Wie zondag rijdt, raakt auto kwijt
DEN HAAG VERWACHT, ONDANKS RIJVERBOD:
Benzine na zondag op de bon
Vandaag
Geen algemene ontheffing voor grenspendelaar
GEEN BOYCOT
DOOR
SAOEDI-
ARABIË?
Wilde bouw
in recreatie
gebieden
afremmen
Halitran helpt
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Van Huiten: niet
nodeloos om
ontheffing vragen
Klap op
Beurs
Sport
Witte
pomp
VERDERE STRAFFEN: ZES JAAR EN TON BOETE
Tv.Niets
extra s
Hout
Koningin
geeft
voorbeeld
Verloofd paar op
Beroerte treft
Kotalla (64)
EDITIE VOOR
ZEELAND
-haarJeeSe^nj' n0Ch V°°r
H ET6 ARANTI EBÉWWS
PRAKTIJK
Autoloze avond
Voorlopig
Aardgas duurder
EEG
Specialisten en
tandartsen mogen
«tarief met vijf
procent verhogen
Ook in Bergen
Zoom en Goes
op
BROMFIETSERS: TANK OP TIJD!
Buitenlanders
3flesjes 0,3 liter
mits afgehaald we
G.S. van Zeeland
ongerust:
Niet bijbenen
blijf fit, de hele winter door...
met natuurlijke vitaminen A+D
HAAL NU DE VOORDELIGE
GEZINSVERPAKKING
van de kleinste verandering^
tot uw gehele interieur
„EVEN KIJKEN"
zuidzande 01170*2161
terneuzen 01150*3529
STEM
Donderdag 1 november 1973
113e jaargang no. 17474
DIRECTEUR: DR. W. A. J. M. HARKX
HOOFDREDACTEUR L. LEIJENDEKKER
KANTOREN TE BREDA BERGEN OP ZOOM GOES HULST OOSTERHOUT ROOSENDAAL TERNEUZEN
Als gevolg van de mo
gelijke neveneffecten
van de olieboycot is de
lokale markt in elkaar
geklapt. Over het gehele
front moesten de koer
sen in alle sectoren te
rug. Een lichtpunt tij
dens de donkere beurs-
tijd was dc winst van
Vulcaanoord (gaskachels)
van 13 tot 748. Ook de
fiets was weer een ac
tueel onderwerp. De ho
ge koers van Unikap
vonden sommige beurs-
lieden overigens wel wat
overdreven. Evenals
dinsdag moesten de
koersen van de bedrijven
die direct de gevolgen
van de olieboycot gaan
ondervinden een stap te
rug doen (zie ook onze
pagina financiën en eco
nomie).
De NOS Tiet geen en
kele aanleiding voor ex
tra-televisieprogramma's
op de autoloze zondag.
Naar men ons bij de NOS
meedeelde zal er ook bij
de andere omroepvereni
gingen van speciale uit
zendingen geen sprake
zijn.
De sportverenigingen
wier standaardelftaUen
i.v.m. het zondagsrijver
bod op zaterdag spelen,
kunnen dit doorgeven
aan de sportredactie van
deze krant in Breda, te
lefoon 01600-23341, toe
stel 215. Indien u in de
loop van vandaag of
morgen contact opneemt
zullen wij de desbetref
fende wijziging op onze
sportpagina's publiceren.
In Brabant tal de
schaarste van olie geen
invloed hebben op de
prijs van het hout dat
voor de open haard be
stemd is. Dit deelde het
Staatsbosbeheer bij mon
de van ir. A. M. van
Nes, houtvester, gisteren
mee. Men zal de normale
hoeveelheid hoat voor
haardblokken die be
schikbaar is, niet ver
groten.
Minister Lubbers bracht
dinsdag bij de toelichting
"O rijn maatregelen tot
oeperking van energie
verbruik ook nog even
positie van de „witte"
Pompen ter sprake, „De
oliemaatschappijen zul
len, denk ik, uitsluitend
SWn leveren aan de
jnerkpompen. De werke-
J witte" pompen zul
ten waarschijnlijk buiten
me levering gaan vallen,"
a|dus de minister,
«uii kai1 me niet voor-
Jen dat de meer dan
..vrije" nandela-
1drooggelegd zullen
kan? Werd va" de
van de
öers gezegd.
van
pomphou-
MT bestuur van de Stich-
ciël» 4 ^nenngsorgaan Finan-
Cahuee*d «ur van het
S'Kif
■voorlopig van zijn func-
even. Men wil een on-
naar ziin za"
m°SeliikJrn? en .aa§aan of hjj
den hoeft 1JS Zljn bevoegdhe-
en aS i°v!rschreden- Een
Voor de ebS t g-en gevolgen
(Van onze parlementaire red.)
DEN HAAG. Het is het
kabinet-Den Uyl bittere ernst
met de naleving van de auto
loze zondag. Wie aanstaande
zondag met opzet, zonder een
vergunning in z'n auto rijdt,
riskeert daarmee niet alleen
een gevangenisstraf van maxi
maal zes jaar, of een boete van
100.000 gulden, hij raakt bo
vendien z'n auto kwijt. Het
gaat hier om een misdrijf:
vandaar de hoge straffen.
Minister Lubbers van Eco
nomische Zaken deelde giste
ren in de Kamer mee, dat het
kabinet besloten heeft tot in
beslagneming van de auto van
degene die zonder vergunning
rijdt, omdat dat waarschijnlijk
een meer afschrikwekkend ef
fect heeft dan de officiële ma-
ximum straffen.
Bij de vorige autoloze zon
dagen in 1956 kreeg men hij
voorbeeld meestal een boete
van een paar honderd gulden
als men het rijverbod over
trad. In de praktijk worden
zelden of nooit maximum
straffen opgelegd en daarom
lijkt het de regering beter bij
overtreding van het rijverbod
de auto van de overtreder in
beslag te nemen.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Koningin
Juliana heeft gisteren het
goede voorbeeld gegeven in
de oiiebezuinigingscampagne
door af te zien van haar
„recht" op zondag te rijden.
In een aanvankelijke opsom
ming van vrijgestelden van
het rijverbod waren naast dc
auto's van het corps dipoma-
tique ook de hof auto's (de
bekende AA-nummers) op
genomen. De koningin heeft
minister Lubber van Econo
mische Zaken echter laten
weten het niet nodig te vin
den dat de AA-auto's in die
lijst voorkomen.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Volgende week gaat de benzine op de
bon, als de gewenste besparing van tien procent op deze
brandstof (en andere olieprodukten) niet wordt bereikt
na de, door de Kamer met drie uur ingekorte, autoloze
zondag.
Dat is de verwachting van politiek Den Haag na het gisteren
gehouden oliedebat, waarin de regering opvallend vaak de na
druk legde op de noodzaak van het slagen van de bezuinigings
campagne.
Het trok in dit verband sterk
de aandacht, dat minister Lub
bers van Economische Zaken
zelf al de nodige vraagtekens
plaatste bij het effect van het
niet rijden op zondag en zich
bovendien duidelijk geïrriteerd
toonde over de vele grapjes die
intussen zijn gemaakt over za
ken als het sluiten van de gor
dijnen en de vrijwillige snel
heidsbeperking. Lubbers liet
er geen twijfel over bestaan,
dat deze (op 't eerste gezicht)
niet zo belangrijk lijkende)
maatregelen een bloeden, stige
zaak zijn.
DROOG
Droog weer met op
klaringen. Matige tot
krachtige wind tussen
oost en zuidoost.
Maximum temperaturen
rond 10 graden.
STAD EN STREEK
Commissie Borssele ad
hoe vindt electriciteits-
prognoses te hoog.
Pagina 3
Ponyclub krijgt onder
dak in Sas van Gent.
Pagina 5
FINANCIëN EN
ECONOMIE
Meeste Nederlanders
ergeren zich aan t.v.-
reclame. Pagina 11
BINNEN- EN
BUITENLAND
Spectaculaire ontsnap
ping IRA-leiders.
Pagina 13
SPORT
Belgen verslaan
Noorwegen.
Pagina 17
RADIO EN TELEVISIE
BRT wil meer aandacht
aan de actieve kijker
besteden. Pagina 21
Alleen Krommenie maakt Novilon.
Alleen Novilon vloerbedekking
heeft het Gouden Keurmerk van de
Nederlandse Vereniging
yan Huisvrouwen. Alleen op
Krommenie Novilon staat Novilon,
Als de automobilisten zich
niet zullen houden aan een
vrijwillige snelheidsbeperking
van honderd kilometer per uur
zal de regering niet aarzelen
deze limiet wettelijk voor te
schrijven. Daarnaast maakte de
regering gisteren duidelijk, dat
er ook al gestudeerd wordt op
„andere bezuinigingsmaatrege
len" (bijvoorbeeld autoloze
avonden, of zelfs het hele
weekeinde een rijverbod). Po
litici geloven echter dat de re
gering er eigenlijk nu al van
overtuigd is, dat een distribu
tiesysteem verre te verkiezen
valt boven een dergelijk sa
menraapsel van willekeurige
maatregelen. Het rechtvaardi
ge van distributie is bovendien
dat de automobilist zelf kan
bepalen voor welke doeleinden
en op welke dagen hij zijn
portie benzine verstookt.
De regering hoopt overigens
daj het niet op distributie zal
hoeven uitdraaien, maar ze be
schikt op dit moment niet over
„harde feiten", die een aan
duiding zijn voor omvang en
duur van de oliecrisis. „We
hebben daarover geen enkele
zekerheid", aldus premier Den
Uyl, die daarom wees op het
voorlopige karakter van de nu
getroffen maatregelen. Ook dit
duidt er op, zo menen politici,
dat verscherping van de maat
regelen al in de pen zit.
Door het ontbreken van de
zelfde harde feiten kon Den
Uyl evenmin zeggen wat de
gevolgen voor de economie
zijn, behalve dan dat één ding
vast staat, zoals hij zei: „De
prijzen zullen aanzienlijk stij
gen." Minister Lubbers noem
de later voor benzine een per
centage van 2,5 en voor stook
olie 15 procent. De verhoging
van de stookolieprijs heeft on
herroepelijk gevolgen voor de
prijs van het aardgas, omdat
prijzen van brandstoffen aan
elkaar gekoppeld zijn. Hoeveel
het aardgas duurder wordt is
niet bekend. De prijsverhogin
gen zullen zonder meer ook
een nadelig effect hebben op
de volkshuishouding.
De regering doet Intussen
pogingen om de boycot op het
platform van de EEG te bren
gen De komende vergadering
van de EEG-ministerraad (5
en 6 november) moet geheel
aan de olieproblematiek gewijd
worden, vindt minister Van
der Stoel van Buitenlandse Za
ken. Hy zei dit in antwoord
op vragen van het PvdA-
Kamerlid Van der Hek, die
vreest, dat Nederland in de
EEG geïsoleerd staat, met an
dere woorden: geen solidariteit
van de partnerlanden kan ver
wachten.
Minister Lubbers zei in dit
verband, dat er wel degeliik
Europese afspraken zijn voor
een oliepool, maar deze treedt
pas ir. werking indien het olie.
aanbod met meer dan Men pro
cent vermindert. Beperkingen
van minder dan tien procent
moet elk land zelf oplossen
door bezuinigingsmaatregelen
zoals Nederland die nu als eer
ste EEG-land heeft genomen.
O Bezorgde bewindslieden tij
dens het Kamerdebat over de
olieboycot. V.l.n.r. minister
Van der Stoel (Buitenlandse
Zaken), premier Den Uyl en
minister Lubbers (Economische
Zaken).
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG Tandartsen
en specialisten mogen hun ta
rieven voor wat betreft de par
ticuliere praktijk met vijf pro
cent verhogen. De ministers
van Economische Zaken en So
ciale Zaken en de staatssecre
taris van Volksgeozndheid zijn
akkoord gegaan met deze ver
hogingen.
(Van onze redactie binnenland)
LUNTEREN De 16-jarige
jongen K. J. van V. en het 15-
jarige meisje A. A. H. uit Den
Haag zijn voor de officier van
justitie in Arnhem geleid, om
dat zij in de afgelopen twee
maanden voor enige tiendui
zenden guldens aan sieraden
en baar geld zouden hebben ge
stolen bij inbraken in Lunte-
ren, Bameveld, Hilversum,
Goes en Bergen op Zoom.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Staatssecretaris Van Huiten (Verkeer en Wa
terstaat) heeft gisteren tijdens het oliedebat in de Kamer een
dringend beroep gedaan op alle automobiisten niet onbezonnen
een aanvraag in te dienen voor ontheffing van het rijverbod op
zondag.
Ër worden nu al te veel
nodeloze aanvragen ook in
Breda en Middelburg inge
diend (waarvan men eigenlijk
van te voren kan weten, dat
ze geweigerd worden). Een
overstelpende hoeveelheid on
nodige aanvragen kan er toe
leiden dat de „ontheffingsbu
reaus" zoals volgens de
Rijksverkeersinspectie op ver^
schillende plaatsen is gebeurd
dermate in de soep draaien,
dat aan het behandelen van
serieuze aanvragen niet wordt
toegekomen. Van Huiten riep
op tot solidariteit.
De regering heeft gisteren
niet alleen een concessie ge
daan aan de kamer door de
autoloze zondag met drie uur
in te korten (het rijverbod
begint nu zondagochtend drie
uur), maar heeft op verzoek
van diezelfde kamer de rege
ling ook, uitgebreid tot een
vliegverbod voor reclame- en
sportvliegtuigen.
Buitenlanders zullen, al
thans de eerste zondag, niet
worden aangehouden. Voor
hen zijn echter de benzine
pompen gesloten. Ook brom
fietsers, die zondag normaal
mogen rijden, kunnen geen
benzine kopen. De pompen,
voorzover die althans niet
vrijwillig sluiten omdat er
toch geen cent te verdienen
valt, mogen alleen benzine af
leveren aan automobilisten,
die een officiële rijvergunning
hebben.
CLAIRE RANDALL, theologe
en directeur van Curch Wo
men United is gekozen tot se
cretaris-generaal van de Raad
van Kerken in de Verenigde
Staten. Tegen de keuze van een
vrouw op deze post waren de
Oosters orthodoxen en enkele
conservatieve protestanten In
de raad.
EEN INBRAAK in de Londen-
se woning van de actrice In-
grid Bergmann heeft een buit
opgeleverd ter waarde van
60.000 gulden.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Voor het
geval er grote prijsverschil
len van olie en benzine ont
staan als gevolg van de olie
boycot tussen Nederland ener
zijds en België-Duitsland an
derzijds zal da regering deze
problematiek met de regerin
gen van de betrokken landen
bespreken. Ook zal de rege
ring overleg voeren met deze
landen als olie en benzine in
ons land op de bon gaan. Be
woners in de grensgebieden
zouden dan in het buitenland
kunnen tanken en de distribu
tiebonnen zwart kunnen ver
kopen.
Staatssecretaris Van Huiten
(Verkeer en Waterstaat) heeft
gistermiddag in de Tweede
Kamer meegedeeld, dat grens-
pendelaaïs geen algemene
ontheffing krijgen voor ver
voer naar hun werk in het
buitenland. Zij zullen moeten
zoeken naar bepaalde vormen
van groepsvervoer. Alleen in
die gevallen waarin kan wor
den aangetoond, dat groeps
vervoer of openbaar vervoer
ongmogelijk zijn, kan om indi
viduele ontheffing worden ge
vraagd.
(Van onze redactie
buitenland)
BAHREIN DEN KAAG
Saoedi-Arabié heeft ge
waarschuwd dat het zijn olie
leveranties aan Nederland zou
kunnen topzetten maar heeft
in tegenstelling tot eé'rdere be
richten nog niet* tot een em
bargo besloten.
Dit hebben functionarissen
van Arabian American Oil
Company (ARAMCO) woens
dagochtend meegedeeld in
Bahrein. Het bericht dat Radio
Riaad zondag heef* omgeroe
pen over een olieboycot van
Nederland berust volgens de
zegslieden op ten misverstand
De regering van Saoedi-Arabië
zou Nederland sieehts duide
lijk hebben willen maken dat
het zich door zijn houding in
het conflict tussen Israël en de
Arabische landen blootstelt
aan sancties door middel van
het „oldewapen".
Eerder had het ministerie
van Buitenlandse Zaken al
meegedeeld dat nog geen offi
cieel bericht van een boycot
door het Arabische land ont
vangen was. Wel zou Saoedi-
Arabië de olieproduktie in
krimpen. Zoals bekend is Sa
oedi-Arabië voor Nederland de
grootste Arabische olieleveran
cier (19 miljoen ton in
1972).
(ADVERTENTIES)
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Het tem
po, waarin beleggingsmaat
schappijen, bouwcombinaties
en grote aannemersbedrijven
zich op de bouw van recrea
tie- en tweede woningen stor
ten, ligt zo hoog, dat hei nood
zakelijke voorzieningenpeil,
dat bij alle grotere recreatie-
objecten thuishoort, het niet
kan bijhouden.
Dit i-s een oritwikkeJi-ng,
waarover G.S- van Zeeland
dermate ongerust zijn, dat zij
alle Zeeuwse gemeentebestu
ren hebben aangeraden om, bij
de aanvragen voor bouwpro
jecten in de recreatiesector,
voorzichtigheid in acht te ne
men.
De grote bouwmaatschappij
en, zien hun omzet in d-e wo
ningbouw teruglopen en zij
zoeken nu naar vervangende
projecten in de recreatiesector.
Merkwaardig daarbij is, aldus
een verklaring van G.S. van
Zeeland, dat niet alleen het
tempo waarin de z.g. „tweede
woningen" soms bij hele com
plexen tegelijk worden opge
trokken enorm hoog ligt, maar
dat er ook meer en meer spra
ke is van complete bouwstro-
men
Het overheidsbeleid, dat de
ontwikkeling graag in de hand
wil houden, kan het soms nu
al niet meer bijbenen. Het
provinciaal beleid is erop ge
richt o-m de recreatiegebieden
vooral langs de kust, niet
zwaarder met bebouwing (en
dus: bevolking) te belasten,
dan de draagkracht van deze
gebieden toestaat. Over de
vraag hoe groot de draag
kracht wel is, women momen
teel studies verricht. De bouw
activiteiten lopen echter op
deze studies vooruit- De beleg
gingsmaatschappijen en bouw
combinaties gaan onvervaard
door met het bouwen van
huisjes en huizen, die soms
ook uit architectonisch oog
punt niet best in het land
schap passen. Het zijn de ge
meenten, die de bouwheren
gewoonlijk de gelegenheid ge
ven om hun slag te slaan. G.S.
hebben de gemeentebesturen
nu dringend aangeraden de za
ken kritischer te gaan bekij
ken.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Joseph Kotalla
(64), een van de drie Duitse
oorlogsmisdadigers die levens
lang uitzitten in de strafge
vangenis te Breda, is door een
beroerte getroffen. Kotalla is
in het penitentiair ziekenhuis
in Den Haag opgenomen. Het
ministerie van justitie wilde
gisteravond over de ernst van
de toestand van Kotalla geen
nadere mededelingen doen.