COMMISSARIS MR. I FAN AARTSEN
Nieuwe Zeeuwse vestigingen
komen op de tocht te staan
Prisma
dver-mode
„VAN LOONSTIJGING!
KAN
GEEN SPRAKE ZIJN'
Van Ti
„Ik v
me
belaz
Lotto
Quick Smoke
voor mensen die geen
tijd hebben voor een
knots van een sigaar.
een miljoen gulden aan prijzen
""TOTO 20—1
binnenland
buitenland
Oeververbinding
Chemie
ili
Nieuw.
Karei 120 milde ongematteerde voor 2.80
Tweede huis
Chaotisch
Angstig
Schaarste
Griezelig
Stap terug
V oedselscliaarste
PRISMA v
Aandacht
Andere middelen
Overval op
Griekse krant
West-Brabantse werkgeversvoorzitter:
Steun
Onduidelijk
X
Maandag 3 december 1973
Maandag 3 december 197-
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG/TERNEUZEN „Ook voor Zeeland is het een
betreurenswaardige zaak dat de economie als gevolg van de
energiecrisis moet worden bijgesteld. Alle nieuwe industriële
uitbreidingsplannen en voornemens inzake nieuwe industriële
vestigingen, kunnen weieens een beetje op de tocht komen te
staan. Wat er precies te verwachten is, zullen we pas weten als
het pakket uitvoeringsmaatregelen, dat de minister-president za
terdagavond heeft aangekondigd, bekend is". Dit is de reactie
van de commissaris van de koningin in Zeeland, mr. J. van Aart-
sen op de radio- en t.v.-rede van premier Den Uyl, zaterdag
avond.
„Mijn standpunt is en blijft
dat voor de toekomst van Zee-
lang industriële uitbreidingen
(uiteraard binnen ekere gren
zen en onder zekere beperkin
gen) noodzakelijk zullen zijn",
aldus mr. Van Aartsen,
De directeur van het Econo
misch Technologisch Instituut
(ETI) in Zeeland, drs. M. Ver-
burig, heeft (met de nodige
voorziohgigheid) twee stel
lingen:
Het grote project waarover
binnenkort naar men hoopt
een beslissing zal vallen - de
vaste oeververbding over de
Wesiterschelde maakt door de
crisissituatie niet minder kan
sen dan daarvoor het geval
was.
Wat de energiecrisis bete-
J. ASCHOFF
stap terug
(ADVERTENTIE)
Na Uw eerste Quick Smoke zal één
vraag U kwellen: hoe kan Karei 120 van
die voortreffelijke ongematteerde
sigaartjes aanbieden
voor maar 2.80?
Eerlijk gezegd,
dat is ons
geheim.
Mr. VAN AARTSEN
economie bijstellen
kent voor de chemische indus
trie in Zeeland, kan momen
teel moeilijk worden bere
kend. Wed acht drs. Verburg
het denkbaar, dat de grote
zeehavenprojeoten (Ossenisse,
Baadhoek, Reimerswaad, Val-
kenisse) veel van hun actuele
waarde zuillen verliezen. Daar
staat tegenover, zo deelde ons
drs. Verburg mee, dat een in
dustriegebied in de Axelse-
vlakte, nu meer aantrekkings
kracht gaat krijgen.
Een laatste opmerking van
drs. Verburg: „De recreatiebe
drijvigheid in Zeeland kan
ook een ander beeld gaan ver
tonen. Bij blijvende benzine-
schaarste zal de tweede wo
ning het minder goed gaan
doen. Daarentegen zal het bin
nenlands toerisune gaan toene
men. Vast staat in elk geval
dat er geen expansie meer zit
in de Zeeuwse industriële ont
wikkeling," zo besluit hij.
De voorzitter van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken
voor Midden- en Noord-Zee
land, de heer C. Kamimeraad
zegt: „De minister-president
heeft ons met zijn redevoering
willen voorbereiden op ingrij
pende maatregelen. Voor mij
was de rede geen verrassing,
want ik had de dag tevoren
het gesprek in de sociaal-eco
nomische naad over de crisis-
sitituatie bijgewoond.
Ik zie de toestand zeer ern
stig, ja zelfs chaotisch worden.
Zeeland heeft al een terugslag
gehad toen de investeringspre-
mierageling voor ons gewest
werd gestaakt. Nu komt deze
klap er nog eens bij.
Ik zie het voor Zeeland pes
simistisch in", zegt hij. „Maar
we waren in ons land op on
verantwoorde wijze aan het
potverteren. Dat kon niet goed
blijven gaan. Ik heb nu nog
een bijkomende zorg en die
zit in de huidige hamsterwoe
de. Als je de zaak grondig
wilt desorganiseren, dan moet
je gaan hamsteren".
De directeur van de PZEM
ir. M. Dalebout, meldt ons dat
er landelijk inderdaad iets be
speurbaar is van een energie-
bewustzdjn bij de elektrici
teitsgebruikers. „Maar, zo
voegt hij eraan toe, ik heb het
angstige idee dat de afname
voor een deel zit in een ver
minderd gebruik vain stroom
bij de industrie en dat is een
veeg teken. De PZEM heeft
behalve de atoomcentrale te
Borssele nog een andere, be
trekkelijk veilige opwekeen
heid, namelijk een op kolen
gestookte generator in de cen
trale te Vlissingen. „We heb
ben voor alle zekerheid nog
een paar duizend ton kolen
voor die oude eenheid ge
kocht", zegt ir. Dalebout. „Dat
zouden we zonder die oliecri
sis niet gedaan hebben".
Op 7 december zal de con
ventionele centrale van de
PZEM in Borssele gereed zijn
om ook olie te stoken. „De
olietanks zitten a] half vol",
zegt ir- Dalebout. „Geen over
bodige luxe, want bij het be
reiken van een bepaalde mini
mumtemperatuur worden de
op aardgas gestookte centra
les genoodzaakt om op olie
over te gaan.
Zeeland, gevolgd door Bra
bant, zal bij een aardgas-
schaarste, die kan optreden als
de winter strenger wordt dan
we hopen, het eerst van aard
gas voor de elektriciteitsop
wekking verstoken raken om
dat wij het verst van de pro-
duktiegebieden in glochteren
zitten", zegt ir. Dalebout.
De Zeeuwse energiegedepu
teerde mr. J. Schlinigemann,
heeft over de energieleveran
ties in Zeeland nog geen oor
deel. „De problemen zijn nog
kersvers en bovendien heeft
de minister-president wel
maatregelen beloofd, maar
over de inhoud van die maat
regelen, afgezien van de in
voering van de benzinedistri
butie, niets gezegd. Een veel
griezeliger probleem dan de
olieschaarste vind ik overigens
de voedselsituatie. Men ver
geet hier maar al te gemakke
lijk dat Nederland praktisch
geheel drijft op de import van
grondstoffen, de verwerking
daarvan en de verkoop van
produkten naar het buitenland.
Daaronder bevindt zich ook
een grondstof als graan, dat
wij al sinds mensenheugenis
uit Amerika betrekken. We
zijn de grootste graanimpor-
teur in de wereld".
Enige zorgen heeft mr.
Schlingemann in wie de land
bouwspecialist zich zelden
verloochent, ook voor de werk
gelegenheid in de scheepsbouw,
die voor wat Zeeland betreft
een zwaartepunt heeft in Vlis
singen.
„Er is geen aanleiding tot
paniek, maar wel reden tot
bezorgdheid. We moeten
schouder aan schouder staan
om de problemen op te van
gen. Den Uyl heeft zaterdaga
vond de situatie weergegeven
zoals die is. Als vakbeweging
zijn we ook van mening, dat
we een stap terug zullen moe
ten doen", zei de heer C.
Pinxteren distriotsbestuurder
van het CNV voor Zuid-West-
Nederland.
„De hoogstbeloonden zullen
de zwaarste offers moeten
brengen en de laagstbeloonden
de liahtste, want die mensen
Zr. DALEBOUT
kolen kopen
kun je toch moeilijk aanpak
ken met die prijsverhogingen
voor de deur", aldus de heer
Pinxteren. Naar zijn smaak
heeft men de laatste jaren in
West-Europa geleefd alsof de
boel niet op kan, alsof er geen
schaarste aan bepaalde pro
dukten zou kunnen ontstaan.
„Het is vervelend, dat we
nu met de last van de olie-
schaarste worden geconfron
teerd, maar miljoenen mensen
hebben -al jaren last van voed
selschaarste. Gezien ons mono
polie op dat gebied, hebben
(ADVERTENTIE)
echt zilveren dameshorloge
met zilveren band
Zilveren horloges verkrijgbaar
va. 155,-
we daarvan nooit wat ge
merkt, maar als er nu een
herbezinning komt, dan moe
ten we de belangen van de
mensen in de derde wereld
niet vergeten".
In de komende jaren Komt
er een einde aan diverse grote
werken, zoals b.v. bouw Vla-
ketunnel, aanleg rijks-weg 58,
het Rijn-Soheld-ekanaal, fa
briek van Total e.d. en het zal
volgens de heer Pinxteren
moeilijk zijn om voor de men
sen die nu aan deze projecten
werken, ander werk te vinden.
„Juist daarom zal de regering
het gein voor de aanleg van de
vaste oeververbinding in de
Westerschelde op groen moe
ten zetten. Voor een jaar of
vijf betekent dit werk voor
ongeveer 800 mensen.
Bovendien is deze oeverver
binding ook belangrijk als
vervoersverbinding en voor
het koppelen van Zeeuwsch-
Vlaanderen aan de arbeids
markt van Zuid^-West-Neder-
land. Als die vaste oeverver
binding er is komt het er niet
zozeer op aan of er geïnves
teerd wordt in West-Brabant,
in het Sloegebied of in
Zeeuwsoh-Vlaanderen.
Het effect van investerin
gen, die dan nog mogelijk
zijin, is meteen een stuk gro
ter," aldus de heer Pinxte
ren.
Burgemeester J-C. Aschoff
van Terneuzen, tevens voorzit
ter van de burgemeesters-kring
In Zeeuwsdh-Vlaanderen
vreest dat, als heel Nederland
wat de economische ontwikke
ling betreft een stap terug zal
moeten doen, dit voor
Zeeuwsdh-Vlaanderen wel ex
tra nadelig zal zijn omdat dit
v"-/r T
.LZJ"-- ,t -1. raJi
gebied in normale tijden al
met zoveel economische moei
lijkheden heeft te kampen.
„De regerng en het gaat niet
alleen om deze regering, maar
ook om de vorige regeringen,
hebben te weinig aandacht aan
Zeeuwsch-Vlaanderen ge
schonken.
Naar zijn smaak zal In dit
licht bezien de regering zeker
de aanleg van de vaste oever
verbinding mogelijk moeten
maken. En dat niet alleen om
werk te verschaffen, maar ze
ker ook om Zeeuwsch-Vlaan-
deren uit zijn isolement te ha
len.
De heer F. de Vos, voorzit
ter van de Kamer van Koop
handel in Zeeuwsoh-Vlaande
ren zei gisteren bezorgd te
zijn over de economische
vooruitzichten van dit mo
ment. „We moeten echter niet
bij de pakken neerzitten en
anticiperen op nieuwe situa
ties. We zullen moeten trach
ten met andere middelen dan
tot nu toe de werkgelegenheid
gaande te houden".
ATHENE (:AP) De nieu
we militaire heersers in Grie
kenland hebben een inval la
ten doen bij een dagblad en
deze krant laten sluiten.
De woordvoerder van het
dagblad Vradyni (150.000 a-
bonné's) meldde voor de in-
ten geen redenen voor de in
val hadden gegeven, behalve
de mededeling dat zij handel
den in opdracht van hun com
mandant, brigadegeneraal Di-
mitrios Ionnides. Algemeen
wordt aangenomen dat deze
generaal de krachtfiguur is
van het nieuwe militaire be
wind waarbij de nieuwe presi
dent, generaal Phaedon Gizi-
kis, naar buiten als de leider
optreedt. Het blad is altijd ge
kant geweest tegen de rege
ring van George Papadopou-
los.
0 Dow-chemical: Wat de energiecrisis gaat betekenen voor de chemische industrie in Zee
kan volgens drs. Verburg moeilijk worden berekend.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA „Wat minister-president Den Uyl gezegd heeft is op
zich zeer juist, maar hij heeft verzuimd het Nederlandse volk een
totaalbeeld te geven van wat ons te wachten staat. Hij heeft al
leen gesproken over de energiecrisis, maar niet over het feit, dat
alle grondstoffen, en niet alleen de olie, schaars worden en daar
door duur. Hij heeft niet gezegd wat dat voor het hele bedrijfs
leven en voor de hele Nederlandse samenleving gaat betekenen".
Aldus een reactie van voor
zitter dr. W. Harkx van de
kring Breda van de Brabants-
Zeeuwse Christelijke Werkge
vers.
Dr. Harkx: „Van die grond-
stoffenschaarste hangt dus ook
de werkgelegenheid af. Schaar
ste en duurte zullen in het ko
mende jaar een enorm sterke
extra inflatie veroorzaken. Den
Uyl heeft niet aangegeven, wat
Ondanks de prioriteit die ii 'j
regering wil geven aan uehoui I
van de werkgelegenheid bowl
liet aantrekken van meun
toonde voorzitter mr. F. Reijsf
ders van het Industrie- en H:
venscnap Moerdijk zich nietif
0 Mr. REIJNDERS
vervangende werkgelegenheid
de regering daartegen denkt te
doen. Hij had bijvoorbeeld ook
kunnen zeggen, dat „Keerpunt
72" op dit moment een volstrekt
onhaalbare kaart is geworden.
Door het duurder worden
van het geld zal het onmogelijk
zijn allerlei collectieve voor
zieningen uit te breiden. Eer
der zal er een inkrimping nodig
zijn. Van loonstijging kan geen
sprake zijn. Ook hier weer eer
der een inkrimping, die dan zo
eerlijk mogelijk verdeeld zal
moeten worden".
Districtsvoorzitter M. Spooi
van het N.K.V. wilde als eerste
reactie geven, dat de door Den
Uyl aangekondigde poging tot
behoud van wat we aan werk
gelegenheid hebben aller steun
verdient.
„Daar zullen we", aldus de
heer Spoor, „op dit moment
onze handen aan vol hebben.
Aan uitbreiding van werkgele
genheid valt nu niet te denken,
zeker niet zolang de olieschaar-
ste nog samenvalt met de olie
boycot tegen ons land.
Wanneer die boycot eenmaal
voorbij is komt die uitbreiding
misschien wel weer eens m
zicht, maar toch niet meer ten
behoeve van een consumptie-
•maatschappij".
Over de loon- en prijsmaat
regelen zegt de heer Spoor:
„Wij streven allang naar een
andere inkomensverhouding.
Een dergelijke politiek kan bij
elke economische situatie ge
voerd worden, of er nu veel of
weinig te verdelen valt.
Naar mijn mening zullen toch
ook in deze situatie de laagst
betaalden nog wel wat moeten
krijgen. Ten koste dan maar
van de beter betaalden".
De waarnemend commissaris
der koningin in Brabant, ir. H.
van Haaren, vond dat er na de
rede van Den Uyl nog teveel
onduidelijk is om nu al de con
sequenties te kunnen overzien
die de toestand voor Brabant
en met name voor de Brabantse
werkgelegenheid zal hebben.
Die mening deelde hij met
zyn collega P. Coppens, gede
puteerde van economische za-
Ken.
Ir. Van Haaren: „Dit ls geen
zaak van Brabant en zeifs van
Nederland alleen. Ik kan nog
met overzien, of Brabant nu
kwetsbaarder zal zijn dan bij
voorbeeld Rotterdam of Zuid-
JLimburg met zijn chemische
industrie. Misschien wel. om
dat wij een sterk geïndustria
liseerde provincie zijn".
Ook wat het effect op de
eventuele komst van een twee
de nationale luchthaven zal
zijn, kon ir. Van Haaren nog
niet voorzien.
0 Ir. VAiv HAAREN
onduidelijk
te zeer teleurgesteld.
„Moerdijk moet niet altijd al!
alleen maar uitbreiding va
werkgelegenheid worden gt- j
zien", zei hij, 'maar ook als ea
mogelijkheid tot het scheppen
van vervangende werkgelegen
heid. Als ik op het ogenblik®
schrikbarend lage inschrijvin
gen zie die wij krijgen vmi j
grote werken, dan blijkt daar
uit een grote werkhonger w
bouw, de wegenbouw en tel
Daggerbedrijf.
Nieuwbouw, en uitbreiding
op Moerdijk betekent dus te
hotld van werkgelegen»
Overigens begrijp ik best, te'
het moeilijk zaï zijn om in
petrochemische sector op
moment grote concerns aan tl
trekken.
Maar daar staat tegeiw{;
een groeiende belangsteM
van de staalindustrie, met na
me uit Zweden, zoals ons te
laatste weken gebleken is'.
(ADVERTENTIE)
winnen, als u voor 1.- deelneemt aan de Nationale Puzzelactie, in deze krant, t b v. de StichtHH)
Natuurbehoud en Natuurbeschermingseducatie. De Irisette-donsdeken is een geschenk van Clausing
Beuth en C. Naarden.
(Van onze
AARDENBURG De
afgelopen weekeinde een k
door dezelfde man die de 5
maakt heeft: Frans van Tur<
goederenfabrikant die samer
tonnen in de wielersport he
ke punt achter te zetten. Te
klaarde voor het komende
teurploeg op de weg te kon
wachte besluit van Frans vi
9 De plotselinge overgang
van top-amateur Wim de Waal
uit Axel naar de profgroep
van Raleigh, de Engelse firma
die Peter Post opdracht heeft
gegeven een prof ploeg te for
meren .twaalf Engelse en zes
Nederlandse coureurs).
9 Het eveneens voor negentig
procent zeker zijn van de
overgang van Jan Raas naar
dezelfde profploeg. Raas heeft
nog geen beslissing genomen.
Hij is het verre van eens met
de sociale voorzieningen die
getroffen worden. Raas „Daar
moet je zelf voor zorgen en
daar pas ik voor".
9 De bemiddeling van inter
nationaal jurylid Wim Jere-
miasse, een autoriteit in de
Zeeuwse wielerwereld bij de
onderhandelingen tussen Post
en bovengenoemde amateur.
Dit zonder Van Turenhout tij
dig in te lichten.
Frans van Turenhout„Dat
ze met mijn handen spelen, dat
is tot daar aan toe. Maar van
mijn voeten moeten ze afblij
ven. Waarmee ik maar wil
zeggen dat er met mij niet
gesold moet worden. Ik ben
diep teleurgesteld in de hou
ding van Wim de Waal en Jan
Raas. En zo mogelijk nog
dieper verontwaardigd over het
optreden van Wim Jeremiasse
in deze hele affaire. Dat heeft
voor mij de deur dicht gedaan.
Ik vind het sneu voor de an
dere jongens uit de ploeg. Ik
kan de jongens echter verze
keren dat ze geen enkele
schade zullen ondervinden van
mijn besluit te stoppen met de
sponsering van een wielerploeg.
Ik zal voldoen aan de contrac
tuele verplichtingen. Voor zo
ver er renners zijn die elders
geen onderdak kunnen vinden
kunnen ze op mijn steun blij-
ven, rekenen. Henny Schouten
is al druk beig emplooy te vin
den voor de overgebleven ren
ners, maar dat zal waarschijn-
ken 1S' V0°r al de i°n£ens luk-
Het besluit van Van Turenhout
"m te stoppen rijpte vorige
treek maandag.
Van Turenhout: „Toen werd
m mijn ploegleider, Henny
GraafschapMW
Sparta—Aiax
Telstar—Psv
gen Haag—Utrechl
jfoda JCHaarlem
GroningenA 7 '67
^-jggrj'eyenoord
NEC—NAC
fAEagles—Twente
gwtuna V].__RW
Eindhoveninry
Mifflin—Fort. SC.
£22^ht-HVeen
hefwaI°nd hadd® zich bij
«or Sr/""? de sPorttotali-
Held dio deelnemers aange-
striiden iVoor de dertien wed-
zelfde weekeinde de
speld als ri n hadden voor-
kundiff» eemmissie van des-
Va" toto 9? - toto- De eibers
nemers /1Jn: 474.188 deel-
Vajl 1 090 4f?en 0611 111162
Priizen i. 57 gulden. Voor de
baar „-f e?P bedrag beschik
te JP 461.263 gulden. De
dra«m ,en de Premie be-
g6n eUt 115.315 gulden.
fcegetal: 3133 37 43
Pianurnmer: 3219
JAJTVERTENTIE
F«- WETSTEIJN
muziek- en 1
SPEELAUTOMATEN
"otterdam TEL 010-254331