er/ ;hef IÜ0 Priester in krottenwijk van Lissabon over Portugals grote probleem: HOE MAAK JE ANALFABETEN RIJP VOOR DEMOCRATIE Richard Nixon schaamt zich alleen maar voor zijn vloeken GAUIUSME INSPIREERT FRANSEN NIET MEER BRUINE VLEKKEN NG- W Ik vrees IELD OL dat het met Portugal dezelfde kant uit gaat, als met het Chili van Allende" Geld Achterlijk Schuldig Blinde I Triviaal Klok terug Schande MORGEN PRESIDENTSVERKIEZINGEN Tweede ronde Bijna rechts DOOR CORN. VERHOEVEN HINGEN PE NG N PE LINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN INGEN.PE|L|NGfN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN „PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILING RINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN] Zaterdag 4 mei jg^ r aasgroep die met 52 vesti- 5tdzaKeii|k oezighoudt met roer zoekt zi| een |onge exped' xan internationale autogrou- j Rotterdam is rechtstreeks? )töed"|f als met de cliënten. zal hij xeeivwdig contacten tn de Duitse taai in woord en haar expeditie-afdelingen ïg die zich ih dit vak willen ige ervaring ais assistent- nieten de voorkeur praken zal rekening gehou- 3 functie, waarvoor interesse hrectie gaarne ingewacht aan eg 24 POB 5200 Rotterdam bedrijf in de regio in, maar ook utili- isionerirtg van de lagt is MTS Bouw- irsdiploma als ba te praktijkervaring an een bouwonder- itend uit de praktijk goede cursussen gevraagd, is even- goede zelfstandig- tde kwaliteiten en ling verzekerd zijn tichinde omgeving ten vestigen Bi|het onruimte kan dan BUREAU HOVEN sschool van het onderwijs en gogisch Centrun Zee- the Academie te Mid- ericht aan de sekreta- 6788), die op verzoek woonruimte zal volle J Ginnekenstraat 28 te -■ zit gekoppeld de op- tandig filiaalchef Via int u in het bedrijf bin- ijdopklimmen tot deze sunt u richten aan 28 Breda de heer C. de Witte 49 84 11 (Van onze speciale verslaggever in Lissabon) LISSABON Pater Resi- na Rodrigues heeft weinig tjjd. H(j is te druk met de paupers in de krottenwijk Duranto een buurt waar het gekelderde Portugese re gime uit schaamte nooit bui tenlanders heeft willen toe laten. Daarom praten we in de dubbeldeksbus die hem naar zijn werk brengt. Een jonge priester met een (el, bleek gezicht, dat gesne den lijkt uit hetzelfde hout als de ascetische heiligenbeelden in de kerken van Lissabon. We passeren het ene bankge bouw na het andere, bewaakt door agenten met gummiknup pels, en lange rijen wachtende mensen ervoor. De militaire junta heeft alle financiële transacties stopgezet om te voorkomen dat rechtse ele menten hun geld veilig kun nen stellen of nog erger aan het speculeren kunnen slaan. Men mag alleen zijn salaris ophalen. „Dinheiro", zegt pater Rodrigues bitter. „Geld. Er verandert niets. Om geld blijft hier alles draai- en". En opeens komt er een stort- I vloed van woorden los alsof leen sluis is opengezet. „Oké, I ik ben radicaal, ik sympathi seer met mijn collega's uit I Oporto die uit protest tegen I het fascistische regime gewei- Iserd hebben als aalmoezenier I dienst te nemen in het leger. 1 Maar als ik de armen van Lissabon zie, denk ik bij me- I zelf: wat schieten we in, we ten op met een dergelijk pro test? Iedereen zegt niu, dat de sleutel tot onze toekomst ligt bij de oplossing van het kolo niale probleem. Natuurlijk is dat een gevoelig punt, en de huidige machthebbers doen er hun voordeel mee. Bijna al onze jongemannen moeten vier jaar dienstplicht vervul len in Afrika. Sommigen ko men nooit terug. Anderen zijn verminkt of lijden aan een tropische ziekte als ze terug komen. Materiaal genoeg om propaganda mee te maken te gen de verdreven regering". Pater Rodrigues wringt zich van machteloosheid in de han den tot zijn vingers kraken. „Oké. De koloniën weg. Van zelfsprekend. En daarna? Als u door Portugal reist, zult u hele dorpen zien, waar geen mannen te vinden zijn. Oimdat ze vechten in Angola of Mo zambique? Gedeeltelijk. Maar gedeeltelijk ook omdat ze werken ais gastarbeider in, Uw eigen land. Dinheiro. Geld". Pater Rodrigues in zijn sjo fele burgerpak heeft gelijk. Jongetjes van naar onze be grippen duidelijk leerplichtige leeftijd staan op de stoepen van de hotels hun enige taak is het open- en dichtdoen van de glazen deuren. Of ze bedienen je in de restaurants twaalf stuks voor twee gas ten totdat je je eerder een belangrijke patiënt in het zie kenhuis voelt dan iets anders, en totdat de maaltijd een pijn lijke operatie wordt. Ze zijn het symbool van het verziekte land. Op de rijkdom van de heersende klasse na is de ar moede in Portugal verschrik kelijk. Wie beroepsmilitair kan worden, mag blij zijn, want dan is hij tenminste zeker van een baan. Pater Rodrigues: „Daar zit een grote brok pro blematiek. Bijna die helft van de Portugese begroting gaat naar defensie. Kun je een der gelijk apparaat zo maar af schaffen als je de oorlog in Afrika opgeeft? Wat moeten de jongens dan?" Ook om andere redenen blijkt hij een hard hoofd te hebben in de volksdemocratie waarnaar Portugal de laatste dagen heeft toe gefeest. „Kom in Duranto kijken", zegt hij emotioneel. „Daar ziet u het echte gezicht van Portugal. Veertig prooent analfabeet, hoe denkt u mensen die niet lezen af schrijven kunnen, rijp te maken voor democratie? Ongeletterdheid is de meest hechte basis waarop een dicta tuur kan stoelen. Zo is het in Portugal eeuwenlang geweest, en ik vraag me af hoe dat op korte termijn moet veranderen ondanks alle schone schijn. Portugal is het meest achter lijke land in Europa. Van die keiharde waarheid moeten we uitgaan. De rest is loos gebral van politici die een succesje ruiken, het spijt me voor me neer Soares, die zichzelf al president van de nieuwe heil staat waant". Het thema laat pater Rodri gues op weg naar zijn berooi de kerkvolk niet los. „Ontzag lijk is de taak die Portugal We zwijgen een paar minu ten. De geladenheid van de man naast mij komt zo sterk over dat ik niets meer vragen durf. Dan begint pater Rodri gues opnieuw. „Be ben pries ter. En u wilt van mij als priester natuurlijk weten of de kerk niet medeschuldig is aan dit alles. Mijn antwoord luidt volmondig „ja". De kerk is schuldig. Ik zal u zeggen wat ik voorzie. Ik vrees dat het met Portugal na de brood dronkenheid van de staats greep dezelfde kant uit zal gaan als met het Chili van Allende. Ik vrees dat het ka pitaal zal overwinnen zoals het in Chili overwonnen heeft Wat voor heil kunnen we ver- ian met ervaring in de of met interesse hter- BATA DETAIL OR- DERLAND de moge- laatst te worden als (Van onze correspondent) WASHINGTON Ongeveer MHO personen zeulden deze "eek in Washington met een Jtoiumentaal boekwerk van 'iffla 1.300 bladzijden en rond kn kward miljoen woorden, tnarin volgens president Ri- ttard Nixon bewijzen liggen tJn zijn onschuld. Het boek is 11*' federale staatsdrukkerij "tkrijgbaar voor 12% dollar. m's Watergate-witboek is 'S voor taalgeleerden die fit uitzoeken wat er in de -te gestaan heeft van de I ••ffiezuiverde vloeken en I !1We karakteriseringen van I Politieke tegenstanders door |jpresident. Juristen kunnen I vermeien in het presiden- I We inzicht in de strafrechte- lj'« praktijk: Nixon vertelt I Dean op een zeker mo- IWnt dat meineed zeer moei- te bewijzen is en althans een voornaam punt de Sprekken rond de chantage- IjSjtgen van Howard Hunt «ijkt Nixon zich in de perife- |,ivan rechtsobstructie te be- ~en, ofschoon Nixon daar in televisierede, voor het |(,!,.het excuus aanvoerde Ijk hij daarbij werd ge'mspi- I «til door overwegingen van rationale veiligheid". heb het witboek nog niet enen uitlezen. Het lijkt een 'ening in trivialiteit. Het zal rati verbazing wekken wan- Cr.tnen, aangekomen op het pte van de 250.000 woor- ™i tot de gevolgtrekking Ifeint t ">31 yyr„-'.1-T1l --VT! xon op basis van zijn eigen witboek niet kan worden beschuldigd van massaal wanbedrijf. De bewijzen daarvoor, als ze er nog zijn en niet zijn verma len in de papiersnippermachi nes of van geluidsbanden zijn afgewist, liggen elders. En- president Nixon is niet van plan ze zonder hardnekkig verzet vrij te geven. Watergate-vervolgar Leon Ja- wonski heeft volgens het Witte Huis „meer dan voldoende materiaal" in handen en Ja- worski's eis van 64 geluids banden en documenten die vandaag, donderdag, door het Witte Huis moeten worden op geleverd wordt nu het on derwerp van een slepend juri disch gevecht voor de recht banken. Wat Jaworski's werkzaamhe den betreft, lijkt de klok nu teruggedraaid te zijn tot okto ber van het vorig jaar, toen Archibald Cox de rechtsproce dure om de Watergate-bewij zen leek te gaan winnen. Het hooggerechtshof stond toen op het punt een beslissing te ne men over de vraag of het „privacy-privilege" van de president grondwettelijk kan worden gehanteerd wanneer dat privilege dient als dek mantel ter verhulling van cri minele activiteit- Nixon bood Cox toen het on aanvaardbare „compromis" aan dat Cox „terzake doende' afschriften zou krijgen en de hardhorige, stokoude senator John Stennis naar de geluids banden zou moeen luisteren om na te vaan -if de ef.rhrif ten volledig waren. Cox wei gerde dat en dat kostte zijn ontslag, de verdwijning van Eliott Richardson en William Ruokelshaus uit het ministerie van justitie waarin zij niet langer naar eer en geweten konden dienen en de natie een constitutionele crisis. Nixon's witboek en de bege leidende redevoering voor de televisie kunnen niet dienen- als het laatste hoofdstuk in de bewijsgaring met betrekking tot Watergate en ander wan bedrijf. Het enige diat men uit het witboek van Nixon kan leren, is het schema van zijn persoonlijke verdediging. Er is niet alleen de vraag of Nixon rechtsobstructie heeft gepleegd op het enige thema van Water gate, maar er zijn bovendien tal van andere zaken, zoals het melk- en het kapitale ITT- sehandaal, die Nixon niet zon der meer kan wegpraten. De president heeft een schan delijk beflastingavontuur ach ter de rug. Zijn vice-president, Spiro Agnew, verliet zijn- functie in een geur van cor ruptie. Agnew's opvolger als politieke baas van Baltimore County, Dale Anderson, werd woensdag tot vijf jaar gevan genisstraf veroordeeld op grond van corrupte praktijken, die daar blijkbaar endemisch zijn en waarvan de besmetting Agnew, volgens zijn beschuit digers, tot in het Witte Huis hebben begeleid. Mannen die in de periferie van Nixon hebben gewerkt zijn veroordeeld of zullen nog torertit mneton staan. Maar het enige waarvoor Nixon zich nu lijkt te scha men, is de rauwe taal, die hij onder zijn vrienden hanteert en die uit zijn witboek is weggezuiverd. Kijk, hier wordt zijn uiterlijke vroom heid aangetast en dat schijnt minder aanvaardbaar voor president Nixon dan het feit dat „vijanden in het Congres en in de pers" een riool van criminaliteit in het Witte Huis hebben blootgelegd. Mijn handen zijn schoon, zo wii president Nixon het volk doen geloven; het enige dat men mij verwijten kan is dat ik mijn mond niet vaak ge noeg hteb gespoeld met groe ne zeep. Harry Truman uitte zich graag in soldatentaal en kwam daar eerlijk voor uit- Toen Richard Nixon in 1960 slag leverde tegen John Kennedy om het Witte Huis, kwam Harry Tru man John Kennedy te hulp met verkiezingsrethoriek waarin hij de republikeinen bij voorkeur „verdomde repu blikeinen" noemde. Nixon, toen vice-president verscheen verontwaardigd op de beeldbuis om te verklaren dat de taal van Truiman schok kend moest zijn voor kleine, nette jongetjes, die ervan droomden ooit president van de Verenigde Staten te wor den, Truman ondergroef, aldius Nixon toen, de waardigheid en het morele kaliber van het presidentiële ambt. Gevraagd naar commentaar zei Truman „Nixon is een verdomde republikein en hij kan naar de duivel lopen". BERT VAN VELZEN wacht", barst hij opnieuw los, „We moeten nog met de eerste vingeroefeningen van de de mooratie beginnen en u weet hoe dat klinkt. Moeder, er ligt een kip in het water". Zijn vingers spelen het kinder deuntje op de armleuning van zijn stoel mee. „We zetten on ze eerste stappen op weg naar de vrijheid als een blinde die de straat met zijn wandelstok moet aftasten. Alle respect voor de idealisten die de kran ten vol schrijven, nu de cen suur is afgeschaft. Maar waar op kan Portugal eigenlijk te rugvallen? Precies 16 jaar de mocratic hebben we in heel onze geschiedenis gehad van 1910 tot 1926. In die tijd zijn er 20 staatsgrepen ge weest, hebben 44 regeringen de macht gehad, en zijn er twee presidenten vermoord. Ik weet er alles van. Mijn eigen grootvader is destijds bij de onlusten omgekomen". wachten van militairen en van opportunistische partijbonzen? Wat voor heil kunnen we ver wachten van Rome?" De bus is op de plaats van bestemming aangekomen. Een paar haveloze kinderen staan pater Rodrigues bij de halte op te wachten. Hij schudt mij ten afscheid bijna een minuut lang de hand alsof hij zich ergens voor te excuseren had. „Ik ben geen pessimist", zegt hij, „ik ben realist, en de rea liteit dat zijn de arme men sen van Portugal die hun va ders en zonen naar Nederland moeten sturen om het zout In de pap te verdienen. Als u ergens over wilt schrijven, doe het dan daarover". (Van onze correspondent) PARIJS Vrijdagavond heb ben de twaalf kandidaten voor het Franse presidentschap een punt achter de vaak hartstoch telijke kiescampagne gezet. Za terdag is de traditionele dag van de zogenaamde godsvrede. Zondag bepalen 30 miljoen Fransen in de eerste ronde wel ke twee kandidaten over twee weken op 19 mei de eindstrijd zullen leveren. Van de twaalf kandidaten kan men driekwart bij voorbaat afschrijven. De uiteindelijke krachtmeting in de eerste stembeurt gaat tussen Francois Mitterrand, kandidaat van de linkse eenheid van socialisten, communisten en linkse radica len enerzijds en Chaban-Del- mas, vertegenwoordiger van het Gaullisme en Giseard d'Estamg, die de vertegen woordiger van een modern li beralisme is, anderzijds- De laatste opiniepeilingen kenden Mitterrand 44 van de stemmen toe, Giseard 31 Chaban 17 Mitterrand is in de afgelopen weken ge stadig vooruitgegaan, Giseard eveneens, Chaban is teruggelo pen. Deze laatste maakt naar alle waarschijnlijkheid ook geen kans, behoudens het wonder dat soms gebeurt, om in de tweede ronde tegen Mit terrand uit te komen De eindfase zal dan ook de zogenaamde bipolarisering be krachtigen: een strijd tussen de kandidaten van links en van rechts. De mogelijkheid dat Mitterrand in de eerste ronde meteen gekozen wordt doordat hij de volstrekte meerderheid van stemmen behaalt, is niet uitgesloten, maar wordt ook niet waarschijnlijk geacht. In de tweede ronde zal hij in beginsel de stemmen krijgen die in de eerste stembeurt naar de linkse minderheids- kandidaten gegaan zijn: de „maoïstische,,, de „trotzkisti- sdhe" en vermoedelijk ook die van de ecologievoorvechter Dumont. Giseard zal in dat geval de stemmen kunnen aantrekken van ongeveer 73 van degenen die op 5 mei op Chaban stemmen (Mitter rand zou in de tweede ronde Giseard d'Estaing. 0 Chaban-Delmas. volgens de peilingen 11 van de aanvankelijke Chabanstem- men veroveren) en van die rechtse of centrumkandidaten, die al bij het begin geen en kele kans maakten. De peilin gen laat voorzien dat het „een dubbeltje op zijn kant" zal worden en dat Giseard 51 en Mitterrand 49 van de stemmen in de laatste ronde zal veroveren, waarmee Gi'scard veroveren, waarmee Giseard dus tot president (van de helft van Frankrijk) gekozen zal worden. Het klassieke Gaullisme dat na de dood van Pompidou uit eenviel en door Chaban ver tegenwoordigd werd, is niet meer in staat gebleken Frank rijk te begeesteren, hoewel Chataan's programma progres siever, socialer en „linkser" is dan dat van Giseard, die hij overigens steeds feller is gaan aanvallen. Chaban heeft daarmee een soort centrumpositie ingeno men (vermoedelijk tegen wil en dank) en geprobeerd het vacuüm op te vullen dat door het eveneens uiteenvallen van de middengroeperingen ont staan is. Uiteindelijk is nie mand in staat gebleken bij het einde van de kiescampagne duidelijk te zeggen op welke punten de economische en de internationale politiek van Chaban en Giseard verschillen. Interessant was dat tijdens de kiescampagne Mitterrand alles gedaan heeft om zich zo ge ruststellend mogelijk en bijna rechts voor te doe" en Giseard bijna links en waar zij elkan der althans propagandistisch min of meer ontmoetten, stond Chaban, die daardoor (en door tal van andere motieven) „o- verbodig" leek. De bipolarisering valt ten gun ste van Giseard uit, Chaban ziet zich genoopt de stellingen van het centrum te verdedigen tegen waar dit uiteindelijk aan ten onder is gegaan- Mit terrand gaat ondanks de ver nieuwing, de dromen en de hoop van miljoenen die hij incarneert, gebukt onder de aanhang van de communisten, die velen schrik inboezemt, en verder onder Zijn aanvecht baar economisch proermmma. Giseard torst zwaar aan de hypotheek van zijn elf jaar minister van financiën zijn en aan zijn conservatisme. Ande re subtielere maar niet onbe langrijke overwegingen spelen bovendien aan beide zijden een rol De uiteindelijke be slissing zal in de tweede kies- ronde afhangen van enkele honderdduizenden stemmen, mogelijk die van de overzeese departementen en gebiedsde len. Alles wijst er dan ook op dat de bipolarisering, de schei ding van Frankrijk in twee kampen, het voornaamste ken merk van deze presidentsver kiezing zal zijn, ongeacht wel ke tendens de eindzege be haalt. De gevolgen daarvan kunnen uiteraard op menigerlei gebied 0 Mitterrand. zorgwekkend worden. Terwijl de invloedrijke conservatieve Figaro zich voor steun aan Gi seard uitsprak, name het even eens invloedrijke onafhanke lijke blad Le Monde voor het eerst zij het zonder diens naam te noemen stelling voor Mitterrand, die donder dag eveneens de openbare steun van Sicco Mansholt kreeg. Deze verklaarde geen vertrouwen te hebben in het programma van Giseard, maar dat van Mitterrand bevredi gend te vinden. „Ik ben ze ker", zo zei hij, „dat Mitter rand een andere allure aan Europa wil geven". En Mans- holt meende dat de kandidaat van de socialisten en commu nisten dit Europa van de on dernemers en het kapitaal in een socialer en menselijker Europa zou proberen om te zetten. Als Mitterrand president mocht worden, zou het als ge volg van het Gaullistische overwicht in het parlement tot een acute, latente of chroni sche politieke crisis kunnen komen; als Giseard daarente gen het Elysee betrekt, is de dreiging van sociaal-economi sche woelingen als gevolg van de rol van de linkse vakbon den allerminst denkbeeldig. Maar wie ook uiteindelijk de overwinning behaalt, ze lijkt ten koste te gaan van het klassieke Gaullisme en het traditionele centrum en het Frankrijk van morgen zal in elk van de twee moereliike ge vallen een ander Frankrijk zijn dan dat van gisteren. fflegen en twintig jaar na de bevrijding moet je oud zijn om nog te weten, wat die vorm van onderdrukking be tekende waaraan toen een einde kwam. De polarisatie en wederzijdse verkettering, waaraan velen zich nu over geven en die mooi op weg is de nationale sport bij uitstek te worden, is daarbij vergele ken een kinderspel. Wat er aan ernst in ligt, dankt het grotendeels aan een verre herinnering aan die tijd: een van de bronnen waaruit de polarisatie geïnspireerd wordt, is het verzet tegen elk totali tair en onderdrukkend sys teem. Nog steeds zijn mensen al lergisch voor alles wat aan fascime herinnert. Een bruine vlek lokt een schrikreactie uit, die amper nog in een reële verhouding staat tot het ge vaar van besmetting. Dezer dagen ontdekte ik er een in een argeloos uitziende school uitgave. De schrik ging vrij snel over in verbazing en be vreemding. Bruine vlekken, dertig jaar geleden giftig en besmettelijk, kunnen er in 1974 ontroerend naïef en onge vaarlijk uitzien. Het boekje waar het over gaat, is Duits en ik vermoed, dat het in de veertiger jaren voor het eerst is uitgegeven. De derde druk is van 1956, de vierde van 1960. Het is een commentaar op de Griekse geschiedschrij ver Herodotus, verzorgd door Dr. Julius Tambornino, van wie mij verder niets bekend is. Wij hadden het op school in gevoerd, omdat het betrekke lijk goedkoop is. Herdotus vertelt over ie mand die gelukkig is, omdat hij een redelijk inkomen heeft, de kinderen van zijn kinderen ziet opgroeien en tenslotte voor het vaderland sneuvelt. „Kinderrijkdom", zegt Tambornino dan in het commentaar, „een geluk, kin derloosheid een ongeluk, ja een schande". Als weergave van een bepaalde opvatting, vooral met betrekking tot een antiek volk, zal dit wel juist zijn. Maar nu voegt de com mentator nog dit daaraan toe: „Voor elk gezond voelend volk (gesund empfindende Volkis deze opvatting natuurlijk". En hiervan moet ik nu blozen. Want het is niet mis te ver staan: hier wordt beweerd dat kinderloosheid terecht als een ongeluk, zelfs als een schande beschouwd wordt, en hierbij beroept men zich op een van die dingen die zoveel ellende veroorzaakt hebben: het „ge- sundes Volksempf inden". In 1940 betekende dit uiteraard dat elke Arische moeder zoveel mogelijk soldaten voor Hitier moest barenHet was een kleine schok, dat in 1974 nog in een schoolboek te lezen, en nauwelijks een troost, te be merken, dat de leerlingen pas na een uitvoerige uitleg iets van mijn verwarring konden begrijpen. Zij hebben aan dat vreselijke woord geen enkele herinnering en zijn bovendien geneigd in een commentaar al les over te slaan wat geen onmiddellijke steun biedt bij het vertalen. Ik weet niet, wat hier nog achter zit, behalve een afschu welijk verleden. Waarschijn lijk wordt het boekje telkens weer geöachtenloos herdrukt met bruine vlekken en al. De gezonde Arische boodschap komt nauwelijks nog over. Maar wij moeten voorzichtig zijn met boodschappen en in sinuaties in leerboeken, alleen al omdat zij meer zeggen dan wij kunnen verantwoorden. Op die manier kunnen ook andere dan bruine vlekken on- staan. In een veel gebruikt geschiedenisboek „Mensen en machten" dl. 1 lees ik op bl. 30, dat de Egyptische priesters zich verzetten tegen de invoe ring var het alfabetische schrift, zogenaamd uit respect voor de goden, maar in werke lijkheid uit vrees voor machts verlies, en dat ze zo een ge zonde vooruitgang tegenhiel den. Hier wordt alweer een interpretatie als een feit aange boden en die interpretatie heeft een duidelijk rode kleur. Ik neem aan, dat die priesters hun minderwaardige motieven niet tegen de heren Adang en Vercauteren verteld zullen hebben, noch hun opvatting over „gezonde" vooruitgang. Er is geen enkele mogelijkheid om hun werkelijke motieven te achterhalen en het is een vrij banale manier van interprete ren het ongunstigste motief als het meest vanzelfspreken de te beschouwen. Maar ook hier liehben de leerlingen geen verweer.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1974 | | pagina 19