werd aangeboden,
was Kees verkocht en trok
met zijn gezinnetje naar
Zeeuwsch-Vlaanderen. „Dat
huis was inderdaad het enige
motief om naar Zeeland te
komen", geeft hij toe „we
hebben er nooit spijt van
gehad. Eerst hebben we een
