DUITSE NOBELPRIJS-WINNAAR
KONRAD LORENZ IN OPSPRAAK
Roy Jenkins breekt
lans voor mijnbouw
oekt
ts
MIEMAN
/ENDE
PIET POMPOEN Ganzeborden
IS VERVELEND
Decom wil
in wet op
minimumloon
die vrouw
)ontweet?
lEIDRECORD
DRORG
®euwe procedure
v°or verkiezing
[vice-president
I Ame 'e fFactie in d«
Helmen niet meer veilig; motor
rijders rijkspolitie langzaamaan
Gratis kopstuk bij
Cassis
139 voor 132
I
Het zeep
bellenmeisje
Mijn liefste
versjes
Vrouwtje
Hupsokee
De zilveren
weg
Lannoos
kinderatlas
Lente, zomer,
herfst, winter
v
I VefeniT?'Presidenten i11 de
I ,e«nigde staten
AFSCHUW
E-10 speciaal
12
Wo*wd*J 24 oktober 1973
mds met wit opende
28 en na enig ruilen
irt met zijn zesde zet
lijken dat hij wel wat
üa 31-26 als antwoord
hierop zou het een
partij kunnen worden,
lijbrands' twaalfde zet
de posities overzichte-
Het werd toen een
an de klassieke spelka-
tiek waarin de wereld-
Hl op de 21e zet de
aanbood, welk aanbod
loor Andreiko werd af.
De uitdager wilde
ir dammen. Negen zet-
:r in een dertien om
positie werd na pre-
.e uur spelen op voor-
Andreiko toch remise
i. Een half uur tijd
de deelnemers om kof-
irinken alvorens de si-
van Koeperman ging
/erloop van de vijftien-
rtij: Wit: Sijbrands,
Andreiko. 1. 32-28 19-
28x19 14x23 3. 33-28
1 37x28 10-14 5 39-33
3. 44-39 1621 (zwart
verwikkelingen) 7. 31-
8. 41-37 9-14 9. 37-31
0. 38-32 18-22 11.31-27
12. 26x37 (wit gaat niet
een flankspelgenre) 12-
43-38 7-12 14. 36-31 21-
31-27 17-22 16. 28x17
(het spel heeft nu een
c karakter gekregen)
41 6-11 18. 33-28 19-23
19 14x23 20. 38-33 4-9
30 (hier deed wit een
voorstel, dat werd afge-
10-14 (op 20-25 kan
>d met 30-24 vervolgen)
23 14-19 23. 30-25 20-24
33 11-17 25. 25-20 24-30
<25 15x24 27. 49-43 17-
28x17 21x12 29. 43-38
30. 33-28 8-12 (remise
■stel van zwart).
onze.sportmedewerkerï
!L Johan Schelleman,
n de motorcrossclub De
xel was zondag tijdens
:rosswedstrijden in het
:he Loten-Hulle de bes-
laar in de categorie ju-
250 cc. Daartegenover
wel dat clubgenoot Cees
inek een volledige pech-
nde.
ie eerste manche nam
inck bij de start onmid-
de leiding, maar moest
rg wedstrijd stoppen
ijn ketting eraf liep. Die
er nog wel terug op,
een eerste of ereplaats
toen voor hem niet
in. Ook in de tweede
e nam hij bij de start
iing, maar ook nu sloeg
odlot toe, toen zijn voet-
afbrak. Schelleman werd
eerste manche achtste,
szelfde plaats eiste hi]
jor zich op in de tweede
.e. C. Walhout sen. werd
in de eerste manche en
tweede manche.
Istand nieuwelingen: 1
andaard (België), 7. J.
eman (N.), 9 C. Walhout
1, C. Hamelinck (N.).
saCOSTAD (AP) De
e wielrenner Niels Fred-
heeft dinsdag in Mexi-
het wereldrecord over
kilometer met staand»
met 0,12 seconde ge-
op 1.04,49. Het oud»
stond op naam van d»
in Giani Sartori.
van de Ven.
gen de mooiste
n tot stand komen
aontwereld beter
de vrouw met een
ie bontervaring,
cht èn door vroegtijdig
n te kopen, ook
ïorme stijging van
vist voor te blijven,
iteit goed in
louden
boeken lezen in en na
de kinderboekenweek
Omdat het kinderboekenweek is, worden er in veel plaatsen voorleeswed strijden, knutselmiddagen, toneelvoorstellingen en nog veel andere dingen
georganiseerd. Via school of via de bibliotheek hebben alle jongens en meisjes te horen gekregen, wat er deze week allemaal te doen is. Bovendien
liggen in alle boekenwinkels en bibliotheken stapels nieuwe boeken te wachten om gelezen te worden. Er zijn er zoveel, dat het moeilijk wordt
om een boek te kiezen. Om het jullie iets eenvoudiger te maken hebben we enkele boeken door jongens en meisjes van jullie leeftijd laten lezen.
Hieronder vertellen ze wat ze van de boeken vonden.
Het zeepbellenmeisj
--.c meisje, dat n
Frans
is een
Parijs
woont en ze heet eigenlijk
Marianne. De meeste personen
beleven in ieder verhaal ande
re avonturen. Marianne had
een zeepbellenpijp en als je
loog dan kwam er een zeepbel
aohter je aan. Het is een echt
meisje, gewoon als alle kin-
II
deren. maar beleeft hele
vreemde dingen. Guido Staes
kan leuike verhalen maken en
Ghis maakt vreselijk leuke
tekeningen. Het eerste deel tot
aain de man, die niet rijk wou
wonden'is het meeste over het
zeepbellenimeiisje en dan ko
men er hele andere verhalen.
Ik vind het een leuk boek, erg
leuik.
NATAS JA 9 JAAR.
Het Zeepbellenmeisje, Guido
Staes - Uitg. Lannoo f 9.90.
„Mijn liefste versje" is een
boek geschreven door Rie Cra
mer. Het zijn zeer oude vers
jes. Van toen mijn oma nog
klein was. De versjes zijin erg
gezellig. Er worden ook ouder
wetse woorden gebruik. Ook
de tekeningen zijn erg ouder
wets. In de aard van die
.schooiplanlkjes van Jet, kat,
hond enz. Er zijn 54 bladzij
den. Ik vind, dat Luilekker
land erg leuk is. Het eerste
versje heet Koningskind] e-
„Mamies Poppen" begrijp ik
niet zo. Het zijn leuke versjes,
die ook leuk getekend zijn.
Aan de hand van de tekenin
gen kun je je voorstellen hoe
bijvoorbeeld Jantje er uitziet.
JESSICA, 10 JAAR.
„Mijn liefste versjes" - Rie
Cramer, Uitgeverij Vam Goor,
Den Haag.
9 Jan Aarts, Prinsenbeek, 5 jaar
Vrouwtje Hupsakee is een
aardig vrouwtje dat in het bos
woont. Na een heleboel bele
venissen komt Liraus de muis,
bij haar terecht. Hij blijft bij
haar wonen en wordt lid van
de Kadievo, een fijne club.
Wanneer Vrouwtje Hupsakee
ontvoerd wordt is heel het bos
in rep eri roer. Eindelijk
wordt ze teruggevonden,
dank zij Linus. Een paar dagen
later gaan alle kabouters, die
ren en vogels naar de verjaar
dag van Memo Salem, de ko
ning onder de tovenaars. Ze
worden per helikopter opge
haald. Dat is een feest. Later
wordt hun eigen 1 tovenaar
ziek. Dank zij Snoezepoes en
het geitje wordt de tovenaar
weer beter. Linus verlangt erg
naar zijn ouderlijke huis en
wordt per bezem terugge
bracht. Het ia een hartstikke
leuk boek, waarin een gek
verhaal leuk wordt verteld.
Afijn, lees het zelf maar. Er
staan alleen weinig tekeningen
dn-.
JESSICA 10 JAAR.
Vrouwtje Hupsakee, Beata
Brunet, Uitgeverij West-Fries
land. Hoorn.
Dit boek gaat over een ko
ning, die zijn belevenissen
vertelt. Het mannetje Maan
heeft 23 luie domme zonen.
Die zonen zien er heel gek uit
en omdat dat gewoon is op de
maan lachen ze de koning uit.
Het zijn net bokken met hun
onderlijf en hun hoofd is net
een maan en ze hebben geen
handen, maar klauwtjes. Ze
hielden niet van de koning en
toen schoten ze hem met een
katapult naar de aarde en toen
kwam hij in zee terecht en de
dolfijnen hebben hem gered
en toen trouwde hij een prin
ses en nu is hij al weer een
oude koning, fk ben negen
jaar en ik vind dit een goed
boek voor mij. Het eerste deel
is een stuk over de zilveren
weg en het andere over ver
schillende verhalen. Leo Fabri
heeft tekeningen gemaakt,
waar ik om moet lachen om
dat ze heel mal zijn en ze zijn
heel grappig.
Net zoals trouwens het hele
boek.
Erg leuk.
NATASJA, 9 JAAR.
De zilveren weg
Lannoo f 9-90.
Uitg.
Er is al weer een nieuw
boek van Uitgeverij Lannoo
Dit boek (een zeer leerzaam
boek) bevat erg veel land
kaarten en er staan mooie ver
halen in van een jongen, aen
meisje en de buurman die
vroeger zeeman was. In dit
boek maig Peter (zo heet de
jongen) met zijn vader naar
Afrika om twee olifanten
voor de dierentuin te gaan ba
len. Eerst komt Peter een ja
ger tegen diie al eens meer
dieren heeft moeten vangen.
Hij heeft al eens luipaarden
voor Antis moeten vangen.
Verder moet de vader van Pe
ter naar Amerika om deel te
nemen aan drie1 expedities. In
een van zijn brieven schrijft
vader dat de Spanjaarden de
aardappels naar Europa heb
ben gedacht. Ik vind dit
boek erg leuk. Het leukste
vind ik de plaaten met afbeel
dingen van bomen planten,
spoorwegen en mensen. Als je
diiit boek zelf gelezen hebt zul
je het ook erg leuk vinden.
Dit boek is te koop in de
boekhandel.
SJEF, 9 JAAR.
Ik vind het eerste vers op
een rijmtrje lijken - en eigen
lijk de andere ook Het boekje
is egt heel leuk getekent. En
het zijn tekeningen en versjies
van de lente, zomer, herfst
winter. Vrager hat mijn moe
der vier boekjes; dat waren
diezelevde dan er nu in één
boek staan. De meeste versjes
vind ik leuk, maar somige
snap ik nog niet.
ANDREA 7 JAAR.
Lente, zomer, herfst, winter
- Rie Cramer, Uitgeverij Van
Goor, Den Haag.
Leo v. d. Pluym uit Hank heeft de rebu s gemaakt, die hier boven staat- De oplossing
staat ergens anders op deze pagina.
II
Op een dag zei Piet Pompoen
„Ik heb vandaag zin om vervelend te doen".
Eerst ging hij alle agenten plagen
Daarna belletje trekken en snoepjes vragen.
Bij iedereen die hij zag
Deed hij iets wat niet mag
's Avonds toen hij al die vervelende dingen had gedaan.
Was hij weer naar huis gegaan.
Maar net toen hij even lekker zat
Liepen de mensen bij hem de deur al plat
Ze riepen „Daar heb je die kwajongen
De moeder van Piet zei„Tjonge, tjonge
Wat doet u hier allemaal in mijn huis
Vooruit eruit julliedoe dat maar thuis
De mensen dropen allemaal af.
Maar zeiden stiekum bij zichzelf „Wat is Plets moeder toch laf
Annette van Onzenoort, Geertruidcnberg, 11 jaar.
Voor kinderen en ook oude
ren, die van ganzebordispelen
houden is er weer een nieuwe
versie van dit oude spel ge
maakt. De Bondsspaarbanken
geven het bij gelegenheid van
Wereldspaardag uit. In het
spel zijn de tien gedragsregels
voor het verblijf in recreatie
gebieden en in de natuur in
het algemeen verwerkt.
Omdat we deze week J
heel veel ruimte nodig g
hadden voor de kinder-
boeken hebben we de J
laatste aflevering van g
ons vervolgverhaal een i
week moeten uitstellen.
Verder hebben we na- g
tuurlijk nog een heleboel B
dingen, die jullie instuur- J
den, moeten laten liggen, g
Sommige werkstukken
hiervan kunnen we J
waarschijnlijk nog wel g
plaatsen.
aaHHBHkHKBaiiai
eindredactie
rieja van aart.
g 'jaiu n
mnp3u ap gij.aiujaA jjj
snqaj Sutssojdo g
Dorothé Moonen, Rijen, 5 naar
(Van onze correspondent)
BONN Het toch al zwaar geteisterde comité voor de
verlening van de Nobelprijzen zal nu ook het verwijt
moeten verduren, dat het niet voldoende in de verledens
van de prijswinnaars kijkt. Hoe belangrijk dit is wanneer
I 'iet zijn keuze laat vallen op Duitsers, die onder Hitier al
tot de jaren van verstand gekomen waren, toont het voor
beeld van prof. Konrad Lorenz, die te zamen met de Ne
derlander Tinbergen wegens zijn onderzoekingen op het
1 van het sociale gedrag de prijs voor medicijnen
won.
l!u j°ude .documenten blijkt,
I kïi S? 69-jarige directeur van
I w x Plaick-instituut voor
Ion? geciira,g in de nazifijd
lt£ gen koesterde, die wel
|v'7 overweging zullen moe-
lwL\eiden of hi-i nie* te on-
I van -\tS c het eerhctoon
I i. en Noi ,s te dragen.
I rkni V00t' algemene psy-
I diotogie m het later door de
I USH'NGTOX (RXR)
to°r R°bert Griffin' "e
reijuUrL.rVanSt "Ci 'eider van de
senf' heeft
I Rin grondwetswijzi-
I nieuw VOnrges'e|d voor een
Lr—-re hij d(. keuze
Lv'orcithaf,J?orstel van Griffin
Prakttlt 5" met d'e huidi-
l^at dat een Vme-pre-
Vorit oanlL Partijconventies
maal f„Wezen- °e geko-
I Zlin<te presS i*"®1 m functie
lïan een*255* 2<\u xÜn keus
bepalen vlaW pr€SIdent moeten
I 'tie. Voorts ,V°jr zi:>n instal-
|fen v«n hef 5 en beide hui-
I uze van J6 C0IIgres de
r°etenbekrachtig™e-president
Sowjet - Uniet ingelijfde
Königsiberg bleek Loreniz een
aanhanger te zijn van Hitiers
rassenpolitiek, diie talrijke
mensen het leven getoost heeft.
Terwijl de nazi's „alleen
maar" lichamelijk en geeste
lijk gehandicapten als „levens
onwaardig" de dood injoegen,
hield prof. Lorenz er een plei
dooi voor om ook zedelijk
minderwaardigheden „radicaal
uit de weg te ruimen", dus te
vermoorden,
zwemmende
hun gedrag wil
vooral
le wijze belast
kei, dat hij in
1940 in het „Tijdschrift, voor
toegepaste psychologie en let
terkunde" publiceerde. In dit
artikel schreef Lorenz, dat het
optreden v£\n mensen met een
abnormaal so
is dan
vreemde
De professor keurde ook dit
weliswaar niet goed, maar de
ze vreemdelingen waren ten
minste makkelijker te herken
nen en men hoefde ook niet
meer banig voor hen te zijn
wanneer men hen het vermo
gen om zich voort te planten
had ontnomen.
Het hoge woord over de a-
sooiialen komt er in afschuw
wekkend geleerden-Duits uit
„Zou het daarentegen blijken,
dat er onder de voorwaarden
van de domesticatie (bedoeld:
beschavingsproces) geen
opeenhoping van mutaties (be
doeld: a-sociale veranderingen
bij mensen) plaatsvindt, maar
urinaal sociaal gedrag voor
en ras schadelijker
dat slechts het wegvallen van
de natuurlijke teeltkeuze de
vengrot
wezige
socialen) en de 'onevemwich
tigheid van de stammen ver
oorzaakt, dan zou de rassenhy-
giëne desondanks op een nog
scherpere, radicale uitroeiing
bedacht moeten zijn dan zij
tegenwoordig al is".
Voor uitroeiing gebruikt de
professsor het woord „Aus-
merzen", dat men ook met ver
moorden vertalen kan. Volgens
Nobelprijswinnaar Lorenz
moet dit probleem met dezelf
de primitieve" maatregelen
bestreden worden als kanker:
tijdig herkennen ©n het kwaad
wegsnijden. Gelukkig, zo
merkte die professor op, is het
uitroeien van deze minder
waardigen voor de „Volksasrtz"
makkelijker en voor het „su-,
pra-individuele organisme"
minder gevoiarlijk dan de ope
ratie van de chirurg voor het
organisme van de kantoerpa'
Letterlijk schreef Lorenz ge
heel iin de trant van de toen
malige sitijl: „Wij moeten en
moigen ons hiier op de gezonde
gevoelens van de besten onder
ons verlaten en hen de teelt
keus toevertrouwen diie het
gedijen of de ondergang van
ons volk bepaalt"
(Van onze redactie
binnenland)
DEN HAAG De algemeen
inspecteur korps rijkspolitie
heeft besloten de snelle motor
surveillance bij het toezicht op
de snelwegen voorlopig te sta
ken omdat de helmen van de
motorrijders niet voldoen aan
de nieuwste veiligheidsnor
men. De motorrijders zullen
hun werk in een gematigder
tempo normaal voortzetten tot
zij helmen hebben van de
gewenste kwaliteit.
De motorrijders van de ge
meente- en rijkspolitie rijden
op het ogenblik met TNO
goedgekeurde helmen. Enige
tijd geleden echter heeft TNO
op grond van nieuwe onder
zoekingen aanbevolen om de
normen te herzien. In overleg
met de ministers van Binnen
landse Zaken (waaronder de
gemeentepolitie resorteert) en
de minister van Justitie (on
der wiens verantwoordelijk
heid de rijkspolitie opereert)
zijn nieuwe normen opgesteld.
Hierdoor zullen voor de mo
torrijders van de gemeentepo
litie en rijkspolitie nieuwe hel
men gevonden moeten wor
den, die voldoen aan de nieu
we normen. De vervanging
van de helmen, zal getempori
seerd gebeuren, aldus de
woordvoerder van Justitie. Er
Is nog geen fabrikant gevon
den die de gewenste helmen
van de gewenste kwaliteit kan
leveren. Komen ze beschik
baar dan zullen de motorrij
ders van de rijkspolitie ermee
worden uitgerust. Daarna vol
gen de motorrijders van ge
meentepolitie.
(ADVERTENTIE)
(van onze correspondent)
LONDEN Als minister
van tinanciën in de tweede
helft van de jaren '60 was de
socialist Roy Jenkins mede
verantwoordelijk voor de in
krimping van de Britse
steenkoolproduktie. De olie
crisis heeft Jenkins tot het
besef gebracht dat hij kort
zichtig is geweest. Hij voegt
hij zijn schuldbekentenis de
opmerking dat het nu door
hem veroordeelde beleid niet
alleen commercieel heeft ge
faald, maar ook betreurens
waardige maatschappelijke
gevolgen heeft in de mijn
streken.
De eerste wens van deze po
liticus is daarom dat de
mijnbouw zijn land min
stens op het huidige niveau
moet worden gehandhaafd.
Jenkins neigt klaarblijkelijk
zelfs naar de opvatting dat
een produktievermeerdering
weer raadzaam kan worden.
Ruim de helft van de kolen-
winning der negen landen
van de Europese Gemeen
schap geschiedt nog in
Groot-Bnttanië dat aan het
begin van deze eeuw 270
miljoen ton per jaar voort
bracht, een ontzagwekkende
hoeveelheid, gelijk aan het
huidige totaal van twee volle
jaren. De produktie daalde
door arbeidsgeschillen tot
118 miljoen ton in het boek
jaar 1971-1972, maar steeg in
de daarop volgende 12 maan
den tot bijna 130 miljoen ton
uit de diepe mijnen en meer
dan 10 miljoen ton uit open
mijnen die de zeer winstge
vende winning aan de opper
vlakte (dagbouw) toelaten.
De voormalige tweede man
van de Labourparty getuigde
van zijn nieuwe inzicht in
een toespraak tot mijninge
nieurs onder auspiciën van de
mijnwerkersvakbond die nog
ver over een kwart miljoen
leden heeft. Steenkool was
de laatste maanden al iets
goedkoper geworden dan olie
voor de stroomwinning in de
grootste en modernste instal
laties, zodat het voor de
hand ligt dat Jenkins evenals
andere economen ervoor pleit
de zwarte brandstof te laten
gebruiken voor een aanzien
lijk gedeelte van de elektri
sche centrales die worden
gebouwd in de eerstkomende
jaren. Daarnaast moet naar
zijn oordeel de ontwikkeling
van kernenergie zo snel mo
gelijk worden voortgezet.
Het nieuwe standpunt van
Roy Jenkens doet de Lager
huisleden met kiesdistricten
in de mijnstreken verbitterd
uitroepen dat ze gelijk had
den toen ze ten tijde van het
Labourbewind (tot 1970)
waarschuwden dat de sluiting
van de mijnen een ver
keerde politiek was. De
zelfde volksvertegenwoordi
gers waarderen echter dc
openhartigheid van de man
die wegens zijn Europese ge
zindheid vorig jaar zijn posi
tie als plaatsvervangend par
tijleider onder Harold Wilson
vrijwillig prijsgaf.
Er wordt verwacht dat Jen
kins in de komende dagen
zich weer voor het socialis
tisch fractiebestuur (scha
duwkabinet) verkiesbaar zal
stellen. Zijn ongetwijfeld op
rechte spijt over de recente
sluiting van een groot aantal
kolenmijnen komt dus op het
juiste ogenblik. De omvang
van het in geding zijnde
maatschappelijke probleem
kan worden toegelicht met
de onlangs gerapporteerde
schatting dat een kwart mil
joen huizen in voornamelijk
de mijnstreken van Yorkshi
re, het grootste Engelse
graafschap, de laatste jaren
onbewoond en naar alle
waarschijnlijkheid onbruik
baar zijn geworden omdat
voor de getroffen dorpen
geen nieuwe industrieën zijn
aangetrokken.
De sinds 1970 regerende con
servatieve partij beroept zich
erop een aantal onder Labour
voor sluiting aangewezen
mijnen inmiddels te hebben
gered. Naar alle waarschijn
lijkheid is er geen kans op
heropening van mijnen waar
de winning is gestaakt.
UTRECHT (ANP) Vooral
werkgevers in de dienstverle
nende sectoren als de detail
handel houden zich vaak niet
aan uitbetaling van het wette
lijk minimumloon. De in de
Decom samenwerkende detail
handelsbonden zijn daarom
van mening dat in de wet op
het minimumloon strafsancties
moeten worden opgenomen.
De bonden betreuren het dat
de SER in een advies aan de
minister niet van de noodzaak
tot invoering van sancties
overtuigd bleek.
Door het lage loonpeil en de
lage organisatiegraad met na
me van het vrouwelijk perso
neel nemen heel wat midden
standiers in de detailhandel de
kans waar om het personeel
beneden de gestelde normen
te betalen, zo signaleert de
NW-bond Mercurius.
Volgens de Decombonden
zal er ook snel een wettelijjke
afbouw van het minimumloon
moeten komen. Het verschil
tussen de beloning van 23-
jarigen (minimumloon) en die
van de onmiddellijk daarop
volgende groep van 22-jarigen
bediraagt in de detailhandel
vaak ruim 30 pet. De bonden
menen het idee van minister
Boersma om de lonen per leef
tijdjaar met 7,5 pet. te laten
dalen van de hand te moeten
wijzen. Ze vinden dat de per
centages zoals de Stichting
van de Arbied vaststelde,
moeten worden aangehouden
en wettelijk moeten worden
voorgeschreven. (22 jaar 95
pet., 21 jaar 90, dan telkens
per jaar 10 pet. minder tot 16
jaar 45 pet. en 15 jaar 40
pet.)
Dan is overigens de achter
stand van de detailhandel ten
opzichte van de industrie,
waar het gemiddelde mini
mumloon voor mannen van 20
jaar 114 pet. van het mini
mumloon bedraagt, (vrouwen
87 pet.) nog groot genoeg, vin
den de bonden.
P I
