"Sa. Tuinachitect A. van der Zwaard over privacy in de tuin: „Goeie buren gaan bij elkaar op de koffie via de voordeur en niet achterom" Schore wacht af hoe hoog de tunnel- schade zal zijn Prachtig boek over tuinieren Stoffering Kennissen Privacy must*#; vav- Zaterdag 6 «pril 1974 De Alpheuse landbouwer Crist Meeuwsen had een strenge winter voorspeld. Hij haalde daarmee een groot deel van de pers, zeker alle land- en tuinbouwvakbladen, want Meeuwsen wordt als weervoorspeller door menige boer serieus genomen. "W eliswaar geen boer zijnde, maar als plantenkweker en tuinarchitect even eens aan het weer gebonden, houdt de heer A. van der Zwaard het oude kran tenknipsel met Meeuwsen'» voorspelling dagelijks bij de hand. „Om even te kunnen lachen", zegt hij, „en om wat bij te komen van de drukte". De voor- ipelde winter immers bief uit en de natuur is losgebarsten met geurend en kleurend geweld. De professionele tuinier draait overuren en de particu liere tuiriiliefhebber voelt zich onzeker 'en een beetje opge jaagd door de plotselinge leinte die, volgens de deatanriiigem, zeker veertien dagen voorloopt op zijn kaïlendenschema. Voor veel mensen zijn tui nen een dagelijks plezier en een interessant onderwerp van gesprek. Wie zich in tuinen interesseert, beleeft boeiiende tijden, want niet alleen is de laatste jaren de aandacht voor plant, heester en kruid op nieuw opgeleefd; er is ook een hausse in allerlei nieuwe tuin- vonmen. De heideituin, de ver- wiMerinigstuin en de tuin van plavuizen van uitgewassen d (op beton) zie je in elke swijik, in elk dorp ver- lehijnen. Optimisten menen dit alles voortvloeit uit oen heroriëntering van de mens op de natuur. Verstede- lijkinig en vertechnisering zou den ons terug naar de natuur hebben gestuurd. Het klinkt aardig, maar de deskundige en professionele hovenier heeft er zijn twijfels over. Hij houdt het simpelweg op modeverschijnselen. Daar naast, meent hij, wordt de MtfcuiHere tuinaanleg natuur lijk enorm bevorderd door de tegenwoordige mamier van huizen bouwen. Met die «tuk jes grond voor en achter je woning moet je wel iets doen wi'l je niet voor sohut staan. Tuinarchitect A. van der Zwaard wil zover niet gaan, maar ook hij is niet buitenspo rig optimistisch gestemd oVer 's mensen liefde voor de na tuur. „Er zijn er maar genoeg die gewoon een tuin kamen kopen", zegt hij, „alsof het om een stuk noodzakelijke stoffe rmig gaat, maar het er niet zoveel toe doet waaruit diie bestaat als het maar bij de tiijd is en weinig onderhoud vergt". Hoe weinig mensen, soms v,an de matuur kunnen begrij pen, wordt geïllustreerd met een praktijkvoorbeeld diat elke kweKer en. tuinarchitect uit ei gen ervaring wel zal kennen: „De mensen schijnen er vanuit te gaan dat elk plantje dat wij leveren in leven blijft. Dat wij dat leven garanderen. Diezelf de mensen zetten bij het over lijden van een familielid wel een advertentie in de krant waarin ze raotabene de dokter en de zuster bedankten voor de goede zorgen. Maar o wee als er een plantje dood gaat. Dan wordt er niet over goede zor gen gepraat, dan zijn ze in staat een reikeninig van dui zend gulden vast te honden vanwege dat ene dode plantje van een rijksdaalder." Het voorbeeld is meer als anekdote bedoeld dan als bit tere grap want: „Tuinliefheb- bers zijn in het algemeen aar dige, fatsoenlijke mensen. Ik zit nu zo'n 45 jaar in het vak en dat lis me altijd opgevallen. Ik denk dat het komt omdat natuurliefhebbers regelmatige mensen zijn met een gelijkma tig karakter", aldius de' heer Van der Zwaard. Mooi voorbeeld van een met zorg aangelegde en onderhouden tuin. Hoewei er veel mensen zijn die van een aardig tuintje houden, échte plainjtenliefheb- bers zijn er niet al teveel. „Zeker de helft van mijn cliënten vraagt miij nooit om de namen van de planten die ze in hun tuin krijigen en van degenen die er wel om vragen zijn er nog heel wat die dat alleen maar doen omdat ze het stom vinden staan ala ze het niet weten wanneer een buur man er naar vraagt. Maar met de echte liefhebbers is het fijn werken. Op de duur word je gewoon goede kennissen van elkaar in plaats van zakelijke relaties. Je vindt elkaar in die gemeenschappelijke interesse voor de plant want als je die belangstelling eenmaal hebt, dan verflies je die nooit meer, zelfs niet als je beroepshalve met planten te maken hebt!" Hoewel de heer Van der Zwaard ook steeids meer hei de- en grindtegeltuinen ont werpt en aanlegt, is zijn favo riete tuin nog altijd dlie met een gazon. „De mensen denken d:at ze v>an het tuinonderhoud af zijn als ze hun gazon wegdoen", zegt de heer Van der Zwaard, „maar dan vergissen ze zich. Een heidetuin heeft ook on derhoud nodig, Het zou na tuurlijk aardig zijn als ge meentebesturen kudden scha pen aanschaften, die bij heide- tuinbezittars de heide van tijd tot tijd kaal konden vreten. Omdat gemeenten dat wel nooit zullen doen, moeten de heidetuinbezitters zelf voor dat belangrijke onderhoud zorgen. Minstens eens peii twee jaar terugsnoeien is wel het aller minste dat een heidetuin vraagt. Ook tegel- en flagsrtonetui- nen vragen hun onderhoud om nog maar niet te spreken van de verwildenngsituin. Die vraagt niet alleen een flink stuk begeleiding (i.p.v. onder houd. Red.)' maar eist boven dien dat je verstarad hebt van wat er in zo'n tuin gebeurt. Het enige „voordeel" dat al die alternatieve tuinen hebben ten opzichte van de gazontuiin, is dat de onderhoudödw a n g minder voelbaar is. Je kunt het werk uitstellen als je eens geen zin hebt. Een gazon daar entegen moet dlnie keer per veertien dagen wonden ge maaid. Dat mag je niet over slaan". De heer Van der Zwaard is ervan overtuigd dat het gazon weer terugkomt: „Niets geeft zo'n mooi ruimtelijk en rustig vlak als een gazon. Bolders met kleurige bloemen werken en contrasteren er prachtig mee". Wat is het eerste advies dat de heer Van der Zwaard als ervaren tuinarchitect een be ginnende tuinliefhebber zou wiillen geven? „Dat hij let op privacy! Bk heb in het verle den op de harde manier ge leerd hoe belangrijk dat is. Vroeger heb ik nogal geëxpe rimenteerd met gemeenschap pelijke tuinen. Twee onder één kap of blokjes van vijf in één gemeenschappelijke tuin. Dat sprak de mensen wel aan, ook al omdat je dan vijf tui nen bad voor het geld van vier, want het was natuurlijk ook economischer. Meestal binnen een jaar echter kreeg ik dan een sein tje dat ik eens langs moest komen. Twee buren midden in zo'n blok hadden dan bonje. Er moest en er zou een af scheiding komen. Wèg fraaie, harmonische gemeenschappe lijke tuin! En alsof dat op zichzelf al niet erg genoeg was, voelde ik me dan ook no;g schuldig aan die ruzie. Ik had die mensen per slot van rekening in een plantsoen ge zet in plaats van ze ieder een eigen tuin te geven. Ik kan tal van voorbeelden aanhalen van goede buren die ruzie met elkaar kregen omdat een te intensief contact achter om. iemand op de duur ging irriteren. Ach, u kent dat zelf wel: die leuke kleuters van de puren op je terras. Je lokt ze eerst zelf met snoepjes en boekjes. Dan, op een dag, ver trappen ze een zorgvuldig ge koesterde plant of ze gooien een bal door die ruiten. Dan zijn het ineens „die klieren" van de buren. Maar ze blijven wel gewoon komen. Het zijn tenslotte nog maar kinderen en je hebt het ze zelf aange leerd. Daarom zeg ik altijd: buren moeten goeie vrienden zijn van elkaar maar om dat te kunnen blijven moeten ze bij elkaar op de koffie komen via de voordeur en niet achter om". Voor de heer Van der Zwaard is heit een uitgemaak te zaak: een tuin moet een afscheiding hebben. Liefst van groen. Het is niet goed een vriendelijk buurpraatje te moeten houden, telkens wan neer je even in je tuin wilt gaan zitten. Intussen is het lente in de tuin en is het de tijd om er weer eens wat aan te doen! WIM KOCK bouw van de tunnel on- r* net kanaal door Zuid-Be- üra j aan zuidelijke kant 1 ln( de oude Vlake-brug na- een spectaculaire fase. De gigantische tunnelele- enten, elk honderdvijfen- L. 'nt'g rneter lang en dertig peter breed liggen in het nog ,J* bouwdok praktisch ge- te wachten op het water. chuvf01*^ 'let n0f> ge" neiden van het kanaal door en h„ge zware dam >d half zai die bar- e echter niet meer bestaan, lids sleepboten de in- *teels hermetisch afgeloten iP tunnelbuis, die te- die tijd hopelijk drijft, uit lotman slepen en vast it Ai n aan de oostelijke in- (?.at gebeurd is, volgt jtestelijke element. spreekt vanzelf dat met bijna griezelige precisie ge werkt moet worden. Het is een kwestie van millimeters. Pas als de turmeilelementen door de slepers op de juiste plaats zijn gebracht, overigens na voorspelbaar moeizaam ge draai, kan men beginnen met het afzinken. Voltooid is het project, waarmee in 1972 weid begon nen, niet voor 1 juli 1975. Tot nu toe heeft men zich zonder enige vertraging aan het bouwschema kunnen houden, zodat mag worden aangeno men, aldus Rijkswaterstaat, dat inderdaad op genoemde datum voor het eerst op de nieuwe verbinding kan wor den ingereden. Vanaf de oevers van het ka naal tot aan de inritten heeft men lange bouwputten moeten graven voor de plaatsing van de tunnelsegmenten. Deze week werd de westelijke bouwput reeds onder water gezet. Als ook de oostelijke put onder water staat is het kanaal op volle breedte ge- hracht, namelijk tweehonderd- vijftig meter. De tunnel wordt gezien als een patent antwoord op de reeds jaren door vervoerders verwenste „Hessenhuis" Vla ke-brug. De bestaande ijzeren brug zal in de toekomst wor den benut door het langzaam en lokale verkeer. Het snel verkeer krijgt via de tunnel een riante aansluiting op rijksweg 58. Twee rijbanen met aan beide zijden twee rij stroken en een vluchtstrook verzekeren een snelle door- rit. Temeer omdat de tunnel zonder verbouwing nog kan worden uitgevoerd in twee Overzicht van de huidige bouwstand: een gigantisch karwei. maal drie rijstroken. Het per sonenvervoer zal geen last krijigen van vrachtwagens. De ontwerpers hebben voor laatstgenoemde categorie spe ciale kruipsporen geprojecteerd Uiterst modern is met name de oplossing voor het uitlaat- gassenprobleem. In de duizend meter lange tunnel i s beslist een goede ventilatie nodig, al dus de projectleider van de bouw, de heer C.G. Purmer. De aanleg van een „rook- muur", die als schoorsteen fungeert maakt het mogelijk dat het verkeer zelf de uit laatgassen naar buiten blaast. Niet iedereen is even geluk kig met de wijze waarop de tunnel tot stand komt. De die pe bouwputten die moesten worden gegraven voor de fa bricage van de tunnelsegmen ten en de inritten, noodzaak ten het wegmalen van het grondwater tot een gemiddel de diepte van negen meter Talloze huizen in het aanpa lende dorp Schore verzakter en liepen als gevolg hiervar scheuren op. Een boerderij bestaande uit woonhuis er stallen daalde zelfs dertig een timeter. Een timmerman vai de tunneluitvoerder combina tie Vlake-Holland Beton har een tijd lang een dagtaak aar het bijschaven van deuren ei ramen in de huizen van Seho De bewoners nemen het on gemak over het algemeen ech ter voor wat het is. Een door de minister van Verkeer en Waterstaat benoemde commis sie „Wateronttrefcking Vlake- tunnel" waarin deskundigen op het gebied van de grond mechanica, de drinkwatervoor ziening, de cultuur-technische dienst en vertegenwoordigers van rijkswaterstaat zitting hebben, noteerde de klachten /an de getroffen bewoners auwkeurig. Taxateurs gingen rond om 'dere scheur te meten en in :aart te brengen, zodat straks ils het grondwater weer op iet oorspronkelijke niveau vordt teruggebracht, kan wor- 'en vastgesteld hoeveel huizen n Schore hebben geleden on- ier invloed van de bronbema- ing. Het spreekt vanzelf dat 'iet rijk de kosten voor reke ning neemt. Ernstiger zijn de schade claims van landbouwers in het Vlakegebied. De commissie noteerde ongeveer honderd schadeclaims van agrariërs, die een deel van hun oogst als gevolg van de droogte naar de knoppen zagen gaan. Moeilijk was het om exact vast te stel len in hoeverre de bronbema- iing debet was aan de oogst- schade. Immers, veel schade werd veroorzaakt door de ex tra droge zomer van vorig jaar. De bewoners van Schore wacliten intussen af wat er gaat gebeuren. Pas als het wa ter weer overal gezakt in de sloten staat, kan de uiteinde lijke balans van de schade worden opgemaakt. En die is al met al niet gering, voor spellen velen. Tevreden is men intussen wel over de wij ze waarop de commissie water onttrekking haar taak ver vult. TON v. d. VUURST DE VRIES Van het eertijds zo bekende „Vaste Planten Boek" van de tuinarchi- tecte Mien Ruys is een nieuwe editie versche nen die hoe kan het anders „Het Nieuwe Vaste Planten Boek,, heet. De uitgever (Moussaull-Stand- aard) heeft er een feest voor het oog van ge maakt, dat de prijs wel rechtvaardigt hoewel die op zich genomen met negenenzestig en een halve gulden zeer fors is. Toch is dij; boek zeker aanbevolen lektuur voor ook de kleine tuinlief hebber. Mien Ruys mag haar grote reputatie dan ken aan voornamelijk grote of openbare tuinen en parken, zij is het toch ook die al vijftig jaar lang mede voorop gaat bij het telkens weer aanpassen van de kleine tuin aan nieuwe inzichten en nieuwe ver langens. De nieuwe editie van haar standaardboek wellicht het mooiste in de Nederlandese tuinli- teratuur, getuigt daar van. De herleefde be langstelling voor krui derijen wordt erin ge voed met een interessant hoofdstuk over kruiden tuinen. Ook de verwil- deringstuin, die hier en daar zo'n beetje de funktie gaat aannemen van „alternatieve tuin,,, zoals het denimpak het alternatief voor het streepjespak zou zijn, komt in het Nieuwe Vaste Planten Boek ruimschoots aan zijn trekken. Gelukkig maar, want uit wat Mien Ruys schrijft: blijkt wel dat een verwil- derings tuin nog altijd heel wat anders is dan een verwilderde tuin! Het boek is geschre ven met een heerlijk ouderwets aan doende degelijkheid De schrijfster schrikt er zichtbaar voor terug haar lezers met een al te oppervlakkig verhaal af te schepen. Het voordeel van zo'n aanpak is na tuurlijk dat men waar voor z'n geld krijgt er ook dat men de tuir krijgt uitgelegd, complee met al zijn sociale, na tuurlijke en sociaalhy giënische funkties, di' alles gebed in een bui tengewoon boeiend his torisch overzicht.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1974 | | pagina 21