HISKY LAZEN FiTIIRE M0F00N PLATEN POPLA 1 13 Ryan wil eindelijk de waarheid onthullen over de slag om Arnhem WD-ER MR. A. GEURTSEN Wil FONDS VOOR GEDUPEERDE WINKELIERS Onderwereld steeds brutaler PRONK OOGST APPIAÜS BU INDO NESISCHE STUDENTEN UITSTEL VOOR ZONDAGRIJDERS Kerken en verkeersveiligheid op sap HERO ol 3000 vel LETPAPIER Speciaal voor uw haar! a de GROOTSTE EN MEEST TRAGISCHE VERGISSING VAN DE TWEEDE WERELDOORLOG" ne Guinee-Bissau Priesters per telefoon WATERSCHAPPEN WIELEN VAN WEGKOSTEN AF Ambtenaren mogen niet achterblijven vrijdag tember zware stijlvolle in doos n of abrikozen laas of Kerst binnenland buitenland 1 Luisteren Verzekering land klage" Slachtoffers Variatie Strafmaat markt." K IN NEW YORK 5,05 IS DE TEGEN. PAUS GEK? Voorzitter ARKA: ZE Woensdag 21 november 1973 (ADVERTENTIE) een onzer verslagge- vers) AMSTERDAM Als het niéuwste boek van Cornelius S „A bridge too far" (Een brug te ver) over de om Arnhem uitkomt, zal veldmaarschalk Montgomery Ld aanlopen van woede. Sen Sir Winston Churchill "i vanuit de hemel omlaag Wikken en glimlachend zeg- „Eindelijk. Dank je Cow", en Nederlands ge schiedschrijver dr. Lou de lone zal vloeken. Het volk ml zich afvragen of de gepo lariseerde weergave rond Je luchtlanding bij Arnhem van Cornelius Ryan op waar heid berust, of dat de offic- eei getinte geschriften van dr. De j0ng alleenzaligmakend zijn. Byan die nog nooit op leu- eBS is hetrapt in zijn vlot «schreven „De langste dag" en ,De laatste slag" zegt voor zijn nieuwste geestes kind dertig jaar lang top- nheimen bewaard te heb ben 1500 direct bij de veld slag betrokken personen ge sproken te hebben en over tapes te beschikken waarvan de uitwerking erger had kunnen zijn dan die van de atoombom op Hirosjima als hij ze voor de dood van Win ston Churchill openbaar ge maakt had. De grote staats man heeft Ryan tijdens ver trouwelijke gesprekken zijn diepste gedachten over ope ration Market Garden, zoals dt luchtlanding bij Arnhem werd, vertelt, veld maarschalk Montgomery voor rotte vis uitgemaakt en de slag Engelands „tweede Duinkerken" genoemd. Het zal nog een jaar duren voor iedereen het kan lezen, maar prins Bernhard die sinds een week over liet ma nuscript van „A bridge too far" beschikt en er dezer da gen met Ryan uitvoerig over zal spreken, kent de conclu sie al: Als de Britse strate gen naar de Nederlandse verzetslieden geluisterd had den, en er rekening mee ge houden hadden dat er twee Duitse pantserdivisies bij Arnhem zaten zoals Henri Knap ze tot vervelens toe geseind zou hebben, dan was de aanval niet doorgegaan. De Duitsers, die dan niet ge sterkt waren door hun laat ste overwinning hadden zes maanden eerder gecapitu leerd en vijfhonderdduizend mensen in Duitse concentra tiekampen zouden de oorlog overleefd hebben, om over de zinloos gesneuvelde solda ten nog maar niet te spre ken. Het mislukken van wat de laatste veldslag in de Twee de Wereldoorlog had moeten zijn, is aan vele factoren te wijten. Ryan, die ruim zeven jaar gespeurd heeft naar alle in's en out's en daarbij door de Britse autoriteiten en naar zijn zeggen, onze eigen dr. De Jong danig tegenge werkt werd, zet er een paar op een rijtje. Cornelius Ryan is over zijn laatste boek, „A bridge too far", dat volgend jaar sep tember, precies dertig jaar na de slag om Arnhem uit komt, uitermate tevreden. „The best I ever wrote", zegt hij „Het beste wat ik ooit schreef". Het boek behandelt geschiedenis die in Amerika niet bekend is. Het heeft me zeven jaar onafgebroken werk en honderdvijftigdui zend dollar gekost om zo ver te komen. In het begin over stelpt met de meest onge loofwaardige verhalen dron gen mijn vrouw en ik steeds dieper tot de waarheid door. Uiteindelijk kon ik de naak te feiten groeperen en er een verhaal van maken. En zal ik je eens wat vertellen „A bridge too far" komt over de gehele wereld tegelijk uit. Arnhem kan nu wel begin nen met het bijbouwen van hotels. Van over de hele we reld zullen toeristen met hun engen ogen die plaatsen wil len zien. Dat gebeurde ook in Normandië na d euitgave van „De langste dag". Ze gebruikten mijn boek als toeristen-gids, nadat het eerst door een uitgever ge weigerd was en het daarna nog zeven maanden duurde voor de eerste krant er een recensie over publiceerde. Mijn God; ik ben in de eer ste plaats journalist en ik zeg je dat er in mijn boek wereldnieuws staat". „Market Garden", begint hij vrij vriendelijk, is de groot ste en meest tragische ver gissing van de Tweede We reldoorlog. De Engelsen, die bij deze actie strategen in zetten die nog nooit bij een veldslag betrokken geweest waren, liepen om te begin nen voorbij aan de Neder landse plannen die al gereed lagen om de Rijnbrug bij Arnhem te veroveren. Mont gomery wilde niet aan dat plan. Hij heeft zijn soldaten en de Nederlanders opgeof ferd in zijn persoonlijke strijd om glorie. Bij operati on Market Garden dacht hij helemaal niet aan het bevrij den van Nederland, dat zag hij slechts als een stapje; het ging hem om de verovering van Berlijn" De para-troopers, die op de Ginkelse Heide en bij Wolf- heze afgeworpen werden (zeker tien kilometer te ver van het te veroveren doel) moesten de Rijnbr-'g bezet ten om het Tweede Engelse Leger, dat nog bij Neerpelt (België) lag, doorgang te ver lenen. Het laatste gesprek voor de actie tussen Montgo mery en de man die direct onder hem stond luitenant- generaal Frederick Brow ning, luidde als volgt: Monty: „Hoe lang zullen de grondtroepen er over doen om bij Arnhem te komen?" Browning: ,Ik denk twee maal vierentwintig uur". Monty: „Nou, ik denk dat we die brug wel een dag of vier kunnen houden". Browning: „Gaan we niet één brug te ver?" Waarmee geïllustreed is dat niet iedereen evenveel ver trouwen had in het snelle oprukken van het Tweede Engelse Leger, dat twee ri vieren over moest. Ryan, die over de slag spreekt alsof hij juist gisteren heeft plaatsge vonden, zegt nog dat Monty, toen hij nogmaals aan de twee vijandelijke pantserdi visies herinnerd werd, ant woordde: „Mijn grootste pro bleem, is het landingsterrein, niet de Duitsers". Natuurlijk had Sir Winston Churchill persoonlijk in kunnen grij pen, maar daar hij in de eerste plaats diplomaat was, ging hij te rade bij Monty. De zaak was beklonken. „Ze vonden het een uitstapje", dondert Ryan, „generaal Urquhart presteerde het om zijn golfclubs mee te sjou wen naar het front, een an dere generaal pakte behalve zijn revolver ook zijn smo king mee en er waren serge ants die midden tussen ont ploffende Duitse granaten in de straten van Arnhem hun soldaten verboden over het gras te lopen. De soldaten mochten vaak ook geen rui ten stukslaan om doorheen te schieten en moesten als ze dekking wilden zoeken aan kloppen en vragen of ze bin nen mochten komen. Really Dad's Army. Er vielen bij de hele operatie 17.000 doden en gewonden; bij de invasie in- Normandië nog geen tiendui zend". Die slachting werd op het netvlies van de negen oor logscorrespondenten gebrand die erbij waren. Er is geen meer in leven: allen zijn ge storven aan overmatig drankgebruik. „Ook de hoge officieren" knikt Ryan, „heb ben er iets als een syndroom van overgehouden. Allen die ik gesproken heb waren aan de drank verslaafd en zoch ten in mij, omdat ik vol ben van de slag, een uitlaatklep voor hun persoonlijk® pro blemen. Moeilijk, verdomd moeilijk soms". Alle details van de paar da gen In september 1944 zijn door Ryan opgetekend. Zelfs de straatnamen kloppen, en bij de minste twijfel werden passages geschrapt. Met le genden werd afgerekend en in de afgelopen jaren leek de schrijver een jojo die alleen maar naar Arnhem, Ooster beek en Wolfheze kon terug keren. Van particulieren kreeg hij alle medewerking. Prins Bernhard stelde zijn persoonlijk dagboek uit die dagen ter beschikking, de Britse autoriteiten hulden zich in stilzwijgen omdat het volgens Ryan „Typisch Brits is om fouten met de mantel der lafheid te bedekken". Dr. De Jong weigerde zijn docu menten ter vertaling aan te bieden met de opmerking: „Nou, nee. Laten we dat nou maar niet doen". „Full of shit", haalt Ryan z'n schou ders op „maar alle andere Nederlanders, moedig, dap per en behulpzaam. Ik dank ze". MICHEL THOMASSEN [-jalcn en niet betalen. Onder dat motto profiteren steeds meer Nederlanders van de kansen, die de middenstand hen biedt. De te volgen taktiek is eenvoudig: gewoon met een paar man (stevig postuur is gewenst, maar niet noodzakelijk) winkel binnenlopen je kens doen en de eigenaar gedag met de mededeling: een woord tegen de politie en we je zaak in elkaar rammen. om ongewenste bezoekers te kunnen afstraffen. Dat is een kant, die we zeker niet op moeten. Ik vind dat het be straffen en grijpen van mis dadigers nog altijd iets is, dat de justitie hoort te lessei uDERWIJZER(ES) WORDEN^ lengemeenschap voor sc en nderw. Nodig zijn studi verZOrgd De cursussen w°raen Rottf de adm. Statensingel u» Ul A i AUloRlJtESSEN f 37.50 g- en losse 'essen BTW inbegrepen auw- lolcomninatle DE CENTRALE azen teL 5346 Buist «u. Vooral in de randstad is dit soort „inbraken" aan de orde de dag. Zo kan bijvoor beeld een Haagse zakenman "et verhaal vertellen van de Mn, die zijn elektro-zaak binnenstapte en op zoals «at heet klaarlichte dag verzocht om de inhoud van de kas. Kledingmagazijnen begroeten steeds meer klanten die in groepsverband enige passen de kleding uitzoeken, maar 'ever afzien van betaling. oenzinepomphouders worden ;e JbMste tijd ook geconfron- eerd m6|. een nieuw soort dizie. Vol gooien, roept Tmv Ting' tin®> tin<§- ank vol. Plank-gas en weg 11 de client. Worden er dan helemaal *Ae,wone kraken meer t de onderwereld werk^w, m!0r in avond" roens' j 1 maar waar, Sse middenstanders, zijn'Lu na zonsondergang t,l° e "eren steeds bru ter ru0,i-actief- Zo ontdekte terdal ?aak aan de Rot- votl.^se. Li.jnbaan onlangs tijj, ,e ffde keer in 4 jaar »«°'klam0er na sluitingstijd Dit me" waren geweest. was de geachte zelfs zo brutaal ge- tlilaL ,m de fel verlichte Meden f P0PPen uit te roofde Ln,met de aldus Se" 'cgaan ms aan de haal de L ^un nood, want Nuentie waarmee de eens extra me met een kleintje helpt I karer, «en keus maken uit hun collectie wordt steeds groter. Ach wat, zegt de bui tenstaander: de verzekering dekt de schade. Ja, maar het verzekeringswezen is ook niet gek en stuurt regelmatig brieven naar voor de zovtel- ste maal gedupeerde midden standers met de mededeling maar eens uit te zien naar een andere maatschappij en die daar op hun beurt echter ook weer niet intippelen, zo dat de zakenman maar moet kiezen of delen: de zaak sluiten of in het vervolg zelf het risico dragen. Mr. A. Geurtsen. Tweede- Kamerlid voor de VVD, heeft daarom een suggestie aan de regering gedaan: richt een fonds op, waaruit slacht offers van dit soort vermo gens-delicten een uitkering kunnen ontvangen. Aanlei ding voor die suggestie: in zijn nevenfunctie als voorzit ter van het Koninklijk Ver bond voor Ondernemers wordt hij steeds meer gecon fronteerd met zakenlieden, die geen enkele verzeke ringsmaatschappij nog bereid vinden om hun risico te dek- doen". Mr. Geurtsen: „Ik ben erg geschrokken door die berich ten, maar ik ben nu nog meer verontrust door wat ik gehoord heb van zakenlie den, die nu maar het recht in eigen hand gaan nemen. Middenstanders, die overwe gen hun zaken met honden te beveiligen; die een pistool hebben gekocht of een ploer tendoder bij de hand hebben Justitie. Politie. Mr. Geurt sen vindt, dat heren van Hermandad maar weinig fan tasie hebben bij de bestrij ding van de groeiende reeks dag- en nachtkraken. Ja, okee, de politie kampt met personeelsgebrek en daar moet zeker wat aan gedaan worden, maar dan nog:' „Ik vind de manier van werken bij de politie nogal knullig van opzet. Neem nou alleen al de surveillance. Als je om de drie uur met je politiewa- gentje langs een winkel rijdt, moet je niet vreemd opkijken wanneer in de tus senliggende uren de heren uit de onderwereld hun s'lag slaan. Breng toch eens wat meer variatie in de surveil lance, zou ik willen zeggen". Zou de politie nu echt niet zelf al op dat idee gekomen zijn Geurtsen: „Volgens mij niet. De politie maakt soms onbe grijpelijke fouten. Pas gele den werd er bij mij in het dorp een auto open gebro ken. Er waren mensen, die dat zagen, die bellen de poli tie en wat gebeurt er Met loeiende sirene komt een pa trouillewagen erop af. Kijk, dan kun je natuurlijk net zo goed niet komen, want als zo'n kraker een sirene hoort issie natuurlijk gelijk foet sie". Daarom vindt mr Geurtsen: „De politie moet zich eens opnieuw bezinnen op haar 0 Mr. A. Geurtsen taak, want zo kan het echt niet langer. De onderwereld en de amateurkrakers moeten maar eens gaan ervaren, dat er doelmatiger wordt opge treden tegen dit soort ver grijpen. Dat eollt niet alles zomaar kan. Nee, de straf maat hoeft niet omhoog. Daar is geen heil van te verwachten. Maar als de politie nu eens wat alerter gaat reageren en de winkeliers van hun kant al het mogelijke doen aan beveiliging, dan kunnen we deze ontwikkeling hopelijk ombuigen in een wat accep tabeler richting. In het verle den is dat ook gebeurd bij de benzinepompen en de ban ken. Nu de krakers weten, dat die zaken steeds beter beveiligd zijn, hebben ze ge zocht naar een uitwijkmoge lijkheid en die hebben ze gevonden in de midden stand". Gaat het ondanks al die be veiligingsmaatregelen en een alertere houding van de poli tie tooh nog mis Dan, vindt mr. Geurtsen. moet er dat fonds zijn, waaruit een gedu peerde middenstander kan putten. Leveranciers van de middelen: het rijk („want als de gemeenschap tekort schiet bij de preventie, moet de overheid bijspringen"), de middenstandsorganisaties èn de daders zelf („vooropge steld dat ze in de gevangenis een volwaardig loon ontvan gen"). Verwacht hij veel steun van zijn voorstel „Nee, eerlijk gezegd niet, want links staat er noigal afwijzend tegeno ver. Daar zeggen ze, dat in deze vercommercialiseerde maatschappij de middenstand steeds aantrekkelijker moge lijkheden schept om zich ar tikelen toe te eigenen en dan vindt de PvdA, dat je dat risco niet mag afwentelen op de politie". Onnodig te zeggen, dat VVD'er Geurtsen dat maar een redenering van niks vindt, want: „De hele set-up van de detailhandel is niet alleen in het belang van de ondernemer, maar ook in dat van de consument die nu eenmaal een uitgebreide en aantrekkelijke keus ver langt". Stel nu dat het toeh tot zo'n fonds komt, waaraan ook de middenstandsorganisaties het hunne financieel bijdragen, heeft mr. Geurtsen dan de illusie, dat de heren onderne mers daarvoor een stukje van de winst afstaan, of zul len ze deze risicodekking misschien toch niet liever af wentelen op de consument door de prijzen te verhogen Een glimlachende Geurtsen: „Tja, het is nu eenmaal ook in het belang van de consu ment, dus I '"keu !!,AVG, Dc raad van I "Wh eder'and heeft ge- t t- -. I SveilL>,n?.?d?aak de ver" '"leren ons 'and te I'®" «woLanien van de raad IN* brief, iK bezorgdheid I taerwn .eltnjvers over de 1'I e; Lh g eid p delen I Van bewust te zijn dat het vraagstuk daarvan al leen met radicale verandering in onze samenleving en even tueel impopulaire maatregelen van de overheid kan worden opgelost". „Aan veiligheid in het ver keer voor allen, met name kinderen, bejaarden en gehan dicapten, dient bij onderzoek, planning, beleid en wetgeving de hoogste prioriteit te worden gegeven boven comfort". snelheid en Aldui het moderamen, dat na een eerste verkenning meent op dit moment niet zelf te kunnen uitspreken over concrete suggesties als intensi vering van het toezicht, ade quaat strafbeleid en verlaging van de verkeerssnelheid". Het moderamen meent, dat het vooropstellen van de veilig heid gedragen moet worden door een bewuste keuze van de bevolking en dat hier dui delijk een taak voor de ker ken ligt. DJAKARTA (Reuter) De Nederlandse minister van ont wikkelingssamenwerking, drs. J. Pronk, heeft gisteren in de Indonesische hoofdstad met studenten gediscusseerd over buitenlandse hulp. De discus sie, die werd gevoerd in de universiteit van Djakarta, vloeide voort uit een betoging van studenten op de luchtha ven van Djakarta toen minister Pronk op 12 november in In donesië arriveerde. De minister kreeg een vlug schrift in handen, waarin de schadelijke gevolgen van bui tenlandse hulp werden be treurd en waarin de minister werd uitgenodigd tot een dis cussie met de studenten. Minister Pronk zei naar In- dosië gegaan te zijn om zich met eigen ogen op de hoogte te stellen van de vraagstukken waarmee Indonesië als ont wikkelingsland te maken heeft en met de Indonesische rege ring plannen te bespreken om de moeilijkheden te overwin nen. De Nederlandse minister be toogde o.m., dat leningen aan ontwikkelingslanden eigenlijk zeer zacht moeten zijn en uit eindelijk zouden moeten wor den veranderd in regelrechte giften. Minister Pronk zegde de studenten toe. dat hij er bij de Iggilanden (Nederland, Frank rijk, België, Engeland, Italië, West-Duitsland, Japan, de Verenigde Staten, Australië en Nieuw-Zeeland) op zou aan dringen, geen voorwaarden te verbinden aan toekomstige hulp. De Nederlandse minister gaf toe, dat er in zekere mate misbruik werd gemaakt van buitenlandse hulp, maar dit was hoofdzakelijk te wijten aan het beleid van de donor landen. (In verscheidene open brie ven, hebben studenten in Djakarta, Bandoeng, Djokdja- lcarta en Soerabaya verklaard, dat de buitenlandse hulp slechts een groepje bevoor rechten ten goede komt). Ongeveer zeshonderd stu denten in de vergaderzaal luisterden met aandacht naar de antwoorden van minister Pronk maar ook buiten het universiteitsgebouw volgden honderden studenten het debat via luidsprekers. Af en toe klonk er onder de studenten applaus op voor minister Pronk. BREDA (ANP) De eco nomische politierechter in Breda heeft gisteren de behan deling van twee zaken tegen verdachten van overtreding van het rijverbod op zondag aangehouden tot een later tijd stip (28 november) om meer getuigen te kunnen horen De 27-jarige houder van een Chinees restaurant in Breda Izaak L. was aangehouden ter wijl hij zonder ontheffing met zijn auto telefonisch bestelde maaltijden aan het rondbren gen was. Hij beriep zich op de bepaling dat goederen die no dig zijn voor mens of dier op dezelfde dag zonder ontheffing met de auto vervoerd mogen worden. De rijksverkeersin spectie in Den Bosch zou dit de man hebben bevestigd. Hij merkte wel op dat hij de noodzaak om benzine te verstoken voor het bezorgen van bitterballen van de Chi nees bij de borrel niet zo zag zitten De tweede zaak betrof een Oosterhoutse leraar die een paar minuten na drie uur zon dagnacht na cafébezoek werd aangehouden. De man had naar zijn zeggen in de veronder stelling verkeerd, dat het vijf voor drie was. Omdat hij twee minuten van het café woont was hij met een gerust hart in zijn auto gestapt. De politie, die hem eerst had weg laten rijden, had hem daarna aange houden. De politierechter hield de zaak aan om de politieman, die verzuimd zou hebben pre ventief op te treden, te ho ren. MOSKOU (Reuter) De Russische president Nikolai Podgorny heeft de nieuwe re publiek Guinee-Bissau steun toegezegd en aangedrongen op het vertrek van alle Portuge se "troepen in het land. NEW YORK (UPI) Het rooms-katholieke aartsbisdom New York, dat in liet verleden wel is verweten dat het de geest van de tijd niet verstond, heeft bekendgemaakt, dat het hon derdduizend dollar heeft uitge trokken voor een campane met gebruikmaking van moderne advertentie- en marktmetho- den ter verbetering van zijn image en het aantrekken van kandidaten voor het priester schap. Jongemannen die interesse hebben, kunnen zich onmid dellijk via een speciaal tele foonnummer waarvan de cijfers corresponderen met de letters van het woord „priests", met het aartsbisdom in verbinding stellen. Wella hairspray in de long size bus. Zwart/grijze bus: voor normale versteviging. Groen/grijze bus: voor extra versteviging. VENETIë (Kipa) Het gerechtshof van Ve netië heeft opdracht ge geven tot een psychia trisch onderzoek van „tegenpaus" Clemens XV op grond van zijn ge schriften. Deze uitspraak werd gedaan, nadat er in Venetië vlugschriften van Clemens XV waren verspreid tegen paus Paulus. Deze werd hierin „de satan in eigen per soon" genoemd. Boven dien werd hij beschul digd van moord op kar dinaal Tisserant en van het achterhouden van het „derde geheim" van Fa- tima. Clemens XV woont in Clemery in Oost- Frankrijk met zijn ge trouwen, „kardinalen en bisschoppen". (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG De Unie van Waterschappen te Den Haag heeft weinig zin om nog lan ger alle kosten te dragen van de vele land- en polderwegen en weggetjes in ons land. In een rapport over de wegenfi nanciering door de lagere pu bliekrechtelijke organen be pleiten de waterschappen een nieuwe verdeelsleutel, die er op neerkomt dat ook de rijks overheid nog maar eens danig in de beurs moet tasten. Dé' to tale lengte van bedoelde we gennet beloopt in ons land tot 42.000 kilometer. ('Van onze redactie binnenland)- DEN HAAG Wij stellen ons positief op tegenover maatregelen die er op zijn ge richt een rechtvaardige verde ling van inkomens voor ieder een te bereiken. Dilt heeft de algemeen voorzitter van de al gemene R. K. Ambtenaren ver eniging, (ARKA) de heer J. J. Loera-kker, dinsdag meege deeld in de rede waarmee hij het tweedaagse oongres van deze vereniging in „Musis Sa crum" in Arnhem opende. De Ai-ka acht zich daarbij niet gebonden aan welke regering, of welke politieke partij ook. Zij zal iedere regering en elke partij beoordelen op daden, niet op woorden. De vereni ging zal niet aanvaarden dat de ambtenaren achter zouden blijven. i i i

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1973 | | pagina 13