ÜÉS
kolieKtie
CCRRIT DE JONGE
AXEL oranjestraat 5 tel.01155-1565
Rijksweg 58 bezaaid met spijkers
REGERING BESLIST VRIJDAG
Benzine misschien van de bon
Nederlandse regering:
„Frankrijk
speelt gevaarlijk spel"
D-Mark sterk
op geldmarkt
HAGENAAR
DOOD
GESCHOTEN
Prijzendebat
uitgesteld
tot vandaag
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
lamsterbenzine vat
lamwinkel in as
Oliemaatschappijen
geen bon,
geen benzine
STAKING IN DURBAN
Drs. Wilbers (D 66) wil
herhaling Ajax-Milan
Wat benzine en olie mogen kosten
Onderzeebootjager
„Noord-Brabant"
niet meer inde vaart
Zestig mille buit
bij bankoverval
Allied Breweries
investeert
dit jaar
51 miljoen gulden
in Nederland
SONY
2
2r°P
irdeligst^
jzien
ige kombinatie
00% polyester
et jacquard In
kleurfjes.
VIANTELS
N DE VEN
EDITIE VOOR
ZEELAND
ZEVENTIG AUTOBANDEN LEK GEREDEN
Zwaar beschadigd
hij aanvaring
nabij Vlissingen
Dilemma
Pluim
Vragen
TWEESPALT BEDREIGT EEG
Dollar en frank
lager
Herstel
Duisenberg:
Dal is voorbij
GEGRIEFD
Progressieve
partijen
solidair met
Grieks verzet
PPR; winststop
Duitsland
België
tussen Stationsstraat en
velstraat.
el. 013-426617
CIAALZAAK
riek-in hetBotlek-
iroduceert een serie
che produkten.
leverd door de
verwerkt in een
larin verschillende
ebruikt.
jw beginfunctie niet
e. Integendeel: bij
□gelijkheden om
ïantal jaren enkele
en daarmee uw
te brengen. Een op
idingsprogramma
Ipende hand.
'oitooiing ervan
Senior Technician»
imsalaris is
gulden per maand,
en met tenminste
ihe ervaring, bij
n een Aromaten-
Hing? Schrijf ons
ons op om een
uw woonomgeving
omtrent deze
i
Postbus 1015
jonnummer 01888-
STEM
Woensdag 23 januari 1974
114e jaargang no. 17542
- ^4
Vc\ <z. V
v V S 4
ml
m 1
r n
DIRECTEUR: DR W. A. J. AA. HARKX
HOOFDREDACTEUR L. tEIJ EN DEKKER
KANTOREN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM GOES - HULST - OOSTERHOUT ROOSENDAAL - TERNEUZEN
WESTZAAN In een VIVO-winkelpand in de Kerkbuurt te
Westzaan heeft gisteren een explosie plaatsgehad, gevolgd door
I brand. Oorzaak van dit alles was dat even tevoren bedrijfsleider
P. F. (48) bezig was hamsterbenzine uit een vat van 150 liter
over te hevelen in een emmertje. Hij deed dit vlak bij een
(brandende gaskachel. De winkel, het magazijn en een garage
zijn uitgebrand. Ook een voor de zaak geparkeerde auto, waar-
j voor de hamsterbenzine bestemd was, ging in vlammen op.
Tegen de bedrijfsleider is proces-verbaal opgemaakt wegens
j brand door schuld.
(Van onze correspondent)
GOES Dinsdagmorgen
heeft een vrachtauto geladen
met spijkers in Zeeland een
„slachting" aangericht onder
autobanden van automobiisten
die op de rijksweg 58 reden.
De vrachtauto, eigendom van
het transportbedrijf J. Ver
schuren uit Beek en Donk en
bestuur door A. van G. uit
Lieshout begon bij Kruinin-
gen dozen met draadnagels te
verliezen. Deze vielen kapot
en duizenden spijkers ver
spreidden zich over de rijks
weg.
De vrachtauto heeft zo tot
/oorbij Goes ongestoord spij
kers kunnen verliezen. Dat is
ongeveer een afstand van der
tig kilometer. De rijkspolitie
en de gemeentepolitie van
Goes waren toen al opgebeld
door boze tientallen automobi
listen. De rijkspolitie zette
daarop de achtervolging in en
de vrachtauto werd voorbij
Goes ingehaald.
Het transportbedrijf uit
Beek en Donk heeft zich voor
de schade aansprakelijk ge
steld. Dinsdagavond hadden
zich al zeventig automobilisten
met kapotte banden gemeld
bij de politie.
DEN HAAG (ANP) Het Tweede Kamerlid drs. Wil Wilbers
(D'66) ziet in de hervertoning van de .Barend Servetshow" voor
leden van de Tweede Kamer een precedent. Hij heeft de voor
zitter van de CRM-commissie uit de Kamer gevraagd of alsnog
de mogelijkheid kan worden geboden voor bet bekijken van de
voetbalwedstrijd Ajax - A.C. Milan. Ook dit programma heeft
discussie veroorzaakt, aldu het Kamerlid, vooral tussen Ajax en
de NOS. „Overigens", zo zegt hij, „zullen diverse leden onge
twijfeld deze wedstrijd wat graag een tweede keer zien, iets wat
hij ten aanzien van de Barend-Servetshow niet durft te ver
onderstellen.
VEEL BEWOLKING.
Toenemende wind.
Maximumtemperatuur:
acht graden.
STAD EN STREEK
Verwaterschepen niet
voldoende. Pagina 3
Terneuzen heeft
honderdjarige,
honderdjarige.
Pagina 5
BINNEN- EN
BUITENLAND
Veronica mag nog even
blijven. Pagina 9
Sherryprijzen vliegen de
fles uit. Pagina 11
DE KLEINE STEM
Jeugd kan nu gaan
rugby-spelen.
Pagina 12
SPORT
Vijttigduizend kijkers
bij Zesdaagse
Pagina 13
RADIO EN TELEVISIE
Pater vindt KRO te wuft.
Pagina 14
FiNANCIëN EN
ECONOMIE
Europese landbouw
markt op sterfbed.
Pagina 15
(Van onze parlementaire rerlacti^)
DEN HAAG In Den Haag werd gisteravond ern
stig rekening gehouden met de mogelijkheid dat het
kabinet de distributie van benzine zal afschaffen.
Het zou alleen nog niet zeker zijn of dat moet gebeuren
na afloop van de eerste periode (4 februari) of na afloop
van de tweede periode van drie weken (25 februari).
C
CVan onze redactie
binnenland)
DEN HAAG De onder
zeebootjager Noord-Brabant
die op 9 januari bij een aan
varing ter oogte van Vlissin-
gen zwaar is beschadigd, za!
waarschijnlijk niet meer in de
vaart komen, zo heeft de Ma
rinevoorlichtingsdienst dins
dag verklaard.
De opgelopen beschadigin
Sen zijn zo srnstig dat re
kening houdend met de leef-
ïos Van SC^P (bouwjaa1
1955), de duur en de kostei
van de reparatie het weer m
de vaart brengen met oppor
tuun is, vindt de marine. De
minister var Defensie moet
nog zijn fiat aan deze voorlo
Pige beslissing geven De aan
varing °P 9 januari heeft aar
twee opvarenden van oei
schip het leven gekost. Df
commandant van de zeem ach'
neelt het vonnis over dit schip
dinsdagmorgen persoonlijk aan
de opvarenden meegedeeld.
De regering staat op dit mo
ment onder grote druk, niet al
leen doordat steeds meer pomp.
houders benzine gaan verko
pen zonder bonnen van de cll-
cnten te vragen, maar ook
doordat in de Tweede Kamer
zowel uit kringen van rege
ringsfracties als vanuit de op
positie op afschaffing van de
distributie wordt aangedron
gen en daar andere maatrege
len voor in de plaats te stellen.
Verwacht wordt dat de rege
ring vanavond in de Tweede
Kamer, waar ze nog moet ant
woorden op mondelinge vra
gen over deze kwestie, de boot
nog een beetje zal afhouden,
om daarna komende vrijdag
In het kabinetsberaad een
definitief standpunt te kunnen
formuleren.
Opmerkelijk is dat het de
PPK-fractie is die vandaag
frontaal in de aanval gaat tegen
de huidige distributieregeling.
Ze heeft haar vertrouwen daar
in verloren en bepleit nu twee
autovrije zondagen per maand
en een maximumsnelheid van
negentig kilometer per uur.
Aan de andere kant hebben
de oliemaatschappijen hun
i pomphouders de wacht aange
zegd: van morgen af worden ze
strikt volgens de voorschriften
bevoorraad. Dat wil zeggen dat
ze alleen benzine krijgen op ba
sis van de aantallen ingelever
de bonnen.
De verplaatsing naar het po
litieke forum van de onvrede
met de benzinedistributie
droeg ertoe bij dat de woord
voerder van het Ministerie
van Economische Zaken zich
uitermate terughoudend toon
de. Een officiële verklaring,
waarmee aanvankelijk reke
ning was gehouden kwam
niet, ook al waren de proble
men van de grensstreken on
derwerp van ambtelijk beraad
geweest Wel gaf de woord
voerder ons te verstaan dat
het praktisch ondenkbaar was
dat er voor de grensgebieden
een soepeler regeling kon
worden gehanteerd.
de misstand van het ogenblik'
een eind te maken.
De door de PPR geuite twij
fel aan het effect van de dis-
iributie wordt door woord
voerders van de oliemaat
schappijen gedeeld: „Het rij
verbod op zondag had meer
sffect dan de distributie zoal:
die nu verloopt". Overigens is
de PPR-fractie nog niet toe
aan het vragen van een uit
spraak van de Kamer.
„Wij willen niet op de stoel
van de regering gaan zitten",
aldus fractieleider De Gaay
Fortman, „zolang wij menen
te mogen vertrouwen, dat het
kabinet zelf voor een ander
beleid zal kiezen".
Fractielid Leo Jansen is van
oordeel, dat het kabinet „een
pluim op de hoed" verdient
voor het beleid dat ertoe ge
leid heeft dat de schaarste aan
olie aanzienlijk minder is dan
aanvankelijk verwacht werd.
Die omstandigheid heeft er
zijns inziens toe geleid dat het
rantsoeneringsbeleid zeer soe
pel wordt toegepast. Zo soepel,
dat niet de beoogde besparing
van 20 tot 25 procent van het
benzineverbruik wordt bereikt
doch slechts 10 tot 25 procent.
Invoering van twee autoloze
zondagen per maand en van
een maximumsnelheid van 90
km per uur zou volgens de
PPR-fraetieledder leiden tot
een besparing in de orde van
grootte van 15%. De voordelen
van dat systeem zijn: twee
dagen per maand rust op de
wegen met als direct gevolg
minder verkeersslachtoffers.
9 Een gewapende politieman arresteert een stakende textiel-
arbeidster in Durban (Zuid-Afrika). Daar ontstonden ongere
geldheden bij het uitbreken van een staking.
Het dilemma van de pomp
houders aan de grens, die na
tuurlijk met lede ogen zien
dat hun klanten maar even
jver de grens behoeven te
wippen om bonloos te tanken
vordt er niet minder om. Gis-
eren was er een Roosendaalsp
lomohouder die benzinebon-
len voor één cent aanbood als
nen bi] hem wilde tanken,
-let bonloos of praktisch bon-
oos tanken houdt het risico in
lat zij binnenkort, als de hui-
'ige werkvoorraad op is,
Iroo-g komen te staan. Pomp-
-ouders die geen bonnen kun-
len inleveren, zullen niet op-
ieuw worden bevoorraad.
De psychose aan de pompen
;an er toe leiden, zo vrezen
le oliemaatschappijen, dat de
<fzet van benzine al gauw
■rnstig zal stagneren. Een Es-
o-woordvoerder maakte er
jok geen geheim van dat de
iliemaatschappijen „buitenge
woon bezorgd" zijn en hopen
iat er snel maatregelen geno
men zullen worden „om aan
Waltmans brengt als extra
motief om zo snel mogelijk de
distributie te laten varen de
situatie in de grensprovincies
naar voren. „Gebeleken is da'
rantsoenering nationaal niet
kan werken. Dat zou pas kun
nen als je de grenzen herme
tisch kon afsluiten. In feite
hebben de grensgebieden
thans geen enkele last van de
rantsoenering. Ook dit soort
maatregelen kun je niet meer
nationaal nemen. De gang van
zaken duidt op het volstrekte
failliet van de Europese een
wording". Waltmans spreekt
tegen dat de pomphouders aan
de grens die benzine leveren
zonder bon door de oliemaat
schappijen drooggelegd zouden
worden.
Behalve PPR- en PvdA-Ka-
merleden hebben thans ook de
GPV'er J. van Houwelingen
en mevrouw N. Smit-KooJs
(VVD) zich met vragen tot de
regering gewend.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Van verschillende kanten wordt het zwevend
maken van de frank door Frankrijk gezien als een „ernstige be
dreiging van de Europese Gemeenschap.
IN Durban, Zuid-Afrika, zijn
dinsdag 250 negerarbeiders
aangehouden van de 10.000 die
maandag in elf katoenfabrie-
ken in staking gingen uit on
tevredenheid over een nieuw
loonakkoord.
Zei de Nederlandse staatsse
cretaris van Buitenlandse Za
ten Brinkhorst gisteren dat de
Franse stap een diepe vertrou
wenscrisis binnen de gemeen-
-chap aan het licht heeft ge
bracht, politieke kringen in
Washington geloven helemaal
niet meer in een Europese po
litieke Economische en mone
taire unie. Men houdt er daar
ernstig rekening mee dat de
VS volgende maand slechts
met een dee) van de gemeen
schap tot overeenstemming zal
komen over een gezamenlijke
energiepolitiek. Men vraagt
«ich In Washington af of het
Franse besluit zelfs tot vernie
tiging van de EEG zelf zal
leiden.
De Nederlandse regering
voelt er niets voor eenzijdig
stappen te gaan ondernemen.
Het is volgens staatssecretaris
Brinkhorst duidelijk dat er nu
twee groepen binnen de ge
meenschap afzonderlijk op
monetair terrein opereren:
Frankrijk en en groep van vijf
andere EEG-landen (Neder
land, België, Luxemburg,
West-Duitsland en Denemar
ken). Deze „nieuwe groep van
vijf' krijgt nu al steun van
(Van onze redactie
buitenland)
BONN-AMSTERDAM In
geldhandelskringen in Bonn
liet men zich gisteren erg
sceptisch uit over de prakti
sche uitvoerbaarheid van het
besluit van West-Duitsland,
Denemarken en de Benelux-
landen hun beleid op het ge
bied van de valutahandel be
ter te gaan coördineren nu
Frankrijk het wat de monetai
re samenwerking in Europa
betreft heeft laten afweten.
Gewezen werd op het gebrek
kige evenwicht tussen de ster
ke D-mark en de valuta's van
de andere vier landen.
Inmiddels is de handel op
de wisselmarkten in Europa
dinsdag hervat. De feitelijke
devaluatie van de Franse
frank bleef beperkt tot onge
veer vier procent. Al gauw
bleek dat de D-mark binnen
het blok van gezamenlijk zwe
vende valuta's (waartoe ook
de Zweedse en de Noorse
kroon behoren) de sterkste
valuta is.
De dollar Is gisteren m Am
sterdam bij een langzaam
weer normaler wordende han
del uiteindelijk ongeveer twee
cent beneden het onofficiële
slotpeil van maandag, name
lijk op f 2,9950f 2,9960, ge
komen. Rond het middaguur
werd een hoogstepunt bereikt
van f 3,0035, wat ten opzichte
van de lage opening een flink
herstel betekende. De Franse
frank werd sinds de munt
zwevend werd gemaakt voor
het eerst weer officieel ver
handeld, waarbij een koers uit
de bus kwam van ongeveer f
57,675 tegen f 59,290 vrijdag
en onofficieel maandag
f 57,800.
De centrale bank van Span
je heeft dinsdag laten weten
dat de peseta met onmiddellij
ke ingang „zweeft".
DEN HAAG (ANP) De
26-jarige Hagenaar Ger van de
Luijtgaarden is dinsdagmiddag
in café El Lobo in Den Haag
doodgeschoten toen hij het ca
fé binnenkwam om met de 25-
jarige Eef van der W. te pra
ten over een oude vete. Getui
gen hebben Eef aangewezen
als de dader. Deze heeft na
het lossen van de schoten kans
gezien te ontvluchten en was
dinsdagavond nog spoorloos.
(Van onze redactie binnenland)
HILVERSUM De aanvoer
van olie in Nederland is de
laatste weken ongeveer twee
derde van de „normale" aan
voer. De toestand is iets ten
gunste veranderd. Het „dal" is
voorbij. Dit zei minister W. F.
Duisenberg gisteravond voor de
televisie.
Volgens de minister is een
lichte groei van de nationale
produktie mogelijk en ziet het
er voor de werkgelegenheid iets
rooskleuriger uit dan een
maand geleden. Daar staat te
genover dat de golf van prijs
stijgingen groter is dan ver
wacht. Minister Duisenberg was
van mening dat Nederland in
1974 hetzelfde welvaartspeil za]
hebben als in 1973.
buiten de EEG: zowel Zweden
als Noor,, i gen hebben zich
achter het besluit van deze
vijf geschaard, voorlopig geen
verandering te brengen in wat
:ot voor afgelopen zaterdag de
Europese monetaire politiek
heette: het koppelen van eik
aars valuta met een onderlin
ge koersafwijking van 2,5 pro
cent.
Buitengewoon gegriefd is de
Nederlandse regering en
Den Haag staat daarin niet
alleen door het fait accom
pli dat Frankrijk het afgelo
pen weekeinde de EEG stelde.
Er is op geen enkele manier
overleg gevoerd met de andere
EEG-partners.
Volgens Brinkhorst speelt
Frankrijk al lang een „zeer ge
vaarlijk spel". Men herinnert
aan tal van andere eenzijdige
Franse beslissingen. Ten tijde
van de olieboycot was 't Frank
rijk (gesteund door Engeland)
dat een gezamenlijke energie-
politiek en een solidariteit on
derling keihard van de hand
wees.
ENSCHEDE Twee gewa
pende mannen circa 35 en
25 jaar hebben dinsdagmor
gen een overval gepleegd op
de Bondsspaarbank te Zut-
phen. Zij verdwenen met i
60.000. De twee overvallers re
den in een tot dusver onbe
kende auto in oostelijke rich
ting. Tot dusver ontbreekt nog
ieder spoor.
(Van onze parlementaire
redacteur)
DEN HAAG Een pas op
gericht comité „Solidariteit
Grieks verzet" wil zo spoedig
mogelijk met minister Van der
Stoel (Buitenlandse Zaken)
een gesprek hebben om na te
gaan welke mogelijkheden de
regering ziet om slachtoffers
van de Griekse junta te hel
pen. Het comité wil ook zelf
hulp verlenen aan slachtoffers
van het Griekse regime.
De oprichting van het comi
té werd gisteravond in Den
Haag bekendgemaakt. Het is
voortgekomen uit de besturen
van PvdA, PPR, D'66 en PSP
Ook leden van het voormalig
Comité Vrij Griekenland, Pax
Christi en Amnesty Internatio
nal hebben er zitting in. Be
halve hulpverlening aan slacht
offers staan het comité de
volgende activiteiten voor
ogen: „Streven naar herstel
van de parlementaire demo
cratie in Griekenland en strij
den tegen de onderdrukking
van alle vrijheden aldaar
Daarbij moeten zowel politie
ke als economische middelen
worden gehanteerd binnen en
buiten de internationale orga
nisaties waarmee de Griekse
junta betrekkin-gen heeft.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De Tweede
Kamer begint pas vandaag aan
het debat over de door de re
gering aangekondigde prijs
maatregelen. Dat gebeurt op
verzoek van de AR-fractie. In
eerste instantie had Kamer
voorzitter Vondeling bepaald,
dat het prijsdebat al gistera
vond zou beginnen, gezien de
noodzaak de verscherpte prijs
maatregelen op zeer korte ter
mijn te doen ingaan.
De AR-fractieleider Aantjes
liet de Kamervoorzitter echter
weten dat zijn fractie zich on
voldoende op het debat had
kunnen voorbereiden. Ook bei
de andere christen-democrati
sche partijen KVP en CHU wa
ren het daarmee eens. De link
se regeringspartijen hadden
geen bezwaar tegen het ver
plaatsen van het debat naar
vandaag, mits er geen vertra
ging zou optreden. Dat echter
kon voorzitter Vondeling niet
garanderen. Toch stemde de
meerderheid van de Kamer in
met uitstel. Het debat zal van
daag in zijn geheel worden af
gewerkt.
De voorzitters en secretaris
sen van de centrale organisaties
van ondernemers in het mid
den- en kleinbedrijf zullen van
morgen met premier Den Uyl,
de ministers Lubbers (Econo
mische Zaken) en Boersma
(Sociale Zaken) en staatssecre
taris Hazenkamp (Economische
Zaken) een gesprek hebben
over het minimum jeugdloon en
het prijzenbeleid. De midden
standsverbonden hadden de re
gering maandagavond telegra
fisch om een onderhoud over
deze zaken gevraagd.
De PPR-fractie wil, dat de
regering vandaag tijdens het
vragenuurtje komt met een dui
delijke verklaring, dat de wini
sten in 1974 niet mogen stijgen.
Invoering van een winststop is
volgens de fractie noodzakelijk.
Stijging van winst zou in de
PPR-opvatting belast moeten
worden met een super-winst
belasting van 100 procent.
Het PPR-Kamerlid Van Gor-
kum zei gisteren namens zijn
fractie dat de prijsmaatregelen
van Lubbers geen oplossing
voor 1974 betekenen van de nu
gerezen prijsproblemen. Er is,
naar zijn mening, slechts sprake
van een vooruitschuiven van de
moeilijkheden. Hij vreest daar
van het „losbarsten" van nieu
we prijsstijgingen. In het van
daag te houden prijsdebat zal
de PPR-fractie mogelijk een
motie indienen, waarin wordt
gevraagd om een echt prijsbe
leid voor 1974.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Allied Breweries
staat dit jaar in Nederland
voor grote Investeringen. In
totaal is daar ruim 51 miljoen
gulden tnee gemoeid. Volgens
di ecteur A. van Spaendonck
van Skol Brouwerijen is dit
een gevolg van een aantal In
grijpende beslissingen uit de
periode 1972-1973. De investe
ringen worden aangewend
voor de aanleg van een grote
bottellijn in Breda, de concen
tratie van de frisdrankenpro-
duktie in Dongen, de wijnop
slag en -verkoop in Etten en
een nieuwe fabriek voor de
Erven YVarnink in Middeihar-
nls.
(Van onze redactie
binnenland)
DEN HAAG Minister drs
R. Lubbers (Economische Za
ken) heeft de maximum ver
koopprijzen voor een aantal
belangrijke aardoiieprodukten
benzine, petroleum, gasolie
en stookolie vastgelegd In
de prijzenbeschikking aardo
iieprodukten 1974 om een be
ter inzicht te verschaffen ir
de verbruikersprijzen voor de
ze produkten.
De in de beschikking opge
nomen maximum verbruikers,
prijzen zijn de volgende: Su
per motorbenzine af pomp
(incl. omzetbelasting) 87,70 ct.
p. liter. Normale motorbenzine
(incl. o.b. 84,90 ct. p. liter.
Autogasolie 49,20 ct. p. liter
Autogas (LPG) 31,30 ct. p.
liter. Brandstof voor tweetakt-
motoren (103 ct. p. liter. Auto
gasolie (in bulk. franco ver
bruiker, excl. o.b.) 45,21 ct. p.
liter Gasolie, andere dan auto
gasolie, bestemd voor motor
voertuigen die niet in het
werkverkeer gebruikt worden
(in bulk franco verbruiker
excl. o.b.) 30,01 ct. p. liter
Aral heeft zijn benzineprijs
aan de Westduitse tankstations
gisteren met 12 cent per liter
verhoogd. De overige elie-
maatschappijen kondigden
aan, dat dit voorbeeld morgen
respectievelijk overmorgen
dooi hen gevolgd zal worden.
Bij hen zal de stijging onge
veer tien cent bedragen, zodat
super in de Bondsrepubliek
ongeveer 95 tot 97 pfennig
oer liter zal gaan kosten.
Als de oliemaatschappijen in
België hui, zin krijgen, gaat
de prijs van lichte stookolie
naar 39,4 cent per liter en dan
gaat superbenzine in België
93,17 cent per liter kosten in-
plaats van 82,18 cent per liter
nu. Volgende week zal hiero
ver een beslissing genomen
vorden.
