St
'aart
nprijs.
klopjacht op
ontvoerder
Waar is de rest van de buit
- 900.000 gulden - gebleven?
\N25-
Met het begin
van uitwisseling
krijgsgevangenen
Groeiende angst onder bevolking
Zet 'm voortaan niet meer zo in z'n hemd.
Centrifugeer kreukvrij
met de nieuwe Ruton wasautoi
Zuidafrikaanse bisschoppen
binnenland
buitenland
ie raad aan Sint
meer geld uit dan
4,05
DMPTANG
IELSET
KORTING
Isolement
SYRIË
RAKETTEN
Duits
meisje weer vrij
Eis tegen kruidendokter: 2,5 jaar en t.b.r.
WANHOOP
FRANS
Vrijdag 16 november 1973
ent vindt U
SCHENKEN
n extra lage prijzen, zoals
15 voor
3,30 voor 7,70
artikelen van porselein, aarde,
■k, kristal, koper en roestvrij
il nu
iog veel meer voordelige aanbie.
in wij U gaarne uit tot een vrij.
aan onze zaak.
r 35
506
uw omzet
:e lezers helpen u,
vaart er in te brengen
polyester/katoenen shirt.
Modieuze boord, zakje,
afgehoekte
manchetten. Blauwe,
rode of bruine
streep op wit
fond.
mfortabele mohair overjas.
Teddy Obey gesigneerd.
Half plaid gevoerd,
Grijs, bruin, groen.
0 Israëlische krijgsgevangenen in het vliegtuig op weg naar
Tel Aviv.
WANTROUWEN IS
WAT AFGENOMEN
De olieboycot en de vermindering van de olieleveranties door
de Arabische landen dreigt, als de Arabieren het ernstig
menen en zeer spoedig zal blijken hoe ernstig ze het menen
-zeer ingrijpende gevolgen te hebben, niet alleen voor Neder
land. De autoloze zondag in België, volgende week vermoede
lijk ook in West-Duitsland, en de voorzorgs- en bezuinigings
maatregelen elders in Europa en de wereld, dit alles wijst erop
dat het eigenlijk al ernst is. Het ziet er ook steeds meer naar
uit dat de Arabische boycot hoe serieus op zich ook te nemen
- vooral de laatste stoot was die de regeringen heeft doen be
seffen dat het afgelopen is met de vanzelfsprekendheid waar
mee de westerse economieën plachten te groeien. Bij de waar
schuwende woorden van de Club van Rome wordt nu de daad
gevoegd.
De verleiding is overigens niet gering dat men gaat denken,
dat met het eventueel opheffen van de olieboycot ook het ener
gieprobleem weer uit de wereld is. Dat neemt niet weg dat
de Arabische oliesjeiks er ons inziens verstandig aan zouden
doen snel met hun boycot te stoppen. Het oliewapen is inmid
dels effectief gebleken. Vooral de Europese landen ontdekten
er met een schok door hoe eenzijdig afhankelijk ze van deze
energiebron zijn. Het resultaat zal zijn, een versnelde research
naar alternatieve energiebronnen, ten nadele dus van de Ara
bische olie-export.
Op korte termijn lijken de gevolgen voor de Arabieren echter
evenmin zo gunstig. Zet de boycot werkelijk door zoals gezegd,
dan zal dat in de (Europese) industrielanden een produktiedaling
tot gevolg hebben, het transport zal gevoelige klappen krijgen
om maar enkele aspecten te noemen. Hierdoor zal er zeker ook
op de grondstoffenmarkten de klad in komen, en de meeste
grondstoffen worden geleverd doorde ontwikkelings
landen. Zo zullen de vele Afrikaanse landen, die de afgelopen
weken, en maanden, zo snel met Israël braken om hun sympa
thie met de Arabische zaak te demonstreren, wel eens even snel
spijt kunnen krijgen van hun actie. Niet dat wij hier mee willen
gaan met diegenen die nu roepen om een handelsboycot of een
ontwikkelingsstop naar de Arabische landen c.q. arme landen
door hef westen. Afgezien van de morele bezwaren is dit poli
tiek en economisch erg onverstandig. Een andere zaak is echter
dat indirect bij een slechtere gang van zaken hier ook de
ontwikkelingslanden inkomsten zullerr derven. En hun reserves
lijn snel op, zo die er al zijn.
De Arabische landen dreigen zo in een gevaarlijk isolement
6 gsraken, in plaats van dat ze het leiderschap van de (Afri-
kaanse) derde wereld veroveren.
(Door onze correspondent)
TEL AVIVCAIRO Met het begin van de uitwisseling
van krijgsgevangenen is de IsraëlischEgyptische kloof
van wantrouwen wat versmald. Gisteren keerden met een
vliegtuig van het Internationale Rode Kruis de eerste 26
Israëlische soldaten uit Egyptische krijgsgevangenschap
naar huis terug.
Vierenveertig gewonde Egyptenaren en 200 gezonde Egyptische
militairen werden eveneens met vliegtuigen van het internatio
nale Rode Kruis naar Cairo gevlogen. Het aantal Egyptenaren is
zo groot omdat de gevangenen naar evenredigheid worden uitge
wisseld. (Israël heeft 8.221 Egyptenaren, en Egypte 245 Israëliërs)
Niet alleen de voor Midden-
oostelijke begrippen snelle
marnier waarop het krijgsge-
vangenen-akkoord. tot stand
kwam wijst op goede will van
beide kanten maar ook het
feit dat het rode kruis in de
gelegenheid werd gesteld
rechtstreeks vluchten tussen
Israël en Egypte uit te voeren
is voor dit deel van de wereld
ven niet onbelangrijke pri
meur.
Israël heeft donderdag oos.
twee controleposten op de weg
Suez-Cairo, bij kilometerpaal
101 en 119, overgedragen aan
de VN-vredesmacht. Evenals
de uitwisseling van krijgsge
vangenen en de bevoorrading
van Suez en het Egyptische
Jerde leger maakt de over
dracht van deze controleposten
aan de VN deel uit van het
woensdag bereikte akkoord
tussen de Israëlische generaal
Yariv en de Egyptische gene
raal Gama-ssy. Hun besprekin
gen over de uitvoering van
overige punten van het door
Kissinger bereikte bestandsak
koord zullen spoedig worden
voortgezet.
Voorts is overeengekomen
dat vandaag begonnen zai
worden met de evacuatie van
gewonden uit de stad Suez. In
deze zwaar verwoeste stad is
niet voldoende medische ver
zorging mogelijk van de grote
aantallen gewonde burgers en
militairen.
He 26 gewonde Israëlische
krijgsgevangenen werden op
het vliegveld Lod bij Tel Aviv
met gejuich en bloemen be
groot. Minister van defensie
Dayan ze' bij die gelegenheid:
„Eindelijk gebeurt er iets, nu
we ons ais menselijke wezens
oegmnen te gedragen, .onder
handelingen in plaats van
vechten". Hij onthulde dat Is
"aël aan Syrië „verstrekkende
voorstellen" heeft gedaan. Is
raël had al ingestemd met de
terugkeer van 15.000 Syrische
dorpelingen naar hun hulzen
in de .«ebieden die Israël in
oktober heeft bezet, als onder
deel van een akkoord voor
uitwisseling van gevangenen
met Syrië.
Uitwisseling van krijgsge
vangenen met Syrië is nu de
eerste volgende prioriteit van
Israël, aldus Dayan. Syrië
heeft nog geen lijst met na
men van krijgsgevangenen
verstrekt. Israël heeft aan het
Syrische frsmit 380 Arabische
krijgsgevangenen gemaakt en
Syrië n reft volgens een Israë
lische schatting een honderdtal
Israëlische krij gsgevangenen
Het Israëlische Iegerblad
„Bemahaney" schrijft dat de
Israëlische troepen al eenhe
den hebben gevormd die zijn
uitgerust met de in Egypte
buitgemaakte Sagger-raketten.
Het Is een anti-tank-raket
waarvan de doelmatigheid tij
dens de gevechten opmerke
lijk bleek. Het aantal buitge
maakte raketten is zo belang
rijk dat hel mogelijk was ver
scheidene eenheden daarmee
uit te rusten.
(ADVERTENTIE)
'lan onze correspondent)
P® De Westduitse poli-
ti,mf een grootscheepse
WPjacht ontketend op de 27-
Lse Peter Knapp, die
É!!,?da|nacht de 22-jarige
j, ,yn Jalln gekidnapt had en
jiSij va^vr®ating.met het les
vlucht sloe™1''0™ mal'k °P
sde dochter vaT1 Fried-
die 0Ver de hele
eff bek3nd werd
Eenaar van de Wienerwald
JWauranfa", met hun ge=ril-
fc haantjes. g6Sni
coethekappe E"' di'e twee dus-
fi™ van he0r vader in
leidt, was tafaga-
werv &n tien uur van haar
fflral mggekeerd in de
W jVan de ouo.erlii.jike wo-
oveCii r enkel? mammen
jij ,a Heb'.nddoekt werd
"laar een auto gedwongen,
blèrt, v richitimigagevoel
zo perfect te zijm, dat
zij de politie na baar vrijla
ting toom vertellen dat men
haar in de buurt van
burg vastgehouden had.
Bij Levi's vrijlating in een bos
nabij München gisternacht had
de kidnapper dank zij een hef
tige regenbui kans gezien door
een dicht kordon van politiea
genten te breken. Op het mo
ment, waarop vader Jahn ht
gevraagde bedrag van drie
miljoen overhandigde en over
gelukkig zijn dochter in die
armen drukte, nad. een groepje
zich op dertig meter
in het struikgewas
Op hetzelfde moment, waarop
Evi Jahn in veiligheid was,
de agenten met ma-
het vuur. Hier
bij raakten zij wel de wagen,
die in de moerasachtige bodem
was blijven steken en even
later gevonden werd, maar
niiet die kidnappers, zoals de
politie bij gebrek aam voetspo
ren vaststelde.
<van onze redactie
pprn.hu'tenland)
XaudDr- BeVers
teliik "nccteur van het chris-
ha dl j'Ut van Zuid-Afri-
voor h e we®k in Pretoria
hij „J. rechters staat, omdat
Se te getuigen voor
bus! ,lm<' commissie-Schle-
vati rit. steun gekregen
lleke ui "'"afrikaanse katho-
,nC ^schoppen.
een scherpe verklaring
het de bisschoppen te-
tnissip e ®btreden van de com-
c-»chlcsbusch, die een
onderzoek instelt naar de acti
viteiten van een aantal organi
saties die de apartheid bestrij
den, zoals kerken, studenten,
arbeiders en kranten.
De bisschoppen constateren
dat er de laatste maanden een
grote angst onder de bevol
king leeft, omdat de commis
sie ingrijpt ionder dat er enig
beroep mogelijk ls.
„Wij kunnen moeilijk gelo
ven aldus de bisschoppen
dat het grote aantal gehei
me „banningen" buiten de wet
om, de vrijheidsbeperkingen
en het intrekken van paspoor
ten werkelijk nodig waren.
Het hele systeem moet drin
gend op de helling." Dit jaar
zijn tot nu toe 54 personen
„gebanned". Dit betekent on
der meer dat iemands bewe
gingsvrijheid wordt beperkt
tot een klein gebied en dat hij
niet mag worden geciteerd.
De bisschoppen dringen
„met vele anderen" aan dat de
commissie-Schlebusch door
een normaal rechtscollege
wordt vervangen, dat de be
voegdheid dient te krijgen om
de beslissingen van de com
missie te herzien.
„Wanneer ln een maatschap
pij de protesten algemeen
worden aldus de verklaring
Is het tijd om te zoeken
naar de oorzaken en niet om
te blijven zwijgen en te doen
alsof er niets aan de hand is.
In Zuid-Afrika hoeft men deze
oorzaken van de ontevreden
heid niet zover te zoeken,
want het beroven van burger
rechten en het willekeurig op
treden brengen een groot aan
tal mensen tot wanhoop".
(Van onze
rechtbankverslaggever)
DEN BOSCH Waar is
de buit Waar is het bedrag
van meer dan 900.000 gul
den, dat Willem van de
Moosdijk, de voormalige
kruidendokter van Casteren,
buitmaakte tijdens zijn ver
rassende beroving van 10
november 1972 op de chef
van het bijkantoor van de
Grenswisselkantoren te
Eindhoven
De officier van justitie bij de
Bossche rechtbank, mr. J. M.
Hulleman, had op die vraag
gisteren graag een antwoord
gehad, maar de op alle punten
zeer spraakzame Van de
Moosdijk, wist van niks, zei
hij. „Heus, ik heb echt mijn
best gedaan om het gefd sa
men met de politie terug te
vinden, maar dat is niet ge
lukt. Wat heb ik er nu nog
aan? Het zit nu al zo lang
onder de grond, dat het zeker
vergaan of toch zeker aange
tast is", zo hield hij de recht
bank voor.
Maar mr. Hulleman geloofde
daar niets van. Meer dan 1
miljoen geroofd, waarvan nog
negen ton zoek is „Ik twijfel
er niet aan of de rest is goed
verstopt". En dat, zo vond
Willems raadsvrouwe, mr.
M.J. van de Pias-Kluit is nu
precies wat iedereen denkt.
Willem (47) en Frans (52)
van de Moosdijk. Gisteren
stonden de twee gebroeders
terecht voor de Bossche recht
bank om klaarheid te brengen
in de sprookjesachtige bero
ving die zij mogelijk samen
met het grootste gemak pleeg
den op de door de officier als
„dom en naïef geschetste chef
van het bijkantoor van de
Grenswisselkantoren in Eind
hoven, de heer T. H. de Lan-
gu.
Willem mocht in de morgen
uren eerst vertellen wat er ge
beurd was en hij verhaalde
hoe hij op een dag, maanden
voor die bewuste 10e novem
ber, zijn oude zakenrelatie De
Lange weer eens tegen het lijf
liep. Doelend op de paarsach
tige Oldsmobile waarin Van
de Moosdijk zat zou De Lange
(wat deze ter zitting overigens
ontkende) gezegd hebben: „Je
hebt je ondanks je faillisse
ment niet uit laten kleden, hè.
Je rijdt nog in een prachtige
wagen. Dus er zal nog wel
wat zijn blijven hangen".
„IJdel als ik ben", zei Willem
gisteren, „heb ik daaraan toe
gegeven. Ik wilde me niet la
ten kennen". In de maanden
die volgden zou De Lange
met, volgens de president, mr.
Geense, onverklaarbare ijver
bij Van de Moosdijk aange
drongen hebben op een grote
wisseltransactie. Mede door
die aandrang moet toen bij de
twee gebroeders het plan ge
rijpt zijn om De Lange met
een enorm bedrag naar Wil
lems villa in Casteren te laten
komen en het geld hem daar
simpelweg afhandig te maken.
Zo bedacht, zo gedaan. De
Lange kwam, tegen alle bank-
voorschriften in (want trans
acties met een failliet man
zijn uit den boze) en liet zich
beroven van 1,2 miljoen in
voornamelijk Nederlands geld
na van Willem met de linker
hand een tik met een tentha
mer te hebben ontvangen.
De rol van De Lange was de
rechtbank gisteren uiterst
vaag. Was hij medeplichtige of
alleen maar een dom slachtof
fer Er waren in ieder geval
aanwijzingen om ernstig aan
die eerste mogelijkheid te
denken.
Hoe dan ook: belangrijker
voor deze zaak was het aan
deel van Willem en zijn broer.
Wat moet het motief geweest
zijn voor Willem van de Moos
dijk. In ieder geval verrijking,
meende de officier, maar daar
naast kan het ook geweest zijn
dat Willem door deze beroving
weer eens de aandacht op zich
had willen vestigen.
Willem zelf voegde daar nog
aan toe: wanhoop. Wanhoop
vanwege een gevangenisstraf
van negen maanden die hij op
dat moment nog moest uitzit
ten vanwege zijn kruidenprak
tijken. Hij zou vreselijk tegen
die straf opzien, was bezorgd
om zijn gezin en was zodoen
de vatbaar voor stoute plan
nen.
De rol van het gezin ln het
leven van Willem van de
Moosdijk kwam ook uitvoerig
aan de orde in een psychia
trisch rapport van dr. L. Adri
aans van de psychiatrische ob
servatiekliniek in Utrecht.
Volgens de zenuwarts zou
Willem van de Moosdijk zijn
gezin op het infantiele en kin
derachtige af idealiseren en op
handen dragen. „Die gezins
band", zei dr. Adriaans, „is
zeer wezenlijk. Hij is intelli
gent genoeg om nog slimmere
oplichterijen te bedenken,
maar het gezin zou hem voor
een nog dieper wegzakkende
crimineel houden".
Daarom vond de zenuwarts
het ook raadzaam om bij de
bepaling van de strafmaat hier
ernstig rekening mee te hou-
DEN BOSCH Is Frans
v. d. Moosdijk misschien
toch niet medeplichtig
aan de beroving van
meer dan 1 miljoen gul
den op de bijkantoorchef
van de Grenswisselkan
toren te Eindhoven
De rechtbank ln Den
Bosch lijkt gisteren aan
het twijfelen gebracht te
zijn door het pleidooi
van de raadsman van
Frans van de Moosdijk,
mr. W. Knitel, die aan
het eind van zijn -plei
dooi op grond van een
groot aantal argumenten
om onmiddellijke invrij
heidstelling van zijn
cliënt vroeg.
De rechtbank ging daar
niet gelijk op in, maar
liet wel weten, dat als
tijdens het beraad in de
komende dagen tot in
vrijheidstelling zou
worden besloten, dit di
rect ter kennis van
Frans van de Moosdijk
zou worden gebracht.
De officier van justitie,
mr. J.M. Hulleman had
eerder die dag in de
zaak van Frans van de
Moosdijk 2)4 jaar met
aftrek van voorarrest
geëist. Tegen zijn broer
Willem eiste hij even
eens 2)4 jaar, met aftrek
plus ter beschikking
stelling van de regering.
Over veertien dagen
doet de rechtbank uit
spraak.
den. Maar daar wilde de offi
cier niet aan en hij vroeg zich
zelfs af of het wel verant
woordelijk was om zoiets te
bepleiten, mede gezien de an
dere uitkomsten van het psy
chiatrisch onderzoek, waaruit
Van de Moosdijk naar voren
was gekomen als een gevaar
lijk ma'n.
„Kijk", zei de officier. „Vorige
keer bij die kruidenzaak werd
ook al gezegd: de duif is dood,
maar nu is toch maar weer
gebleken dat hij nog best kan
vliegen". Dat vond raadsvrou
we Van de Pias-Kluit in strijd
met de waarheid. Volgens
haar is de duif Van de Moos
dijk wel degelijk dood.
Dode duif of niet de officier
wilde van geen lage straf we
ten, omdat hij bang was dat
Willem van de Moosdijk toch
weer in oude fouten zou ver
vallen, want „ik zie hem echt
niet als loontrekkende in de
maatschappij terugkeren".
ln Cle middaguren diende
broer Frans zich te verant
woorden voor zijn aandeel in
de beroving. Maar Frans wist
van niks, zo zei hij. Hij was
er „toevallig bij betrokken ge
raakt, had niks met de voor-
ADVERTENTIE)
bereidingen te maken gehad
en ook zeker niks met de
uitvoering". Dat hij in deze
zaak toch een rol heeft ge
speeld is volgens Frans
te wijten aan puur toeval.
Op de morgen dat De Lange
met het geld kwam was hij
aanwezig in een kamertje
naast het kantoor van Willem,
onwetend van de transactie die
intussen door zijn broer en De
Lange afgewikkeld werd. Pas
toen hij glasgerinkel hoorde
van een deur die de vluchten
de De Lange te hard had
dichtgeslagen, zou hij tevoor
schijn gekomen zijn.
Op verzoek van zijn broer
Willem („Laat me nu niet in
de steek") zou hij een daad
van broederliefde gesteld heb
ben door zijn broer terzijde te
staan. Nou, daar geloofde de
officier helemaal niks van. Op
de eerste plaats al niet omdat
Frans een allesbehalve onbe
schreven strafblad heeft, maar
eens temeer niet gezien de
tegenstrijdige verklaring van
Willem van de Moosdijk, die
de officier duidelijk enkele
graden betrouwbaarder achtte.
Willem zelf wilde tijdens de
zitting zijn verklaring in die
richting tegenover de poli
tie gedaan niet nog eens
onder ede herhalen. „Ik getuig
niet tegen mijn broer", aldus
Willem, „want we zijn uit de
zelfde moeder geboren". Ook
zonder die bevestiging onder
ede meende de officier er wel
van uit te kunnen gaan dat
ï'ranciscus van de Moosdijk
wel degelijk een aandeel heeft
gehad in die hele beroving.
Alles tegen elkaar af
wegend kwam de officier
tenslotte tot zijn eis: 2)4 jaar
gevangenisstraf met aftrek
van voorarrest.
Raadsman mr. W. Knitel, die
veel kritiek had op het lange
voorarrest bleek verbijsterd.
2)4 jaar, terwijl er niets be
wezen was van het aandeel
van Frans?
Nee, dat ging hem toch echt te
ver, temeer omdat Willem, die
eventueel als getuige belasten
de verklaringen had kunnen
afleggen, van deze mogelijk
heid had afgezien.
Mr. Knitel tornde ook
aan de argumenten van
Willem om niet te getuigen
tegen zijn broer. Dat was echt
geen broederliefde zei de
raadsman, die zijn uitspraak
zelf al krasse taal noemde,
maar meer het voorkomen van
een meineed.
Door niet te getuigen hoefde
hij niet onder ede te liegen en
te beweren dat zijn broer wei
medeplichtig was. Kortom:
door te zwijgen probeerde
Willem zijn broer erbij te lap
pen, in plaats van te redden.
Immers, zei de raadsman,
„Willem weet waar hij het
geld verborgen heeft. Natuur
lijk weet hij dat, maar Francis-
cus weet het misschien ook
en daarom is het voor Willem
van belang zijn broer van het
geld af te houden".
Ik heb zo het idee dat aller
wegen de neiging ontstaat om
bij gelegenheid van de komen
de ontmoeting Nederland
België de traditionele banden
met onze zuiderburen weer
wat aan te halen. Zo rijzen
her en der ook ineens weer
zogeheten Belgen-mopjes op.
Het toppunt van Belgisch
voetbal-kunnen? Dat is: een
doelpunt maken en in de her
haling naast schieten.
Dat was er een van. Het
heeft iets weg van onszelf
moed in praten, denk ik.
En wie we daar hebben? U
raadt het vast.
Maar als u nu denkt dat de
eens zo veelbelovende ster
hier het superpopulaire onder
deel uit zijn one-man-show, de
bekende „Water(gate)music"
van Handel, opviert, heeft u het
ditmaal mis.
Hij speelt en zingt „Happy
birthday to you" en die „you"
ls een senator die deze week
75 jaar werd.
Woodrow Wilson, voormalig
president van de Verenigde
Staten, heeft eens gezegd:
„Een conservatief is een man
die alleen maar zit en denkt,
maar meestal zit".
En wat is onze pianist hier
boven? Een man die alleen
maar zit en zingt, maar vooral
wil blijven zitten.
Een progressief is een man
die ligt, meestal voortijdig, in
zijn graf. (vrij naar het Chi-
ieens)
En er staan alleen nog maar
nee-knikicers op de Arabische
olievelden. Ja of nee? Ta
bee.
MERIJN
Zo verfomfaaid ziet een
no-iron overhemd eruit als 't uit
een gewone centrifuge komt.
Dus ben je wel gedwon
gen het kletsnat op te hangen.
Dat is knap lastig.
Daarom brengt Ruton nu
de Centriluxe wasautomaat met 'n
kontinu regelbare centrifugesnel
heid. Het toerental van de nieuw
ontworpen permanent-magnetische
motor is regelbaar van
120 tot 700 p/min.
Hierdoor is het mogelijk"
iedere textielsoort met de juiste
snelheid te centrifugeren:
wol, nylon, katoen, zijde, iedere tex
tielsoort zijn eigen centrifugesnel
heid.
Bovendien is de Ruton
Centriluxe een raswasser.
Met 18 thermisch ge
stuurde basisprogramma's, sop-
verdunning na de hoofdwas, vijf
spoelgangen, twee waterniveaus,
drie trommelritmen,
drie inspoelbakjes.
RUTom
i
-1
Vraag uw handelaar de nieuwe Ruton brochure met de komplete kolleküe 1973/74 of vraag deze dokumentatie aan bij Radoma B.V. Postbus 4002, Amsterdam.