HELMUT SCHÖN
MIST INEENS
ZELFVERTROUWEN
Sup
visor
Michels:
advies
van
een
man:
Michels
DOEL
EENHEID
HUMOR
BI STEM SPORT
DROOMFINALE IS WERKELIJKHEID
Oranjes supervisor Sinus Michels tijdens een van de vele persbijeenkomsten in Hiltrup. De journalisten hangen aan zijn lip om
mrnmrnrnsmsmmmmmmm de geheimen van hei Nederlands elftal te vernemen, maar Michels houdt meestal zijn mond stijf dicht.
HET GEHEIM VAN MICHELS
IS ZIJN VAKMANSCHAP
(Van onze speciale
verslaggever)
MüNCHEN De droom-
finale is werkelijkheid ge
worden. Nederland moet
morgen met West-Duitsland
in het Olympisch Stadion in
München uitmaken wie zich
het beste voetballand ter
wereld mag noemen. Voor
de wereld is het geen ver
rassing dat zij de finale heb
ben bereikt. Vanuit een vol
strekt superioriteitsgevoel
redenerend gelooft men in
Duitsland al maanden aan
een herhaling van twintig
jaar geleden, toen Duitsland
ln een sensationele wed
strijd Hongarije verrassend
met 32 versloeg en hier
mee zijn eerste wereldtitel
pakte. v
Maar wie geloofde er in
Nederland voor het WK be
gon? In ieder geval niet de
Nederlandse voetbalsuppor
ters, diezelfde aanhang die
nu het hele toernooi door
de wereldtitel „trouwste
supporters" hebben ver
diend. Immers, in de laatste
oefenwedstrijd tegen Roe
menië werd het Nederlands
elftal met een genadeloos
fluitconcert naar de kleed
kamers gezonden. „Ik had
het anders verwacht", zei
een zwaar teleurgestelde
Rinus Michels toen. „De
mensen weten dat we een
soort oorlog van vier weken
tegemoet gaan, en dan ge
ven ze ons een fluitconcert
als steun mee".
Dit was een van de weinige
keren dat Michels iets van
zijn emoties liet blijken waar
het zijn beleid rond de voor-
was de nuchtere reactie van
Michels, die tijdens zijn eerste
bezoek aan Nederland met de
ze onverwachte moeilijkheid
werd geoonfrontéerd. Neder
land en ook de spelers wisten
waar ze aan toe waren. Mi-
bereiding van het WK betrof.
Voor het overige heeft hij zich
vanaf het eerste moment dat
hij zich door de KNVB had
laten overhalen om de super
visie ovtr het Nederlands elf
tal te aanvaarden slechts door
één man laten adviseren. En
die man heette Rinus Michels,
oud-speler en trainer van
Ajax en nu trainer van Barce
lona.
Onmiddellijk nadat nlj was
akkoord gegaan met het ver
zoek van de KNVB heeft Mi
chels zijn beleidslijnen voor
„Het grote Doel" uitgezet en
heeft hij zich daarvan niet af
laten brengen. Zelfs niet door
een boycot van de spelers van
Ajax, die hadden aangekon
digd niet naar Duitsland te
gaan omdat zij het niet eens
waren met de financiële voor
waarden.
„Ik geef ze een paar dagen om
zich te bedenken, wie dan niet
positief meewerkt, gaat eruit"
c'hlels was nog niets veranderd.
Hij was nog steeds de trainer
die terwille van zijn beroep
en het resultaat menselijke as
pecten negeert.
„Het doel heiligt de middelen",
is een van zijn uitspraken. En
om dat doel te bereiken scha
kelt Michels de mens Michels
uit en wordt hij, zoals in dit
geval met Oranje, de keiharde
toptrainer die zijn onvoor
waardelijke eh dikwijls impo
pulaire beslissingen neemt.
Michels kan zich deze houding
permitteren omdat hij handelt
vanuit een enorme vakkennis,
een gegeven waarvoor een
profvoetballer altijd respect
heeft- Zij weten dat zijn ma
nier van werken succes ople
vert, en succes betekent geld
verdienen.
opzichte van de pers na te
komen. „De belangen van de
trainer en de pers lopen ver
uiteen", is zijn stelling. Vanuit
dit standpunt redenerend is
hij dikwijls een weinig dank
baar onderwerp voor persmen
sen. Niets zeggende dan katte
rige antwoorden voor een
journalist die een in zijn ogen
niet voldoende voetbaltechni-
sche vraag stelt, behoren voor
hem tot de gewoonste zaken
van de wereld.
Tekst
Harry Vermeulen
Hein Groothuis,
Theo Vaessen
en Jacques
Arentsen
Foto's
Johan van Gurp
en anderen
Redactie
Romain van
Damme
en
Ton Koomen
Eindredactie
Rob van Deursen
Een andere Michels na afloop van de slooppartij
tegen Brazilië. Van pure blijdschap laat hij verzor
ger Pierre van den Akker twee vingers zien: een
2O-zege.
Dat heeft hij bewezen bij
Ajax, bij Barcelona en nu bij
Oranje. Hij heeft uit de puin
hopen van het nationale elftal
een echte eenheid gevormd.
Zijn strakke hand heeft van
individueel stuk voor stuk
klassevoetballers spelers ge
maakt die willen meewerken
n dienst van het team, men
sen die het eindresultaat en
niet de persoonlijke eer als
hoofdzaak zijn gaan beschou
wen. Zijn masseur Van den
Akker: „Iedereen spreekt van
het wonder dat Michels tot
stand heeft gebracht. Ik geloof
echter niet in wonderen. Het
geheim van Michels is zijn
vakmanschap. Ik ben twintig
jaar in dienst van de KNVB
en ik heb nog nooit zo'n goede
trainer meegemaakt. Hij be-
leerst ieder terrein van het
trainersühap. Want het mag
ian stug lijken, hij is ook nog
-en groot psycholoog. Hij kan
Voed met de jongens opschie
ten".
Deze psychologische kracht
;omt echter bepaald niet naar
ouiten over. In het normale
menselijke verkeer komt hij
dikwijls nors en stug over. Zo
heeft Michels altijd grote
moeite, hoewel hij zich in vier
talen perfect verstaanbaar kan
maken, om zijn plichten ten
Maar het is evengoed mogelijk
dat hij tijdens een persconfe
rentie een uur lang grappen
zit te verkopen, want van hu
mor is hij bepaald niet ge
speend, deze Amsterdammer
van geboorte- Een gegeven
waarvan hij niet afwijkt is,
dat hij weigert diepgaand in
te gaan op de kracht van de
komende tegenstander. „Daar
kan ik pas na de wedstrijd
over praten, voetbal is van
zoveel factoren afhankelijk",
antwoordt hij dan.
Over de tegenstander
van morgen, Duitsland, zei
hij: „Duitsland is erg gerou
tineerd. Het is een ploeg
die met een grote inzet kan
spelen. Een groot voordeel
voor de Duitsers is natuur
lijk dat ze voor eigen pu
bliek spelen". Tekenend
voor de spanning waarin
naar een duel wordt toege-
leefd was de weigering van
Michels om na de wedstrijd
tegen Brazilië voor het eerst
in de WK zijn persverhaal
in het Duits te houden.
„Daar heb ik mijn redenen
voor", zei Michels, die daar
mee doelde op de koude-
oorlogvoering die er tussen
Nederland en West-Duits
land het hele toernooi door
als is gevoerd.
(Van onze speciale
verslaggever)
MüNCHEN Hij is met
zijn achtenvijftig jaar de
oudste trainer die bij het
WK-voetbal betrokken is.
Hij is ook gelijktijdig de
bondscoach die bet langst
van al zijn in dit toernooi
werkende collega's bij een
nationale ploeg als trainer
in dienst is. Maar deson
danks mist men bij Hel
mut Schön juist in deze
voor het Westduitse voet
bal beslissende dagen, in
eens de factor zelfvertrou
wen.
De man die nog enkele
maanden geleden met speels
gemak allerlei verklaringen
kon vinden om het Westduit
se elftal te roemen of na een
minder goed resultaat te in
spireren, lxjlkit een uitgeblust
„voetbalwonder" te zijn. Er
,gaat nog maar weinig kracht
van deze Schön uit. Hij weet
het zelf oo-k maar al te goed,
dat er na maandag een nieu
we wereld voor hem moet
opengaan, „Want", zegt hij in
het trainingskamp van de
Weatdiudtsers in de sport
school Grünwald, „ik ben
leeg. De accu is op. Ik moet
met vakantie en dan wel met
mijn vrouw alleen. Ik wil
rust. Einde-lijk weer eens
mezelf zijn. Geen mensen
meer zien".
Helmut Schön ontkent dat
hij in de periode van de
beslissende wedstrijden tegen
Zweden en Joegoslavië met
een diepe psychische inzin
king te kampen heeft gehad.
,.Ik heb in die periode wel
meer op- en in "bed gelegen
dan voor mijn doen normaal
was. Ik had op dat moment
een aantal conflicten met
mezelf uit te vechten. En ik
dacht dat ik de -strijd nu wel
-gewonnen heb. De jongens in
het elftal weten precies wat
ik hiermee bedoel", zegt
Schön enigszins mysterieus.
De verduidelijking komt la
ter van Gerd Müller: „Drie
man hebben Schön in dit
WK-toernooi grote zorgen
gebracht. Het waren Günter
Netzer, Uli Hoeness en Jür-
gen Grabowski. Na veel in
nerlijke strijd heeft Schön
zijn grote vriend Netzer I-a
ten vallen en uiteindelijk in
de aanval gekozen voor Hoe-
r.ess en Gra-bowsiki. Maar
zo'n beslissing valt onze coach
zwaar. Want hij is een
mens, een man die uitermate
gevoelig is en slechts moei
lijk h-arde beslissingen kan
nemen".
Schön lacht als hij later deze
verklaring van zijn ..Bom
ber" Gerd Müller hoort. „Het
is fijn dat Gerd het op deze
manie-r allemaal heeft ver
klaard, maar hij kan nog altijd
niet in mijn huid kruipen".
Het lijkt er veel op dat het
WK-v-oetbal voor Schön twee
jaar te laat komt. In 1972
was het Westduitse elftal na
melijk in Europa onverslaan
baar. Werd na een geweldige
wedstrijd in Brussel de voet
balploeg van Rusland in de
strijd om het Europees kam
pioenschap verslagen. Schön:
„Inderdaad, in vergelijking
met twee j,aar geleden is het
W-e-stdiudtse voetbal veran
derd. Met het verdwijnen
van Netzer op het midden
veld is er iets wezenlijks aan
de totale spelopbouw bij ons
gewijzigd. Daarnaast hebben
de successen van Bayern
München in het Europa-cup
voetbal ertoe geleid dat ik<
meer persoonlijkheden in
mijn elftal heb gekregen.
Vroeger waren BeCkenbauer
en Netzer de grote mannen
in het veld; nu hebben ook
Müller, Hoeness, Schwarzen-
beck en keeper Sepp Maier
een grote persoonlijkheid
rond zich op weten te bou
wen. En het is erg moeilijk
om dan via al die karakters
een team te bouwen dat vol
ledig met elkaar overeen
stemt. In dat opzicht heb ik
een geweldig respect voor de
Nederlandse coach. Hij is
voor mij een wonderdokter.
Hij heeft gepresteerd wat ie
dereen voordien voor onmo
gelijk had gehouden."
Helmut Schön, de lange, d'e
man met de grote handen, de
coach die angst heeft voor de
pers, de coach ook, die nog
altijid in de schaduw leeft
van zijn befaamde voorgan
ger Sepp Herberger, ja, de
voetbaltrainer ook die, toen
hij eenmaal niet op een pers
conferentie tijdens dit WK
verscheen, onmiddellijk weer
betiteld werd als de domme
man ui-t Dresden, die altijd
achter zijn dikke huid be
scherming zoekt, op deze
Schön rekent juist op dit
moment iedereen. „En ik
durf de verantwoording te
dragen. Het wordt moeilijk
om in München zegevierend
van het vel-d te komen, maar
niets is onmogelijk. Onze er
varing geeft ons op de Ne
derlanders een voorsprong.
Voor de derde maal staan
wij in de finale van een
wereldkampioenschap; voor
de eerste maal onder mijn
leiding. Na de tweede plaats
in Engeland, de derde plaats
;n Mexico, de Europese titel
in Brussel, moet nu toch de
werkelijke kroon op mijn
werk gezet kunnen worden".
Schön wil niet de details
noemen die mogelijk tot het
succes van komenide zondag
kunnen, leiden. „Ik ben niet
de domkop uit Dresden, zoals
de schandaalpers in Duits
land me nog wel eens noemt.
Ik ben ook niet de man die
al zijn eigen denkbeelden in
de nationale ploeg doorvoert.
Alles wordt met mijn assis
tenten en de spelers over
legd. Als West-Duitsland we
reldkampioen wordt, is dat
niet het werk van de spelers,
niet dankzij alles wat Hel
mut Schön in de voorberei
ding heeft gedaan, maar is
het resultaat alleen maar te
danken aan de grote collecti
viteit van de ploeg; aan ie
dereen die er iets mee te
ma-ken heeft gehad. Ja, zelfs
de meisjes die de broekjes
en shirtjes van de spelers
hebben gewassen en gestre
ken hebben een aandeel ge
had in de triomf van dit
moment. Want vergeet niet:
de voetbalster van dit mo
ment is erg snel geïrriteerd.
Toen ik nog in het Westduit
se elftal speelde, en dat was
or.der leiding van Sepp Her
berger, m-aakte het ons niets
uit of er nu wel of geen
vouw in het broekje zat.
Maar stap nu eens een
kleedkamer binnen. Alle
spullen liggen keurig op de
jrngen-s te wachten. En als er
ergens in het tenue een klei
ne oncorreotheid wordt ont
dekt, dan briest zo'n speler
door d-e kleedkamer. Er is de
laatste jaren onnoemelijk
veel in de sport gewijzigd".
De Westduitse coach Helmut Schön in gesprek met
journalisten. Ook hij is raak weinig meedeelzaam