Prijzen platen
nu vrij gelaten
IN MEMORIAM: GRAM PARSONS
ZOEK DE FOUTEN
winkeliers en
consumenten
deze krant
Pils
radio
televisie
Rusteloos
Byrds
Dramatisch
Tijdlo
os
Staatsbezoek
aan West-Afrika
door radio gevolgd
LUCKY LUKE: „De premiejager'
SUSKE
EJN
WISKE:
De
Gladde
Clipper
vinden elkaar
feilloos in
Donderdag 14 februari 1974
I
Vorige week kwam de elpee „Grievous Angel" uit. Het
tweede en laatste solo-album van de Amerikaanse eountry-
and-westernmusicus Gram Parsons. Eind september van het
vorige jaar stierf Parons op 27-jarige leeftijd. Nu hij dood
is. lijkt zijn grote roem pas te komen. VPRO-luisteraars kozen
zijn LP „G.P." tot de beste van 1973 en pas nu begint het
besef door te dringen dat Gram Parsons, alleen en als lid van
de Byrds en de Flying Burrito Brothers een belangrijke in
vloed gehad heeft op de ontwikkeling van de popmuziek.
Zijn ongewone dood baarde
veel opzien. Parsons kreeg een
hartaanval in een motel en
overleed in een ziekenhuis.
Zijn lijkkist werd echter ont
vreemd en in een oud model
begrafenis wagen (die zo snel
reed dat de mensen op zij
moesten springen) naar het
nationaal park Joshua Tree op
350 kilometer van Los Angeles
gereden. Later werd de kist
met het gedeeltelijk verbrande
lichaam teruggevonden.
Een van Grams roadmana-
gers, Phil Kaufman, werd door
de politie gearresteerd. Op de
hoes van de pas uitgekomen
elpee wordt de naam van
Kaufman echter gewoon ver
meld (hij wordt speciaal be
dankt voor zijn medewer
king), waaruit valt op te ma
ken daft Gram Parsons (of zijn
belangenbehartigers) hem
geen kwaad hapt toedragen.
Jan Donkers, die Parsons
eind 1972 voor de VPRO-radio
interviewde heeft de indruk
dat hij voor zijn dood een
soort mondelinge afspraak
heeft gemaakt over het ver
branden van zijn lijk of iets
in die richting heeft gezegd,
wat door zijn roadmanager
letterlijk is uitgevoerd. Vol
gens Donkers past zoiets niet
alleen bij de altijd nog wat
mystieke Caliifornische sfeer
maar ook bij het karakter van
Gram Parsons.
De dood van Parsons is een
gevolg van zijn rusteloze,
jachtige bestaan. Hij haalde
altijd het onderste uit de kan
en gebruikte vele soorten
drugs om steeds weer energie
te hebben. Hij was volkomen
„op", zijn hart bleef stil
staan.
Op het eerste gezicht' denk
je dat al deze dingen niet bij
hem horen. Hij werd geboren
op het platteland in het zuiden
van de States (in Georgia),
groeide op te midden van
country-and-westernartiesten
en werd zelf ook 'n toegewijd
beoefenaar van deze simpele,
alledaagse muziek.
Toen Gram 8 j. was, ontmoette
hij Elvis Presley en als tiener
speelde hij al in bandjes. De
countrymuziek kreeg hem
volledig in haar greep. Hij
noemde zijn muziek graag
„witte soul" en beschouwde
die als een soort religie. Par
sons wilde iedereen met coun
try in contact brengen, niet
alleen langharige jongeren,
maar ook ouderen.
Maar hij voegde iets aan de
bestaande country-and-western
toe, paste het aan de nieu
we tijd. De muziek kreeg een
steviger basis. Parsons hield
van simpele teksten, maar niet
van de zoete, lege nummers
die veel countrymensen zon
gen. Parsons zei hierover: „Er
zit te veel suiker in. Het leven
is harder dan zij willen doen
voorkomen. Ik heb er geen
bezwaar tegen de werkelijk
heid te laten zien".
Gram Parsons kwam al
gauw terecht aan de westkust
van Amerika, waar hij tripte
en andere middelen gebruikte
en met andere musici in con
tact kwam. Hij verliet de door
hem opgerichte groep de In
ternational Submarine Band
en trad in april 1968 toe tot de
Byrds. Zijn muzikale ideeën -
terug tot de wortels - werden
direct werkelijkheid. De
Byrds werden mede door
Gram -Parsons wild-enthousi-
ast van de country-muziek en
maakten een zuivere cowboy-
elpee: „Sweetheart of the Ro
deo".
In juli van 1968 brak Par
sons alweer met de Byrds. De
groep ging op tournee naar
Zuid-Afrika en dat wilde
Gram niet. Misschien was dat
de reden voor zijn vertrek,
misschien ook ontdekte hij dat
de Byrds toch niet die muziek
maakte die hij voor ogen had.
Hij vormde de Flying Burrito
Brothers met o.a. de ex-B.vrd
Chris Hillman en Sneeky Pa-
te. Met de groep nam hij twee
elpees op, die zeer goed ver
kocht werden. In het voorjaar
van 1969 kwam de definitieve
doorbraak van de country, die
volledig geaccepteerd werd in
popkringen en niet meer al«
rechtse boerenlullenmuziek"
beschouwd werd.
In 1970 stapte Gram uit de
Burrito's. Hij vond het dwang
buis van de commercie te
knellend worden: „Plotseling
werd ons verteld wat we
moesten doen - niet alleen
door de platenmaatschappij,
maar ook door de producers
en zelfs door de leden van je
eindredactie
henk postma
eigen groep. Ik merkte dat we
onze stijl verloren".
Hij stapte er helemaal uit,
ging na-ar Europa zonder mu
ziek te maken. Hij logeerde
bij de Rolling Stones in het
Zuidfranse Cap Ferrat. Zijn
vriend Keith Richard had voor
de Flying Burrito Brothers al
BRUSSEL (ANP) Sinds
het begin van dit jaar zijn in
Nederland de belemmeringen
«oor de vrije concurrentie op
de grammofoonplatenfnark!
opgeheven. Dat is het resultaat
van een actie van de Europese
Commissie, het „dagelijks be
stuur" van de EEG. Dit bete
kent dat grammofoonplaten
voortaan vrij worden verkocht
en gekocht. De prijzen kunnen
nu worden vastgesteld op ba
sis van vraag en aanbod.
In de loop van vorig jaar
heeft de commissie bezwaren
gemaakt tegen het kartel, dat
bestond uit een 20-tal fabri
kanten en importeurs van
grammofoonplaten, de NVGI
(Nederlandse Vereniging voor
Grammofoonplaten Impor
teurs). Het kartel had zo'n
1600 kleinhandelaren in gram
mofoonplaten in Nederland,
leden van de Nederlandse
hereniging voor Grammofoon
platen Detailhandelaren
(NVGD), nauw aan zich ge
bonden.
De NVGI controleert onge
veer 90 procent van de Neder
landse grammofoonplaten-
markt waarin de voornaamst!
Nederlandse fabrikanten vere
nigd zijn, plus de dochteron
dernemingen of importeurs
van alle belangrijke wereld
merken.
Enkele bepalingen van het_
sartel, die in strijd waren met'
Je concurrentieregels van het
verdrag van Rome, zijn afge-
scnaft. Het doel van die bepa
lingen was vooral om de mo
gelijkheden tot in- en verkoop
op de platenmarkt in Neder
land binnen zeer nauwe gren
zen te houden.
Gram Parsons: .Dwangbuis van de commersie te knellend.
eerder het nummer „Wild hor
ses" geschreven.
Toen VPRO-medewerker
Jan Donkers Gram Parsons in
november 1972 bezocht, was
hij pas weer in Amerika terug
en wilde hij niet veel zeggen
over deze waarschijteijk bi
zarre periode. Parsrv is platen
maatschappij deelide mee dat
hij erg moeilijk te benaderen
was, maar Donkers vond hem
direct bereid voor een inter
view. Gram haalde zelfs twee
kratjes pils in huis en was
onverwacht vriendelijk. Gram
Parsons woonde in een riante
suite aan de Sunset Boulevard
in Los Angeles. Hij scheen
een erfenis te hebben en kon
alles krijgen wat hij wilde.
Hij voltooide zijn album
„G.P." eind 1972 en had toen
ook al de opnamen klaar voor
„Grievous Angel" (die dus na
ruim een jaar is uitgekomen).
Hij omringde zich in de studi
o's met vrienden. Zo spelen op
„Grievous Angel" onder meer
Bernie Leadon (van de Eag-
les), Byron Berline (Country
Gazette), Al Perkins (ex-Ma-
nassas) en Herb Pederson
(ex-Dillards) mee.
Samen met de verrassend
goede Emmyiou Harris zingt
Gram Parsons meeslepend en
melancholiek zijn laatste elpee
vol. Moeilijkheden in de liefde
houden hem in veel nummers
bezig, b.v.in „1000 dollar
wedding", „Brass Buttons"
(ook door Poco opgenomen),
en „Love hurts" (bekend van
de Everley Brothers). „Hicko
ry Wind" handelt over het
verlangen naar zijn geboorte
grond en is ook te vinden op
de elpee „Sweetheart of the
Rodeo" (van Byrds plus Par
sons).
De ernst wordt afgewisseld
met een paar vrolijke stam
pers - dat deed Parsons bij de
Buirrito's ook al. Kant twee
begint met een „live" in Que
bec opgenomen medley, waar
hij Gram als een echte show
man optreedt en vrienden (o.a.
de gearresteerde roadmanager
Kaufman) voor het achter-
grondgejoel zorgen. Het „In
my hour of darkness" heeft
door Grams dood opeens een
dramatische betekenis gekre
gen. Hij bidt om steun in de
moeilijke uren, uit volle borst
gesteund door Emmyiou Har
ris en Linda Ronstadt.
Het bezwaarde gevoel dat
een boerenjongen krijgt als hij
zich stort in het zondige stads
leven - dat Gram Pairsons ook
al beschreef in het Burrito-
nummer „Sin City" waarin het.
schaamteloze San Francisco
ten onder gaat - is nu te
bespeuren in „Las Vegas", een
lied over de beruchte gokstad.
Hij schreef \dit mummer overi
gens samen met de Engelsman
Rik Grech.
Volgens het popblad Rolling
Stone was het de bedoeling
dat Gram samen met Emmy
iou op de hoes van „Grievous
Angel" kwam. Zijn (jaloerse?)
vrouw Gretchen zou daar te
gen zijn en nu Gram dood is
haar zin doorgedreven hebben.
Het is mogelijk dat dit iets te
maken heeft met het laite ver
schijnen van de elpee. Gram
sohijnt zelf overigens ook lang
geaarzeld te hebben met het
uitbrengen.
Gram Parons verkeerde
voor zijn dood in een zeer
vruchtbare periode en het is
daarom niet uitgesloten dat er
nog heel wat nummers van
hem op de plank liggen. Hope
lijk is er nog een l.p. vs vul
len. Country-muziek is, zoals
Parsons al zei, tijdloos en niet
aan n t'. legrillen onderhevig en'
zal ook na de dood van jeze
rusteloze, bezeten artiest blij
ven bestaan. Zeker is, dat
Gram Parons zijn sporen in de
door hem zo geliefde country-
and-western heeft achtergela
ten als de belangrijkste con
tactman tussen pop en coun
try.
DIRK VELLENGA
HILVERSUM (ANP) Hel
staatsbezoek, dat koningin Ju
liana en prins Bernhard van
18 tot 26 februari aan Ivoor
kust en Liberia in West-Afri
ka brengen, zal voor de NOS-
radio worden gevolgd door
AVRO-reporter Bernard Ham-
melburg. Zijn verslagen zullen
te horen zijn in de actualitei
tenrubrieken van de diverse
omroepen. Bovendien stelt hij
twee uitgebreide reportages
tarnen over de betrokken lan
den, die op 18 en 25 februar
van 21.50 tot 22.15 uur vi;
Hilversum 1 te horen zulle
zijn.
..Kan Koning Arthur Enge-
and nog redden?" is de titei
van
een programma van Roe-
2> Kiers over het Zinkend'
J^pBrittannië, dat di
-vanavond om 21.00 uui
op Nederland 1. Ook
in v°lkskrant- correspondent
"den, Peter Brusse ver-
- In een liefdadigheidsuitzen
ding van de Franse televisie
deed Brigitte Bardot een be
roep op de kijkers tehuisloze
honden en katten te nemen.
Alle 200 dieren waarom het
ging kregen daardoor een
nieuw tehuis BB zelf rins ucut
too pi tuappiui ueuj jad dsjq '6 iuappttu ueiu qEt[ '8 tsijui] uaoips
met twee honden en een kat isquq qmjjs g riatqoe jsbuioSSei'a 'c Jjajadsijeqaseq Atnoui
naar huis. -f ïsjtpaj ueui qorjsjioS g toapptut jEqjjoS 'g squq sjqaggBiA "I
NEDERLAND I
10-4512.00 Schooltelevisie.
(KRO - NCRV - KOF -
PCOF)
14.25—14 59 (K) Schooltelevi
sie. (NOS-NOT)
18.45 (K) Ti-ta-tovenaar
(NOS)
18.55 (K) Nieuws (NOS)
VPRO
19.05 (K) Beertje Colargol
19.15 Zwijgen is goud, serie
lages van stomimefilim-
fnafimenten
19.45 Popeye, tekenfilm. Olive
moet van Popeye leren
boksen
20.00 (K) Journaal en weero-
verzicht (NOS)
20.21 (K) Berichten uit de sa
menleving
20.35 (K) Ail in the family,
21.00 (K) Zipcode.
EO
22.00 (K) De wind blaast
waarheen hij wil
22.15 (K) Kerk en theologie:
22.45 KHoren en zien. Uit
voering in Salzburgs
Mozarteum door het
Müncher Bachorkest
23.15 (K) Laatste nieuws
(NOS)
NEDERLAND II:
18.45 (K) Ti-ta-tovenaar
(NOS)
18.55 (K) Nieuws (NOS)
NCRV
19.05 (K) De Beverly Hillbil
lies, serie.
19.30 (K) met blijvend vrij
uitzicht, filraiimpressie
van Bulgarije
20.00 (K) Journaal ën weero-
verzicht (NOS)
20.21 (K) De terugkeer van
Kip Caley, televisiefilm.
Het verhaal speelt zich
af in h.et Toronto van de
jaren dertig en gaat over
de misdadiger Kip Ca
ley, die na tie'n jaar ge
vangenisstraf weer terug
in de maatschappij zul
ke grote teleurstellingen
ondervindt, dat hij door
zijn oude partners, die
hiervan gehruik maken,
weer tot misdaad ge
bracht wordt
21.55 (K) Gabriel Smit: leven
van gedichten. Een por
tret van de dichter Ga
briel Smit
22.30 Den Haag vandaag
(NOS)
22.45 (K) Laatste nieuws
(NOS)
DUITSLAND I:
10.00 (K) Nieuws.
10.45 (K) Journaal van giste
ren.
11.50 Columbus was niet de
eerste, die ontdekking
van Amerika.
12.05 (K) Balans van het be
drijfsleven.
12.50 (K) Persoverzicht
13.00 (K) Journaal.
16-15 (K) Journaal-
16.20 (K) Zij, hij, het, vrou-
wenprogramma.
17.05 (K) Wat zeg jé ervan
Kinderen bekijken een
film en praten erover.
17.55 (K) Journaal
18.00 (K) Nieuws uit Noord-
rijnland-Westfalen
18.05 (K) Voor de kleintjes:
De Woefs en de La-
maars
18.15 (K) Graaf Yoster heeft
de eer, serie
18.40 <K) Hier en Nu
19.20 (K) Graaf Yoster heeft
de eer, serie
20.00 (K) Journaal en weer
bericht
20.15 (K Pro en contra
21.00 (K) Cannon, serie.
21.45 (K) Een minnend paar
en de machtigsten van
deze aarde, film over de
bestseller-schrijver Jo
hannes Mario Shnmel
22.45 (K) Journaal, commen
taar en weerbericht
DUITSLAND II
17.00 (K) Journaal.
17.10 (K) Wiekje en de sterke
mannen, tekenfilmserie.
18.25 (K) Alexander en zijn
dochters,
19.00 (K) Journaal
19.30 (K) Betoverende tove
narijen,
21.00 (K) Journaal
21.15 (K) Controversen
22.00 (K) Nirwana in Duits
land.
22.35 (K) Journaal
BELGIë (Nederl.) I:
18.00 (K) Beertje Colargol
18.05 (K) Black Beauty, serie,
18.30 (K) Tienerklanken.
„Sinige Sange Jo"
19.10 (K) China vandaag
19.35 (K )Kortweg; medede
lingen
19.45 (K) Journaal
20.15 (K) Wachtwoord, quiz
20.45 (K) Carrousel, montage
van enkele korte verha
len naar Anton Tsje-
chow,
22.10 (K) Première, nieuwste
films en fragmenten
daaruit
22.50 (K) Laatste nieuws
BELGIë (Frans)
19.45 (K) Journaal
20.15 (K) Wegeninformatie
20.20 (K) Het zesde slachtof
fer, thriller
22.00 (K) Fragmenten uit
nieuwe films, gepresen
teerd door Sélim Sasson
22.45 (K) Journaal
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Och-
tendgymn. 7.20 (S) Dag met
een plaatje. (8.00 Nws. 8.11 Ra
diojournaal.) 8.50 Morgenwijd.
9.00 Toppers van toen. 9 35
Waterst. 9.40 Schoolradio.
10.00 (S) Vjd. kleuters. 10.10
(S-M) Arbeidsvitaminen.
(11.00 NWS. 11.03-11.05 Radio
journaal.) 11.30 (S) Rondom
Twaalf: een uur allerlei voor
iedereen met o.m, Groenteman
en 11.55 Beursber. 12.30 Zelf
standig zjjn en blijven, praatje
v.h. Kon. Verb, van Onderne
mers. 12.35 (S) Sportrevue.
13.00 Nws. 13.11 Radiojournaal.
13.21 (S) Engelse Koormuz.
(VI). 13.50 (S) Contrabas en
piano: oude muz. 14.00
AVRO's Notedop: gevat. progr.
15.00 (S) In de wetenschap:
dat...: nws uit de wereld der
wetensoh. 15.30 (S) Met muz.
op stap. 16.00 Nws. 16.03 Radi
ojournaal. 16.05 (S) Aspecten:
kunstrubr. 17.00 (S) Mobiel:
beweeg!progr. voor beweegl
mensen. 17.55 Med.
AVRO: 18.00 Nws. 18.11 Ra
diojournaal. PP: 18.20 Uitz.
v.d. C.H.U. IKOR: 18.30 Kleur:
inf. en comm. over zaken van
kerk en samenlev. NCRV:
19.00 (S) Leger des Heilskwar-
tier. 19.15 Ouder worden: dioc.
serie (5). 19.35 De kerk van
daag: nws en comm. 20.00 (S)
Omroep Ork. met zangsolisten;
amusem.rrauz. 21.00 (S) Veel
g'evr. gewijde muz. 21.25
Vraaggesprek. 21.55 (S) Kerk-
orgelconc.: oude muz 22.20
Heeft de grens ook grendels?:
avondoverdenk. 22.30 Nws.
22.40 (S) Hier en Nu. 22.50 Al
ternatieve energiebronnen (I).
23.10 Kunst- en vliegwerk: inf.
over act. tentooinsteliLingen.
23.15 (S) Stardust: easy listen,
muz. 23.35 (S) Gitaresk: de
vele facetten Vjd. gitaar. .23.55-
24.00 Nws.
HILVERSUM H
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het
levende woord 7.08 (S) Prelu
dium: klass. muz. 7.30 Nws.
7.41 (S) Hier en nu. 7.55 Aan
gestipt: progr.overz. 8.00 (S)
Te Deum laudamus: gewijde
muz. 8.24 Op de man af: evan
gel. comm. bij de tijd. 8.30
Nws. 8.36 Gymn. v.d. huisvr.
8.45 (S) Podium v.d. vrouiw;
maatsch.inf. 9.20 (S) V.d. zie
ken. 10.00 Schoolradio. 10.30
Nws. 10.33 (S) Select: pas ver
schenen grarnm.pl. 11.08 (S)
Radiophiil. ork.: semii-klass.
muz, 11.35 Hier en mu - extra.
11.55 Med. 12.00 Zingen met
Cecilia: yolksmuz. 12.15 Kin
derkoor met instem, begel.
12.26 Med. t.b.v. land- en
tuinb. 12.30 Nws. 12.41 (S)
Hier en nu. 12.50 (S) Middag-
pauzedst. 13.10 (S) Lichte
koorzang. 13.20 (S) Licht en
semble. 13.45 Er zijn zoveel
andere levens (VII): poëzie uit
de 3e wereld. 14.05 Schoalradi-
o. 14.45 (S) Pianorecital: klass.
muz. 15.15 De Bijbel maakt
nwsgierig: gesiprek. 15.30 Nws.
15.33 (S) Vincent van Gogh.
16.00 Een uur natuur: magazi
ne, met 16.30 (S) Hier en nu.
17.00 Kindervisie: progr. door,
voor en met kinderen. 17.30
Nws. 17.32 (S) Hier en nu.
NCRV: 18.00 (S) Tijd vrij
voor muz. in vrije tijd. 18.30
Nws. 18.41 Wereldpanorama.
18.53 Zojuist verschenen:
bespr. van nieuwe boeken.
AVRO: 19.00 Trefpunt: disc.
NOS: 19.50 Den Haag vandaag.
AVRO: 20.00 Nws. 20.05 Radio
journaal 20.10 Nederl. Studen-
tenork. met sotet: klass. en
mod. muz. 21.30 (S) De pro
feet Daniel. 22.25 (S) Sopraan
en piano: semi-klass. en mod.
liederen. 22.55 (S) Dichter bdj
de muz.: nieuwe liedjes, chan
sons «rf songs. 23.30 (S) Essay:
progr. waarin over kunst
wordt doorgepraat. 23.50 Radi
ojournaal. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
TROS: 7.02 Vaak 's och
tends, met o.a. verkeersinf.
KRO: 9.03 KRO-op-drie: Uit
de lucht gegrepen. 11.03 (S)
Verzoekpl. 12.03 (S) Van
twaalf tot twee, met 13.03 Ra
den maar. 14.03 Theo Stokkink
Show. NOS: 16.03 De daveren
de dertig.
NOS: 18.02 Joost mag niet
eten. TROS: 19.02 (S) Plaat-
varia 20.02 (S) Poster. 21.02
(S) Sesjun: jazz en pop live.
22.02 (S) Hugo van Gelderen
Show, met Nederlandstalige
Top Tien en Kwiswijs. 22.55
Med. 23.02 (S) T...S...T...
- sport en muz. 0.02 Actua.
0.10 (S) Jazz-Sir 1.02 Nacht
wacht. NOS: 5.02 Satésaus
Show. EO: 6.02-7.00 (S) Mab-
nata.
BELGIë (Nederl.)
9.15 Lichte muziek. 9.30 Toe
ristisch magazine. 10.00
Nieuws. 10.03 Home swing ho
me. 10.30 Schoolradio. 11.00
Nieuws, mededelingen en SOS-
beriehten. 12.08 Lichte mu
ziek. (12.50 Buitenlands perso
verzicht. 13.00 Nieuws, actua
liteiten, weerbericht en toneel
agenda). 13.55 Beursberichten.
14.00 Nieuws. 14.03 Schoolradi-
o. (15.00 Nieuws). 15.23 Melo
die Radio. 16.00 Nieuws en
beursberichten.. 16.10 Licht
klassieke muziek. 17.00
Nieuws en mededelingen. 17.10
Voor oudere luisteraars. 17.45
Weegschaal. 18.00 Nieuws.
18.05 Voor de soldaten. 18.30
Verzoekprogramma. 18.45
Sport. 18.55 Taialwemken. 18.57
Orkest van de week. 19.00
Nieuws en actualiteiten. 19.30
Intermezzo. 19.35 Politieke
uitzending. 19.45 Lichte mu
ziek. 20.00 Gevarieerde mu
ziek. (20.30 Nieuws). 21.00
Splinternieuws. 22.00 Nieuws.
22.05 Jeugdprogramma. (23.00
Nieuws). 23.4023.45 Nieuws.
