1
IREN"
N
DATSUN:
dit jaar
10 pet
minder
auto's
HUI
ENERGIECRISIS EN
TEKORT AAN STAAL
30 Auto's
te pletter
gereden
JVAV
S
o
en
j BEL
zen
Fraassen
Fraassen
IE-
>ef MIDDELBURG
re\
(ezeró
via
ruime
informatie
OPLOSSING PUZZEL
VORIGE WEEK
a mm vmn aan e
em nas B HES BH
ana ananaran vinn
flaraZÜ QE0S0 K3DQB
10 INSTUREN
NAAM
STRAAT
WOONPLAATS
PRIJSWINNAARS
m m m m m
m a m c
n a a a
ZATERDAG 2 MAART 1974
zeker bij
UUSTWEZEL Belgig
20 km van Berda
KASTEN -
ïezorgd
mogelijk
4innenschieting op 2 wlpp
]ondag 3 maart bij
P. CLAESSENS
iamswaarde. Begin 15.00
ociëteit „De Vrede".
ichieting zaterdag 2 maart
C.AFé „CENTRAAL"
Suiddo-rpe. Inleg f 5,5, terug f
gratis f 21.-. Begin 15.00
chieting op zondag 3 maart
P. DE CALUWE
e Graauw. Inleg f 5.25. begin
5.00 u.
AARDE
irij „VOGELPIEK"
145, 3e pr. nr. 2,
1571, 6e pr. nr. 1810,
r. 3153, 9e pr. nr. 1157,
r. 3458, 12e pr. nr. 1655,
r. 1811, 15e pr. nr. 3154,
r. 1334, 18e pr. nr. 3844,
1350, 21e pr. nr. 26,
Ir. 2236, 24e pr. nr. 3250,
r. 1146, 27e pr. nr. 408,
r. 1561, 30e pr. nr. 3464,
r. 2221, 33e pr. nr. 620,
r. 1268, 36e pr. nr. 1716,
r. 2079, 39e pr. nr. 3083,
864, 42e pr. nr. 1394.
traal 21' - Telefoon 0 1184-7710 I
-9115
ah.3.6-, - Telefoon 0'1 150-2251
US waar u bijzonder goed
[mientalie eY| Cfeprêklng van 'U*
ar, boot en eigen auto
onze
de
ruimte
IA
injo
om
de
wea
naar
uw
Ook de Japanse auto-industrie ziet zich onder druk
van de energiecrisis genoodzaakt de produktie te beper
ken. Nissan Motor Comp. (Datsun) heeft onlangs beslo
ten de produktie dit jaar met tien procent te verminde
ren en tegelijk is het besluit gevallen een verschuiving
in de produktie van grote middenklassers naar kleinere
wagens te realiseren.
i TJmimnfp Tohnt^ hrentipn
flits tientallen puntlassen aan
>atsuns-in~wording.
Een experimentele Datsun wordt met een snelheid van 80
km/uur gecrashed tegen een betonnen muur.
Evenals Toyota en Hon
da werkt ook Nissan aan
veiligheidsauto's. Momen
teel worden er twee typen
ESV's (experimental safety
vehicle) aan uitgebreide
proefnemingen onderwor
pen en tien exemplaren zijn
ter beschikking gesteld van
een onafhankelijk instituut,
het JARI (Japans Automo
biel Research Instituut), om
getest te worden.
In totaal heeft Nissan tot
dusver 60 ESV's gemaakt,
waarvan er dertig tegen
een muur te pletter werden
gereden om vast te stellen
hoe groot de overlevings
kansen van de inzittenden
zijn bij botsingen met va
riabele snelheden.
ESV type 1 is o.a. voor
zien van een plastic front
en heeft een periscoop
waardoor het achteruitzicht
driemaal zo breed is als bij
een normale binnenspiegel.
ESV type 2 heeft o.a. de
achterlichten in de achter
ruit en schokabsorberende
bumpers, alsmede ver
sterkte flanken. De kost
prijs van een grotendeels
met de hand gemaakte ESV
is 1 miljoen gulden en tot
dusver is men bij Nissan
geneigd de voorkeur te ge
ven aan versterkte auto
gordels boven de vooral in
Amerikaanse ESV's toege
paste luchtkussens, die vol
gens Japanse ingenieurs (3
veel lawaai produceren, te
veel ruimte innemen en te
kostbaar zijn.
„Maar" zo zegt de algemeen
directeur van Nissan, de heer
R. Yamazaki, „het is niet dui
delijk of de huidige vraag van
het publiek naar kleinere en
zuiniger auto's lang zal duren.
De laatste jaren was over de
gehele wereld een duidelijke
tendenz te bespeuren naar
grotere, ruimere auto's en wie
zal zeggen of daarin nu defi
nitief verandering is geko
men?"
De heer Yamazaki zegt ver
der dat een dergelijke over
schakeling in zijn bedrijven
geen eenvoudige zaak is. „Het
vergt twee jaar om onze lo
pende banden geheel op de
produktie van kleine auto's,
zoals de 100 A en de 120 Y,
over te schakelen. En in twee
jaar kan veel gebeuren. Per
soonlijk verwacht ik dat de
situatie zich in die tijd weer
zal wijzigen en wat moeten
wij dan met een overproduktie
aan kleine wagens?"
Behalve een mogelijk tijde
lijke verschuiving in de vraag
van het publiek ziet Nissan
zich voor nog ar.dere grote
problemen gesteld. Een van de
voornaamste moeilijkheden
wordt gevormd door de steeds
stijgende grondstofprijzen die
uiteraard doorwerken in de
kostprijs van de auto's. Sinds
oktober zijn de Datsuns in
Japan tweemaal in prijs, in
totaal met 17 pet., verhoogd
en het kan niet anders of dit
zal in de exportprijzen moe
ten doorwerken.
TEKORT
De heer Yamazaki noemt is
een ander levensgroot pro
bleem voor Nissan het tekort
aan staal, dat vorig jaar reeds
manifest werd als gevolg
waarvan de export moest wor
den beperkt. De geplande pro
duktie van 2,2 miljoen eenhe
den kon daardoor niet worden
bereikt, het werden er 1,9 mil
joen, waaraan ook het perso
neelstekort, waarmede Nissan
te kampen had en nog heeft,
debet moet worden geacht. De
export liep vorig jaar met 1
pet. terug tot 710.000 eenheden
die voornamelijk hun weg
vonden naar Zuidoost Azia
tische landen, Amerika, Aus
tralië en Europa, waar Groot
Brittannië met bijna 54.000
9lo->
0 Eindcontrole van een Datsun Bluebird in de Nissan
Oppatna-fabriek. .,L
.is sawraxyn
wagens Datsuns beste klant
was.
Nissan beschikt in Japan
over 7 fabrieken en bijna
driekwart van de totale pro
duktie bestaat uit personen
wagens. In deze fabrieken
werken 52.000 mensen, uitslui
tend mannen (gastarbeiders
zijn hier een onbekend feno
meen) en daarnaast heeft het
concern eigen vestigingen in
22 landen. Na Tovota is Nissan
de grootste automobielfabriek
van Japan en in grootte neemt
het de vijfde plaats in van
alle Japanse ondernemingen.
Alles wordt op haren en sna
ren gezet om concurrent To
yota van de eerste plaats te
verdringen maar of dit onder
de huidige crisisomstandighe
den op korte termijn zal luk
ken. is zeer de vraag.
ROBOT
In de fabrieken waar de
Datsuns worden gemaakt
wordt gewerkt volgens de mo
dernste produktiemethoden
met als neusje van de zalm
volautomatische robot-pum-
lasmachines die in weinig se
conden 160 puntlassen in de
wielkasten aanbrengen, waar
na de arm van de puntlas-ro-
bot opzijzwaait om zich even
later te buigen in de wielkas
ten van een volgende karkas.
Opvallend is ook dat de Ja
panse arbeider zijn werk met
grote ijver en zorg verricht.
Hij stelt er een eer in punt
gaaf werk af te leveren en
voelt zich in grote mate ver
bonden met het bedrijf waar
hij veelal reeds op zijn acht
tiende jaar begint en dat hij
zijn arbeidsleven lang trouw
blijft.
De arbeiders hebben een
grote mate van inspraak. Elk
plan voor wijzigingen van
produktie, arbeidstijden enz.
wordt eerst aan de laagste af
delingen van het bedrijf ter
bestudering voorgelegd, be
landt vervolgens op de ho
gere niveau's en wordt eerst
in laatste instantie door het
management beoordeeld.
Wordt het plan door de een of
andere afdeling afgewezen of
bekritiseerd dan gaat het te
rug naar de opstellers voor re
visie.
Opvallend is ook het geringe
ziekteverzuim dat met 5 pet.
zeer gunstig afsteekt tegen
b.v. de Fiatfabrieken waar
men kampt met een absen
teïsme wegens ziekte van
14 pet. Slechts eenvierde van
de arbeiders van Nissan be
schikt over een eigen auto,
hoewel de overgrote meerder
heid 5090 km. van zijn werk
woont.
Het openbaar vervoer is in
Japan echter dermate fre
quent en comfortabel, het
parkeerprobleem zó levens
groot, dat slechts weinig
werknemers met de eigen auto
naar de fabriek gaan. Ge
middeld verdient een arbeider
van Nissan 100.000 yen (dui
zend gulden per maand, maar
vorig jaar ontving hij twee
maal een bonus van in totaal
5,8 maanden terwijl hij voor
overwerk 25 pet. extra tou
cheert. Onder druk van de
energiecrisis zijn de fabrieken
van Nissan sinds 1 januari op
zaterdag gesloten en het kan
toorpersoneel werkt sinds die
datum twee zaterdagen per
maand. Waaruit blijkt dat de
vrije zaterdag in Japan nog
geen algemeen verworven
goed is.
man ra mm, maaa
mmm mowaa seias
sasa aam mua 000
»n r.inn asa ara
0 UnrïDf'f 0000153 E
bbhh traan tnaota
tumu mnatm mmm
wmrs SQEESQSta aan
bh aan m aam era
aan tmn mna n
<ann s 0 aaa
HS00000 QQ00HEIQ
A L c\fl KË3 TmH<5 fc* JZ> /Y I
uwm ana eheh
a Barat-in stisas a
aa rJDD i2EQ Ï2B
ana msm aan aan
anna 00000 SEHG
BO0Ï3 E100 Ï10E0
\tj\o\p\p\e\t\r\e\K\e\Ni
REDACTIE
„DE STEM"
REIGERSTRAAT 16
BREDA
Inzenden vooi dinsdagmiddag
12.00 uur
Zet or de enveloppe in de lin-
^er-bovenhoek „Weekendpuz-
sel"
HORIZONTAAL:
1. gelooide huid; 6. stuk
karton; 11. deemoedig; 13. be
paalde aap; 15. roemen; 16.
verkooptentje; 17. hark; 18.
vreemde munt; 19. in orde; 20.
vreemde munt; 22. door mid
del van; 23. tarif normal; 24.
lichaamsdeel; 25. op een keer;
27. Chinese munt; 28. reeds; 29.
niets; 31. gesneden stier; 33.
slingerplant; 36. sterke drank;
37. belegering; 39. bittere plant
41. valse sleutel; 42. snijwerk-
tuig; 43. huisdier; 44. roosvor-
mig versiersel; 47. Hildebrand;
50. kei; 51. snavel; 53. werke
lijk; 55. soortelijk gewicht; 56.
bijbelse figuur; 58. nummer; 59
godsdienst; 61. jongensnaam;
63. tekst met melodie; 65. me-
terton; 66. deel van het hoofd;
68. vaartuig; 69. Europeaan;
70. knaagdier; 71. Europeaan;
73. mist; 74. gekheid; 75. zacht
kermen; 77. loszittend kleding
stuk; 79. eentonige voordracht;
80. schande.
VERTICAAL:
1. studeren; 2. lusthof; 3.
boom; 4. bijwoord; 5. bepaald
kaartspel; 6. tweebultig dier;
7. als volgt; 3. houding; 9. biet;
10. hijswerktuig; 11. veter; 12.
begerig; 13. veerkrachtige
reep; 14. handel; 19. onderoffi
cier; 21. Verenigde Naties; 24.
plant die het linnen levert; 26.
voorgerecht; 28. gift aan een
arme; 30. samentrekking van
het middenrif; 32. flard; 34.
dierengeluid; 35. pakken; 37.
zuivelprodukt; 38. bijwoord;
40. voorzetsel; 41. laborato
rium; 44. rocket target; 45.
overwinning; 46. koeiemaag;
48. watervogel; 49. selenium;
50. geknotte stam; 51. verhit
ten tot iets een korst krijgt;
52. opvolger van de profeet;
54. deel van het alfabet; 56.
slingerplanten; 57. bepaald
zwartsel; 60. gevlochten touw;
62. zonnegod; 64. daar; 65.
schilder (D); 67. deel van een
schip; 70. toespraak; 72. straat
(F); 74. lofdicht; 76. momen
teel; 78. niet even.
1E PRIJS:
f25,—
W. Cornelissen,
Tulpenstraat 45,
Breda
2E PRIJS:
f 15,
Mevr. N. Dingenouts-
van Tiel,
Marisstraat 10,
Terneuzen
door JAN EDINK
en na een tiental zetten staakte wit de strijd en
gaf het op.
Ook Michel Grégoire uit Loncin, België, onder
vond het combinatoire vermogen van Bassirou Ba
in de navolgende stand.
Onder de deelnemers aan de meestergroep in het
5e Suiker-damtoernooi waren twee talentvolle jon
ge spelers uit Dakar, Senegal.
Vooral de 19-jarige Bassirou Ba die ex aequo als
eerste eindigde in het nationale kampioenschap van
Senegal 1973, bleek zich zeer goed aan te kunnen
passen en wist onbedreigd met 14 punten uit 9 par
tijen zonder één verliespartij winnaar te worden.
Evenals Baba Sy heeft hij een goede speurneus
voor combinaties, doch ook zijn positionele opbouw
laat niets te wensen over. Wij twijfelen er niet aan
dat deze jonge speler nog wel meer van zich zal
laten horen.
Hieronder volgen een drietal fragmenten van zijn
partijen uit de meestergroep die duidelijk maken
waartoe Bassirou Ba op damgebied in staat is.
Tegen de Italiaan Guido Badiali uit Mantova
wist Bassirou Ba met zwart de stelling van zijn
tegenstander door omsingeling krachteloos te ma
ken wat in het eerste diagram duidelijk te zien is.
p j~;
,81
f i k i
üp up up up p
h m "o* laf
n m o; t
o o o O *'1
O S O 1
g C- s"
Grégoire met zwart nam hier de ruil (1721)
26x17 (12x21) 29—24! Er dreigt nu 34—29 (23x25)
24—20 (15x24) 38—32 (27x29) 39—33 (28x39) ad.
Lib. 43x1. Zwart antwoordde met (14—19?) waar
na slagwerk ontstaat die vele dammers doet water
tanden door: 24—20 (15x24) 34—29 (23x25) 38—32
(27x29) 3933 (28x39) ad. Lib. 43x5! en zwart geeft
het op.
Ir. Jean Yves Maquet uit Lyon, Frankrijk had
met wit een redelijke stand opgebouwd doch raakte
op de 27e zet het spoor bijster.
t a m M
O 8 g B
S 8» -S» SB
d m o
a o o o a
s a o i i
"i a u
- g s. s
mm r: w
m m m m II
o' a'
W fl O s
a o a_»_a
Q
Wit dacht zich gedeeltelijk te kunnen bevrijden
en speelde 31—27 (22x31) 36x27 doch kreeg gelijk
een koude douche toen zwart antwoordde met:
07—22!) 28x17 (23—28) 32x35 (26—31!) 30x8 (3x41)
Hij speelde hier nl. 3025? Veel beter is natuur
lijk de ruil 2419 (13x24) 30x10 (5xl4 gevolgd dooi
2530 (913) 3024. Na 3025 antwoordde zwart
met: (13—19) 24x13 (8x28) 38—32 (27x38) 43x23
(9—13) 49—43 (17—21) 43—38 (13—191 38—32 (19x28)
32x23 (2—8!) 42—38 (4—10!) 35—30 (14—20) 25x14
(10x28) 38—32? (26—31!) 37x17 (28x46) 17x28 (46x25)
Wit geeft het op.
door CONSTANT ORBAAN
Van de vier kandidatenmatches is die tussen
Petrosian en Portisch de spannendste geweest en
dat was ook te verwachten. De Hongaarse groot
meester was voor Petrosian altijd een lastig tegen
stander en hij heeft meermalen van hem gewonnen.
In hun match op Palmo de Mallorca zegevierde
Petrosian op het nippertje; na 12 partijen was de
balans nog in evenwicht. Schaakpropagandistisch
is het jammer, dat er vier spelers uit de S.U.
overgaan naar de halve finale, die nu ook in dat
land wordt gehouden. Indien een niet-Rus zou zijn
gepromoveerd had Nederland als „neutraal" land
nl. een goede kans gemaakt op de organisatie van
diens kandidatenmatch. De meeste deskundigen
houden het er op, dat Spasski zal winnen van
Karpow en Petrosian van Kortsjnoi. Terug naar
Palma de Mallorca met Petrosian's tweede zege.
Wit: T. Petrosian. Zwart: L. Portisch.
Engelse partij.
1. Pgl— f3, Pg8—f6; 2. c2c4, g7—g6; 3. b2—b3,
Lf8g74. Lel—b2, c7—c5; 5. g2—g3, d7—d6; 6.
Lfl—g2, e7—e5; 7. 0—0, Pb8—c6; 8. Pbl—c3, 0—0;
9. d2—d3, Pf6—hö; 10. Pf3—d2, Lc8—g4: 11. a2—a3,
Lg7h6 (Met ziin laatste drie zetten heeft zwart
eigenlijk alleen maar tijd verloren want zijn stuk
ken op de koningsvleugel beschikken niet over
effectieve actiemogelijkheden, inmiddels heeft wit
de damevleugel het toneel van de strijd gemaakt)
12. b3—b4!, Pc6d4 (Dreigt Lxd2, Dxd2, Pb3 maai
dat is gemakkelijk te pareren). 13. h2 h3, Lg4e6
14. e2—e3, c5xb4; 15 a3xb4, Pd4—c6; 16. b4—b5
Pc6e7 (Na deze gedwongen terugtochten moet
zwart een afwikkeling toelaten die de zwakte van
zijn partijopzet duidelijk aan het licht brengt).
17. Lg2xb7, Le6xh3; 18. Lb7xa8, Lh3xfl; 19. Kglxfl!,
Dd8xa8
w
HP
M
A
ui
k
ÜK
'A:
m
k
k
ifH
A
A
F'
o
V"
O Géén
A B 9 8 5 2
O H B
10 4
20. Ddlf3! (De eenvoudige maar zeer doeltreffen
de pointe. Na Dxf3, Pxf3 kan zwart de twee drei
gingen Txa7 en g4 gevolgd door g5 met stukwinst
niet tegelijkertijd pareren. Verder dreigt Dxa8,
Txa8, b6 enz.)
20Da8b8; 21. g3—g4, Ph5—g7; 22. Df3—f6!
(Indien zwart nu Fe7 dekt of wegspeelt volgt Dh4
met stukwinst niet g5 wegens Ph5! gevolgd door
Lg7. In arre moede probeerde zwart nog:)
22Pg7—f5; 23. g4xf5, Pe7xf5; 24. e3—e4,
Pf5—g7; 25. Kfl—el, Pg7—h5; 26. Df6—h4, f7—f5;
27. Pc3d5. Zwart geeft het op. Voor zijn verloren
paard heeft hij behalve een pion geen enkele com
pensatie.
West gever, NZ kwetsbaar. West opende met één
klaver als regel paste noord en oost? Degenen
die met één harten antwoordden kregen vrijwel
geen kans meer hun partners te bewegen naar
slem te gaan. Een beter antwoord op het oostspel
is twee harten, want oost heeft aardige topcon-
troles en wil zeker ook de manche in harten he
reiken. Een verder verloop was: west twee schoppen
oost drie harten west vier klaver oost
vier harten (oost blijft alsmaar aangeven een mini
mum sprongbod te hebben gehad) west zes har
ten. Tegen zes harten startte zuid met ruitenaas,
west (tafel) troefde, hartenheer volgde waarop zuid
niet beken le zodat de rest eenvoudig was voor 12
slagen. Maar er bleek zelfs een overslag mogelijk,
omdat noord gestart was met vier schoppens, drie
hartens, drie ruitens en drie klaveren van HV3.
Na de afgetroefde ruiten in slag 1 speelde oost zes
rondjes harten en ruitenheer, waarna deze eind
stand overbleef:
V 10 9 7
HV
Tafel
A 8 4 2
A
door H. W. FILARSKI
N
W O
B 6 5
7 3
Spelleider
H 3
08
10 4
EENVOUD
Een der principes waarop „natuurlijk bieden" is
gebaseerd, is dat je met een sterk spel tegenover
een partner die opende direct een sprongbod moet
doen vooral wanneer dat sprongbod op laag
niveau kan geschieden. Een les daarin viel te leren
i.idens een paren wedstrijd in het Utrechtse Denk-
iportcentrum:
West Oost
A 8 4 2 »H3
10 4 <?AB87653
Drie spelers hebben nog vijf kaarten, behalve
noord die op oosts laatst gespeelde harten (zeven)
nog een kaart moet afgooien. Welke? Doet noord
klavervrouw weg dan wordt oosts klaver tien hoog.
in werkelijkheic ruimde noord de schoppen zeven
op en nu ging het verder; schoppenheer, daarna
schoppenaas en toen een derde schoppen getroefd.
De schoppen acht van de tafel was nu hoog en de
13 slagen waren een feit. Het „zien" van deze
dwangpositie is niet zo eenvoudig: voorwaarde is
dat één tegenspeler tenminste vier schoppens plus
de klaver HV moet hebben. Daarom moeten dan
ook alle klaveren behalve het aas in west opge
ruimd worden. Een leerzaam partijtje voor ambi
tieuze spelers.
