Internationale
spanning rond
M.-0osten geluwd
ZONNIG HERFSTWEER
Den Uyl: Nog geen rantsoenering
SADAT IN GEBED
MA
Vandaag
„Wester
schelde
verliest
aan
diepte"
WERKGEVERS
HOOGSTENS
2 PCT MEER
s
BONTMANTELS
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Garnizoens
commando
Breda wordt
opgeheven
Volgende week al
anderhalf miljoen?
fMnissarissen
en
Brabant benoemd
KwSuervtC0UPe e"
Autoloos
Prijsverhoging
Oliehandel
Witte benzine
ft I
1 1
300 ONTSLAGEN
OVER HELE LAND
„Loonkosten '74 maximaal 10 pet"
ÈTGARANTIEBE^JII
"PELTERiE"
Waarschuwing:
Uitschuring
Vergeten
Bromfietser
te Vlissingen
verongelukt
Ton Sijbrands
wint zeven
tiende partij
STEM
Zaterdag 27 oktober 1973
113e jaargang no. 17470
EDITIE VOOR
ZEELAND
DIRECTEUR DR. W. A. J. M. HARKX
HOOFDREDACTEUR L. LEIJENDEKKER
KANTOREN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN
WASHINGTON/MOSKOU
De V.S. zijn gistermiddag be
gonnen met het opheffen van
de staat van alarm die dondei-
dag in verband met de toestand
in bet Midden-Oosten was m-
eesteld. Inmiddels was VN-
secretaris-generaal Waldheim
druk bezig met het op de been
brengen van een vredesmacht
voor toezicht op het bestand.
Ook uit Moskou kwamen teke
nen dat de internationale span
ning rond het M.-Oosten aan
zienlijk afgenomen is.
De Russische partijleider Leo
nid Breznjev heeft zich vrijdag
uitgesproken voor nauwere be
trekkingen met de Verenigde
Staten en een verdere beper
king van de strategische bewa
pening.
In een rede van twee en een
half uur voor de meer dan drie
duizend afgevaardigden op het
„Wereldcongres van vredes-
krachten" in Moskou zei hij,
dat de bewapeningswedloop en
de ontspanning op het ogenblik
parallel lopen, een toestand die
niet lang kan voortduren. Daar
om moest de bewapeningswed
loop worden gestaakt. De Sov
jet-Unie is bereid in 1975 prak
tische stappen te doen op het
gebied van inkrimping van de
strijdkrachten en de bewape
ning.
Breznjev deelde mee dat zijn
land op verzoek van Egypte
vertegenwoordigers naar dat
land heeft gestuurd om toe te
zien op de naleving van het be
stand. Hij zei niet hoeveel en
evenmin of het burgers of mi
litairen zijn. Hij sprak de hoop
uit, dat Amerika ook waarne
mers zou zenden. President
Nixon heeft daartoe inmiddels
besloten.
De Amerikaanse regering
heeft vrijdag duidelijk ont
stemd gereageerd op het West-
duitse protest tegen de levering
van Amerikaans oorlogsmate
riaal vanuit Westduits gebied
aan Israël.
Woordvoerder Robert Mc-
Closkey van het ministerie van
buitenlandse zaken noemde de
Houding van Bonn „en een
reeks andere NAVO-bondgeno-
ten" een poging ,.zieh openlijk
van ons te distantiëren". Dit
doet de vraag rijzen wat de
Europeanen verstaan onder de
ondeelbaarheid van een ge
meenschappelijke veiligheids-
Politiek.
,,Onze herbevoorrading in het
Midden-Oosten is van precies
evenveel belang voor West-
Duitsland en andere NAVO-
bondgenoten als voor ons". „Wij
waren en zijn geweest in een
zeer kritieke periode, een pe
riode welke in vele opzichten
ons allen aanging, ons zelf en
onze bondgenoten in West-
buropa", aldus McCloskey.
De Verenigde Staten hadden
i] de situatie van de afgelopen
uur op wat „meer eenheid
on steun" gerekend. De bond-
Woten in Europa hadden er
aan gedaan wat meer
S'f, te schenken aan het
jat dat de Verenigde Staten cn
eeiii°V) e »v°or een mo-
Khjke confrontatie" stonden.
(Van onze weerkundig
medewerker)
DE BILT In tegenstelling
met het vorige weekeinde, dat
bijzonder nat verliep, is het
nu een hogedrukgebied dat in
west- en midden-Europa be
stendig en ook zonnig herfst
weer geeft.
Zondag kan er later iets
meer bewolking komen en in
de morgenuren is er een mist-
kans. Daarbij daalt de tem
peratuur tot dicht bij het
vriespunt, maar overdag is
het zachter dan normaal met
een maximum in de buurt van
13 graden.
Depressies van formaat zijn
op een grote afstand bij IJs
land en Noord-Skandinavië
te vinden. De koude lucht met
sneeuw en vorst is nu ook
weer uit Zweden en Finland
verdreven, zodat alleen in
Rusland nog wat winterweer
wordt aangetroffen.
In het Middellandse Zee
gebied liggen de temperaturen
nog iets boven de 20 graden
en komen er in Italië en in de
Balkan verspreide buien voor.
minff HAAG (ANP> De
®S"aad beeft gisteren be-
benomr" genomen over de
»&'ng V„an nieuwe com-
«SrS der- bouiugm in
bant J en ln Noord-Bra-
"icestff Vanrt1C "ieuwe burge-
p, an Eindhoven.
Heuser °en üyl deelde 'Ü-
verea(im.maV°ndpaUze van de
niet in sbLt"66' dat hii nog
beken? Tas de namen
n°g overWm? Er dient
"iet de l paats te vinden
de VeL °mngin' 0ok m°eten
w°rdenafe? nt?g gekeurd
u™, alc>us drs. Den Uyl,
van de
betaalbare prijzen
En toch
E'Ken ateliers
-. BREDA
Lmnekenweg 35
Tel. 36834
WolenswT^
- tr' 43 - Tel. 37503
OLIETEKORT NU
AL VOELBAAR
(Van onze correspondenten)
RIAD/ LONDEN/DEN HAAG/ROTTERDAM Het be
richt dat nu ook Saoedi-Arabië de olielevering naar Neder
land zou stopzetten welk bericht overigens tot gister
avond niet officieel is bevestigd heeft de ongerustheid
over de olie- en benzinevoorziening in ons land merkbaar
vergroot. Als het bericht waar zal blijken te zijn, betekent
het dat de Arabische olieboycot van Nederland vrijwel
compleet is. Voor de meeste oliemaatschappijen zal dit een
zeer gevoelige klap betekenen en voor Chevron en Esso
wordt de situatie zelfs precair. Intussen begint de oliehan
del reeds ernstige problemen te ondervinden bij zijn be
voorrading.
Een rantsoenering van olie en benzine zit er echter binnen
kort nog niet in, zo heeft minister-president Den Uyl gis
teravond meegedeeld.
Tot nu toe is niet gebleken
dat een Arabisch land in feite
een tanker verboden heeft olie
naar Nederland te transporte
ren, aldus premier Den Uyl.
Maar de berichten uit het Mid
den-Oosten noemde hij niet on
verdeeld gunstig.
„Er is een ernstige situatie
ontstaan omdat tweederde van
onze olie afkomstig is uit het
Midden-Oosten. Op diploma
tiek vlak vindt er belangrijk
overleg plaats", aldus de mi
nister-president. „De vraag
blijft waarom Nederland uitge
kozen is. We wachten de uit
komsten van het overleg af.
We trachten de Arabische sta
ten ervan te overtuigen dat de
uitzondering van Nederland
niet gemotiveerd is".
Over een mogelijke solidari
teit van de Europese gemeen
schap zei premier Den Uyl: „Ik
kan me niet anders voorstellen
dan dat zo'n boycot van Ne
derland door de Arabische
landen, zijn effect zal hebben
op de gehele Europese ge
meenschap."
Over de uitvoerbeperkende
maatregelen zei de premier dat
die voor de EEG zuiver van re
gistrerende aard zijn. Duits'and
zal dan ook niet minder krij
gen. „De tijd is nog niet aan
gebroken voor nationale en in
ternationale distributie".
„Als we tot distributie moe
ten komen waarvoor alles al
tot in de details is geregeld
dan zal de autoloze zondaE een
van de maatregelen zijn, maar
het is niet de enige en eerste
mogelijkheid. Ik ben niet van
plan binnenkort op de televisie
te verschijnen met een oproep
tot het Nederlandse volk om
zuinig aan te doen", aldus de
premier.
De boycot heeft geen wijzi
ging gebracht in het Neder
landse standpunt ten aanzien
van het Midden-Oosten. Neder
land houdt zich volledig aan de
resoluties van de Veiligheids
raad, aldus de premier
De olie-industrie heeft intus
sen het ministerie van econo
mische zaken toestemming ge
vraagd voor een verhoging van
de benzineprijs en van de prijs
van een aantal andere ollepro-
dukten. De omvang van de ge
vraagde prijsverhoging kon
noch door het ministerie noch
door de olie-industrie worden
meegedeeld.
Volgens Economische Zaken
houdt de aangevraagde prijs
verhoging verband met de re
cente forse verhoging van de
oliepriizen door de OPEC-lan-
den. Er wordt gesproken van
een literprijsverhoging van 2 a
3 cent.
Bij de Nederlandse Organi
satie van Oliehandelaren (No
vo) viel te vernemen dat de
wat men reguliere handel zou
kunnen noemen (de handelaars
die contractuele verbindingen
hebben met de oliemaatschap
pijen), door de olie-industrie
al in zekere zin op rantsoen
was gesteld. Maar nu wordt het
secretariaat van Novo over
stroomd met klachten, die niet
onder contractuele bindingen
met de oliemaatschappijen ope
reren.
Deze vrije handelaren is door
hun leveranciers te verstaan
gegeven, dat zij in het geheel
geen bevoorrading meer te
verwachten hebben. De klach
ten betreffen hoofdzakelijk de
Occidental Petroleum Maat
schappij, die volgens de Novo
zonder meer alle vrije hande
laren, ook al hadden zij veie
jaren achtereen van deze maat
schappij afgenomen, in de kou
laat staan. Maar ook over an
dere maatschappijen wordt ge
klaagd.
Deze houding van de olie-in
dustrie treft hoofdzakelijk de
bevoorrading van de vrije han
del met huisbrandolie en petro
leum. Over de bevoorrading
met stookolie zei de Novo, dat
het hiermee nog wel gaat.
De Novo verwacht echter
ook, dat de witte benzi
nestations het moeilijk zullen
krijgen.
Een van de vrije handelaren,
die aangezegd hebben gekre
gen, dat zij niet meer op be
voorrading met huisbrandolie
e.d. behoeven te rekenen, is le
verancier van huisbrandolie
aan enige broodfabrieken, die
hierdoor stil zullen komen te
liggen, tenzij er andere leve
ranciers te vinden zijn. En dat
zal heel moeilijk zo niet onmo
gelijk zijn.
Volgens de Novo is het niet
uitgesloten, dat de oliemaat
schappijen, die een dergelijke
houding aannemen, dit doen
omdat zij in het buitenland ho
gere prijzen voor hun huis
brandolie, petroleum en andere
produkten kunnen bedingen.
Het ministerie van Economi
sche Zaken heeft gezegd hier
weinig aan te kunnen doen
Het bericht dat Saoedi-Ara
bië nu ook, na Algerije, Koe
weit, de Verenigde Arabische
Emiraten (Aboe Dhabi), Qa
tar, Muskate en Oman de olie-
levering aan Nederland zou
stopzetten, vernam het West-
duifse persbureau DPA giste
ren in de Saoedische residentie
Riad.
In Den Haag kon men giste
ren nog geen bevestiging ge
ven op dit bericht. Nederland
importeerde in 1972 30,42 mil
joen ton ruwe olie uit Saoedi-
Arabië met een waarde van
bijna twee miljard gulden
Zou Saoedi-Arabië de olie
kraan voor Nederland dicht
draaien. dan komt er op basis
van de invoerciifers van 1972
in totaal bijna 41 miljoen ton
te vervallen van de voor wpr-
king in Nederland bestemde
olie-invoer. Deze olie-invoer
beliep in 1972 68 miljoen ton.
WÊm. j
ZONNIG
Zonnig weer. Zwakke tot
matige wind. Maximum
temperaturen rond 13
graden.
STAD EN STREEK
Sasse vrouwen verbou
wen badhuis tot peuter
speelplaats. Pagina 3
Terneuzen verhoogt be
lastingen, Oostburg niet.
Pagina 5
FINANCIEN EN
ECONOMIE
Ruimte voor werkelijke
inkomensverbetering in
1974. Pagina 27
BINNEN- EN
BUITENLAND
Vredesmacht van 7000
man naar het Midden
oosten. Pagina 13
Vandaag begint Kinder
boekenweek. Pagina 15
SPORT
Joegoslaaf waterpolo-
coach. Pagina 21
CAIRO De Egyptische
president Anwar Sadat bidt
tot Allah. We zien hem hier in
de El Hussein - moskee in de
Egyptische hoofdstad tijdens
het zeggen van de Bairam-
gebeden.
(Van onze redactie
binnenland)
BREDA Met ingang van
1 januari 1974 zal het garni
zoenscommando Breda ver
dwijnen. Hiermee gaat ook
een inkrimping in de persone
le sector gepaard.
Een en ander is het gevolg
van een reorganisatie van een
deel van de nationale sector.
In totaal zullen tien garni
zoenscommando's worden op
geheven. waarvoor in de
plaats vijf zogenaamde provin
ciaal militaire commando's
zullen komen. Over heel Ne
derland zullen ongeveer 300
voor het merendeel hoge offi
cieren en burgerambtenaren
het leger vaarwel moeten zes
gen.
Het is nog niet bekend wie
er precies de dienst zullen
verlaten, wel staat vast. dat er
een vrij groot aantal opperof-
ficieren officieren en onder
officieren bij betrokken is.
De reorganisatie die een
vereenvoudiging betekent van
een hoeveelheid administratie
ve werkzaamheden op ver
schillende commando's, zal in
fasen geschieden.
(Van onze correspondent)
VLISSINGEN „Het is on
begrijpelijk, dat de Nederland
se en Belgische havenautoritei
ten, die afhankelijk zijn van
het bevaarbaar blijven van de
Westerschelde, nog niets heb
ben ondernomen tegen de voor
genomen afsluiting van de Oos-
terschelde in 1978". Dit zegt de
heer J. M. Bannink in het vak
blad „De Nederlandse Loods"
van deze maand, dat zojuist is
verschenen.
Nu de afsluitings werken aan
de Oosterschelde vorderen,
moet er steeds meer gebaggerd
worden om. de Westerschelde
op diepte te houden. De bag-
gerwerkzaamheden worden
volgens een overeenkomst tus
sen België en Nederland geheel
door België betaald. In 1960
baggerde men 6,7 miljoen ku
bieke meter baggerspecie uit
de Westerschelde. De kosten
bedroegen toen 170 miljoen
Belgische franks. In 1972 moest
er 17 miljoen kubieke meter
gebaggerd worden en dat kost
te België 470 miljoen franks.
Om dezelfde vaardiepte te kun
nen behouden, moet er steeds
verder naar zee worden gebag
gerd.
Door de afsluiting van de
Oosterschelde zal de vaargeul
voor Westkapelle zich in zuide
lijke richting gaan verleggen,
zo hebben berekeningen van
deskundigen aangetoond. De
scheepvaart die via het Oostgat
zee kiest, vaart nu door een
diepe plek in de Steenbank, die
ontstaan is door de uitschuren-
de werking van de stroom die
de Oosterschelde in en uit gaat.
Door het wegvaUen van deze
stroom zal bij de afsluiting van
de Oosterschelde de uitschu
ring ophouden en zal de diepe
plaats verzanden. De scheep
vaart van en naar de Nieuwe
Waterweg naar Antwerpen
en Gent bijvoorbeeld zou
daardoor nadelig beïnvloed
kunnen worden.
De intensieve baggerwerken
in de toegangsgeulen en in de
Westerschelde zelf, hebben niet
tot gevolg gehad, dat Antwer
pen, Terneuzen, Gent en Vlis-
singen-Oost voor schepen met
steeds grotere diepgang bereik
baar zijn geworden. De vrees
bestaat, dat in de toekomst, na
het afsluiten van de Ooster
schelde, de bereikbaarheid van
deze havens wordt aangetast.
„De plannen die de haven
van Antwerpen dan ook koes
tert met haar bochtafsnijding
bij Bath en haar Baalhoekka-
naal met sluis en de plannen
die de haven van Gent heeft
met haar nieuwe zeesluis bij
Terneuzen voor schepen van
125.000 ton, kunnen gevoeglijk
worden vergeten, wanneer de
toegangswegen tot de Wester
schelde minder goed bevaar
baar zullen worden", aldus „De
Nederlandse Loods".
(Van onze correspondent)
VLISSINGEN Bij het
plotseling oversteken van de
kruising Edisonweg-President
Hendrikweg is de 67-jarige
bromfietser H. Verkroost uit
Vlissingen dodelijk veronge
lukt.
Een Volkswagenbusje dat
aan kwam rijden en de heer
Verkroost niet meer kon ont
wijken werd hem fataal. Het
slachtoffer dat in allerijl naar
het ziekenhuis werd vervoerd,
overleed daar aan zijn ver
wondingen.
De politie te Vlissingen,
verzoek) eenieder, die inlich
tingen kan verschaffen over
het gebeurde, zich met haar in
verbinding te stellen, (tel.
01184-5050).
DEN HAAG. Ook puzzel 7 van de nationale puzzel-
aktie t.b.v. de Aktie Natuur was een enorm succes. Niet
minder dan 187.416,24 brachten de puzzelaars en puzze-
laarsters bijeen, waardoor de stand na zeven weken is
geworden: 1-379.647,13. Volgende week kan het ander
halve miljoen overschreden worden.
Deze week als derde weekhoofdprijs een volledige Oost
hoek encyclopedie in luxe editie ter waarde van 1100,
Als eerste prijs weer een Peugeot 104 en als tweede prijs
een Philips kleurentelevisie.
De prijswinnaars en de slagzin van puzzel 7 worden
aanstaande dinsdag in deze krant gepubliceerd.
De nieuwe, achtste, puzzel op pagina 5.
ONDER de titel „Pocz-
ta Polska" (Poolse
Post) publiceren wij in
de komende weken vijf
reportages van onze re
dacteur Gerard van
Herpen, die samen met
Poolse oud-strijders een
achtdaags bezoek aan
Polen heeft gebracht. I
Vluchtige reisnotities
die niet de pretentie
hebben een totaalbeeld
te schetsen van het le
ven en denken in Polen.
Het eerste artikel over
de verhouding van de
in het buitenland wo
nende oud-strijders en
het huidige Polen vindt
u vandaag op onze pa
gina Peilingen.
DEN HAAG (ANP) —De
werkgeversverbonden willen
via een centraal akkoord voor
1974 streven naar een beper
king van de stijging van de
loonkosten in dat jaar tot
maximaal tien procent. Het
dinsdag in de commissie-Ba-
vinck door de vakcentrales ge
dane voorstel een initiële
loonsverhoging van 2,5 rocent
overeen te komen leidt tot
overschrijding van dat maxi
mum van tien procent loon
kostenstijging.
De werkgevers kwamen
tot de conclusie dat aan
de hand van de tot nü door
het Centrale Planbureau aan
de oommissie verstrekte gege
vens en variantenmodellen, de
initiële loonsverhoging in 1974
slechts kan gaan tot twee pro
cent.
Dit heeft de voorzitter der
naar hem genoemde commis
sie, drs. J. G. Bavinck, vrij
dagmiddag na afloop der com
missievergadering meegedeeld.
De discussies worden dinsdag
voortgezet.
Dg voorstellen van de vak
centrales voor de prijscompen-
ADVERTENTIES)
satie hebben vrijdag in de
commissie veel aandacht ge
had. De vertegenwoordigers
van de werkgeversbonden
hebben opgemerkt dat de prijs
compensatie geen middel is
voor een herverdeling van in
komens. De werkgevers heb
ben meegedeeld vast te hou
den aan het oorspronkelijke
doel van de compensatie voor
gestegen prijzen: het in stand
houden van het besteedbare
inkomen.
DEN HAAG De zeven
tiende partij in de tweekamp
dammen om de wereldtitel
tussen Sijbrands en Andreiko
is door Sijbrands gewonnen.
Sijbrands heeft uit de nog res
terende drie partijen slechts
één nunt nodig.
Alleen Krommenie maakt Novilon.
Alleen Novilon vloerbedekking
heeft het Gouden Keurmerk van de
Nederlandse Vereniging J
van Huisvrouwen. Alleen op 1
Krommenie Novilon staat Novilon.
500
en 200 BONTHOEDEN vindt u in onze speciaalzaak.
Eigen ateliers - Vismarktstraat 19 Breda
PELTERIJEN VERMEULEN
