A Sa
Speciale
winter
tips
Nieuwe Mazda
Brandvrije benzinetank
wm
w
'S-Yf
m
mm
m
]5gi
1
DAMMEN met jan edink
m m m m
m m m a m
m o o es
.V P
nWeV
SCHAKEN met constant orbaan
k
Bk
k
k
PUZZELEN met jan-willem van besouw
ZO INSTUREN
OPLOSSING PUZZEL
VAN VORIGE WEEK
NAAM
STRAAT
WOONPLAATS
PRIJSWINNAARS
BRIDGEN met h.w. filarski
z-
TUSSEN DE WIELEIM door hen bollen
Pech
iii de
winter
Voor vele automobilisten is
de wintertijd nog steeds een
ware nachtmerrie. Het gevolg
is dat talloze autobezitters er
van tevoren liever zo weinig
mogelijk aan denken én er dus
ook zo weinig mogelijk aan
doen. Dat is natuurlijk niet de
beste oplossing.
Wie in de wintertijd op stap
gaat wordt altijd wel eens ge
confronteerd met slecht star
ten, slipgevaar, bevroren rui
ten, poch onderweg in een
loeiende sneeuwstorm enz. Wat
dat laatste betreft alvast één
goede raad: zorg ervoor altijd
een dikke jas bij de hand te
hebben. Sommige automobilis
ten gaan als het vriest het
liefst in hun overhemd achter
het stuur zitten om de buiten
wacht te laten zien hoe com
fortabel warm het interieur
van hun wagen wel is. Dat is
maar betrekkelijk, want een
auto waarvan de motor het
laat afweten verandert bij zul
ke weersomstandigheden in
de kortste tijd in een ijskast.
En daar sta je dan, bibberend
van de kou langs de rijksweg
over de problemen gebogen of
uitkijkend naar de wegen
wacht.
Wij zijn alvast van tevoren
maar naar de wegenwacht ge
gaan, waar men uiteraard in
de donkere tijd van het-jaar
geconfronteerd wordt met ty
pische wintertroubles. Wegen
wachter J. T. Staal uit Eer
beek somt er in het gloed
nieuwe wegenwachtstation
Planken Wambuis de drie
voornaamste pech-oorzaken
op.
Pech-duivel nummer één bij
regen of sneeuw blijkt het uit
vallen van de ontsteking te
zijn, U weet wel, dat potje
naast de motor waar alle dra
den van de bougies samenko
men.
Voornaamste boosdoener is
niet eventueel tegen de motor
spattend regenwater tenzij
men door een heel grote plas
rijdt maar het stuifwater,
dat door de wielen van voor
rijdende auto's wordt opge
worpen. Rij daarom niet te
kort achter voorliggers, dat is
onder alle omstandigheden al
een slechte gewoonte.
Remedie: stoppen, vijf minu
ten en de motor opnieuw pro-
hepen te starten. Dat lukt dan
meestal, omdat de opstijgende
warmte van de stilstaande mo
tor vrij snel de ontsteking
doet „opdrogen".
Het nat worden van de ont
steking kan voorkomen wor
den door de hele bedrading bij
de garage te laten plastifice
ren. Er zijn ook wel doe-het-
zelf spuitbusjes in de handel,
maar deze helpen meestal
maar voor korte tijd de dra
den vochtvrij te maken of te
houden.
Tweede oorzaak van het
plotseling uitvallen van de
motor is dikwijls bevriezing
van de carburateur, een ver-
Dr. ing. Carlo Chiti, directeur van de race-afdeling van Alfa
Romeo, kreeg onlangs in Apeldoorn een prijs uitgereikt van
Nederlandse verzekeringsmaatschappijen voor zijn constructie
van een brandvrije benzinetank.
Dr. Chiti past zijn nieuwe vinding op het ogenblik alleen nog
toe op enkele racewagens, maar aan de voorbereiding van se-
riepzoduktie voor gewone automobielen wordt al hard gewerkt
De benzinetank weegt weliswaar dertig procent zwaarder, maar
de meerkosten per auto zouden niet meer dan 12,hoeven te
bedragen.
De benzinetank van dr. Chiti is dubbelwandig, terwijl de
ruimte tussen buiten- en binnentank is gevuld met een halo-
geenmengsel. Bij een botsing komt met de benzine ook de blus-
vloeistof vrij en wordt zodoende een vrijwel zekere ontbranding
voorkomen.
Het uitbreken van een brand na een botsing wordt nog steeds
als het allerergste type verkeersongeval gezien, omdat het alle
hulpverlening aan inzittenden vrijwel onmogelijk maakt. Helaas
neemt het aantal branden bij auto's nog steeds toe, hetgeen
voornamelijk te wijten is aan de voortdurende stijging van het
aantal kop-staart-botsingen op de drukker wordende autosnel
wegen. In 1972 betrof dat 60 procent van het totaal aantal
verkeersongelukken.
schijnsel, dat zich kan voor
doen bij een temperatuur van
enkele graden boven nul en
een hoog vochtgehalte van de
lucht. Benzine onttrekt door
de snelle verdamping namelijk
warmte aan de omgeving, in
dit geval de luchtinlaat bij de
carburateur. Het water in de
ingezogen lucht kan zich dan
als ijs gaan afzetten op de vi
tale plek: juist waar de ben
zine met de lucht gemengd
wordt. Remedie is ook hier:
stoppen en wachten tot de
warmte van de motor de car
burateur heeft ontdooid.
Bij de meeste auto's kan dit
verschijnsel worden voorko
men door de luchtfilter over te
schakelen van zomer op win-
terstand. Raadpleeg hiervoor
de gebruiksaanwijzing. In de
winterstand en dat gaat al
in bij plus tien graden
wordt de toegevoerde lucht
namelijk voorverwarmd door
hem uit de omgeving van het
hete uitlaatspruitstuk te be
trekken.
Verder wordt de wegenwacht
nogal eens geconfronteerd met
vastgelopen automotoren, om
dat verzuimd was op tijd anti
vries in het waterkoelsysteem
te doen. Zelfs als de tempera
tuur nauwelijks beneden het
vriespunt was op dat moment.
Wat kan er gebeuren? Bij de
meeste watergekoelde auto's
begint het stilstaande water
in de radiateur pas door het
motorblok te stromen, als de
thermostaat daartoe het sein
geeft. Wordt er dus de eerste
paar kilometers flink gereden,
dan zal de rijwind het water
in de radiateur bevriezen en
zodoende de doorstroming op
het moment, dat de thermos
taat de weg vrijgeeft blokke
ren. Het water rond de motor
zal dan gaan koken en als dit
niet op tijd op het dashboard
wordt afgelezen, loopt de mo
tor vast. En dat is wel het
ernstigste en kostbaarste de
fect daarmee een automobi
list geconfronteerd kan wor
den. Dus: laat anti-vries in het
koelsysteem doen geruime tijd
vóór het gaat vriezen en houdt
de watertemperatuurmeter in
de gaten.
9 zorg voor een prima
conditie van de accu, klem
men schoonmaken en met
zuurvrije vaseline insme
ren;
9 prepareer de ontste
kingsinstallatie, kabels,
bougies en verdeelkap te
gen vocht;
9 bezuinig niet op banden
en zorg voor een juiste
spanning, dat is belangrijk
voor de wegvastheid op
sneeuw;
9 bevroren ruiten ontdooi
en met de-icer of met een
plastic-krabbertje, nooit
met schroevendraaiers of
andere harde voorwerpen;
9 laat de motor bij een
koude start nooit zoge
naamd warmdraaien, ter
wijl de auto nog stilstaat,
maar ij in een gematigd
tempc -eg onmiddellijk na
het starten.
9 nog minder aanbeveling
verdient het een koude mo
tor „aan de praat" te hou
den door een aantal malen
flink het gaspedaal in te
trappen en de motor op
toeren te jagen;
9 gooi bij een koude start
niet alle remmen los, wan
neer direct de snelweg op
gedraaid kan worden, maar
wacht met het normale
tempo tot de wijzer van de
temperatuurmeter in het
groene gebied staat.
Mazda-importeur De Binckhorst B.V. denkt dit jaar in
totaal 8.0'jn auto's van dit Japanse merk te kunnen verkopen.
Daardoor heeft Mazda zich met een mar Vetpercentage van 1,6
onder de vijftien meest verkochte personenauto's in ons land
geschaard in een tijdbestek van vijf jaar. Nieuw in de serie
is de hierboven afgebeelde 929verkrijgbaar in sedan, coupé
of stationwagon-uitvoering. De prijs van de sedan is 11.995,—.
Komend voorjaar wordt aan de Mazda-lijn toegevoegd de RX-4
met rotatiemotor
sitie brengt. 22812; 28.
32—28, 4—10; 24. 40—35, 3—9?
HET FRANSE KAMPIOEN
SCHAP
Het kampioenschap van
Frankrijk 1973 is wederom ge
wonnen door Michel Hisard,
die hiermede de titel voor de
10e keer veroverde. Van de 14
gespeelde partijen won hij er
slechts 5, speelde 9 keer remise
doch verloor geen enkele par
tij, zodat zijn score 19 punten
bedroeg, gevolgd door de oud
kampioenen Abel Verse met
17 punten, Raoul Delhom met
16 punten evenals de kampioen
van 1972 Jean Pierre Rabatel
met 16 punten. Dat Michel
Hisard ook dit jaar de titel
voor zich opeiste, betekent wel
dat Frankrijk de aansluiting
met de wereldtopdammers
voorlopig mist, want hoewel
Hisard in internationale toer
nooien heus wel zijn mannetje
staat zal hij toch niet voor de
ereprijzen in aanmerking ko
men.
Uit dit kampioenschap krijgt
u de partij uit de 14e ronde
tussen de kampioen 1973
Hisard en de kampioen 1972
Rabatel te zien, die op 12 sep
tember 1973 jL gespeeld werd
te Malaucene.
Wit: Hisard;
Zwart: Rabatel.
1. 33—28, 18—22; 2. 38—33,
12—18; 3. 42—38, 7—12; 4.
32—27, 19—23; 5. 28x19, 14x23;
6. 34—29, 23x34; 7. 40x29, 1—7;
Beter is hier (1319; waarna
men later na (17) en op
3732 (1721) nog kan beslui
ten om eventueel de halve
hekstelling door 1924 in te
gaan nemen. 8. 3530! 2025;
9. 3024. Het pleit voor wit,
die aan remise genoeg had om
zich kampioen te noemen, dat
hij de partij zo scherp opzet.
910—14; 10. 37—32,
14—20; 11. 44—40, 17—21; 12.
31—26, 22x31; 13. 26x37, 18—22;
14. 3228, 1217; Zwart wil
met zijn korte vleugel in de
aanval, beter is hier echter
11—17. 15. 37—31, 21—26; 16.
50—44, 26x37; 17. 41x32, 16—21;
18. 3631! Zwart krijgt geen
gelegenheid om zijn rechter
vleugel te ontwikkelen. 18.
11—16; 19. 31—26, 7—11;
20. 3934, Verhinderd nu
(812) gevolgd door (2127)
enz. door 3227. 20
13—18; 21. 43—39, 9—13? Een
zwakke zet, hier moest eerst
(410) om 2823 te verhinde
ren door (2530) enz., daarna
(812) gevolgd door (2127)
enz. 22. 2823! Natuurlijk
grijpt wit deze kans die hem
in een vrijwel gewonnen po-
I 1 8 R
1 Ril
8 S C O R
Weer komt zwart te laat om
nog een vuist te maken, de
beste verdediging geeft nog
(1014) gevolgd door (1419)
23x14 (20x9) 25. 48—43! 9—14;
26. 34—30, 25x34; 27. 39x30,
13—19; 28. 24x13, 18x9; 29.
3025, 913; Gedwongen, op
(20—24?) 29x20 (15x24) volgt
23—19 (14x32) 38x7. Uit. 30.
44—39, 13—19; 31. 4540, 2—8;
32. 40—34, 22—27? Versnelt het
einde, betere verdediging geeft
2127 doch ook dat geeft geen
beter resultaat. 33. 46—41,
8—13; 34. 34—30, 27—21; Offert
een schijf die geen compensa
tie geeft voor de positie. 35.
26x37, 21—26; 36. 41—36,
17—21; 37. 30—24, 19x30; 38.
35x24, 11—17; 39. 37—32, 13—18
40. 32—27, Op 47—42, 47—41 of
3934 zou gevolgd zijn
(17—22!) 28x8 (14—19) 24x22
(6—11) 25x14 (10x46) of (10x48)
4021x32; 41. 28x37, en
na een tiental zetten gaf
zwart op.
Vorige week zaterdag werd
Ada van der Giessen te Oos
terbeek schaakkampioene van
Nederland. De 25-jarige Rot
terdamse speelde reeds vijf
keer mee in de titelwedstrijd
en een paar keer faalde zij
door tekort aan routine. Dit
maal startte zij met vier pun
ten uit vier partijen overrom
pelend, kreeg daarna een in*
zinking maar versloeg in een
uiterst enerverende slotronde
haar grote concurrente Erica
Belle. Deze pas 17-jarigp ta
lentrijke Velpse werd zeer eer
vol derde en zij zal stellig nog
wel van zich doen spreken. De
tweede plaats was voor Carla
van der Griendt-Bruinenberg,
die haar gerechtvaardigde
kampioensaspiraties voor een
volgende keer zal moeten be
waren. Hieronder een over
winning van de nieuwe titel-
houdster en een partij, die
hoogstwaarschijnlijk de
schoonheidsprijs zou hebben
gekregen als die was uitge
loofd!
Wit: Ada van der Giessen.
Zwart: Ellis de Graaf.
Bird opening.
1. f2—f4, Pg8—f6
2. Pgl—f3, d7d5
3. g2g3, g7g6
4. Lfl—g2, Lf8—g7
5. d2d3, 0—0
6. 00, Pb8c6 (Deze zet
heeft slechts zin als de op
mars e5 mogelijk zou zijn en
dat Is hier niet het geval. Be
ter was c5.)
7. Pblc3, b7b6
8. e2e4, d5xe4
9. d3xe4, Lc8b7
10. Ddle2, Dd8c8
11. e4e5, Pf6—e8
12. Lel—e3, Kg8h8 (Op La6
komt Pb5).
13. De2—f2, f7—f6
14. e5xf6, e7xf6
15. Tal—dl, Pe8d6
16. Tfl—el, Pd6—f5? (Zwart
heeft een ernstig gebrek aan
bewegingsvrijheid maar de nu
volgende penning had zij in
geen geval mogen toelaten).
17. Lg2h3, Tf8—e8
18. Pf3h4, Pc6e7
19. Le3cl, c7c5
20. Tdld6!, Dc8—b8 (Op Dc7
komt met grote kracht Pb5.)
21. Td6e6, Ff5xh4 (Zwart
heeft zich weten te redden uit
de ene penning maar nu wordt
de tweede haar fataal.)
22. g3xh4, Db8d8
23. Lh3g2Lb7xg2
24. Df2xg2, Dd8d7 (Een fout
in verloren stelling. Na Tc8 of
Lf8 wint Pb5 op den duur
echter eveneens.
25. Te6xe7!
Zwart geeft het op. (Txe7,
Txe7, Dxe7, Dxa8+ enz.)
Wit: Carla Bruinenberg.
Zwart: Erica Belle.
Siciliaanse verdediging.
1. e2e4, c7c5
2. Pgl—f3, d7—d6
3. d2d4, c5xd4
4. Pf3xd4, Pg8—f6
5. Pbl—c3, a7a6
6. a2a4, e7e6
7. Lfl—e2, Lf8e7
8. 0—0, Dd8c7
9. Lel—e3, b7b6
10. f2—f4, Lc8—b7
11. Le2—f3, Pb8—d7
12. Ddl—el, 0—0—0? (Zwart
had kort moeten rocheren
waarna zij zeker niet minder
staat. Op de linkervleugel Is
haar positie voor de verdedi
ging te zeer verzwakt).
13. a4a5, Td8g8 (Hier
blijkt de bedoeling van de
vorige zet: aanval op de
rechtervleugel. Wit komt
echter veel eerder. Na b5 zou
beslissend Pxb5i, axb5, Pxb5
volgen.)
14. a5xb6, Pd7xb6
SU
Xü
i if
JK,
SI
11
A
ff
11
?f
B
SI 1
15. Pd4b5a6xb5
16. Pc3xb5, Dc7d8
17. Dela5, Pb6a8 (Ook na
Pc4 volgt:)
18. Pb5—a7+, Kc8b8
(Kd7, Dbs+)
19. Da5b4, Dd8—d7 (Er
dreigde Pc6+)
20. Tal—a6!, e6e5 (Of bijv.
d5, Pc6+, Dxc6, La7+, op een
koningszet gevolgd door
Txc6+ met. winst.)
21. Pa7—c6+, Kb8c7
22. Db4—a5+, Kc7—c8
23. Ta6xa8+, Lb7xa8
24. Da5xa8 Kc8—c7
25. Da8—a7+, Kc7xc6
26. Da7b6 mat.
HORIZONTAAL:
1. afgod
5. bepaalde vervlechting
9. maar
maar
13. verhoging van de
lichaamstemperatuur
splijten
"wiaam
15- splijten
17. lengtemaat
10 k-
-icngiemaai;
19- boomstronk
20. loven
21. schuifbak
00
22. wiel
opgave
26. arenpalm
2'. reserve
28- nobel
39- gelijkenis
32, overschot
33. part
35. hoog bouwwerk
36. mogelijkheid
37. hard lopen
39. hoeveelheid
40. hete droge wind
42. bijwoord
43. kaartspel
45. dakbedekking (Ind.)
46. Engelse ontkenning
47. menseneter
48. boom
50. vreemde munt
51. bepaalde hond
53. Bescherming Bevolking
54. haarvlecht
56. papegaai
58. instelling waarbij aan
enkele door het lot aan te
wijzen deelnemers een
prijs wordt toegekend
60. sterk smakend
61. schrijver
63. vreemde munt
64. plaats
65. vazal
67. rivier in Rusland
69. prul
70. uitdrukking
71. uniek
73. muuropening
74. Thulium
75. grondsoort
76. tijdperk
78. ex tempore
79. feestmaal
I
81. borg
83. zitstok voor kippen
84. plant
85. jongensnaam.
VERTICAAL:
1. rivier in Frankrijk
2. in orde
3. eveneens
4. vuurkoord
5. openbare weg
6. tasto solo
7. persoonlijk voornaam
woord
8. kleding
9. gelijk
10. naaldboom
11. niet even
12. drang tot spoed
14. biet
16. plaats in Rusland
18. klimwerktuig
21. stillen
23. Europeaan
25. vervallen woning
26. bijbelse figuur
27. plaats in Italië
29. spies
31. paarden van Arabisch ras
32. groot onheil
34. snoepgoed
36. iemand met een kaal hoofd
37. tijdelijk uiteengaan
38. neven
40. bepaald metaal
41. moshommel
44. Nederlandse Organisatie
voor Toegepaste Natuur
wetenschappelijk
Onderzoek
45. wilde haver
49. elektriciteit
50. gebouw
52. plaats voor vee
53. bluf
55. natuur
56. plaats in Gelderland
57. behoeftige
59. loven
61, kreunen
62. gegraven water
64. bepaald dier
65. oningewijde
86. boonvormige klier
68. bloem
70. kampeergerei
72. mop
"5. voeg
77. plaatsje aan de Dedems-
vaart
"0. dieregeluid
"0. voorzetsel
'1. persoonlijk voornaam
woord
totus tuus.
REDACTIE
DE STEM
REJGERSTRAAT 16
BREDA
Inzenden voor dinsdagmiddag
12.00 uur.
Zet op de envejopoe in de lin-
ker-bovenhoek "Weekendpuz-
1 e Prijs (f 25,-)
A. Breur
Schuivenoord 41
ROOSENDAAL
2e Prijs (f 15,-)
J.Janse
Burg. v. Horsighstr. 49
's-HEERENHOEK
HEER OF BOER?
Afwegen van kansen bridgevrienden: dat is het waarop
het aankomt bij het afspelen van een scherp eindcontract.
Als u goed nadenkt is het volgende spel echt wel goed op te
lossen. Zelfs aan de bridgetafel, waar dit mij ook gelukte
dus waarom u niet?
TAFEL
7 5 2
A 9 3
O B 9 8 7
10 5 4
A 9 6 4 3
7? 5 2
O 6 2
4B62
N
W O
Li
10 8
s?
H 10 3
♦AHV973
SPELLEIDER
H B
<?VB 8 76 4
O A V 5 4
8
Oost gever, niemand kwetsbaar, parenwedstrijd. Het bie
den: oost één klaver zuid één harten west past
noord twee harten oost drie klaver zuid vier harten
allen pasten. Noords verhoging tot twee harten was optimis
tisch, maar zo is ook het bridgeleven nu eenmaal: de partner
valt niet altijd mee!
West startte met klaver twee, oost maakte klavervrouw
en vervolgde met klaverheer, in zuid getroefd. Het leek niet
aannemelijk dat oost twee kleine hartentjes zou hebben,
vandaar dat zuid in slag 3 harten zes naar het aas speelde
deed u dat ook? Zoja, dan deelt u in zuids geluk, want de
hartenheer viel bij oost. Hierna was het nog zaak niet meer
te verliezen dan één ruiten en één schoppen. Daar niemand
in OW schoppen had geboden, ging zuid ervan uit dat die
kleur 4 4 verdeeld kon zijn, in welk geval oost gestart was
met een 4126 kaartverdeling. Dus kon ruitenheer
tweede bij oost zitten in slag 4 werd ruiten zeven vanuit
noord gespeeld, oost was bevreesd voor een diepe snit en
legde ruiten tien zuid maakte ruitenvrouw. Hierna har
tenvrouw en boer, oost deed twee klavertjes weg. Toen zuid
nu in slag 7 ruitenaas speelde, beleefde hij een teleurstelling:
de ruitenheer viel niet bij oost. Ruiten werd nogmaals ge
speeld, oost won en oost trok een derde hoge klaver die zuid
aftroefde.
In slag 10 kon zuid door ruiten te spelen noord aan slag
krijgen met ruitenboer. In slag 11 werd schoppen van tafel
gespeeld en oost deed schoppen acht bij wat moet zuid
leggen, schoppenboer of schoppenheer??
Oost heeft al héél wat laten zien: hartenheer, ruitenheer
en een sterke zeskaart in klaver. Zou hij nu schoppenvrouw
of schoppenaas erbij gehad hebben? De goede oplossing komt
nader als zuid vaststelt, dat oost de strijd begon met een
3 1—36 verdeling (d.w.z. met drie schoppens). West had
dus vijf schoppens en ook de klaverboer. Maar west liet na
over één harten (van zuid) het bod één schoppen te doen!
Dus was west bijzonder zwak en moet men schoppenaas bij
oost plaatsen. En dat was zo.
