GUT DE JONGE
AXEL oranjestraat5 tel.01155_1565
Ko houdt beloften niet
Vandaag
BUS STORT IN RIVIER
OLIEPRIJZEN RENNEN
OMLAAG, ALS
DOLLAR DEER BLIJFT
Bewaking
aan grens
Nederland-
België
verscherpt
STRIJD AAN
LOONFRONT
O MR KAM)
Kabinet
buigt
voor
senaat
Ruim 5000 bedrijven vragen werktijdverkorting
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Werkgevers willen
prijzen
meer verhogen
FORD NEDERLAND
GAAI VOORLOPIG
DRIE DAGEN
PER WEEK WERKEN
REINIGER
I Niet gelukkig
Oliestroom
neemt toe
OPEC-landen:
Half miljoen
voor Camara
Zeeuwsch-
vlamingen
kopen
meer francs
IANTELS
N DE VEN
SONY
ZEE
EDITIE VOOR
ZEELAND
emersbedrijf
1
Over drie weken
weer
aanvraag indienen
RIJBEW5JS
slOTYP
cent
lOverwerk
herder uistel
gevraagd
Genomen
ra
'lïli
m.
Industriebond
NVV:
Schommelingen
WEER GROTE
VRAAG
NAAR DOLLAR
JACHT OP PALESTIJNEN MET SAM-RAKET
Prijscompensatie weer breekpunt
Ruilvoet
Onoverbrugbaar
Machtigingswet
ivordt gewijzigd
Voor benzineritten
naar België
Niet zo best
Sas van Gent
MEER DAN 2000 AANVRAGEN IN ÉÉN WEEK
issen Stationsstraat en
elstraat.
I. 013-426617
TAALZAAK
STEM
Woensdag 9 januari 1974
114e jaargang no. 17530
VRAAGD
bouw of grondweg-water-
ïersbedrijf zijn. Liefst N.V.
;ist.
chtingen welke alle door
d onder no. 25998 bur. van
DIRECTEUR, DR. W. A. J.
M. HARKX
HOOFDREDACTEUR L. LEIJENDEKKER
KANTOREN TE BREDA BERGEN OP ZOOM GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN
ERTEGENWOORQIGER
Bijverdienste. Dit is een serieus
Vtele vacante plaatsen. Geen
woonplaats onverschillig. Schrijf
beroep. Snel antwoord. Brieven
n dit blad.
\NTOORKRACHTEN
.puttestraat 15
EFOON 01600-7 48 16
ALT DE KLEUREN OP
(Van een onzer
verslaggevers)
DEN HAAG De eerste
extra-benzinebonnen voor
zakeljjk verkeer, die mo
menteel worden uitgereikt,
gelden voor de eerstkomen
de drie distributieweken,
terwijl ze voor een periode
van vier weken waren vast
gesteld.
Het uitstel van de distribu-
Itie van benzine met vijf werk-
Idagen is de oorzaak van deze
I meevaller.
Minder plezierig is dat le
dereen, die extra beraizdnebon-
nen krijgt, over drie weken,
wanneer een nieuwe distribu
tieperiode van vier weken be
gint, als die tenminste ooit
begint 'n nieuwe aanvraag
moet indienen. Men krijgt dan
dus niet automatisch, op grond
van de eerste toewijzing, een
nieuwe set extra benzinebon-
nen.
Dat betekent, dat over drie
weken de hele procedure op
nieuw begint, inclusief alle
overwerk van personeel van
gemeentesecretarieën en dis
tributiecentra. Dat is, zo deel
de men ons op het ministerie
van Verkeer en Waterstaat
mee, noodzakelijk omdat in de
loop van de komende weken
in de distributieregeling nog
tal van verfijningen zullen
worden aangebracht. Dat
houdt in, dat alle aanvragen
opnieuw beoordeeld zullen
moeten worden.
Zo is het mogelijk dat Ie
mand die nu extra bonnen
krijgt ze over drie weken niet
krijgt en het omgekeerde is
ook mogelijk.
Het personeel van gemeen
tesecretarieën en distributie
kantoren is niet erg gelukkig
met deze regeling. Men had
gehoopt over drie weken
te kunnen volstaan met het
sturen van nieuwe machtigin
gen naar degenen die er nu
een hebben gekregen of nog
krijgen (van alle machtigingen
is een duplicaat achtergeblë-
ven in de distributiecentra).
Het overlegorgaan van de
ondernemersverbonden in het
midden- en kleinbedrijf heeft
tn een telegram aan de minis
terraad aangedrongen op ver
her uitstel van de benzinedis
tributie. Het overlegorgaan
kan zich voorstellen dat onder
zekere omstandigheden benzi
nedistributie noodzakelijk is,
maar het acht enkele weken
verder uitstel noodzakelijk,
m alle betrokken instanties
8 staat te stellen een meer
evenwichtige regeling tot
8tand te brengen
V distributie kan dan wei-
uovt bijdragen tot een beper-
'nS van het benzineverbruik,
m .r ^t het bedrijfsleven
iJï moet schieten in een
iwaardige dienstverlening
38 de consument, zo stelt het
Tr'eS°vgaan. Het heeft een
van het telegram ge-
aan voorzitters van
Eerste en Tweede Ka-
nniy°-°1 meer nieuws over de
en» 8 -Zle 00k Pagina en
financiën en eco-
(Van een onzer verslaggevers)
ROOSENDAAL HAMBURG/
UTRECHT Het staat nu wel
vast dat „het astronomische
schouwspel van de eeuw", de
stralende vertoning van komeer
Kohoutek aan de avondhemel
voor het grote publiek en de
duizenden amateur-astronomen
in de wereld, op een diepe te
leurstelling zal uitlopen.
Dit bevestigt niet alleen de
volkssterrenwacht Simon Ste-
vin in Hoeven, maar ook ir.
Joachim Froelz, assistent van
de kometenontdekker dr. Ko
houtek aan de Hamburgse
sterrenwacht en de heer A.
Maas van het laboratorium
voor ruimteonderzoek in
Utrecht. Ir. Proelz, gistermid-
dag:„Dr. Kohoutek en 'wijzelf
hebben van meet af aan de
helderheidswaarde van de ko
meet niet.overtrokken. Die be
richten over een helderheid
van een volle maan, zijn voor
al uit Amerika gekomen.
En bovendien: als wij de pers
informeerden over een „moge
lijke" optimale helderheid,
dan werden de gegevens over
een mogelijke minimale hel
derheid gemakshalve maar uit
de publikaties weggelaten.
Dat alles heeft tot gevolg dat
een groot gedeelte van de
Duitsers zich zwaar genomen
voelt, terwijl Kohoutek, we
tenschappelijk gezien een ui
terst waardevolle komeet
blijft. Waarom de komeet zelfs
bij de minimaal verwachte
helderheden achtergebleven is,
ls voor ons ook nog een raad
sel. Vast staat in elk geval dat
de staart veel meer stof dan
lichtgevend gas bevat. Het zit
er niet in, dat Kphoutek nog
met het blote oog te zien zal
zijn, voordat hij weer in de
ruimte verdwijnt", aldus ir.
Froelz.
Dr. Kohoutek zelf verblijft
momenteel in Chili om daar
de komeet verder te bestude
ren, terwijl een team van het
Utrechtse ruimtelaboratorium
infraroodmetingen verricht op
de Pic du Midi in Frankrijk.
(Vervolg op pagina 9)
i
I M
OPKLARINGEN
Maximumtemperatuur
zes graden
STAD EN STREEK
Trekpaard nieuw export
artikel. Pagina 3
BINNEN- EN
BUITENLAND
Standpunten in Engeis
sociaal conflict worden
harder. Pagina 9
Belgische vogels mogen
op z'n Frans worden
gevangen. Pagina 10
DE KLEINE STEM
Jeugd wil energie
sparen. Pagina 11
SPORT
Hoogerheide definitief
kampioensplaats.
Pagina 13
ROTTERDAM De olie
stroom naar Rotterdam zal de
ze maand weer gaan toene
men. Kaderleden in de haven
hebben de Industriebond NVV
in Rotterdam laten weten dat
in de eerste week van januari
12,5 procent meer aardolie is
aangevoerd, dan in dezelfde
week van december en dat op
basis van de tankerbewegin
gen kan worden verwacht dat
deze trend zich ook de komen
de weken zal doorzetten. Vol
gens het districtshoofd A.
Schravemade van de Indus
triebond NW zijn er zelfs
aanwijzingen dat de olieaan-
voer eind deze maand en be
gin volgende maand nog meer
zal toenemen.
(Van onze soc. econ. redactie)
DEN HAAG De centrale
werkgeversorganisaties in ons
land willen toestemming van
het ministerie van Economische
Zaken om de prijzen voor hun
irodukten verder te verhogen,
in beginsel wensen zij alle zgn.
■xterne kosten door te bereke
nen. Dit is echter verboden.
In verband met de gevolgen
van de oliecrisis zouden zij nu
graag in hun prijzen de kosten
doorberekenen, die bedrijven
maken ais gevolg van onderbe
zetting en van de benzinedis
tributie. Via de machtigingswet
mogen de ondernemers nu wel
hun vrachtkosten doorbereke
nen in de prijzen. Daarnaast
willen de ondernemers de prij
zen verhogen om hun afschrij
vingskosten en onkosten voor
hogere verpakkingsmiddelen
(Van onze redactie buitenland)
GENEVE De voornaamste olie-exporterende landen zijn van
mening dat de regeringen van de olie verbruikende landen zelf
krachtige maatregelen moeten nemen om een verdere stijging
van de prijzen van ruwe olie te voorkomen.
Dit heeft de Iraanse minister
/an financiën, Jamshid Amou-
•egar, dinsdag verklaard tij
lens een pauze in de conferen-
ie van de OPEC, de organisa
tie van olie-exporterende lan-
len, in Genève. Hij zei, dat de
irijsspiraal niet kan worden
doorbroken zonder hulp van de
oliemaatschappijen en de rege
ringen van de industrielanden
Amouzegar deelde ook mee.
dat nog zal worden gesproken
over mogelijke veranderingen
van de olieprijzen in verband
met de koersverbetering die de
dollar de laatste tijd op de wis
selmarkten te zien geeft.
In de Amerikaanse geldeen-
heid worden de zogeheten pos
ted prices van de olie uitge
drukt. Die prijzen zijn gewoon
lijk hoger dan de eigenlijke
verkoopprijzen en dienen voor
ide berekening van de royalties
en de belastingen, die de olie
maatschappijen de produktie-
landen verschuldigd zijn.
De minister zei dat over deze
kwestie nog geen overeenstem
ming is bereikt, maar gaf als
zijn mening dat de posted prices
van de olielanden aan de Per
zische Golt. als gevolg van de
stijging van de dollarkoers (dii
enorm stijgt), met zes procen'
zouden kunnen worden ver
laagd. Dat zou in overeenstem
ming zijn met de afspraak, die
de OPEC in juni van het vorige
jaar met de oliemaatschappijer
heeft gemaakt, dat schomme
lingen van de dollar in de pos
ted prices tot uitdrukking zor
den worden gebracht.
Amouzegar, die de conferen
tie in Genève voorzit, verklaar- j
de dat de regeringen van de
olieproducerende landen niet
willen dat hun handen aan het
begin van de oliestroom gebon
den zijn en niets te zeggen
hebben over wat er aan het
einT gebeurt. Naar zijn mening
hebben de industrielanden het
op het ogenblik voor het zeg
gen aan het einde van de olie
stroom.
(Van onze redactie
binnenland)
AMSTERDAM De direc
tie van Ford Nederland in
Amsterdam heeft gisteren
meegedeeld, dat met ingang
van vandaag tot nader order
een driedaagse werkweek zal
vorden ingevoerd. De werk-
ijdverkorting zal gelden voor
'00 van de in totaal 1450
,-erknemers bij Ford in Am-
erdam en is een gevolg van
e produktiestagnatie in
'-root-Brittannië, waardoor de
uidige voorraadvorming en -
'an-ning bij Ford Nederland
rnstig is gestagneerd. Invoe-
ng van de driedaagse werk-
eek betekent een produk-
wermindering van circa 40
rocent, zo deelde directeur R
Peddemors mee.
De werktijdverkorting bij
Ford Nederland za] in eerste
nstantie gelden voor een peri
ode van zes weken. De be
trokken werknemers zullen
vooralsnog geen nadelige ge
volging in hun inkomen onder
vinden van deze werktijdver
korting.
0 Een autobus is gisteren op
80 kilometer van Lima (Peru)
in de rivier de Rimac gestort
na in een bocht door de vang.
rail te zijn gereden. Twaalf li
chamen zijn geborgen, een on
bekend aantal personen moet
zijn meegesleurd door het kol
kende water.
(Van onze redactie binnenland)
AMSTERDAM De vraag
naar Amerikaanse dollars heeft
zich dinsdag op de Amsterdam
se wisselmarkt voortgezet. De
koersstijging was echter niet zo
spectaculair als op maandag
toen bijna negen cent aan de
koers werd toegevoegd.
De dollar opende ruim twee
cent hoger op f 2,9810 en bij
zeer actieve handel en enorme
omzetten trok de koers aan tot
f 2,9865, het hoogste punt van
de dag.
In de middaguren brokkelde
de koers iets af en het slot
kwam op f 2,9660 - f 2,9680 bij
na een cent boven de slotkoers
van maandag (f 2,9575 f
2,9600).
(Van onze redactie buitenland)
FRANKFURT Voor de al
ternatieve vredesprijs voor de
Braziliaanse bisschop Helder
Camara is tot nu toe ruim een
ialf miljoen bijeen. De lezers
an het Duitse blad „Publik
■'orum" hebben meer dan twee
on gegeven. De initiatiefne
mers hebben goede hoop, dat
lit bedrag nog aanzienlijk zal
-ijn toegenomen, wanneer Dom
Helder Camara 11 februari naar
Frankfurt komt.
Voor de gift, welke de Brazi
Uaanse bisschop 10 februari in
Oslo zal worden aangeboden, is
thans ruim drie ton ingeza
meld in de Benelux, Duitsland
Frankrijk, Italië en Polen. Bi
de „Actie Dom Helder Camara'
te Leiderdorp (giro 1604400)
kwam voor dit doel meer dan
30.000 gulden binnen.
(Van onze redactie
binnenland).
DEN HAAG Langs de
Nederlandse grens in het
bijzonder dit met België
is sprake van een verhoogde
waakzaamheid, zo heeft dins
dag een woordvoerder van
het ministerie van Justitie in
Den Haag laten weten.
Een en ander is een gevolg
van de aanhoudende berich
ten in België, dat Palestijnse
commando's in het bezit zou
den zijn van een of meer
SAM-zeven-raketten. De Bel
gische veiligheidsdiensten en
de Rijkswacht zouden op het
ogenblik intensief op zoek
zijn naar deze wapens.
Volgens de woordvoerder
van het ministerie van justi
tie bestaat al enige tijd een
verhoogde waakzaamheid in
het Nederlandse grensgebied
met West-Duitsland en Bel
gië. De bewaking van de Ne
derlands-Belgische grens is
echter moeilijker, omdat hier
sprake is van een „open
grens".
In heel Engeland zijn een
heden van de strijdkrachten
in staat van „geel-alarm" ge
bracht als voorzorg tegen
aanvallen door Palestijnse
guerrilla-strijders of het on
dergrondse Ierse Republi
keinse Leger. „Geel-alarm"
is slechts twee fasen van
volledige oorlogsparaatheid.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De strijd over de lonen, in het bijzonder
de prijscompensatie, is weer ontbrand.
De prijscompensatie over het eerste halfjaar van 1974 is even
als vorig jaar het breekpunt. De tegenstellingen zijn momenteel
onoverbrugbaar. Zodra de regering haar greep op de lonen (via
de machtigingswet) loslaat kan het conflict in het bedrijfsleven
in alle hevigheid losbarsten.
Het strijdpunt vormt de
tweemaal f 15,die alle werk
nemers voor of per 1 april a.s.
krijgen. De werkgevers zien
deze bedragen als een voor
schot op de komende prijsstij
gingen. In totaal zullen, zo
wordt verwacht, dit jaar de
prijzen met 13% omhoog gaan.
De werknemers zien de f 30,
als loonsverhogingen. De werk
gevers zien geen ruimte voor
een loonsverhoging bij de start
van nieuwe cao's. Zij verwach
ten een sterke teruggang van
de koopkracht voor werkne
mers. De ondernemers willen
daarnaast een loon bevriezing
van een half jaar (de vakbe
weging slechts 3 maanden) om
die in die periode samen met
de regering e nwerknemers de
loonsituatie nader te beoorde
len. Ook wensen zij dat de
tweede uitkering van f 15,
pas plaats vindt, wanneer een
cao afloopt. Dus niet per 1
april zoals het kabinet wil( in
het kader van de machtigings
wet).
Een ander geschilpunt vormt
de zgn. drempel in de prijscom.
pensatie, waarbij een deel van
de prijsstijgingen niet wordt
vergoed. In beginsel is de vak
beweging daar niet tegen. De
werkgevers willen deze drem
pel om de verslechtering van
de ruilvoet (verschil tussen de
prijzen van invoer en uitvoer)
op te vangen. Het VNO (Ver
bond van Nederlandse Onder
nemingen) schat die verslech
tering op 3 a 3V2%.
Ook het streven van de vak
beweging om via de prijscom
pensatie de inkomens te nivel
leren (geschilpunt vorig jaar)
vormt voldoende conflictstof
tussen beide groepen van het
bedrijfsleven.
De onoverbrugbare stand
punten tussen werkgevers en
werknemers bleken gisteren
tijdens een vergadering van de
looncommissie van de Stichting
van de Arbeid (topoverlegor-
gaan van het bedr ij fisleven).
De strijd over de prijscompen
satie, inclusief een lage of een
hoge drempel, ligt weer open.
Wel wordt in het voorjaar tus
sen regering en bedrijfsleven
overlegd over de prijscompen
satie, die normaal over de eer
ste periode van 1974 wordt ge
geven. Aan de hand van de
economische situatie kan dan
een besluit vallen over de ver
goeding voor de gestegen prij
zen en/of de hoogte er van.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Het kabinet-
Den Uyl zal binnenkort bij de
Tweede Kamer een wijziging
van de machtigingswet indie
nen. Dat heeft minister-presi
dent drs. J M. den Uyl gister
avond laat de Eerste Kamer
beloofd, nadat de meerderheid
van de Senaat had gedreigd
tegen de machtigingswet te
zullen stemmen.
Op uitdrukkelijk verzoek van
de KVP-fractie zegde de pre
mier een zogenaamde novelle
toe, waarin de rol van de Eer
ste Kamer bij de uitvoering
van de machtigingswet wordt
versterkt en in feite even groot
kan zijn als die van de Tweede
Kamer.
Evenals die vergadering krijgt
de Senaat „controle vooraf" in
plaats van controle achteraf. In
de periode van tien dagen, die
verloopt tussen het afkondigen
van een uitvoeringsmaatregel in
het kader van de machtigings
wet en de datum waarop die
ingaat kan nu ook de Eerste
Kamer de regering om meer
inlichtingen vragen. De Eerste
Kamer kan nu ook evenals
de Tweede Kamer de rege
ring „op het matje roepen" als
een bepaald aantal kamerleden
daarvoor een vergadering hij
een wil roepen. Voor de Twee
de Kamer moeten dat minstens
30 kamerleden zijn.
(Vervolg op pagina 9)
(Van een onzer verslaggevers)
HULST-SAS VAN GENT-
SLUIS De inwoners van
Zeeuwsch-Vlaanderen hebben
over het algemeen nu wat
meer Belgische francs thuis
liggen dan normaal het geval
is. De francs, die men ont
vangt worden wat minder snel
naar de bank gebracht om ze
voor Nederlandse guldens te
wisselen en bovendien worden
er bij de meeste banken wat
meer guldens in francs omge
zet.
Dat de meeste Zeeuwsvla-
mingen hun bezit aan Belgisch
geld hebben vermeerderd
houdt verband met het feit dat
na de invoering van de benzi
nedistributie, die zaterdag in
Nederland begint, men vooral
vanuit Zeeuwsch-Vlaanderen
rustig even de Belgische grens
over kan wippen om er te
tanken-
Er worden over het alge
meen bij de banken wel wat
meer francs verkocht maar
storm loopt het beslist niet.
„De omzet van Belgische
francs is wel toegenomen. Ik
schat dat het hier gaat om een
stijging van de verkoop van
tien tot vijftien procent. En
het omwisselen van francs in
guldens is achteruit gelopen.
Mogelijk komt dat ook wel
omdat de koersen niet zo best
zijn, maar ik geloof dat vele
mensen nu hun francs wel wat
willen bewaren in verband
met de benzinedistributie in
Nederland", zo werd gisteren
door een bank in Hulst mee
gedeeld.
Bij een bank in Sas van
Gent, waar de verkoop van
francs op hetzelfde niveau is
gebleven, deelde men mee dat
de Belgische pomphouders
waarschijnlijk net zo lief heb
ben dat de Nederlanders
straks met guldens komen be
talen. „Voor een gulden krij
gen ze 14,5 francs bij de bank,
terwijl hier maar 14 francs
voor een gulden worden be
taald".
Van diverse kanten werd
gistermiddag wel aangevoerd
dat de benzineritjes van
Zeeuwsvlamingen naar het
Belgische grensgebied straks
mogelijk ook wat nadelen voor
de middenstand in Zeeuwsch-
Vlaanderen kunnen opleveren.
Verwacht wordt dat vele men
sen niet alleen in België dan
tanken, maar tegelijk er ook
winkels en supermarkts bin
nenwippen en zodoende van
hun benzineritje een aardig
uitstapje maken.
(Van onze redactie
binnenland)
DEN HAAG In totaal
5.172 bedrijven hebben tot 7
januari vergunning gevraagd
om in verband met het tekort
aan olieprodukten en-pf
grondstoffen werktijdverkor
ting in te voeren. Aldus een
opgave van het directoraat-ge
neraal van de arbeid. Dit bete
lcent, dat er in één week tijds
ruim 2.000 aanvragen voor
werktijdverkorting zijn bijge
komen, want een week gele
den waren er nog maar 3.000
aanvragen ontvangen.
Van de .edrijven, die ver
gunning hebben gevraagd,
hebben er tot nn toe bijna
3.000 vergunning gekregen
voor het invoeren van werk
tijdverkorting. Dit is 1.800
meer dan een week geleden.
Deze ongeveer 3.000 vergun
ningen gelden voor in totaal
ongeveer 32.400 werknemers.
Ruim 1.000 vergunningen voor
werktijdverkorting zijn ver
strekt aan houders van benzi
nepompen (voor 3.500 werkne
mers), 976 aan BOVAG-be-
drijven (ongeveer 9.200 man
personeel), 449 aan horecabe
drijven (ongeveer 5.600 man
personeel) en 484 aan bedrij
ven in andere sectoren, die
van de oliecrisis of de grond-
stoffenschaarste te lijden heb
ben. De vergunningen voor
deze 484 overige bedrijven
gelden in totaal voor 14.100
man personeel.
Van benzinepomphouders
zijn "0g 235 aanvragen in be
handeling, van BOVAG-be-
drijven nog ruim 1.000, van
horecabedrijven nog 366 en
van de „overigebedrijven
nog ongeveer 600.
