nden es IN. VRIJE BANDEN RUMOER IN ZEEUWSE KVP Voorlopig geen vuiltje aan de lucht „GROOTSTE LUCHTBRUG SINDS BERLIJN" V.S. vliegen wapens naar Israël Vandaag Wankel evenwicht Sinaï-woestijn in Weinig verzet bij ondernemers tegen prijsverlagingen J DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND Bouw styreenfabriek in Terneuzen begint in januari Dow gaat flink uitbreiden [remmend Beminebonnen in ons land liggen klaarmaar: I tahalv» komt waarop. nkv-voorzitter: Inkomen van een ton genoeg israël: doorbraak aan syrisch front Rente weer omhoog Wij groeien vast in ta! en last Meldingsplicht op komst Twintig miljoen Azoren Ieder kwartier Afwachten Tegenaanval STOFPRODUKTEN JEN hebben wij plaat- Je Jaediening vao onze achines. lergieke medewerkers die voldoende verant- atesse bezitten, loegendienst. inde van het jaar onds ar extra (in 4 ploegen- elswinkel tegen sterk u zich te wenden tot rd 92, Rijen. Telefoon n 's avonds van 19.00 ier a.s. op het bedrijf. urant De Heuvel, Heu- ntwerkspecialisten. Dat :n de LAAGSTE PRIJ- 1NTIE. Ons assortiment colliers, alle garnerin- jes, bolero's enz. ERPRIJZEN gedurende oordeel. modernisering aan uw dert rüchtingsavond, welke en op dinsdag 'C. „De Harmonie", ilburg. J vrij. ''"mm ■4 STEM Dinsdag 16 oktober 1973 113e jaargang no. 17460 EDITIE VOOR ZEELAND DIRECTEUR DR. W. A. J. M. HARKX HOOFDREDACTEUR L. LEIJENDEKKER KANTOREN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - GOES HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL TERNEUZEN m (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Staatsse- I cretaris Marcel van Dam (Volkshuisvesting) wil de vrije huren in geliberaliseerd I gebied weer aan banden Hij wil dit bereiken door het [invoeren van een meldings [plicht voor huurverhogingen. die de zeven procent te boven gaan. Een wetsontwerp, waar in de meldingsplicht geregeld I wordt is in de maak, evenals Jeen wetsontwerp dat de be- Iwindsman de bevoegdheid moet geven desnoods een maximum-huurverhoging vast [te stellen. De wetsontwerpen zuilen tegelijkertijd (en nog ■vóór het einde van het jaar) Ibij de Kamer worden inge diend. De maatregelen gaan gelden .voor particuliere huurhuizen (in geliberaliseerd gebied, dat [wil zeggen, in vrijwel het ge kliste land met uitzondering van de Randstad. In de gelibe raliseerde gebieden geldt dat particuliere huisba zen de jaarlijkse huurverho- (gingen naar eigen goeddunken [kunnen vaststellen. Dat heeft [tot excessieve huurverhogin gen geleid- De grens van zeven procent Is gekozen omdat dit percenta ge met ingang van volgend laar ook zal gaan gelden voor [woningen van gemeenten en bouwcorporaties. Een meldingsplicht voor [huurverhogingen die de zeven [procent te boven gaan zal ui- teraard remmend werken, [maar is nog geen absolute ga- [rantie voor het tegengaan van [excessieve huurstijgingen. vandaar ook dat de bewinds man naast de meldingsplicht de maatregel wil invoeren, dat IJ1! in gemeenten waar de buurstij gingen uit de haind "eigen te lopen een maxi- mum-percentage kan vaststed- I len. iVan een onzer verslaggevers) llIllilJ T ÏÏT-Ur, r- zijn KVP die nde een willen la van een KVP (Van een onzer verslagge vers) DEN HAAG „Voor de Ne derlandse automobilist is er wat betreft de benzinevoor ziening voorlopig nog geen vuiltje aan de lucht," zeggen zowel de oliemaatschappijen als het ministerie van Econo mische Zaken. Maar op het zelfde ministerie liggen de distributiebonnen al klaar, terwijl de oliemaatschappijen zich volledig afhankelijk achten van de „stemming" in het Midden-Oosten, waar 74 procent van de Nederlandse olie vandaan komt. Het uitschakelen van enkele olieraffinaderijen en het bombarderen van belangrijke pijpleidingen op het grond gebied van Syrië en Libanon door Israël met als gevolg zware stagnatie in de olie- export via deze landen heeft in elk geval op de olie-voor ziening in Nederland geen enkele invloed. De Neder- landse oliemaatschappijen betrekken hun ruwe olie voo- zover deze uit het Mid den-Oosten komt uitsluitend via de Perzische Golf, waar vandaan tankers om de Kaap varen. ,.Voor Oostenrijk, waar nu al vrijwillige rant soenering door de oliemaat schappijen wordt toegepast, ligt de situatie anders dan Nederland. Dit land is name lijk bijna volledig afhanke lijk van Syrië en Libanon," aldus een woordvoerder van de Shell. Op het Ministerie van Econo mische Zaken in Den Haag liggen de bonnen van benzi nerantsoenering al gereed. „Maar," zo meldt voorlich tingsfunctionaris Van Donke laar, .,die liggen er al lang. Sinds de jaren vijftig ligt er een distributieschema klaar om desnoods van alles op de bon te verstrekken, niet al leen de benzine. De belang rijkste stap naar rantsoene ring van benzine zal pas in het allerlaatste stadium wor den genomen, wanneer de olietoevoer inderdaad volko men is stopgezet. Daarvóór denkt men aan maatregelen als autoloze zondagen, zoals er tijdens de Suez-crisis in 1956 enkele zijn geweest. Gezien het drukke wegver keer in het weekend zou een dergelijke maatregel al een enorme benzinebesparing be tekenen." De Shell, die één op de drie Nederlandse automobilisten tot haar klantenkring rekent, schat da> op zondagen onge veer anderhalf maal zoveel benzine wordt verreden dan op een werkdag. Bij een to tale jaaromzet van alle maat schappijen in ons land van 4,8 miljard liter, betekent el ke autoloze zondag een be sparing met 20 miljoen liter benzine. Ook de ANWB is van plan adequaat te reageren op een eventuele benzineschaarste. (De automobilistenorganisa tie wil als de nood aan de man komt haar leden o.m. oproepen waar mogelijk van openbaar vervoer gebruik te maken in het woon-werkver- keer» indien dat niet moge lijk blijkt tenminste met méér personen in één auto naar het werk te rijden, be perking van het recreatief autogebruik („het rijden óm het rijden") en het rijden met gemaügde snelheden. „Ais men van elke rit een zuinigheidsrit maakte, kon dat wel eens zéér veel het motorbrandstofverbruik sche len," aldus de heer Verhoef van de ANWB. Ons land is momenteel wat de toevoer van ruwe olie be treft voor 74 procent afhan kelijk van het Midden-Oos ten. De overige olie wordt betrokken uit West-Afrika, voornamelijk Nigerië, 16 procent; uit Noord-Afrika, met name Libië en Marokko, 6 procent; uit andere landen plus uit eigen Nederlandse bodem komt de resterende 3 procent. Mocht de olietoevoer sterk stagneren, dan zal de buffer voorraad ruwe olie van 81 miljoen ton. goed voor 65 dagen onbeperkte produktie, moeten worden aangespro ken. Deze opslag is door de maatschappijen onderling ge regeld en voldoet aan de EEG-normen. (Van onze redactie buitenland) WASHINGTON De Verenigde Staten zijn begonnen Israël van wapens te voorzien om te voorkomen dat het militaire evenwicht in het Midden-Oosten als gevolg van de Russische wapenleveranties aan Egypte en Syrië wordt ver- sloord. - «u ecu onzer MIDDELBURG I de Zeeuwse ld» .?an 'let werk, me L.,„z,e Partij voor de komende statenverkiezingen met «regionaal gezicht" willei «w optreden. Het effect streven is, in feite rfwe van de Zeeuwse KVP do!?.rmaties boven en beneden fle Westerschelde. IJ» de praktijk houdt de Iriatj!,111' 20 vernemen wij, F 7»i j weliswaar in heel me' een en dezelfde IS ?er zal verschijnen, I mi;vi ,Ji deze voor respectie- I laJ Midden- en Noord-Zee- I ^eeuwseh-lVanaderen I dp ynnnchillende figuren in lliisth. m zal voorgaan. De IE. er wordt. 20 kan men I aanif reeds als vaststaand lG™hmen' da heer A. L. van IPnteerde6n' '1Uidig KVP gecle" IKt en woonachtig in IrST Degenen die naar |d?tSermg van de kandi- liti 7- breven, willen dat er i kanriirf6!™3?.'1" Vlaanderen een I bewpl lJsttrekker Van Gees- I Vlaam„ U1,tsluitend Zeeuwsch- I Vorder,6 ,?ndidaten genoemd |NoorA7 ,Voor Midden- en I de hpQ T. zou eveneens I 'rekker leesbergen lijst- I groen rf- 0eten ziin' maar de I Volgt la raagorde op hem I Vlamink negen Zeeuwsch I die on i™ m°eten bestaan volsH j n heurt worden ge- «'dden-Ze'eland kandidaten VEEL BEWOLKING PLAATSELIJK REGEN Maximumtemperatuur elf graden. STAD EN STREEK Oeverval zette door. Pagina 3 Sassenaren kijken uit naar centrale antenne. Pagina 5 BINNEN- EN BUITENLAND Treinbotsing in Tweede Kamer. Pagina 9 SPORT Sijbrands—Andreiko: alweef remise. Pagina 13 Motorcrosser Johan Scheele tweede. Pagina 14 RADIO EN TELEVISIE Heintje nu bariton. Pagina 17 UTRECHT (ANP) „Een in komen van rond een ton is genoeg. Als een minister daar voor werkt, dan moet je wel heel erg veel doen, wil je aanspraak maken op een nog hoger inkomen", aldus NKV- voorzitter W. Spit in het NKV-blad „Ruim Zicht". Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft dit bij monde van zijn woordvoerder Robert McClos key bekendgemaakt. McCloskey zei dat inmiddels ai militair vervangingsmaterieel voor Israël in 't Midden-Oosten is gearriveerd. Men maakt hier uit op dat de V.S. de luchtbrug al hadden ingesteld kort nadat de regering ervan overtuigd was geraakt dat de Russen niet alleen hun leveranties aan de Arabische landen voortzetten maar deze zelfs hadden uitgebreid. Amerikaanse functionarissen gaven te kennen dat de lucht brug van de Verenigde Staten ongeveer dertig uur voor de bekendmaking van het State Department (circa 18 uur maandag al In bedrijf was. McCloskey wilde niet ingaan op vragen over de aard van het militaire materieel dat de Ver enigde Staten nu aan Israël le veren. Waarnemers geloven dat daar onder meer gevechts vliegtuigen bij zijn gezien de zware tol die de Israëlische luchtmacht heeft betaald aan de trefzekere SAM-raketten van de Arabieren, die hun door de Sovjet-Unie zijn geleverd. Gevraagd of de Verenigde Staten de wapenhulp zullen te rugschroeven als de Russen dit ook doen antwoordde McClos key dat Washington zich door de gebeurtenissen zal laten leiden. De woordvoerder zei voorts dat Amerika officieel geen dreigementen van Arabische zijde heeft ontvangen dat de olieleveranties zullen worden stopgezet als de wapenhulp aan Israël zou worden opgevoerd. Volgens McCloskey is de om vang van de Russische lucht brug naar de Arabische landen gestadig toegenomen. Sinds woensdag was in 280 vluchten zo'n 4.000 ton materiaal afge leverd in Syrië en Egypte, zo zei hij. Intussen zet Kissinger de contacten met betrokkenen en belanghebbenden voort. Hij brengt sinds zaterdag de helft van zijn werktijd door in het Witte Huis en staat doorlopend in contact met de Russische ambassadeur Anatoli Dobrynin, zo deelde het ministerie van buitenlandse zaken mee. Tot dusver hebben de Amerikaan se diplomatieke initiatieven geen succes gehad, maar de regering-Nixon blijft hopen op een vruchtbare ontwikkeling. Voor de Amerikaanse lucht brug wordt ook gebruik ge maakt van de grote Ameri kaanse luchtmachtbasis op de Afcoren, zo blijkt uit berichten uit deze Portugese eilanden groep. Een AFP-correspondent beidde gisteravond dat in de afgelopen vierentwintig uur ongeveer driehonderd Ameri kaanse vliegtuigen een tussen landing op het eiland Terceira hadden gemaakt. Officieel is hun bestemming niet bekend gemaakt. maar algemeen wordt aangenomen dat ze op doorreis naar Israël zijn. Zon dag al maakte het officiële Portugese persbureau ANI melding van een Amerikaanse luchtbrug. Er circuleren ook geruchten op Terceira over de aankomst van Vietnam-vete- ranen, die op de luchtmachtba sis uit de militaire toestellen zouden stappen en met gewo ne commerciële vluchten de reis als toerist naar het Mid den-Oosten zouden voortzet ten. De Amerikaanse ambassa de in Lissabon zegt hierover niets te weten. Een Portugese luchtmacht officier op de Azoren zei maan dag dat grote aantallen Ame rikaanse vliegtuigen op Ter ceira een tussenlanding had den gemaakt om brandstof in te nemen. „Ze zaten vol wa pens. munitie en bommen alles wat nodig is voor een oorlog". De officier had ver nomen dat ze van de Azoren rechtstreeks naar Israël vlo gen. Volgens Portugese zegslieden landt en vertrekt er ieder kwartier een vliegtuig, sinds zondag middernacht. Gewoon lijk komen er maar twee of drie toestellen per dag. Vol gens hem gaat het om de grootste luchtbrug sinds die naar Berlijn. Volgens berich ten van AHI wordt de lucht brug uitgevoerd met C130- transportvliegtuigen. Boeings 707 en enkele Phantoms. Volgens schattingen in Was hington hebben de Israëliërs tot dusver ongeveer honderd gevechtsvliegtuigen verloren. Al maanden voor het uitbre ken van de oorlog hadden de Verenigde Staten en Israël overeenstemming bereikt oevr de levering van 50 a 80 nieuwe Phantoms en Skyhawks. Uit Amerikaanse militaire kringen is vernomen dat het eerste squadron van 12 tot 15 Phan toms naar Israël wordt ge bracht De Arabische Liga waarschuw de maandag in een verklaring dat Amerikaanse hulp op dit tijdstip de V.S. „direct mede plichtig" maken aan de Israë lische bezetting van Arabische gebieden. 0 De Israëlische premier Golda Meir in gesprek met een gewonde soldaat tijdens haar bezoek aan Israëlische soldaten in het Tel Hashomer-zieken huis in Tel Aviv. (Van onze redactie buitenland) TEL AVIV/CAIRO/DAMASCUS Israël heeft maandag ge meld dat zijn strijdkrachten in de centrale sector van het Sy rische front zijn doorgebroken. Zij sloegen daarbij Iraakse ge pantserde eenheden terug en bezetten hun posities. Een bekendmaking in Tel Aviv zegt dat tientallen Iraak se tanks zijn vernietigd en dat de restanten van de Iraakse eenheden op de terugtocht zijn. In een eerder Israëlisch communiqué werd gezegd dat de luchtmacht van Israël aan beide fronten oppermachtig is en dat zijn legers maandag ochtend een Egyptische door braakpoging aan het Suezfront hebben afgeslagen. De Egypti sche aanval had volgens Israël ten doel een van de drie ope ningen naar de Sinaï in han den te krijgen. De Israëlische luchtmacht is maandag diep in Egypte door gedrongen om aanvallen te doen op drie vliegvelden, waarvan een op 80 kilometer ten noorden van Caïro. De Israëlische marine viel de afgelopen nacht een Egyp tische commandobasis te Ras Gharib aan de Golf van Suez aan en meldde de vernietiging van talrijke commandoboten. (vervolg op pag. 3) (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Deze week '.uilen als gevolg van de reva- uatie van de sulden van een tiaand geleden, opnieuw een tantal prijzen van artikeln worden verlaagd. Volgens het ministerie van Economische Zaken gaat het hier echter niet om dagelijkse produkten zoals brood, melk en boter. Spectaculaire prijsverlagingen worden niet verwacht. Nieuwe prijsverlagingen gelden alleen voor die produkten, waarover met het departement geen speciale regeling is getroffen, fn een aantal sectoren die wei de meeste invloed hebben op het prijsindexcijfer voor de gezinsconsumptie zijn af spraken gemaakt met Econo mische Zaken, om de gevolgen van de revaluatie van de gul den in één keer te verwerken. Zowel het departement ais de Economische Controle Dienst (ECD) zijn erg tevre den over de houding van de ondernemers tegenover de door het kabinet gevoerde prijspolitiek als gevolg van de revaluatie van de gulden. Er is weinig verzet tegen prijsverla gingen, al ervaart men die in sommige bedrijfstakken wel als „hard". De 400 controleurs van de ECD hebben bijna nog geen tegenstribbelende onder nemers in de kraag hoeven pakken. Er komen bij de ECD ook weinig klachten van con sumenten binnen over prijzen, die niet zouden zijn verlaagd, terwijl dat wei noodzakelijk zou zijn. Voorts werden munitie-opslag plaatsen in brand geschoten. Volgens Israëlische mededelin gen zijn maandag drie Egypti sche gevechtsvliegtuigen ver nietigd. De Egyptische poging om uit het vijf kilometer lange brug- gehoofd aan het Suez-kanaal te breken was, zegt het Israë lische opperbevel, gericht op de noordelijke linie bij Kanta ra, een opening in de woestijn naar de kustweg die naar Tel Aviv loopt. De Egyptenaren vielen de voorste linie van de Israëli sche strijdmacht aan, die rea geerden met een tegenaanval waarbij de tegenstander werd teruggeslagen. Het Egyptische offensief bereikte niet de kracht van dat van zondag toen volgens de Israëliër 220 Egyptische tanks werden ver nietigd en circa duizend Egyp tische militairen sneuvelden. Volgens de officiële Israëli sche commentator, generaal majoor Herzog, valt de geringe kracht van de Egyptische aan val van maandag te verklaren uit de „enorme klap" die zij bij hun offensief van zondag hadden gekregen. Voordat de Israëlische door braak aan het Syrische front maandagmiddag bekend werd was het daar betrekkelijk rus tig. Israël meldde de vernieti ging van vijf Syrische migs. Oorlogsverslaggevers meldden dat de vorderingen van de Is raëlische legers in Syrië zeer langzaam gingen. De hoofd macht in de centrale sector scheen niet verder te willen oprukken dan de belangrijke wegkruising bij de stad Saas- sa, circa dertig kilometer van Damascus. Enkele verken ningseenheden waren Dama scus tot op ruim 20 kilometer genaderd. Waarnemers concluderen dat de Israeli weliswaar nog steeds van plan schijnen druk op damascus te blijven uitoe fenen maar dat zowel de Syri sche als de Israëlische legers hun posities consolideren in afwachting van zware gevech ten. De verovering van Saas-a zou een belangrijk obstakel wegnemen bij de Israëlische liquidatie van het hardnekkig verzet dat de Syriërs halver wege de grens en damascus bieden. In de afgelopen twee dagen is bij deze stad zwaar gevochten. Israël heeft het Sy rische front inmiddels over een breedte van 25 kilometer uitgebreid. Niettemin ziet Sy rische lange-afstandsartillerie nog dagelijks kans de Israëli sche posities in de heuvels van Golan onder vuur te ne men. De Syrische activiteit in de lucht was volgens onrlogscor respondenten die met de Is raeli's meetrekken zeer gering in tegenstelling tot de voor gaande dagen toen de Syriërs de grondtroepen met splinter bommen bestookten, die bij hun explosie een grote hoe veelheid dodelijke staalsplin ters in het rond spuwen. (Vervolg op pagina 9.) (Van een onzer verslaggevers) TERNEUZEN. Begin vol gend jaar wordt er bij Dow Chemical (Nederland) in Ter- neuzen begonnen met de bouw van een omvangrijke styreen- fabriek. Met de bouw van de nieuwe installaties zal onge veer dertig maanden gemoeid zijn. Tot directeur van de nieu we styreenfabriek is benoemd de Amerikaan Wilcox. Op het terreinencomplex in Terneuzen beschikt Dow over voldoende grond om er de nieuwe fabriek te bouwen. De uitbreiding van Dow in Terneuzen betekent een stimu lans van niet te onderschatten waarde voor de werkgelegen heid in Zeeuwsch-Vlaanderen. Verwacht kan worden dat voor de bouw van de nieuwe fabrieksinstallaties verscheide ne honderden mensen nodig zullen zijn. Naar wij vernemen stelt de directie van Dow Chemical po gingen in het werk bij de Ne derlandse regering financiële steun te krijgen een z.g. in vesteringspremie voor de verwezenlijking van het nieu we project in Zeeuwsch-Vlaan deren. Zoals bekend werd de investeringspremieregeling voor nieuwe industrieën in Zeeuwsch-Vlaanderen enkele jaren geleden door het rijk in getrokken. (Zie ook pagina 5.) Meer nieuws en achter gronden over de oorlog in het Midden-Oosten op pa gina's 11 en 17. (Van onze redactie binnenland) AMSTERDAM De Neder- landsche Bank gaat met In gang van 16 oktober haar ta rieven over de hele linie met een half procent verhogen. Het wisseldisconto wordt nu 7 pet., het promessedisconto gaat naar 8 pet., de rente voor voorschotten in rekening - cou rant en beleningen naar 9 pet. en voor anderen naar 8 pet. Verder is ter vermindering /an de opwaartse druk op de geldmarkttaneven besloten de extra commissie voor banken, die een te groot beroep op de Centrale Bank doen t-e verla gen van 3 pet- tot 2 pet. op jaarbasis, aldus de bank. De Ned. Bank noemt als re den voor de maatregel een aanpassing van de tarieven in de richting van de hoge tarie ven op de geldmarkt. Ook is gelet op de voortgaande kre dietexpansie bij het bankwe zen. (ADVERTENTIE) Varianten op deze oude klacht kunt u lezen in veel brieven en rapporten die uit de jonge kerken van Afrika en Azië bij de PMW binnenkomen. Het aantal christenen in deze landen neemt toe. Voor hun plaatselijke ge meenschappen verwachten zij goed gevormde kate- chisten, onderwijzers, priesters. En de last van hun dagelijkse zorgen stijgt omdat zij zich in zo veel ontwikkelingswerk storten. In kontakt met al deze jonge kerken werken de PMW aan een nieuw hulp programma dat aan al die noden het hoofd wil hel pen bieden. Op Wereld missiedag, in het weekeind van 20-21 oktober a.s., moet het geld daarvoor ge vonden worden. U kunt de kerkkollekte ro yaal gedenken. U kunt ook nu al bijdragen storten op giro 8725 - PMW - Laan Copes van Cattenburch 127 - Den Haag.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1973 | | pagina 1