STER-onderzoek naar
reacties van kijkers
KIJK NAAR
ZOEK DE FOUTEN
„PUBLIE1
INSTRÜCTI
Tit Zoniertroef
Amsten
radio
televisie
KOAG
Familiebezoek ISRAEL 15 dg. 588.-
Rondreis ISRAEL-JORDANIË 15 dg. v.a. 782,
WW
LUCKY LUKE: „De premiejager'
SUSKL
EJN
WISKE:
Het
Ros
Bazhaar
DSM I
ter
DSM II
McDonnell
i
Woensdag 13 maart 1974
Woensdag 13 maart 1
0 Vanavond gaat ook weer een aflevering van de Panorama-woensdagshow de lucht in. Aart Staartjes, Joost Prinsen en Wieteke
van Dort brengen het liedje „Gekken van Amsterdam". e
(Van een onzer verslaggevers)
HILVERSUM De STER gaat een onderzoek instellen
naar de reacties van de kekers. Voor het eind van dit jaar
moeten de objectief wetenschappelijk vastgestelde
resultaten op tafel liggen.
„Ze noemen het al een irrita
tie-onderzoek maar dat is niet
jiuist- Je kunt het beter een
waarderingsonderzoek noe
men", aldus drs. C.J. Smee
kes, sinds 1966 in het jaar
van de oprichting directeur
van de STER. Directeur Smee-
kes weet in zijn bescheiden
Hilversumse directiekamer op
knappe wijze twee tegenstrij
dige elementen in zich te ver
enigen. Hij moet uiteraard
de belangen v.d. adverteer
ders nauwlettend ondersteu
nen, maar anderzijds blijft hij
zich ortdurend bewust van
het oc-Lang dat de kijkers bij
televisie hebben. En in zijn
ogen hebben de kijkers aller
eerste recht op informatie en
amusement en pas op de laat
ste plaats op reclame. Kijkers
dienen er zeker niet mee
doodgegooid te worden zo
vindt hij. Hij is dan ook geen
voorstander van reclame als
onderbreking van programma's
zoals dat in Amerika wordt
toegepast. „Al zouden alle ad
verteerders er op aandringen
dan zou ik er nog tegen blij
ven".
Wel is hij voorstander van de
zogeheten „zwervende blok
ken"-reclame, die tussen twee
duidelijk van elkaar verschil
lende programma's worden in
gelast. „De bezwaren die van
oudsher door de omroepwereld
worden ingediend kan ik niet
zo zwaar nemen", zo zegt hij
fijntjes, „de omroepen zelf ad
verteren voortdurend op deze
manier voor hun eigen stand
je".
Ook deze propaganda-vorm
stuit, gezien de ingezonden
brieven in verschillende om
roepbladen, bij het kijkerspu
bliek op meer en meer weer
stand. „Zelf vind ik de recla
me van de VPRO nog de leuk
ste", aldus drs. Smeekes,
„Die voegen er nog een beetje
zelfspot in". Daarmee geeft hij
al aan hoe persoonlijk ieders
waardering van reclame kan
zijn. Als er op een reclame
spot negatieve reacties van
kijkers komen dan verdwijnt
zo'n uitzending aldus directeur
Smeekes. Zo is de onappetij
telijk afgebeelde netusverkoud-
heid van het merk Nasivin
van het scherm verdwenen on
danks wat gemopper van
de producent. De STER blijkt
over een vrij eenzijdig con
tractsverhouding met adver
teerders te kunnen beschik
ken. Deze komt er op neer dat
de STER veto-recht heeft over
haars inziens niet behoorlijke
reclame-filmpjes. Dit houdt in
dat ze zelfs achteraf kan in
grijpen als er een spotje al in
de roulatie is, maar uiteraard
ook dat ze strenge maatstaven
aan kan leggen voor toelating.
0 De Vara is op de muzikale
toer. Eerst is daar (Nederland 2,
19.05 uur) Nederpopzien, waar.
in aandacht wordt besteed aan
de Dizzy Man's Band. Na het
nieuws gaat een Lach en een
Traan (zonder Zangeres zon
der Naamde lucht in. Johnny
Hoes presenteert het geheel. In
Van gewest tot gewest (Neder
land 1 19.05 uur) wordt o.m.
aandacht besteed aan de onrust
over de Schelde-Rijn verbin
ding in Hansweert en Wemel-
dinge.
De reclame-boodschappen mo
gen bijvoorbeeld niet in strijd
zijn met de goede smaak, met
de zeden, met godsdienstige
gevoelens en al evenmin geba
seerd zijn op pseudo-weten-
schappelijke argumenten. Voor
wat dit laatste- betreft wordt
de Koag ingeschakeld^ de
Keuringsraad Openlijke Aan
prijzing Geneesmiddelen en
Geneeswijzen. Reclame voor
pijnbestrijdertjes en hoestmid
delen worden door de KOAG
nauwkeurig gecontroleerd. Het
kwetsen van godsdienstige ge
voelens is in Nederland van
oudsher een makkelijke zaak
en ook daar is de STER dus
kien op want, aldus drs.
Smeekes, als in een reclame
„dondersgoed" gezegd wordt
krijg ik al brieven van men
sen die verontrust zijn over
het toenemende gevloek op
het scherm".
Een drietal jaren geleder
werd een radioreclame var
Eru-kaas uit de ether gehaalo
die niettemin aan de aandacht
van de voorproevers ontsnapt
was, Hoe vreemd het -o'
klinken moge, de kaasreclamc
sloot aan op de tien geboden
dioor de slagzin „Eer uw va
der, eer uw moeder, Eru-
kaas".
Op het ogenblik draait er een
tapijtreclame met gregoriaanse
muziek op de achtergrond, ter
wijl twee prelaten in het Vati-
caan elkaar op de vloerbedek
king attent maken. Ook zo'n
reclamespotje zou kunnen
verdwijnen als er voldoende
klachten binnenkwamen. De
STER neemt in zo'n geval het
zekere voor het onzekere. Het
moeilijkst echter valt de norm
„goede smaak" te interprete
ren, „Er zijn mensen die zich
wezenloos ergeren aan een re
clamefilmpje dat anderen
juist erg geestig vinden"
De STER-recl-ame is altijd
goed vóór een bitter of iro
nisch cursiefje in een krant zo
zegt hij nog lichtelijk veron
gelijkt. Mensen die stiekem
uit de jampot snoepen, vrou
wen die van drie-hoog de
naaimachine door de ruit gooi
en, om maar niet te spreken
van alle wasmidrielenreclame,
worden afgedaan als infantili
serende beelden van de con
sumptiemaatschappij. Daar is
drs. Smeekes het uiteraard
niet mee eens. De reclame
krijgt de schuld van zaken die
elders hun oorzaak vinden.
Want aldus de theorie van de
STER-directeur, de reclame
heeft maar in zeer beperkte
mate een stimulerende invloed
zij is voornamelijk een afspie
geling van de in de maat
schappij al levende behoeften.
Als een bedrijf slecht honde
brood maakt wordt het niet
verkocht al maak je nog zo
veel reclame. Maar anderzijds
is het zo dijt we in de stijgen
de welvaart meer geld over
hebben voor de voeding van
de hond. En het is onjuist dit
toe te schrijven aan de recla
me.
Dat het puhliek niettemin irri-
tatieverschijnslen blijft ver
tonen, alle voorzorgen ten
spijt, is ook de STER dus niet
ontgaan. En omdat het haar
taak is ervoor te zorgen dat de
kijkers kopers blijven is het
nieit vreemd diat ze zelf een
analyse wilden hebben van die
publieke reacties.
„De aanleiding was", aldus
drs. Smeekes, „een rapport
van de Nationale Reclame
Stichting (NRS) dat conclu
deerde dat van alle media
juist de televisie de sterkst
uiteenlopende reacties op een
zelfde reclameboodschap op
riep. Van zeer positief tot zeer
negatief. En dat is ook wel te
verklaren", aldus nog steeds de
STER-directeur, „omdat de te
levisie nu eenmaal erg emotio
neel op mensen inwerkt." Hij
gelooft overigens niét dat de
doorsnee-mens erg met de
STER omhoog zit. „De STER
neemt niet zo'n grote plaats in
in de rangorde van de dingen
die de menseq, bezighouden,
zaken als inkomen, verkeer,
benzineprijzen, sport en de ge
wone tv-prograimma's komen
op de eerste plaats". En ten
slotte, ook vóór het aangekon
digde onderzoek was de STER
al geïnteresseerd in reacties
van het publiek. Iedere klacht
die binnenkomt, wordt doorge
stuurd naar het betrokken be.
drijf, aldus drs. Smeekers,
maar zelf geeft de STER ook
al antwoord.
Als erste reeacties proberen
we de klacht te relativeren
maar soms geven we toe dat
er reden is voor bedenkingen
De briefschrijvers krijgen bo
vendien de brochure toege
stuurd waarin alle spelregels
voor adverteerders nauwkeu
rig staan opgetekend, terwijl
bovendien wordt gewezen op
de mogelijkheid van beklag
bij de reclameraad.
De i STER houdt het publiek
kennelijk graag te vriend. Be
grijpelijk weer wanneer men
de cijfers ziet. Ruim een
kwart van het Nederlandse re
clamebudget voor merkarti
kelen ging vorig jaar naar de
STER en het zou zeker een
nog groter aandeel zijn ge
weest als de wet meer zend
tijd toeliet. Voorlopig echter
moet de Nederlandse consu
ment het doen met vijftien
minuten tv per dag en 24 mi
nuten via de radio.
JOHN ROOZEN
(ADVERTENTIE)
r Fit Vli
Aanvlieghaven AMMAN. Prijzen excl. brandstoftoeslag.
Vraag de zomerreisgids bij uw reisadviseur of bij
Eindhoven - Rechtestraat 56, Tel. 040 - 6 9211
Fit Vliegreizen B.V. 'CS Tel: I tl g
'jefsaotoioj qj iropeoro; uoiepred 6 fstgosj attotpnu 8 leurep
sneu i ijopea.iot 3jOop g iuappiui ueui tfutd g ipuea wee toqos f
imnoJA uba puequue g iueppiui uba paoq g ij9t)s uba uiooq t
NEDERLAND 1
10.4512.00 Schooltelevisie.
(NOS-NOT)
17.0017.45 Kinderprogramma.
(VARA)
NOS
18.45 (K) Ti-ta-tovenaar.
18.55 (K) Nieuws.
19.05 (K) Van gewest tot ge
west, informatie uit de
regio.
19.50 (K) Stichting Socutera.
20.00 (K) Journaal en weero-
verzicht.
20.20 Politieke partijen.
20.30 (K) Staatsloterij, eerste
trekking van de 623ste
loterij.
20.35 (K) Een man zonder
vrienden, film van Miles
Tripp. Marcus Wayne
handschriftkundige,
wordt verdacht van
moord op zijn ex-vrouw,
en alle bewijzen zijn te
gen hem.
21.25 (K) Panoramiek, achter
grondinformatie over
actuele gebeurtenissen.
21.50 Den Haag vandaag.
22.05 Studio Sport.
22.40 (K) Laatste nieuws.
NEDERLAND II
18.45 (K) Ti-ta-tovenaar.
(NOS)
19.55 (K) Nieuws. (NOS)
VARA
19.05 (K) Nederpopzlen, pop
muziekprogramma
ditmaal over de Dizzy
Man's Band.
20.00 (K) Journaal en weero-
verzicht. (NOS)
20.20 (K) Een lach en een
traan, muziekprogram-
m a,
21.00 (K) Van onderen, eerste
van drie programma's
over de vraag: „heeft U
ook niks te zeggen op
Uw werk
21.25 (K) Panorama woens
dag show, revue van
„voor- en tegenspoed,
vallen en opstaan". r
22.00 (K) Kenmerk (IKOR,
KRO, RKK), informatie
rubriek over Kerk en
Samenleving.
22.25 (K) Laatste nieuws.
(NOS)
22.30 (K) Hoe word ik de
computer de baas (TE-
LEAC)
DUITSLAND I
13.00 (K) Journaal.
16.15 (K) Journaal.
16.20 (K) Exempla, het am
bacht in radio en televi
sie.
17.05 (K) Spoorwegen, docu
mentaire over het trein
verkeer.
17.55 (K) Journaal.
18.00 (K) Nieuws uit Noord-
rijnland-Westfaien.
18.10 (K) Toni en Veronlka:
Het incident.
18.40 (K) Hier en Nu.
19.20 (K) Algebra om acht:
De mislukkeling.
20.00 (K) Journaal en weer
bericht.
20.15 (K) De tweede volks
verhuizing, documentai
re
21.00 (K) Geen commentaar,
amusementsmagazine,
21.45 (K) Kompas, reportages
uit het buitenland.
22.30 (K) Journaal, commen
taar en weerbericht
DUITSLAND II
16.20 (K) Turn mee.
16.20 (K) Kli-kla-klawitter,
kleuterprogramma.
17.00 (K) Journaal.
17.10 (K) Lassies avonturen,
serie.
17.45 (K) De draaischijf.
18.25 (K) Sergeant Berry, se
rie.
19.00 (K) Journaal.
19.30 (K) Vakantie naar maat,
20.15 (K) Balans, economisch
magazine.
21.00 (K) Journaal.
21.15 (K) Aspecten, cultureel
magazine.
22.00 (K) Actie Zorgenkind.
22.15 (K) Recreatiezaal ge
bouw 2, televisiefilm
over een gevangenisdi
recteur, die de student
Hubert Kramer toestem
ming heeft gegeven re
gelmatig met een groep
deliquenten bijeenkom
sten te houden in een
recreatiezaal.
23.40 (K) Journaal.
BELGIë (Neder!.)
16.30 (K) Jevanjong, gevari
eerd programma voor de
jeugd.
17.25 (K) Magister Maeslus,
jeugdserie.
17.55 (K) Beertje Colargol.
18.00 (K) Atelier, vrijetijds-
magazine voor de jeugd.
18.53 (K) Hoe Techniek in
de kunst.
19.20 (K) Politieke tribune.
19.35 (K) Kortweg.
19.40 (K) Mededelingen;
weeroverzicht-
19.45 (K) Journaal.
20.15 (K) Dave Allen, „kweb
belshow" rond de Ierse
komiek Dave Allen.
21.00 (K) Openbaar kunstbe-
zit, met in deze afleve
ring de St. Baafs kathe
draal in Gent,
21.35 (K) Première-magazini, I
filmactualiteiten. 1
22.25 (K) Laatste nieuws.
BELGIë (Frans)
13.20 De arbeiders contra het
kapitalisme.
.*.00 Schooltelevisie.
15.45 en 1615 (K) Schooltele-
visie.
16.45 (K) Feu Vert, jeugdpro- j
gramma.
18.25 (K) Tempo, jeugdmaga-
zine.
18.55 (K) Le nanage enchan-
té, kinderprogramma.
19.00 Antenne-Soir.
19.15 (K) Etranger, d'ou
viens-tu (5), serie.
19.45 (K) Journaal.
20.15 (K) l'Ecran témoin, cir-
ousprogramma-
21.55 (K) Discussie over on
der meer motor-races,
Daarna: (K) Journaal.
FRANKRIJK (Rijssel)I
12.30 Miditrente.
13.00-13.30 Journaal.
16.20 Voor de jeugd.
18.20 Act.
18.40 Voor de kleuters.
18.50 Voor de jeugd.
19-20 Reg. act.
19.45 Journaal.
20.18 A dossiers ouverts, serie.
20.35 Le grant échiquler.
22.40-22.55 Nws.
HILVERSUM I
VARA: 7.00 Nws. 7.11 Och-,
tendgymn. 7.20 (S) Act.show
met 7.45 VPRO: Deze dag.
8.00-8.10 Nws. 9.35 'Waterst.
9.40 Schoolradio. 10.00 (S) Ra
dioweekblad. 11.00 Nws. 11.03
V.d. kleuters. 11.15 (S) Melo-
dieënboeket: licht muz.progr.
11.35 (S) VARA-Dansork. met
solisten. 12.00 Stavenisse -
Centraal: reg. progr. 13.00
Nws. 13.11 Dingen v.d. dag.
13.25 (S) Een middagje Stoom
radio: progr. vol goede jeugd
herinneringen. 16.00 Nws. 16.03
(S) Het leven is een mysterie.
7.02 (S) Licht ensemble. 17.20
(S) Met muz. mee. 17.55
Med.
VARA: 18.00 Nws. 18.11 Din
gen v.d. dag. 18.20 Uitz. v.d.
A.R.P. EO: 18.30 (S) Kerkor-
gelconc.: klass. muz. 18.55
Klankbord. 19.10 (S) Wij heb
ben een woord v.d. wereld:
geestelijke liederen. CVK:
19.30 Bidstond voor gewas en
arbeid. EO: 20.30 (S) Gramm.-
muz. 20.35 (S) Het geslacht
van Garderen (10). 21.05 EO-
Metterdaad. 21.15 (S)
Gramm.muz. 21.20 Avondslui
ting. TROS: 21.30 (S) Speciali
teiten a la carte. 22.20 Aktua.
22.30 Nws. 22.40 Prometheus
XIII 23.00 (S) In Pim Jacobs
Notenbar. 23.55-24.00 'Nws.
HILVERSUM II
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S)
Ontbijt-Soos. (7.30 Nws. 7.41-
8.00 Aktua. 8.30 Nws 8.36-8.45
Gymn. v.d. huisvr.) 10.00 (S)
V.d. kleuters. 10.30 Nws. 10.33
(S) Sphinx: progr. v.d. vrouw.
11.30 Aktua. KRO: 11.45 Be-
jaardenprogr. 11.54 Bei-, Vas
tenactie. 11.55 Med. 12.00 (S)
Van twaalf tot twee. (12.26
Med. t.b.v. land- en tuinb.
12.30 Nws. 12.41-12.50 Echo.
13.00-13.05 Raden maar.) 14.00
Huisbezoek. NOS: 14.10 Onder
de groene linde: oude liedjes
en balladen. 14.30 (S) Aspec
ten v.d. kamermuz. 15.30 Nws.
15.33 Spiegel van Duitsland.
16.00 Meer over minder: De
stem v.d. sprekende minderh.
Overheidsvoorl.: 17.20 Mens en
samenleving: gesprek. NOS:
17.30 Nws. NCRV: 17.32 (S)
Hier en Nu.-
NOS: 18.00 Bopthema's en
swingsessions: jazz uit de ja
ren 1935-1955. 18.30 Nws. 18.41
Spiegel van Gr.-Britt. 19.00
Openb. Kunstbezit. RVU: 19.10
Laten we het werk verdelen -
extra: progr. over relatie mi
lieu-derde wereld. 19.30 Wat is
er aan de hand met de Nederl.
econ, (2). NOS: 19.50 Den
Haag vandaag. 20.00 Nws.
20.05 (S) Woensdagavond
Muz.magazine. 23.55-24.00
Nws.
HILVERSUM III
AVRO: 7.02 Steevast. (8.02-
8.05 Radiojournaal.) 9.03 (S-
M) Arbeidsvitaminen. 11.03
Knipperlicht: muz.progr. met
verkeerstips. 12.03 Radiojour
naal. 12.06 (S) Zet 'm op. 14.03
Hitvisser: toppopprogr. 15.02
Cees van Zijtveld. 17.03 Radio
journaal. 17.06 Postbus 700:
verzoekpl.progr.
NOS: 18.02 Joost mag niet
eten. 19.02 HeeeTon van
Duinhoven?!, waarin o.m. 19.02
Gouwe ouwe en 22.55 Med.
0.02 Metro's Midnight Music.
1.02 Take it easy. 2.02 Hilv. Ill
lacht. 4.02-7.00 Meurders Me-|
thode.
BELGIë (VLAAMS)
10.15 Kleuterkwartiertje. 10.Sl|
Schoolradio. 11.00 Volkslied e:l
chanson. 12.00 Nieuws. 12.C-il
Lichte muziek. (12.50 Buiter I
lands persoverzicht. 13,5)1
Nieuws, actualiteiten, weerbe-l
richt en toneelagenda). 13,ül
Beursberichten. 14.00 Nieuwil
14.03 Schoolradio. 14.23 Lichlil
muziek. (15.00 Nieuws). 15.3)1
Radio-schoolkoren. 16.KI
Nieuws en beursberichter.1
(Tussen 16.00 en 17.00 Repoi-I
tages wielrennen). 16.10 Interr
mezzo. 16.15 Kinderprograirl
ma. 17.00 Nieuws en mededtl
lingen. 17.10 Lichte muziell
17.55 Weegschaal. 18JI
Nieuws. 18.05 Uitzending voorl
soldaten. 18.15 Lekenmoraal el
-filosofie. 18.45 Sport. 18.511
Taalwenken. 18.57 Orkest vul
de week. 19.00 Nieuws en icy
tualiteiten. 19.30 lichte mul
ziek. (19.40 Keurig Engels) 1
19.45 Missie-uitzending. 20.051
Folkmusic. (20.30 Nieuws)!
21.00 Splinternieuws. 21.101
Blues. 22.00 Nieuws. 22.051
Judeg '74 (22.05 Gevarieenl
programma. 23.00 Nieuws!
23.10 Liedjes). 23.4023.45|
Nieuws.
Rep
DSM ontwikkelt een
procédé voor de synthe
bereiding- van aminozi
sine. Of hiervoor in d<
komst een produktie-ee
van enkele tienduiz
tonnen per jaar zal w
gebouwd houdt verbarn
de gevoeligheid van de
prijs van het procédé
er voldoende afzetmog
heden zullen blijken
staan. In ieder geval
DSM nu al aan kenni
octrooikant een sterke
DIT deelt minister
bers (Economische Z:
mee in antwoord op sch
lijke vragen van de P
Kamerleden Van der Ht
De Ruiter. De Kamer
hadden bij de minister
formeerd naar de juis
van de berichten of B
Petroleum een nieuwe
briek voor de produktie
lysine gaat bouwen oj
Maasvlakte. Dat blijkt
gens minister Lubbers
een „misverstand te b
ten. Ook zal DSM, gezie
ervaring met de probk
over de afzet van lysin
(Van onze
luchtvaartredacteur)
AMSTERDAM De fa
kant van de luchtbus DC
de McDonnell Douglas Coi
ration in Long Beach (Am
ka), heeft alle maatschapp
die de DC-IS gebruiken
vraagd erop toe te zien dal
instructie* voor het vergrei
len van de vrachtdeu
nauwgezet worden opgevo
Dit naar aanleiding van
Ie kolom slotkoersen
e a
Actieve aandelen
Handel en industrie
AKZO f 20 63,90 54,
ABN f 100 244,00 244,
Amro tO 65,00 65,
Am. Kobbe* 160 219,50
DeU-Mlj li 107,50 107,
Dordtscbe F. 80 118,20
118,9
8,90
Dordtscbe F. Pret 117,80 118,80
Helneken H. 85 164,70 164,70
179,30 178,00
143,50 141,50
66.50 68,50
Heinekaa f 86
HAJn 80§
Hoogav. 80
HVA
HVA Gert.
KLM t 100
Kon. Olie J 80
KNSM J 100
Net. Ned. f10
Ommeren Gert
Philips J li
Philips dlv. 1974
Robeco J 50
Roiinco 50
Scheep* Un f 50
Unilever f 80
76,50 75,
72,50 74,
94,60 95,
143,50 146,
64,50 64,
336,50 340,
32,70 32,
32.00 31,
204.30 204,
137,80 138,
107.70 110,
109,30 106,
Actieve obligaties
staatsleningen
91,50
91,r
90.70
96,00
92,40
92,30
98,00
97,90
88,30
87,70
96,80
87,50
86,60
86,00
92,90
84,00
86,00
85,70
83,90
61,40
81,30
80,70
91,50
91,20
90,70
95.90
92,20
92,00
97,90
97.70
87,90
87.20
95,90
87,30
86,30
85,80
92,70
83,50
85,90
85,40
83,60
81,10
81,00
80,40
83,80 83,50
79,80 79,40
78.00 78,50
81,80 81,50
81,30 81.00
80,10 7980
79,70 79,30
76,00 75.80
83,60 83.80
77,20 77,20
82,00 82,00
76.30 76,10
72.90 72,90
99,30 99,30
83,00
73,70
73,20
71,30
72,40
79,00
71,20
71,60
66,50
95,10
83.30
78,70
83,20
68.30
68,3U
73,54
73,04
71,IC]
72,2
78,84
71.04
70,94
66,54
95,04
68.54
68,34
IkiMÊÊtiOÊÊlB
MriÉ
JB
