Lange-afstandsraketten staan gereed NOG TE VROEG VOOR VREDE [Massaal wapentransport naar Midden-Oosten Ilopman van genoemd als minister van Mbouw Schoonzoon van Allende in Nederlandse ambassade Nobelprijs voor vrede voor le Due Tlio en Henry Kissinger Vandaag KANS OP REDDING MARCKX VERKEKEN DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND Golda Meir (Israël): ANWAR SADAT (EGYPTE): VERBAZING IN OSLO SONY ÏAIinO oranjestraat 5 JUI lyc? tel.01155_1565 (Van onze redactie buitenland) TEL AVIV/CAIRO/DAMASCUS - Egypte en Israël namen dinsdag, op de elf de dag van de oorlog, liet woord staakt het vuren in de mond, terwijl de strijd zich verder uitbreidde met een Israëlische uitval over het Suezkanaal, het Egyp tische dreigement Zafer-lange-afstandsraketten op Israël af te schieten (zie bo ven) en hevige gevechten aan beide fronten. Dollar zwakker 111 Amsterdam Luchtbruggen Terug GOEDHART MET NIEUWE INSTRUCTIES TERUG NAAR CHILI Breigoederen- fabriek in Sint Jansteen Acht ton Een miljoen BELGISCHE AMBASSADEUR OP CUBA ONTVOERD rts J Woensdag 17 oktober 1973 113e jaargang no. 17461 EDITIE VOOR ZEELAND ^ÉCTEURs DR. W. A. J. M. HARKX HOOFDREDACTEUR L. LEIJENDEKKER KANTOREN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN (Van onze redactie buitenland) CAIRO President An- War Sadat van Egypte heeft dinsdag vrede en bereidheid tot het bijwonen van een in ternationale vredesconferen tie aangeboden, op voorwaar de dat Israël zich uit de bezette Arabische gebieden 1 terugtrekt. Sadat heeft zich nooit eer der zo positief over recht streekse besprekingen met I Israël ter oplossing van de 1 crisis in het Midden-Oosten uitgesproken. In een rede roor de nationale vergade- I ring zei Sadat, gekleed in I militair uniform, dat hij de andere Arabische landen en de Palestijnse verzetsleiders zou proberen te overreden aan een vredesconferentie deel te nemen. De president zei voorts dat hij bereid is het Suezkanaal voor de internationale scheepvaart te heropenen. Hij zei dat het baggerwerk daarvoor al begonnen was. President Sadat zei dat Egypte met vechten door zal gaan totdat Israël instemt met vertrek uit de Arabische gebieden die het in de zes daagse oorlog van 1967 be zette. Hij uitte daarbij de bedreiging dat zijn strijd krachten beschikken over de El-Zaferraket die doelen tot diep in Israël kan raken. (De Zafer heeft een bereik van 380 km en kan een bom- menkop van 400 kilo mee voeren. „Onze lange-af- standsraketten staan gereed om bij ons eerste sein te worden gelanceerd", dreigde de Egyptische president. Over het Amerikaanse be sluit Israëls wapenarsenaal aan te vullen zei Sadat dat Washington niet tevreden was over het feit dat zijn wapens Israël in staat stel den een vreedzame regeling te voorkomen, maar nu agressie steunde waar Egyp te deze bestrijdt. Sadat waarschuwde de V.S. dat de kaart van het Midden-Oosten niet wordt gemaakt door Israël, maar door de Arabische landen en dat hun belangen in de Ara bische landen en niet in Is raël liggen. Sadat zei dat hij had geaarzeld het Egyptische standpunt in een boodschap aan president Nixon uiteen te zetten en dat hij het daar om maar op deze manier deed. De Egyptische presi dent bracht hulde aan zijn minister van oorlog en op perbevelhebber generaal Achmed Ismail, die opstond, zijn pet opzette en een stor machtige hulde in ontvangst nam. (Van onze redactie bui tenland) JERUZALEM De Israë lische premier Golda Meir meent dat het tijdstip om over een bestand te praten nog niet gekomen is, omdat Egypte en Syrië nog niet hard genoeg getroffen zijn om een bestand te aanvaar den. In een rede tot de Knesseth (het Israëlische parlement) zei mevrouw Meir, dat Israël tot dusver van niemand een bestands- voorstel heeft ontvangen, en dat er dus ook nog niet over gesproken hoeft te worden. Vrede kan pas komen na de vernietiging van de militaire macht van de vijand, aldus de Israëlische premier. Ze begon haar rede tot het parlement met een militair nieuwtje. Op het ogenblik vvarop ik tot u spreek voert een Israëlische legereenheid acties uit op de westelijke oever van het Suez-kanaal., achter de vijandelijke linies, zo zei mevr. Meir. Ze gaf geen nadere bijzonderheden maar een iegerwoordvocrdcr zei later dat Israëlische mili tairen op dat moment al 24 uur in actie waren op de westelijke kanaaloever. De groep had artillerie-eenheden en luchtafweer raketten ge troffen. Bij het begin van de zit ting van de Knesseth werden in stilte de 650 gevallen Is raëlische militairen herdacht. De parlementsvoorzitter riep op tot gebed voor het herstel van de ongeveer 2000 gewon den. Premier Meir keerde zich in haar rede fel tegen de „onverantwoordelijke poli tiek van de Sovjet-Unie", die naar haar mening politiek voordeel uit deze oorlog wil trekken. We hebben redenen om aan te nemen dat met de Russische luchtbrug, naar de Arabische landen behalve wapens ook ploegen advi seurs, specialisten en technici worden aangevoerd, zo ver klaarde ze. „De Russen heb ben de Arabische legers be wapend en geoefend cn hen voorbereid, niet op de verde diging maar op de aanval, zoals de recente gebeurtenis sen hebben bewezen". Naar de mening van premier Meir handelt de Sovjet-Unie niet alleen onverantwoordelijk ten aanzien van Israël maar ook ten opzichte van het Midden-Oosten en van de wereld. Mevrouw Meir had haar toespraak tot de Knesseth enkele uren uitgesteld, zodat ze eerst de toespraak van president Sadat van Egypte kon beluisteren. De premier verklaarde voor de Knesseth (Vervolg op pagina 13.) STRIJD STEEDS VERBETENER (Van onze redactie binnenland) DEN HAAG In Haagse kringen verluidt dat de direc teur van het veervoederbedrijf CHV te Veghel dr. ir. H.J. Mathot, goede kans maakt te I worden aangezocht als minis ter van Landbouw. Daardoor zou tegemoet wor den gekomen aan de voorkeur Mn KVP-fractieleider mr. F. Mdriessen voor een figuur uit landbouwkringen. Dr. Mathot leeft zich een grote naam ver worven als de man die het iHV-bedrijf tot Europese "oogte heeft opgestuwd. Zoals wij hebben gemeld I Werd eerder aan drs. M.J.J. I van Amelsvoort gedacht, maar I '"tens een bericht in NRC- I «atidelsblad zou mr. Andries- s®n hem, in weerwil van zijn algemeen erkende kwalitei ten op financieel-economisch gebied en zijn vooruitstreven- a inslag, te weinig politiek /varen vinden om voor de J"0yng van minister Brou- I ™er bi aanmerking te ko- Hen. AMSTERDAM De dollar ,™sdag in Amsterdam wakker gesloten. Tegenover M slot van f 2,4960 op maan dag werd dinsdag gesloten op 2,4850-70, nadat eerder za- «an waren gedaan op f 2.4825. Jghandel was rustig. Bovendien voerden de grote mogendheden Amerika en de Sovjet-Unie ma teriële versterkingen aan naar de oorlogvoerende landen en stuurden de Ver enigde Staten 2.000 mariniers ter versterking van hun Zesde Vloot in het ge bied van de Middellandse Zee. Aan de fronten in de Sinaï en in Syrië woedden hevige tankslagen. Volgens Israëlische bekendmakingen hadden Egyptenaren, Syriërs en Irakezen de aanval ingezet en duidde de hevigheid er, volgens militaire deskundigen, op dat het om het voorspel van grote slagen gaat die wellicht spoedig over de afloop van de oorlog zouden kunnen be slissen. Radio-Amman meldde gisteravond, dat Jordaanse troepen nu ook aan de strijd deelnemen. Een Israëlische eenheid be vond zich dinsdagmiddag al vierentwintig uur op de wes telijke oever van het Suez kanaal waar artilleriebatterij en en luchtdoelraketeenhedcn waren vernietigd, zo deelde een militaire woordvoerder in Tel Aviv mee. Uit de woorden van de militair kon niet wor den opgemaakt of de eenheid nog steeds op Egyptisch ge bied was. Volgens Israëlische medede lingen trachtten de Egyptena ren dinsdag tussen Ismalia en de Bittermeren door te breken naar de Mitla-pas. Twee eer dere pogingen hadden zij met verlies van 220 tanks en 1.000 soldaten moeten bekopen. Ook nu weer kon Israël, mede dank zij de luchtmacht ,de klap opvangen. Volgens Egyptische bekend makingen waren maandag 34 Israëlische vliegtuigen neerge schoten en was een tankmacht van 21 stuks uitgeschakeld. Egyptische vlooteenheden en de luchtmacht brachten vier Israëlische schepen tot zinken en brachten de Israëli's zware verliezen toe bij aanvallen op Israëlische stellingen. zonderheden. Een Israëlische radioverslag gever meldde dinsdag gezien te hebben dat twee Syrische Mig-jagers twee Iraakse vlieg tuigen neerschoten die een Sy rische tankcolonne, bij vergis sing, aan het bombarderen wa ren. Van het noordelijk front meldt Israël dat Iraakse en Syrische troepen daar de Is raëli's trachtten terug te drij ven, maar dat zij met verlies van onder meer 50 tanks wa ren teruggeslagen. Een Syri sche woordvoerder deelde mee dat dinsdag in de noordelijke en centrale sectoren van het front tankslagen woedden, maar hij gaf geen nadere bij- Zowel de V.S. als de Sovjet- Unie waren dinsdag uit alle mach'' de oorlogvoerende par tijen aan het bevoorraden. Volgens een Israëlische woordvoerder waren in Syrië de afgelopen dagen 125 Anto- now-12 transportvliegtuigen geland, in Egypte 52 Antonow- 12 en 16 Antonow 22 en in Irak 17 Anitonow-12- Boven dien komen sedert 11 oktober in de Syrische haven Latakia Sovjet-schepen met zwaar mi litair materiaal aan voor de Arabieren. De V.S. hebben, sedert zij zondag met hun luchtbrug naar Israël begonnen, onge veer 500 ton oorlogsmateriaal met 30 vluchten van C-141- vrachtvhegtuigen overge bracht. Uit de Azoren kwam het bericht dat daar om het kwartier vliegtuigen landden om bij te tanken voor de vlucht naar Israël. Bovendien worden Amerikaanse Phan tom— en Skyhawk-jaehtbom- menwerpers naar de joodse staat overgevlogen. Volgens Amerikaanse functionarissen is de 500 ton die Israël kreeg slechts tien procent van het geen de Sovjet-Unie naar de Arabische landen heeft over gevlogen. Amerika nam uinsdag een aantal militaire maatregelen in verband met de escalatie in het Midden-Oosten. Washing ton maakte bekend dat 2.000 mariniers naar de Zesde Vloot in de Middellandse Zee zullen worden gezonden. Het helikopterdekschip Iwo Jima kwam in Morenead City aan om de mariniers aan boord te nemen en zou nog dezelfde dag vertrekken. Een niet na der genoemd aantal hef- sehnoefvliegtuigen gaat met de mariniers mee. Minister van buitenlandse zaken Henry Kssinger, dins dag onderscheiden met de No belprijs voor de vrede, zei dat Amerika geen troepen naar het Midden-Oosten zendt maar dat zulks zou Kunnen verande ren als de Sovjet-Unie direct tussenbeide zou komen in het conflict. Het 87.000 tor metende vliegdeksohip .John F. Kenne dy", dat op de Atlantische Oceaan aan Navo7oefeningen heeft deelgenomen, zal niet. zoals eerder voorgenomen, maandag in zijn thuishaven No-rfol'k terugkeren, maar voorshands op een niet nader genoemde plaats in het ooste lijk deed van de Atlantische Oceaan worden gestatio neerd. De Arabische organisatie voor de boycot van Israël waarschuwde dinsdag voor een volledig boycot van de Verenigde Staten en elk ander land dat de Israëlische oorlogs inspanning steunt. In Oost en Westeuropese diplomatieke kringen maakte men zich dinsdag steeds meer zorgen over de overlevingskansen van de Russisch-Amerikaanse toe naderingspolitiek. Volgens westelijke diploma ten dreigt het door dr. Kissin ger met de leiders van het Kremlin uitgewerkte coëxis tentieconcept ineen te storten. Meer nieuws en achtergron den over het Midden-Oosten op pagina 15. 'Van onze parlementaire nex, redactie) HAAG Ambassade- ml: mr' A' H- Hoyting, tweede «i op (je Nederlandse am- (ia,, ay in Chili, heeft maan (tut Deuren opengezet vooi »niit-n.u 'oel negen Chileense wie it v'ueDtelingen, onder !'e schoonzoon van wijlen fill "1 Allende. de 41-iarige „™er Sergio MaHus ..ren uitgeweken Voor de ooil'iri bii d "Ugeweken no'i'iei i- ae Chileense junta al om een vrijgeleide gevraagd. Mal tu. wil naar Mexico, waar zijn vrouw Isabel Allende reeds verblijft. Onder de negen opgenomen \llende-gezinde politici bevin den zich twee vrouwelijke communisten, die de wens te kennen hebben gegeven naat Nederland te gaan. Het zijn d< 41-jarige Mirella Moreno, oud minister van arbeid, en de 55 larige 'Hette Chvez, nistisch senator, die door d> junta al als „vermoedelijkk overleden" was opgegeven. De andere in de Nederland se ambassade verblijvende vluchtelingen zijn: het vijfja rige dochtertje van mevrouw Vloreno, de studentenleidster Vivian Russell, een socialis tisch econoom, een socialisti sche hoogleraar, een socialisti sche leider uit La Serena en aoe ,win vierde socialist. De namen van de vluchte- ■ngen zijn gisteren bekendge maakt tijdens een persconfe rentie van minister mr. M. van der Stoel (Buitenlandse Za ken), na diens onderhoud met onze ambassadeur in Chili L. J. Goedhart. Op de dag dat ambassaderaad Hoytink de ne gen Chilenen gastvrijheid ver leende, in de ambassade, was ambassadeur Goedhart al in Nederland. Hij vertrekt van daag weer naar Chili om zijn werk voort te zetten. (Vervolg op pagina 15) 0 Herdenking van de gevallenen in het Israëlische parlement. Op deze foto o.a. premier Golda Meir en vice-premier Allon. (Van onze redactie buitenland) OSLO. De Nobelprijs voor de vrede 1973 is toegekend aan de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Henry Kissin ger en de Noordvietnamese vertegenwoordiger bij de vredes onderhandelingen in Parijs, Le Due Tho. Het Nobelcomité verklaarde in zijn verantwoording dat Kissinger en Le Due Tho een einde hadden gemaakt aan de „gruwelijkste oorlog uit de ge schiedenis", en wel op een wijze die geheel strookt met wat Alfred Nobel voor ogen stond toen hij de prijs Instel de: dat conflicten opgelost moeten worden door onder handelingen en niet door oor log". Kissinger en Le Due Tho die geen van beiden genoemd waren als kandidaten voor de vredesprijs hebben over een wapenstilstand in Vietnam onderhandeld op een reeks bijeenkomsten in Parijs in 1972. Politici en Nobelprijsexperts verklaarden dat de bekendma king de grootste verrassing uit de geschiedenis van deze prijs was. Aan de Nobelprijs voor de vrede van dit jaar is een re- oordbedrag, namelijk 520.000 Zweedse kronen, verbonden. Het comité verklaarde dat Kissinger en Le Due Tho wa ren voorgedragen door profes sor Jon Sanness, hoogleraar in de geschiedenis aan de univer siteit van Oslo en directeur van het Noorse instituut voor buitenlandse politiek. De 63-jarige Le Due Tho is door de Amerikaanse diplo maat W. Averell Harriman een „fascinerende man" genoemd. Harriman was hoofd van de Amerikaanse delegatie die in 1968 in Parijs met Noord-Viet nam begon te onderhande len. 0 Kissinger (rechts) en Le Due Tho tijdens een van hun vele ontmoetingen in Parijs, waar over een bestand Vietnam onder handeld werd. xW/»? OPKLARINGEN MET BUIEN Aan de kust krachtige noordoosten wi nd Maximumtemperatuur negen graden. STAD EN STREEK Regionale KVP-lijst be hoeft geen bezwaar te zijn. Pagina 3' Chloorlucht in Sasse neuzen. Pagina 5 BINNEN- EN BUITENLAND Mgr. Gijsen niet Romes eerste keus. Pagina 15 KINDERMODE Pagina 17 DE KLEINE STEM Vijftig jaar tekenfilms van Walt Disney. Pagina 18 SPORT Van Roosbroeck wint de sluitingskoers. Pagina 19 (Van een onzer verslaggevers) SINT-JANSTEEN De po gingen om de breigoederenfa- briek R. Marckx B.V. in Sint- Jansteen van de ondergang te redden, hebben schipbreuk ge leden. Het bedrijf heeft faillis sement moeten aanvragen en na vrijdag zullen vermoedelijk alle negentig werknemers op straat komen te staan. Er bestaat een kleine kans, dat een deel van het personeel voorlopig notg even aangehou den zal worden om de lopende orders af te werken. Dit hangt onder meer af van het beleid, diat die curators zullen volgen. Alle werknemers kunnen re kenen op een volledige uitbe taling van achterstallig loon en vakantietoeslagen Ze zijn gistermiddag van het nieuws op de hoogte ge bracht en verslagen naar huis gegaan. De allerlaatste serieu ze gegadigde voor overname heeft zich op de valreep te ruggetrokken, omdat na ver schillende calculaties was ge bleken, dat er op korte ter mijn 800.000 gulden in de breigoederenfabriek gestopt zou moeten wordien om de continuïteit op korte termijn te verzekeren. Zelfs in dat ge val zou er nog geen enkele zekerheid hebben bestaan, dat ook op langere termijn de werkgelegenheid behouden had kunnen blijven De schulden van de fabriek belopen meer dan 1 miljoen gulden, aldus directeur drs. Monheim, die de afgelopen vier maanden al het mogelijke heeft gedaan om het bedrijf voor de werknemers te behou den. Volledig behoud van de werkgelegenheid is bij al zijn onderhandelingen steeds het uitgangspunt geweest. Volgens zijn berekeningen had er slechts vijf ton in het bedrijf gepompt hoeven te worden, maar deze prognoses zijn achteraf te optimistisch gebleken. ,.De plannen voor de geleden Op de groot overname lebben schipbreuk geleden op de grootte van het bedrag. Maar ook op het ge wicht van de sociale conse- Quenties, die voor de gegadig den aan deze overname waren verbonden", aldus drs. Mon heim. (Vervolg pag. Stad en Streek) HAVANA (AFP) De Bel gische ambassadeur op Cuba, Jean Somerhausen is gisteren ontvoerd door een tegenstan der van het bewind van Fidel Castro. Als eis stelt de ontvoer der, dat hii vrij van het eiland Cuba naar bet buitenland mag vertrekken.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1973 | | pagina 1