Lange-afstandsraketten staan gereed
NOG TE VROEG VOOR VREDE
[Massaal wapentransport naar Midden-Oosten
Ilopman van
genoemd als
minister van
Mbouw
Schoonzoon van Allende in Nederlandse ambassade
Nobelprijs voor vrede
voor le Due Tlio
en Henry Kissinger
Vandaag
KANS OP
REDDING
MARCKX
VERKEKEN
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Golda Meir (Israël):
ANWAR SADAT (EGYPTE):
VERBAZING IN OSLO
SONY
ÏAIinO oranjestraat 5
JUI lyc? tel.01155_1565
(Van onze redactie buitenland)
TEL AVIV/CAIRO/DAMASCUS - Egypte en Israël namen dinsdag, op de elf
de dag van de oorlog, liet woord staakt het vuren in de mond, terwijl de strijd
zich verder uitbreidde met een Israëlische uitval over het Suezkanaal, het Egyp
tische dreigement Zafer-lange-afstandsraketten op Israël af te schieten (zie bo
ven) en hevige gevechten aan beide fronten.
Dollar zwakker
111 Amsterdam
Luchtbruggen
Terug
GOEDHART MET NIEUWE INSTRUCTIES TERUG NAAR CHILI
Breigoederen-
fabriek
in Sint Jansteen
Acht ton
Een miljoen
BELGISCHE
AMBASSADEUR
OP CUBA
ONTVOERD
rts J
Woensdag 17 oktober 1973
113e jaargang no. 17461
EDITIE VOOR
ZEELAND
^ÉCTEURs DR. W. A. J. M. HARKX
HOOFDREDACTEUR L. LEIJENDEKKER
KANTOREN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN
(Van onze redactie
buitenland)
CAIRO President An-
War Sadat van Egypte heeft
dinsdag vrede en bereidheid
tot het bijwonen van een in
ternationale vredesconferen
tie aangeboden, op voorwaar
de dat Israël zich uit de
bezette Arabische gebieden
1 terugtrekt.
Sadat heeft zich nooit eer
der zo positief over recht
streekse besprekingen met
I Israël ter oplossing van de
1 crisis in het Midden-Oosten
uitgesproken. In een rede
roor de nationale vergade-
I ring zei Sadat, gekleed in
I militair uniform, dat hij de
andere Arabische landen en
de Palestijnse verzetsleiders
zou proberen te overreden
aan een vredesconferentie
deel te nemen.
De president zei voorts dat
hij bereid is het Suezkanaal
voor de internationale
scheepvaart te heropenen.
Hij zei dat het baggerwerk
daarvoor al begonnen was.
President Sadat zei dat
Egypte met vechten door zal
gaan totdat Israël instemt
met vertrek uit de Arabische
gebieden die het in de zes
daagse oorlog van 1967 be
zette. Hij uitte daarbij de
bedreiging dat zijn strijd
krachten beschikken over de
El-Zaferraket die doelen tot
diep in Israël kan raken.
(De Zafer heeft een bereik
van 380 km en kan een bom-
menkop van 400 kilo mee
voeren. „Onze lange-af-
standsraketten staan gereed
om bij ons eerste sein te
worden gelanceerd", dreigde
de Egyptische president.
Over het Amerikaanse be
sluit Israëls wapenarsenaal
aan te vullen zei Sadat dat
Washington niet tevreden
was over het feit dat zijn
wapens Israël in staat stel
den een vreedzame regeling
te voorkomen, maar nu
agressie steunde waar Egyp
te deze bestrijdt.
Sadat waarschuwde de
V.S. dat de kaart van het
Midden-Oosten niet wordt
gemaakt door Israël, maar
door de Arabische landen en
dat hun belangen in de Ara
bische landen en niet in Is
raël liggen. Sadat zei dat hij
had geaarzeld het Egyptische
standpunt in een boodschap
aan president Nixon uiteen
te zetten en dat hij het daar
om maar op deze manier
deed. De Egyptische presi
dent bracht hulde aan zijn
minister van oorlog en op
perbevelhebber generaal
Achmed Ismail, die opstond,
zijn pet opzette en een stor
machtige hulde in ontvangst
nam.
(Van onze redactie bui
tenland)
JERUZALEM De Israë
lische premier Golda Meir
meent dat het tijdstip om
over een bestand te praten
nog niet gekomen is, omdat
Egypte en Syrië nog niet
hard genoeg getroffen zijn
om een bestand te aanvaar
den. In een rede tot de
Knesseth (het Israëlische
parlement) zei mevrouw
Meir, dat Israël tot dusver
van niemand een bestands-
voorstel heeft ontvangen, en
dat er dus ook nog niet over
gesproken hoeft te worden.
Vrede kan pas komen na de
vernietiging van de militaire
macht van de vijand, aldus
de Israëlische premier.
Ze begon haar rede tot het
parlement met een militair
nieuwtje. Op het ogenblik
vvarop ik tot u spreek voert
een Israëlische legereenheid
acties uit op de westelijke
oever van het Suez-kanaal.,
achter de vijandelijke linies,
zo zei mevr. Meir. Ze gaf
geen nadere bijzonderheden
maar een iegerwoordvocrdcr
zei later dat Israëlische mili
tairen op dat moment al 24
uur in actie waren op de
westelijke kanaaloever. De
groep had artillerie-eenheden
en luchtafweer raketten ge
troffen.
Bij het begin van de zit
ting van de Knesseth werden
in stilte de 650 gevallen Is
raëlische militairen herdacht.
De parlementsvoorzitter riep
op tot gebed voor het herstel
van de ongeveer 2000 gewon
den.
Premier Meir keerde zich
in haar rede fel tegen de
„onverantwoordelijke poli
tiek van de Sovjet-Unie", die
naar haar mening politiek
voordeel uit deze oorlog wil
trekken. We hebben redenen
om aan te nemen dat met de
Russische luchtbrug, naar de
Arabische landen behalve
wapens ook ploegen advi
seurs, specialisten en technici
worden aangevoerd, zo ver
klaarde ze. „De Russen heb
ben de Arabische legers be
wapend en geoefend cn hen
voorbereid, niet op de verde
diging maar op de aanval,
zoals de recente gebeurtenis
sen hebben bewezen". Naar
de mening van premier Meir
handelt de Sovjet-Unie niet
alleen onverantwoordelijk
ten aanzien van Israël maar
ook ten opzichte van het
Midden-Oosten en van de
wereld.
Mevrouw Meir had haar
toespraak tot de Knesseth
enkele uren uitgesteld, zodat
ze eerst de toespraak van
president Sadat van Egypte
kon beluisteren. De premier
verklaarde voor de Knesseth
(Vervolg op pagina 13.)
STRIJD STEEDS VERBETENER
(Van onze redactie
binnenland)
DEN HAAG In Haagse
kringen verluidt dat de direc
teur van het veervoederbedrijf
CHV te Veghel dr. ir. H.J.
Mathot, goede kans maakt te
I worden aangezocht als minis
ter van Landbouw.
Daardoor zou tegemoet wor
den gekomen aan de voorkeur
Mn KVP-fractieleider mr. F.
Mdriessen voor een figuur uit
landbouwkringen. Dr. Mathot
leeft zich een grote naam ver
worven als de man die het
iHV-bedrijf tot Europese
"oogte heeft opgestuwd.
Zoals wij hebben gemeld
I Werd eerder aan drs. M.J.J.
I van Amelsvoort gedacht, maar
I '"tens een bericht in NRC-
I «atidelsblad zou mr. Andries-
s®n hem, in weerwil van zijn
algemeen erkende kwalitei
ten op financieel-economisch
gebied en zijn vooruitstreven-
a inslag, te weinig politiek
/varen vinden om voor de
J"0yng van minister Brou-
I ™er bi aanmerking te ko-
Hen.
AMSTERDAM De dollar
,™sdag in Amsterdam
wakker gesloten. Tegenover
M slot van f 2,4960 op maan
dag werd dinsdag gesloten op
2,4850-70, nadat eerder za-
«an waren gedaan op f 2.4825.
Jghandel was rustig.
Bovendien voerden de grote mogendheden Amerika en de Sovjet-Unie ma
teriële versterkingen aan naar de oorlogvoerende landen en stuurden de Ver
enigde Staten 2.000 mariniers ter versterking van hun Zesde Vloot in het ge
bied van de Middellandse Zee.
Aan de fronten in de Sinaï en in Syrië woedden hevige
tankslagen. Volgens Israëlische bekendmakingen hadden
Egyptenaren, Syriërs en Irakezen de aanval ingezet en
duidde de hevigheid er, volgens militaire deskundigen, op
dat het om het voorspel van grote slagen gaat die wellicht
spoedig over de afloop van de oorlog zouden kunnen be
slissen. Radio-Amman meldde gisteravond, dat Jordaanse
troepen nu ook aan de strijd deelnemen.
Een Israëlische eenheid be
vond zich dinsdagmiddag al
vierentwintig uur op de wes
telijke oever van het Suez
kanaal waar artilleriebatterij
en en luchtdoelraketeenhedcn
waren vernietigd, zo deelde
een militaire woordvoerder in
Tel Aviv mee. Uit de woorden
van de militair kon niet wor
den opgemaakt of de eenheid
nog steeds op Egyptisch ge
bied was.
Volgens Israëlische medede
lingen trachtten de Egyptena
ren dinsdag tussen Ismalia en
de Bittermeren door te breken
naar de Mitla-pas. Twee eer
dere pogingen hadden zij met
verlies van 220 tanks en 1.000
soldaten moeten bekopen. Ook
nu weer kon Israël, mede
dank zij de luchtmacht ,de klap
opvangen.
Volgens Egyptische bekend
makingen waren maandag 34
Israëlische vliegtuigen neerge
schoten en was een tankmacht
van 21 stuks uitgeschakeld.
Egyptische vlooteenheden en
de luchtmacht brachten vier
Israëlische schepen tot zinken
en brachten de Israëli's zware
verliezen toe bij aanvallen op
Israëlische stellingen.
zonderheden.
Een Israëlische radioverslag
gever meldde dinsdag gezien
te hebben dat twee Syrische
Mig-jagers twee Iraakse vlieg
tuigen neerschoten die een Sy
rische tankcolonne, bij vergis
sing, aan het bombarderen wa
ren.
Van het noordelijk front
meldt Israël dat Iraakse en
Syrische troepen daar de Is
raëli's trachtten terug te drij
ven, maar dat zij met verlies
van onder meer 50 tanks wa
ren teruggeslagen. Een Syri
sche woordvoerder deelde mee
dat dinsdag in de noordelijke
en centrale sectoren van het
front tankslagen woedden,
maar hij gaf geen nadere bij-
Zowel de V.S. als de Sovjet-
Unie waren dinsdag uit alle
mach'' de oorlogvoerende par
tijen aan het bevoorraden.
Volgens een Israëlische
woordvoerder waren in Syrië
de afgelopen dagen 125 Anto-
now-12 transportvliegtuigen
geland, in Egypte 52 Antonow-
12 en 16 Antonow 22 en in
Irak 17 Anitonow-12- Boven
dien komen sedert 11 oktober
in de Syrische haven Latakia
Sovjet-schepen met zwaar mi
litair materiaal aan voor de
Arabieren.
De V.S. hebben, sedert zij
zondag met hun luchtbrug
naar Israël begonnen, onge
veer 500 ton oorlogsmateriaal
met 30 vluchten van C-141-
vrachtvhegtuigen overge
bracht. Uit de Azoren kwam
het bericht dat daar om het
kwartier vliegtuigen landden
om bij te tanken voor de
vlucht naar Israël. Bovendien
worden Amerikaanse Phan
tom— en Skyhawk-jaehtbom-
menwerpers naar de joodse
staat overgevlogen. Volgens
Amerikaanse functionarissen
is de 500 ton die Israël kreeg
slechts tien procent van het
geen de Sovjet-Unie naar de
Arabische landen heeft over
gevlogen.
Amerika nam uinsdag een
aantal militaire maatregelen in
verband met de escalatie in
het Midden-Oosten. Washing
ton maakte bekend dat 2.000
mariniers naar de Zesde
Vloot in de Middellandse Zee
zullen worden gezonden. Het
helikopterdekschip Iwo Jima
kwam in Morenead City aan
om de mariniers aan boord te
nemen en zou nog dezelfde
dag vertrekken. Een niet na
der genoemd aantal hef-
sehnoefvliegtuigen gaat met de
mariniers mee.
Minister van buitenlandse
zaken Henry Kssinger, dins
dag onderscheiden met de No
belprijs voor de vrede, zei dat
Amerika geen troepen naar
het Midden-Oosten zendt maar
dat zulks zou Kunnen verande
ren als de Sovjet-Unie direct
tussenbeide zou komen in het
conflict.
Het 87.000 tor metende
vliegdeksohip .John F. Kenne
dy", dat op de Atlantische
Oceaan aan Navo7oefeningen
heeft deelgenomen, zal niet.
zoals eerder voorgenomen,
maandag in zijn thuishaven
No-rfol'k terugkeren, maar
voorshands op een niet nader
genoemde plaats in het ooste
lijk deed van de Atlantische
Oceaan worden gestatio
neerd.
De Arabische organisatie
voor de boycot van Israël
waarschuwde dinsdag voor
een volledig boycot van de
Verenigde Staten en elk ander
land dat de Israëlische oorlogs
inspanning steunt. In Oost
en Westeuropese diplomatieke
kringen maakte men zich
dinsdag steeds meer zorgen
over de overlevingskansen van
de Russisch-Amerikaanse toe
naderingspolitiek.
Volgens westelijke diploma
ten dreigt het door dr. Kissin
ger met de leiders van het
Kremlin uitgewerkte coëxis
tentieconcept ineen te storten.
Meer nieuws en achtergron
den over het Midden-Oosten
op pagina 15.
'Van onze parlementaire
nex, redactie)
HAAG Ambassade-
ml: mr' A' H- Hoyting, tweede
«i op (je Nederlandse am-
(ia,, ay in Chili, heeft maan
(tut Deuren opengezet vooi
»niit-n.u 'oel negen Chileense
wie it v'ueDtelingen, onder
!'e schoonzoon van wijlen
fill "1 Allende. de 41-iarige
„™er Sergio MaHus
..ren uitgeweken
Voor de
ooil'iri
bii d "Ugeweken no'i'iei i-
ae Chileense junta al om
een vrijgeleide gevraagd. Mal
tu. wil naar Mexico, waar zijn
vrouw Isabel Allende reeds
verblijft.
Onder de negen opgenomen
\llende-gezinde politici bevin
den zich twee vrouwelijke
communisten, die de wens te
kennen hebben gegeven naat
Nederland te gaan. Het zijn d<
41-jarige Mirella Moreno, oud
minister van arbeid, en de 55
larige 'Hette Chvez,
nistisch senator, die door d>
junta al als „vermoedelijkk
overleden" was opgegeven.
De andere in de Nederland
se ambassade verblijvende
vluchtelingen zijn: het vijfja
rige dochtertje van mevrouw
Vloreno, de studentenleidster
Vivian Russell, een socialis
tisch econoom, een socialisti
sche hoogleraar, een socialisti
sche leider uit La Serena en
aoe ,win vierde socialist.
De namen van de vluchte-
■ngen zijn gisteren bekendge
maakt tijdens een persconfe
rentie van minister mr. M. van
der Stoel (Buitenlandse Za
ken), na diens onderhoud met
onze ambassadeur in Chili L.
J. Goedhart. Op de dag dat
ambassaderaad Hoytink de ne
gen Chilenen gastvrijheid ver
leende, in de ambassade, was
ambassadeur Goedhart al in
Nederland. Hij vertrekt van
daag weer naar Chili om zijn
werk voort te zetten.
(Vervolg op pagina 15)
0 Herdenking van de gevallenen in het Israëlische parlement. Op deze foto o.a. premier Golda
Meir en vice-premier Allon.
(Van onze redactie buitenland)
OSLO. De Nobelprijs voor de vrede 1973 is toegekend aan
de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Henry Kissin
ger en de Noordvietnamese vertegenwoordiger bij de vredes
onderhandelingen in Parijs, Le Due Tho.
Het Nobelcomité verklaarde
in zijn verantwoording dat
Kissinger en Le Due Tho een
einde hadden gemaakt aan de
„gruwelijkste oorlog uit de ge
schiedenis", en wel op een
wijze die geheel strookt met
wat Alfred Nobel voor ogen
stond toen hij de prijs Instel
de: dat conflicten opgelost
moeten worden door onder
handelingen en niet door oor
log".
Kissinger en Le Due Tho
die geen van beiden genoemd
waren als kandidaten voor de
vredesprijs hebben over
een wapenstilstand in Vietnam
onderhandeld op een reeks
bijeenkomsten in Parijs in
1972.
Politici en Nobelprijsexperts
verklaarden dat de bekendma
king de grootste verrassing uit
de geschiedenis van deze prijs
was.
Aan de Nobelprijs voor de
vrede van dit jaar is een re-
oordbedrag, namelijk 520.000
Zweedse kronen, verbonden.
Het comité verklaarde dat
Kissinger en Le Due Tho wa
ren voorgedragen door profes
sor Jon Sanness, hoogleraar in
de geschiedenis aan de univer
siteit van Oslo en directeur
van het Noorse instituut voor
buitenlandse politiek.
De 63-jarige Le Due Tho is
door de Amerikaanse diplo
maat W. Averell Harriman een
„fascinerende man" genoemd.
Harriman was hoofd van de
Amerikaanse delegatie die in
1968 in Parijs met Noord-Viet
nam begon te onderhande
len.
0 Kissinger (rechts) en Le Due Tho tijdens een van hun vele
ontmoetingen in Parijs, waar over een bestand Vietnam onder
handeld werd.
xW/»?
OPKLARINGEN
MET BUIEN
Aan de kust krachtige
noordoosten wi nd
Maximumtemperatuur
negen graden.
STAD EN STREEK
Regionale KVP-lijst be
hoeft geen bezwaar
te zijn. Pagina 3'
Chloorlucht in Sasse
neuzen. Pagina 5
BINNEN- EN
BUITENLAND
Mgr. Gijsen niet Romes
eerste keus. Pagina 15
KINDERMODE
Pagina 17
DE KLEINE STEM
Vijftig jaar tekenfilms
van Walt Disney.
Pagina 18
SPORT
Van Roosbroeck wint de
sluitingskoers.
Pagina 19
(Van een onzer verslaggevers)
SINT-JANSTEEN De po
gingen om de breigoederenfa-
briek R. Marckx B.V. in Sint-
Jansteen van de ondergang te
redden, hebben schipbreuk ge
leden. Het bedrijf heeft faillis
sement moeten aanvragen en
na vrijdag zullen vermoedelijk
alle negentig werknemers op
straat komen te staan.
Er bestaat een kleine kans,
dat een deel van het personeel
voorlopig notg even aangehou
den zal worden om de lopende
orders af te werken. Dit hangt
onder meer af van het beleid,
diat die curators zullen volgen.
Alle werknemers kunnen re
kenen op een volledige uitbe
taling van achterstallig loon en
vakantietoeslagen
Ze zijn gistermiddag van
het nieuws op de hoogte ge
bracht en verslagen naar huis
gegaan. De allerlaatste serieu
ze gegadigde voor overname
heeft zich op de valreep te
ruggetrokken, omdat na ver
schillende calculaties was ge
bleken, dat er op korte ter
mijn 800.000 gulden in de
breigoederenfabriek gestopt
zou moeten wordien om de
continuïteit op korte termijn
te verzekeren. Zelfs in dat ge
val zou er nog geen enkele
zekerheid hebben bestaan, dat
ook op langere termijn de
werkgelegenheid behouden
had kunnen blijven
De schulden van de fabriek
belopen meer dan 1 miljoen
gulden, aldus directeur drs.
Monheim, die de afgelopen
vier maanden al het mogelijke
heeft gedaan om het bedrijf
voor de werknemers te behou
den. Volledig behoud van de
werkgelegenheid is bij al zijn
onderhandelingen steeds het
uitgangspunt geweest.
Volgens zijn berekeningen
had er slechts vijf ton in het
bedrijf gepompt hoeven te
worden, maar deze prognoses
zijn achteraf te optimistisch
gebleken. ,.De plannen voor de
geleden Op de groot
overname lebben schipbreuk
geleden op de grootte van het
bedrag. Maar ook op het ge
wicht van de sociale conse-
Quenties, die voor de gegadig
den aan deze overname waren
verbonden", aldus drs. Mon
heim.
(Vervolg pag. Stad en Streek)
HAVANA (AFP) De Bel
gische ambassadeur op Cuba,
Jean Somerhausen is gisteren
ontvoerd door een tegenstan
der van het bewind van Fidel
Castro. Als eis stelt de ontvoer
der, dat hii vrij van het eiland
Cuba naar bet buitenland mag
vertrekken.