ïuis breda
Steeds meer
rijders lappen
„tempo 100
aan hun banden
I
IS
uisbneda
Mazda RX4 Hardtop met rotatiemotor
retaresse
Dt B.V.
IEKWAMÊ
LDERS
1 -y
Saab Combi Coupé
nu leverbaar
Wél LPG in
Spanje
OPLOSSING PUZZEL
VAN VORIGE WEEK
ZO INSTUREN
NAAM
STRAAT
WOONPLAATS
PRIJSWINNAARS
SP
if
f#
A
A
A
i.
T
ZATERDAG 30 MAART 1974
3a zoekt kontakt met
ort een verpleeghuis.
Jjshuiswaarinaan2l7
mplex is gesitueerd in
douw eveneens in het
i eerste fase, n.l. het
i en daarin een eigen
i organisatie van ons
^chtstreeks onder de
I over circa 85 mede-
gafdelingen.
I bezit van het diploma
ptaktuele eigenschap-
i gelijksoortige funktie
eenstemming zijn met
de seiektie procedure
aan Dr Batenburg,
Leuvenaarstraat 91,
loO).
jthandelsgebouw Weena 723
derhoudsschjlderwerk In B'Sda
in-Leur enige
goefl xerstaan an bereid zijnde
ie pakken kunnen bij ons een
Henen
genoemd adres of telefonisch
aen xakature ontstaan
espondentie.
nda
laderingen.
en uitwerken van vergade-
ige opleiding,
typen en 9tenogaferen.
aresse en ruime ervaring als
lijk van leeftijd en ervaring wor-
jre kan een psychologisch on-
i kunt u richten aan het hoofd
genoemd ziekenhuis
beert de functie van
onderhoudsmonteurs.
?rvangmg
Zuivelfabriek Martinus
Nadat aanvankelijk, d.w.z. ten tijde van de vrijwillige
snelheidsbeperking en direct na het ingaan van de wet
telijke verplichtingen, de overgrote meerderheid van de
automobilisten zich keurig hield aan de maximum snel
heid van 100 km. per uur op auto (snel) wegen en van
80 km. per uur op de andere wegen, valt het op dat de
laatste tijd heel wat rijders het met name met „tempo
100" op de snelwegen niet zou nauw meer nemen.
Met dergelijke van
voor kort controle uit op
auto( snelfwegen.
leesbare borden oefende de Rijkspolitie tot
het naleven van de maximum-snelheid op de
Deze week hebben we enige
malen steekproeven genomm.
Zelf rijdend met exact 100 km.
op Rijksweg 12 van Arnhem
naar Gouda werden we niet
minder dan 69 maal ingehaald
door automobilisten, waaron
der 17 Duitsers, die vaak veel
sneller dan 100 km-uur reden.
Niet meegeteld werden wa
gens die alleen bij inhaalma
noeuvres en derhalve gedu
rende slechts korte tijd 105 of
110 km-uur aanhielden. Toen
we een paar dagen later weer
via deze snelweg op pad wa
ren naar de Algemene Ver
keersdienst van de Rijkspoli
tie te Driebergen werden we
tussen Arnhem en de afslag
naar Driebergen 31 maal door
snelle rijders gepasseerd.
Het is moeilijk te achterha
len waarom er vooral de
laatste weken sprake is van
een duidelijke „opleving" van
de snelheid op *e auto(snel).
wegen. Een mogelijke factor
kan zijn dat men, nu de dis
tributie van benzine is opge
heven en we weer wat ruimer
in deze brandstof zitten, de
noodzaak van zuinig rijden
niet meer als zo dringend er
varen, ook al is de benzineprijs
inmiddels fors gestegen en be
tekent hard rijden uiteraard
een grotere consumptie. Een
andere factor kan zijn dat
men, sinds voor de Duitse
Autobahnen het motto „Freie
Fahrt" geldt, terwijl in andere
landen (Zwitserland en Frank
rijk b.v.) veel hogere maxima
(resp. 130 en 140 km-uur) voor
de snelwegen zijn toegestaan,
meent dat de overheid het in
ons land niet zo nauw meer
zal nemen met controle op het
al dan niet aanhouden van de
maxima. Het heeft er ook de
schijn van dat de politie :n
belangrijk mindere mate con
troleert dan enige weken ge
leden het geval was. En iedere
automobilist weet dat de sim
pele aanwezigheid van een
politie(radar)wagen of politie
motor preventief werkt, dat
men welhaast automatisch zijn
snelheid inhoudt zodra men ie
politie in het vizier krijgt.
„Klopt dat. wordt er de
laatste tijd minder intensief
gecontroleerd op snelheid?"
vragen we aan adjudant J.
van der Heide van de Alge
mene Verkeersdienst van de
Rijkspolitie.
„Bepaald niet. Het is zo dat
we direct na de invoering van
de wettelijke maximumsnel
heden onze controle zeer dui
delijk hebben gemanifesteerd
met grote borden waarop „Ra
darcontrole Rijkspolitie" en
„Uw snelheid is gemeten". Dat
heeft zeker groot effect ge
sorteerd. Thans controleren we
niet minder intensief dan in
de beginperiode, maar we
staan niet meer zo openlijk
met snelheidsmetende appara
tuur langs de weg. In het al
gemeen moet ik trouwens zeg
gen dat we onvoldoende zijn
"i-t:'i' .V
-
'V
m-'
I V
9 Met behulp van radar wordt de snelheid van' het passerende verkeer gemeten.
uitgerust om de 1200 km snel
wegen in Nederland plus het
overige wegennet naar beho
ren te controleren, en om
daarmede het naleven van de
maximum snelheden „af te
dwingen".
„Heeft de Verkeersdienst
van de RP de ervaring opge
daan dat vooral de laatste we
ken veel automobilisten har
der rijden dan korte tijd gele-
Toyo Kogvo, fabrikant van
Mazda personenwagens, heeft
een nieuw model toegevoegd
aan de reeds bestaande reeks
Mazda's met rotatiemotoren,
nl. de RX-4 Hardtop. De wa
gen is gebaseerd op de eind
1973 geïntroduceerde Mazda de radiaalbanden, vier ver-
929 Hardtop (4 cylinders), snellingen en overdrive, uit-
maar is voorzien van een voering in metallic lak en di-
tweeschijfs rotatiemotor waar- verse controlelampen opgeno-
van het vermogen 115 pk be- men in een console tegen de
draagt. hemel. Verkoopprijs in Neder-
Andere verschillen zijn: bre- land bedraagt 17.195.
den en dan de wettelijke
maximum snelheid van 100
km-uur op de auto(snel)we-
gen?"
„Inderdaad. Het aantal pro
cessen verbaal voor te hard
rijden beweegt zich duidelijk
in stijgende lijn. Het lijkt erop
dat veel automobilisten meer
gaan wagen, dat ze het risico
nemen. Er is zeker ook sprake
van een meezuig-proces: men
ziet anderen harder dan 100
km rijden en gaat dan mee.
Vooral 's avonds, onder de
dekmantel van de duisternis
en in de anonimiteit, wordt er
door veel mensen harder ge
reden dan is toegestaan. Toen
de regering een beroep op de
automobilisten deed vrijwillig
maxima van 100 en 80 km-uur
aan te houden, werd daaraan
zeker ook door de druk van
de onzekerheid rond de ener
giecrisis algemeen gehoor
gegeven. Bovendien was er
sprake van een soort sociale
controle op elkaar. Wie harder
reed werd misprijzend aange
keken. Dat gebeurt nu veel
minder. En het kan best zijn
dat niet iedereen de noodzaak
van die maxima inziet.
Maar laten we toch wel zjjn:
als het aantal ongevallen en
daarmede het aantal doden op
de weg afneemt als gevolg van
de maximumsnelheden van 80
en 100 km-uur dan is dat toch
een reusacht-'» winstpunt.
Hoewel het gevaarlijk is cij
fers te interpreteren omdat
men daarbij met zoveel facto
ren rekening moet houden
(weersgesteldheid, verkeers
beeld, gladheid enz.) kunnen
we toch constateren dat het
aantal ongevallen en daarme
de de aantallen doden en ge
wonden de laatste tijd een
dalende tendenz vertoont. En
dat moet toch iedere verkeers
deelnemer aanspreken, ook al
betekent dat voor hem per
soonlijk dat hjj wat meer tijd
moet uittrekken om van A
naar B te komen".
De Saab 99 Combi-coupé,
die vorig jaar augustus in
Zweden werd uitgebracht, is
thans ook in ons land lever
baar.
Er zijn twee typen, nl. de
CM-3 met 2 liter carburateur
motor en handgeschakelde
versnellingsbak en de EA-3
met een 2 liter injectie motor,
gecombineerd met een auto
matische versnellingsbak. De 3
bij de type-aanduiding heeft
betrekking op het aantal por
tieren waarvan het achterste
is voorzien van een elektrische
achterruitverwarming.
De prijs van de CM-3 be
draagt 19 660, die van de
EA-3 is f 21.800.
In ons artikel over LPG (in
de krant van zaterdag 16
maart) is ten onrechte vermeld
dat in Spanje geen LPG- ta-
tions zouden zijn. Wij deden
dat niet uit eigen kennis maar
op basis van een gesprek met
een LPG deskundige. Men
heeft ons er echter inmiddels
op attent gemaak dat er in
Spanje wel degelijk LPG-sta-
,tions, een 25-tal, zijn, o.a. te
Barcelona, Valencia, Malaga.
Madrid en Tarragona.
HORIZONTAAL:
1. uitslag; 8. oefening voor
een opvoering; 16. deel van
een wet (afk.); 17. steekwapen;
19. doorzichtig lichaam met
gebogen vlakken; 20. samen
trekking van edel; 21. heu
veltje; 23. karaat (afk.); 24.
plaatsje op Ameland; 26. Frans
lidwoord; 27. geneesheer; 28.
vervelende; 30. ik (L.)32.
grote bijl; 34. nors; 36. maat
staf; 38. interest; 40. rekening;
42. plechtige gelofte; 44. vo
gel; 45. beneden; 46. adminis
tratietroepen (afk.); 47. mu
zieknoot; 49. lidwoord; 50.
neerslag; 52. hemelgeest; 54.
ambtshalve (afk.); 55. bar; 57.
al; 59. bodem; 60. bijbelse fi
guur; 61. rondhout; 63. radon
(afk.); 64. speelgoed; 65. soort
verlichting (afk.); 66. kauw;
67. weg met bomen; 68. gewas;
69. tijdperk; 70. jurk; 72. meis
jesnaam; 73. selenium (afk.)
74. plaats in Gelderland; 75.
muzieknoot; 77. persoonlijk
voornaamwoord; 79. lomp; 81.
samentrekkend orgaan; 83. rij
elkaar vasthoudende personen;
86. jongensnaam; 88. tandeloos
zoogdier; 89. positieve elek
trode; 91. Mohammedaanse
godsdienst; 92. en omstreken
(afk.); 93. behoeftig; 95. mili
tair (afk.); 96. oorzaak; 99.
lengtemaat (afk.); 100. plaag
geest; 101. bloedvat; 103. rang;
104. verharde huid; 106. mop;
107. onheilsgodin; 108. boom;
110. voeg; 112. soldatenvoedsel;
113 titel (afk.); 114. bijwoord;
116. en andere (afk.); 118. ple
zier; 120. Engels bier; 121.
schoon; 123. deel van een
kachel; 125. en meer anderen
(afk.); 126. gesuikerd vruch
tenmoes; 127. droefheid.
VERTICAAL:
1. knaagdier; 2. loven; 3.
strook zand langs de zee; 4.
laatstleden (afk.); 5. deel van
een boom; 6. kantzuil; 7. spil;
9. lengtemaat; 10. dierenhuid;
11. een zekere; 12. tasto solo:
13. verhoogd terrein; 14. een
weinig; 15. boom; 18. muziek
noot; 22. voor (L); 24. namid
dag; 25. vleesgerecht; 27. aan-
en afvoertroepen (afk.); 29.
uitbouw; 31. aarde; 33. man;
34. zuivelprodukt; 35. omlaag;
37. dun; 39. Nederduits (afk.)
40. deel van de vinger; 41.
schoeisel; 43. roem; 48. vreem
de munt; 51. het niet ver
deeld zijn; 53. ambtenaar; 56.
gaarne; 58. rund; 59. spier
massa: 60. bontsoort; 62. voor
zetsel: 66. drinkgerei; 71. zij
kant van het hoofd; 73. af
druk; 76. vliegveld: 78. boos
heid; 80. nakroost: 81. lekker
nij; 82. voor alle anderen; 84.
boom; 85. begroten: 87. een en
ander (afk.); 90. gravin van
Holland: 94. roofdier; 97. voed
sel; 98. uniek; 100. turen; 102.
kledingstuk: 105. doek; 106.
hoffeest; 107. solozang; 109.
vreemde munt; 111. kleding
stuk; 112. mannelijk schaap;
113. dun; 115. in orde (afk);
117. Engels bier; 119. hoop: 121
muzieknoot: 122. neodymium
(afk.): 123. slee; 124. klaar.
REDACTIE
„DE STEM"
REIGERSTRAAT 16
BREDA
Zet op de enveloppe ln de lln-
ker-bovenhoek „Weekendpuz
zel"
Inzenden voor dinsdagmiddag
12.00 uur.
1 e Prijs (f 25,-)
M. van Kerkhoven,
Don Boscoweg 4,
Breda
2e Prijs (f 15,-)
Mevr. Wouters,
Hattingalaan 2,
Hulst (Zld.)
door H. W. FILARSKI
KLEIN BLIJVEN
DIT is een probleempje waarmee de minder gerou
tineerde speler sinds iaar en dag worstelt. Beide
partijen staan kwetsbaar, de zuidspeler opent met
één schoppen. OW passen en de partner staat aan
het hoofd van een matig 7-punten spel:
Noord
A 5
3
O B 8 4 2
V 10 8 6 4 2
Wat is het goede antwoord? Menigeen zal met dit
spel twee klaver antwoorden en belooft daarmee
dan Iets wat hii niet heeft, namelijk een redelijk
sterk spel waarmee men wel „hoger op" wil. Het
juiste bod van noord 1? één Sansatout. want als
men een kleine hand heeft moet men beginnen met
klein te blijven. Ik kèr uw argumenten: maar
noord heeft helemaal niks in harten' Bii dét argu
ment vergeet u dat in één Sansatout 6 slagen ver
loren mogen gaan, dat het niet erg is om even
tueel in één SA één of twee down te gaan als er
dan toch twee of drie harten voor OW inzit
en tenslotte, dat u met twee klaver de partner te
veel aanmoedigt. Dit kan het spel van de zuid-
speler zijn:
Zuid
V 10 7 6 2
CAH4
A 7 5
B 5
Na: zuid één schoppen noord één SA. zal zuid
moeten passen Zelfs bii hartenuitkomst is dal
een redelijk contract misschien nét gemaakt
misschien ééntje down Gaat het echter zuid één
schoppen noord twee klaver, dan is zuids minste
herbieding twee SA Praktisch kansloos en zou
noord „afzwaaien" met drie klaver, ook dan is ten
minste één down niet te vermijden. Wellicht stelt u
de vraag waarom noord niet op één schoppen past
Het antwoord déérop houdt verband met het feit
dat zuid een spel al« dit kan hebben:
Zuid
H V 9 8 6 4
<?A52
«A4
H5
Zuid één schoppen en als noord past, gaat
de zeer kansrijke manche van vier schoppen ver
loren. Normaal bieden is: zuid één schoppen
noord één SA zuid drie schoppen. Nu kan noord
(zie boven) zijn kleine handje hèrwaarderen: hij
bezit troefaas en een mogelijk aftroevertje in har
ten, dus biedt hjj vier schoppen. Zelfs als OW zo
slim zijn met troef uit te komen, zullen NZ in 4
van de 5 gevallen niet meer dan drie slagen ver
liezen Dat bekijkt u wel
naar gelang van zwarts plannen te bepalen, waar
Le2 het beste komt te staan). 13b7b5;
14. a2a3 (Opnieuw te passief gespeeld want wit
hoeft b4 niet te vrezen. Beter was Tael en als het
paard wordt verjaagd zoekt dit via dl of e2 betere
velden op. Over deze subtiliteiten is wat langer
uitgewijd om het verschil aan te duiden in het
moderne positiespel van de meester en de sterke
„amateur". Zwart krijgt nu langzamerhand over
wicht op de damevleugel terwijl wit op de konings
vleugel niet tot de gehoopte aanval komt).
14Dd8 -d7 (Zie aantekening bij de elfde zet.
Langeweg heeft hier ook Db8 overwogen met de
zelfde idee: opmars van zijn b-pion). 15. Kglhl,
a6a5; 16. Talel, b5b4; 17. a3xb4, a5xb4; 18.
Ld4xf6 (Poging tot aanval maar deze blijkt uit
eindelijk toch niets op te leveren).
18Le7xf6; 19. e4—e5
Tbl—dl, Da3—b3; 35. Te2—d2 (Of Tld2, Le4! en
wint. Wit had zich het laatste partij gedeelte beter
kunnen verdedigen maar objectief gezien stond hij
verloren. Het ging in deze rubriek trouwens over
de opbouw van de partij en niet zozeer om een al
dan niet spectaculair slot).
15Lc6xg2! (Wint bij superieure stand minstens
een pion). Wit geeft het op.
(17—22) 28x17 (11x22) 50—44 (22—28?) (Een bekend
tijdelijk offer dat positioneel voordeel oplevert)
33x22 (7—12) 22—17 (12x21) 27—22 (18x27) 31x22
(8—12) 47—41 (12—18) 32—27 (21x32) 38x27 (1—7)
43—38 (7—12) 37—32 (2—7) 41—37 (3—8) 48—43
(7—11) 2217 (11x31) 36x27 en zwart heeft een
schijf en later de partij gewonnen.
Na 35 zetten had Palmer weer met zwart tegen
T. v. Beek aanmerkelijk positioneel voordeel wat
onderstaand diagram duidelijk maakt.
door JAN EDINK
door CONSTANT ORBAAN
Op het ogenblik dat deze rubriek wordt geschre
ven is het Friesche Vlag toernooi om het schaak-
kampioenschan van Nederland nog in volle gang
Bjjna de gehele schaaktop van ons land is van de
partli en dat is een verheugende ontwikkeling ver
geleken met de titelwedstrijden van de laatste
iaren. Hieronder een goede winstpartij uit de eerste
ronde van Langeweg. Deze meester geldt niet als
een van de grootste favorieten voor de titel en dat
komt omdat hij nog wel eens faalt in het beruchte
„vijfde uur" Langeweg weet echter erg veel van
het spel en hli bezit een groot „positlegevoel".
Wit: H. G. Ligterink Zwart! C. G. Langeweg.
Siciliaanse verdediging.
1 e2—e4. c7—c5' 2 Pgl— f3, e7—e6: 3 d2—d4
c5xd4' 4. Pf3xd4 Pb8 c6: 5. Pbl c3. a7—afi
6. Lfl e2, d7—d6- 7 0—0, Pg8—f6: 8 Lcl-e3
Lf8e7: 9. f2—f4. 0—0: 10. Ddl—el. Lc8—d7
II Del g3 (In deze aloude .Rchevenlrger" opstel
ling geldt tegenwoordig Tdl als beter Zwart ant
woordt dan met Dc7 een zet die hij nu kan „uit
sparen".) 11Pc6xd4: 12. Le3xd4, Ld7—c6
13 Le2d3 (Feitelijk tempoverlies want slaan
op e4 was geen dreiging: Lxe4?. Pxe4 en Pxe4 gaal
niet wegens Dxg7 mat Scherper was daarom Tadl
of Tael om aan de opmars e5 te werken en pas
k
19Lf6xe5! (Wits bedoeling was dxe5, Pe4!
maar deze kleine combinatie doorkruist zpn aan
valsplan). 20 f4xe5 b4xc3; 21. b2xc3, d6xe5; 22.
TelxeS. Ta8 a4 lOm de aanvalsmogelijkheid Lc4—
na bijv. Dh3. g6 te verhinderen. Materieel gezien is
de balans in evenwicht gebleven maar wit zit op
gescheept met een dubbelpion die in het eindspel
slechts voor een enkele pion telt. Wits enige kans
was daarom actief spel en na afloop van de partii
bleek bii analyse Tg5 f5. De5 daartoe het beste
Na wits volgende passieve zet krijgt zwart
behalve het eindspelvoordeel van de vijandelijke
dubbelpion ook nog aanval). 23. c3—c4 f7—f5
24. Tfl— el, Tf8—f6: 25. Dg3—f4, Tf6—g6; 26'
Te5—e2, Dd7—b7: 27. Df4—d2, Ta4—a8; 28 c3—c4
(Hoopt nog, Lc4 te kunnen spelen). 28Ta8d8-
29 Khl—gl. Db7— b2; (Dreigt Dd4+ met pion-
winst.) 30. Dd2—e3. Db2—b4: 31. Tel—fl, Td8d5
32. c2—c4, Td5—d8; 33. Tfl— bl, Db4—a3- 34
Ruud Palmer uit Huissen heeft voor de eerste
keer de provinciale titel van Gelderland veroverd
Na de voorlaatste ronde was hij reeds kampioen
wat erop wyst dat zijn score bijzonder hoog was in
dit toernooi. Hy won nl. 7 partyen, stond slechts
4 keer remise toe en verloor geen enkele partij,
wat zijn totaal score bracht op 18 punten uit 11
partijen.
H. v. Gerrevink, werd met 14 punten een goede
tweede, terwyi de gedeelde 3e plaats werden bezet
door T. Akkermans en T. v. Beek, de gedeelde 5e
plaats door H. v. Aalten en H. Kemperman.
Door een beter S.B gaat H. v. Aalten naar de
Rayonwedstryden.Hieronder volgen enkele mooie
fragmenten uit partijen van de winnaar van dit
kampioenschap.
Reeds op de 16e zet bracht Ruud Palmer met
zwart zijn tegenstander B, Nijenhuis in moeilijk
heden door hier 12—17! te spelen.
Wit vervolgde hier met 21—16 (7—11) 16x7 (12x1)
43—39: (1—6) 48—42 (6—11) 42—37 (11—16) 4540
of? (Zeer aantrekkelijk lijkt hier 28—22 doch dan
volgt (18x27!) 32x12 (3—8) 12x3 (13—18) 3x29
(23x41) Uit. Inplaats van 45—40 nu echter 37—31
(3—8) 39—34 (8—12) 34—30 (18—22!) 31—27 (22x31)
26x37 (12-181 37-31 (18—22!) 30-25 (24-29) 33x24
(22x42) 24—20 (42—47) 20x29 (47x15). Uit.
Na 45—40 (18—22) 32—27 (23x45) 27x29 (17—21)
26x17 (45—50) 2923 (50x41) 23x!4 (41x10) 1712
(1023) Wit geeft het op
Na 35 zetten had Palmer met wit de navolgende
stand tegen H. v. Aalten.
Wit antwoordde met: 44—39? (hier moest 43—39
om op (17—22) enz. te vervolgen met 33—28 (22x33)
38x20 (15x24) 42—38 met de dreiging 32 -28!)
Noodgedwongen speelde wit hier 30—25 waarna
™arLveLvoIgde me' <8-13?> en kansloos verloor.
Na 30—25 echter (19—24!) 25x14 (15—20) 14x25
(8—12) 29x20 (23—28) 33x13 (12— 18) 13x22 (17x30)
25x34 (21x431 en zwart heeft winstkansen.
