intie jen auto MDIENST WERKER /aart t u Neer lands hoop voor bange dagen Met elkaar ZO ZIJN ONZE MANIEREN POMPIDOU LEED VRESELIJKE PIJN BIJNA DUIZEND DODEN IN NOORD-IERLAND lungen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen ingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peiling eilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingen peilingef eer Dl 600-33552 S/. Financseringsbanl IFIMA vacant icrci^cri^ Ex-ministei Langman wil export strategie voor Nederland Fundamenteel Beroepsbevolking Je zou..... bijna gaan denken dat Nederland weinig moeite heeft met de nivel lerings plannen van het kabinet Gevaar voor volledige burgeroorlog neemt toe Geen oppermacht Hef tig verzet Tegen vallei- DOOR CORN. VERHOEVEN lenten met 2 zwembaden id - tennisbaan etc. vanaf f90,- en f 148,- inkl. één warme er week v.a. f 235,- uingen in Luxemburg, Noorwegen, Frankrijk, Joegoslavië en Spanje. Breda een: ;elfstandig werkzaam zal zijn i .errein van o.a. persoonlijke lenin| :n financieringen. e ervaring voor deze aantrokkell n ambulante werkkring is weif ;wijs BE noodzakelijk, 'tijd tussen 24 en 34 jaar. >llicitatiebrief vergezeld van wij gaarne gericht aan de direktil Smitzlaan 14, bus 800, DHOVEN uw omzet ize lezers helpen u, e vaart er in te brengen 7 voor het hoogseizoen SEN 1e k'as verzorging EINREIS deskundige j adviezen HUUR IN GEHEEL EUROPAJ gratis onze prachtige brochures en boekingen AARDGAS: „De oliecrisis was voor vele ingewijden geen verrasing. De Arabische olielanden hebben gewoon los van de politieke achtergrond van hun beslissing de prijs van hun olie aangepast aan de vliegende inflatie in de westerse landen. Een inflatie die hun industrie-produktcn voor de olie landen hcei duur heeft gemaakt. In feite is de huidige olieprijs dezelfde als in 1955 als men die prijs in koopkracht uitdrukt. „Er is meer dan voldoende energie in de wereld. De olieprijs zal vermoedelijk om streeks 1980 weer omlaag gaan. Dan im mers kunnen de Verenigde Staten zich zelf met de eigen olie redden. Dan ook komt de produktie van olie uit andere bronnen zoals de Noordzee op gang. Dan ook zal er alternatieve energie be schikbaar komen". Dat stelde op de dezer dagen gehouden studiedag van het Nederlands Centrum van Directeuren de heer P. Fentener van Vlissingen van de SHV-Holdings N.V. Ilij wees er daarbij ook op dat omstreeks 1980 de olicbezittende landen in het Midden- Oosten waarschijnlijk een heel industrieel apparaat zullen hebben opgebouwd uit de winsten die zij nu maken. Zij willen dan zelf him olie verwerken tot eindproduk- ten. Dat stelt de westerse landen die nu een sterke petro-cliemische industrie heb ben, zoals Nederland, voor enorme pro blemen. Nederland heeft een antwoord dank zij het bezit van veel aardgas. Ond-minister van Economische Zaken, mr. drs. Langman, pakte in zijn boeiende in leiding die aardgasdraad weer op. Ilij pleitte voor een economische strategie voor Nederland die gericht moet zijn op het behoud van 1de buitenlandse markten. Onze redacteur Jacques Levij woonde de studiedag bij en maakte bijgaande samen vatting van Langmans betoog. (In dit ver band herinneren wij aan het rapport van de „energie-commissie" van de Sociaal- Economische Raad, waarin eind vorige week werd aangedrongen op een veel zui niger gebruik van onze aardgasvoorra den). Nederland is een rijk ener- Kieland. „Aardgas" is het to verwoord dat «uze economi- wlie positie in de wereld, en vooral in Europa, voor vele jaren veilig kan stellen. De uitvoer van aardgas zorgt er voor dat die Nederlandse ener giebalans een voordelig saldo houdt. Ondanks de sterk ge stegen olieprijzen. Het wordt echter hoog tijd dat Nederland met zijn aardgas wat voorzich tiger gaat omspringen. Omdat de enorme voorraden toch niet onuitputtelijk zijn, omdat het de grondstof kan zijn die voor een economische strategie op langere termijn onontbeerlijk Is. Nedertamd zal er verstandig aan dioen dat aardlgas vooral te gaan gebruiken om zijin uit- voerpositie in de wereld min stens op peil te houiden. In de eerste plaats, om het te ge bruik en voor de eigen petro chemische industrie. Want een land dat over zulke voorraden aardgas beschikt zal als dé vestigingsplaats bij uitstek gaan gelden voor die industrie. Reeds nu kan die industrie namelijk al voor 40 procent van haar prodlutatie op aardgas werken, aldus mr. Langman in zijn betoog. „Nederland verkwist op het ogenblik zijn aardgas-rijkdom men. Daardoor teert het land in op zijn vermogen. Want die grondstof is een kapitaal dat men niet genoeg naar waarde tan schatten. Juist in een tijdi dat we ons dienen te gaan «(vragen, hoe Nederland zijn economische positie in de snel. f veranderende wereld kan I handhaven. Hoe kunnen we I onze uitvoer op peil houden en daarmee geld verdienen om andere dingen die we nodig I hebben te betalen? Dat is dé I hamvraag die het Nederlandse volk zich moet gaan stel len". Nederland moet zijn econo mische koers verleggen. Het moet daarvoor een strategie ontwerpen. Dat plan dient door de overheid en het be drijfsleven semen opgesteld en uitgevoerd te worden. De overheid moet daarbij vooral een beleid voeren, dat het De- drijfsleven samen opgesteld en nlan op langere termijn uit te voeren. Uitgangspunt van zo'n plan moet zijn het besef dat het gebruik van fossiele energie (olie, aardlgas, kolen) te groot is geworden om volgende ge neraties een kans op een rede lijke ontwikkeling te geven. Dat gelidlt trouwens ook voor sommige andere grondstof fen. Zo'n economisch plan moet, „nder andere, voorzien in de omschakeling van het prodiuk- tie-apparaat op lanige termijn. Het moet tevens de lijnen aangeven waarlangs we kun nen werken om de betalings balans-problemen op te van gen. Nederland is een klein land. Het moet ons duidelijk zijn dat we de eniorme problemen dlie vastzitten aan het uitwer ken van een economische stra tegie niet alleen kunnen oplos sen. Nederland is daarvoor ook aangewezen op zijn part ners. Vooral op West-Duits- lanid. Want economisch wordt Nederland in toenemende ma te een van de Duitse deelsta ten. „Ik meen dat ons land zich ook gezien het rijke bezit aan aardgas vooral zal moe- tem toet,eggen op de export van veredelde energie, voe dingsmiddelen en diensten. En dat het daarbij het oog gericht moet houden op de grote mul- ti-natlonale ondernemingen. Die kiezen namelijk steeds voor een rationeel produktie- patroon zonder zich door nati onale grenzen te laten hinde ren. Het land dat hun daartoe de mogelijkheden biedt, en het juiste Industriële klimaat heeft, heeft hun voorkeur* Op dien duur zullen technie ken diie minder fossiele ener gie vragen, het gaan winnen van energie-intensieve pro- diuikitie-technieken. Het is daarom nodig heit onderzoek naar nieuwe produktie-tech- nieken sterk te bevorderen. Omdat daardoor kennis wordt opgedaan. En kennis wordt een export-artikel van de eer ste orde. Prodiukiben die duur zijn omdat ze zijn gemaakt met dure energie, zullen dn de toekomst miimdor gevraagd worden dan produkten die via goedkopere methoden zijn ge maakt. We weten dot het teruglo pen van de vraag naar energie gepaard gaat met een vermin dering van de vraag naar ka pitaalgoederen. De investerin gen hebben ziclh de afgelopen periode sterk gericht op de kapitaalgoederen, omdat de ar beid steeds duurder werd. Het is zeer de vraag of arbeid in ae toekomst naar verhouding goedkoper gaat worden. „Ik ben van oordeel dat de economie zal blijven groeien. Maar die toekomstige groei zal anders zijn dan de huidige. Ze zal ook trager zijn, doordat er minder wordt geïnvesteerd. Het energiegebruik zal elk laar met ongeveer één procent verminderen. Het nationale in komen zal echter blijven stij gen' Mr. Langman meent dat het 5 tot l'O jaar zal duren voordat de „duire energie" volledig is gaan doorwerken. Dat geeft enig respijt. Ook voor het niet onbelangrijk deel van de Ne- derlandlse beroepsbevolking dat onvoldoende geschoold is om de klap op te vangen als het uit de mabkit wordt ge prijsd. Daaraan kan in die pe riode wat worden gedaan. Bo vendien zal ons onderwijs snel veel meer dan tot niu toe jonige mensen moeten leren, hoe ze als volwassenen in een steeds veranderde technologische samenleving kunnen bijblij ven. „En elke regering zal daar bij moeten kiezen voor een beleid. Ook voor een antwoord op de vraag of zij de voorkeur blijft geven aan inkomensni vellering boven verhoging van het niveau van investeringen" En daarbij moet in de gaten worden gehouden dat het in- vesteringspeil in ons land mo gelijk al te laag is geworden door de dalende rentabiliteit van het bedrijfsleven. „Hogere winstmarges zijn absoluut noodzakelijk om het investeringsniveau op te voe ren. Daarbij moet de winst die wordt gemaakt door het op voeren van de investerngen ten goede komen aan een bre dere kring dan het bedrijfsle ven". Elk economisch plan dat uit de bus komt moet er in de eerste plaats op zijn gericht de Nederlandse positie op de bui tenlandse markten op peil te houden. Het moet tevens voor zien in de mogelijkheden voor het aantrekken van buiten lands kapitaal. „De overheid van een klein land als het onze moet het ondernemingsklimaat zo gun stig mogelijk houden. En zij moet daarbij vpor ogen hou den dat zo'n klein land af hangt van de produktielijnen waarvoor de multi-nationiale ondernemingen het het ge- schikst achten. Bovendien moet zo'n overheid onderne mers interesseren voor andere dan hun raditionele produk- tie-mogelijkheden. Ze zal geld moeten steken in het onder zoek naar alternatieve ener giebronnen, bijvoorbeeld, door 5 procent van het nationale inkomen 10 miljai'd gulden voor dat onderzoek vrij te maken. En zjj moet het aan bod van de Verenigde Staten om op dat onderzoekgebied sa men te werken met beide han den aangrijpen", aldus mr. Langmam. JACQUES LEVIJ 1 president Georges Pompi dou wist sedert ongeveer twee jaar dat hij aan een ziekte leed, die slechts in I uiterst weinige gevallen ge neeslijk is gebleken. Ruim een jaar geleden werd hem door zijn persoonlijke arts medegedeeld dat hij tussen maart en oktober 1974 zou 1 sterven. Hij was niet alleen van de I ernst van zijn kaal op de Hoogte maar ook van de ka rakteristieken daarvan in de laatste noodlottige fase. Deze heeft zich uiteindelijk sneller ontwikkeld dan voorzien was, zeer vermoedelijk als gevolg ervan, dat de presi dent naar buiten zo min mo gelijk van zijn ziekte c«i de pijnen waaraan hij leed wil de laten blijken waardoor hij I zich te zeer vermoeide. De herhaalde griepinfec- ties, die het gevolg zouden "n van de behandeling te- I gen de ziekte (van Keiler) waaraan hij leed hebben hem verder uitgeput. Tijdens het afgelopen week einde dat hij als zo vaak in zijn eenvoudig buitenver blijf veertig kilometer ten westen van Parijs door bracht, werd zijn toestand zeer snel ernstiger. Hij kon zaterdag en zondag niet meer lopen of staan of zelfs nog maar zitten en kon ondanks verdoving tegen hevige pijnen alleen maar op zijn zijde lig gen. Hij merkte toen tegen zijn vrouw op dat hij nooit geweten had dat een mens zo kon lijden. Niettemin wilde hij maandag proberen zijn taak te hervatten maar hij kon niet meer per auto naar de hoofd stad gebracht worden, zodat hij per ambulance naar zijn Parijse privé-appartement op het He St. Louis vervoerd moest worden. In de voormid dag begonnen zich tekenen voor te doen van een algeme ne septicemic uiteindelijk is hij om negen uur 's avonds ge storven als gevolg van een he vige bloeding. Zijn artsen hadden Pompidou duidelijk gemaakt, dat men als men een sterk en duldzaam karakter heeft ook in het bewustzijn nog maar kort te leven, tot het laatst zijn luciditeit kan bewaren. De overleden presi dent was blijkbaar van zins in de komende maanden, mis schien weken, zijn aftreden en het organiseren van presi dentsverkiezingen voor te be reiden omdat men hem duide lijk gemaakt had dat hij na de maand mei zeer waar schijnlijk bedlegerig zou zijn. JAN DRUMMEN VISSER LOODGIETER GROENTEBOER TUINMAN ^LOC-HARS) RADIO TV. ARCHITECT BNA WETENSCH. DOCENTE SOCIALE STUDENT ARTIEST MEDEWERKER VU ACADEMIE PS/C+iOLOGlE! tat 8 Bergen op Zoom 640-33970 i(Van onze correspondent) I Het gevaar dat een volledi- I ge burgeroorlog zal los- |"Wsten in Noord-Ierland I h'ordt voor het eerst door I sommige invloedrijke politi- I" toegegeven. De nieuwe I Britse minister voor het ver- I scheurde gebied gelooft ech- I ler niet dat met behulp van Isteeds meer soldaten vrede l an worden hersteld. Intus- kan dit weekend de dui- I Oudste dode in Ulster door |geweld vallen. Alleen de mogelijkheid FJn politieke oplossing heeft I het vertrouwen van de Lon- dense politici. Dezer dagen komt de minister-president van de Ierse republiek in de Britse hoofdstad over de crisis spreken. Voor dat het zover is willen de Unionisten van het slag van dominee Pais ley een parlementaire aan val op de regering doen, hoewel het door hen geëiste herstel van de protestantse alleenheerschappij in Belfast geen enkele kans maakt. De socialistische minister Mer- lyn Rees zit op de stoel die twee jaar geleden voor de doortastende conservatieve po liticus William Whitelaw was aangeschoven in het Britse ka binet. „Er zijn in Noord-Ier- land twee soorten kwaadaardi ge lieden", zei minister Rees maandagmiddag in het Lager huis, toen Harry West van de Verenigde Unionisten over de uit de katholieke minderheid voortgekomen IRA tekeer ging. Rees herinnerde West en Paisley aan de protestantse Uisterse vrijheidstrijders (UFF) die niet willen rusten voordat elke Noordierse ka tholiek vermoord of van zijn eigen geboortegrond verdreven Labour zet het door Whitelaw twee jaar geleden ingeluide beleid voort: er is voor de protestanten geen oppermacht meer weggelegd, geen onder linge verdeling van de baan tjes en geen afwenteling vain de ergste noden in de samen leving op de katholieken. De beiden groepen (1 miljoen protestanten en een half mil joen katholieken) zullen moe ten leren te zamen hiet bewind te voeren. Het blijft het vaste voornemen van Londen om de vorig jaar in Noord-Ierland gekozen bestuursraad te hand haven voor de gestelde ter mijn van een jaar, al kregen bij de Lagerhuisverkiezingen vijf weken geleden de Vere nigde Unionisten verreweg de meeste steun. Brian Faulkner, voorheen de leider van de toen nog onver deelde Unionisten, werd door zijn aanvaarding van de Lon- dense politiek de vijand van Ian Paisley, Harry West en William Graig. Deze week was Faulkner in Londen, eigenlijk om als hoofd van de Noordier- se bestuursraad over de finan ciering van zijn maatschappe lijk en economisch program te praten. Het gesprek met pre mier Harold Wilson ging ech ter voornamelijk over de mili taire situatie, zoals onmiddel lijk na een van de moordzuch- tigste weekends in de recente geschiedenis van Noord- Ier land te verwachten was. Ook de tweede man van de bestuursraad, de katholieke voorvechter van gelijke bur gerrechten Gerald Fitt was actief. Fitt is de leider van de Sociaal Demokratische en Ar beiders Partij in Belfast. Hij heeft in tegenstelling tot Faulkner tevens zitting in het Londense Lagerhuis. „De provisionele IRA roept telkens opnieuw de wraak van de pro testanten op door bombarde menten en andere daden", zei Fitt. „Wij moeten de geweld plegers isoleren en dat is al leen mogelijk door de politie ke gelijkwaardigheid van alle inwoners van ons gebied in praktijk te brengen. Anders komt het inderdaad tot een burgeroorlog Deze gevaarlijke term, tot n toe door de nauwste betrokke nen zo zorgvuldig vermeden, was eerder op de dag in Du blin gebruikt door minister Conor Cruise O'Brien, een ou de tegenstander van de IRA O'Brien sprak over de drin gende noodzaak om de aan het begin van de voorbije winter opgestelde overeenkomst van Sunningdale tot uitvoering te gaan brengen. Sunningdale kwam tot stand door driehoeks overleg van Londen, Dublin en de Noordierse politici die het gecombineerde leiderschap van Faulkner en Fitt aan vaardden. De Verenigde Unio nisten van Paisley c.s. verzet ten zich het heftigst tegen de afspraak dat een overkoepe lende permanente raad voor het bespreken der gemeen schappelijke belangen van ge heel Ierland moet worden ge vormd. De snelst mogelijke ratificatie van Sunningdale zal binnen kort door premier Liam Cos- grave van de Ierse Republiek in Londen aan de orde worden gesteld. Het is in Dublin erg tegengevallen dat niet reeds in januari het zover is gekomen, ondanks Paisley en diens me destanders; maar de Britten hebben meer zorgen dan al- Leen de gruwelen van Belfast, waar het aantal doden sinds het begin van de huidige noodtoestand tot bijna 1000 is opgelopen. HENK VAN MAITRIK f-foe krijgen bepaalde woorden vleugels, zodat we ze van de ene dag op de andere overal tegenkomenHet vliegen zelf van de woorden is vrij duide lijk: de media zorgen voor een zo snelle verspreiding, dat het woord binnen een etmaal ge meengoed is. Iemand gebruikt een paar keer de term „grote lijks" of „gedogen", de media pikken het woord op en het verspreidt zich als een vi rus. Maar niet elk woord van iedereen krijgt vleugels en gaat zo snel rond. Zowel de spreker als het woord lijken aan bepaalde eisen te moeten voldoen. De spi-elcer moet een beetje gezag hebben en het woord moet aansluiten bij een behoefte. Dat is niet zozeer een behoefte aan nieuwe woorden als wel aan varianten op bekende uitdrukkingen. Bij „grotelijks" en „gedogen" is dat, denk ik, de behoefte aan een koele, deftige en wat be legen variant om aldus in con flictsituaties niet al te snel af te glijden naar vloeken en schelden. De laatste tijd zeggen minis ters en vakbondsbestuurders bij interviews opvallend dik wijls „tweeërlei" als het gaat om twee motieven, twee op merkingen, twee bedoelingen enz. Doen ze dat, omdat het korter en dynamischer is, ter wijl het toch genuanceerd klinkt? Zij vinden blijkbaar dat één motief niet genoeg is en willen er een klein voor raadje van hebben; maar ze zijn toch besluitvaardig ge noeg om hun „allerlei" te be perken tot „tweeërlei". Een andere uitdrukking die in dezelfde kring zeer toe neemt in frequentie is „met elkaar" voor „samen" of „met zijn allen". Die laatste zijn al bijna versleten en dreigen hun suggestieve kracht te verlie zen. Wij gebruiken, zegt de minister, met elkaar zoveel energie, en wij moeten met elkaar zien, dat de voorraad, eerlijk verdeeld wordt. Wij zijn met elkaar verantwoorde lijk voor de situatie en we moeten met elkaar naar de beste oplossing zoeken. Waar om bij voorkeur ministers, voorzitters en andere gezags dragers zo praten, wordt pas duidelijk als we bedenken, dat de saamhorigheid hier schijn baar wel geconstateerd wordt als iets dat bestaat, maar dan met de bedoeling ze te verho gen. Du.t is het werk van de autoriteit. Een appel doen op de solidariteit kan alleen hij die zich min of meer in het centrum van de gemeenschap bevindt en die ze eventueel kan afdwingen voor het geval ze niet spontaan tot stand zou komen. Voorlopig stelt hij het voor, alsof zijn bedoeling aan sluit bij wat er al leeft en alsof hij alleen maar consta teert wat er aan de hand is. Hij spreekt niet op eigen ge zag, maar namens ons allen. Dat is een teken van zijn be reidheid om macht te delen en een garantie vooraf dat ieder een dit standpunt zal delen. Als de bewindsman of bonze dus zegt, dat wij met elkaar zus of met elkaar zo, dan zijn wij allemaal al gelijkgescha keld en onder één noemer ge bracht. De volgende bewer king is dan vrijwel onont koombaar geworden, en wie zich daartegen verzet, komt in conflict met de heilige deugd van saamhorigheid. Zo nuchter en technocratisch als „tweeërlei" klinkt, zo de magogisch klinkt mij althans het telkens herhaalde „met el kaar" in de oren. Het wil na melijk een saamhorigheid en solidariteit suggereren, waar van helemaal nog niet bewe zen is dat ze werkelijk bestaat of zelfs maar zou moeten be staan. Als er bijvoorbeeld ge zegd wordt, dat wij met el kaar water en lucht verontrei nigen, dan lijkt stilzwijgend verondersteld te worden, dat we daar allemaal van harte en in dezelfde mate aan meedoen. Ieder krijgt een gelijk aandeel toegeschoven in een zaak die allen aangaat. Dat maakt op het eerste oog een eerlijke in druk, maar het kan een zeer valse voorstelling van de wer kelijkheid zijn. Een gelijke verdeling is lang niet altijd eerlijk. Een uitdrukking als „met elkaar" veronderstelt een gelijkheid, die in feite hele maal niet bestaat en die mis schien alleen maar uitgevon den is om problemen ie om zeilen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1974 | | pagina 19