Koningin op bezoek zeeuws id wil van len iisiais '/■■■-! DRIEKWART EEUW GELEDEN KWAMEN DE PATERS NAAR SLUISKIL tB Lmily in ïaven niet rboden Comité Geschiedenis Kloosterkerk Stempel Parochie Herinneringen 'streek el kwetsend" Warmer Donderdag 13 fuw! 1974 had men nogal wat moral op ae inhoud van tweede aangepaste nota de mening van deze ;roep en ook naar de me- van de culturele raad _.r te weinig adviezen en ;n van de raad in deze erug te vinden. thouder J.P. Lindenbergh ;te de aanwezigen duide. maken waarom er een e exemplaar was ver en". De heer Linaen- „We hebben gedacht i„ weede nota de adviezen nemen. Er kwam toen pveede hoorzitting over de "nstad. We wilden die no- o die discussieavond ter brengen. We hebben de rkingen van de culturele ter harte genomen. \Ve nu bezig met het opstel, an de definitieve nota. J maar rustig afwachten er uit de bus komt", ie van de mejuffrouw der Leeden: „We ver- ,en concrete dingen in iota waarin iets van ons i terug te vinden. alve de culturele nota ook een aanvullend lieverzoek van de kun- rsgroep WEB ter sprake, oep die kort geleden een itie inrichtte in de Gr te in Goes heeft aan d tie een exploitatietekort ehouden. Volgens d° ivoerder van de groep de G. Heerebout was dit 1 veroorzaakt door de on- iktheid van de Grote als expositieruimte. Een e reden was het gebrek koopkracht bij de GJ«e king. Gewoonlijk gaat irocent van de opbrengst "verkochte kunstvoorwer- ijdens een WEB-expos:tie de gezamenlijke kas. De .op' bleef echter beneden irwachtingen- Het gebrek I goede expositieruimte in j werd door verschillende van de culturele taad nd. een onzer verslaggevers) 'DELBURG Het colle- .n b en w van Middel- zal het bestuur van de ting Cultuurspreiding fttd verzoeken om bij liet ammeren van toneelvoor- ïgen etn dergelijken, In vervolg rekening te boa- net de religieuze en zede- gevoeleDs van het pu- e gevoelens kunnen al te gemakkelijk wor- ekwetst, zo is het coiltfc' 1 ken uit benarde vragen tlle confessionelen alsmei liberale raadsfracties ilburg. Het ging over e» .elling, in de stads- wburg van het stuk la- in heaven. Daarin wordt andere God de Vadei :n soort Charley Chapl»' voorgesteld, de maagd als een frivole vrouw, il Jezus wordt uitgebeeld een masturberende acteur en cowboyhoed op. hun antwoord laten b ;ten, dat zij de stichtias urspreiding Zeeland f.u- erzoeken, om in het vet' het publiek tijdig te 1"" iren over de inhoud van orstellingen die men over rovincie spreidt. Een re" m de toelaatbaarheid va" oorstellingen te rege™ middel van subsidievoor" den zien b en w van Md" rg niet, waarbij zij op het kompas van silburgse Culturele Raai censuur van toneelvoorj ïgen wordt in het gehee- edacht. Idelburgs b en w betreu- et de ontstelde lat ar zulke voorsteh» ls „Famuy m heaven 'lburg worden tot een protest bil y- twoordelijke instant zij zich niet t>er0 JES Voor het dip'»» Fiire opleiding damesipp Llaagden aan de schol pnschap „De Vakscho bes de volgende l®er k- van Belzen, M- A. lel, W. M. van VliJ" T. A. P. É'versdijk G._Schaap a_l_len te e, G. W. van Hekke fïsse, G. L. Huissoon t fnuiden, J. E. Kaaist*^ liverkerk, J. G. Krijger Inge, T. E. Schipper Soester te Middelb""' Schouten, M. J. van .meldinge, M. L Verd iGoes, G. J. de Vn«e Izee en J. J. Wisse Tidijke. StA 0 GOES. Een langzamerhand zeldzaam geworden tafereel ontvouwde zich gisteren voor de koningin, toen zij op de eerste dag van haar tweedaags bezoek aan Zeeland ie Goes was. Bij het pas gerestaureerde stadhuis werd de vorstin begroet dootr een ko-til urn gr oep van de Plattelandsvrouwen Bond. De dames vertegenwoordigden tezamen alle Zeeuwse drachten, waaronder er vele zijn die men zelfs in de Zeeuwse dorpen niet meer te aanschouwen krijgt. Twee dames, de twee dames Allaart uit Oudelande, ge noten de speciale aandacht van de vorstin. Deze nu tachtigjarige dames hebben tijdens een bezoek aan de toenmalige koningin Wilhelmina en prins Hendrik aan Zeeland, een halve eeuw geleden, de jonge prinses Juliana in Zeeuwse dracht gestoken. De koningin herinnerde zich dit gebeuren nog heel goed, niaar zij zei. De dames Allaart wisten nog te vertellen dat het Zeeuwse kos tuum dat zij indertijd de prinses aampasten, precies op maat was. „We hadden naalden meegenomen," herinnerden zij zich, „maar die waren niet nodig!" 9 Burgemeester Huber begroet de koningin. (Van «em onzer verslaggevers) GOES - MIDDELBURG Aan koninklijke bezoeken zit een bijzondere charme. Die charme schuilt altijd in het onverwachte. Gisteren, tijdens de eerste dag van het bezoek van de koningin aan Zeeland deed zich een enkele maal iets voor waarop zelfs de rijks voorlichtingsdienst niet had kunnen rekenen. Dat was bijvoorbeeld bij de aankomst van de antieke stoomtram Goes - Borssele in het Zuid-Bevelandse dorp Kwadendamme. De koningin maakte een Tit met deze, van af heden koninklijke, trein die geheel in stijl, door twee loco motiefjes getrokken werd. Bij haar aankomst bij het station netje van Kwadendamme werd de vorstin toegezongen door de leerlingen van de r.-k. basisschool uit Kwadendamme, een manifestatie die niet op het zorgvuldig voorbereide programma stond. Bovendien, maar dat wist men wel, speel de de plaatselijke fanfare „Con Affezzione" op het per ron. Het lied dat de kinderen van de basisschool onder lei ding van mevrouw Peeters lie ten klinken was een „gouwe ouwe" waarmee de ent-housi- ADVERTENTIE) Weersvooruitzichten in cij fers gemiddeld «ver neder- land, opgesteld op woensdag om 18.00 uur: droog, vrij zon nig en geleidelijk hogere tem peraturen. Voor vrijdag: Aantal uren zon: 7-16. Min. temp.: omstreeks 10 gr. Max. temp.: omstreeks 19 gr. Kans op een droge periode van min stens 12 uur: 95 proeent. Kans op een geheel droog etmaal: 90 procent. Voor zaterdag: Aantal uren zon: 7-16. Min. temp.: omstreeks 10 gr. Max. temp.: omstreeks 20 gr. Kans op een d'roge periode van min stens 12 uur: 95 procent. Kans op een geheel droog etmaal: 90 procent. wafofslandcn Konstanz 371 min 1, Rhein- felden 285 plus 10, Straatsburg 278 plus 6, Pldttersdorf 447 min 3, Maxau 496 plus 3, Plo- chingen 149 min 4, Mannheim 317 plus 14, Steinbach 124 plus 5, Madnz 298 min 5, Bin- gen 170 min 5, Kauib 211 min 7, Trier 232 min 6, Koblenz 213 min 7, Keulen 178 min 2, Ruhrort 330 plus 1, Lo'bith 955 plus 11, Pannerdense Kop 928 plus 11, Nijmegen 753 plu® 12, IJsselkop 875 plus 9, Eefde IJssel 400 plus 18, Deventer 270 plus 8, Monsin 5462 plus 10, Borgharen 3803 onv., Bel- feld 1103 plus 7, Grave bene den de sluis 505 plus 4. Mongen, vrijdag 14 juni Bergen op Zoom 10.04 en 22.27 Hansweert 9.31 en 21.45 Terneuzen 9.04 en 21.16 Vlissingen 8.31 en 20.49 Wemeldinge 9.54 en 22.17 aaste club van spoorwegvrien den, die de stoomtram Goes Borssele in stand houdt inge nomen kan zijn. Via oude in woners van Kwadendamme heeft mevrouw Peeters name lijk tekst en melodie te pak ken weten te krijgen van een tophit uit het Kwadendamme anno 1927 getiteld „De spoor trein". Bijna een halve eeuw geleden werd ditzelfde lied ook aangeheven toen de eerste spoortrein uit die dagen Kwa dendamme aandeed- Enige verwarring was el even toen de koningin die zichtbaar van de rit door het Zuid-Bevelandse landschap genoot, de mannen op de bok van de twee locoomtieven de hand wilde drukken. De ma chinisten en de koningin schrokken tegelijkertijd van het contrast tussen de blin kend witte handschoen van de koningin en de met kool en, vet bedekte handen van de „meesters". Het koninklijk bezoek begon gisteren op de Grevelingen dam, de Zeeuwse provincie grens, waar de commissaris der koningin en mevrouw Van Aartsen de koningin verwel komde. In Goes had zich in tussen bij de ingang van het fraai gerestaureerde stadhuis een flinke menigte verzameld, die de koningin met applaus, begroette. De vorstin toonde bijzondere aandacht voor het interieur van het Goese stad huis, dat voor deze gelegen- hid op bijzondere wijze met boeketten bloemen, die als kroonluchters aan de plafonds hingen, was versierd. Na een lunch in „De Korenbeurs" reed de koninklijke stoet naar het NS-statiom. Daar stapte die koningin en haar uitgebreid gezelschap in de fonkelend op gepoetste en zelfs van nieuwe vloerbedekking voorziene „suikerbieten express", die voorafgegaan door een ran geerlocomotief - getrokken door twee stoomloos, die vro lijke fluittonen en belgerinkel lieten horen, naar Kwaden damme reed. Vooral de jeugd was op en rond het station semplacement ruim aanwe zig. Na het vertrek van de ko- ze een bezoek bracht aan de nieuwe verpleeginrichting ningin naar Koudekerke, waar „Derboede" beklom de jeugd de spoorrijtuigjes, om daar mee de doelstelling van de stoomtram Goes - Borssele waar te maken: „Leuk spelen in een treintje uit bet-over grootmoeders tijd". De rit per stoomtram was voor de koningin overigens „net echt" onderweg werd zelfs haar kaartje geknipt door de 78-jarige hoofdconducteur H. P. van der Veen, een oud- sppoorman en lid van de 24 man sterke „stoomtram- club". In het verpleeghuis „Der- boele" raakte de koningin in gesprek met der oudste inwoonsters, d. ch uit haar jeugd inog een vers herinnerde waarin koning Willem Hl lof werd gezongen. Zij liet her haaldelijk blijken dit vers nog precies te kennen. Gisteravond woonde de vor stin een deel bij van een con cert, dat door Zeeuwse musici werd gegeven in de Oost kerk te Middelburg. Vandaag bezoekt de konin gin achtereenvolgens Schoon- dij-ke, Terneuzen en Sas van Gent. Om 10.25 uur arriveert de vorstin bij de landbouw- praktijkschool „Prins Willem" in Schoondijke, vanwaar zij om 11.2-0 uur weer vertrekt om tegen twaalf uur aan te komen bij de huishoudschool De Leeuwtjes in Terneuzen. Om 13.30 uur wordt de konin gin bij de Vlaanderenhal in Sas van Gent verwacht- i Het klooster van de Capucijnen. Op zonidag 13 oktober viert Sluiskil het 75-jarig bestaan van de kerk, toegewijd aan de heilige Antonius van Pa dua, en van het ernaast gelen gen klooster van de paters Kapucijnen. De kloosterge-i meeuschap, waar vroeger on geveer vijf paters en even veel broeders woonden en werkten, is thans geredu ceerd tot drie: pater Gardi aan Ignatius Breuer. pastoor van de parochie, pater Mik kers, rector van het Elisa- bethziekenhuis en broeder Hilariëtt, voor de huishou ding. In het klooster, dat vooral voor de vorige gene ratie als een heiligdom en in de loop van tientallen jaren, voor velen als een echt toe vluchtsoord gold, is nu ook het kantoor van de Industrie bond NKV gevestigd. Een bordje links naast de voor deur laat daarover geen twij fel bestaan. Als ik met pater Ignatius Breuer naar zijn spreekkamer ga, dan valt me de glimmend geboende vloer op en onwil lekeurig denk je: „Hoeveel uren zouden de broeders in d|e 75 jaren op hun knieën hieraan hebben besteed, om dit resultaat te bereiken". De sfeer van stilte, gebed en bezinning is er nog heel dui delijk aanwezig. Maar ook de paters zijn met de nieuwe tijd meegegaan. Verwacht geen blotevoeten-pater meer, met de bruine pij en het wit te koord om de middel. Aan zijn kleding kun je in ieder geval niet meer zien dat pat-er Ignatius Breuer ka-' pucijn is. Hij draagt een bei ge sportjasje en zijn coiffure is heel anders dan wat je vroeger bij een Kapucijner zag. Je denkt: „Dat is geen èeh.te pater". Maar hij is het wèl. En als je er soms aan zou twijfelen: „Ik ben pries ter zegt hij. Ten overvloe de overigens. Ik zeg: „Vroe ger wist je het, als je een geestelijke tegenkwam, maar er zijin wel meer zekerheden weggevallen". Een beetje fel antwoordt hij: „Er is zoiets als een tweedie Vaticaans concilie geweest. Hoe moei lijk dringt dat tot de mensen door". Daarmee kan ik het doen. Ik zit te kijken naar de hrede rode sjerp met de gou den letters: „EERBIED IN GODS HUIS", die de suisse vroeger droeg en nu achte loos op de radiator hangt. Er naast staan twee grote, bij zonder fraai bewerkte, hou ten kandelaars. „Er zijn er maar twee meer over", zegt de gardiaan. „De andere zijn weggegeven. Ik geloof niet dat ik ze nog ooit terug zal krijgen. Er is veel weggege ven", zegt hij een beetje spijtig. Dan ineens heèl wat enthousiaster: „Aljj het paro- chiefeest gevierd wórdt, dan is ëf een tentoonstelling van al die oude dingèn en van oud-e foto's. Er is nu een comité dat zich daarmee be zighoudt". Op het feest van Maria Boodschap (25 maart) 1899 is de kerkelijke oprichtings datum van het Sluiskilse Ka pucijnenklooster. Op 16 juli van hetzelfde jaar werd de kerk door bisschop Leijten van Breda geconsacreerd. Nog geen jaar later, in de nacht van 13 op 14 maart 1900 werden kerk en kloos ter door brand volkomen vernield. Het officiële politierapport hierover zal op de historische tentoonstelling te zien zijn. Ook 75 jaar geleden duurde het soms heel lang voor de (kerkelijke) autoriteiten de noodzaak van iets inzagen. Pa-stoor Kerstena van Ter neuzen (waar de SluiskiEe- naren hun godsdienstplichten moesten vervullen) bracht telkens naar voren dat er wagens de grote afstand, te Sluiskil dringend behoefte was aan een kerk. In één van zijn brieven aan het bis dom schrijft hij: „De mensen verzuimen op zon- en feest dagen steeds de mis. De kin deren hebben vóór en na hun Eerste Communie weinig of geen christelijk onderricht. Een parochie zou een kleine 400 mensen tellen, waarvan 350 co-mmunikanten. Er wo nen hier 14 welgestelde pachtboeren en geen armen, tenzij een paar weduwen". Om verschillende redenen kon er geen parochie komen. „Maar wel een openbare kloosterkerk, die in de gees telijke behoeften van Sluis kil zou kuinnen voorzien en tévens goede, diensten zou kunnen bewijzen voor heel Zeeuwsch-Vlaandpren van het bisdom Breda", aldus een brief van monseigneur Leij ten. In het begin kon men er alleen maar naar de mis en te biechten. Niet alleen uit Sluiskil en de naaste omge ving, zelfs uit Breskens en uit het Land van Hulst kwa men de mensen -vooral in de paastijd en omtrent de grote feestdagen- bij de paters te biechten. Vanaf het eerste ogenblik was de kerk in Sluiskil een echte biecht kerk. Eén of twee paters gingen regelmatig in de buurtparochies assisteren en bij feestdagen of extra gele genheden kwamen de paters uit andere kloosters in Ne derland om in Sluiskil te preken of te vervangen. Pa ter Ignatius Breuer herinnert zich dat hij zelf eens -dat moet zo'n 35 jaar geleden zijn- vanuit het klooster te Babberich (nabij de Duitse grens) in Hontenisse kwam assisteren. „In die dagen leek dat een wereld reis", herinnert hij zich. Het kwam nogal eens voor d'a-t parochies gedurende langere tijd assis tentie van de paters kreeg en b.v. in geval van ziekte of afwezigheid van de pastoor, als de parochie te klein wias om er nog een kapelaan bij te hebben, of als de pastoor te oud was om het allemaal alleen te doen. Onmiskenbaar hebben d!e paters hun stempel op Zeeuwsdh-Viaanderen en ui teraard het duidelijkst merk baar op Sluiskil gedrukt. On telbaar is het a-antal missie, veertig-uren gebeden en al lerlei oefeningen, die zij van-af het begin van deze eeuw hebben geleid. In late re jaren trokken zij ook rond om -hetzij voor K.A.B., K.A.J„ of andere verenigin gen- vormingscursussen te geven. Sluiskil zelf heeft van de culturele vorming wel het meeste geprofiteerd. Na de oorlog bemoeide wijlen pater Gonzaga zich met de toneel groep „Sempre Avanti". En hoe! Pater Innocentius richt te dtestij'ds de harmonie „St. Francdscus" pp. Pater Alfon- sus was een tijdlang de man, die zich met het jeugdwerk bezighield. Sluiskil had een uitstekend zangkoor en voor die tijd voortreffelijke bibli otheek enz. Zeer belangrijk voor de streek was de zorg van de paters om in 1915) de eer ste zusters naa-r Sluiskil te krijgen voor de ziekenver zorging (vooral in verband met ongelukken op de (co- kes)fabriek). Alleen in Hulst was er in die dagen een r.k. ziekenhuis. In 1937 werd het toen zeer bescheiden St. Eli- sabethziekenhuis uitgebreid tot 65 bedden. Na de tweed'e Wereldoorlog kwamen er op nieuw forse uitbreidingen, zodat het nu 140 bedden telt. Bovendien kwamen er zusters v-oor het geven van onder wijs. „Vroeger werd er altijd van een rectoraatskerk ge sproken", weet ik mij te her inneren. „Is het nu een paro chiekerk"? vraag ik pater Breu-er. „Je moet maar niet teveel onderscheid ma-ken tussen die benamingen. Nu kun je gerust van een paro chiekerk: spreken", zegt hij. Tot 1929 is de paterskerk voor Sluiskil een hulpkerk gebleven. Men moest in Ter neuzen of in W-estdorpe ge doopt worden, trouwen en begraven worden. Op 7 april 1929 werd als eerste door pater Acoursius gedoopt, An tonius Honoré Rudolf Lafort. Op 10 november 1929 werd als eerste op het eigen kerk hof begraven: Anna Cort- vriendt-Goethalis, oud 73 jaar. Eerst in 1948 werd er ook verlof verleend om in de kloosterkerk te trouwen. Het eerste huwelijk was van Ja cobus Wullems en Emma Geereigat. De toenmalige gar diaan, pater Cleophas, zegen de het huwelijk in. In die tijd was het de gewoonte dat de gardiaan (overste van het klooster) ook de rector én de zielzorger van het ziekenhuis was. Ouderen uit Sluiskil en overig Zeeuwsch-Vlaanderen herinneren zich die tijd nog wel. Toen er vier a vijf pa ters waren en een broeder- kok, een broeder-bakker, een broeder-ikleermak-er en een broeder-koster. En niet te vergeten de termijn-broeder, die overal rondging om te bedelen voor de kloosterge meenschap en voor de mis sie. Het is allemaal voorbij. De paters hebben zich aan de nieuwe tijd aangepast. „Vroeger waren we maat schappelijk werker, en nog veel meer. Nu heb je daar voor specialisten en zijn wij er niet meer voor nodig", constateert pater Ignatius Breuer. De Sluiskillenaren zullen het zegenrijke werk van „hun" paters niet verge ten. G. WIJNE eindredactie: rein van der helm 9 Ingang pastorie.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1974 | | pagina 3