Alleen nog gevechten tussen Turks- en Grieks- Cyprioten BRITSE BASIS EPISKOPI VAKANTIEKAMP ANKARA EN ATHENE BEREID Gesprek over Cyprus kan Zender voor serieuze muziek YUF RADIO PROGRAMMA'S NA 1 OKTOBER Vandaag beginnen Daders roofoverval Zaamslaf •egrepen DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND Arabische gom te duur: snoep fabrikanten zoeken vervangingsmiddel l Bevolking daalt binnen 10 jaar ER- MMEUR vergelding Vrouw uit Axel bij auto-ongeval gedood TER SCHOOI rit kelner arte werker er rker M *n sjouwers n Blokland Heeft u interesse in deze advertentieruimte? Zo ja, Tel. 01600-22341 EDITIE VOOR ZEELAND Turkse luchtmacht treft hotels: vijftig doden BOMMEN 99 99 Franco gaat vooruit Makarios Staatsgreep? Samenzwering Sigaretten pas 15 augustus duurder J DIPLOMA t 2500,— £GEN - HEERLEN. gelijkwaardig, omscholing, n maar winnen, ipon ongefrankeerd mer 250, Eindhoven HEERLEN Leeftijd:.... opi.: S st ouwvakvakantie: ELON1NG Klundert 365 of 786 )VER (aten juw en sriaal in lachines jlien Iheer 17. 20, Neem dan contact op met een van onze vertegenwoordigers op onze advertentie- afdeling. STEM Dinsdag 23 juli 1974 114e jaargang no. 17393 DIRECTEUR DR. W. A. J. M. HARKX HOOFDREDACTEUR. L LEIJENDEKKER KANTOREN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN (Van onze redactie buitenland) NICOSIA Met enkele uren vertraging is gister avond de wapenstilstand in gegaan tussen de Turkse in vasiemacht op het eiland Cyprus en de Griekse natio nale garde. De gevechten, die nu nog steeds op Cyprus gaande zijn, zijn een aange legenheid van de Turkse en Griekse bevolkingsgroepen op het eiland. Deze gevech ten zouden zeer bloedig zijn. En zo werd in VN-krin- gen in New York meege deeld deze „interne" ge vechten zullen het moei lijkst te stoppen blijken te zijn. Tot gistermiddag vijf uur heeft de Britse radiozender op Cyprus berichten omgeroepen over voortdurende gevechten. Secretaris-generaal Kurt Waldheim van de V.N. ver klaarde in New York dat Turkse vliegtuigen Nicosia bombardeerden, één uur en 15 minuten nadat het bestand of- firieel van kracht was gewor den (15.00 uur onze tijd. Eén Turkse bom trof een V.N.- complex en verwondde een Britse soldaat, aldus Wald- heim. Het Turkse opperbevel ontkende later in alle toonaar den dat dergelijke acties wa ren uitgevoerd. De Turkse afgevaardigde bdj de V.N., Osman Olcay, maakte juist bekend dat hij uit Anka ra vernomen had dat acht Griekse schepen voor de rede van Paphos waren verschenen en probeerden troepen aan land te brengen. Tot kort voor het van kracht worden van het bestand werd er hevig geschoten door beide Partijen. Volgens ooggetuigen voerde de Turkse luchtmacht nog aanvallen uit op Famagus- 'a. Daarbij zouden, aldus de ooggetuigen ongeveer vijftig I mensen om het leven zijn geko men. Onder hen bevinden zich Britse toeristen. Ongeveer tien hotels aan de zeekant van Fa magusta zouden door het bom bardement zwaar beschadigd »jn. Van één van de hotels akte een muur als in een «raagde film in. Ook het hoofdbureau van politie van 'amagusta werd door de bom men getroffen en beschadigd. Reeds eerder had een Brits militair konvooi van 20 voer tuigen geprobeerd Britse en andere buitenlandse toeristen Famagusta te evacueren. ™aar het konvooi werd door lel vIheFtu'gen aangeval- De Turkse luchtaanvallen ouden de vergelding zijn waarmee Turkije dreigde toen w de Griekse Cyprioten er- an beschuldigde na het af- ondagen van een wapenstil- 'and op Cyprus, te zijn be- Sonnen met het vermoorden an Turkse Cyprioten. In een ommuniqué van de Turkse sanerale staf werd gezegd dat e moorden plaatsvonden in v!Srootste Turkse encla- Sord Ij?ïnagusta' Erenfcoy en paar uur voordat de I apenstilstand officieel in- a'nB, hadden verse Turkse "open nieuwe aanvallen on tnomen op de havensteden yreia en Famagusta. Als "n de Turkse premier Ecevit aS geloven, is Kyernia vero- e™' „En wij geven het nooit j.eer Prijs". Militaire deskun- dat'v 'n bonden betwijfelen t Kyrenia veroverd is. Gis- rmorgen waren 00k Griekse '"Ftuigen met voorraden op vliegveld van Athene ge- 'snd. Van onze redactie buitenland) EPISKOPI (CYPRUS) Buiten woedt de oorlog, maar de Britse soevereine basis Episkopi op de zuidkust van Cyprus is net een overbevolkt vakantiekamp. Overal zijn mensen. Reus achtige Hercules-transport vliegtuigen van de Royal Air Force landen en stijgen op met oorverdovend lawaai. Maar echt oorlogslawaai is er niet en evenmin het gebrek dat doorgaans oorlog verge zelt. In „Happy Valley' de naam die is gegeven aan het deel van de Britse enclave waarin ruim 4.000 Turkse Cy prioten zijn ondergebracht speelt de band van de Scotch Guarus dansmuziek. Er zijn veldkeukens inge richt in de open lucht. De Turkse Cyprioten hebben er omheen een tentenkamp ge bouwd. Aan de andere kant van de enclave zit een zeer kleine kolonie Griekse Cyprio ten. Episkopi werd overstroomd door vluchtelingen toen een week geleden het vechten be gon. Ondanks een onafgebro ken luchtbrug van de R.A.F., waarmee toeristen naar Enge land worden teruggebracht, is de basis nog overvol. Hoeveel mensen er zitten is niet ge teld. Maar de Britse en andere buitenlandse toeristen die bij de Britse militairen introkken, sliepen met zijn twintigen of dertigen in één huis. Ook in keukens en gangen. Een paar gelukkigen hadden sofa's. Zelfs de hoogste Britse op- perofficieren stelden hun huis open. Maar toch was er geen plaats voor iedereen en slie pen velen, vooral de Cyprioten zelf, in de open lucht ook niet zo erg in de warme juli nachten op Cyprus. Alleen voor de R.A.F.-vliegtuigen en het eenrichtingsverkeer der vluchtelingen, zijn Episkopi en Akrotiri samen de basis Akrotiri vormend, waarover Engeland soeverein bleef na de ondertekening van het ver drag van 1966 dat Cyprus on afhankelijk maakte toegan kelijk. Niemand verlaat Episkopi en Akrotiri op andere manier dan per vliegtuig. De verbin dingen met de rest van Cy prus zijn afgesneden. Het con tact met de wereld buiten Cy prus is sporadisch en inciden teel en loopt ernstige vertra ging op. 0 Een van de vele verwoeste gebouwen op Cyprus na de he vige gevechten van de afgelopen week. (Van een onzer verslaggevers) HILVERSUM Het Ne derlandse Zendernet zal als het NOS-bestuur vrijdag zijn te verwachten goedkeu ring aan de voorstellen van de Raad van Beheer hecht zeer ingrijpend worden gewijzigd. Nog vóór 1 oktober zal het aantal radio programma's van drie tot vijf worden uitgebreid, terwijl tevens de oude koppeling van FM-zen- (Van een onzer verslaggevers) HULST Op de rijksweg 60 bij Hulst is in de nacht van zaterdag op zondag, de 38-jari- ge mevrouw C. van der B. uit Axel bij een verkeersongeval om het leven gekomen. Kort na middernacht werd zij, lo pende op de rijbaan, aangere den door een inwoner van Hontenisse. De vrouw was op slag dood. De dichte mist moet er vol gens de politie de oorzaak van zijn geweest, dat de automobi list het slachtoffer niet heeft gezien. Wel verklaarde hij een klap te hebben gehoord, maar te zijn doorgereden naar huis. Daar constateerde hij dat de auto schade had opgelopen. Hij reed, aldus de verklaring aan de politie, onmiddellijk terug naar de plaats van het ongeval en alarmeerde de po litie. Tot zondagavond laat was de identiteit van het slachtoffer niet bekend Zij was naar men veronderstelt uit de richting België komen lopen, iets dat ze wel vaker zou hebben gedaan. Mevrouw Van der B. was gescheiden «n moeder van zes kinderen. ders aan AM-zenders onge daan wordt gemaakt. Tot nu toe kent ons land drie radioprogramma's, de zenders Hilversum I en II voor de „gezichtsbepalende" program ma's van de zeven omroepen en de popzender Hilversum III. Overschakeling van FM- op AM-zender na 1 uur 's avonds zat in het systeem ingebakken, terwijl voorts moeizaam werd gezocht naar een profilering via culturele en familiale pro gramma's. Overdag konden de meeste programma's zowel via AM als FM beluisterd worden. Dit wordt nu allemaal geheel anders. Eb komen drie „ge zichtsbepalende" programma's, die alle drie uitsluitend via FM zullen worden uitgezonden met daarnaast twee categorale zenders, die de AM-band toe gewezen krijgen. Naast de be staande popzender (voorheen Hilversum III) komt nu een volwaardig programmakanaal voor uitsluitend klassieke mu ziek- Opvallend is dat de bei de specifieke muziekzenders de kwalitatief minder geschik te AM-band toebedeeld krij gen. „Wij moesten nu eenmaal een keuze maken", aldus mr. W. Wagenaar, NOS-program- macommissaris Radio, gister middag in een toelichtende persconferentie. „De volledige programma's", die duidelijk kunnen worden geïdentifi ceerd met de doelstellingen van de verschillende omroe pen, hebben voor wat de kwa liteit van het zendermateriaal betreft, de voorrang gekregen. Daarbij komt nog dat juist de bezitters van autoradio's en draagbare toestellen de groot ste voorkeur aan de dag ple gen te leggen voor categorale programma's, terwijl deze toestellen voor het merendeel juist niet een FM-mogelijk- held hebben. De plannen hou den ln dat het totaal aantal zenduren met ruim vijftig pro cent wordt vermeerderd. (Vervolg op pagina 7) BEWOLKT EN BUIïG Later opklaringen. Aan de kust krachtige wind. Maximum temperatuur: 19 graden. STAD EN STREEK Zeeuwse busbedrijven zien bezuinigingen niet meer zitten. Pagina 3 FINANCIëN EN ECONOMIE West-Duitsland „spaart weivaart". Pagina 5 BINNEN- EN BUITENLAND Regering wil kousen industrie op de been. helpen. Pagina 7 Vaticaanse PTT maakt overuren Pagina 8 SPORT Dames zwommen onde' Europese limieten. Pagina 9 RADIO EN TELEVISIE Elke middag „vakantie radio" op de BRT. Pagina 10 MADRID (UPI) De art sen van generalissimo Francis co Franco hebben maandag meegedeeld, dat de gezond heidstoestand van hun patiënt goed vooruit gaat. Het 81-jarige Spaanse staatshoofd is 13 dagen gele den in een ziekenhuis opgeno men wegens een aderwandont- steking in het rechter been. Door de behandeling van die aandoening trad een bloeding in de ingewanden op. (Van onze redactie buitenland) LONDEN Griekenland en Turkije hebben zich giste ren bereid verklaard met Engeland in Genève te gaan con fereren over herstel van de vrede op Cyprus. De conferen tie zal woensdagmiddag beginnen in het Europese hoofd kwartier van de Verenigde Naties in Genève. Engeland, Turkije en Griekenland gaan om de conferentietafel zitten als de staten die de onafhankelijkheid van Cyprus hebben gegarandeerd bij een verdrag van 1960, waarbij er een eind kwam aan het Britse koloniale bewind over het eiland. Zaterdag had de Veilig heidsraad opgeroepen met spoed onderhandelingen te be ginnen o-ver herstel van de vrede en het grondwettige be wind op Cyprus, zodra er een eind zou zijn gekomen aan de gevechtshandelingen. Gistëren is een bestand van kracht ge worden waarmee ale betrok ken partij-en hadd-en ingestemd zij het n-a uitv-oeriige tel-efoon- kanonnades tussen Ankara, Athene, Londen en Washing ton. De Britse mdn-i-ster van bui tenlandse zaken, James Cal- la-ghan. die de vredesconferen tie in het Britse Lagerhuis aankondigde, deelde mee dat Engeland geen pogingen had gedaan om ook de Verenigde Staten aar de conferentie te laten deelnemen. Hij zei d-at zijn Amerikaanse collega Kissinger, ten zeerste betrok ken was bij het overleg dat tot het akkoord over bet be stand en het beleggen van de vredesconferentie had ge- l-edd. Zo hadden d-e Britse en de Amerikaanse minister afzon derlijk herhaaldelijk gespro ken met de Turkse premier en de Griekse minister van bui tenlandse zaken. Callaghan zei dat hij ook contact had gehad met de voorzitter van de ra-ad van ministers van de EEG, zijn Franse collega Jean Sau- va-gna-rgu-es, en met de secreta rissen-generaal va-n de VN en de NAVO, resp. Kurt Wald- h-eiim en Luns. Inmiddels arriveerde maan dagmiddag aartsbisschop Ma karios in Washington voor be sprekingen met minister Kis singer. De afgezette Cyprische president kwam uit New York waar hij de bijeenkomsten van de veiligheidsraad over Cyprus had bijgewoond. Bij zijn aankomst in New York had de Amerikaanse re gering niemand gestuurd o-m hem te ontvangen. Sinds de staatsgreep van vorige week maandag hebben de Ameri kaanse woordvoerders steeds geweigerd te zeggen of Was hington Makarios nog als wet tig staatshoofd van Cyprus er kent. Minister Callaghan noemde de aartsbisschop maandagmiddag in het lager huis president. Op een persconferentie maakte Kissinger melding van geruchten dat er zich wijzigin gen zouden hebben voorge daan binnen het Griekse be wind. Radio-Ankara had eer der op de dag gesproken van een staatsgreep waarbij de Griekse president Fhaedon Ghizikis zou zijn afgezet. Vol gens Kissingei beschikte Was hington slechts over fragmen tarische gegevens, waaruit men een zekere onrust zou kunnen afleiden. Het Griekse bewind ontkende maandag echter met klem dat er sprake zou zijn van een staatsgreep. Volgens een rege ringsverklaring waren derge lijke geruchten afkomstig van mensen die het succes van de Griekse Cyprioten tegen de binnengevallen Turken niet Konden verkroppen. In Athene w-as het rustig. Te-gen de avond ging d-e politie van de Griekse hoofdstad hiuis-aan- liuis de bewoners verzoeken verduisteringsinaatregelen a-cbt te nemen. In Saloniki in het noorden en in Larissa in Midden-Grie kenland waren dergelijke maatregelen al eerder van kracht geworden. In Saloniki is het derde legerkorps gele gerd dat volgens de geruchten, (zie onze correspondent Ab Courant reeds vorige week meldde) bij de staatsgreep zou zijn betrokken. De comman dant van üt korps, generaal Ioannis Davos, zou zich in La rissa bevinden. Kissinger sprak op zijn persconferentie met nadruk over de nauwe samenwerking tussen de VS en hun Europese bondgenoten, in het bijzonder Engeland, Frankrijk en West- Duitsland. Volgens hem had ook de Sovjet-Unie het weste lijke streven naar een oplos sing van de kwestie-Cyprus op geen enkel moment gedwars boomd. Moskou dat voortdu rend op de hoogte was gehou den, had zelfs de VS om hulp gevraagd bij de evacuatie van de ongeveer 150 Russische burgers op het eiland. Naar van welingelichte zijde in Ankara verluidt zal Turkije er op staan dat er een nieuw statuut voor Cyprus ko-mt. In afwachting daarvan zouden de Turkse troepen op het eiland moeten blijven. In het nieuwe statuut zou de bescherming van de Turkse minderheid strikt moeten worden gewaar borgd. Uit verklaringen van premier Ecevit en vice-pre mier Necmettin Erbakan leidt men af dat Turkije niet wil dat er tijdens de bestandsperi ode nieuwe troepen en oor- logsmaterieel naar Cyprus worden gezonden. Het korps van de VN zou hierop moeten toezien en het recht moeten hebben tegen schendingen op te treden. In gezaghebbende Britse kringen verklaarde men maan dagavond dat Engeland bij het vredesoverleg zal uitgaan van de „nieuwe situatie", zoals ontstaan door de omverwer ping van de regering-Makarios en de landing van de Turkse troepen. (Zie ook de pagina's 7 en 8) (Van een onzer verslaggevers) ROOSENDAAL Alle Europese snoepfabrikanten zoeken koortsachtig naar een gelijkwaardig vervangings middel voor de arabische gom. een belangrijke grond stof bij de fabricage van snoepgoed. Red Band te Roosendaal heeft reeds een vervangende grondstof in voorraad en zal, wanneer de nood aar de man komt, geen stagnatie ui de produktie on dervinden. „Het is allemaal begonnen in de oliecrisistijd, waarhij kwam dat 1973 een rampjaar was in Nigeria, waar de ara bische gom door aanhouden de droogte zeer schaars en dus duur was"- aldus drs. M.J. van Seggelen, econoom bij Red Band „We hebben direct contracten afgesloten in Soedan, maar men zag daar evenals in oliestaten ex tra winsten door prijsopdrij vingen, waardoor onze con tracten niet eens nagekomen werden. Een van onze men sen ts zelfs naar Soedan ge gaan, maar er hielp geen moedertje lief aan. De prij zen stegen tot het vijfvoudi ge, terwijl de omzet van on ze produkten toenam en wij de voorraad in de grondstof- fenkelders snel zagen slin ken". „We waren genoodzaakt uit te gaan zien naar een vervangende grondstof. De aardappelmeeiindustrie in Groningen maakt een pro- dukt van natuurlijke stoffen, dat bijna dezelfde eigen schappen heeft als arabische gom en dat we toen gemengd met arabische gom verwerk ten. arabische gom blijft na melijk onmisbaar om drop en dergelijke „stand" of massa te geven", aldus de zegsman van Red Band. Ook andere grondstoffen zoals blokdrop uit China, Spanje en Italië, de aroma grondstoffen menthol anijs en salmiakzout werden schrikbarend duurder. Bin nenkort verwacht men, ge zien het tekort op de wereld markt, bovendien een hogere suikerprijs. „Al deze prijsstijgingen van grondstoffen met daarbij het steeds duurder worden van verpakkingsmaterialen zal de snoepfabrikanten noodzaken tot prijsverhogin gen van de artikelen en mis schien zelfs het. afstoten van bepaalde produkten waarin zeer veel grondstoffen wor den verwerkt", zo besloot drs. Van Seggelen. (Van onze correspondent) TERNEUZEN Voor de Ter- neuzense gemeentepolitie is 't een koud kunstje geweest om de daders van de vorige week donderdag gepleegde roofover val te Zaamslag te pakken te krijgen. Zoals bekend kreeg donderdag tegen zes uur, de postkantoorhouder, de heer Somers, bezoek van twee ke rels, die hem onder bedreiging van een klein model revolver een bedrag van ƒ.500 afhandig maakten. Door de politie te Warmond zijn twee inwoners van deze stad, de 20-jarige (die de revol ver hanteerde) R.J.B. en de even oude P.K. de K. in hun kraa-g gegrepen, toen zij van hun escapade naar het zuiden thuiskwamen. Van de buit hadden zij nog tachtig cent over. De rest hadden zij in en rond Antwerpen opgemaakt. Zij werden maandag naar Ter- neuzen overgebracht en in het politiebureau opgesloten om aanstaande donderdag voor de officier van justitie te Middel burg te worden voorgeleid. (Van onze redactie binnenland) DEN HAAG De sigaret ten worden pas 15 augustus aanstaande duurder en niet 1 augustus zoals in de bedoeling lag. Volgens het ministerie van Economische Zaken ligt de oorzaak van dezi vertra ging in het niet tijdig gereed zijn van de nieuwe banderol len op de pakjes. Inmiddels hebben zij tegen over de politie een volledige bekentenis afgelegd. Zij be kenden de auto, waarmee zij naar Zeeuwsch-Vlaanderen zijn gekomen, de nacht tevo ren in een garage te Leiden te hebben gestolen. Zij zijn daar mee naar België gereden om te proberen te Antwerpen een overval te plegen. Toen zij daar eenmaal waren schrok ken zij er voor terug omdat in België dergelijke delicten veel zwaarder worden gestraft dan In Nederland. Van Antwerpen zijn zij in Zeeuwsch-Vla-ande- ren gekomen en daar op ver kenning uitgegaan. Het hulp postkantoor te Zaamslag von den zij wel eer geschikt ob ject. Reeds vóór de overval was het de Terneuzense gemeente politie bekend dat de auto in de nachi tevoren in Leiden was gestolen. Zij waren name lijk donderdagmiddag te Zaamslag met veel te grote snelheid over een kruispunt gereden en de agent, die de verkeerscontrole deed, had het kenteken var- de auto geno teerd en aan het bureau te Terneuzen doorgegeven. Ook getuigen hadden een vrij nauwkeurige persoonsbeschrij ving van het tweetal kunnen geven. De meest waardevolle tip kwam echter van de heer P.C. Maal uit Axel, d-ie pomp bediend! is te Zaamslag, waar zij diezelfde middag nog ge tankt hadden en waarbij zij eikaars naam hadden ge noemd. De heer Maat wist zich deze nog te herinneren. Er moest dus alleen nog maar gewacht worden tot de beide overvallers weer thuis kwa men. Zij hebben beiden een vrij groot strafregister, maar voor zover bij de politie be kend, was dit hun eerste ge wapende roofoverval. 5? UTRECHT (ANP) De Nederlandse bevolkingstoene ming is vrijwel op een keer punt. Binnen 10 jaar begint de daling en voor de eeuwwisse ling zitten we (afgezien van de immigratie van rijksgeno ten en gastarbeiders) onder de 13 miljoen inwoners. Tot deze slotsom komt mar ketingdeskundige Jan H.E. Verkade in het reclameweek blad ..Adformatie" op basis van de jongste CBS-bevol- kings.sijfers. De heer Verkade heeft be cijferd, dat we in het begm van de volgende eeuw niet meer de Helft van het aantal babies en Deuters zullen tellen vergeleken met het verslag jaar 1972. vVel zullen er bijna een kwart meer jonge vrou wen zijn, maar hun vrucht baarheid zal gedaald zijn van 100 naar 32,5. Volgens d-e prognoses van Jan Verkade zal de Neder landse bevolking (thans ruim 13,5 miljoen) nog toenemen tot 1987, maar in dat jaar be gint de ommekeer via 13.295.202 en 13.068.635 in 1992 naai 12 887 441 in 1997 en 12.547.785 in 2082.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1974 | | pagina 1