1
0
1
Olieboycot kan Arabieren
nog duur te staan komen
„Kinderen: geen gereedschap voor
maatschappij
verandering"
KERKBELASTING
RECHT
Bril
108 -
lp* tl
«mi
!urs
DRS. M. ZEIJEN, RECTOR KATHOLIEKE LEERGANGEN:
I d motie,6WUSt' Zij moet da"
Inietbb v?\Van haar werk
f al" aotiver ne vg Va,n de soci"
lïen. Men oü? u leerlin
I dat het 0r J het ogenblik
Palief j, LWlJS-o00iaal"edu-
Izimg ontstaan t ihelijk span-
ïfchappif en H-i'SSen de maat"
I w-trn maatschappe-
Hinitrips
tsaar het
buitenland
1
chrklèr]
hulst
iNGENDE
UDERS
I "kn gehandhaT0e}en wor"
RIJF SUTMAN
erueden
riciens
-psbouwers
sers
openbare
antiekveiling
Brug
I vprigJl u Zljn' minder
I Var? het tadr'e .Srondprineipes
I der tHdco. ■W;iJS zul,en in le-
Maatschappij
Ongelukkig
door
Com. Verhoeven
voordelig uit met NS
s.
ifdeling Kas en Kan.
tandig leiden van de
Trhouder.
dient men over een
|ren te beschikken.
en de 22 en 25 jaar
Eivo of H.B.S./HAVO
I de bank
satie houdt zich bezig
j ge en onderhoud van
zeer hoge eisen moe-
vakatures voor
(ïeel zelfstandig kunnen
meetgereedschap, als-
(iwkeurigheid is vereist.
zijn in 3-ploegendienst
Ikatures voor t
Lezet zullen worden bij
ioud van elektrische en
iproduktie-machines.
i in 3-ploegendienst te
fdeling Personeelzaken,
irneuzen.
>r Duitsland
i 080-772141.
IECHELEN
ïrechtsdeurwaaxder Hert1
aan 17 Mechelen teL
nalatenschappen
tober te 20 uur stipt
-LERIE, Koolstraat 8 (aan
CHEL'EN
e kussenkast Vlaams®
L. Philippe boekenkast
mkast Duitse Frans®
:isten Engelse bure®1'
nde klok Luikse eetk®'
byzetmeubelen marquetej
.ast Salons Louis X'
staande klok Console-
ingelegd Kloosterta-
;twieg enz... enz...
Bachtiar Sarouk -
BORDEN: Oude delft -
;in Kopenhagen —p'
seis porselein Oud
epen in Biscuit enz. ent
INBronzen getekend V
i.a. Tinnen borden-
Koperen koffiepotten -
Gravuren: Oude ff
schilderijen o.a. Salvad®
inis Mols Boucher
arten van Mechelen e3,
iwse houtgravuren.
19° eeuwse Madonna
en door Mechels kuns
igel Barok enz.
SDAGEN: Zaterdag e'
>er telkens van 10 to®
ns de tentoonstel
llingsda-
E&E Bernaerts
•el. 015/19818 03/80.35.3
iMrFM PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEIL NGEN PEIUNGEN PE L NGEN __pE L NGEN
LJr?M PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN ^PEILINGEN PEILINGEN J^|1LINGEN PEILINGEN
DnfnllGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILIW&eN PEILINGEN PEILING
ESuNGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN
(Van onze redactie
buitenland)
ROTTERDAM Nu de
oliestaten rond de Perzische
Golf hebben besloten hun olie-
nroduktie met elke maand dal
de oorlog in het Midden-Oos
ten langer luurt, vijf procent
te beperken, overvalt menig
een een onaangenaam gevoel.
Kunnen we onze auto straks
nog wel rijden? Is er genoeg
olie voor de industrie en voor
huisbrand? Zal de aardgaspriis
niet tegelijk met het duurdere
aardolieprodukt omhoog
gaan?
OP KORTE TERMIJN, zo
zeggen de twee grootste olie
maatschappijen in ons landt
Bsso en Shell, hoeven we onk
nog geen zorgen te maken. De
voorraden zijn aanzienlijk, zo-
wei in opslagtanks in Rotter
dam als in de enorme ruimen
van de mammoettankers die
net vele tonnen olie op weg
naar Europa zijn. Rotterdam
'dat overigens voor zeventig
procent van zijn overslageapa
eiteit met olie bezig is, hoeft
voorlopig niet werkeloos te
0 De wereldproduktie van ruwe olie in 1972.
worden. Wel zal de olie door
de hogere prijzen die de OPEC-
landen hebben bedongen,
duurder worden. Esso verze
kerde echter dat de olie die
nu onderweg is, tegen de oude
prijs verkocht zal worden.
ÓP MIDDELLANGE TER
MIJN, zou, als de Arabieren
voet bij stuk houden, tie olie
boycot zich hier in Europa
pijnlijk kunnen doen gevoelen.
Eén ding hebben de Arabieren
me lun -ü"boycot zeker be
reikt: alle andere olielanden
mogen zich meteen in een erg
grote belangstelling verheugen.
Perzië is een van de landen,
die met het vette oliebeen
wegloopt, terwijl de Arabieren
erom vechten. Het land van de
sjah heeft zijn olieieveramties
aan Japan gegarandeerd en
de Bondsrepubliek verzekerd,
de totale behoefte - van dat
land te wil en dekken. Er zijn
meer landen die op zoek zijn
naar zo'n betrouwbaarder le
verancier dan de Perzische-
Golfstaten.
Daarom kan het best wel
eens zo zijn, dat de olielanden,
die nu uit politieke overwe
gingen hun produktie terug
schroeven, zichzelf straks op
touter economische gronden
uit de markt blijken te heb
ben geprijsd. Zo kan men ook
het betrekkelijk geringe drei
gement opvatten, dat de vijf
procent produktieverminderimg
aan het adres van Amerika
betekent.
Er zijn meer landen in de
wereld dan d'e oliestaten aan
(Copyright De Stem/Het Parool)
de Perzische Golf, die olie
produceren: er zijn er nog
meer die onontgonnen aardolie
In hun bodem bergen.
OP LANGE TERMIJN is
de dreiging van een Arabische
olieboycot alleen maar een
aansporing om naar die voor
raden op zoek te gaan. Zeker
als ze in een politiek stabieler
gebied liggen. Niet voor niets
worden reeds gro'e sommen
geïnvesteerd in „wildcatting",
het min of meer op goed ge
luk naar olievoorkomens bo
ren.
Bij het zoeken naar olie uit
zee, zijn al successen geboekt
voor de kusten van Spanje,
Nigerië, Australië, Indonesië
en in de Golf van Mexico, en
niet op de laatste plaats in de
Noordzee. In totaal worden er
nu buitengaats 8 miljoen vaten
olie per dag gewonnen dat is
18% van de totale wereldpro-
duktie.
De waarschuwing ln het
Rapport van Rome, dat onze
energievoorraden weldra uit
geput zullen zijn, kan niet
zwaar genoeg opgenomen wor
den maar blijft tenslotte een
papieren waarschuwing. Mis
schien verricht de acute con
frontatie met een nijpend olie
tekort, de nodige wonderen.
Vooral de alternatieve metho
den van energieopwekking
(b.v. zonnewarmte) zouden
eindelijk een serieuze kans
kunnen krijgen.
(Van onze onderwijsredacteur)
TILBURG „Het onderwijs" heeft de opdracht kinde
ren en jonge mensen in vrijheid en onpartijdigheid de weg
te wijzen naar hun toekomst. Het moet hun Ieren onze nor
men, waarden en idealen op eigen wijze te herwaarderen.
De docent is geen maatschappij-ingenieur. Zijn specialisme
is niet het sturen van sociale processen. Hij moet wel met
beide henen in de samenleving staan. Hij moet in staat
i\jn bij te dragen tot de identiteitsvorming van jonge men
sen, Als hij zijn vak verstaat en ook nog tot goed teamwerk
in staat is kan hij bijdragen tot waar het in wezen om gaat:
de humanisering van onderwijs en samenleving. Kinderen
zijn voor hem geen gereedschappen voor maatschappelijke
herstructurering.
Het wordt hoog tijd, zo
merkt drs. Zeijen op, dat wij
tot de werkelijkheid terugke
ren. Wetenschap en politiek
mogen nog zoveel wegwijzers
plaatsen op de weg naar een
nieuw onderwijs, maar op the
orieën en ideologieën wordt
teen onderwijs gebouwd. On
derwijs wordt gerealiseerd,
opgezet, bedreven, veranderd,
onderzocht en uitgevoerd in
scholen. Het vergt duidelijke
doelstellingen en duidelijke
kaders. Het is vanuit zijn
maatschappelijke taak bereid
tot vernieuwing. Maar niet op
terste afroep van wetenschap
politiek. Onderwijs gedijt
noch bij grenzeloze zelfverze
kerdheid, noch bij grenzeloze
zelfverguizing, noch bij ruste
loos najagen van denkbeelden
die door de maatschappij nog
niet boven de discussie zijn
uitgetild.
De school dient drie grond-
I 'uncties te blijven vervullen,
I aldus de heer Zeijen:
I Ze ,moe' jonge mensen
binnenleiden in de wereld van
de volwassenen;
Zo moet ze daarvoor ver-
J trouwd maken met de verwor-
I "kneden van het verleden;
1 a moet bouwstenen voor
I omst aandragen en per-
»spectieven daarop openen.
I ve'^fj00' vert>in<h derhal-
I vorrA heden en toe-
IK.1, 1 staat in het heden,
I is en T8 tussen wat geweest
I een nog worden moet. In
nam?che samenleving
I dat zii school gevraagd
I od ml t ^'0,)rtduring inspeelt
i rinsen 7S° j PPeli'ke verande-
l^matgeSht6?! d3n meer-
I de taS,E"*?;. ontlenen aan
toe-
l^'SIpp-r6"™ Van de
het
e^uduanaai
|m?er.<"lderwijs
Binnen
kader
van de
I heet. da' onderwijs
DRS. M. H. JAC ZEIJEN.
Die spanning kan niet wor
den opgeheven zolang ten aan
zien van de waardering van
de maatschappij tegenstelde
visies worden aangedragen.
Visies van waaruit tegenge
stelde eisen aan het onderwijs
worden gesteld. Er bestaat be
slist geen eenheid van opvat
tingen over de doeleinden die
we in de maatschappij nastre
ven. Daarom kan men van het
onderwijs niet vergen dat het
prompt en snel reageert op
signalen die het vanuit de
maatschappij bereiken.
..Maatschappelijk gezien is
onderwijs altijd volgend, niet
vooruitlopend, afstan dijk
taxerend, en niet gretig grij
pend naar nks of rechis. De
politieke strijd om de maat
schappij van morgen dient
niet in het onderwijs gestre
den te worden, maar in dc
maatschappelijke organen die
tot taak hebhen de lijnen vast
te stellen, waarlangs de maat
schappelijke ontwikkeling ge
stuurd moet worden. Van het
onderwijs mag slechts gevergd
worden dat het zich niet afzij
dig stelt van het maatschappe
lijk gebeuren, dat het niet
naast of tegenover de maat
schappij en de ontwikkeling
daarvan gaat staan".
De school is niet het forum
waar de strijd der ideologieën
beslecht moet orden. Ze mag
>t opvoedkun-
Sprekend over het midden
school-experiment dat voor
tien scholen wordt voorbereid,
stelt drs. Zeijen, dat daarmee
voor de onderwijskundigen
het uur van de waarheid is
aangebroken. Ze zullen nu
waar moeten gaan maken dat
wat ze, veelal vanuit niet be
wezen theoretische bouwsels,
hebben gesteld, praktisch uit
voerbaar is en juist blijkt te
zijn.
Hij zet zelf nogal wat
vraagtekens achter de gedach
te van de middenschool zoals
die nu bestaat. De midden
school, zo zegt men, wil bij
dragen tot het scheppen van
meer gelijke kansen. Maar
„menselijke ongelijkheid is
een onontkoombaar gegeven.
Wie de middenschool binnen
treedt, weet dat gelijkheid van
kansen in strikte zin een fictie
is. Men dient bovendien scep
tisch te staan tegenover dit
streven naar gelijkheid, vanuit
de wetenschap dat de opvoe
ding van het kind in zijn eer
ste vier levensjaren voor een
zeer groot deel bepalend is
voor zijn persoonlijke en soci
ale mogelijkheden in deze we
reld".
Wie de gemeenschappelijk
heid van mensen onderstreept,
erkent daarmee tevens hun
vers pnheid. Vers"heiden-
heid in begaafdheden, in tem
po, in belangstelling, in be
reidheid tot leren. Hoe gaat
men dit binnen de midden
school verwerkelijken? Hoe
gaat men al die verschillende
instellingen van individuen de
zelfde ontplooiingskansen ge
ven?
De samenleving roept om
een onderwijs dat ieder gelij
ke kansen geeft. Maar diezelf
de samenleving heeft een struc
tuur die die eis van het onder
wijs niet dekt.
„Zolang de maatschappij
zelf ervan uitgaat, dat be
gaafdheid eenzijdig als intel
lectuele begaafdheid gezien
moet worden, zolang zij aan
vaardt dat in het onderwijs
het meeste gemeenschapsgeld
besteed wordt aan de in ver-
standelii' opzie Ir Ir ogst-be-
gaafden en het minste aan de
minst-begaafden, zolang die
maatschappij zelf niet bereid
is de consequenties te trekken
uit de eis dat ieder kind, on
geacht zijn aanleg en zijn her
komst, recht heeft op volledi
ge ontplooiing, zolang mag zij
het onderwijs er niet op aart-
kijken dat het niet over het
kader beschikt, waarbinnen
gelijke kansen optimaal gebo
den kunnen worden".
„Wij zuilen altijd blijven
staan voor vraagstukken van
prestatie en selectie, hoeveel
schone andere namen men
hiervoor ook bedenkt. „Er is
geen enkele theorie die ons
kan doen geloven dat bij jon
ge kinderen van 12 tot 15 jaar
motivatie en zelfkennis in die
mate ontwikkeld kunnen Wor
den, dat prestaties vanzelf
sprekend worden en dat tieder
zichzelf op basis hiervan op de
juiste wijze selecteert". In dit
verband stelt drs. Zeijen dat
prestatie geen vies woord is.
Het betekent in de eerste
plaats dat men bereid is zijn
taak zo goed mogelijk te ver
richten en ervoor verantwoor
delijk wil zijn.
Als de school zou toegeven
aan de eis dat ze gaat opvoeden
tot maatschappijhervorming, is
de kans heel groot dat ze het
toekomstig geluk van haar
leerlingen vernietigt. Want die
zullen hoogstwaarschijnlijk te
recht komen in een maat
schappij die geen plaats voor
hen heeft. Als politici en theo
retici het onderwijs willen
misbruiken om een nieuwe
maatschappij af te dwingen,
dan verliezen ze uit het oog
dat in die maatsrhappij zelf,
in haar instellingen en menta
liteit, daarvoor de grondvoor
waarden on: .ten.
Socialisering van het onder
wijs zal (c ijke tred mbele
houden met socialisering van
de maatschappij. Anders voed.
men jonge mensen op voor
een toekomstige samenleving
die in het gewone leven niet
herkenbaar is en wellicht
nooit werkelijkheid zal wor
den. „Het niet meer aanvaar
den van de vanzelfsprekend
heid van bestaande maat
schappelijke patronen is nog
geen vrijbrief om jonge men
sen op te zetten tegen de
maatschappij, waarin zij zelf
moeten voortleven".
Men d ent zich eens af te
gaan vragen of elke Nederlan
der. o® 's maatschappij, wer-
nelijk eid is de maatschap
pelijke consequenties te aan
vaarden van een onderwiis dat
alle elementen van het be
gaafdheidspatroon van leerlin
gen als gelijkwaardig aan
vaardt. Dat vergt immers in
ons maatschappelijk leven een
mentaliteitswijziging, die nog
niemand ziet opdoemerf aan de
„Onderweg waarheen Die vraag heeft de rector van de
Katholieke Leergangen, drs. M. H. Jac. Zeijen, voor het on
derwijs in ons land proberen te beantwoorden. Hij deed dat
in een beschouwing die hij uitsprak ter gelegenheid van de
62ste verjaardag van de Leergangen. In die uiteenzetting
keerde hij zich, soms fel, tegen allen politici sociologen,
maatschappij-vernieuwers die de school willen gebruiken
om hun maatschappelijke opvattingen aan de leerlingen op
te dringen. Het onderwijs is daartoe bij ons niet het geëigende
terrein, zo stelde hij.
Ook wees hij de onderwijskundigen erop dat onderwijs
theorie heel wat anders is dan onderwijspraktijk. De onder
wijskundigen kunnen vrijblijvend steeds meer onderwijs
modellen opzetten, maar het ziin de onderivijsgevers die er
mee moeten werken. Onderwijs is en blijft maatschappelijk
bepaald, aldus de kern van zijn interessante bijdrage aan
de discussie hierover, waarvan hiernaast een samenvatting
wordt gegeven.
Interessant ook omdat de beschouwing is uitgesproken door
de man die de leiding heeft van een instituut dat de zorgen
heeft voor zo'n 12.09Q studenten. Een instituut dat 10 afde
lingen telt, waarvan een aantal een vrij grote mate van
«utonoinie bezit. Een instituut dat wat omvang betreft zo
langzamerhand „universitaire" afmetingen heeft aangenomen.
horizon van ons maatschappe
lijk denken en handelen.
We zijn op vrijwel geen en
kele manier voorbereid op
zulk een sociaal-educatief on-
derwijs. Dat eist vele en diep
gaande en langdurige experi-
mertei Waarbij dan niet al
leen de onderwijskundigen het
voor het zeggen moeten heb-
ien, maar op gelijk niveau ook
te docenten. Misschien kan dan
■>en brug gebouwd worden
over de helaas steeds breder
wordende kloof die onderwijs
onderzoekers en onderwi.isdoe-
ners scheidt.
En daarbij dient men steeds
voor ogen te houden dat het
niet de schooiuanken zijn die
kinderen krijgen, maar men
sen. Dat een kind niet kan
leven, waar ouders niet kun
nen leven en dat ouders niet
kunnen leven, waar het kind
niet kan leven en dat het kind
niet kan leven waar de school
meester niet leven kan.
„Onderwijs is altijd", aldus
drs. Zeijen, „een der onbaat-
zuchtigste vormen van mense
lijke solidariteit in onze sa
menleving geweest. Het heeft
linnen de kaders, die de
maatschappij het heeft opge
legd, steeds gestreefd naar ge
lijke kansen voor ieder. En als
het daarin te kort geschoten is,
dan geschiedde dit niet uit
bewuste keuzen, maar vanuit
hetzelfde menselijk tekort en
dezelfde mcn«e!>'ke kortzich
tigheid, die ook het gehele
maatschappelijk gebeuren
voortdurend parten speelde".
JACQUES LEVIJ
Wilt ge eeri land leren kennen,
wilt ge de mentaliteit zijner
bewoners begrijpenlaat dan
voor tijd en wijle vaderland
se produkten ter zijde en be
proef de inheemse. Wat Zwit
serland en speciaal het Itali
aans sprekende Ticino betreft,
betekent dit dat ge eens een
keer afstand doet van de eeu
wige biefstuk met gebakken
aardappelen en u werpt op de
,ossobuco con risottovoorafge
gaan - als ge tenminste een
stevige honger hebt - door een
polenta; gt kunt dan het feest
besluiten met koffie waarbij
de uit druiven gekookte grap
pa' de cognac op waardige
wijze vervangt; zijt ge roker
steek dan eens in plaats van
een uit Heiland gesmokkelde
sigaar een van die slanke
stokjes op; ze worden gefrabi-
ceerd aan het Ltago Maggiove
i'i de Fabri-a Tabacch- di Bri-
sage; vergeet niet het strootje
eruit te trekken En zo zult
ge dan ervaren dat de genoten
pranzo geheel past bij de
landslieden: stevig en deugde
lijk, eerlijk maar zonder raffi
nement.
Van deze geest doortrokken is
ook de Zwitserse pers waar
voor de „Neue Zurich er Zei-
tungmodel staat: massief met
haar ochtend- en avondeditie,
zonder opsmuk,- uitermate des
kundig, koel objectief maar
zonder pikanterie en vrijwel
zonder emotie! Exemplarisch
voor deze houding is het com
mentaar dat ik in de Snnntag-
ausgabe van 7 oktober j.l. (60
bladzijden liefst) las. Het ging
ovei de dezer dagen gepubli
ceerde uitkomst van de volks
telling 1970. Voor het eerst in
de geschiedenis van Zwitser
land bleken er méér katholie
ken dan protestanten in het
land te wonen, namelijk
3.096.654 katholieken tegen
2.991.694 protestanten. Koel en
nuchter ontleedde e commen
tator de factoren die deze toe
name van het katholieke
volk leel hadden veroorzaakt:
hoog geboortecijfer, immigra
tie van Italianen en de daaruit
voortspruitende gemengde hu
welijken. En de prognose ivas
al even zakelijk: deze lacto-
ren zullen in de loop der jaren
afnemen waardoor over enige
tijd beide hoofdgodsdiensten
in evenwicht zullen zijn.
Hoe anaers was de reactie in
ons land toen in de jaren vóór
de Iweeae wereldoorlog in Ne
derland eenzelfde situatie
dreigde; men voorvoelde reeds
de vervolgingen en hiiiverde
alvast voor de brandstapels!
Maar wal voor zin heep het -
zult ge vragen - zoveel aan
dacht te wijden aan deze sta
tistische cijfers? Wat zegt het
aantal als men het karaat bui
ten beschouwing laat? Boven
dien zijn de grenzen in onze
oecumenische tijd zo niet ver
vallen dan toch zodanig ver
vloeid nat het zinloos is met
cijfers 'e pronken. Maar ook
daarop heeft de Zürcher haar
antwoord klaar: Diese Resulta-
te, dienen manchen Kantonen
zur Berechnung der. K1R-
C ENSTEUERN juristischer
Personen (Kirchevsteuer is:
kerkbelasting).
U ziet: het kan zo gek niet
lopen of het draait altijd weer
op belastingen uit in dezi- rv
briek!
D'OVWE
Cinds enige tijd wordt er via
de STER reclame gemaakt
door het Nederlands Talen In
stituut, een grote organisatie
die schriftelijke cursussen ver
zorgt niet alleen in talen, maar
in vrijwel alles wat te leren en
te diplomeren valt. Er is waar
schijnlijk niemand in het land
die van dit NTI nog nooif een
folder ixi de brievenbus aange
troffen heeft. Zelf krijg ik er
ongeveer elke weeje een en
lees dan telkens een dringende
aansporing om eindelijk eens
iets van mijn leven te maken,
wilskrachtig door te zetten,
een diploma te halen en meer
geld te gaan verdienen. Want
in de visie van het NTI draait
hét daar allemaal op uit.
De STER-spot heeft onge
veer dezelfde stijl van bena
deren, energiek, persoonlijk en
speculerend op financiële be
langen. Het studeren wordt
aanbevolen als een middel om
carrière te maken, de weg
naar omhoog wordt gebaand
door wilskracht en ambitie.
Dat studeren leuk is, dat ken
nis iets kan betekenen zonder
dat zij <n geld wordt omgezet,
is een overweging die bij het
NTI al evenmin lijkt te be
staan als op andere plaatsen
waar mensen gemotiveerd
worden tot studie. Als deze
overweging misschien wat te
luxe lijkt om als reclame te
fungeren, dan komt dat voor
een deel hierdoor, dat in onze
samenleving de beter betaalde
banen gereserveerd zijn voor
de beter opgeleiden, iets wat
eigenlijk allerminst vanzelf
sprekend is, maar wel velen
'zal inspireien tot een studie
die nauwelijks hun hart hééft.
En dan wordt het een kwestie
van stug doorzetten in het
heerlijke vooruitzicht van de
centen.
In de spot spreekt een jon
ge, sympathieke man, een van
de „hai relijke lerarenuit de
vroegere advertenties ,de kij
ker indringend toe. Hij begint
met een zacht verwijt: eigen
lijk moest hij nu niet naar de
televisie zitten kijken, maar
bezig zijn met de studie voor
het dilpoma dat hij al zo lang
wilde halen. Maar ja, nu hij
daar toch zitdat karakterloos
stuk onbenul, wil die mijnheer
hem weieens persoonlijk toe
spreken. Dus treedt hij in dia
loog met de kijker en laat
hem allerlei dingen zeggen om
daar dan gevat op te antwoor
den.
In die dialoog komt dan het
volstrekt voorspelbare mo
ment, waarop de hartelijke le
raar, in een poging om als het
ware dichter bij de kijker te
komen en hem van mens tot
mens te ontmoeten, enigszins
vermoeid en toch energiek de
hand naar het hoofd beweegt
en zijn bril afneemt. In ouder
wetse advertenties gebeurt dat
altijdnet. is een vast onder
deel van het wervingsritueel.
Het moet de laatste, beslissen
de uitspraak inleiden, die bij
na een te persoonlijk karakter
heeft om gepubliceert te wor
den. De dokter, de tandarts of
de hoofdonderwijzer zet zijn
bril af en speelt daar even
mee. Wat hij nu gaat zeggen,
zegt hij niet als een geleerde,
maar als mens. De laatste slui
er valt weg. Een bril is een
obstakel tussen de geleerde en
het volk. Zet af dat dink: het
komt nu niet aan op boeken
wijsheid, maar op een gesprek
van man tot man. De bril ver
dwijnt naar de achtergrond;
hij blijft daar een teken, dat
ook het gewone spreken van
uit een grote geleerdheidge
voed wordt en niet zo maar
wat kletspraat is.
Zo ongeveer meen ik dit
gebaar te kunnen uitleggen.
Het past helemaal in de stijl
van de vroegere advertenties
waarin ook altijd het spe< van
de persoonlijke benadering ge-
sveeld werd. Dat is eigenlijk
heel akelig, want van een
werke'Uke individuele bena
dering kan z*>lfs op gewone
scholen mei mondeling onder
wijs ai weinig sprake zijn,
laat staan bij zo'n gro^t insti
tuut can schriftelijke cursus
sen. Het is, vind ik, een pijn
lijke raring, te zien hoe
commerciële instellingen een
persoonlijke benadering imite
ren om daarmee iets te sugge
reren dat er helemaal niet is
en niet kan zijn.
(ADVERTENTIE)
3 dagen Hamburg
4 dagen Gotenburg
5 dagen Parijs
v.a.f 66.-
VAfll4.-
v.a f 105.-
v.a.f 128.-
vAf 150.-
Alle informatie in de brochure
„Toeren met NS" op het
j..