Waar zijn de goede schurken van weleer? microscopische algen ter bestrijding ondervoedig Jasser Arafat neemt Hoessein wind uit zeilen Surinamers kraken bureau herhuisvesting mmm.. lekkere koffie 1 „BISSCHOPPEN MOETEN NU CONCREET WORDEN" Visser mei gekaapte kotter naar meisje „Wimpje Kok' riskeert enkeltje Spanje - ':'.l r;:.;:;;i V' IH AFKOMST POLITIEK Bedrijfsapostolaat over vastenbrief Frans weekblad kreeg ongewenst bezoek Raad van Kerken: HAAL CHRISTEN ARABIEREN NA AH NEDERLAND Argenta" Super Lux: de lamp met 30% meer licht op tafel je ruikt de kwaliteit al bij het zetten. oor geboefte met een gouden hart heeft de mensheid al eeuwenlang een zwak. Ieder land, iedere streek en elk dorp had wel zo'n eigen schurk die op handen gedragen werd. Had. Want de bandieten van weleer zijn niet meer. Alleen in de Sardinische hooglanden en in de derde wereld willen ze nog wel eens opduiken, maar voor de rest moeten we het doen met herinneringen aan namen van toen, zoals Cartouche, Schinderhannes, Jesse James, Pancho Villa en de bekendste van allemaal: Ro bin Hood, een rekel waarvan het leven vele malen ver filmd en beschreven is, terwijl hij nota bene met aan ze kerheid grenzende waarschijnlijkheid nooit op deze aardbodem heeft rond gedoold. Louis-Dominique Cartouche, een Robin Hood die echt geleefd heeft. In het Frankrijk van rond 1700 beroofde hij met zijn trawanten de ene postkoets na de andere. Ook aan andere misdrijven maakte hij zich schuldig, maar dat nam niet weg dat het volk hem als een held vereerde. 29 Jaar oud viel hij in handen van de politie. Op 21 november 1721 werd hij geradbraakt, om vervolgens de geschiedenis in te gaan als Frankrijks populairste gangster. Hoe komt het nu, dat het goe de geboefte ofwel het „sociale bandietendom" niet meer be staat? Waarom waren derge lijke schurken er vroeger wel en vooral: hoe werden ze zo populair terwijl ze zich in fei te toch bezig hielden met din gen die niet door de beugel konden? De Engelse historicus Eric Hobsbawn heeft zich in die vragen verdiept en de ant woorden ondergebracht in een boek, dat de Weten schappelijke Uitgeverij in haar serie „Unofficial Histo ry" heeft laten verschijnen onder de titel „Bandieten". Sociale bandieten wenst Hobsbawn te onderscheiden in drie klassieke types. Daar is allereerst de onverlaat, die de rijken besteelt en de buit i -SM -/. Een van de bekendste sociale bandieten, die Duitsland heeft voortgebracht: Schinderhannes, bijnaam voor Johann Bückler (1177—1803). Op deze prent berooft de in het Rijnland opere rende roverhoofdman zojuist een jood. vervolgens verdeelt onder de armen. De tweede categorie, die van de „wrekers", is meer uit op het gewelddadig bestrijden van onrecht. Het derde type tenslotte opereer de in groepen (kozakken, haiduks) en verzette zich te gen drastische sociale ver schuivingen en hervormin gen. Toch kun je al deze onrecht bestrijdende schurken geen revolutionairen noemen, want ze werkten niet of nau welijks vanuit een ideologie Wat je van de heren ook mocht verwachten, niet dat ze als een soort profeten van betere tijden plannen en vi sies ontwikkelden voor een nieuwe politieke of sociale structuur. De meeste sociale bandieten waren mannen, die om aller lei redenen geen ordelijk landbouwers-bestaan konden of wilden opbouwen en die daarom hun toevlucht maar zochten in de misdaad. Op merkelijk is daarbij, dat ze zich al doende niet -zoals tegenwoordig wel gebeurt- buiten de gemeenschap plaatster», maar er juist op een heel speciale manier deel van uit maakten. Hoe was dat mogelijk? De verklaring daarvoor hangt niet alleen samen met hun goede daden, maar ook met hun afkomst. De meeste soci ale bandieten waren name lijk jonge boerenzonen, zon der gezin en andere beslom meringen, voor wie vaak geen lonend werk te vinden was binnen de overbevolkte agrarische gemeenschap. Een aantal wegen stond dan nog open: tijdelijk of voorgoed emigreren: beroepsmilitair worden of kiezen voor een roversbestaan. Deed zo'n boerenzoon het laatste, dan was hij eigenlijk al bij voorbaat verzekerd van een zekere populariteit bij zijn eigen mensen. Hij was immers een zoon van het volk, dat in de loop dei- jaren weliswaar gewend was geraakt aan armoe, onder drukking en onderwerping, maar dat ergens in het ach terhoofd toch altijd nog het ideaalbeeld had van een we reld vol gelijkheid, vrijheid en broederschap. Een volk, dat het daarom best kon waarderen wanneer er telgen waren die zich niet lieten onderwerpen en on derdrukken, maar op hun beurt weer de onderdrukkers c.q. de rijken onderwierpen. Van al die bandieten is de ridderlijke rover, de Robin Hood-figuur, altijd het popu lairst geweest. Maar het is de vraag of het volk, dat dit soort bandieten als heiligen vereerde, zich niet vergist heeft in deze „helden". Waren ze wel zo ridderlijk als de verhalen ons willen doen geloven? Hobsbawn is bang van niet. Volgens hem zijn de heren al vaak door hun -omgeving idialiseend vanuit een onbedwingbare behoefte bij de geknechte bevolking aan helden en kampioenen. In hun helden-honger werd het vpik daarbij driftig ge voed door de schurken zelf, die deksels goed wisten, wat er van hen verwacht werd, namelijk: onrecht herstellen, van de rijken nemen om het aan de armen te geven, en niet doden, tenzij uit zelfver dediging of „gerechtvaardig de" wraak. Om dat image van goede bandiet hoog te houden, ver deelden ze volgns de overle veringen inderdaad vaak grote delen van de buit on der de armen, maar Hobs bawn acht het hoogst on waarschijnlijk dat ze zichzelf helemaal wegcijferden. Ook dat spaarzaam zijn met geweld gaat er bij Hobsbawn niet- in; o.a. omdat alleen al de aard van het roverswerk geweld maar al te vaak noodzakelijk maakte. Maar niettemin: de heren waren, blijkens balladen en vertel lingen uit die tijd, razend populair. Vooral als zo'n bandiet ook nog eens door verraad om het leven kwam (wat maar al te vaak ge beurde) kende 's mans popu lariteit ook na zijn dood geen grenzen. Een hele andere categorie vormen de wrekers.. Het volk was bang voor hen en van afschuw vervuld en juist dat maakte deze bandieten tot de helden die zij geworden zijn. Temeer omdat ook zij weer - net als de ridderlijke bandie ten- de rijken, en dus de machtigen, tot hun slachtof fers maakten. De derde groep, die Hobs bawn onderscheidt, gevormd door o.a. de kozakken en haidu'ks, bestond uit strijdba re mannen, die zich verzet ten tegen de christelijke landheren en Turkse vero veraars. Dat ook zij over po pulariteit niet te klagen had den, laat zich raden. Wie de geschiedenis goed kent zit -na kennis genomen te hebben van de hiervoor geschetste driedeling in1 het sociaal bandietendom- onher roepelijk met een vraag, en wel deze: hoe zit' het nu met de échte revolutionairen? De mannen zoals die nu nog opereren in bijvoorbeeld Zuid-Aïnerika. Zijn dat geen sociale bandieten? Nee, zegt Hobsbawn,, dat zijn vertegen woordigers van het quasi- baniditisme. Quasi omdat zij wel enkele methoden van mannen als Robin Hood hebben overge nomen, maar werken vanuit een heel ander uitgangspunt n.l. een ideologie. Politieke revolverhelden noemt Hobs bawn hen daarom. Mannen die eigenlijk liever „gewoon" politiek zouden willen be drijven; maar dat niet kun nen omdat de heersende orde hen dat verhindert. Mannen ook, die niet af entoe even will-eft prikken in het door hen verfoeide systeem, maar dit totaal omver willen wer pen. En dat is iets waarvoor Ro bin Hood en de zijnen nooit echt moeite hebben gedaan. In feite was bij hen vooral de drang naar avontuur de drijfveer om de bandiet uit te hangen. Hobsbawn had er daarom misschien beter aan gedaan door de Robin Hoods quasi-soeiale bandieten te noemen en het predikaat „sociaal" te gunnen aan man nen als Che Guevara, die niet het avontuur, maar hun overtuiging met de dood hebben moeten bekopen. WIM WENNEWES 4t Bandieten dour E.J. Hobs bawn Amsterdam Weten schappelijke' Uitgeverij B.V. AMSTERDAM (ANP) De bisschoppen moeten concreter worden over maatschappelijke kwesties. Deze wens, uiten de workers in het bedrijfsaposto- n.a.v. de vastenbrief 1973, „welvaart" veantwoordelijk- versobering". Een reeks aanbevelingen hierover zijn 'wzonden naar de bisschop- PM en het sekretariaat van de t-k. kerkprovincie. volgens het bedrijfsaposto- ontmoette de vastenbrief 1 velen een duidelijke in- temning, ook al is de brief S® werknemers uit de la- o iunktiegroepen, die ver- rd zijn. van he* kerkelijk !etX\nit:J "SePiand" en is taalgebruik vreemde aan idle Wevingswereld in deze krin- echter achteraf gevoelens van machteloos- omj3t0j frustratie op, vooral scheen!"6 frs worden „afge- j.w!p' met: „Concrete toe- vi^Si, worden aan ieders -!ï™öhkheid overaela- ten". Wie a heeft gezegd, moet ook b zeggen. Dit spreekwoord is volgens de aanbevelingen vooral van toepassing op de bisschoppen in de vastenbrief 1974 over „macht, onmacht, hoop" en in de volgende brie ven. Het bedrijfsapostolaat con stateert dat goede ideeën moeilijk te vertalen zijn in het dagelijks leven. „Alleen een nog niet aanwezige eensge zindheid en solidariteit van ons allen als tegelijk slachtof fers en in-stand-houders van ons huidige maatschappelijke bestel kan hierin verandering brengen. Anders blijft het bij een wanhopig en teleurgesteld .lucifers op de rails leggen om de trein te doen stoppen". Voor het bedrijfsapostolaat betekent gerechtigheid in het bedrijfsleven concreet demo cratisering, waarbij medebe slissingsrecht van alle betrok kenen, consumenten incluis is gerealiseerd. De vraag van de bisschop pen over de inkomensnivelle ring welke volgens de aanbe velingen „gretig werd aange grepen en overgenomen", moet duidelijker worden uitge werkt, ook door de vragenstel lers zelf. Tevens moet worden onderzocht „in hoevere inzet en echt menselijke behoeften eerlijker en rechtvaardiger kriteria zijn voor beloning, dan prestatie en funktie". Naar de mening van hun bedrijfsapostolaat moeten de bisschoppen de gevolgen dra gen van hun „kleurbekennen- de vastenbrief", zeker nu men kan vermoeden dat zich na de arbeidsonrust in begin '73, nieu we arbeidsconflicten zullen voor arbeidsconflicten zullen voor- "MA (EFE) Het proteï- '1 de voeding houdt allfmenteel de aandacht van t re®eringen inzonderheid die .,t'e fJn'wikkelingslanden, jij 'r( Sinds Josue de Castro "Apolitiek van de hon- va sohreet' heeft deze gesel u 0 "lensheid de wereld m-SA Semaakt- De onder- 'he zoveel slachtoffers is momenteel het voor- van ^®hiwil de proteïnevoeding van zijn inwoners verhogen en gebruikt daarom microscopi sche algen voor de voeding. Die algen zijn m-iscroseopische organen, plantjes die naast vi tamines en zouten 56% proteï nen bevatten. Wegens hun lage prijs zijn ze uitstekend ge schikt Voor de voeding. Daar om wil Peru de micro-algen invoeren in de Peruaanse keu ken. De microscopische algen, die 56% proteïne bevatten tegen vlees (20%), eieren (11%), en sojabonen (35%) zijn een belangrijk voedselbe- standdeel om het tekort aan proteïnen, de bouws'enen van het menselijk lichaam aan te vullen. Op de internationale jaar beurs van de Stille Zuidzee die momenteel in Lima gehou den wordt, is een stand die bijzondere aandacht verleent aan het gebruik van micro- algen in de voeding. In een landbouwcoöperatie worden reeds microscopische algen ge teeld, waarmee wetenschappe lijke proeven worden geno men. Uit die algen wordt een soort meel verkregen dat bij talrijke droge groentenschotels gebruikt kan worden zondetr dat de gerechten een bijsmaak krijgen. De microscopische algen worden gekweekt in ondiep zoet water met bijzondere meststoffen en veel zon. Op geregelde tijden wordt geoogst. Aan de Westduitse stand op de jaarbeurs worden met meel van microscopische algen ge maakte beschuiten met veel succes verkocht. Het gebruik van microscopi sche algen in de voeding is ongetwijfeld een belangrijke ontdekking in een tijd waarin vele internationale instellingen zich zorgen maken over de hongersnood in de wereld. doen. Als kerkelijke leiders kunnen de bisschoppen niet buiten deze problemen blijven. „De strijd op het loonfront kan worden gezien als een ui ting van dieper liggend onbe hagen, van gevoelens van machteloosheid, onvrijheid, verlies aan eigenwaarde en te kort aan waardering". De kerkprovincie moet wor den toegerust om in te spelen op de vragen en noden van de mens in de industriële samen leving. Daarbij dient de volle nadruk te vallen op de eigen verantwoordelijkheid van die leken. Omdat de kerkprovincie on voldoende is toegerust voor de behandeling van aktuele soci aal-ethische vragen, vraagt het bedrijfs-apostolaat nogmaals om een sociaal-ethische raad". Desgevraagd verklaarde be drijfsapostolaat. dat hierbij ge dacht wordt aan een raad, zo als de hervormde kerk een raad voor overheid en samen leving kent en de raad van kerken een sectie sociale vra gen. Deze raad zou moeten be staan uit deskundigen op het terrein van economie, politiek, arbeid en bedrijfsleven die de bisschoppen informeren en toe rusten. Op de Enka-sluiting konden de bisschoppen b.v. niet reageren, omdat ze onvol doende geïnformeerd waren. Toen is volstaan met een ver klaring van bisschop Ernst. Maar de kardinaal haakt wel regelmatig in op internati onale problemen, omdat hij als internationaal voorzitter van de katholieke vredesbeweging Pax Christi ter zake wordt geïnformeerd door het pax- christibestuur. Iets dergelijks zou volgens het bedrijfsapostolaat ook moeten gebeuren op het soci- aal-ethiische vlak. (Van onze correspondent) TEL-AVIV De Palestijnse revolutie neemt koning Hoes sein van Jordanië de wind uit de zeilen. Niet hij maar Jasser Arafat, de leider van de Pa lestijnse bevrijdingsorganisatie voor Palestina, PLO, wordt door de Palestijnse bevolkkng in de door Israël bezette ge bieden als de enige vertegen woordiger van het Palestijnse volk gezien. Zelfs notabelen, die door het regime van ko ning Hoessein nog voor de zesdaagse oorlog in invloedrij ke posities op de westelijke Jordaanoevcr werden be noemd, kiezen nu eieren voor hun geld en wedden op Jasser Arafat. Tegen deze achtergrond moet de beslissing van de ho ge mohammedaanse raad wor den gezien de PLO als de enige vertegenwoordiger van het Palestijnse volk te erken nen. De hoge mohammedaanse naad is in een Oost-Jeruzalem zetelend juridisch lichaam met verstrekkende politieke in vloed op de westelijke Jor- daanoever. De raad telt 25 leden, voor namelijk religieuze rechters en notabelen. De hoge mohammedaanse raad schaarde zich tijdens een spoedbijeen.komst achter de resoluties van de jongste Ara bische topconferentie in Al giers. In een van die resoluties werd de PLO als enige verte genwoordiger van het Pales tijnse volkerkend. Deze stel- lingname van de hoge moham medaanse raad is een klap in het gezicht van koning Hoes sein, die nog steeds aanspra ken op de westelijke Jordaan- oever laat gelden en het Pa lestijnse nationalisme in het raam van een federale Pales tijns-Jordaanse staat wil op lossen. Het begint er echter op te lijken dat de Palestijnen on der Israëlische bezetting naar espi andere uitweg voor hun nationale aspiraties zoeken en er naar zullen streven via Jas ser Arafat tijdens de vredes conferentie in Genève te wor den gehoord. Zoals bekend weigert me vrouw Golda Meir nog hard- nekking het bestaan van het Palestijnse volk onder ogen te zien. De tijd dat beide landen Vandaar het Israëlische ver zet tegen deelname van PLO- leider Jasser Arafat aan het overleg in Genève. Wat dat betreft hebben Israël en Jor danië identieke belangen, over de rug van de Palestijnen heen een vergelijk konden uit werken, is sedert de grote verzoendagoorlog voorbij. De Palestijnen zijn nu een duidelijke politieke factor in het Midden-Oosten. Een feit waar premier Golda Meir en koning Hoessein op den duur niet om heen kunnen. PARIT S(AFP) Het nieu we. no g niet betrokken ge bouw van het politieke en sa tirische Franse tijdschrift Le Canard Enchainé, heeift ge heimzinnis bezoek gehad. Een medewerker van het blad. graficus Esearo. vertelde. Mat hii om een uur of tien voorbii het pand kwam toen hu achter de ramen licht van zaklantaarns zag. Hij ging naar Pinnen en kwam oog in oog te staan met ..drie mannen m ouiauw werkpak die bezig waren met de becLradling". Desgevraagd verklaarde een van de mannen dat zij aan de cenrraie verwarming aan het went waren. Esearo had erop gewezen aat die ai functio neerde en hij had aan de man nen nevraaad voor welke fir ma zij werkten. Temidden van algemene verlegenheid was Esearo weg gegaan en hiad zijn directeur gewaarschuwd. Volgens de graficus hadden op het trottoir drie geünifor meerde agenten met walkie- talkies gestaan en had een van de agenten tegen die anderen gezegd: „la-ten we het maar vergeten". „Toen we ongeveer drie kwartier later terugkeerden waren die mannen en hun ge reedschap verdwenen en lagen er alleen nog de sporen", al dus Esearo. AMSTERDAM Ongeveer dertig Surinamers, onder wie enkele gezinnen meit kinderen, hebben maandagavond het DEN HAAG De 23- jarige Scheveningse vissser W. T. heeft be kend in de nacht van zondag op maandag de kotter „Huibertje" uit de haven van Scheveningen te hebben gekaapt en ermee naar IJmuiden te zijn gevaren. De kotter werd maandagochtend door de eigenaar vermist en dook maandagmiddag op in de haven van IJ muiden. Maandagavond laat werd T. aangehouden. Hij zei dat hij zondaga vond nogal wat had ge dronken en het plan had opgevat de „Huibertje" naar Ierland te varen waar zijn meisje woont. Met een maat, ging hij aan boord van de „Hui bertje", waar hij als vis ser enige tijd gewerkt had en voer de Scheve ningse haven uit. Omdat het op zee ging misten had hij zijn plan om naar Ierland te gaan laten varen en was naar (Jmuiden gekoerst. In middels waren radio Scheveningen, de politie en interpol ingeschakeld om de gekaapte ..Hui bertje" op te sporen. Maandagmiddag bleek dat de havenmeester van IJmuiden de kotter had zien binnenkomen en enkele mannen van ''oord had zien gaan. juist leeg gekomen gebouw van de gemeentelijke dienst herhuisvesting in Amsterdam gekraakt. Zij werden daarbij moreel en daadwerkelijk ge ':teund door de stichting BEST (Bouw een Surinaams Tehuis) en de raadsfractie van de Ka bouters. De krakers waren tot nu toe gehuisvest in enkele overvolle pensions onder omstandighe den die Kabo-utör De Jong mensonterend noemde Het nieuws van de knaak-ac tie bereikte het s-tadhuis op het moment dat daar hett be- grotingsdebat van de gemeen teraad tan einde liep. Na kort beraad spoedde bur gemeester Samkal-den zich naar het kraakpand en ging het gebouw binnen om per soonlijk poolshoogte te nemen, H-ij sprak er met de Vrakers en hun helpers en ze;*3e hen toe dat hij naar een oplossing zou zoeken. Intussen zou hij de rampendiienst po-gen in te schakelen voor een voorlopig onderdak. De Surinaamse gezinnen zijn in de loop var. de nacht door de gemeentelijke ram- nendienst na-ar het eigen ge bouw van deze dienst ge bracht UTRECHT (ANP) In de vergadering van de Raad van Kerken heeft dr. II. de Lange voorzitter van de sectie voor sociale zaken voorgesteld een delegatie van Arabische chris tenen naar Nederland te laten komein, zodat ook zij de gele genheid hebben hun standnunt in het conflict in het Midden- Oosten uiteen te zetten. Dr. De Lsnge werd gesteund door de afgevaardigde van de Nederlandse Protestantenbond en de raad besloot aan de sectie voor internationale za ken te vragen of zulk een bezoek zinvol wordt geacht. (ADVERTENTIE) voor dezelfde stroomkosten UTRECHT (ANP) Wanneer „Wimpje Kok", de jonge voorzitter van het NVV, in de toekomst weer te vroeg juicht zoals onlangs -bij de on derhandelingen over het uiteindelijk getorpedeer de centraal akkoord riskeert hij een enkele reis naar Spanje. „Wim pje Kok" kreeg deze waarschuwing van Ne derlands populairste bis schop, die deze keer werd belichaamd door collega vakbondsman Arie Groe- nevelt. Bisschop Arie die gisteren de officiële ope ning van een door de Stichting Kinderdagver blijf NVV geëxploiteerde crèche in Utrecht bij woonde maakte van de gelegenheid gebruik het voltallige verbondsbe- stuur van het NVV bij zich op het matje te roe pen. Vanachter zijn kunstbaard voegde de nep-prelaat de bestuur- deren de nodige kritiek toe. Maar voor deze keer mochten de „vakbondske reltjes" nog zonder slaag en met een letter weer aan het werk. Het in het algemeen conformistisch uiterlijk van de vakbondsmensen monsterend, vroeg de Sint zich af of de vakbe weging nu werkelijk wel zo progressief is als ze voorgeeft te zijn. Hetgeen NVV's tweede voorzitter „Adrietje" de Boon de opmerking ontlokte, dat het jammer was dat Arie Groenevelt er niet was om Sint een en ander eens precies uit de doe ken te doen. (ADVERTENTIE) ONMIDDELLIJK heeft de Ita liaanse verzekeringsbranche gereageerd op het groot aantal ontvoeringen dat rijke Italia nen op het moment teistert. Dp verzekering betaalt uit wanneer de ontvoerders eaa losprijs eisen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1973 | | pagina 11