In twee boeken
VERHALEN VOOR
EEN HEEL JAAR
Presentjes voor
Klikkertje
en Klakkertje
Diepe bres in Israëlisch zelfvertrouwen
COMPUTER HERKENT ZIEKTEPROCESSEN IN LONGEN
Hervormde spoil
om beslissingen
over Zuid-
Afrika gevraagd
Wïm
Hane
hervi
train
- >f 1, liTü 52
Spaairen
j Voor het
slapengaan
ONA geeft grote
voorsprong prijs
kleine
Cl
stem
VIER ELFJES
DROMEN
Buiten de deur
Ontgoocheld
Vrede
Uitstel
Hartpatiënten
een van on
deze spa
Woensdag 21 november 1973
Woensdag 21 november 1
Als jullie nog wat ruimte op je verlanglijstje voor Sinterklaas over hebt weet ik wel iets om die
op te vullen. Er zijn namelijk nog maar pas twee dikke boeken uitgekomen, die een apart plaats
je m je boekenkast verdienen en waarvan je je leven lang plezier kunt hebben. Ze zijn eerlijk
gezegd wel een beetje duur (bijna 20 gulden per stuk). Sinterklaas zal het daarom zeker op prijs
stellen wanneer je een van de boeken kiest of duidelijk het woordje „of tussen beide boekentitels
Het ene boek heet „Het hele
Jaar rond., van Sinterklaas tot
Sintemaarten". Het bevat ver
halen, sprookjes. legenden,
volksverhalen en verhalen over
volksgebruiken en jaarfeesten.
Ze zijn bij elkaar gezocht door
Marijke van Raephorst. Otto
Dicke heeft er geweldig fijne
tekeningen bij gemaakt. De
verhalen zijn gerangschikt
naar bepaalde tijden van het
jaar. Het eerste deel van het
boek bevat twaalf verhalen
rond het Sinterklaasgebeuren.
Daarna volgen 19 verhalen
rond Kerstmis, Nieuwjaar en
Driekoningen. Dan tien vertel
sels, die geïnspireerd zijn op
Pasen en Pinksteren. De ove
rige achttien verhalen spelen
zich af in de zomer en de
herfst.
Het fijne van een boek met
zoveel korte verhalen is dat je
er zo lekker in kunt grasdui
nen. Je leest een paar verha
len en na een half uurtje klap
je het boek weer dicht. Mor
gen is er weer een dag. Of je
neust er overmorgen of volgen
de week nog eens in. Als je
de laatste verhalen hebt gehad
ben je de eerste weer zo goed
als vergeten. Een boek blijft op
die manier altijd nieuw.
Hetzelfde geldt voor het
tweede boek „Onze beste
volksverhalen", bij eengebracht.
en herschreven door Tjaard de
Haan, een man, die erg veel
van volksverhalen af weet.
Volksverhalen, het wiord
zegt het al, zijn verhalen die
uit het volk zelf zijn voortge
komen. Ze zijn van vader op
zoon door verteld. Ze veran
derden daardoor ook. Bij het
doorvertellen werden dingen
weggelaten of veranderd. Ook
werd er vaak iets aan het
verhaal toegevoegd. In Neder
land en Vlaanderen, dat vroe
ger één gebied was, hebben
altijd erg veel volksverhalen
de ronde gedaan. In het boek
zijn er 32 opgenomen. De ti
tels van de verhalen maken je
vaak al verschrikkelijk
nieuwsgierig. Wat denk ie bij
voorbeeld van „Het vuur van
Doevere voor", Elske in de
wievenbelter" en „De Witte-
wijvemkuil?"
Hanki van Wijngaarden
heeft de verhalen geïllustreerd
met zwart-wit-tekeningen, die
de sfeer van de volksverhalen
goed weergeven.
En dan nog even de juiste
prijzen: „Het hele jaar rond.,
van Sinterklaas tot Sintemaar
ten", dat is uitgegeven door
Lemniscaat Rotterdam, kost f
19,50. „Onze beste volksverha
len", uitgegeven door Deltos
Elsevier, is een kwartje duur
der.
De familie kikker ging eten en ze aten kikkermeel.
Ba, het lijkt 'wel kikkerdril.
Toen ze Waar waren gingen Klikkertje de kikker en Ju,
tje de kikker wedstrijdzwemmen.
Klikkertje en Klakkertje zijn een tweeling, dat merkj(t
hun namen.
Kijk nu springen ze juist in het water, oei, oei, wat w»,,.
die vlug!
Wie ztal er winnen?
Klikkertje kan haast niet meer maar Klakkertje ook niet
Nu puffen ze het uit, maar dan moeten ze lachen, wantij
er gelijk!
Ze bibberen van de kou; ze slaan vlug hun handdoek j.
Klikkertje zegt: Klakker vind jij het leuk dat we allebei A
er zijn? heel fijn wamt dan krijgen we allebei een prtjJ
Ja Klakkertje en Klikkertje komen jullie binnen!
Ze moeten binnen komen van hun moeder.
Moeder zegt: wat hebben jullie uitgespookt?
o, mamma we hebben wedstrijd gezwommen.
En wie heeft het gewonnen? twee kikker stemmen
allebei! wij allebei!
Moeder zei: dan krijgen jullie tweeën een presentja,
En ze riepen: hoi; hoihoi hoi lalalalalala
Ze kregen alle twee een raceauto
En mamma stopte ze vrolijk in bed.
TOEN ZE DE VOLGENDE MORGEN WAKKER Vim
DANSTEN ZE GEWOON OP DE TAFEL VAN BLIJDSCHAP?
Lieette Dime,
0 Eugène Hoppenbrouwers hoort iedere dag wat er voor nieuws is, omdat in de Klokken berg in
Breda iedere dag uit De Stem wordt voorgelezen. Men bedacht, dat het eigenlijk wel eens leuk zou
zijn als ze bij het lezen ineens een tekening van Eugène zouden zien in de Kleine Stem. Hij zit in
de groep van de Rakkers op afdeling 6.
Joland Fassaert, Hulst.
Er waren eens vier elfjes.
Een heette Els en één Tea.
En Judith en Anke.
Op een dag waren Anke en
Tea naar het bos.
Ze gingen bramen pluk
ken.
Toen ze naar huis wilden.
Wisten ze de weg niet
meer.
Ze huilden'. Maar toen ze
huilden, gebeurde er een won
der.
Lagen ze ineens in bed.
Het was maar een droom.
Helen Palincx, Breda.
Sinterklaas, autoloze J
zondag en winter, m
dat zijn de onderwer-
pen, die de jongens en
meisjes op het moment
voornamelijk kiezen
voor hun tekening. De
afgelopen week heb-
ben we al heel wat
over de autoloze zon- J
dag in de Kleine Stem
gezet en daarom is het
nu de beurt aan Sin- J
terklaas en de winter.
eindredactie Jj
rieja van aart
Kijkend in de zonnegloed,
denk ik, wat is het leven-
goed.
Een glimlach is op mijn ge
zicht,
om dit; hemels zonnelicht.
's Avonds voor het slapen
gaan,
kijk ik naar de gele maan,
de maan, die in de donkere
nacht,
zo vriendelijk naar de aar
de lacht.
Op m'n knieën zeg 'k dan
nog,
stil en dankbaar in mijn ge
bed
„God"...wat zijt gij groot en
goed,
is aan „Hem m'n laatste
groet'.
Daarna slaap ik i», blij, ge
rust
tot de dag me wakker
kust.
Ingrid van Bremen, Breda.
Hoewel de zesjarige Patricia Horward uit Wagenberjze
moeilijk kan geloven, dat zwarte Piet door hun schoorstee» w
binnen komt, vindt ze toch dat Piet op het dak moet uiorfe p
zet als je hem tekent.
(door onze correspondent
Salomon Bouman)
TEL-AVIV De nog niet
uitgewerkte schok van de
grote verzoendagoorlog heeft
een diepe bres in het Israëli
sche zelfvertrouwen gesla
gen.
In dit klimaat van frustratie
en uitzichtloosheid is de rege
ring van mevrouw Golda Meir
in onberekenbaar politiek
drijfzand gelopen.
De leiders van gisteren heb
ben het contact en vertrouwen
van het Israël van vandaag
verloren. In de openbare dis
cussies in de publiciteitsmedia
staat niet alleen de schuld
vraag voor de blunders van 6
oktober centraal maar valt ook
een sterke vernieuwings
drang te onderkennen. De jon
geren die aan de fronten de
zwaarste oorlogslast uit Is
rael's geschiedenis hebben ge
dragen willen na de hel van
grote verzoendag geregeerd
worden door een generatie die
hun taal spreekt, hun denken
weerspiegelt. De sabra's, de
Israël geborenen, zijn de get
tomentaliteit van die uit de
arbeiderspartij voortkomende
traditionele leiders moe.
Ook voor de oorlog was dat
een duidelijk te herkennen
tendens in de Israëlische par
tijpolitiek. De „jeugd" werd
echter door de stoelvaste par
tijbonzen, dat geldt zowel voor
de regeringspartijen als de op
positie, vrijwel buiten de poli
tieke deur gehouden. Op de
voor de algemene verkiezin
gen samengestelde kieslijsten
werden een paar politiek ge
rijpte jongeren op de laagste
laagst verkiesbare plaatsen ge
zet. De datum van de algeme
ne verkiezingen is inmiddels
vanwege het oorlogsrumoer
van eind oktober naar 31 de
cember verzet. De partijen
hebben hun kandidatenlijsten
afgesloten, grondwettelijk is
er geen plaats voor nieuwe uit
de oorlogsnood voortkomende
partijen. Dit vooroorlogse poli
tieke schema kan geen goed
klankbord zijn voor het nieu
we politieke geluid dat ge
hoord wil worden. De opge
kropte politieke spanningen
moeten zich echter over ruim
anderhalve maand in de poli
tieke structuur van het verle
den ontladen.
De door mevrouw Golda
Meir geleide regerende arbei
derspartij heeft de Israëli's zo
ontgoocheld dat de rechtse li-
koed oppositie die de groot
Israël gedachte in zijn vaandel
draagt, een unieke kans heeft
aan de macht te komen. „Gol
da moet er uit", is een ge
voelsmatige uitspraak die deze
dagen op de lippen van veel
Israëli's ligt. Zelfs de minister
van defensie generaal Mosje
Dayan heeft veel van zijn in
de zes-daagse-oorlog verkre
gen politieke glans verloren.
Ook hij kan de arbeiderspartij
niet uit het gevaarlijke poli
dag hadden de jongens niet
genoeg wapens om zich te
verdedigen. Het is een wonder
dat mijn zoon het er levend
heeft afgebracht. Hoe kunnen
wij in hemelsnaam vertrou
wen hebben in leiders die on
ze soldaten zo de oorlog in
sturen? Dat kan toch niet. Die
regering moet er uit". Het
verhaal van een huisvrouw.
Deze in wijde kring
levende protestgevoelens zou
den onder normale omstandig
heden de grote rechtse opposi
tie ten goede moeten komen.
De likoed-partij is parlemen
tair gezien het enige alterna
tief voor de huidige regerings
ploeg.
Golda Meir
tieke drijfzand optrekken. Het
falen van het Israëlische leger
in de eerste twee oorlogsda
gen, het negeren van de Ara
bische oorlogsdreiging dat
honderden soldaten het leven
heeft gekost, wordt hem niet
vergeven Het „mea culpa"
helpt hem niet. In alle hard
heid zijn de oorlogsverhalen in
de huiskamers gekomen.
„Mijn zoon diende aan het
noordelijke front. De eerste
Het diepste politieke in
stinct van tal van Israëli's
vindt echter geen aansluiting
bij het op territoriale expansie
gerichte politieke programma
van deze partij. Hoe groot de
ontgoocheling over het kabinet
Meir ook moge zijn, de grote
verzoendagoorlog heeft de be
trekkelijkheid van grote irra
tionele gebiedsuitbreiding op
rekening van vredeskansen in
een duidelijker politiek per
spectief geplaatst. „Wat moe
ten wij eigenlijk met de hele
Sinai-woestijn en de Golan-
hoogvlakte doen?". Uitspraken
die op de tong van veel Israë
li's liggen en perspectieven
openen voor twtee of drie klei
ne oppositie-partijen die vrede
heel duidelijk boven gebieds
uitbreiding stellen. Tegen de
ze achtergrond zijn ook de
duiven in de arbeiderspartij
een toontje hoger gaan zingen.
Hun mening heeft meer ge
wicht gekregen.
Arie Sharon, de door pre
mier Golda Meir tot voor kort
vergruisde superduif in de ar
beiderspartij staat nu sterk in
het nieuws. Zijn ideeën om
trent de vorming van een Pa
lestijnse staat op de westelijke
Jordaan-oever, de demilitari-
satie van de Sinai-woestijn en
de Golan-hoogvlakte en het
verlenen van een bijzondere
status aan Jordanië over de
mohammedaanse heilige plaat
sen in Jeruzalem hebben in de
nieuwe na-oorlogse politieke
situatie dringender betekenis
gekregen. Premier Golda Meir
bepleitte vorige week het uit
stel van de Israëlisch-Arabi-
sche vredesconferentie tot na
de algemene verkiezingen. Zij
wil een mandaat van het volk.
Alleen Indien de territoriale
kwestie in de verkiezingscam
pagne centraal komt te staan,
indien de arbeiderspartij zijn
kaarten in alle duidelijkheid
op tafel legt zullen deze ver
kiezingen zin hebben. Indien
die verkiezingscampagne
wordt overschaduwd door voor
en tijdens de oorlog gemaakte
fouten en wordt overheerst
door de persoonlijkheden van
enkele politieke generaals
wordt het volk een voor het
land beslissende uitspraak ont
houden die het door mevrouw
Meir gevraagde onderhande
lingsmandaat een wasse neus
maakt. Alleen politieke duide
lijkheid kan de door de oorlog
los gemaakte politieke gevoe
lens en de vernieuwingsdrang
in democratische banen leiden
en houden.
(Van onze redactie
binnenland)
UTRECHT Bij het her
kennen van normale of afwij
kende patronen in afbeeldin
gen van organen of delen van
bet menselijk lichaam, kan in
een toenemend aantal gevallen
de computer worden ingescha
keld als een onaandoenlijk
controle-apparaat, waardoor
menselijke beoordelingsfouten
kunnen worden vermeden.
Radioloog dr. S. K. The uit
Zwijndrecht is dinsdagmiddag
aan de rijksuniversiteit in
Utrecht op een onderzoek naar
de inschakeling van de com
puter gepromoveerd tot doctor
in de geneeskunde. Dr. The
nam ais uitgangspunt afbeel
dingen van de Iongen, die
kunnen worden verkregen
door het inspuiten bij de pa
tiënt *an een bepaalde stof die
radioactief is „gemerkt"- De
radio-actieve straling is onge
vaarlijk voor de patiënt, maar
voldoende om door een specia
le camera te worden geregi
streerd. Een ervaren medisch
specialist kan aan de hand van
de door de camera gemaakte
afbeelding informatie verkrij
gen over ziekelijke processen
in het longweefsel, omdat de
verdeling van radio-actief ma
teriaal in zieke en gezonde
weefsels verschillend is. Over
igens kan op dezelfde manier
onderzoek in andere organen
van het lichaam worden ver
richt. bijvoorbeeld de lever of
de hersenen. Een belangrijk
voordeel van deze methode
met radio-actieve stof boven
ander onderzoek is, dat het de
patiënt weinig last. pijn of on
gemak bezorgt. In veel geval
len kan worden volstaan met
een spuitje in een ader.
Volgen prof. dr K. Eph-
raim, hoogleraar in de nucleai
re geneeskunde in Utrecht en
promotor van dr. The, wordt
momenteel gezocht naar moge
lijkheden het onderzoek van
hartpatiënten eveneens met
radio-actieve stoffen te ver
richten. Voor een aantal hart
en vaatafwijkingen zijn er, al
dus prof. Ephraim, zeer goede
perspectieven- Opnieuw een
hijkomend voordeel is naar
zijn mening dat dit soort on
derzoek de moeilijke, belas
tende en tijdrovende cathetiri-
satie van hart en grote bloed
vaten behalve kan aanvullen
ook gedeeltelijk kan vervan
gen.
Het onderzoek van dr. The
toonde aan dat de computer in
verreweg de meeste gevallen
aan dc hand van de informatie
uit de camera het juiste ant
woord kon geven op de vraag
of de afbeeldingen normaal of
abnormaal waren. De compu
ter kan niet zeggen wat voor
afwijkingen er zijn, dr. The
heeft ook niet gepoogd de
computer op die vragen te
programmeren, omdat dat een
te complexe materie is. Tij
dens een persgesprek over
zijn proefschrift concludeerde
dr. The, die werkzaam is in
ziekenhuizen in Breda en Til
burg, dat in ieder geval de
vraag beantwoord is of de re
kenmachine dienstbaar kan
zijn bij het onderzoek van pa
tiënten met Iongafwjjkingen
Nu dat in principe zo is, kan
gezocht worden naar een zelf
de soort programma voor ziek
ten in de hersenen. Daarnaast
kunnen verfijningen in het
computerprogramma de resul
taten in de toekomst nog ver
beteren. In hoeverre de pa-
trc herkenning door de com
puter een standaardmiddel in
het ziekenhuis zal worden,
valt volgens dr. The echter op
dit moment nog niet te beant
woorden.
Mosje Dayan (links) en generaal Sharon,
t
(Van onze redactie
binnenland)
DEN HAAG De her
vormde synode zal zich niet
moeten distantiëren van de
resolutie van de Wereldraad
van Kerken uit 1972, waarin
de Wereldraad oproept tot
volledige terugtrekking van
westerse investeringen in
Zuidelijk Afrika. Dit advi
seert de hervormde raad
voor overheid en samenle
ving de hervormde synode in
een rapport. De raad ver
langt niet dat de synode deze
resolutie nu al tot haar eigen
standpunt zal maken. Eerst
zal de synode met de uitda
ging die de resolutie vormt,
in eigen kerk en in contacten
met het bedrijfsleven aan
het werk moeten en dient er
open discussie te worden ge
voerd, aldus het rapport. De
synode wordt vervolgens ge
adviseerd te bevorderen dat
het gesprek over het rassen
vraagstuk in alle geledingen
van de kerk op gang komt,
om vóór de assemblee van de
Wereldraad in 1975 in Dja
karta bijeenkomt, tot duide
lijke beslissingen te ko
men.
Vandaag zal de hervormde
synode zich de heie dag met
het rassenvraagstuk in Zui
delijk Afrika bezighouden.
Zij neemt daarbij M W
port van de hervormde
voor overheid en s*®6*
ving ais uitgangspunt.
De hervormde raad i—
het van groot belanf dat
kerken de uitdaging
Wereldraad seriens nl"'
Da investeringsresolutto
de Wereldraad is volge»
rapport niet voor
de uitleg vatbaar, wel
de hervormde raad
kens bij de effecten dl«
Wereldraad van Hert®
wacht van het terugt®
van investeringen vM
Zuid-Afrika. Op dit U"T
acht de raad voor or''
en samenleving z'cl1
staat te beoordelen 1
Wereldraad een jol®
heeft genomen.
In het rapport
raad de hervormde
emigratie naar
aan de leden van de
ten sterkste te ontrad®8
raad spreekt even®®
ij,
zijn mening uit
zoals de
en de
beginsel positief
worden beoordeeld,
niet wegneemt dat
verdere informatie 0
directe uitwerking
zwarte bevolking
vindt.
(Van onze spec
ROTTERDAM Wim van
Feyenoord hervat. De Rot
donderdag tijdens een oefem
se elftal op vrij ongelukkig,
de doelman van HMS mag
vinden van zijn schouderbles
zo groot dat hij op volledig
(Van onze
tafeitemiismedewerker)
MIDDELBURG In de
eerste klas van de Zeeuwse
afdelingscompetitie tafeltennis
is, na het kampioenschap van
Wilno 1, de strijd om het ont
lopen der degradatieplaatsen
nog in volle hevigheid aan de
gang. Door de nederlaag van
B. Smash 1 tegen Wilno 1
bleven de Biggekerkers op 5
punten staan. Ook MZ 2 zag
geen kans tegen Zand 1 pun
ten te verzamelen. Door de
6—4 nederlaag bleef het in de
hoek waar de slagen gaan val
len. ONA 1 speelde in Middel
burg gelijk tegen MZ 1. De
Oostburgers begonnen in deze
wedstrijd erg goed met winst
partijen van De Kort op Mar
lijn en van Gortmans op Hof
man. Zelfs liep ONA uit naar
een 14 voorsprong maar MZ
1slaagde er toch nog in langs
zij te komen. De drie degrada
tie-kandidaten MZ 2, Big
Smash 1 en ONA 1 ontmoeten
elkaar alle nog in de resteren
de twee wedstrijden zodat zij
de kans op behoud nog in
eigen hand hebben.
Zand 3; stelde in 2A nadruk
kelijk zijn kandidatuur voor
de eerste plaats en de daar
mee gepaard gaande promotie
- Pa,ar Ie klas door thuis de
belangrijke wedstrijd tegen
nummer twe,e MZ 3 met 6—4
te winnen. Big Smash 2 viel ai
eerder af door de punten te
gen Pzam 1 uit handen te
geven (64). Een verrassing
was de nederlaag die Zand 3
moest incasseren tegen Goes 2,
flat hiermee zijn eerste wed-
strijdpunten veroverd1©.
In de 3e klas B heeft Lau
rens 1 aan nog één overwin-
genoeg voor de eerste
Plaats. Ditmaal wonnen Smet.
c.s met 10—0 van MZ 9.
rNL 1 werd de eerste karn-
zS „2* 4e klas Midden-
Bi 28 zegevierden
ov^Tv' Va" Diik en Roualt
va/ w ?eüe\. ketfieen promotie
j o ^klantenteam naar
ïLt ,3 betekent. MZ 11 en
Hoeotet hebben in de andere
Sloepen leder nog twee pun-
den Ult twee wedstrii-
Werd ONr Zeeuweoh-Vlaanderen
oen h? o,T. e eerste kampi-
voHcnn-? ?TV 2 m<* 10-0
BubZP kansIoos te laten-
SAR i Promoveren ook.
ttge in r d00r 4-6
4D_ Graauw kamj>ioen in
Pe uitslagen zijn:
ONATT' nle k,as: MZ 1
2a,r,(i 3 ei 1 Pzem 1 5—5,
B: EfL". Goes 2 3—7; 2e klas
klas A- M7 n RWS 4-,k 3e
MZ 4 d 10 Goes 5 10—0,
Big v" P?®w 2 8—2, Zand 4 -
MZ 9 2' 3e klas B:
Sm^'o ,u,rens 1 0—10, Big
5 1-9, Apollo f
4-lE «H3e k,as C: Goes
3—7 i 3-7' MZ 8 - MZ 7
10; L u, 2 Wiln° 2 0-
6-l2 STV 1 - Aloy 5
Ami 11138 A: MZ 11 -
5 10-0. PNL 2 -
2—8' 4'^ S®ham® - Apollo 2
1 2-U Aklas B: Veere PNL
thoV?: ^fauiden 2 - Mara-
8 SAR "iEf,£ect 4 4-6, Aloy
Sar 2 pf. 46 4e klas E:
TV 2 lO-Io 0' 53—7. ONA 4
I^2yERTENTIE)
3
t£
41/2o/®'vJf'*!je w'i vergoeden op
onze Sna=, 9elilks opvraagbare
^entespaarbri'eveni'Jetten l0°'
NEDERLANDS
