SLACHTOFFER
ECHTELIJK
ONZE WERELD IS ZIEK
Waar je ook kijkter is
huis-aan-huis
Heeft spaargeld
dat u voorlopig niet nodig heeft?
Neem dan een
RPS beleggingsrekening: Meer rente!
Rijkspostspaarbank
Stakingen verwacht
in aardappelmeel
fabrieken
))-gepensioneerd!
vanaf M.OOO.
eigen huis bezit..,
all-round
verkoopsters
C. Heijnen
Zelfbediening
Zelfbediening
binnenland
buitenland
1
British Leyland
geeft auto's aan
Chileense junta
Zelf vernieti gen d
DR. MAAS VERLAAT POMPEKLINLEK:
Met mensen
Macht
Geen protest
Onderhoud
paplap
roor uw pan
Generaal pardon
I Ik wil meer welen
Uw nationale spaarinstelling.
ncieringsmaatschappij 2oekt
T een
ide over telefoon en kantoc
er kan hem een aantrekkelilL
;te aanbieden.
B7.
krijgt u zulke hoge
maandelijks zo'n lage
en u betaalt 78,- per maand
I,- en u betaalt f 123,- per maand
,- en u betaalt 154,- per maand
,- en u betaalt 305,- per maand
iptljd 10 jaar.
voorbeelden; vanaf f4.000,- kunt u élk
Idoel, snel en vanzelfsprekend onder strikte
oblcmen hebt, moet u ons vandaag nog
n. Loop er niet zorgelijk mee rond. Wellicht
lelie oplossing zorgen.
rtNCIERINGSKANTOOR - HEERLEN
(42-tel. (045) 710806-710698
limmers kunt u dag en nacht bellen.
en tophypotheken
Wij vragen voor ons snell
«roeiend bedrijf
eventueel ook part-timen
Spar Supermarkt
Prof. Mulderslaan 23
Oudenbosch
Tel. 01652 -3009
OPENINGSTIJDEN
zondag en maandag ge- |i
hele dag gesloten.
Dinsdag t.m.
van 8.30 tot 18.00 uur:
iedere vrijdag tot 21.0t|
uur.
Kinderen onder 10 jaar
geen toegang, ook niet gg
onder geleide.
CASH CARRY
Zelfbediening
Industrieterrein
Goirle
t.o. zwembad
Tel. 04247-2785
TIENERBURO
Eindelijk een buro I
dat en goedkoop ta
solide is. In 2 kiw
i-en rood en groei
van 135,— voor 38,-
CASH CARRY
Industrieterrein
Goirle
to. zwembad
Tel. 04247-2785
BUIKKAST, eiken
met 3 laden
bergruimte, pracht
antieke afwerking
van 159,- voor wr
CASH CARRy|
Zelfbediening
Industrieterrein
Goirle
t.o. zwembad
Tel. 04247 - 2?85
keukenkruk
zwaar chT0°i^ I
derstel 4-poo«
zitting rood e»
zwart.
CASH CARRY
Industrieterrein
Goirle
t.o. zwembad
TeL 04247-2785
LEDIKANT
80 br. buiswerk
hoofd en voetborP
lila. en rood. I
IJzersterk van U
voor li
Woensdag 31 oktober 1973
13
VELSEN (ANP) In de
nacht van maandag op dinsdag
is in het Zeewegziekenhuis in
Veisen de 48-jarige J. Kloos
terman uit die piaats overle
den Bij een echtelijke ruzie
in de nacht van 23 op 24 juli
van dit jaar is hij ernstig ge
wond geraakt. Aanvankelijk
verkeerde de politie in de me
ning dat er een raadselachtige
aanslag op het echtpaar was
eepleegd. Man en vrouw wer
den in de vroege morgen
zwaar gewond aan het hoofd
aangetroffen. Zij zouden in
hun slaap zijn verrast en met
een zwaar voorwerp zijn toe
getakeld door een onbeken
de.
Later heeft de man ver
klaard dat hij naar aanleiding
van een -twist over de vraag of
hij al dan niet zou doorgaan
met het netnen van rijlessen
zijn al op bed liggende vrouw
met een snij ij-zer een paar tik
ken op het hoofd heeft ge-ge-
ven.
De man heeft zich daarna
uitgekleed en is op bed gaan
liggen- Volgens zijn verklaring
hebben hij en zijn vrouw toen
weer woorden gekregen. Nog
maals gaf hij haar een paar
tikken. Volgens zijn lezing
van het gebeurde daarna
kreeg hij zelf een paar hard
langekomen tikken van zijn
vrouw. Wat er daarna is ge
beurd wist hij niet meer. De
vrouw heeft na verschillende
verhoren verklaard dat als
haar man heeft verteld dat zij
hem heeft ges-lagen, dit wel zo
zat zijn. Maar dat dit dan im
een schemertoestand moet zijn
gebeurd.
LONDEN (AP) Een van
de grootste autofabrieken in
Groot-Brittannië, British Ley
land, heeft te kennen gegeven
dat vier auto's naar de militai
re junta van Chili zullen wor
den gestuurd als goodwill-ge-
baar.
Het bedrijf heeft twee fa
brieken in Chili. Voor de val
van de regering Al-lende had
men op het punt gestaan deze
twee bedrijven te verkopen.
De li-iiikse arbeiders van het
bedrijf en functionarissen van
de vakbonden waren tegein de
ze stap echter in verzet geko
men. Een Lagerhuislid en te
genstander van de Britse er
kenning va-n de Chileense jun
ta is tegen het „gebaar" van
British Leyland in verzet ge
komen; „Dertigduizend demo
craten zijn door de junta afge
maakt en British Leyland
staat in het openbaar schouder
aan schouder met de wreedste
fascisten die zich de afgelopen
jaren hebben Laten zien".
Volgens een woordvoerder
van het bedrijf is het uitdelen
van auto's aan regeringen
«van tijd tot tijd" een heel
gewoon gebruik.
GRONINGEN (ANP) De|
vakbonden hebben de
werkneniers van twee chemi-
wie fabrieken van het Avebé-
ra,!Üer? ud Groningen aange-
,mentle zaterdag vanaf
uur s ochtends In staking
te gaan.
De werknemers zullen op
iw mamer hun eisen tot in-
wB.ïnf van de 40-urige werk
te k kracht bij te zetten. De
van6 ™neken maken deel uit
armJen c°nce™ van tien aard-
mmriiraeer?al:'I''el5en in Gr0'
fahS e twee derivaten-
TeS,tn in Veendam en
recht f ,naal zii" niet
vSfSeks ^trokken bij de
oow ^ng van de aardappel-
is L' aai'dappelcampagne
'smomentee1 in volle gang.
bolüm den zi-1n zeer ver-
van dl TT ?e trage houdi"g
mei van, l-tCYle van Avebé. In
seknJ 1aar was overeen-
vakhnna werknemers en
morsen a" m.et ingang van
zou imw 40-urige werkweek
recti. ?5 ingevoerd. De di-
dez» °P 5 oktober met
ne« De vltK iingen begon
nen rt., n en karakteri-
Seri om late start als vra-
novemh.n,1l0eu,i-'kheclen- OP 5
4en v-e.l hebben de vakbon-
«rectie Le„enagesprek met de
Week dona» Avebé. Volgende
gesprek g Vtndt er een
bonden en hL tufen de vak"
de f|r„ de werknemer, van
in S, NV
Dr°blemen speW SOOrt*eli,k"
Onze wereld is ziek. Onge
veer een kwart van de Neder
landse bevolking is geestelijk
ongezond, meent prof. Trimbos.
In onze 39 psychiatrische in
richtingen verblijven ongeveer
27.000 patiënten. Op de psy
chiatrische afdelingen van ge
wone ziekenhuizen vertoeven
nog eens zo'n 130.000 mensen,
de helft van de totale zieken-
huisoevolking. Dan heb je het
nog niet over de grote groep
mensen, die bij een psychiater
loopt of die alleen overdag be
handeld wordt. Met wat tech
nische kunstgrepen kom je dan
natuurlijk ook niet veel ver
der.
De Britse arts J. Pow-
les zegt in een artikel dat
binnenkort verschijnt in hel
Handboek Hulpverlenen en
Veranderen van het Nationaal
Centrum voor Geestelijke
Volksgezondheid: „Zij die zich
allerlei illusies maken over de
mogelijkheden van de hoog
technologische geneeskunde,
zullen zeker gedesillusioneerd
worden. Die teleurstelling is
in ieder geval reeds groeiende.
Een steeds kleiner wordende
minderheid kan nog volledig
het gevoel onderdrukken, dat
de industriële leefwijze zelf de
schuld is van een zwakke ge
zondheid en dat geneesmidde
len en chirurgie maar een he-
perkte oplossing voor dit pro
bleem bieden
De vader van de geneeskunde.
Hippocrates, onderkende dat
de mens afhankelijk is van
zijn relatie tot zijn omgeving:
„De arts die zijn beroep in ere
houdt, dient op de seizoenen
van het jaar te letten en de
ziekten waartoe deze leiden;
op de richtingen van de wind
die voor iedere landstreek
apart zijn en op de eigen
s-happen van het water ter
plekke; hij dient zorgvuldig
de ligging van de steden en
van de omringende streek in
het oog te houden, of deze
laag of hoog zijn, warm of
koud, nat of droog; hij dient
bovendien de voedings- en
leefregels van de inwoners op
te tekenen en uiteraard ook
alle mogelijke oorzaken, die
to wanorde in de eco-nomie
der dieren zou kunnen leiden
Aldus Hippocrates. Powles
zegt in dit verband; „De me
dische technologie lijkt een
autonome vervreemde kracht,
die niet is onderworpen aan
de menselijke beheersing,
maar aan de vooruitgang waar
aan de mens zich moet
„aanpassen als hij „culturele
achterstand' wil vermijden.
Een eerste stap op de goede
weg is volgens hem het ont
wikkelen van een kritische
theorie over de industriële me
dische cultuur: „Ik heb be
weerd dat de huidige over
heersende ingenieursbenade
ring van de gezondheidsbevor
dering niet alleen te duur is,
maar ook te weinig doeltref
fend. Hij is ook zelfvernieti
gend. Haar dynamische expan
sionistische aard maakt haar
van verdere economische groei
afhankelijk. Die groei zal de
relatie tussen de mens en zijn
omgeving verder aantasten,
terwijl juist hierop uiteinde
lijk de gezondheid berust."
Hij zegt ook dat het gaat om
een „medische technologie die
zich op toelegt een relatie
tussen de mens en zijn omge
ving te scheppen, die voor de
volksgezondheid gunstig is. De
bestaande medische theorie is
zo zwaar georiënteerd op de
ingenieursben adoring, dat de
theoretische taak, die betrek
king heeft op de uitwerking
van een ecologische benade
ring in de geneeskunde niet te
onderschatten is. „Het zal no
dig zijn de bestaande „biologie
van het georganiseerde indivi
du" aan te vullen met de „bio
logie van volken." Ofschoon
men nauwelijks mag verwach
ten dat beroepskrachten, die
bij de huidige strategie zijn
betrokken, leiding aan dit nro-
ject zullen geven, zijn er een
aantal oudere artsen, die scep
tisch zijn gebleven over de
werkelijke zegeningen van de
recente wetenschappelijke
vooruitgang. De toenemende
ontgoocheling onder sommige
jonge artsen over de hoog
technologische geneeskunde i*
bemoedigend."
(Van een onzer
verslaggevers)
NIJMEGEN „Ik was al
die jaren de sterke man en
ik heb nu het gevoel, dat ik
klein zou moeten zijn. In de
spanningen die in de kliniek
lagen heb ik geleerd hoe ik
zelf ben en hoe ik zelf zou
willen zijn. Een groeiproces
in mezelf heeft het noodza
kelijk gemaakt dat ik ga"
Dat zegt psychiater J.R.M.
Maas, geneesheer-dlirecteur
van de Nijmeegse Pompekli-
niek. Vrijdagmorgen j.l. deel
de hij staf en patiënten mee
dat hij ontslag Had genomen.
Een beslissing, waarmee hij al
twee jaar worstelde en die
uiteindelijk drie weken geile
den duidelijk gestalte voor
hem kreeg
Hij zegt in zijn persoonlijke
ontwikkeling los gegroeid te
zijn van „-...hoe moet je dat
zeggenLaat ik het zo duide
lijk mogelijk proberen te ma
ken. Je kunt je voorstellen dat
mensen die met elkaar ge
trouwd zijn toch uit elkaar
gaan, omdat ze van elkaar
verwijderd zijn."
Een ander voorbeeld dat hij
aanhaalt verklaart misschien
duidelijker zijin beslissing. Hij
zegt: „Waar je ook kijkt,
neem willekeurig welke Nij
meegse straat, er is huis
aan huis elende. Dat is
het gevolg van onze cultuur.
Wat alk nou zou willen is wer
ken naar een schaalvergroting.
Me niet beperkt willen zien
tot de 200 mensen van de
kliniek. En ten tweede zou ik
af willen van het odium dat
die gezonde mens de ongezon
de helpt- Ik wil dus los van
het beeld; er zijn gezonde en
zieke mensen. Ik zou willen
zien dat de lamme de blinde
helot."
In dat verband oppert hij de
mogelijkheid dat na zijn ver
trek uit de kliniek wel eens
geen geneesheer-directeur
meer zo-u worden aangesteld.
Daarover: „Het bestuur moet
nu met staf en departement
verder gaan bekijken wat de
mogelijkheden Zijn. Het zou
best kunnen dat men besluit
tot een spreiding van verant
woordelijkheid en dat er geen
nieuwe man komt. Het is heel
goed denkbaar dat er een di
recteur (niet-arts) wordt aan
gesteld. Het zal een man moe
ten zijn die deskundig, be
kwaam is in processen die
mensen met elkaar bezighou
den Neen. er zijn nog geen
namen genoemd. Ook niet of
zo'n man van bmr.en of buiten
de kliniek moet komen. Men
zal een profiel dienen samen
te stellen aan welke eisen zo
iemand moet voldoen."
Bent U niet bang, dat het
beleid in de kliniek na Uw
vertrek zal worden terugge
draaid
Neen. Dat kan niet meer. Na
tuurlijk veranden er iets als
ik wegga- Maar de oorspron
kelijke opzet van de kliniek
was vrij orthodox Door de
jaren heen is daa- veranderng
in gekomen en men kan it
klok nu niet meer terugzetten.
Dat zou trouwens niet te ver
kopen zijn bij de stafleden. Er,
wanneer het dat we zou zijn
zou dat betekenen dat '3 mei
marionetten heb g-«e kt. Bo
vénrVén 's het m-le -khaa' dot
de stafleden geen inspiaan
zouden hebben in een nieuwe
benoeming."
Heeft Uw vertrek Iets te ma
ken met de druk van buitenaf-
van ministerie, gemeente»
„Het is mijn eigen beslissing,
die van mijn kant uit gezien
met geen enkele moeilijkheid
gepaard i-s gegaan. Het is oos
niet mijn angst dat het stren
ger zou worden en dat ik
daarom gegaan ben. Het ligt
in mij persoonlijk."
Aan de h,and van een voor
beeld verduidelijkt hij waar
het precies otn ging. „Een
week of vier, vijf, zes geleden
was er in huis een ruzie,
waarbij met bierglazen werd
gewerkt. De een krijgt een
wond en moet naar het zip
kenhuis. De ander moet gear
resteerd worden De politie
komt, maar de man zegt: ik ga
niet naar het politiebureau
Twee of drie jaar geleden zou
ik niet stil gezeten hebben
voordat de man bn de politie
was afgeleverd. Nu kan ik dat
met meer. Dit heeft me aan
het denken gezet en heeft m»
doen afvragen waar ik per
soonlij-k sta."
In „Bomen spreken" een boek
van Maas dat in de zomer van
dit ie,ar verscheen, wordt al
veel duidelijk. L hoofdstuk
negen zegt hij: „Een van de
meest beangstigende krachten
tussen mensen vind ik dp
macht" en in hoofdstuk acht
,Wat hebben w>j met ons pr
varen gedaan? He is epn ern
stige zaak Jat err,and in deze
tijd nauwelijks serieus gene
men wordt als hij praat ove>
wat er in zijn hart omgaat"
Maas, die nog niet weet welke
betrekking hem in de toe
komst wacht, blijft nog mini
maal drie en maximaal negen
maanden aan de Pompekliniek
verbonden als geneesheer-di
recteur. Het zal een zware tijd
worden nu hij definitief weet
dat. hij zal gaan. Op mijn
vraag: Hoe hij zich voelt' art
woordt hij dan ook met epn
kort woord: „Rot". Toch is hel
niet onmogelijk dat. hij op een
of andere manier met de kli
niek verbonden blijft, maar
dat zal niet in eer. dagelijkse
taak binnen de kliniek liggen.
Het vertrek van de heer Maas
heeft niets te maken met de
uitslag van net eindrapport
van de commissie Van Andel,
een commissie die t-o' opdracht
had het departement van jus
titie advies te geven over dp
mogelijkheden lot verbetering
van de interne cu-ntrole en de
externe veiligne d van de kli
niek. Wel zal Maas vandaag
met datzelfde ministerie in
contact komen om uit te leg
gen, waarom hij ontslag heeft
genomen. Daarover: „Ik zal
hen proberen duidelijk te ma
ken dat ik het niet deed uit
protest tegen nen. ofschoon er
veel dingen tussen ons en het
ministerie zijn gtweest. Maar
Den Haag heeft het laten ge
beuren en we znr er steeds
doorheengekom-m En ik zal
hen morgen (v aag, red l
duidelijk moeten maken dat
zij niet moeten verwachten
Ja-t al hun problemen opgplost
kunnen worden".
Powles gelooft niet dat een
dergelijke verschuiving kan
worden aangevochten met het
argument dat de volksgezond
heid er belangrijk onder te
lijden zou hebben. Integen
deel, zegt hij, het moet leiden
tot belangrijke vorderingen bij
de vermindering van aanpas-
singsziekten. „Deze vormen
een groot deel van de huidige
zwakke gezondheidstoestand
en de ingenieursbenadering
heeft daar tot op heden weinig
tegen kunnen uitrichten." De
huidige hulpverlening is erop
gericht „de ziekte het hoofd te
bieden". Wie nu weloverwo
gen de hoogtechnologische ge
neeskunde wil afremmen, stelt
meteen de beloften die die
geneeskunde inhoudt ter dis
cussie. Powles: „Zonder de be
lofte dat er iets beters voor in
de plaats komt, zal het de
industriële mens des te harder
vallen het besef van zijn
kwetsbaarheid voor krachten
die hij niet in de hand heeft
te onderdrukken. Het is veel
gemakkelijker om - zij het
half ernstig - te zeggen:
„Geen zorgen dokter, tegen de
tijd dat ik longkanker krijg,
zullen ze er wel iets op gevon
den hebben". Zij die zich aller
lei illusies maken over de hoog
technologische geneeskunde
zullen zeker teleurgesteld wor
den.
„De „ziekte het hoofd bie
den", zou ook beschouwd kun
nen worden als een veel „te du
re magie". Die instelling is bo
vendien strijdig met datgene
wat Powles voorstaat. Immers:
waarom zou je je druk maken
over het voorkomen van ziekte
als je kan terugvallen op de
„onderhoudsdiensten"? Er is
echter een kentering te signale
ren: Er is een nieuwe bereid
heid om een diagnose over
„slechte leefgewoonten" te ma
ken en een nieuwe behoefte
aan harmonie met de natuur.
Er is een groeiend begrip inza
ke de chemische afvalstoffen,
die zich in het menselijk li
chaam nestelen en dat zal een
zorgvuldiger benadering van de
geneesmiddelenconsumptie met
zich brengen. Gezonde voe
dingsmiddelen, kruidenrecep
ten en meditatie zijn oplossin
gen die in populariteit toene
men. Ze doen waarschijnlijk
minder kwaad dan hun techno
logische tegenhangers en ze
dienen ter versterking van een
doeltreffende strategie voor de
gezondheidsbevordering. Men is
ook minder aan een economisch
Volgens de Britse arts
en medisch ecoloog J.
Powles moeten we ons
niet langer laten begoo
chelen door het nutteloos
machtsvertoon van de
medische wetenschap.
We moeten een medische
zorg eisen, die een mens
aan een gezonde relatie
•net zijn leefmilieu helpt.
Dit is het vijfde en laat
ste artikel over het rap
port van Powles.
niveau gebonden, een niveau
dat op lange termijn onhoud
baar is en dat nooit voor de ge
hele mensheid beschikbaar kan
komen.
Powles: „In een „alternatieve
geneeskunde" kan medelijden
eens te meer een centrale plaats
plaats krijgen. In een stabiele
samenleving kunnen familiele
den een groot deel van de zorg
voor ouderen en gehandicapten
op zich nemen. In een samenle
ving waarin minder nadruk
valt op de prestatie in een veel
eisend produktie-apparaat, zul
len de krankzinnige en de ge
handicapten niet alleen getole
reerd worden, maar zij zullen
zich ook gemakkelijker in een
dergelijke samenleving weten
te bewegen".
Powles is overigens niet opti
mistisch: „Op het moment dat
de vooruitzichten in de wereld
werkelijk verschrikkelijk zijn,
zal er waarschijnlijk weinig be
reidheid zijn om de beloften
van de hand te wijzen, die de
verdere ontwikkeling van de
hoogtechnologische geneeskun
de pretendeert waar te kunnen
maken.
Ais de industriële mens in
derdaad voort blijft gaan op de
huidige weg, zet hij waarschijn
lijk heel wat meer op het spel
dan alleen zijn gezondheid".
JOS AHLERS.
Brieven vo^f _^ze rubriek moetef»
met volledige naam en adres worden
ondertekend. Bij publikatte zullen dez«
vermeld worden. Slechts bij hoge uit
zondering zal van deze regel worden
afgeweken. Naam en adres zijn dan bi)
de redactie bekend. Publikatie van brie
ven (verkort of onverkort) betekent niet
dat de redacti'e het in alle gevallen
eens is met inhoud, tq. strekking.
Minister Vredeling heeft de
kranige taal van een opperof-
ficier toch niet goed durven
bestraffen. Gelukkig maar,
want straks kan het Neder
landse leger alleen nog maar
kussengevechten leveren, om
dat er o.a. geen ochtendappèl
meer is en omdat het o-a. toch
geen ontbijt lust. De legerlei
ding vecht op die manier te
gen de bierkaai en de pa-tates-
frites-kaai en iedere militair
kankert meer, naarmate de
kantine-consumptie goedkoper
is. Zoals overal, waar weinig
verplicht is en veel mag, is
ongeïnteresseerdheid het ge
volg. En zo gaat straks die
tolerantie als een boemerang
wenken. Daarom zonder groet-
plicbit: een eresaluut aan gene
raals, als Kranenburg, die de
vinger op de zere plek durven
te leggen.
BREDA TH. A. J. A. P.
PEETEERS
(ADVERTENTIE)
Hoe spaart u nu? Wellicht heeft u
een paar duizend gulden ergens op
een spaarrekening of boekje staan,
waarvoor u 4 a 4V2% rente krijgt.
Denkt u daar langer dan 3 maanden.
1,2 of 3 jaar niet aan te komen?
Waarom zou u dat spaargeld dan
niet op een rekening met een hoger
rentepercentage zetten: de RPS
Beleggingsrekening met opzegtermijn!
Hoe langer de opzegtermijn hoe
hoger de rente. Kiest u maar:
5% rente bij een opzegtermijn van
3 maanden.
6% rente bij een opzegtermijn van
1 jaar.
7% rente bij een opzegtermijn van
2 jaar.
En zelfs 8% rente bij een opzeg
termijn van 3 jaar!
Toch is uw spaargeld niet geblok
keerd .Al heeft u uw spaargeld niet
van tevoren opgezegd u kunt er toch
altijd over beschikken. In zo'n geval
worden wel kosten in rekening ge
bracht afhankelijk van het rentetype
en het op te nemen bedrag.
Nog meer RPS voordelen. Via een
bank- of girorekening kunt u uw geld
overmaken op zo'n renterijke beleg
gingsrekening. Gemakkelijk en snel.
Voor stortingen in contanten is er
altijd wel een postkantoor in de buurt.
Stuur mij de folder waarin alles
I staat over de RPS Beleggingsrekeningen
met opzeggingstermijn.
Naam:
Adres:.
Plaats:
U kunt deze bon in een envelop
zonder postzegel sturen naar de Rijks
postspaarbank in Amsterdam.
U kunt de folder ook telefonisch
aanvragen. Bel - gratis - 0017. Of haal
hem even in het postkantoor.
SÏPS
