PE STEM
9
De
Poel
RMMHBHBBI
Smokkel
route
Smokkel paadjes
Boom
Merijntje
Gijzen
Zuidelijke
Baronie
Bouvigne
Grens
Alph
Opgepast
Televisieploeg
Omgekeerde volgorde
en
Nieuw voor Zeeland is de
(ietsroute door de Zak van
Zuid-Beveland. De route is dit
jaar geïntroduceert door de
VVV's in Zeeland. De tocht
heeft een lengte van vijfen
veertig kilometer, dat is een
heel stuk pedalen ronddraaien
voor een vrije dag, maar het
is wel de moeite waard. De
(tart van de route ligt in het
dorp Heinkenszand. Via de
Dorpsstraat gaan we richting
Xisse over een kronkelend
weggetje. In Nisse aangeko
men wordt vóór de kerk van
dit met bomen getooide dorpje
rechtsaf geslagen. Langs een
aantal wegwijzers fietst men
naar de dorpskern van Hoede-
kenskerke. Een bezoekje aan
de oude veerhaven is de moei
te waard. Het haventje, waar
vroeger de boot Terneuzen-
Hoedekenskerke zijn thuisha
ven had, wordt tegenwoordig
veel gebruikt door eigenaars
van zeilboten en visbootjes.
Na Hoedekenskerke gaan we
naar de dorpen Baarland en
Oudelande. In de buurt van
Baarland liggen nog de restan
ten van het slot Hellenburg,
ook wel slot Baarland ge
noemd. Aan het raadhuis han
gen twee merkwaardige fles-
vormige stenen. Het zijn de
zogenoemde klappeien die
vroeger om de nek werden
gehangen van dorpelingen die
voor een of ander vergrijp aan
de schandpaal moesten staan.
In Oudelande kan men genie
ten van het met linden om
kranste Marktplein.
Uit de schaduw van de lin
debomen fietsen we naar Ove-
zande een dorpje dat eens tus
sen twee zeearmen lag, de
Loijve en de Zwake. Ovezan-
de heeft een veertiende-eeuw-
se hervormde kerk en een ne
gentiende eeuwse katholieke
kerk, een zogenaamde Water
staatskerk. De fietsroute door
de Zak van Zuid-Beveland
de Poel is verkrijgbaar bij
VW-kantoor aan de W<
in Goes- Bij de routi
ving is een kaartje
van het gebied waar
heen fietst.
FIETSTOCHTEN D
ZEELAND EN BRAB
W. 1
Het evenementencomité van
Aardenburg heeft in samen
werking met enkele comités
van de zo-genaamde verbroe-
dermigsgemeenten „De Smok
kelroute" uitgezet. Deze route
voor automobilisten en fietsers
loopt door het grensgebied van
West-Zeeuws-Vlaandieren. In
de gemeenten Moerkerk®,
Middelburg, Aarden-burg, Siait-
Margrite, Sint-Laureins en
Maidegem.
De route gaat met name
ioor die streken waar tijdens
an na de oorlog veel gesmok
keld werd. Tonnen boter, ta-
fek en sigaretten werden toen
tijdens nachtelijke tochten de
pens overgebracht. Wanneer
U de voormalige smokkelpaad-
jea wilt gaa-n bekijken kunt U
beginnen bij de Sint-Baafs-
kerk. Via de bezienswaardig
heden van Aardenburg verlaat
D het Nederlands grondgebied
rijdt U Sint-Margrite bin
ten via de grensovergang „De
Brakke".
In Sint-Margrite zijn belang
rijke monumenten te vinden.
Het dorp heeft alles van de
natuur meegekregen om aan
trekkelijk te zijn. Sint-Margri
te uitrijdend, gaan we weer
ever de grens. Als w-e de eer-
at® weg links afslaan komen
We in een werkelijk smokkel-
gebied. Op alle mogelijke ma
il®1'611 werd hier in het ver
teden allerhande waren over
te grens gebracht.
In het dorp Sint-Laurelns
riet men de fraaie, vroeg-go.
toische kerk met veel prachtig
houtsnijwerk in het interieur,
"«t dorpje Mald-egem springt
puit door de Sint Barbama-
Jpk van het jaartal 1071. lm
Maidegem staat ook de zoge
naamde Cinke Bilobaboom.
Date boom ia de mooiste in
Sn soort van heel Europa.
™t bijzondere ervan is dat
het een van de eerste planten
19 die ooit op deze wereld
Sygroeid heeft. In Moerkerke
hnden we het kasteel „De
Heerlijkheid van Moerkerke",
w?t onlangs geheel werd ge-
Het dorpje Middelburg tens-
tettq gelijknamig aan de
Wie de televisieserie van Merijntje Gijzen heeft gezien
en tijdens de vakantie toch in West-Brabant vertoeft, zal
wellicht alle plaatsen, waar de opnamen zijn gemaakt, wil
len zien. Men moet dan niet in het dorp Nieuw-Vossemeer
zelf zijn, maar in de iets verder gelegen buurtschap De
Heen en omgeving. De meeste buitenopnamen zijn gemaakt
aan het Benedensas, ondermeer de carnavalsscènes en die
in het bierhuis.
Een uitstekende manier om al deze plekken te bekijken ia er
met de fiets naar toe te gaan. Daarvoor is de Merijntje Gijzen-
route uitgezet. Men start in Nieuw-Vossemeer, het plaatsje waar
de schrijver A. M. de Jong geruime tijd heeft gewoond. De route
is duidelijk met bordjes aangegeven vanaf het gemeentehuis, waar
ook het beeldje staat van Merijntje Gijzen en waartegenover het
nieuwe A. M. de Jonghuis zal worden gebouwd. Heense Molen
is de eerste pleisterplaats. Hier gebeurde de earnavalsmoord. Van
hieruit gaat de route naar het Benedensas in de omgeving waar
van zich de gorzen bevinden, waarin de Kruik stroopte. Het
plaatsje De Heen, een typisch West-Brabantse plattelandsdorp,
is een tussenstap naar het Zilverhoekje, dat het dijkdecor vormde
in het televisielandschap. Het is een zandweg met dubbele boom-
beplamting. Op de landweg, links van de provinciale weg, vond
heit gevecht plaats tussen Flierefluiter en de man van Dogge.
9 Eeuwigheidslaantje, Mastbos.
Hieronder volg een fiets
route, door De Stem in het
gebied ten zuiden van Breda
uitgestippeld, voor sportieve
mensen, die er zo'n zes tot
zeven uur voor willen uit
trekken, het niet erg vinden
dat ze onderweg niet één
café of eethuis tegenkomen
(eten en drinken zelf meene
men dus) en die bos, binnen
weg en zandpad prefereren
boven goed gebaande wegen
waarop men steeds op zijn
hoede moet zijn voor verkeer
vóór, achter en opzij. Veilig
heid en je-één-voelen-met-
de-natuur hebben voorop ge
staan bij het uitzetten van de
tocht. Probeer hem eens. U
zult niet teleurgesteld wor
den.
De tocht begint bij kasteel
Bouvigne aan de Galderse-
weg in Breda-Zuid. Volg de
asfaltweg die begint tegeno
ver de oprijlaan vian kasteel
Bouvigne. Neem na een paar
honderd meter het fietspad,
richting Rijsbergen (zie pad
destoel). Blijf de paddestoe
len volgen in de richting
Rijsbergen. U komt op as
faltweg. Daar links af. Na 25
meter bordje „Huis Den
Deijl" volgen. Op eerste
kruising van asfaltwegen
links af. Op T-kruising met
klinkerweg links af, richting
Ulvenhout-Breda. Eerste weg
rechts (Daasdonk). Bij drie
sprong rechts aanhouden
(Notselseweg). Bij T-krui
sing (voorrangsweg) links
af.
De verharde weg eindigt
bij twee boerderijen in het
gehucht Leembeek, pal op de
Belgisch-Nederlandse grens.
De eerste boerderij is van
een Belg, de tweede van een
Nederlander. Na ongeveer
100 meter is er een drie
sprong. Links aanhouden tus
sen twee boerderijen door.
Bij driesprong van zandwe
gen rechts. Daarna bij krui
singen van zandwegen steeds
rechtdoor. Via roze grintpad
stuit u op asfaltweg. Linksaf
graag. Daarna eerste klinker
weg rechts. Bij viersprong
links af, klinkerweg volgen.
Klinkerweg blijven volgen.
Vlak na caravanterrein
rechtsaf (fietspad). Na ge
ruime tijd is er een kruising
van zandwegen met rechts
van de weg een groene me
terkast. Daar links af. In de
verte ziet u de stopborden
voor de verkeersweg Baarle
Nassau-Chaam. Die verkeers
weg oversteken. Breed zand
pad volgen tot spoorwegover
gang. Vlak daarvoor links af
en iets naar links afbuigend
zandpad volgen. Bij vier
sprong van zandwegen recht
door. Bij viersprong van
zandwegen opnieuw recht
door. Zandweg gaat in klin
kerweg over. Die volgen tot
driesprong. Daar linksaf
(Hooispoor). Bij T-spIitsing
rechtsaf.
Nu wordt de streek verlaten en voert de Merijntje Gijzenroute
naar Steenbergen, waar Jantje Ligthart woont, maar waar ook
het hotel Vain Tilburg is. In dit hotel heeft de televisieploeg bijna
een jaar gebivakkeerd, werden de opnamen voorbereid en kle
ding en andere attributen opgeslagen. Terug gaat het dan naar de
opnamegebieden. Als eerste het Bovensas, waar de waterscènes
werden opgenomen. In de nabijheid de boomgaard waar Ferdi
nand Flores zich heeft opgehangen. Verder de borstelfabriek en
het weggetje waarover de brandweer nadert om de brand in de
borstelfabriek te blussen. Verder trekkend komt men over de
Canadese Dijk, de plaats waar o.a. de opnamen werden gemaakt
van de vondst van het mes door Merijntje. Het is een mooi ge
bied, waarin zich ook de helaas vervallen molen aan de Kladde
bevindt. De routeborden voeren u vervolgens langs de boerderij
IVaar Merijntje, samen met Stomme Fons een paardentrip heeft
gezien. We komen weer in het Nieuw-Vossemeerse gebied en wel
bij de Assumburgmolen. In de directe nabijheid het strandbad
(zout water), het bungalowpark in aanbouw en de camping Mat-
tenburg. De Assumburgmolen is tevens museum, en maakt onder
deel uit van de „Molenroute" in West-Brabant en op het eiland
Tholen, Ook kan men hier de werkzaamheden aan het Rijn-
Scheldekanaal bezichtigen.
Zeeuwse hoofdstad, biedt ook
het een en ander aan de toe
rist. Het meest opvallend is
wel de schanidipaail. De kerk
van Middelburg is rijk begif
tigd met kunstwerken. Waar
devolle schilderijen, een kun
stig gesneden biechtstoel en
veel ander fraai houtsnijwerk.
Ook de trapleuning van de
preekstoel is een waar pronk
stuk.
De Smokkeb-oute eindigt
weer in Aardenburg, waar we
bij het binnen rijden onder
meer het Streeklandbouwmu-
seum zien. We rijden door de
„Kaaipoort" het eigenlijke
centrum binnen. Zij die deze
route deze zomer een keer rij
den zullen zeker niet ontevre
den in Aardenbumg terugke
ren. Ze zullen in .ieder geval
meer tijd giehad hebben om
het landschap te bekijken dan
de vroegere smokkelaars die
diep gebukt onder hun vracht
je boter zich schuil moesten
houden voor het douane-per
soneel. De gedetailleerde be
schrijving van de Smokkelrou
te is te krijgen bij die Wï-
Waar vroeger de boter
smokkelaars met snelheden van
meer dan honderd kilometer
over dijken en weggetjes vlo
gen, daar grazen nu vredig de
schaapjes. Op de foto een
schaapherder uit Belgisch
Vlaanderen, die aangeeft hoe
hij met een kluitje grond op
de schop zijn kudde bijelkaar
houdt.
Aardenburg of bij de voorzit
ter van het evenementen comi
té, de heer E.O. Ceulenaere,
Kaai 31, Aardenfoura-
Er is nog een tweede route, die door de Rijwieltoerclub Noord-
Irabant is uitgezet. Deze begint in Roosendaal en sluit groten
deels aan op de Merijntje Gijzenroute, maar dan in omgekeerde
volgorde. Gerekend vanuit Roosendaal dient men dan vanuit de
Rembrandtgalerij vóór de kerk rechtsaf te slaan, de Jan Vermeer
laan en dan de asfaltweg naar de ophaalbrug over de Roosen-
iaalse en Steenbergse vliet te volgen. De bru<g over en dan direct
inksaf langs de suikerfabriek. Deze weg blijven volgen, onder
eet viaduct door en bij de driesprong linksaf. Bij de voorrangs
weg linksaf naar de baileybrug (Gastelsveer). Over de bailey
brug het fietspad volgen en na ongeveer anderhalve kilometer
tegenover het café rechtsaf. Na huisnummer 7 eerste weg links
af en aan het eind van de weg rechtsaf de voorrangsweg op. Na
een grote bocht naar links gaat de weg over op de dijk. Deze
dijkweg volgen tot hét „Lange Water", en net voor de sluis
rechtsaf tot aan de afrastering. Dan staat men op het punt,
waai- de opnamen werden gemaakt van de brand in de bomstel-
fabriek. r
Nu opgepast. Direct na
huis met nummer 31 rechtsaf
(zandpad met stenen). Het
zandpad wordt nogal mul
maar het is de enige manier
om in het landgoed Luchten-
burg te komen. Bij kruispunt
rechts af, fietspad volgen.
Bij driesprong met padde
stoel recht door richting
Chaamdijk 0,8 (paddestoel).
Fietspad blijven volgen. Eer
ste straat rechts (Hemel-
straat). Eerste straat links
(Vagevuurstraat). Bij T-
splitsing rechts. Vlak daarop
een driesprong. Rechts aan
houden. De weg gaat over in
kinderkopjes. Na een paar
honderd meter is er een
bocht in de keiweg. Men kan
ook rechtdoor, een breed
grintpad op. Dat laatste doen.
1 Grintpad gaat al gauw over
in zandpad. Bij driesprong
rechtdoor. Bij asfaltweg
links af.
U rijdt nu Alphen binnen.
Bij T-splitsing (Molenstraat)
linksaf. Bij V-splitsing liinks
aanhouden (Maastrichtse-
baan). Nu zes kilometer lang
alsmaar recht door
de brede zandweg volgen. U
stuit uiteindetijk op brede
verkeersweg Chaam-Gilze.
De weg oversteken en recht
door. Bij kruising met asfalt
weg rechtdoor. Opnieuw als
maar rechtdoor tot de weg
naar links afbuigt (bordje
Ulvenhout-Breda). Weg vol-
gein. U kom op fietspad.
Rechtdoor blijven rijden
Steeds fietspad volgen. U
kruist asfaltweg. Daarna op
nieuw fietspad volgen tot T-
kruising met asfaltweg.
Rechtsaf. Eerste weg links
(fietspad op). Fietspad (pas
op: één wat onduidelijke
haakse bocht) blijven volgen
tot u weer op asfaltweg stuit.
Pal daarvoor links af, roze
tegelfietspad op. Bruggetje
over en hij paddestoel „Fiets
pad" (links langs het witte
huis) volgen. U komt aan
brede asfaltweg. Recht over
steken. U komt langs midget-
rolfbaan (rechts ligt zwem
bad WOlfslaar). Op T-krui
sing links af. U rijdt Breda-
Zuid binnen waarna we het
aan u zelf overlaten om thuis
te bomen.
Kasteel Bouvigne, start van de trektocht.
