[EN Bijl
EBER
J ongerenconcilie
in TAIZÉ
„Opengooien van
een peelbranc!"
NEO-FASCISME RUIKT
KANSEN I ITALIË
Middag
EISJES
895..
648..
10001185.-
839..
",er948.-
709.-
545.-
625.-
1398.-
EV,SIE1799.-
tcht455.-
480.-
540.-
555.-
/COMMIES
iCHAP TERNEUZEN
isig-kuli of aan-
Seerlfng-kok
I
piwiifl
HIER NOOIT
STRIJD
FEEST
Geldschieters
Driekleur
BERICHTEN
KERK
PILSJE
Wapendepots
DOOR
CORN.
VERHOEVEN
5, all-transistor22^0
UNKT
s, all-transistoi^-j gg
BAUKNECHT ggg
,DER 7QÜ
an 999,-voor /ÏJÏJ."
voor599.'
REN DE LUXE
kKKEN EN WEGWEZEN
Sluiskil Tel. 01157-1389
Hulst
Tel 01140-3119
van het Havenschap Terneuzen is door F
aamheden plaatsingsmogelijkheid voor
NCT-COMMIES
tionaris zal worden belast met alle vo°r'|
3 werkzaamheden.
A.O.-opleiding; Praktijkdiploma Boek-
A B.A of gevorderde studie hiervoor.
jndige ervaring bij voorkeur op een af-
eit/Financiën of een Gemeentebeonjl-J
A van/ 1635,- tot 1935.- pern
f 1335.- tot 2143,- per maar
ge Machtigingswet).
10 dagen na hel verschijnen van d
de Direkteur van het Havenschap T"
32, Terneuzen.
DE CONINCK
G
loed gevraagd een
LOON
DE CONINCK
rvaart 61 - Kapellebrug j
isteen. Telefoon 01140-3172
e heer J. C. van de Werve.
ILlNGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN n PE L NGEN -_P.EIJNGEN PE L NAEN PE^NGEN
INGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN ^PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN
PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILING
EILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILlNOt
iagd
ns uitbreiding der werkzaak
voor diverse afdelinqen-
inlichtingen: Grote Zwans"
(5A-Hulst-Tel. 01140-2814
Een blik in het tentenkamp op het terrein van Taizé klooster aan het oogonttrokken
„Waar het hart vol van is, daar loopt de mond van over". Een degelijke
stoflap van oer-vaderlandse bodem waarmee we de „dwaze" praat van
verliefden en bezielden plegen te reduceren tot lief maar loos geraaskal.
Toch, hoeveel vaker gebeurt het niet dat de mond juist stiller wordt naar
mate het hart vol loopt. Het gebeurde ook in een gesprek met een paar
jonge mensen over misschien wel de wonderlijkste ervaring van hun le
ven: Taizé. Ze kwamen er net vandaan. Van dat curieuze protestantse
klooster vrij diep in Frankrijk, niet zo ver van Lyon, waar volgende week,
van 30 augustus tot 1 september het „jongerenconcilie" zal worden ge
opend.
Taizé, een minuscuul Frans
gehucht, dat elke zomer, nu al
zes jaar lang, overspoeld
wordt door duizenden jongelui
uit alle windstreken- Taizé,
meer tentenkamp dan dorp-
Wijkplaats voor een jonge ge
neratie? Voor een nieuw soort
christenen? Voor romantici?
Voor de sterksten of misschien
juist voor de zwaksten in het
geloof? Wat zoeken, of nog
intrigerender, wat vinden die
duizenden daar in en tussen
de tenten rond die klooster
kerk, waar ze op een goede
dag maar de voorpui hebben
uitgebroken om er een grote,
bontgestreepte circustent te
genaan te bouwen?
Er is daar niemand die sta
tistieken of presentielijsten
bijhoudt Geschat wordt dat er
jaarlijks alleen al uit ons land
zo'n 2000 jongeren en niet-
meer-zo-j ongeren neerstrij ken
voor één, twee of meer weken-
Met drie van hen hebben we
gesproken over Taizé: Ruud
Smit, leider van het Pastoraal
Instituut voor jeugd en jonge
ren in het bisdom Breda, Joost
Happel, sinds kort als stagiai
re van een sociale academie
werkzaam op datzelfde insti
tuut, en Gé Verkuylen, lid van
(Ie jongerenwerfegroep van het
j bisdom Breda.
Hun harten zijn er vol van,
tonder twijfel, maar ze spre
ken niet in alle talen die Pe
tras en zijn mannen op het
eerste pinksterfeest zijn toege
dicht. Eerder stotterend en
hakkelend, bij stukjes en
beetjes komt hun verhaal er
uit- Maar wat wil je ook in
een land en een tijd dat de
wige vurige ttongen hoog bo
ven oliedomme raffinaderijen
flakkeren?
De historie van Taizé ia nog
Mar kort- Aan het eind van
Je oorlog, in 1944, trekt de
theologiestudent Ro-
V -
(Van onze correspondent)
ger Sdiutz met een groepje
waarmee hij in de oorlóg
vluchtelingen had geholpen, in
een oud huis in Taizé- Daar
ontstaat een oecumenische
kloostergemeenschap van man
nen, voor het merendeel pro
testanten, die de traditionele
geloften van armoede, gehoor
zaamheid en de ongehuwde
staat afleggen- Dit klooster
mot protestantse monniken
ginjg steeds meer de aandacht
trekken, terwijl in de oude,
katholieke orden menige mon
nik zijn pij aan de kapstok
hing-
En ineens in de zomer
van 1968, vlak na de mislukte
studentenrevolte waren
daar de jongeren- Bij duizen
den stroomden ze sindsdien
naar dat mysterieuze klooster
met hun vragen, hun teleur
stellingen en hun greintjes
hoop.
In de paasboodschap 1970
kondigt Roger Schutz, nog
steeds prior, het jongerencon-
:lie aan. Wat wordt het?
Ruud: „Ik denk dat het zoiets
wordt als het opengooien van
een peelbrand. Het manifest
maken van wat daar onder
gronds al een paar jaar
leeft- Joost leest voor uit de
aankondiging: „-Het concilie
van jongeren zal geen bureau
cratische beweging zijn met -.-
vergaderingen, stemmingen,
amendementen, commissies-
Het zal zijn als een rivier die
stroomt en steeds breder
wordt-als een lotus die ont
luikt-."
spaghetti besteld en verder
hoor je niets, nee- Ze zien
wel."
Die „ze", dat zijn in feite de
jongeren zelf- Ben van de ty
perende dingen van „Taizé" is
wel dat de vele tenten het
klooster van prior Schutz aan
het oog onttrokken hebben-
En zo onttrekken de vele
duizenden jongeren de zeven
tig monniken aan het oog-
Rund: „Ik heb het zelfs mee
gemaakt dat er een monnik
door het tentenkamp liep en
een van de jongelui vroeg me:
wat is dat voor een kerel in
dat witte kleed? Die broeders
in Taizé hebben het aange
durfd zichzelf weg te cijferen-
Ze durfden zelfs een muur uit
hun kerk te breken, toe-n die
te klein werd"-
In de laatste jaren kon je
ook in ons land meer aandacht
constateren voor de contem
platieve kloosters, b-v- de
trappistenabdij in Zundert en
de St.-Paiulusabdij van de be
nedictijnen in Oosterhout-
Maar dat is hier nooit tot zo'n
massale beweging uitgegroeid.
Waarom rïfet?
Joost: „Het contemplatieve
leven in Taizé is van meet af
aan opener naar de samenle
ving toe geweest dan dat van
de traditionele orden".
Gé meent, dat die kloosters,
behalve dat ze een veel lange
re en taaiere traditie hebben,
hun eigen kloostergemeen
schap toch steeds op de eerte
plaats blijven stellen- Joost:
„Die durf in Taizé is mis
schien wel het meest essenti
eel". Ruud: „En misschien be
staat die durf, échte diurf wel
hieruit, dat je steeds maar één
stap vooruit wil zien"-
Zoals Roger Schutz in 1970
die grote massa jonge mensen
uit vele landen voor zich zag
en de eerste stap zette naar
dat jongerenconcilie imet als
zijn in inspirerend voorbeeld
pa-us Joannes, die de eerste
stap zette naar het tweede Va
ticaans concilie-
Natuurlijk, er is wel iets
georganiseerd. Er ontstond een
kerngroep, het „intercontinen
tale team", en een kader van
zo'n duizend jongeren, die in
de afgeloipen vier zomers de
gespreliken in Taizé hebben
geleid en er verslag van heb
ben uitgebracht- Daaruit ko
men de gedachten voor de
jaarlijkse paasboodschappen,
de enige „boodschap" die in
Taizé een officieel tintje
heeft-
Dit jaar met pasen heette
het:
„Wij vinden onze bron in
Christus, de Opgestane, die in
het diepst van de mens een
feest doet ontbranden en die
ons aanzet tot een innerlijk
avontuur- „Maar meteen volgt
er dan op: „Dit feest zou geen
zin hebben, wanneer wij het
voor onszelf zouden behouden-
Daarom vieren wij het ook in
een strijd: de strijd van de
verdrukten en van de mensen
zonder stem, op zoek naar een
Aan hoeveel rechtse
staatsgrepen is Italië in de
'aatste vier, vijf jaar ontsnapt?
Hoeveel plannen zijn er ge
laakt door de ultra-rechtse
■Patriotten", de neo-fascisten.
Italië ten koste van alles
"illen behoeden voor een
'oinmunistische staatsgreep?
De zomer van 1974 - nog niet
eens helemaal voorbij - heeft
"ngelooflijk veel materiaal en
onthullingen over het „rechtse
[tont" gebracht.
de heetste uren van de
hnderende zomer zijn verho-
rt'i) afgenomen aan de reactio-
sairen die de laatste maanden
plakt zijn en voorlopig ach-
"t slot en grendel zijn gezet.
Die de moeite neemt om ge
durende een aantal maanden
Je vele publikaties bij te hou-
®ek komt tot een verwarrende
oonclusie: er moet een stukje
Perfecte organisatie zijn in de
«tra-rechtse hoek; er moet
«ok yeel gevrijbuiterd worden,
f'. is géén duidelijkheid te
Jf'jgen in het bonte patroon
[Tn grote en kleine actiegroe-
™t en organisaties die nostal
gische namen dragen, en die
ouderling verhand, of vol
umen zelfstandig, dan hier,
o» daar aanslagen plegen.
'iris niet meer dan spelde-
M'kken, soms moorddadige
'Jslagen, zoals vorig jaar bij
(vie]
oukeh
oolitiebureau in Milaan
T doden, 46 gewonden),
«e maanden geleden in
'lia (acht doden, 94 ge-
onden), en zeer recent op
n trein bii Bologna (twaalf
den, l? gewonden).
rijst arrestanten is in de
p open maanden erg lang
worden en de enige zeker-
a» die men heeft, is dat er
En verder? Verder niks, ei
genlijk. „Eén groot feest, deink
ik," gaat Joost verder. „Er
hebben zich zo'n 50.000 men
sen schriftelijk aangemeld,
m-aar het worden er misschien
wel 100-000- Er is een paar ton
- --arm-
een stukje griezelig professio
nalisme schuil gaat achter een
heleboel bluf, amateurisme,
gevaarlijke folklore, angst
(voor de communisten).
Wie zijn die neo-fascistische
„full-profs" en wie financiert
het zaakje? Het laatste is be
langrijk, omdat veel rechtse
actiegroepen kennelijk over
een onbeperkt budget kunnen
beschikken. Zijn de meeste
wapenvondsten tot nu toe nog
al povertjes, de inbeslaggeno-
men bedragen zijn in de
meeste gevallen verrassend
groot
Op jacht naar die geldschie
ters heeft de politie vrij re
cent een 73-jarige Genuese
scheepsingenieur aangehouden.
Andrea Mario Piaggio (géén
familie van de Vespa-scooter-
familie), wordt ervan ver
dacht, één van die geldschie
ters te zijn geweest. De zieke
lijke Piaggio ontkent, blijft
ontkennen en wordt prompt
doodziek zodra een nieuw ver
hoor nadert. Piaggio heeft het
nooit op de publiciteit begre
pen gehad. Ook op het hoogte
punt van zijn zakelijke carriè
re was Piaggio een vrijwel
onbekend man.
Tweemaal getrouwd, géén kin
deren, heeft Piaggio veertig
jaar lang het familiekapitaal
beheerd en uitgebouwd. Hi.i
wordt een der riikste mannen
van Europa genoemd: 'n pure
industrieel die onder meer
goud verdiend heeft aan de
reclamefiguur „Calimero". Hij
heeft twee hobby's die hem
kapitalen kosten: zijn luxe-
jacht en zijn grandioze elek
trische treinen. In zijn villa
bij Genua moet een ongeloof-
Een van de vele gespreksgroepen aan het werk Derde van links Ruud Smit.
lijk groot en compleet empla
cement voor deze mini-treinen
zijn aangelegd.
Dat deze „stille weldoener" op
hoge leeftijd alsnog verdacht
wordt ligt voor de hand, ge
zien zijn bewijsbare contacten
met de officiële neo-fascistische
partij in Italié en de verbannen
„zwarte prins", Valerio Borg
hese, Dat is de man in wie
veel Italianen hunkerend een
tweede Mussolini zien, maar
om de in Spanje woonachtige
Borghese in het zadel te hel
pen -of beter gezegd op de
troon te krijgen- is véél geld
nodig. Piaggio hééft dat geld
en hij heeft nog altijd zijn
duidelijk rechtse sympathieën.
De meest recente „vangst" van
de politie in Italié is de 54-
jarige Milanese advocaat Ada-
mo degl iOcchi Een schilder
achtige figuur met openlijke
connecties met de neo-fascisti
sche partij van Almirante. met
nooit verborgen vaderlands
liefde.
Deglo Occhi speelde geduren
de kortere perioden een rol in
de officiële politiek, maar stel
de zich de laatste tijd tevre
den met bet leiderschap van
de „zwijgende meerderheid",
een op zich misschien wel be
staande, maar nooit aanwijsba
re, Iaat staan georganiseerde
groepering.
De nu onlangs wéér gearres
teerde Degli Occhi stamt uit
een oud en aanzienlijk advoca
tengeslacht. „Zijn vaderlands
liefde is nog geen neo-fascis-
rne", zo verdedigde zijn broer
(eveneens advocaat hem)
Maar de monarchist Degli Oc
chi is zo iemand die doorlo
pend verdacht wordt. Al sinds
jaren. Hij heeft altijd verwe
ven gezeten in het roerige we
reldje van aanslagplegers «li
demonstranten. Zelf kreeg hij
de bijnaam „driekleur-advo
caat", omdat hij regelmatig
tijdens relletjes op straat ver
schijnt, met de Italiaanse drie
kleur als een symbolisch op
perkleed om zich heen gedra
peerd. Uitbundig het V-teker
makend demonstreert Degli
Occhi on deze wijze voor de
strijd tegen de communisten
en het herstel van de monar
chie.
Het merendeel van de Italia
nen veroordeelt het bloedige
geweld van ultra-rechtse,
evengoed als dat van de ultra
linksen. die vaak in actie en
reactie elkaar volgen in aan
slagen, ontvoeringen en ge
weld.
Dat de officiële neo-fascistische
partij -er loopt nog altijd een
justitieel onderzoek tegen de
leiders om hen te veroordelen
wegens het in strijd met de
wet oprichten van die partij-,
dat deze partij tóch nog zoveel
kiezers telt is wel verklaar
baar.
De meeste rechtse stemmers
zijn ontevreden; in de gegoede
burgerij, in de middenstand,
onder de arbeiders, maar óók
in het leger en in de maat
schappelijke toplaag. Ontevre
den over de financieel-econo-
mische politiek van de rege
ring, de te hoge belastingen
bet tolereren van de commu
nisten enz Kiezers, die voor
een deel de glorietijd van
Mussolini verheerlijken „toen
er voldoende werk was, de
treinen op tijd reden, orde en
gezag heersten".
Voor hen mag die tijd terug
komen, als het even kan
zónder geweld, tenzij het niet
anders kan. Als Italié iets gun-
bevrijding- Velen onder ons
zijn voortaan bereid hun leven
te geven, opdat de ene mens
niet langer slachtoffer wordt
van de ander"-
Joost: „Ik denk dat ze in
Taizé meer consequenties uit
het evangelie trekken"- Ruud:
„Ze zijn er nogal huiverig
voor „boodschappen". Ex-
wordt in Taizé eigenlijk ook
nooit gepreekt. In de kerk
diensten zijn wel lezingen uit
het evangelie, in vijf talen
zelfs. Maar er komt geen pater
die het dan allemaal nog eens
uitlegt. Daarna is het stil- En
ieder denkt na en mediteert
en bidt- Alleen aan het eind
van elke week spreekt Roger
Schutz- Maar dan nog leest hij
meestal brieven voor, die uit
alle hoeken van de wereld
naar Taizé worden ge
steurd"-
Die berichten uit het buiten
land vormen een wezenlijk
onderdeel van „Taizé". Gé:
„Dat is misschien een verschil
met de bekende Pax Christi-
voettodhten- Bij die voettoch
ten ligt de nadruk veel meer
op de individuen, op de eigen
vragen van de deelnemers- In
Taizé gaat het meer om de
sociale structuren"- Joost:
„Maar niet om theoretische
structuren, toch wel om het
individu in zijn sociale betrok
kenheid"-
Ruud: „De gesprekken zijn
steeds concreet- Je hoort niet
gauw iets over „de kapitalisti
sche maatschappij"- Het gaat
b-v. wel over de vrijheids
strijd van de Biasken, als er
een Bask in je groep zit- Of
over Polen, als er een Pool bij
zit. Dat is daar telkens weer
erg belangrijk, die solidariteit
met onderdrukten- Daarom
zijn die berichten zo van be
lang".
Berichten en verhalen van
„mensen zonder stem, op zoek
naar een bevrijding"- Taizé,
zegt Ruud, is een verhaal met
een heleboel verhalen- „In we
zen is bet evangelie toch ook
een verzameling verhalen over
belevenissen, parabels"- Joost:
„En wat brieven uit het bui
tenland".
mensen die je ontmoet hebt-
Joost en Gé hebben allebei
een serie dia's van hun ver
blijf daar- Ze willen ermee
„de boer op" en er hun verha
len bijvertellen- Joost: „Toch
vind ik dat ook frustrerend- Ik
zou niet alleen willen getuigen
maar er ook naar willen leven-
Maar wat komt daar nou van
terecht? Goed, ik ben mis
schien wat bewuster aan het
wandelen, da's alles-" Gé: „Ik
zou er ook zo graag iets mee
losslaan, hier in mijn eigen
streek. Maar hoe?"
Die vraag van: wat doe ik
er nou mee, moet je ook niet
overtrekken, meent Ruud:
„Een echt Hollandse vraag,
denk ik. Op weg naar huis
trof ik een Nederlands echt
paar, dat me ook vroeg wat
het bezoek aan Taizé nu voor
mij betekende, wat ik er nou
wijzer van geworden was- Ik
heb maar gezegd we zaten
net aan een biertje als je je
pilsje op hebt, vraag je toch
ook niet: wat heb ik er nu
aan? Na een feest vraag je
ook niet: wat koop ik er nou
voor?"
Terugkomen uit Taizé bete
kent ook „alleen maai"" verha
len vertellen, de verhalen van
Taizé, één groot feest. Een
massaal verbroederingsfeest
Het heeft iets weg van een
grandioos popfestival, m-aar in
plaats van schetterende pop is
er vooral stilte te vinden.
Maa-r wel een geladen stilte-
Ruud: „Ik durf het eigenlijk
niet uit te spreken- Maar, het
is toch zo dat Taizé een jonge-
rengeméensch-ap is van men
sen die geïnspireerd leven in
verschillende delen van de
wereld. Tenslotte is dat toch
„kerk"? Maar ik wil niet zeg
gen: dat jongerenconcilie, dat
is kerk, want dat woord is te
beladen- Het kapselt in- Goed,
er komen zelfs officiële kerke
lijke „autoriteiten"- Kardinaal
Wiliebrands van het secretari
aat voor de eenheid in Rome
komt, en dr- Philip Potter, se
cretaris-generaal van de We
reldraad va-n Kerken komt
oök- Maar laten er niet teveel
komen Dat maakt het. gebeu
ren daar ook niet tot kerk".
„En toch, ondergronds zie je
het daar wel gebeuren, zie je
die gemeenschap „kerk" wor
den"-
JAN LANDMAN
stiger voor de economische
wind komt te varen daalt het
aantal neo-fascisten-stemmers
ogenblikkelijk. Het vervelende
is alleen, dat het Italië steeds
slechter gaat en dat geeft de
neo-fascisten moed.
Er wordt doorlopend beweerd
dat er in Europa een internati
onale „nieuwe nazi"-organisa-
tie bestaat.
Als bewijzen van die stelling
worden aangevoerd, dat b.v.
Bertoli, de man die vorig jaar
een bom gooide tussen een
menigte die voor het politie
bureau in Milaan stond, zijn
opdrachten uit het buitenland
ontving; dat er een goed geor
ganiseerde internationale wa
pensmokkel bestaat; dat er
campagnes - zoals het plegen
van aanslagen op NATO-in-
slallaties - internationaal gere
geld worden; dat er volop
vreemde valuta beschikbaar
zijn voor komende „rechtse
coups" in Italië en elders.
Uit de grote en kleine vissen
die intussen in het politienet
verstrikt raken worden de
speurders niet véél wijzer. De
meeste arrestanten zwijgen of
geven nietszeggende informa
tie. De opgeschoten jongelui
die bij aanslagen of relletjes
gepakt worden weten vaak
niets, en zijn meestal niet
meer dan boodschappenjon
gens.
Intussen stoot de politie door
lopend op wapendepots. Voor
al in Noord-Italië en in de on
herbergzame Abruzzen. Tel
kens weer verschijnen in de
pers de verhalen over neo-
fascistische jeugdkampen waar
„bergbeklimmende padvin
ders" in feite worden getraind
om met wapens en explosie
ven om te gaan. En er is veel
ophef gemaakt over het feit
dat de fascisten zélfs een
vliegtuig ter beschikking
hadden. Dat bleek overigens
een vier-persoons Cessna te
zijn, wat de iets nuchterder
toeschouwer de opmerking
kan ontlokken dat „één Cessna
nog geen staatsgreep maakt"....
Wél ernstig is het, dat de Ita
liaanse Geheime Dienst (SID)
volgens insiders doorlopend
geïnformeerd schijnt te zijn
(geweest) over tal van terro
ristische activiteiten.
De huidige minister van De
fensie - louter toevallig de
christen-democraat Andreotti -
slaagt er zonder hardnekkige
oppositie wonderwel in om de
bedenkelijke rol van zijn in
lichtingendiensten te bagatelli
seren.
Andreotti is een van die poli
tici die moeiteloos meedanst in
de politieke vrïendenpolonai-
se; die van jaar tot jaar van
departement wisselt. Een man
met uitgesproken conservatie
ve opvattingen voorganger op
de uiterste rechtervleugel van
de christen-democratische par
tij; een man met goede contac
ten in het Vatieaan.
Deze Andreotti is niet met de
onthullingen gekomen die men
algemeen verwachtte toen
bleek, dat een of meer leden
van de Geheime Dienst alles
schijnen te weten van eerdere
aanslagen en recente plannen
voor nieuwe terreuracties.
De Italiaanse politici zijn tè
ervaren om uit welk schandaal
dan ook een Watergate-affai
re" te late» ontstaan. En juist
die omstandigheid geeft het
terrorisme in Italië een angst
aanjagende speelruimte.
FRANS WIJNANDS
ct een saaie dag. Ik
zou willen, dat er iets gebeur
de, niet zozeer om getuige te
zijn van iets belangrijks en
dait dan op te schrijven, maar
meer in de hoop, dat de wind
stilte in mijn hersens zal op
houden. Gebeurtenissen zijn
uitnodigingen om het archief
ixm gegevens over alles wat al
gebeurd is en roerloos opge
slagen ligt onder het schedel
dak, opnieuw te ordenep, en te
orkestreren. Helemaal nieuwe
dingen verwacht ik niet, maar
wel een prikkel om een oude
akker nog eens om te spitten
en opgravingen te doen in een
bekend terrein.
Misschien gebeurt er nu
toch iets, want de telefoon
gaat. Een patroon wordt ver
stoord en mogelijk wordt een
isolement doorbroken. Als ik
niet aanneem, heb ik kans dat
er over een half uur weer iets
gebeurtMaar als je erop
wacht, gaat de telefoon nooit.
Meestal wordt er gebeld als
het een beetje ongelegen
komt- Ik heb eens gehoord
van een dame die zo eenzaam
was, dat zij drie keer per dag
in bad ging, om een onver
wacht telefoontje uit te lok
ken. Maar er belde niemand,
want pech is niet te organiseren
Alleen als je per ongeluk je
regenjas thuis laat, gaat het
regenen. Pech is geen regel
waar je vast op kunt rekenen;
het is een uitzondering die
buiten de rekening valt en hoe
meer je rekent, des te tallozer
worden de breuken en de ma
zen in het net. Zodoende ging
bij die dame nooit de telefoon,
behalve als ze even de deur
uit was.
Als er straks weer gebeld
wordt, zal ik zeggen, dat ik
ook even de deur uit was.
Want van zulke dingen moet
je altijd heel nauwkeurig re
kenschap afleggen. Er gebeurt
uiterst zelden iets, maar er-
wordt wel verwacht, dat ie
dereen constant op die gebeur
tenis zit te wachten, waardoor
er nog minder gebeurt. De
verbinding mag niet verbro
ken worden; iedereen moet in
de buurt van het toestel blij
ven om op elk moment bij het
gebeuren betrokken te kunnen
worden. Dat schept verwach
tingen en maakt het leven
buitengeiooon saai- Want
saaidheid is geen natuurlijk
gegeven, maar een produkt
van verwachtingen ten opzich
te van een buitenwereld waar
van wij ons afhankelijk ge
maakt hebben. Als de slaver
nij een ogenblik ophoudt,
dreigt de verveling- Het pro
gramma stokt en het lijkt als
of de verbindingslijnen ver
broken zijn.
Een dag als dezein een
zaamheid doorgebracht, is een
goede oefening in het verdra
gen van eentonigheid. Alles
werkt mee; zelfs het verkeer
schijnt deze buurt te mijdien.
Nog éér, keer wordt de stilte
onderbroken door de telefoon.
Deze keer heb ik het uitge
lokt; aan de andere kant van
de lijn moet iemand ongedul
dig en misschien wel vloekend
gewacht hebben tot ik klaar
was met mijn bad. Maar ook
hij ktijgt het loon voor het
voortijdig invullen van zijn
verwachting. Een enigszins ge
prikkelde stem vraagt mij of
ik een ijstaart kan bezorgen.
Nou, nee, deze specialiteit be
heers ik niet, er moet een mis
verstand m het spel zijn. Of
hij die taart dan even kan
komen ophalen. Er zijn plaat
sen waar dat kan, maar hier is
zulk een plaats nietHet mis
verstand is vrij omvangrijk en
het duurt even voordat de om
vang ervan overzien wordt. Er
is iemand boos. omdat ik de
telefoon niet prompt genoeg
opneem en dan nog eens om
dat ik geen ijstaart wil bezor
gen-
Weer daalt de rust over het
huis. Het enige wat er ge
beurd is blijkt een poging tot
communicatie die op een ver-
gissing berustte. Buiten trekt
niets zich de gebeurtenis aan;
niets heeft erop gewachtniets
verveelt zich en niets is vat
baar voor ongeduld en misver-
sta/nd. Alles gaat gewoon
door.