Lenie Matton,
oprichtster
„Vereniging
van Kleine
Mensen"
ACTIEGROEP EIST ONTSLAG
DIRECTRICE BEJAARDENTEHUIS
Meer sociale
tandheelkunde
SPAANSE
PRIESTERS
WEER IN
HONGER
STAKING
BRAND IN
VILLA AAN
GESTOKEN
„DAT ZE ME KLEINTJE NOEMEN, VIND IK NIET ERG, MAAR
DAT GETREITER MOET NU MAAR EENS AFGELOPEN ZIJN
„Van Berloheem in Weert
geef een appeltje voor de dorst;
zet wat op een
spaarboekje bij de
binnenland
buitenland
Nooit verstopt
Lachen
Sollicitaties
Contactdag
1 Vi nieter
commissie
jci over
°ntduiking
boycot tegen
Vorig jaar ]48
ongevallen door
elektriciteit
WERKGROEP KIESKEURIG
Opleiding
Gaatjes
Zeeland
Werken
zo noemen zich Raiffeisenbanken en Boerenleenbanken
Donderdag 29 november 1973
15
(Van een onzer verslaggevers)
UITGEEST Wij Nederlanders hebben al heel wat
afgelachen om mensen als Lenie Matton (21) uit het
Noordbollandse Uitgeest. Lenie is namelijk wat de bui
tenwereld noemt: een dwerg, een lilliputter- Of zoals
ze zelf met haar 1,20 meter liever zegt: „een klein
mensje".
Zo zijn er Nederlanders die niet meer bijkomen van
het lachen als ze zo'n in de groei achtergebleven man
of vrouw rare fratsen zien uithalen in een circuspiste.
Lachen mag daar. Sterker: de lilliputters zijn er spe
ciaal voor gecontaacteerd. Maar buiten de circuspiste
weten we ook van wanten".
Lenie en de haren en zij
nen kunnen erover mee
praten. Zozeer, dat ze nu
de koppen bij elkaar gesto
ken hebben en pogen te
komen tot oprichting van
een vereniging van kleine
mensen. Potentiële leden
zijn er genoeg, want schat
tingen spreken over tussen
de 7.500 en 15.000 uiterst
kleine Nederlanders.
Tooh heeft Lenie na 2%
maand leden wei-ven nog
met meer dan 54 lotgenoten
in mogen schrijven. Vreemd,
vinden we. Maar Lenfe Mat
ton levert in de ouderlijke
huiskamer te Uitgeest een
passende verklaring: „Men
sen zoals wij hebben nooit
geleerd voor onze belangen
op te komen. De meesten
lebben zich er al lang bij
neergelegd, dat de maat
schappij ons ziet als een stel
imbeciele paljassen, waarom
je kunt lachen, maar die je
zeker niet serieus moet ne
men. Vandaar dat een hele
boel kleine mensen met
enorme complexen rondlo
pen. Ze weten voor zichzelf
dat ze geestelijk volkomen
normaal zijn maar er is geen
mens die dat geloven wil.
Als je daar al een heel leven
lang mee hebt leren leven,
dan klim je niet zomaar in
de boom om te roepen dat
het een schande ia."
Lenie Matton zelf kent die
complexen- althans in die
to* met „Ik ben een ge
lukkige uitzondering, omdat
ik thuis altijd goed ben op
gevangen Ze hebben me
"ooit verstopt. Als ik buiten
vilde spelen, mocht dat. Als
wat wilde hebben waar ik
"iet bij kon stonden ze niet.
onmiddellijk klaar om t voor
®e te pakken, maar dan zei
ton moeder: Daar staat 'n
stoel, Lenie. Als je daar op
klimt kun je er wel bij."
Lenniie Matton, dochter van
een horeca-ondernemar, in
wiens familie dwerggroei
verder niet voorkomt. Vader,
moeder en de andere fami
lieleden hebben een normaal
postuur. Dankzij „de zaak",
trefpunt van het verenigings
leven in Uitgeest, kwam ze
al vroeg onder de mensen.
Uitgeest is bovendien een
dorp en in een dorp kent
iedereen iedereen. Dat alles
te zamen heeft gemaakt, dat
Lenie Matton niet onder de
complexen gebukt gaat. Maar
hoe zit dat met die duizen
den andere „ondermaatse"
Nederlanders?
De problemen waarmee zij
door hun lengte geconfron
teerd worden, liegen er niet
Stel: zo n kleine Nederlander
wil d-e stad in om wat
nieuws te kopen, 'n Pak of
'n iurk Wachten op de bus.
Weten dat je van alle kanten
bekeken wordt. Gegniffel en
gesnuaf. De bus inklauteren.
Constateren dat er drie hoge
treden zijn. die met handen
en roeten genomen moeten
worden. Dat is dus weer la
chen, gieren, brullen daar bij
die bushalte. Kaartje kopen.
Door de buschauffeur behan
deld woiden als een kind
(dat wil zeggen; in het gun
stige geval) of als oen vols
lagen idioot. Bus riidit.Na een
paar haltes moet je er uit.
Dat betekent: met veel heisa
en bekijks op je stoel klim
men en cd het belietie druk
ken. Temidden van een
stroom „normale" Nederlan
ders de bus verlaten. Winkel
in. Weer bekiiks. Sterker
nog. Lenie: .Het gebeurt
meer dan eens, dat er men
sen stiekum achter je aan
lopen om te kijken hoe zo'n
dreumes zich redt in een wa
renhuis. En zodra ze dan
0 Lenie Matton (lang 1,20 meter): „Een heleboel kleine mensen lopen met enorme com
plexen".
zien dat je ergens niet bij
kunt, dan zal er niemand
zeggen: kan ik U helpen?
Nee, dan nemen ze de benen
en eenmaal thuis vertellen ze
met rode konen, dat ze nóu
toch iets geks hebben ge
zien".
Jurk uitzoeken, dïe natuur
lijk met past. Vragen offie
vermaakt kan worden. Ze
ker, maar d',r moet zoveel
aan ingekort worden, dat er
nog eens 40 tot 50 gulden bij
komt. Ja, natuurlijk: je kunt
ook een kleermaker vragen
iets op maat te maken, maar
die rek°nt voor een kostuum
rustig 700 gulden. Nog een
paar schoenen erbij? Kijkt U
eens op de kinderafdeling,
mevrouw, meneer. Ha ha.
Afreisenen. Betalen. Met
geld. v.ant knopen willen ze
niet. Maar hoe kom je aan
dat g'vid? Door te werken
Goed solliciteren naar een
baan. in de brief nergens
over praten. Opgeroepen
worden Een paar dagen later
ligt net antwoord in de bus:
„Bi: het selecteren van de
kandidaten is de keus niet
op U gevallen. Wij wensen U
veel succes toe bij verdere
soiMoitaties
Lenie: „Ik werk nü als boek
houdster op een kantoor,
maar voor ik die baan kreeg
heb ïfc heel wat keren. m'n.
neus gestoten. Ik heb een
MULO-dtploma dus je zou
toch zeggen, dat er ergens
wel een kantoorbaan te vin
dien moet zijn, maar door die
s'olhcitatde-ellende heb ik
toch moor eerst 'n tijd lopen-
dieband-werk gedaan op een
fabriek. Want ja, ze denken
op z'n m.nst dat je niet nor
maal bent en in het andere
g-eval redeneren ze: zo ie
mand geeft alleen maar last.
Terw.jl, als ze me een keu-
kientrapje geven. komik
overal bij
Problemen dus te over. Pro
blemen waaraan Lenie wat
wil gaan doen. Op 15 decem
ber komen die reeds inge
schreven leden maar de eer
ste contactdag van de nieuwe
vereniging. Alle grieven zul-
'en diaar, in Utrecht, op een
rijtje gtzet worden en var-
"p'ligms wordit er bekeken
wat eraan te doen valt. „Niet
zoveel" vreest Lenie, ..maar
het zou al een enorm succes
voor ons zijn, wanneer de
maatschappij zich eens an
ders ging opstellen. Dat ze
me„kleintje" noemen vind i'k
niet org. Iemand met rood
haar wordt ook „rooie" ge
noemd en iemand die loenst
„schele". Maar dat treiteren
of -hst andere uiterste-, dat
ze je behandelen als een zie-
Iepiet moet nou maar eens
afgelopen zijn. Het is niet
zielig. Ik zit op niemand te
wachten, die medelijden met
me heeft £.lles wat wij vra
gen is 'n gewone behande
ling. Is dat nou zoveel ge
vraagd?"
Enige wervende woorden tot
slot: op het adres Meldijk 2
te Uitgeest (02513-12213)
wacht Lenie Matton op die
duizenden andere kleine
mensen die nog niet durf
den. Hun leeftijd doet er niet
toe. De lengte wel. Een-me
ter-v''ft,;g is vast gesteld als
maximum. Vandaair dat het
langste lid 1.49 meter is. En
de kleinste aanhanger van de
nieuwe vereniging? „Die heb
'k nét ingeschreven", zegt
Lenie, iemand van 80 cen
timeter".
Om te ki.iken wat dat zeggen
wil, 80 centimeter, heb ik de
duimstok er nog even bij
genomen en geconstateerd,
dat het kleinste lid van Le
tt ie's vereniging zonder te
bukken tussen m'n benen
dooi kan lopen.
WIM WENNEKES
^verengde naties
It T De commissie voor
Mnches van de Veilig-
kdïï ''erft er zijn be
lli ovei' uitgesproken
!t «'epen onder Nederland-
4»er'it!°,rse' Westduitse en
Cf/iiS de VN-boy-
loken 7 i hebben ont-
seotemi, eM tussen Sunl
kTJ'» dit iaar s°e-
"ircnijl' ^""Icsie naar de
sue Staten vervoerd.
Vve3rL(?insdag gepubliceer-
«t fa lnS zegt de commis-
krflotpn j °P oktober heeft
4» r®geringen van de
"emm.',. aarin deze schepen
een j s'aan, te vragen
:ot-onta,?i^oek naar deze
'Oerdc g- De schepen
',fen zoak^1 name Srond"
>ts e„ Es k°per en chroom-
etalep uktar> van deze
5SI van de VN-
Port VJS Sfhaseerd op een
'°toatiev! Amerikaanse
S,eWe k,missie bii de
*»mst ,^atles. waarin de
"Jthl<to uit Rh a ^P1511 me'
5Jnse h»'cdeste m Ame-
ging 'om® W°rdt geme,d
U1«e cm, ^gen Ameri-
4 Cfeen- een- Neder
s schip.
1E." No°rs en een West-
(Van een onzer verslaggevers)
WEERT Een actiegroep be
staande uit acht maatschappe
lijk werkers in Weert eist het
ontslag van de directrice en
het bestuur van het plaatselij
ke bejaardenhuis Van Berlo-
heem.De maatschappelijk
werksters vinden de sfeer in
het centrum van dien aard dat
de directrice, zuster .'ohanna
niet langer te handhaven ts.
Het bestuur wordt verweten
dat men de directrice voortdu
rend de hand boven het hoofd
houdit. De plaatselijke afdelin
gen van de diverse bejaarden-
bonden hebben zich met eep
verklaring achter de actie
groep geschaard.
In een witboek zeggen de
maatschappelijk werksters dat
de directrice onmenselijk op
treedt. De directrice wordt
aangewreven haar taak niet
adequaat te vervullen,
naar voren komend in haar
manier van optreden die
als zakelijk, zonder hart en
onpersoonlijk wordt beleefd
en haar onvermogen een goede
werksfeer mede te creëren, en
m stand te houden, zodat veel
goede krachten ontslag namen.
De groep, die geen enkele
aanmerking heeft op de materi
ele verzorging van de bejaar-
ten heef' de a-rfste maanden
geconstateerd dat steeds meer
bejaardenhelpsters het cen
trum verlaten om bij het op
een steenworp afstand gelegen
centrum voor maatschappelijk
werk te komen solliciteren.
„De individuele redenen van
ontslag hebben een gezamen
lijke oorzaak, nl. het onmense
lijk beleid ten aanzien van de
bewoners en verzorgsters, c.q.
helpsters door de directrice",
meldt het witboek. Volgens
Lues var. Btraaten van de ac
tiegroep zal het personeelsver
loop zo groot zijn dat er eind
december geen gediplomeerde
kracht meer in het centrum is.
Het beleid van de directrice
zou zien manifesteren m maat
regelen of het verbod aan het
personeel om te praten met de
bejaarden. Alleen het rende
ment zou tellen. Het bestuur
wordt verweten dat het alleen
oog tteeft voor de liquiditeit
van nei centrum. Lies van
dtraaten „Er is een grote re
creatiezaal, maar im de loop
■fan de aag wordt er helemaal
niets georganiseerd".
Volgens de actiegroep zijn de
bewoners van Van Berloheem
loodsbang om met klachten
naar voren te komen. De angst
voor repressaillemaatregelen is
diep geworteld. Ook tegenover
■Ikaar zouden de bewoners
zwijgen uit angst dat de
klachten doorgebriefd worden.
Op verzoek van het centrum
voor maatschappelijk werk
heeft zenuwarts dokter J.
Schaap een brief aan het Van
Berloheem bestuur verzonden,
waarin hij op grond van con
tact met de bejaarden tot de
slotsom komt dat „het verzor
gend element tekort schiet".
(Van onze redactie buiten
land)
DEN HAAG Vorig jaar
hebben zich in Nederland 148
ongevallen door elektriciteit
voorgedaan, waarvan 20 met
dodelijke afloop. Onder de do
delijke ongevallen waren er 19
met laagspanning (waarvan 7
in woonhuizen.
De meeste dodelijke onge
vallen deden zich in de zomer
voor. zo blijkt uit een publika-
tre van het ministerie van So
ciale Zaken over door de ar
beidsinspectie registreerde
en onderzochte ongevallen door
elektriciteit. In 1971 kwamen
184 ongevallen door elektrici
teit voor, waarvan 25 dode
lijk.
(Van een onzer verslaggevers)
NIJMEGEN Er moet een
einde komen aan de situatie
waar iedere tandarts zich maar
kan vestigen waar hij wil, om
dat dit de spreiding en integra
tie van tandheelkunde in de
gezondheidszorg belemmert.
Dat is een van de stellingen
waarmee de projektgroep
Kieskeurig het komende con
gres van de tandheelkundige
faculteitsvereniging Nijmegen
wil brengen tot discussie.
Tijdens het congres, dat de
Tandheelkundige Fakulteits-
vereniging donderdag houdt,
wordt uitgegaan van een dis
cussienota die als thema heeft
de ontwikkeling in de huidige
tandheelkundige naar meer so
ciale tandheelkunde. Op het
ogenblik krijgt niet iedere Ne
derlander dezelfde tandheel
kundige behandeling en dat is
een onhoudbare situatie.
holpen kunnen worden.
De nota is overigens weinig
optimistisch over de toename
van het aantal tandartsen in
Nederland. In het jaar 2000
zal er in ons land één tandarts
zijn op de 2000 inwoners (mo
menteel is het 1 op de 4000),
maar dat aantal is nu in
Duitsland al bereikt terwijl in
Zweden 1 tandarts werkt op
de 1300 mensen.
Hij signaleert dat lagere inko
mensgroepen slechtere tanden
en kiezen hebben dan hogere
inkomensgroepen: de cariés-
toename is bij de eerste groep
ruim 10 procent hoger en de
kinderen hebbein tweemaal zo
veel gaatjes.
Omdat het niet mogelijk is om
binnen afzienbare tijd de be
handelingsmogelijkheden dras
tisch te vergroten, moet er
volgens de nota snel worden
gestreefd naar „integratie van
hulpkrachten". Dat zou o.a.
kunnen gebeuren door het in
stellen van tandheelkundige
gezondheidscentra waarin de
tandarts zich alleen bezig
houdt met de algemene diag
nostiek, specialistische behan
delingen zoals kunstgebitten
en de leiding van de groep.
Mondhegiënistes en zogenaam
de curatieve hulpkrachten
zouden in zo'n centrum het
meer eenvoudige werk moeten
overnemen.
Om het schreeuwend tekort in
bepaalde gebieden zoals Rijn>-
mond en Zeeland te voorko
men wordt gesproken over een
soort tandartsendienstplicht
van twee jaar. Ook andere
probleemgebieden in de tand
heelkunde (gehandicapten)
zou door dienstplichtigen ge-
In de nota wordit ook de oplei
ding van de tandartsen kri
tisch benaderd. De samenstel
lers vinden dat die opleiding
te technisch is en dat er te
weinig aandacht wordt ge
schonken aan „sociale vaardig
heden". Daarmee wordt dan
o.a. bedoeld het contact met
de patiënten, de voorlichting en
de maatschappelijke (of on
maatschappelijke) instelling
van de tandarts. De aandacht
voor de meer sociale of affec
tieve vaardigheden voor de
tandarts zou eventueel ten
koste mogen gaan van de
enorme aandacht die op het
ogenblik wordt besteed aan de
handvaardigheid, aldus de sa
menstellers.
Frans Mickx, medewerker van
de projectgroep Kieskeurig:,,
We realiseren ons best dat dit
niet binnen enkele jaren gere
aliseerd kan worden, maar we
vinden dat er hard gewerkt
moet worden aan een een
mentaliteitsverandering die
deze veranderingen mogelijk
maakt". Door deze mentali
teitsverandering moeten tand
artsen ook bereid worden om
te gaan werken in gebieden
die financieel minder aantrek
kelijk zijn.
De huidige mentaliteit wordt
goed geïllustreerd door een
staatje dat bij de discussienota
is gevoegd. Het grootste aantal
tandartsen per 10.000 blijkt
volgens dit staatje voor te ko
men in het Gooi en Amster
dam. Daar werkt één tandarts
op resp. 2.384 en 2.926 inwo
ners. Maar in minder aantrek
kelijke streken als Drente,
Zeeland, Rottersam en Lim
burg is het aantal patiënten dat
bij één tandarts terecht moet
aanzienlijk groter, namelijk
méér dan 6000.
MADRID De zes Baskl-
sche priesters, die zondag zijn
teruggebracht naar de speciale
priester-gevangenis in Zamora,
zijn opnieuw in hongerstaking,
zo is van welingelichte zijde
in Madrid vernomen.
In deze gevangenis hadden
ze al een hongerstaking van 13
dagen gehouden, ter onder
steuning van hun eis dat ze
n.aar een gevangenis voor ge
wone politieke gevangen over
gebracht wilden worden.
Krachtens het concordaat met
het Vaticaan heeft Spanje in
Zamora een speciale priesterge
vangenis.
De zes priesters zijn allen
tot langdurige gevangenisstraf
fen veroordeeld wegens mis
drijven tegen de staat. Hun
hongerstaking leidde tot een
reeks sympathiebetuigingen in
Spanje, onder meer tot de be
zetting van het bureau van de
apostolisch nuntius in Spanje
door priesters en leken. Ze
waren op 18 november overge
bracht naar het ziekenhuis van
de streng bewaakte Caraban-
chel-gevangenis in Madrid.
Daar beëindigden ze hun
hongerstaking in de overtui
ging dat hun eis was ingewil
ligd. Maar de Spaanse rege
ring maakte maandag bekend,
dat de priesters na medische
verzorging in het gevangenis
hospitaal waren teruggebracht
naar Zamora.
In sommige kerkelijke krin
gen in Spanje wordt dit be
sluit opgevat als een provoca
tie, of tenminste als het aan
gaan van een krachtproef tus
sen kerk en staat. Het rege
ringsbesluit viel namelijk sa
men met de opening van de
Spaanse bisschoppenconferen
tie. De kwestie van de gevan
genis in Zamora is daar ook
ter sprake gekomen.
Volgens zegslieden zouden
de bisschoppen geen voorstan
der zijn van sluiting van deze
gevangenis.
(ADVERTENTIE)
iVan onze redactie bulten
land)
BUSSUM De brand, die
dinsdagavond laat een villa
aan de Bussumse Eslaan gro
tendeel heeft verwoest, blijkt
te zijn aangestoken door de
38-jarige Amsterdammer K.
K. De man heeft zich bij de
politie gemeld. Aangenomen
wordt dat hij geestelijk enigS'
zins is gestoord.
Hij was dinsdag juist uit
voorlopige hechtenis ontslagen
(na enkele kleine diefstallen)
maar wilde naar zijn zeggen
„opgenomen" worden. De, man
is al eerder in een inrichting
verpleegd geweest.
Met een brandende kaars
had K. gordijnen aangestoken
en daarna de kaars in een kast
gezet, waar zij door de brand
weer nog brandende werd
aangetroffen. K. zou eerst in
de Bussumse villawijk het
Spiegel vergeefs hebben ge
probeerd een andere villa in
brand te steken.
In de villa aan de Eslaan
was behalve de kerkzaal van
de christengemeenschap ook
nog een zogenaamde Vrije Ru
dolf Steiraer-kleuterschool (20
leerlingen) gehuisvest. Voor
dit schooltje zal ^een tijdelijk
onderkomen moéten worden
gezocht. Ook de .chnstenge
meenscnap moet nog een op
lossing vinden voor haar kerk
bijeenkomsten.
spaar
voor alle
zekerheid
Rabobank 9
