nburg
IN JERUZALEM
Bisschop van
wapensmokkel
beschuldigd
Rotterdam wil
compensatie
van rijk voor
„olieverliezen"
Oprichting bedrijfsfonds
voor de pers
deze maand vervecht
tot
dit jaar
jacht van
heath
vergaan
KONINGIN EN PRINS IN FINLAND Journalisten akkoord
Tuinbouw: niet
beschermen door
dik en dun
Goed sparen is:
hoge rente en hetere
voorwaarden.
DUIKVLUCHT VAN KIM TYPEREND VOOR
ZIEKTEBEELD BURGERLUCHTVAART
ML
HERBESAN
4
m
Ilfl
met model-
redactiestatuut
Derde gespreks
ronde over
toekomst
Mozambique
Evan Lanschot
olkstumders willen meer vaste grond
onder de voeten
daar blijft'n mens gezond bij!
t
mWÊW*,
W
binnenland
buitenland
EEG-top
commentaar
Verbitterd gevecht
Stroom van Surinamers
SMOKKEL
Gigantische
hongersnood
dreigt in India
IATA LOG
Woensdag 4 september 1974
11
mOT.Ja, gezond is
-jnthee van Herbe-
7 uitgelezen krui-
gevolgen voor de
g van het jach-
oderne leven op
lijke wijze tegen-
u maar aan het
rde eten de wei-
msbeweging. Her
verstopping en de
aarvan tegen en
natuurlijke funktie
•wanden.
44t'
kruidenthee
bij uw drogist of apoihek(r
Q
'i
*,V']
v 1 4
Üvf G
(Van onze
redactie buitenland)
BONN De Westduitse
bondskanselier Helmut
Schmidt heeft dinsdag voor de
puitse televisie verklaard er
van overtuigd te zijn dat er
nog dit Jaal' een bijeenkomst
val worden gehouden van de
leiders van alle landen van de
Europese Gemeenschap.
Schmidt bleek zeer tevreden
te zijn over zijn besprekingen
in Parijs met Giscard d'Es-
taing. Waarnemers conclude
ren hieruit dat beide mannen
het in belangrijke mate eens
zijn geworden over de stappen
die genomen moeten worden
om voor 1980 tot politieke
eenwording van Europa te ko
men.
(Van onze correspondent)
TEL AV1V Het hoofd van de Grieks katholieke kerk
in Oost-Jeruzalem, aartsbisschop Hilaron Capucci onder
hield nauwe contacten met leiders van de El-Fatah.
Dat bl(jkt uit de aanklacht die de openbare aanklager
Gabriel Bach dinsdag voor de civiele rechtbank in Jeru
zalem tegen de hoge geestelijke heeft geformuleerd.
De aartsbisschop wordt er in
drie paragrafen van beschul
digd contacten te hebben on
derhouden met buitenlandse
agenten, illegaal wapens te
hebben vervoerd en in bezit te
hebben gehad en diensten te
hebben verleend aan een on
wettige organisatie.
Volgens de aanklacht ont
moette aartsbisschop Oapucci
eind april van dit jaar in Bei
roet Abu Jihad, de rechter
hand van El-Fatah-leider Jas-
ser Arafat, commandant van
de militaire arm van deze or
ganisatie en hioofd van de
Zwarte-September-beweging.
Blouse in div. dessins.
Materiaal: polyester/
katoen. Mt. 36 t/m 44. st
oere BanlonondeHgJ^
er in alle maten en kleu
Tweed 8-baans rok niet
schuin verwerkte st
zakken. Diverse kle
Mt.38t/m 44.65.-
Achter de schermen is tussen de grote heren, van de bewape
ningsindustrie een geweldige strijd gaande. Inzet: de mil
joenen die er te verdienen zijn aan de modernisering van de
luchtstrijdkrachten van verscheidene Westeuropese landen,
waaronder Nederland. Dit verbitterde gevecht om winstgevende
contracten is des te interessanter, omdat het zich afspeelt tegen
de achtergrond van diepgaande meningsverschillen over de
meest wenselijke politiek voor West-Europa.
Nederland, België, Denemarken en Noorwegen zijn toe aan
de vervanging van hun Starfighters. Wie mag dat nieuwe vlieg
tuig leveren? De belangrijkste kandidaten zijn Amerika en
Frankrijk. De twee vliegtuigtypes, die de Amerikanen kunnen
leveren zijn volgens deskundigen superieur aan de Franse Mi-
rage. Frankrijk heeft echter met die Mirage nog wat anders te
bieden: het perspectief van een West-Europa, dat volkomen los
staat van Amerika, van (vage) stappen naar verdere Europese
eenwording.
Dat vooruitzicht is weinig aanlokkelijk. Als Frankrijk spreekt
over een Europa los van Amerika, bedoelt men in Parijs (nog
steeds) een E.E.G., gedomineerd door Frankrijk. Dat Europa stelt
in de wereld van vandaag niet veel voor. Dat Europa is veiliger
binnen de Atlantische gemeenschap, door een hecht bondge
nootschap dus wat weer heel iets anders is dan slaafse af
hankelijkheid met de Verenigde Staten.
De keuze van een nieuw vliegtuig dient niet bepaald te wor
den door de belangen van nationale wapenindustrieën of een
eng nationalistische politiek. Kwaliteit en prijs behoren de door
slag te geven, alsmede de mogelijkheid om door een zo groot
mogelijke standaardisatie een zo efficiënt mogelijke defensie te
hebben tegen zo laag mogelijke onderhoudskosten.
He Surinaamse kolonie in Nederland groeit wekelijks met
honderdtallen aan. De onafhankelijkheid, die Suriname
wigend jaar wacht, blijkt velen kennelijk meer angst in te boe
zemen dan feestelijke verwachtingen te wekken. Angst voor
werkloosheid en rassenstrijd in Suriname. Hier denken zij zich
'e kunnen koesteren aan de welvaartstaat, dan wel te kunnen
terugvallen op de bescherming van de Nederlandse sociale wet
geving,
Die Surinaamse rijksgenoten staan volledig in hun recht. Zi
mogen naar Nederland komen en een beroep doen op dezelfde
rechten, die voor de Neaeriandse burgers gelden. Hen afwijzen
2°o strijdig zijn met de wet en een apartheidsmentaliteit ver-
on, die veie Nederlanders vreemd is.
Niettemin vormt die stroom van Surinamers een groot pro
oom. Al die mensen kunnen hier niet op passende wijze wor-
on opgevangen. Daardoor zullen zij spanningen oproepen. Die
2ljn er trouwens al door andere groepen emigranten, die niet
onv°ldoende in de Nederlandse samenleving zijn geïnte
greerd; de buitenlandse arbeidskrachten en Zuid-Molukkers.
ederland heeft een dike traditie van gastvrijheid. Dat is een
e zaak, maar dan moeten regering en bevolking wel in
at en bereid zijn de verplichtingen van een goed gastheer
li6f na komen. Dat is op het ogenblik in onvoldoende mate
gevai Zelfs de vakbeweging laat die nieuwkomers goed-
os in de kou staan
NecM prok'eenn wol"dt niet opgelost door het te negeren. De
vee! ra" re9ering en de Surinaamse gemeenschap zouden
s|a "O'oere kunnen voorkomen als zij er in overleg in zouden
en e stroom van Surinamers naar Nederland in te dammen
Gelijktijdig vond een onder
houd plaats met Ahu Firas,
die de El-Fatalï-activiteiten op
de westelijke Jordaan-oever
en in Oost-Jeruzalem coördi
neert. Op verzoek van de laat
ste smokkelde hij in zijn Mer
cedes drie koffers met explo
sieven en wapens naar Oost-
Jeruzalem. Aartsbisschop Ca
pucci werd vanwege de be
langrijkheid van zijn ambt
door de Israëli's niet aan
grenscontrole onderworpen.
Volgens de aanklacht plaatste
hij de drie koffers in de wc
van een school in zijn woon
plaats Beit Hanina bij Jeruza
lem. Hij bad er voor gezorgd
dat de bewaker van de school
er op dat moment niet was en
hij onopgemerkt zijn gang kon
gaan. Later ging hij na of El-
Fatah-commando'a de wapens
hadden opgehaald,.
In de aanklacht wordt ge
steld, dat de door aartsbis
schop Capucci gesmokkelde
wapens bun doel bereikten en
werden gebruikt in Jeruzalem.
In mei smokkelde hij op ver
zoek van Abu Firas weer een
met explosieven gevulde kof
fer naar Oost-Jeruzalem, die
hij opsloeg in de lokalen van
de Grieks-katholieke kerk. Tij
dens de ondervragingen heeft
de aartsbisschop deze koffer
volgens de aanklacht aan Is
raëlische rechercheurs overge
dragen.
Op 21 juli werd bij de grens
overschrijding bij Rosh Ham-
kra, aan de Israëlisoh-Libane-
se grens een grote hoeveelheid,
wapens en explosieven op ver
borgen plaatsen in zijn auto
gevonden.
Twee Arabische guerrilla
strijders zijn maandagavond
bij de Israëlische grens met
Libanon gedood. Zij waren
blijkblaar van plan Israëliërs
te gijzelen om gevangen guer
rillastrijders vrij te krijgen,
aldus is uit militaire kringen
in Tel Aviv vernomen.
De twee hadden lijsten met
namen van 20 makkers bii
zich die in ruil voor de gijze
laars vrijgelaten moesten wor
den. De papieren waren on
dertekend door de guerrilla-
organisatie El Fatah.
(Van onze redactie
buitenland)
SHOREHAM Het 13 me
ter lange jacht van oud-pre
mier Heath van Engeland, de
.Morning Cloud" is in de
nacht van maandag op dinsdag
voor de kust van Sussex bij
zware storm vergaan-
Heath, een verwoed zeezei
ler, was zelf niet aan boord.
Vijf opvarenden zijn er met.
een reddingsvlot in geslaagd
de kust te bereiken, maar
tWee anderen worden ver
mist.
Het vorige jacht van Heath,
dat hij in 1970 aan een zaken
man van Jersey verkocht, is in
dezelfde storm op Jersey los
geslagen en op de rotsen gelo
pen.
DE „GROTE internationale
poëzieprijs 1974" is toegekend
aan de Tsjechoslowaakse dich
ter Vladimir Holan- Het ge
beurde in Knokke op een poë-
ziefestival dat vier dagen
heeft geduurd.
UTRECHT (ANP) Het
algemeen bestuur van de Ne
derlandse Vereniging van
Journalisten (NVJ) heeft zich
akkoord verklaard met een
model-statuut voor hoofdre.
dactie en redactie, waarover
delegaties van de Nederlandse
Dagblad Pers en de NVJ bijna
een jaar hebben onderhandeld.
Het onderhandelingsresultaat,
moet nog worden goedgekeurd
door de ledenvergadering van
de ND-P en- de verenigingsraad
van de NVJ.
Het model-statuut kam wor
den beschouwd als een con
creet plan voor redactionele
democratie-
In een bijna zomers Hel
sinki hebben koningin Juli
ana en prins Bernhard gis
teren de eerste dag van hun
vier dagen durende staats
bezoek aan Finland afge
werkt. Het vorstelijk paar
werd door de bevolking van
Helsinki buitengewoon ent
housiast ontvangen. Duizen
den Finnen juichten de ko
ningin en de prins en het
echtpaar Kekkonen langdu
rig toe. Na de lunch in het
presidentiële paleis legden
de koningin en de prins een
krans op de begraafplaats
Hietaniemi bij het gedenk-
monument voor Finse oor
logsslachtoffers (foto).
NIEUW-DELHI (AFP-RTR)
„Als het binnen een week
niet gaat regenen dan zal Ra-
jastan worden getroffen door
een hongersnood die zijn
weerga niet kent"- Dit ver
klaarde dinsdag Harideo Josji,
de premier van deze deelstaat
in het noordoosten van India.
De 26 miljoen inwoners tel
lende staat heeft voor een eer
ste leniging van de nood een
bedrag van zeker 70 miljoen
giulden nodiig-
(Van onze redacti»
binnenland!
WAGENINGEN Een veel
gebruikt maar ondeugdelijk
argument is, dat een bedrijfs
tak moet worden beschermd
tegen invoer uit landen met
lage lonen.
Prof. drs. J. de Veer, ad
junct-directeur van het Land-
bouweconomisch Instituut, zei
dit dinsdag op het nationaal
tuinbouwcongres in Wagenin-
gen.
Het gaat hier volgens hem
om invoeren uit arme landen,
die voor hiun verdere economi
sche ontwikkeling of om ver-
schermen is dat laakbaar. In
principe geldt dat ook en vaak
juist voor land- en tuinbouw.
Over de concurrentie uit ont
wikkelingslanden sprak ook
de directeur tuinbouw-markt-
ordening van de EEG, drs.
C.P. Driesprong, die dit aan de
concurrentiepositie van de Ne
derlandse tuinbouw gewijde
congres opende. De nu-lxeeh-
ten, die de gemeenschap aan
bepaalde landen uit zwart Af
rika voor hun naar de ge
meenschap uit te voeren tiu-in-
bouwprodukten wil toestaan,
zullen zijns inziens niet tot
een „concurrentiebloedblad'
behoeven te leiden. Het gaat
slechts om een kleine lijst van
produkten, grote cultures zul-
dere verarming te voorkomen len de betrokken landen niet
weinig anders kunnen doen
dan zich te richten op een
produktie, waarmee ze door
hun relatieve overvloed van
weinig geschoolde arbeid epn
concurrentievoordeel heb
ben.
Als welvarender landen met
veel ruimere mogelijkheden
ziah tegen zulke importen be-
LISSABON In de Zambi
ase hoofdstad Loesaka begint
donderdag de derde gespreks
ronde over de toekomst van
Mozambique. Uit Lissabon ar
riveert de Portugese minister
van buitenlandse zaken Mario
Soares, vergezeld door twee
andere leden van bet kabi
net.
De bevrijdingsbeweging
Fremilo wordt vertegenwoor
digd door haaf voorzitter, Sb-
mora Maahel, en diens plaats
vervanger Marcelino dos San
tos-
De Portugezen hopen, dat de
besprekingen thans tot concre
te onderhandelingen zuilen
leiden.
Maohel heeft enige dagen
geleden zijn zienswijze nog
eens gepreciseerd. Hel gaat
hem niet om een democratisch
referendum over het politieke
lot van de negen miljoen be
woners van het land aan de
Indische Oceaan en evenmin
om de vorming van een tussen
beide partijen overeengeko
men overgangsregering. Ma-
ehel blijft staan op overdracht
van de soevereiniteit en de
praktische bestuursverant-
woordelijkheid aan het Freli-
OTQ
Merijn nam gisteren ineens
een snipperdag. Kan dat zo
maar?
ROTTERDAM (ANP)
Rotterdam wil dat het rijk
haast maakt met het uitkeren
van de 36,8 miljoen gulden,
die de gemeente aan inkom
sten derfde als gevolg van het
olie-embargo. Dit heeft wet
houder J. Riezenkamp van fi
nanciën dinsdagochtend ge
zegd op een persbijeenkomst,
waar hij een toelichting gaf op
de gemeentebegroting voor
1975-
Hoewel Rotterdam van de
staatssecretaris van Binnen
landse Zaken de toezegging
heeft, dat de financiële gevol
gen van bet embargo in prin
cipe gecompenseerd zullen
worden, ziet Riezenkamp het
gold toch nog niet zo snel
komen. „Van al die mooie
woorden rinkelt onze kassa
niet. Binnenlandse Zaken mag
onze aanspraken dan wel er
kennen, maar het kabinet als
geheel heeft natuurlijk het
laatste woord. Vandaar dat ik
nu nog eens krachtig aan de
bel trek", aldus de wethouder.
Van november 1973 tot en
met juli 1974 ontving Rotter
dam door alle nadelige effec
ten van de oliecrisis fl.
36-833.311 minder dan waarop
gerekend was- In de begroting
voor 1975 is dit bedrag als
volgt gespecificeerd: haven-be
drijf (minder zeehavengelden)
fl. 31.810.000, gemeente-ener
giebedrijf fl. 2.534.000 en drink
waterleiding fl. 2.489.311. De
winstdervingen van het GEB
en de drinkwaterleiding zijn
het gevolg van verminderde
omzetten v-ain de petrochemi
sche industrie.
(AD VERENTTE)
kunnen opzetten en ze hebb.en
het nadeel van de grote af
stand-
De relatieve concurrentiepo
sitie van de Nederlandse glas
groenteteelt zal door de recen
te gebeurtenissen, zoals de
enorme verhoging van de
energieprijzen, weinig veran
deren, doordat ook bij de con
currenten de kosten gestegen
zijn. Dat betekent echter niet,
dat de rentabiliteit van deze
bedrijfstak zich op korte ter
mijn zal herstellen. Dit zei de
heer P.A. Spoor, hoofld van de
sectie groente- en fruitteelt
van het Landbouw-Eoonomisch
Instituut.
De heer Spoor meende, d-at
aanpassing van de glastuin
bouw aan de gestegen kosten
zal moeten gebeuren door ver
laging van de kostprijs en
verhoging van de opbrengst-
prijs. Kostprijsverlaging wacht
echter nog op nieuwe techni
sche ontwikkelingen, terwijl
verhoging van de opbrengst-
prijs slechts mogelijk zal zijn
door vermindering uan het
Nederlandse of het concurre
rende aanbod.
AD VERENTTE
1114%
Vraag onze brochure over alle spaarvormen.
bankiers
's-Herfogenbosch, Amsterdam,Breda, Den Haag,
Eindhoven,NijmegeD, Roosendaal, Rotterdam,Tilburg, Vught
(Van onze redactie binnelandl
DEN HAAG Op het de
partement van CRM wordt
verwacht, dat ln de eerste
helft van deze maand de op
richting van de stichting Be
drijfsfonds voor de Pers zal
kunnen plaatsvinden. Momen
teel wordt gewerkt aan de sa
menstelling van het bestuur
van de stichting, aldus heeft
een woordvoerder van het de
partement dinsdag desge
vraagd meegedeeld-
Het bedrijfsfonds krijgt tot
doel het verstrekken van kre
dieten aan dagbladen, nieuws-
onze parlementaire
redactie)
meer zekerheid-
HAAG De ruim
vo'kstuinders in ons
110 willen
ie ve(l(>st worden van
nen hen 'lun volkstui-
Maen a„(1UJ1'Ien worden afge-
iat hun '!e gemeente, om-
ie? of l,nil" voor wegenaan
leg „'wnb»uw wordt be-
v>Me5f?W her" 39%
ders h1]n'.er'andse volkstuin-
ïronrt. „''""en op „tijdelijke"
m 35 van de
volkstuincomplexen is van tij
delijke aard-
Deze wensen en schrikbeel
den heeft gisteren in Den
Haag het Algemeen Verbond
van Volkstuinders Verenigin
gen in Nederland opgesomd
tijdens een toelichting op een
driedaags internationaal volks-
tui-nders-congres, dat volgen
de week in Amsterdam wordt
gehouden- Prins Claus opent
dit congres. Bij het Algemeen
Verbond van Volkstuinders
Verenigingen zijn 22.000 volks
tuinders aangesloten. Momen
teel is in ons land 3300 hecta
re grond beschikbaar voor
volkstuinders tegen 3650 hec
tare in 1955. Geschat wordt,
dat nog 500 hectare grond ex
tra moet komen om aan 12-000
a 15-000 aspirant-tuinders de
kans te bieden een lapje grond
te „veroveren" voor htm hob
by.
„Het schrikbeeld voor de
potentiële volkstuinders is de
wachttijd om in aanmerking te
komen voor een stukje grond-
Dit kan soms drie jaar duren",
aldus drs. F- Zantkuijl, die
een studie heeft gemaakt over
het voltostuinwezen- Volgens
deze socioloog heeft de volks
tuin zich ontwikkeld van de
zgn. armentuin tot een vrije-
tijdstuin, die ook aantrekke
lijk is voor de niet-volikstuin-
ders, omidat de volkstuinen in
ons l-and meestal als parken
zijn opgezeit en vrij toeganke
lijk zijn-
bladen en opinieweekbladen,
die de maatschappelijke actua
liteit in haar algemeenheid
volgen met analyse, commen
taar en achtergrondinformatie
in het belang van de opinie
vorming op staatkundig ge
bied. Deze omschrijving is op
genomen in het ontwerp van
de statuten en richtlijnen voor
het fonds, waarover d-e Twee
de-Kamercommissie voor CRM
nog voor het begin van het
zomerreces met minister van
Doorn mondeling overleg
pleegde-
Uit het dinsdag gepubliceer
de verslag van het overleg
blijkt, dat het fonds geduren
de een interim-periode zal
functioneren- Binnen niet te
lange tijid wordt bij de Twee
de kamer de regeringsnota
over het mediabeleid inge
diend. „Het staat nog niet vast
op welke wijze vorm wordt
gegeven aan het uit de media
nota en de discussie daarover
volgende beleid", aldus minis
ter van Doorn tijdens het
overleg-
Met het oog op het nieuwe
bel-eid zullen tijdens de inte
rim-periode bij steunverlening
aan de pers „onverbiddelijk
de voorwaarden van rentabili
teit en tijdelijkheid verbonden
zijn"- Volgens de bewindsman
zal het interim-beleid geen
vertragende invloed uitoefenen
op de voorbereiding en uit
werking van een integraal me
diabeleid.
(Van een onzer
verslaggevers)
AMSTERDAM De duik
vlucht van de KLM is type
rend voor het ziektebeeld
van de hedendaagse burger
luchtvaart- Eng nationalisme,
gebrek aan siagvaardigheiu
en moordende concurrentie
werken slopend- Vaiuta-on-
rust en oliecrisis doen de
rest-
Alle grote maatschappijen
hebben de afgelopen jaren
machteloos moeien toezien
hoe zich donkere wolken sa
menpakten boven hun eens
zo hoopgevende exploitatie-
cijfers.
Bij de KLM eindigde' in 1971
een periode van zes vette
jaren, waarin de maatschap
pij zich kon herstellen van
de bijna fatale knoek-out,
die zij kreeg bij het betre
den van het straaltijdperk in
het begin van de jaren zes
tig Forse overheidssteun kon
toen liquidatie voorkomen.
Toen in het begin van de
jaren zeventig de jumbo's
hun intrede deden, manifes
teerde zich andermaal de
kentering in de exploitatie.
Ditmaal was het de valuta
onrust die desastreus werkte-
De Amerikaanse dollar en
het Britse pond, de basis
valuta's in het internationale
tarievensysteem, kregen klap
op klap- Hetzelfde gold voor
de luchtvaartmaatschappijen.
Vrijwel tegelijkertijd kwam
op "de van oudsher uitermate
winstgevende Noordatlanti-
sclit route een keiharde prij
zenslag tot uitbarsting- Ter
wijl in vrijwel alle sectoren
de inflatie de prijzen opjoeg,
kelderden de tarieven voor
vluchten naar Noord-Ameri-
ka op spectaculaire wijze-
„Een milde vorm van waan
zin", aldus de diagnose van
het PvdA-kamerlid dr. A.
Oele, toep hij in het Europe
se parlement vaststelde, dat
een retourtje Amsterdam-
New York goedkoper kon
zijn dan een retourtje naar
Rome- De KLM liet in reac
tie daarop weten, dat je geen
appels met peren kunt ver
gelijken- Men durfde de slag
aan-
Tarieven in de burgerlucht
vaart komen tot stand binnen
de IATA- Een log, overkoe
pelend lichaam, waarin vrij
wel alle luchtvaartmaat
schappijen vertegenwoordigd
zijn. Wijzigingen worden
uitsluitend doorgevoerd,
wanneer alle partijen het
eens zijn- Niet zelden een
onwerkbare situatie- Eén
dwarsligger is voldoende om
een rem te zetten op alle
slagvaardigheid. Typerend is
in dat verband het feit, dat
sterk gestegen brandstofprij
zen pas maanden later in de
tarieven worden doorbere
kend-
Eng nationalisme is een an
dere kwaal waarmee de bur
gerluchtvaart behept is- Iede
re zichzelf respecterende na
tie meent er naast een vlag
en een volkslied een lucht
vaartmaatschappij op na te
moeten houden om die ver
volgens warm te koesteren
en te beschermen tegen mo
gelijke concurrentie van bui
tenaf. Pogingen om tot fusies
te komen liepen in het verle
den juist op dat nationalisme
stuk
In de „dagorder" die de
KLM-directie gisteren aan
het personeel zond werd ook
gewezen op de moeilijke tij
den die de internationale
burgerluchtvaart in zijn ge
heel doormaakt-
Als er bij de KLM geen
maatregelen worden geno
men tegen de stijging van de
verliezen, dan zal de KLM
dit jaar evenveel verliezen
als vorig jaar de tram in
Amsterdam: 100 miljoen gul
den. Overigens staan wat ro
de cijfers betreft de Neder
landse Spoorwegen aan de
top met een jaarverlles van
een half miljard.
t
