Een ingewikkeld en dramatisch conflict in Prinsenbeek Anton Philips lichtend voorbeeld voor elke sakenman Maat vol Klachten Verstoord Poetsen Vrijheid van Polen staat voorop GRONDLEGGER PHILIPS-IMPPERIUM 100 JAAR GELEDEN GEBOREN buitenland papier iw pen Ploegendienstwerk OUD-STRIJDERS IN BREDA BIJEEN Gerard Rusland Televisie Directeur pRINSENBEEK „Iedereen tevreden met Hagedonk" stond er boven het verslag van de opening van het nieuwe verzorgingshuis op 18 mei 1972. Niemand kon toen vermoeden dat het huizenhoog boven Prinsenbeek uitrijzende verzorgingstehuis twee jaar later het tafereel zou worden van een in bejaardenkringen toch unieke bezetting en van een conflict dat even dramatisch als ingewikkeld mag worden genoemd. Dramatisch omdat het conflict het ontslag tot gevolg heeft gehad van directeur Loose, zijn echtgenote die hoofd was van de huishoudelijke dienst en van twee personeelsleden, waar van er een zelf ontslag nam omdat zij niet wilde werken onder een andere directie. Dramatisch zeker ook omdat er onder de bewoners spanningen ontstonden, die bepaald niet bevorderlijk zijn voor wat genoemd wordt „een rustige oude dag". Een ingewikkeld conflict ook, omdat bijna niemand meer in staat lijkt om te beoordelen waar nu precies de fouten zijn gemaakt en als ze werden gemaakt in hoe verre ze dan van voldoende gewicht waren om er zulke vergaande bestuursmaatregelen op te laten volgen. De heer Loose 9 Mevrouw Loose WAAR GING HET FOUT IN HAGEDONK Jpt er iets heel erg fout is gegaan in de communicatie of samen werking tussen bestuur en directie staat wel vast. Kort- en simpelweg ge zegd tussen het bestuur en het echtpaar Loose boterde het al enige tijd niet, om dat dit bestuur van oordeel is dat-het -echtpaar Loose heel strak geredigeerde richtlijnen negeerde en er stemming mee kweekte onder de bewoners tegen het bestuur. Die stemmingkwekerij te gen alles wat het bestuur ondernam is, volgens de voorzitter van het stichtings bestuur ir. P. J. van Dalen vooral de laatste maanden erg toegenomen. „Dat moet", aldus de heer Van Dalen de verklaring zijn van de laaiende adhesie die onder de bewoners ontstond toen vaststond dat het echt paar Loose de laan uitging'.. Eerder vertelde ons ir. Van Dalen dat „die bewoners door het echtpaar zijn volge pompt met haatgevoelens je gens het bestuur." het bleek veel meer nodig om een hulp in de keuken aan te stellen. We hebben in betrekkelijk korte tijd drie koks gehad. Er was een groot verloop onder het per soneel, omdat voor nieuw personeel maar één keuze mogelWijk was. V-ór het echt paar Loose en tegen het be- stuüir. Wie zich daar tegen verzette of zidh zelfs maar neutraal opstelde werd geiso- leerd. We hebben in richtlijnen Tfctideirjir "gasraaEf """SaV mé- vrouw Loose zich uitsluitend met haar huishoudelijke taak diende te bemoeien, dat de kok meer armslag diende te krijgen, dat het personeel neelsbestand uit te breiden tot 22 man, met de belofte dat in het daaropvolgende jaar een uitbreiding zou wor den overwegen tot 23 man. We waren dus ruimschoots tegemoetgekomen aan de wensen van de heer Loose. In plaats van erkentelijkheid voor die tegemoetkoming er voeren we vorig jaar oktober dat de een commissie van bewoners en personeelsleden naar de burgemeester was gestapt om zich te beklagen ever- -de- gebrekkige perso- neelssituatie. Het verzorgingshuis Hageldonk te Prinsenbeek. In de uitzending van Brandpunt" en ook in uw verslag is ten onrechte de indruk gewekt dat ons voor naamste bezwaar tegen heit echtpaar Loose zou zijn, dat mevrouw Loose te proper zou zijn. Er is veel meer a^n de hand: Het contact met de bejaar den mocht alleen worden ge voerd door mevrouw Loose m het hoofd verzorging mej. Blom. Het overige personeel mocht niet met de bej aandien praten. Een ander bezwaar is dat het personeel te weinig zelf standigheid verkreeg en te weinig mogelijkheden had om initiatieven en capacitei ten te ontplooien. Mevrouw Loose is aange steld als hoofd huishoudelij ke dienst, maan spoedig bleek dat zij alle touwtjes in handen had en dat haar man maar eer. stroman was Zij bemoeide zich met alles en met iedereen. .Gebleken bij voorbeeld dat de kok geen menu's mocht samenstellen on geen inkopen mocht doen, maar hij was wel verplicht om 214 uur te poetsen in de keuken. De heer Loose drong voortdurend aan op uitbrei ding van van het aantal ue- jaardenverzorgsters, maar 9 Ir. P. J. van Dalen meer ontplooiingskansen moest hebben, dat de bewo ners met grotere wellevend heid te woord moesten wor den gestaan en dat mutaties onder het personeel voortaan vooraf aan het bestuur moes ten worden voorgelegd. Er waren nog meer voorschrif ten. Hoofdzaak is dat het echtpaar Loose zijn handte kening onder die richtlijnen plaatste en beloofde ze loyaal te zuilen uitvoeren." De heer Loose zegt daar niet van op de hoogte te zijn geweest, maar hij moet dat hebben geweten. Dat was voor ons de klap op die vuur pijl, nadat inmiddels ai van achttien bewoners klachten waren binnengekomen over gebrek aan privacy en on vriendelijke behandeling. Er is daarna in januari nog een keer geprobeerd om met het echtpaar Loose tot zakelijke afspraken te komen. Opnieuw werd loyale medewerking be loofd, maar er veranderde niets. Voor ons was toen de maat vol." Het echtpaar Loose werd duidelijk gemaakt dat er niets anders opzat dan ontslag aanvragen. We heb ben sterk de indruk dat de heer en mevrouw Loose de bejaarden de laatste twee maanden met allerlei feestjes en toestanden in de watten hebben gelegd om hen bij een eventuele confrontatie met het bestuur achter zich te krijgen. De moeilijkheid met het echtpaar Loose is dat het nooit tot enig. com promis bereid is geweest.. Het bestuur was hun haait- knobbel. En dat gaf anidraag- lijke spanningen in huis". „Als het niet zo'n intrieste zaak was, zou je bijna in lachen uitbarsten" zegt een bewoner van Hagedonk die al sinds de opening in dit verzorgingscentrum woont. „Wij bewoners zijn door en door tevreden over de ver zorging hier in huis en in plaats dat ook het bestuur daar vrede mee heeft pro beert dat ons voortdurend aan te praten dat wij eigen lijk ontevreden zouden moe ten zijn. Dat is toch een lachwekkende zaak". De be woners van „Hagedonk" die naar de televisieuitzending van „Brandpunt" hebben ge keken geloven gewoon niet dat de motieven die ir. P. J. van Dalen op het scherm geeft, ook maar door één in stantie als serieuze ontslag motieven kunnen worden aangemerkt. „Als er andere motieven zijn, waarom krij gen wij bewoners die dan niet te horen?" zo vragen zij zich af. 'Als er in dit Prin- senbeekse bejaardenconflict één ding duidelijk is gewor den, dan is het zeker wel dat de bejaarde bewoners zich niet meer als een groep on mondige kleuters laat behan delen. Zeker niet als het gaat om de beslissende vraag bij welke directie zii zich geluk kig voelen. Ir. Van Dalen zet daar vraagtekens achter. „Hoofdzaak voor de bewo ners is dat zij een goede verzorging krijigen. De be noeming en het ontslag zijn zaken die het bestuur aan gaan". Het ziet er naar uit daj het bestuur in de perso- neelsbewonerscommissie on der voorzitterschap van de heer W. Mouwen een onder handelingspartner tegenover zich 'heeft waarmee het ter dege rekening heeft te hou den. De verhouding tussen be stuur en bewonerscommissie was tot voor kort erg goed. Ir. Van Dalen laat ons een brief lezen van die bewonerscom missie waarin staat dat die commissie erg tevreden is ever de gevoerde besprekin gen met de voorzitter. In de woonkamer van het echtpaar Loose is het eerste wat opvalt een grote hoe veelheid paparassen op die grond, op de bank en op het lage tafeltje. Daar ligt ook de ontslagvergunning bij van het GAB, waarin staat- vermeld dat „de continuering van de arbeidsverhouding onvoldoende waarborgen biedt voor een goed samen spel tussen beleid en uitvoe ring". Een simpel briefje dat echter het resultaat is van een uitvoerige procedure waarin werknemer en werk gever, arbeidsinspectie en di recteur van het GAB hun inbrenig hebben geleverd, voordat de laatste tot een beslissing kwam. Mevrouw Loose (33) is een donkere bijna Spaanse Brabantse, af komstig uit de Peel, oud- verpleegster en met jaren lange administratieve erva ring op kantoor. „In mijn aanstellingsbrief staat letter lijk vermeld „de meer con crete vormgeving van uw werk. zal iiiL.uw. eigen.nmbi- ties en kundigheden naar vo ren moeten komen". „Dat is wel wat anders dan wat twee jaar later in de richtlij nen wordt gesteld, n.l. dat ik mij in mijn werk uitsluitend tot de huishoudelijke dienst dien te beperken." „Het be stuur weet dat wij ons altijd kapot hebben gewerkt voor het tehuis, waarin tot sep tember 1973 een voortdurend personeelstekort heeft be staan. Het gevolg van die onderbezetting was o.a. dat vorig jaar niet alleen mej. Blom, het hoofd van de ver zorging, maar ook mijn man en ik op ziekenverlof moes ten worden gestuurd". De heer Van Dalen ontkent ook niet dat U hard hebt gewerkt. Hij zegt zelfs dat U te veel werk naar U toetrok en daardoor andere perso neelsleden te weinig armslag bood. Mevrouw Loose: „Er is bij mijn weten maar één keer een conflict geweest met een kok. Dat was kort na mijn overspanning en daarvoor heb ik het bestuur zeker drie keer mijn excuses aangebo den. Het wordt me nog altijd verweten. En wat de verzor ging van de bejaarden be treft. Laat de bewoners zelf spreken. Ik ben inderdaad erg proper. Ik ga er vanuit dat de bewoners' het net zo netjes willen hebben als vroeger in hun eigen huisje. Als hoofd van de huishou ding is dat bovendien mijn taak. „Neen" zegt dan het bestuur „Laat het huis gerust maar wat vuiler worden, dan wordt het leefbaarder voor de mensen". Met alle respect voor oudere mensen, maar die hebben vanwege hun leeftijd nu een eenmaal hun kwaaltjes. Moet ik dat laten liggen? We hebben alles ge daan om het de bewoners zo gezellig mogelijk te maken. De bewoners hadden alle vrijheid, bezoek van kinde ren werd juist erg gestimu leerd, onze vieringen zijn voor de bejaarden onvergete lijke feesten geweest. De sfeer in het tehuis stond bij ons hoog genoteerd. Die plantenversiering in de hal van het tehuis hebben wij zelf aangelegd". Ir. Van Dalen sprak in zijn bezwaren tegen u van inti midatie van bejaarden en van een te dominerende rol die u speelt in een tehuis waar tenslotte uw man direc teur was? Het echtpaar Loose ant woordt bijna gelijktijdig: „De gevolgen van die intimi datie ziet u aan de overkant- Bejaarden gaan in het tuintje wandelen en komen voor de ramen om ons toe te zwaai en. Mevrouw Loose: „En wat mijn al te dominerende rol betreft: Mijn man was direc teur, mej. Blom was hoofd van de verzorging en ik had de leiding over de huishou delijke dienst. Dat drietal vormde een soort dagelijkse staf. Is het zo vreemd dat mijn man bij afspraken met het bestuur ook rekening hield met de wensen van mijn staf?". „Er is nog iets", voegt de heer Loose er aan toe, „Het bestuur verwijt ons dat er door ons beleid een tekort op de begroting is ontstaan van f 70.000,- Ze zijn vergeten hoe mijn vrouw in het eerste jaar twintigduizend gulden heeft uitgespaard door de voedings- prijzen zo laag mogelijk te houden." Inmiddels varieert de stemming in Hagedonk van rustig tot gedrukt. De hou ding van de meeste perso neelsleden tegenover het nog altijd bijna voortdurend aan wezige bestuur blijft koel en vijandig. Ir. Van Dalen voelt zich eigenlijk door bewoners, en personeel een tikkeltje in zijn hemd gezet: „Het voort durende g :vecbt met het echtpaar Loose over de nale ving van onze beleidslijnen was niet in ons maar in hun belang". Maar tenslotte over wint bij hem optimisme. Vanuit een soort lange ter mijn wijsheid overweegt hij: „De volgende directeur is misschien stukken beter. Het was tenslotte Onze Lieve Heer niet"Mevrouw Van Dalen brengt koffie.. Zonder venijn, maar wel te leurgesteld zegt ze: „Mijn man heeft er dag en nacht voor gewerkt. En wat kriigt hij nou? Stank voor dank".. GERARD VAN HERPEN.. Brieven voor deze rubriek moeten met volledige naam en adres worden ondertekend. Bij publikatie zullen deze vermteld worden. Slechts bij hoge uit zondering zal van deze regel worden afgeweken. Naam en adres zijn dan bij de redactie bekend. Publikatie van brie ven (verkort of onverkort) betekent niet dat de redactie het in alle gevallen eens is met inhoud, c.q. strekking. In vele dagbladen staan aan lokkelijke advertenties van verschillende bedrijven om te komen werken in ploegen dienst. Voor bepaalde soorten werk, is dit werken in ploe gendienst, een economische noodzaak. De mensen die dit werk doen brengen voor deze econo mische noodzaak zware of fers voor zichzelf en hun ge zinnen. .Wordt dit dioor heit be drijfsleven wel voldoende ge waardeerd!? Dit is niet alleen uit te drukken in een geldelijk voordeel in 't loonzakje. .Wordt het geen tijd dat een ieder die in het bedrijfsleven leiding geeft aan mensen en dit ploe- genwerk nog nooit heeft ge daan, ook eens een tijdje mee gaat draaien liefst in vier- ploegendienst. Men zou dan aan den lijve ondervinden wat men moet doen voor dat meer loon en meer vrije tijd over dag. Ook de sociale benade ring tusen de leidinggevende en uitvoerende groep werkne mers in de bedrijven zou er misschien beter op worden. De diure advertenties werpen dan misschien meer vruchten af. BREDA P. VAN GURP (Van een onzer verslaggevers) BREDA Poolse oud-strij ders van de kringen Amster dam, Ridderkerk, Rotterdam, Utrecht Lutterade, Venlo en Vlissingen hebben hun lande lijke jaarvergadering gehou den in Beurs-Modern te Bre da. Tijdens deze vergadering werd een drietal resoluties aangenomen. In de eerste re solutie wordt vastgesteld dat de strijd voor de vrijheid van Polen voorop staat, dat hier voor financiële middelen drin gend nodig zijn en dat daarom een beroep op de leden en op alle in Nederland woonachtige Polen wordt gedaan om lid te worden van het Vrij Polen Fonds. De tweede resolutie heeft betrekking op de noodzaak van verhoging van contribu ties, terwijl in de derde wordt gesteld dat het vrije woord „een machtig wapen is in de strijd tegen de communistische tirannie in Polen door de Sovjet-Unie". Tot landelijk voorzitter van de vereniging van Poolse oud- strijders in Nederland werd voor de komende twee jaar gekozen de heer B. Oposlki uit Utrecht. Tussen de brieven en tele grammen die de vergadering ontving bevond zich ook een schrijven van de oud-comman dant van de éerste Poolse pan- tersdivisie generaal S. Mac- zek. Er veranderde volgens de heer an Dalen echter niets Het overdreven gepoets en gewerk, zelfs op zondag als de mensen bezoek hadden, bleef doorgaan en het echt paar bleek nergens tijd voor te hebben. „Inmiddels was er een verzoek geweest van de heer Loose om het personel uit te breiden tot 231/2 man. We zaten toen op achttien mensen. Op advies van de consulent van de NCHB werd besloten om het perso- (Van onze redactie binnenland) EINDHOVEN Morgen is het precies honderd jaar gele den dat Anton Frederik Phi lips in Zaitbommel werd gebo ren. Vijf jaar na zijn geboorte, in 1879, vond Edison in Ame rika de gloeilamp uit en wat Anton Philips in Eindhoven met die gloeilamp heeft ge daan, is inmiddels over de he le wereld bekend. Antons vader was tabaks handelaar in Zaitbommel, die zich ook weerde op andere gebieden in de wereld van de handel. Na de HBS in Zait bommel bezocht hij de Open bare Handelsschool in Amster dam. Daarna wierp hij zich in Londen in de effectenhan del. Ondertussen had vader Phi lips zijn oudste zoon Gerard, die zijn ingenieurstitel had be haald en gek was van elektro techniek, de kans gegeven met gloeilampen te experimente ren. Gerard kreeg in Breda een stuk grond voor een fa briek, maar besloot toch zijn industrietje in Eindhoven op te zetten. Dat was in 1891. Al gauw bleek dat de we tenschapsman Gerard Philips moeilijkheden had met het runnen van de gloeilampenfa briek. Daarom werd op een familieraad besloten Anton uit Engeland terug te roepen. An ton nam de verkoop onder zijn hoede en de eerste winsten werden binnengehaald. In 1898 trouwde Anton Phi lips met Annetje de Jongh. Het echtpaar ginig, met het Degm van wat later een enor me kunstverzameling werd (hij had net een echte Van Gogh gekocht voor 375 gul den), wonen aan de Eindho- vense Vestdijk. Anton was nog geen halfjaar getrouwd of hij vertrok naar Rusland om te voorkomen dat zijn Duitse concurrenten dit reus achtige afzetgebied in zouden pikken. Hij was toen 24 jaar. jaar. Hij voorzag het hof van de Russischetsaar van 50.000 gloeilampen en verkocht in enkele weken de halve jaar- produktie. In de daaropvolgen de jaren verzekerde hij de Eindhovense gloeilampenfa briek van klanten in Frarnrijk, Spanje en Italië. De produk- tie steeg en er kwam steeds meer personeel bij. Philips werd een hele „grote", waar de (vooral Duitse) concurren tie niet meer omheen kon. In Berlijn werd een syndicaat in elkaar geschroefd onder liding van Anton UPhilips en werd 't afzetgebied onder de kempha nen verdeeld. Philips sprong er direct In en ging radio-onderdelen en ont- vangbuizen maken. In 1927 werd de eerste kortegolfradio- verbinding tussen Eindhoven en Oost- en West-Indië tot stand gebracht. In hetzelfde jaar bracht de ondernemer ook zijn eerste complete radio-ont- anger op de markt. Nieuwe typen gloeilampen werden vervaardigd, moderne machines kwamen binnen uit Amerika en Philips kreeg een eigen glasfabriek. De eerste personeelswoningen werden in gebruik genomen (het huidige Philipsdorp bij het voetbalsta dion). In de twintiger jaren ging broer Gerard met pensi oen en stichtte Anton Is nieu we directeur fabrieken in Po len en Spanje. Toen kwam de radio op. DyAnton Philips op 31 januari 1949 oog in oog met een nieuw medium: televisie. In 1928 ontving Anton Phi lips een eredoctoraat in de economische wetenschappen van de Nederlandse Handels hogeschool in Rotterdam. Op dat moment telde de onderne ming 31.000 werknemers, waarvan 18.000 in Eindho ven. Dr. A. F. Philips trad in 1939 af als president-directeur. Hij was nog getuige van de eerste experimenten met tele visie, een nieuw produkt waar de N.V. Philips wel brood in zag. In 1951 overleed Anton Philips. Een bijna Amerikaan» voorbeeld van de succesvolle ondernemer die met niets be gint en bij zijn dood een we reldimperium achterlaat.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1974 | | pagina 11