ILST
ONI B.V.
OWS EEN ZEGEN
Olietekorten worden nijpend
AERT
LERT
Vandaag
GEGIJZELDE BOERIN GEEFT JAN B. EEN KÜS
Daan D.
officier
naar de
vliegt
keel
Dertig ton ethyleen
ontsnapt door
lek in DOW-leiding
Bombrieven
uit Nederland
in Tel Aviv
onderschept
STOCK
Van der StoelKritiek op mijn beleid was absurd
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
LubbersKans op verlaging premie autoverzekering
SITUATIE IN NEDERLAND OP LANGE TERMIJN ZORGELIJK
ink
olaasgeschenken!
ogisterij DE BRUIJNj
ALS OLIEBOYCOT LANG DUURT
Amateurvoetbal
afgelast
„GETUIGENIS BELEID" OF „REAL POLITIEK"
VEfcMOUTH
de zaak voor bruidsjaponnen
bruidsstofien
damesstoifen
VISMARKT8 HULST - TELEFOON 01140-3082
EDITIE VOOR
ZEELAND
tl, HULST
g. 2209
Onderzoek
Dr. Mansholt in Parijs
zoete vaart
bromfietsen
rijwielen
kinderfietsjes
steppen
driewielers
hometrainers
accessoires
valhelmen
aratuur
es
»elers
delijke artikelen
en klein
>1 met hartewense'1
huishoudelijke
F.-Nicolaasboekjes'
wtse minister
I „derda8 het
abië en Relaid
I Politieke oe anpt He
Shell
Bus blijft rijden
T uinders
Pluimveehouders
Ook minder LPG
TUMULT TIJDENS RECHTSZAAK
TEGEN DEIL-OVERYALLERS
„We strijken met
de hand
over ons hart"
IN BODEM WESTERSCHELDE
Tweede maal
Sterkte Westduits
leger
wordt verminderd
Puur Italiaans,
erg lekker,
hoe u 'took drinkt.
Haal een flesnu
ter kennismaking
extra voordelig!
STEM
Vrijdag 30 november 1973
113e jaargang no. 17499
DIRECTEUR:
DR. W. A. J. M. HARKX
HOOFDREDACTEUR: L. LEIJENDEKKER
KANTOREN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN
voor |ong en oudf
voor elke beurs
ALLES IN
GESCHENK
VERPAKKING
lelnemer St.-Nicolaasactie HULST
(Van onze parlementaire
1 redactie)
DEN HAAG Het minis
terie van Economische Zaken
raat een onderzoek instellen
mar de relatie tussen de
olieboyi ot en het aantal aan-
rijdin?en sinds de verminde
ring van de olie-aanvoer. Als
dat onderzoek een daling van
het aantal schade-gevallen
uitwijst, is de kans heel
groot dat de premie van au
toverzekeringen volgend jaar
zal worden verlaagd, in
plaats van verhoogd, zoals de
maatschappijen de minister
haddeD verzocht.
Voigens minister Lubbers
valt de premie autoverzeke
ring ook onder de prljsbe-
schikmng goederen en dien
sten. zoals die momenteel be
staat. Als blijkt dat er kos
tenverlagende factoren optre
den (en minder aanrijdingen
dus minder schade, minder
uitkeringen is zeker kosten
besparend) dan zullen de
maatschappijen hun prijzen
moeten verlagen, zoals elk
ander bedrijf.
Zodra net onderzoek Is
beëindigd, zal het ministerie
concact opnemen met de ver
zekeringsbedrijven en met
nen overleggen hoe de even
tuele kostenverlagende facto
ren tn de premies kunnen
worden .verwerkt. Overigens
zal dat onderzoek nog wel
een tijd ln beslag nemen.
Het ts wel zo goed als zeker,
dat de door de maatschappij
en gevraagde prijsverhoging
per 1 januari 1974 voorlopig
niet mag doorgaan.
PARIJS „De huidige oliecrisis is een zegen. Deze crisis heeft
alleen maar een situatie bespoedigd die overmijdelijk was ge
worden door het verspillen van de natuurlijke rijkdommen als
gevolg van de politiek de economische ontwikkeling ten koste
van alles op te voeren". Dit zei donderdag dr. Sicco Mansholt,
de oud-voorzitter van de Europese Commissie bij de opening
in Parijs van een colloquium over „milieuvraagstukken in de
EEG".
Volgens dr. Mansholt is deze oliecrisis het enige middel om de
politici ervan te overtuigen dat er snel, zelfs zeer snel moet
worden gehandeld. Hij legde er de nadruk op dat het tijd
wordt dat de maatschappij die streeft naar economische groei zal
moeten worden omgezet in een maatschappij waarbij het over
leven voorop staat. Dr. Mansholt vond Europa de meest aange
wezen gemeenschap om hier een begin mee te maken.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG/BREDA/PARIJS De gevolgen van de energiecrisis en de
Sint-Nic©iaas olieboycot voor bet dagelijks leven tekenen zich steeds scherper af.
een BLOEMETJE - PLANTJfl
of STROBLOEMSTUKJE, eer
leuk VAASJE of KOPEREfl
POT
Wij hebben er voor iedere]
beurs.
BLOEMENHUIS
nestraat 11 - HULST - Tel. 34'il
POORT 1 - HULST - TEL. 01140-31851
met St.-Nicolaas weer een
te sortering
WAARONDER IN HOOFDZAAK
Overdamstraat^
01140-4398
1.
OPKLARINGEN MET
MATSEUJK MIST-
TOKEN.
Maximumtemperatuur:
drie graden.
STAD EN STREEK
Op sommige plaatsen
«g huisvuil ook In
dozen. Pagina 3
Sas houdt centrale
antenne betaalbaar.
Pagina 5
BINNEN- EN
buitenland
Egypte schort vredes-
üasprek met Israël op.
Pagina 13
«ter in Griekenland.
Pagina 15
FINANCIëN EN
economie
W'er aandacht voor
steenkool. pagina j j
RAD|° EN TELEVISIE
JJieuwe formule voor
a's Waaldrecht.
Pagina 21
sport
Engelse
r' 0. Twente.
Pers prijst
Pagina 17
üi
BONN actie buitenland)
l'*i Saita^r. ®e olieministers
tii( in ons en Algerije,
ISt'" olif i .l van de Arabi-
'aiuu I?""» naar Europese
hun hp,. 8ez°nden, hebben
l!W. 7h aan Horm afge-
,zoudcn volgende
pkomen.
I ®c°nomipSt<1 utse minister van
1 Ï!!he ril. j ans Friederichs
E-' dat dit®, Bonn mee- Hii
I "Ster a„l lessen door mi-
lÏJ" Sana<r .ed Saki Jamani
I llik aanW,V.n.Algerije dui-
lteeis Wo.0ntwikkeling zich
In r„ lr wijzigt.
I '"misters hebben de twee
I Wf' Zullen u6sd' dat ZÜ Bonn
I 'e'den nir,i bezoeken, maar zn
«et wanneer.
Tegenover de deskundigen die de ogenblikkelijke situatie
nog tamelijk optimistisch beoordelen staan andere gezag
hebbende figuren die vooral op langere termijn de zaken
heel wat somberder beoordelen.
Zo zouden berekeningen van de Nederlandsche Bank aantonen
dat de 125.000 werklozen van nu in de loop van het volgend jaar
tot 200.000 zullen aangroeien. Uiteraard zal onder de invloed
van de energieschaarste de produktiviteit verminderen terwijl
bovendien de Nederlandse industrie veel moeilijker met het
buitenland zal kunnen concurreren. Onder die omstandigheden
zal er, volgens het dagblad De Tijd, geen ruimte zijn om de 2,5
percent loonsverhoging te verwezenlijken. Dat zal zeker te mer
ken zijn bij de onderhandelingen voor diverse cao's electro-
techniek, metaal en bouw die op het punt staan te beginnen.
Op een gisteren gehouden vergadering van het Verbond van de
Nederlandse Groothandel waarschuwde voorzitter A. Bosnak
voor „hoogst impopulaire maatregelen die ophanden zijn".
Overigens staat Nederland
in dat soort problemen niet
alleen. De Westduitse bonds
kanselier Willy Brandt heeft
de Bondsdag gisteren even
eens geconfronteerd met min
der rooskleurige perspectie
ven, maar hij bleef er wel
optimist.sch bij: „Heel Europa
beschikt nog over grote reser-
vekracht.en om het probleem
uit de wereld te helpen". De
Wesitduitse bruin- en steen
koolindustrie zal met subsidies
worden geholpen om nieuwe
bronnen tc ontsluiten. De aan
vankelijk geplande termijn
van tien tot vijftien jaar om
nieuwe ontwikkelingen in de
energievoorzieningen te vol
tooien, zal tot drie jaar wor
den teruggebracht.
Een voornamelijk commer
cieel geLuid kwam uit Parijs,
waar Shell-directeur A. P. J.
Benard de situatie als „moei
lijk, maar niet dramatisch"
schetste. Hij zei verder dat de
positie van de Shell-raffina-
derijen in Nederland niet
slechter was dan die van an
dere Shellraffinaderijen in Eu.
ropa. Het ziet er wel naar uit
dat de produktie met dertig
procent zal verminderen.
Tegen die achtergrond is het
ook duidelijk dat de berichten
over een binnenkort m te voe
ren benzinedistributie steeds
stelliger worden Het is best
mogelijk dat de beslissing
daarover a: vandaag in het
kabinet valt of uiterlijk de
volgende week vrijdag. De
benzine zou dan nog voor de
kerstdagen op de bon gaan,
waarschijnlijk maandag 18 de
cember, Die benzinedistributie
is vooral nodig om een reeks
voor de Nederlandse samenle
ving essentiële bedrijfstakken
chemie, vervoer, land- en
tuinbouw, van voldoende
brandstof te verzekeren. Di
verse bewindslieden hebben in
dat opzicht trouwens vergaan
de verklaringen afgelegd.
Naar aanleiding van de door
ons gemelde noodkreet van
het openbaar vervoer werd
gisteren al door de ministers
Westerterp van Verkeer en
Waterstaat en Lubbers van
Economische Zaken de verze
kering gegeven dat bus en
trein absolute voorrang krij
gen. De beide ministers heb
ben al extra maatregelen daar
toe beraamd, die nu in richt
lijnen worden uitgewerkt.
,Maar dat ontslaat de bedrij
ven niet van de plicht nu al zo
zuinig mogelijk te rijden en
aan de korting van vijttien
oe'-cent die a' 's ingegaan,
kunnen we ook niets doen"
zei Econ nnische Zaken.
Voor de tuinders dreigt er
evenmin onmiddellijk gevaar,
'emeer omdat die nog kunnen
oversoh v^ien op aardgas,
waartoe de overgang wordt
vergemakkelijkt. Maar Land
bouwminister Van der Stee
die deze toezegging ih de Ka
mer deed, hield de boot af wat
de overige financiële steun be
treft. Ook andere bedrijven
zuchten onder de hogere olie
prijzen, ook in het buitenland.
De concurrentiepositie van de
Nederlandse tuinders veran
dert dus niet wezenlijk. Dat
had mr. Van der Stee verleden
week ook al aan het Land
bouwschap gezegd.
Het energietekort speelt ln
de agrarische sector trouwens
ook bijvoorbeeld bij de leve
ring van butagas. Cehave-di-
recteur dr ir. H. Mathot wees
daar donderdag nog op.
Tijdens de jaarvergadering
van de organisatie in Tilburg.
Met name de pluimveehouders
kunnen daardoor in moeilijk
heden komen. Pessimistisch
was de heer Mathot over de
aanvoer van grondstoffen uit
overzeese landen en over de
kunstmestproduktle.
Het vloeibare LPG heeft
eveneens leveringsmoeilijknt-
den. Een Bredaas tankstatloi
zei nu al tweeduizend liter per
dag tekort te komen om aan
de vraag te voldoen. Dat komt
omdat er de laatste tijd veel
mensen van benzine op LPG
zijn overgeschakeld. Maar ook
de LPG-leveranties worden op
die van een jaar geleden ge
baseerd. Daar bovendien LPG
voornamelijk door bedrijfsau
to's wordt gebruikt, werkt de
autovrije zondag ook veel
minder door op de vraag.
Tenslotte begint de olieschaars-
te ook op de luchthavens
merkbaar te worden. De grote
maatschappijen zijn op rant
soen gesteld. Wat neerkomt op
een toewijzing van zeventig
percent van het normale ver
bruik. De Gabonese maat
schappij „Fretair", die ln op
spraak kwam omdat ze ervan
werd vredacht de blokkade var
Rhodesië te doorbreken, krijgt
zelfs geen druppel kerosine
meer. Martinair heeft de fees
telijke luchtdoop van zijn
nieuwe DC-10 afgelast.
Wijzen ds jongste KAl-ciJ-
fers al op een daling in auto
verkoop van twintig tot veer
tig percent sinds de oliecrisis
heerst, ook de caravanhandel
klaagt steen en been. Met een
plotselinge omzetdaling van
vijftig percent behoort deze
branche met de horecasector
tot de zwaarst getroffenen.
DEN BOSCH Me een razendsnelle snoeksprong vloog gis
termiddag de 26-jarige Daan D. de Bossche officier van justitie
mr. J. van Mierlo naar de keel. Hij werd onmiddellijk gevolgd
door de 24-jarige Janje B„ die de officier eveneens enkele
flinke stompen wist toe te brengen alvorens deze door een
achttal parketwachten werd ontzet.
DOOR een bomexplosie in
Guecho (Spanje) zijn woens
dagavond twee mannen om
het leven gekomen. De man
nen waren met het wapen in
de buurt van een auto aan het
manipuleren. Ook is er die
zelfde avond in het Spaanse
Baskenland in een hotelgarage
een bom ontploft die enkele
auto's vernielde.
Daan en Jan, beiden terecht
staand wegens hun aandeel in
het gijzelingsdrama van Deil
eind januari van dit jaar, wa
ren buiten zinnen geraakt toen
zij de forse eis hoorden uit
spreken die mr. Van Mierlo
voor hen in petto had. Tien
jaar onvoorwaardelijke gevan
genisstraf. opgebouwd uit zes
jaren voor een reeks roofover
vallen en vier jaar voor de
wederrechtelijke vrijheidsbe
roving van het boerengezin
Smits uit Enspijk in de ge-
meente Deil.
In de tumultueuze vechtpartij
tussen ie parketwachters en
de beide verdachten mengden
zich ook een groot aantal
vrienden en bekenden van de
verdachten, die daartoe met
gemak over de smalle ballus-
traden waren gesprongen die
de publieke tribune van het
meer officiële gedeelte in de
Bossche rechtszaal scheidt
„Voor moord geven ze je maar
drie jaait, waarom moet Daan
dan tien jaa,r krijgen", krijste
boven alles uit de jammerende
moeder van Daan D., de
vrouw die ook tijdens het gij
zelingsdrama zelf een rol had
gespeeld door mee te werken
aan de vrijwillige overgave
van Daan en zijn maat aan de
oolitie.
De leden van de rechtbank
hoorden deze jammerklacht
echter niet meer, ze waren
ijlings door een zijdeur van
het toneel verdwenen, terwijl
de parketwachten de roerige
zaal met verhoudingsgewijs
zachte hand ontruimden. Men
had wel op incidenten gere
kend, zo vertelde een hunner
ons later, maar naarmate de
dag verliep was de aandacht
wat verslapt. Bij het begin
van de zitting waren trouwens
alle .belangstellenden", man
nen zowel al® vrouwen, gron
dig gefouilleerd, bang als men
wa= voor een gewapende in
terventie ten gunste van Daan
en Jan.
(Vervolg op pagina 13.)
Boerin Ger Smits (links)
en haar dochter Janmie
verschenen in de gijze-
lingszaak-Deil voor de
rechtbank als kroongetui
gen. De boerin begroette
Jan B. met een handdruk
en een kus. Op dit ontwa
penende gebaar reageerde
de tribune met applaus.
DEN BOSCH „We gaan er
maar van uit dat deze mensen
onder grote stress verkeren",
dat was gisteravond het laco
nieke commentaar van een lid
van het Bossche parket op de
aanva1 die Jan B. en Daan D
die middag op zijn collega mr.
J. van Mierlo hadden gedaan
nadat zij tegen zich de eis van
tien jaar gevangenisstraf had
den gehoord.
Mr Van Mierlo raakte niet ge
wond, maar moest Wel door
parketwachten worden ontzet.
„In principe zouden wij zulke
mensen kunnen vervolgen
voor mishandeling of ernstige
bedreiging", aldus deze
woordvoerder van net parket
„maar meestal strijken we
met de hand over ons hart".
(Van een onzer verslaggevers)
TERNEUZEN In de nacht van woensdag op donderdag Is
in de Westerschelde een lek ontstaan in de ethyleenpijpleiding
van Dow Chemical, die van Terneuzen naar Rotterdam loopt.
Ongeveer dertig ton ehyleen (een lich, brandbaar, maar niet
giftig gas dat met aardgas kan worden vergeleken) kwam als
een grote luchtbel naar de oppervlakte.
Over het ontstaan van het
lek was gisteren nog niets be
kend. De leiding moest wor
den afgesloten en via de z.g.n.
zuidleiding, die over Antwer
pen loopt, is Dow Chemical
gisteren ethyleen gaan leveren
aan klanten, die anders via de
beschadigde leiding werden
bevoorraad. In verband met de
capaciteit van deze zuidleiding
moesten de klanten op rant
soen worden gesteld en kregen
maar vijftig tot vijfenzeventig
procent van hun normale afna
me.
Het is voor die tweede maal
dit jaar dat er moeilijkheden
zijn met Dow-leidingen in de
Westerschelde. Op 31 januari
van dit jaar haakte een schip
met zijn anker in de vaargeul
van de Westerschelde nabij
Dow achter de meest westelij
ke van de twee leidingen en
verboog die leiding. Er ont
stond geen lek. Het lek van
gisternacht is in de oostelijke
leiding ontstaan. Mogelijk is
dit ook veroorzaakt door een
anker van een schip of het
kan zijn dat op 31 januari de
oostelijke leiding ook wat
werd beschadigd en daardoor
nu het lek is ontstaan. Voor
geen van beide gedachten was
gisteren enig bewijs te leve
ren. Met behulp Van duikers
zal worden getracht om het
euvel te achterhalen.
(Vervolg op pagina
Stad en Streek)
(Van onze sportredactie)
BREDA-TERNEUZEN De
KNVB heeft alle voor zater
dag en zondag vastgestelde
wedstrijden in de amateur
voetbalcompetitie uitgesteld
in verband met de slechte ge
steldheid van de terreinen.
Ook de afdelingen van de
KNVB hebben alle wedstrij
den van het programma ge
schrapt. De competitie voor de
betaalde jeugd gaat eveneens
niet door. Over de wedstrijden
in het betaald voetbal is nog
geen beslissing genomen.
(Van onze redactie buitenland)
BONN Het aantal man
schappen van het Westduitse
leger zal met zes procent wor
den verminderd, tot 465.000
militairen in actieve dienst, zo
heeft minister van Defensie
Georg Leber donderdag in het
parlement meegedeeld. De In
krimping is mogelijk door de
instelling van een „parate re.
serve" van 30.000 soldaten, die
na hun dienstplicht kunnen te
rugkeren in de burgermaat
schappij, maar nog een jaar
kunnen worden terug geroe
pen.
(van onze correspondent)'
TEL AVIV Een Hollandse
briefbomplaag gaat over Israël.
De oplettende veiligheids
dienst van de Israëlische PTT
heeft gisteren zes uit Amster
dam verzonden briefbommen
op het hoofdpostkantoor in Tel
Aviv onderschept. Volgens de
woordvoerder van de poUtie
had het eerste onderzoek van
de onschuldig uitziende brie
ven uitgewezen dat „ze dode
lijke lading hadden".
De briefbommen werden op 26
of 16 november uit het vierde
Amsterdamse postddstrict naar
Israël verstuurd. De verstuur-
ders hebben hoogstwaarschijn
lijk met de ogen dicht in een
Engelstalig Israëlisch telefoon
boek geprikt en al naargelang
het potlood bij een naam bleef
stilstaan hun dodelijke voor
werpen aan de „uitverkorene"
gericht. Deze uit Amsterdam
verzonden briefbommen heb
ben een formaat van 19 bij
10,5 centimeter. De adressen
waren niet met de hand ge
schreven, maar keurig netjes
op een schrijfmachine getikt.
Tot gisteravond had de Israëli
sche politie nog geen contact
met de Nederlandse politie
ovêr deze zaak opgenomen-,
maar naar mij werd gezegd
zou dat wel spoedig gebeuren.
In het speciale laboratorium
van de Israëlische politie zijn
de enveloppen gisteren gedu
rende de hele dag nauwkeurig
onderzocht. De Israëli's speuren
in de eerste plaats naar de
afzender. De politiewoordvoer
der kon mij gisteravond nog
mlet zeggen in welke richting
precies wordt gezocht.
(ADVERTENTIE)
BIANCO ROSSO DRY
(Van onze redactie binnen
land)
DEN HAAG „De afgelo
pen weken is een ware cam
pagne tegen de minister van
Buitenlandse Zaken gevoerd,
ais zou hij door zijn onvoor
zichtigheid Nederland in een
oliecrisis hebben gestort. Df
Tweede Kamer heeft kenne
lijk de absurditeit van deze
aantijgingen ingezien, want
geen der afgevaardigden heeft
ze herhaald", zo constateerde
minister M. van de Stoel gis
termiddag bij het begin van
zijn antwoord op de opmer
kingen der Kamerleden over
zijn beleid. De ondertekening
door Nederland van de verkla
ringen van de Negen inzake
het Midden-Oosten noemde
de minister nogmaals geen
ommezwaai, die onder druk
van de olieboycot door de
Arabieren tot stand zou zijn
gekomen. „Nederland heeft al
tijd een genuanceerd stand-
aunt ingenomen en heeft altijd
een goede verstandhouding
net de Arabische nagestreefd.
We erkennen het recht dat de
Palestijnen over hun eigen
toekomst meepraten", aldus de
minister.
De bewering dat de regering
zich meer als een actiegroep
dan als regering gedraagt
zoals oud-minister De Koster
(VVD) woensdag zei is een
onbewezen stelling, zo zei de
minister. Hij zei in dit ver
band: „Het is zinloos een on
derscheid te willen maken
tussen machtspolitiek en een
ethische politiek, en onjuist
een tegenstelling te willen
creëren tussen een beleid, ge
richt op het behartigen van de
nationale belangen en een po
litiek van het uitspreken van
waarde-oordelen over gebeur
tenissen elders die de nationa
le belangen zouden schaden.
Doel van het buitenlandse
beleid is niet slechts het be
hartigen van de nationale be
langen die wel in ruimer
verband moeten worden ge
zien en het streven naar
vrede en veiligheid in de we
reld, het naleven van de rech
ten van de mens en het ophef
fen vat de armoede", aldus
minister Van der Stoel.
Dit impliceert geenszins het
slingeren van banvloeken naar
elk land waarvan het systeem
ons niet bevalt het ongeremd
uiten van emoties, het zich
schuldig maken aan betweterij
en bemoeizucht. Soms zal dis
crete diplomatie, in andere ge
vallen publieke stellingname
leiden tot het beoogde doel.
(Zie ook pag. 13)