GERRIT DE JONGE
AXEL oranjestraat5 tel.01155.1565
Niet oliecrisis, maar hamsterwoede
tast voorraad wasmiddelen aan
BEROEPSRIJDERS KRIJGEN 25% MINDER handdruk
Benzine-ritje
naar België
blijft mogelijl
Wij wülen veer
laten
ils hogere
ambtenaren
dat ook doen
V andaag
DONKERE DAGEN
IN ENGELAND
WERKGEVERS EN
WERKNEMERS
ONEENS OVER
I00NBELEID
Melkindustrie
en -handel
In het Zuiden
inéén
onderneming
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Whitelaw: We verkeren in nationaal gevaar
Ook Planbureau
buigt zich over
tweede luchthaven
Achthonderd ton
gasolie na
aanvaring in
öosterschelde
Verhoudingen tussen Marokkaanse gastarbeiders
en Nederlanders sinds olieboycot slechter
SONY Hifi
EDITIE VOOR
ZEELAND
HUISARTSEN:
Nederland schenkt
Wereldraad
kalf miljoen voor
bestrijding racisme
nvS?tonas van het door de
Cdtlta,re steun
Extra quantums
Doorberekening
Vrachtkosten
Omschakeling op
gas
kost twee miljard
Treinbestuurders
Den Uyl: Niet pessimistisch
Drie procent
Niet tegen
Streven
coöperatieve
zuivelverenigingen
Drieduizend gulden
voor passagiers
van gekaapte
KLM-jumbojet
STEM
Woensdag 12 december 1973
113e jaargang no. 17509
DIRECTEUR: DR. W. A. J. M. HARKX
HOOFDREDACTEUR L. LEIJENDEKKER
KANTOREN
TE BREDA BERGEN OP ZOOM GOES - HULST OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN
(Van een onzer verslaggevers)
kotterdam-nijme-
GEN-BREDA Volgens
Unilever in Rotterdam is er
op dit moment nog geen en-
gele stagnatie in de levering
van grond- en hulpstoffen
voor de wasmiddelcnfabrika-
ge. Eenzelfde geluid komt
van Kortman en Schulte
(Dobbelman) in Nijmegen.
IVaar op dit moment moei
lijkheden zijn, aldus de was
middelenindustrie, worden
die veroorzaakt door degene»'
die hamsteren.
Unilever liet ons dinsdag
desgevraagd weten, dat hei
bedrijf op dit moment aan de
normale vraag kan voldoen.
Bij Kortman en Schulte,
waar de omzet in de voorbije
weken door de plotselinge
vraag met 300 tot 40 pet. was
gestegen, is de gebruikelij
ke magazijnvoorraad zodanig
aangesproken, dat men een
mort distributie voor de han
del heeft ingesteld op bash
van de omzet in de eerste
tien maanden van dit jaar.
Eenzelfde systeem gaat ook
Unilever invoeren ais men
merkt, dat de consument en
de handel van plan is extra
voorraden te gaan aanleggen.
Het hamsteren van was
middelen is zo'n drie weken
geleden begonnen in het
toorden van het land, toen
een regionale krant daar
schaarste en prijsstijging
voorspelde door moeilijkhe
den met de leverantie van
fosfaat, dat o.a. afkomstig is
uit Marokko. Tot op heden,
zo werd ons verzekerd, is
daar nog niets van te mer
ken, maar de hamsterwoede
is als een soort besmettelijke
ziekte over liet land gegaan.
In het noorden is de koop
woede momenteel al weer
aan het afzakken.
Behalve van fosfaatlever
anciers is de wasmiddelen-
produktie ook afhankelijk
van hulpstoffen die afkom
stig zijn van de petro-chemi-
sche industrie. Ook die wor
den momenteel nog voldoen
de geleverd. Voorspellingen
daarover zijn uiteraard niet
te doen. De bevoorrading
met grond- en hulpstoffen
geschiedt deels wekelijks,
deels eenmaal in de twee
weken.
Een ander geliefd hamster-
produkt blijkt, merkwaardig
genoeg, suiker te zijn. Moge
lijk is dat een gevolg van
het feit, dat suiker voor de
tweede wereldoorlog het eer
ste produkt was dat gedistri
bueerd werd.
(Vervolg op pagina XI.)
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT De Nederlandse
huisartsen zijn best bereid om
hun tarieven met tien procent
te verlagen als dat noodzake
lijk is binnen het kader van
he matiging van inkomens,
maar dan moeten de hogere
ambtenaren eveneens een veer
laten. Dat zei voorzitter Bie-
rens van de Landelijke Huis
artsen Vereniging gisteren na
een bijeenkomst van het be
stuur.
pe Nederlandse huisartsen
hebben als enige vrije beroeps
organisatie ai enige jaren een
soort cao. vertelde voorzitter
bierens. De inkomens (tarie-
veJi) van de huisartsen zijn
Sekoppeid aan de salarissen-
s®aa! 151 max. voor hogere
ambtenaren. Dat garandeert
hen een jaarinkomen van ruim
50.000 gulden netto,
■".aar aanleiding van de rege-
hn§splannen om 00]j de beoe
fenaars van de zogenaamde
Wije beroepen „pas op de
Plaats te laten maken" deelde
.'heer Bierens mee dat de
wiv niet met de andere orga
msaties voor vrije beroepen op
een hoop gesmeten wenst te
"orden. De overheid heeft de
ÏÏsar's slechts als voorbeeld
fefï- en men wenst niet
oat die voorbeeldige structuur
niet wordt gedaan door een
»»erhe,dsmaatregel. Dat zou
oiSens de voorzitter een om
u ,m de eerste-lijns-gerees-
™Me veroorzaken waarbij
'smand gebaat is.
(Van onze redactie
binnenland),
laid HAAG De Neder
i snnnreserin8 heeft besloten
5OOOoo te storten in het
he n aad van herken gelei-
van "amma bestrijding
(Ontracisme- Minister Pronk
'hkcIingssBmenwer-
en w H t,e Wereldraad
hp Interkerkelijk Vredes-
Het s Per brief meegedeeld,
het iÜL be(1«eling dat met
huinan'i ontwikkelingshulp en
tl lan de bevolking van
,clijk Afr?ka.sebiedcn in Zui'
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Automobilisten, die woonachtig zjjn i
grensprovincies, zullen, zolang de benzine in de buurlande
België en Duitsland niet op de bon gaat, weinig last ondei
vinden van de benzinedistributie, die hier 7 januari va
kracht wordt.
Jat is gisteren bevestigd
door het ministerie van Econo
mische Zaken. Een woordvoer
der noemde het „sneu" voor
de mensen, die zover van de
grens wonen, dat ze met him
vijftien liter per week niet
wen „naar de andere kant"
'-.unnen gaan, maar zo
voegde hij er aan toe er is
niets aai: te doen.
Minister-president Den Uyl
zei vrijdagavond in de pauze
van het kabinetsberaad, dat
met de buurlanden nog over
een sluitende regeling werd
gepraat, ma-ar thans blijkt, dat
een dergel-ij-ke regeling er niet
in zit Nederland zou dan na
melijk domweg van Duitsland
en België moeten vragen om
de pompen in het grensgebied
voor Nederlanders gastoten te
houden en dat is in strijd met
de EEG-regels. Wel is het mo
gelijk om zodra ook België
en Duitsland tot distributie
besluiten te komen tot uni
forme spelregels, maar dat
lijkt voorlopig nog niet aa-n de
orde te za-jn.
Intussen is gisteren meege
deeld, dat minister Westerterp
van Verkeer en Waterstaat
vandaag bekend zal maken
hoe de toewijzing zal zijn va-n
extra quantums benzine aan
automobilisten, die hu® wa
gens beroepshalve nodig heb
ben (vertegenwoordigers, art
sen e.d.) Vermoedelijk wordt
daarbij het systeem gehan
teerd, dat „beroepsrijders" in
een door hun werkgever (of
als ze zelfstandig zijn: een ac
counta-nt) gewaarmerkte ver
klaring moeten opgeven hoe
veel kilo-meter ze beroepshalve
rijden. Op basis van dat kilo-
-netrage krijgen ze dan een
quantum benzine toegewezen
onder aftrek van een bepaald
bezumigingspercenta-ge. Hoe
groot dit percentage za-1 zijn is
nog niiet officieel bekend.
Aangenomen mag worden dat
u-et li-gt in de orde van grootte
van 25 procent.
Ook zal vandaag waarschijnlijk
bekend worden gemaakt hoe
de regeling voor het beroeps-
goede-'envervoer zal zijn.
Volgend ja-ar mogen de
vrachtkosten van ondernemers
worden doorberekend in de
prijzen in verband met de
oliecrisis. Een regeringsdelega
tie heeft dit gisteren de centra
le werkgeversorganisaties
meegedeeld tijdens het over
leg ove» de o-ntwerpmachtd-
gingswet in Voorburg. Tot nu
"oe kwamen de vervoerskosten
i U-een voor rekening van de
ndern-emer en niet ten laste
van de koper van de goederen
De stijgende prijzen van
i Lieyrodukten mak-en het
vrachtvervoep erg duu-r en be
nadelen de inkomsten van de
ondernemers.
Droog. Maximum tempe
ratuur: 7 graden.
STAD EN STREEK
Burgemeester van Veere
in Axel benoemd.
Pagina 3
Temeuzen lanceert
nieuwe zak. Pagina 5
BINNEN- EN
BUITENLAND
Skylab-mannen
vermoeid en lusteloos.
Pagina 11
Kalkar-weigeraar
stroomloos. Pagina 13
DE KLEINE STEM
De kroon van de koning
is zoek. Pagina 14
SPORT
Winst voor Jan Doggen
in Europese drie-banden-
kampioenschappen.
Pagina 15
'ADIO EN TELEVIEIE
New York-dolls spelen
harde rock. Pagina le
FINANCIëN EN
ECONOMIE
Suiker-Unie had
zoet jaar. Pagina 17
(Van onze parlementaire
redactie)
VOORBURG De versnel
de omschakeling van olie op
aardgas waarmee d-e regering
een deel van het olietekort wil
opvangen, kost volgend jaar 2
mi-lja-rd gulden. Dit heeft pre
mier Den Uyl gisteren meege
deeld na afloop vam de afzon
derlijke gesprekken met vak
beweging, werkgevers- en
midden-stands- en landbouwor
9 Een vluchtige handdruk tussen de secretaris-generaal van de
NAVO, mr. J. Luns en de Amerikaanse minister van Buitenlandse
Zaken Henry Kissinger, terwijl zij elkaar passeren tijdens het
NAVO-beraad in Brussel. Op de achtergrond de permanente ver
tegenwoordiger van de VS bij de NAVO, Donald Rumsfield. Voor
een verslag van de NAVO-bijeenlcomst zie pagina 11.
(Van onze Londense correspondent)
LONDEN Over twee maanden of nog eerder is de werk
loosheid in Groot-Brittannië minstens verdrievoudigd, volgens
een van de meest gezaghebbende economische adviseurs der
conservatieve regering.
De waarschuwing werd gege
ven aan de vooravond va-n de
georganiseerde verstoring vam
het treinverkeer waartoe de
vakbond van wagenbestuur
ders heeft bes-loten. Vooral de
sinds vorige maand verzetple-
gende mijnwerkers veroorza
ken somberheid, veel meer
da-n de ol-iesjeiks. Een and-ere
groep verwarring stichtende
werknemers zorgt ervoor dat
de stroomvoorziening hapert
en miljoenen mensen uren
lang i» het donker zitten.
Mir.ist Wil-liam Whitel-aw,
overgeplaatst van het rampza
lige Noo-rd-Ierland naar het
Londense ministerie va-n ar
beid, deed gisteravond een be
roep op de kopstukken va-n de
fcreinbestuurdersbond ASLEF
om werkelijk leiding te geven.
Deze Kleine bond is er altijd
op uit de massa-Ie aigemene
bond va-n het treinpersoneel te
overtroeven en dit gebeurt
thans met de verzekering dat
de wagenbestuurders onher
roepelijk lijdelijk verzet zul
len plegen, ingeval de leiding
luistert naar de verzoenende
woorden van de spoorwegdi
rectie, de minister en de socia-
Mstische partijleider Wilson,
wiens bemiddeling vorige
week werd versmaad.
De treinbestuurders beginnen
vandaag hun stiptheidsactie
waarvan het ergste wordt ge
vreesd: uren tijdverlies voor
een ini'ljoer of meer forensen
in Zuidoost-Engelan-d en
straks misschien helemaal
geen aanvoer van olie en
steenkool meer naar de elek-
teu-r sir Fred Catherwood va-n
tri-sohe centrales. Oud-direc-
teuir sir Fred Catherwood van
d-e Na-ti-o-na-l-e Economische
Ontwikkel-mgsraad voorspelde
gisteren dat binnen twee
maanden het land anderhalf
miljoen werklozen 4al hebben
wegens de langzaam-aan-actie
'officieel: weigering van over
werk) in de kolenmijnen. An
dere industriëlen zeggen dat in
1974 de werkloosheid tot 3
miljo-en (10 tot 12 procent) zal
stijgen.
„Wij verkeren in nati-onaal ge
vaar' gaf minister Whitelaw
toe. De mogelijkheid bestaat
dat wij elkaar zullen ver
scheuren. Ik büijf echter gel-o
ven dat wij verstandd-ge-r zul
len zijn" Kennelijk vindt de
minister da-t hij zijn nieuwe
oaa-n aa-n de rarn-d va-n de af
grond heeft moeten beginnen
Hij drukte zi-ch even drama
tisch uit als in Belfast. „Dit is
een tijd voor leiderschap", riep
hij vakbon-dssecreta-ris Ray
Buckto-n van de treinbestuur-
1-ers toe.
(Van onze parlementaire redactie)
VOORBURG Werkgevers en werknemers zijn ernstig
verdeeld over de mogelijkheid over het percentage waar
mee de lonen begin 1974 kunnen stijgen.
Dat is gebleken bij het afzonderlijk overleg dat zij hebben
gevoerd met een regeringsdelegatie o.I.v. premier Den Uyl.
de werkgevers zeg
gen:
Er is geen ruimte voor
loonsverbetering.
♦Niettemin in verband met de
lastenverzwaring, die voor de
werknemers begin 1974 op
treedt akkoord met een loons
verhoging van ten hoogste 1%
die verder in het jaar verre
kend moet worden met te ge
ven compensatie voor stijgen
de prijzen.
Deze één procent te geven in
een vast bedrag voor iedereen,
wa-arbij te denken valt aan
een bedrag van f 3,- per week
(f 156,- per jaar)
Een rustpauze gedurende het
eerste halfjaar van 1974, waar
na hopelijk een beter inzicht
bestaat in de effecten van de
oliesch-aarste op de nationale
economie.
de werknemers zeg
gen:
Er is wel ruimte voor loons
verbetering aan het begin van
1974.
Deze loonsverhoging moet
2%% zijn; voor de helft in
centen en voor de helft in
procenten uit te keren. Des
noods per 1 jam. a.s. bindend
op te leggen.
Prijscompensatie, tenminste
op basis van het ontwerp-cen-
traal akkoord, dat werkgevers
hebben verworpen; een mini
mum van f 160,- per procent
prijscompensatie voor inko
mens beneden 35 mille, drie
kwart procent prijsstijging voor
inkomens tussen 35 en 41 mille,
een half procent tussen 45 en
60 mille en een kwart procent
voor boven d-e 60 mille.
Bij grote
meer den 2
gingen.
prijsstijgingen
loonsverho-
Rustpauze met tijdelijke
maatregelen tot 1 april.
Opschorting cao-onderhande
lingen, onder gelijktijdige ver
lenging vam de thans geldende
cao's met drie maanden.
Het enige waarover de
werkgevers en werknemers
het eens zijn, is de prijscom
pensatie, die nog moet worden
gegeven, over d-e periode half
oktober - eind december dit
jaar. Volgens de werknemers
zo-u deze kunnen oplopen tot
3%.
Ondanks deze tegenstellingen
zei premier Den Uyl gisteren
na zijn besprekingen met
werkgevers, werknemers, mid
denstand- en landbouwonder
nemers: „Ik heb veel begrip
intmoet. Ik heb deze bespre
kingen niet pessimistisch ver®
aten". Het kabinet beslist
vandaag en morgen over de te
temen maatregelen.
De vakbeweging is er in be
ginsel niet op tegen, dat werk
nemers volgend jaar minder
geld vrij te besteden hebben.
Liefst ziet zij dat de koop
kracht niet wordt aangetast
en gelijk blijft aan die van dit
jaar. De achtergrond v-an deze
houding van de vakbeweging
is het feit, dat de premie- en
belastingdruk te zamen de
door de vakbeweging gewens
te 2% loonsverhoging bijna
teniet doet. Daardoor zou de
koopkracht toch niet stijgen.
De kans op koopkrachtverbe
tering wordt bovendien klei
ner naarmate de prijzen meer
stijgen. Voor 1974 wordt een
prijsstijging van minimaal
10% voorzien.
De vakbeweging heeft giste
ren in het gesprek met de
regering over de machti-
gingsgswet haar ernstige twij
fel geuit over de doeltreffend
heid vain komende maatregelen,
die de inkomens van vrije be
roepsbeoefenaren aan banden
moet leggen. Daarom hebben
de vertegenwoordigers van de
vakbeweging gepleit voor be
lastingmaatregelen, die de
groei, van deze inkomens kun
men stuiten.
Daarom ook werd aange
drongen op snelle openbaar
making van inkomens die niet
via een cao tot stand komen.
Daarnaast willen NVV,
NKV en CNV extra aandacht
van de laagstbetaalde via de
volgende maatregelen:
Een struoturele verhoging
van het minimumloon; daaro
ver zal de SER volgende week
een advies uitbrengen.
Een verhoging vain de bij
standuitkering die gekoppeld
is aan de verhoging van het
minimumloon.
Studie over de positie van
degenen, die sociale uitkerin
gen genieten.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Niet alleen
de planninggroep tweede nati
onale luchthaven onder leiding
van ir. F. T. Segers houdt zicli
:zig met de vestiging van
een tweede luchthaven, ook
net Centraal Planbureau heeft
zich nu op dit probleem ge
stort. Het Planbureau onder
zoekt speciaal de vraag of de
vestiging van een tweede lucht
haven in ons land macro-eco
nomisch zinvol is.
Wanneer het onderzoek van
het Pl-anbureau gereed komt,
is niet bekend. Wel ii-gt het in
de verwachting, dat d-e eom-
missie-Segers ei-n-d deze
na-and met haar werk gereed
komt. Het rapport van deze
ianninggroep zou volgende
ma-and aa-n de Kamer worden
■iangebod-en (en dus gepubli
ceerd worden).
Dat heeft minister Wester
terp (Verkeer en Waterstaat)
gi-stet en meegedeeld aan de
Westbrabantse Werkgroep
„Luchthaven en Welzijn" die
hem een petitie overhandig
de.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA De coöperatieve
zuivelverenigingen i-n de drie
-uidelijke provincies, die de
Zuid-Nederlandse Melkindus
trie b.v. in eigendom hebben,
willen tot een volledig geïnte
greerde zuivelonderneming ge
raken in het zuiden van het
land. Deze onderneming zal
dan, naai verwacht, een omzet
hebben van 1,2 miljard gulden
per jaar.
Tot nu toe wordt tachtig
procent van de totale melk-
aanvoer in het zuiden al door
de ZNM verwerkt en verhan
deld. D-e overige melk bren-gen
d-e coöperatieve verenigingen
na verwerking zelf in d-e han
del.
Begin 1973 besloten de be
sturen al tot samenwerking bij
deze verkoo-p, terwijl in die
samenwerking ook de ver-
koopacti-viteiten van d-e ZNM
werden ondergebracht, voor
zo-ver het consumentenartike
len betreft.
De bes-turen van de coöpera
tieve verenigingen overwegen
thans voorstellen te doen a-an
tan algemene vergaderingen
om de gehele melkindustrie en
melkhandel in d-e zuidelijke
provincies in één onderneming
De brengen. Op korte termijn
zal aa-n de veehouders een af
gerond voorstel hierover ter
beoordeling en goedkeuring
worden voorgelegd.
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIPHOL Alle passa
giers van d-e Boeing 747 „Mis
sissippi" van de KLM, die
eind november werd gek-aapt,
ontvangen van de KLM een
bedrag van f 3000,-. De KLM
sluit hiermee aan op een in
Japan bestaand gebruik om te
gemoet te komen in geleden
ontberingen. Dit gebruik be
sta-at volgen-s een communiqué
van de KLM in de meeste
landen niet en d-e KLM is
wettelijk niet tot zo'n tege
moetkoming verplicht.
(Va-n een onzer verslaggevers)
WEMELDINGE Dinsdag
is er achthonderd to-n gasoli-e
in de Oostersrhpide gestroomd
na een aanvaring tussen twee
schepen. De 1600 to-n metende
binnenvaa-rt-ta-nker Gefo Köln
was bij het uitvaren van <Je
naven van Wemeldin-g-e in
aanvaring met een kleiner
schip van 800 ton gekomen,
waarvan het a-nker de huid
van d-e Gefo over een lengte
van drie meter open-trok,
waardoor de 800 ton gasoli-e in
de Oosters-cbelde stroo-mde. Er
deden zich geen persoonlijke
ongelukken voor. De Gefo
wordt leeggepompt en naar
Dordrecht gesleept om gerepa
reerd te worden. De rijkspoli
tie te water in Wemeldjnge
stelt een onderzoek in.
(Van een onzer
verslaggeefsters)
BREDA Sinds de olie
boycot zijn de verhoudingen
tussen- hel Nederlandse per
soneel en de Marokkaanse
gastarbeiders in de bedrijven
duidelijk slechter geworden.
Er hebben regelmatig woor
denwisselingen plaats, waar
bij de Marokkanen, als ge
volg van de mede door hun
regering ten opzichte van
Nederland getroffen maatre
gelen, heel wat verwijten
van hun Nederlandse colle
ga's te slikken krijgen. Ook
zouden ze wel eens onheus
worden behandeld. Een en
ander heeft ertoe geleid dal
-:r gisteravond een gesprek
heeft plaats gehad tussen de
heer R. Reyers van de Stich
ting Bijstand Buitenlandse
Werknemers West-Brabant
en een paar in Breda wer
kende Marokkanen. De heer
Reyers verklaarde tegenover
ons aa, hij vreest dat de
reger'tig in plaats van een
algemeen welzijnsbeleid te
voeren, ertoe zal neigen een
geleidelijke afvoer van de
sociaal toch al zwakker
staande buitenlandse werk
nemer ie bevorderen.
