Felle Schotten willen de nieuwe Britse sjeiks worden iktionaris tl Streaking slaat over (Van onze correspondent) LONDEN - Als het erom gaat in econo mische wonderen te geloven, komen de Engelsen niet achteraan. Hun konmg raakte na de oorlog de titel Keizer van India kwijt en meteen verwachtten ze dat Afrika het werelddeel van hun nieuwe rijkdom zou worden. Ze zochten met de meest fantastische beweringen hun heil ook in de atoomindustrie en als houwers van straalvliegtuigen. De mislukkingen volgden elkaar op: zwarte mensen wer den even koppig als bruine, de kerncen trales stelden teleur en de Cornets vielen uit de hemel, i Miljarden Schandaal Nationalisme Zaterdag 30 maart 1974 ert zowel de :r werkmaatschap- en heeft een ilsdiensten van ris zal met enkele ofd PZ. werken rciaal beleid. Hij :re studie- of nselijkheid, metho- :overleg onderzoe- ;eren van de ndienst of onder- eleidsplan etc. t gespecialiseerde esse voor organisatie-, n interessante :eur gaat uit naar olgt of gevolgd r nadere telefonische lijke sollicitatie an het HUT VOOR 124040 OLIERIJKDOM IN DE NOORDZEE VERANDERT BRITSE POLITIEK ,Als 'n blind paard stormde ik naar voren' De rage van „streaking" is naar Nederland overgeslagen. Op bescheiden schaal, want alle begin is moeilijk. Maar ook in de Lage Landen razen nu schichten van vlees over drukke pleinen; en naakt zigzagt door winkelstraten, een zog van verbijstering en kolkende emoties achterlatend. Naakt is niet nieuw. Naakt is zelfs bourgeois. Maar „strea king" is pril en dankbaar pionierswerk is nog mogelijk. „Als een blind paard stormde ik naar voren. Ik zag niks, mijn ogen stonden scheef. Snelheid is essentieel, je bent geen exhibitionist" aldus de jonge Almelose journalist Dick Panman die vorige week maandagmiddag half twee zijn laatste bescherming tegen cul tuur en natuur aflegde en als een hinde stoof door Almelo's drukste concentratie van men sen: de Grotestraat. „Het is wel degelijk een vorm van exhibitionisme" zegt Pan- mans stadgenoot, de zenuwarts P J. v.d. Burg. „Getuigen heb ben een erectie waargeno men." „Wij nudisten wijzen op ons voorhoofd" zegt de Amster damse fotograaf W.M. Molen kamp, al vele, vele jaren lid van de Lichtbond die er van uit gaat dat textiel en vlees - tmaar dan moet het wel mooi weer zijn en het decor een strand)- niet te combineren zijn. „Streaking". Waarom? De rechters wilden het niet weten. Ze zagen alleen de eer baarheid geschonden en sloe gen terug met boete en ot De psychologen uit het verre Amerika, waar alles begon, kwamen er niet uit. Streaking zou een laatste daad zijn van jonge mensen voordat ze de verantwoordelijkheden van de maatschappij aanvaardden. Aardig gevonden, maar geen verklaring voor het feit dat voornamelijk mannen zich aan streaking (op zijn Nederlands: flitsen of schichten) overge ven. In Amerika vond de premiere plaats, waar studenten hun on bedekte corpus (op bril, tou- petje en schoeisel na) over de campus dreven. Streaking zette zich voort In een Brits vliegtuig op 12 kilo meter hoogte, waar een man spitsroede liep van staart tot cockpit. Het kreeg een ludiek vervolg In Glasgow, toen een verhui zer tegen een agente riep „Pak me dan als je kan". Het werd gebruikt als middel voor een goed doel in Enge land toen een streaker 200 bij elkaar rende op een sport veld voor de slachtoffers van een luchtramp. De rage streek neer in de sombere terreur van Belfast waar een soldaat verzuchtte „Na al die bommen is het wel eens prettig iets om handen te hebben dat minder dodelijk is." In Santiago greep een man naar dit wapen om te bewij zen dat zijn Chili niet minder was dan de V.S. En hoog in de bergen, boven glinsterende sneeuw en après- ski gejodel, zweefde een man op twee latten omlaag, terwijl elders parachutisten zich op de maatschappij stortten als gieren op hun prooi. Dick Panman streakte, en dook hiermee in de kosmos van zijn eigen psyche. Een snelle belijdenis: „Ik had fo to's gezien van streakers en die hadden me geinspireerd om na te gaan wat het effect op een klein gebied als Twen te zou zijn. Ik had me uitge kleed in een auto, vlak bij de winkelstraat en wilde uitstap pen, toen ik een meisje van een jaar of acht zag. Ik wacht te, want ik ben nogal zwaar geschapen en ik wilde dat kind niet shockeren. Toen ze weg was, sprong ik eruit. In een keer in de sprint. Je loopt ontzettend hard, je loopt op je maximum. Het is een vluchtig gebeuren dat ontzettend veel effect achterlaat als je ver dwenen bent. Dan pas gaat het smeulen bij de mensen. Je ziet niks, je ogen staan op tilt, je bent een blind paard dat naar voren stormt. Ik rende hon derd meter over Ce Grote straat en toen ik weer terug in de auto was, zag ik ze ver stijfd staan, met open mond." Over de erotische aspecten van zijn Spiel „Je gaat zo snel, dat je nau welijks je lichaam laat zien. Je bent ook geen exhibitionis. Het heeft niets met sex te maken, het is een a-sexueel gebeuren. Mijn daad was niet tegen de samenleving gericht. Je ontbloot je, en je kijkt of er nog aardigheid overblijft. Nou, dat was de proef op de som. Als je de kans ziet zo te lopen, zien de mensen een ex tra dimensie van je. Kleren maken de man niet. Dat is nu bewezen." Zijn blits-manoeuvre op Al melo's winkelpromenade heeft Dick Panman een aparte sta tus gegeven. „Ik ben contact man geworden. Ik heb enorm veel reacties gehad. Reken maar dat er deze zomer in Almelo behoorlijk veel gestre- akt gaat worden nu ik het heb geïntroduceerd. Ontzettend veel mensen hebben me ge beld. En sommigen willen in de zomer massaal van terras tot terras gaan streaken. Daar horen ook vrouwen bij. Er ko men meisjes in de kroeg op me af die me vragen of ze mee mogen als ik het weer in mijn kop krijg. Ik heb er ook geen last door gekregen. Wel merk ik, als ik beroepshalve in de raad kom, dat de burgemeester en de raadsleden me geheimzinnig aanstaren. Ze zeggen niks, maar ik zie het in hun ogen. Ik heb geen kou gevoeld, maar wel ben ik later verkou den geworden. Dat is het eni ge ongezonde puntje geweest. Nee, ik had niks op. Zoiets moet je nuchter beleven. En waarom ik het gedaan heb Ach, er ligt een hele wereld tussen waarom en waarom niet. En daar zit ik al een poos in te scharrelen. Dick Panman werd voor de RONO geinterviewd door zijn plaatsgenoot, de zenuwarts P.J. v.d. Burg. Diens mening: „Streaking, schichten, is een nieuwe vorm van exhibitionis me. Natuurlijk is hier sprake van een verlangd shockeffect op de naaktloper èn op zijn slachtoffer. Snelheid is hier een bijzonder element. Je laat je weliswaar niet zo goed zien als de gewone exhibitionist, maar wel aan veel meer men sen. En ik geloof niet zozeer dat dit een manier is om de maatschappij te jennen. Van zeer betrouwbare personen heb lk gehoord dat er wel degelijk van een erectie spra ke was. Onder non-conformisme gaat vaak conformisme schuil. De eerste die het doet is origi neel, de miljoenen daarna zijn conformist. Men schopt dan te gen de bourgeoisie met midde len die aan de bourgeoisie zijn ontleend. Streaking is een soort mannelijkheidsritueel, vrouwen streaken maar weinig en als ze het doen, is het in het kielzog van mannen. Ei genlijk vind ik het een beetje onvolwassen. Vroeger in mijn studententijd hebben we ook wel eens gekke dingen gedaan en zijn we in ons onderbroek op een standbeeld gaan staan. Dat was toen net zo erg als naakt nu. Overigens is het een onbelangrijk verschijnsel. Het merendeel dat aan streaking doet, lijkt mij niet gestoord. Men wil alleen zijn potentie uitdragen. Ik kan me ook voorstellen dat de sexuele er varing voor streakers niet zo bijster groot is. Hardloper* zijn blootlopers, JAN KOESEN te Zundert, fabriceert de uiterst moderne j ten dienste staat, j aan hoge kwaliteits- lijk groenten, soepen en Wij rijn een onderdeel 1 van de grootste inter- ter wereld, met belang voren, ook in Nederland. onze produktiemede- arte termijn enkele g in Zundert als in ge, energieke mensen aar. Minstens enige vende funktie is vereist ij een behoorlijke maar het zwaarst wegen flinke groep mede- uwen, waaronder ook rillende nationaliteiten, rrwerkende industrie is in zo snel mogelijk een 22.400, i/an de toeslagen voor an omvatten: gratis bedrijfskleding, drijfsvervoer, studie- onklimaat en is goec oorlijn. Uiteraard be- i een aeschikte woon- ontakt op met de af- ichst Holland N.V., 950-82345. Onderzeese olie moet nu de wonderbaarlijke wel vaart brengen. Maar eerder nog dan de Britse eco nomie is de binnenlandse politiek door de schatten onder de Noordzee veranderd. Plotseling hebben de hoofdstedelijke machtheb bers in het socialistische en die in het conservatieve kamp rekening te houden met de nationalisten van Schotland en Wales die behalve de liberalen te ver sterken tevens hun eigen tot kort geleden noodlij dende partijen op de been hebben geholpen. De meeste olie is van ons, roepen de Schotten, en van ons, van ons zal de echo uit Wales zijn, als straks daar eveneens olie uit de zeebodem stroomt. De grootste vondsten zijn tot heden ten oosten en noorden van Schotland gedaan. Het is haast merkwaardig dat de Shetland-eilanden die tot vijf eeuwen geleden Noors bezit waren, nog geen zelfstandig heid hebben geëist, hoewel ze minder dan twintigduizend in woners hebben. Bij die rotsen in de zee, de noordelijkste die tot het Verenigd Koninkrijk behoren, hebben Shell en an dere maatschappijen rijke voorraden ontdekt. De plaatse lijke bestuurders zijn er al thans zo verstandig een deel genootschap met de onderne mers aan te gaan voor het beheer van de omvangrijke in stallaties aan de wal. Shell hoopt over vijf jaar van het eerste der drie te zamen met Esso ten noordoosten van de barre eilanden ontdekte vel den vierhonderdduizend vaten olie per dag te winnen. Iets noordelijker rekent het concern Signal op voorlopig tweehonderdduizend vaten per dag, terwijl Mobil ten zuidoos ten van de Shetlands de aan leg van een langere pijplei ding naar de kust van Schot land (dus niet naar de eiland jes) overweegt om een pro- duktle van honderdduizend vaten per dag te verwezenlij ken. Ook andere maatschap pijen hebben in de afgelegen zeevakken belangrijke ontdek kingen gedaan. Recht ten oosten van de Schotse hoofdstad Edinburgh ligt het olieveld Argyll dat als alles goed gaat in de komende zomer olie zal leveren die in tankers wordt vervoerd. Er zijn de laatste jaren reeksen onderzeese oliebronnen aange boord in een brede zeestrook van Argyll bijna recht naar het noorden. Dit is nog maar het begin. Ook ten westen van Groot- Britannië zijn sinds vorig jaar veelbelovende exploraties on dernomen. De Ierse Zee wordt in de Britse pers Ineens met dure ijver de Keltische Zee genoemd, soms met de toevoe ging dat dit heus een oude naam is. We komen de naam Wallische Zee -Welsh Sea- binnenkort misschien ook te gen. Hoeveel miljarden vaten olie ten oosten van Schotland en de Schotse eilanden beschik baar zullen zijn, weet niemand. In elk geval hebben de Brit ten in de jaren van hun neer gang niet vergeefs in een on voorstelbare meevaller ge loofd. Over twee tot drie jaar komt de produktie op dreef en de voorzichtigste schatting luidt dat tegen 1980 per dag anderhalf miljoen vaten olie de Schotse oostkust zal berei ken; het dubbele van die hoe veelheid wordt ook genoemd. Niemand kan de dan heersen de olieprijs voorspellen, maar iedereen is bereid mee te pra ten over de winst, liever dan over de astronomische kosten en de risico's die hoofdzake lijk door buitenlands kapitaal worden gedragen. The Times heeft geschat dat de bruto winst (door ons in guldens omgerekend) zo'n kleine der tig miljard per jaar kan belo pen en dat daarvan wellicht twintig miljard naar de schat kist zal gaan, wat dan nog altijd een stuk minder is dan de jaarlijkse opbrengst van de i inkomstenbelasting. Om gedurende geruime tijd, zeg tot het eind van deze eeuw, een ononderbroken olie stroom in de richting van de Schotse kusten te bewerkstel- Iigen, is een investering nodig van ruw becijferd tienduizend gulden voor elk vat-per-dag. De boringen in de zeebodem kosten tienmaal zoveel als die aan land. Vaak wordt niets of weinig gevonden. Shell bood drie jaar geleden 175 miljoen gulden voor het exploratie- recht in een zeevak van zes tien bij zestien kilometer, al vorens miljarden te gaan be steden voor de boringen en permanente installaties. Er was inmiddels veel meer bekend van de bodemschatten dan toen in 1962 vier olie maatschappijen samen hon derd miljoen gulden uitgaven voor de eerste exploratie on der het Britse deel van de Noordzee. Destijds was dat op z'j best een redelijk lijkende gok geweest, vrij kort na de ontdekking van onze gasbel te Slochteren, maar jaren voordat gas werd gevonden in de Brit se sector. Er moesten nog meer jaren verstrijken aleer - in de laatste weken van 1969 - op tweehonderdvijftig kilome ter buiten de grijze Schotse havenplaats Aberdeen de eer ste grote olievondst werd ge daan. Toen duurde het nog maar even tot politici en journalis ten het een schandaal begon nen te noemen dat ontdekkers en beleggers geweldige win sten in het vooruitzicht had- len. De moiiijkheid is echter dat de investeringen nog jaren Een van Britannië's rjjkste olievelden, het meest noordelijk gelegen „Brent", 15 Okilometer ten noordoosten van de Shetlandeilanden. Deze boortoren trotseert windstoten van 175 km/u en huizenhoge golven. moeten doorgaan op een alleen met internationale inspannin gen aan te houden hoogte. Het meeste kapitaal komt uit het buitenland, evenals de meeste deskundigen en het grootste deel van het materieel. Bin nenlandse ondernemers heb ben verhoudingsgewijs nog niet veel initiatief getoond. Wel zijn de huizen in de nieu we Schotse oliehoofdplaats Aberdeen tweemaal zo duur als in Houston, Texas, klagen de Amerikanen die door diep ln hun zak te tasten genoeg geld vinden om voor hun Schotse onderdak te betalen. Er Is in Aberdeen een tekort ontstaan aan onderwijzers, een groter tekort dan elders, om dat iemand met een degelijke baan en een eigen huis ineens een grote winst kan maken door zich in een andere stad te vestigen waar gemakkelijk hetzelfde werk is te vinden en de huizen een fractie kosten van wat ze in Aberdeen sinds anderhalf of twee jaar opbren gen. De nieuwe Britse regering is het nog niet met zichzelf eens over de verwerving van een meerderheidsbelang ln deze olie. Er zijn tweehonderd ver gunningen uitgereikt, in het begin belachelijk goedkoop om het uitzinnig kostbare speur werk aan te moedigen, later voor groot geld. Ook waren de fiscale regels aantrekkelijk. Dat hoeft niet meer wegens de betere vooruitzichten, al zijn in heel wat boorgaten sommen van tien miljoen gulden voor goed verdwenen; maar nog ja renlang zullen er ettelüke hon derden miljoenen guldens per maand belegd moeten worden, I dus Labour zoekt naar moge- L lijkheden om de investerende maatschappijen juist genoeg armslag te laten. Tevens laat de kleine groep nationalisten in het Lagerhuis niet zo maar met zich spotten. Ze vertegenwoordigen tien procent van de Schotse zetels en veel meer dan dat aan Schots sentiment. Niet alleen eisen ze dat hun olie het altijd door werkloosheid geteisterde Schotland ten goede moet ko men, ze zijn ook tegen het ijltempo van exploitatie dat de Londense politici willen na streven. De verklaring voor dit Schotse verzet tegen erg veel haast hebben inmiddels de Arabische oliesjeiks gege ven: laat de rijkdom voor een klein volk maar geleidelijk opborrelen. Engeland heeft tienmaal zoveel inwoners als Schotland. Het is mogelijk dat de rege ring van Harold Wilson ge westelijke staatsbedrijven zal vormen voor het monopolie van de aankoop der olie. De gasvoorraden, sinds 1965 onder de Noordzee ontdekt, worden eveneens alleen aan een staatscorporatie verkocht. En het schort Labour aan de par lementaire meerderheid die nodig zou zijn om eenenvijftig procent van de produktiemid- delen te nationaliseren, zoals met betrekking tot de olie het partijprogramma had voorge schreven. HENK VAN MAURIK 0 Streaker in Almelose winkelstraat.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1974 | | pagina 21