RUSSEN MINDER GEHEIMZINNIG MET RUIMTEVAARTOBJECTEN Universiteit werkt niet mee Mi boycot controle op colle Sietse gaat fietsen Huurwaarde Vier doden bij scheepsramp op Noordzee mco yd Kamercommissie van defensie boos op Van Eisen IN BELGIË NOG WEINIG GEDAAN TEGEN MILIEUVERONTREINIGING Jongeren verzetten zich tegen verlaging dienstplichtleeftijd Geen tol meer op binnenland buitenland Weer onrust in studentenwereld Weer ontslagen in Griekse regering Twee doden op overweg niet meer geldig! Kaas met ster-allures Zaterdag 29 september 1973 13 19 (ADVERTENTIE) (Van onze ruimtevaartmede werker) Komt er meer openheid in de Russische ruimtevaart? Het heeft er alle schijn van. Niet allen maakten de Russen bij de lancering van de Sojoez-12 meteen al bekend hoe lang de vlucht zou gaan duren (iets wat nog nooit is gebeurd), ook lieten zi: dezer dagen bij mon de van R.Z. Sakdejev (direc teur v?n het Instituut voor Kosmisch Onderzoek) weten, dat twee var hun nu onder weg zijnde Mars-sor.des een zachte landing op de rode pla neet moe'cn maken. Zij gaven ook r'iit°r'ijk toe dat er moei lijkheden zijn met het radio contact tussen een van die sondes en de aarde. Kot is nog nooit voorgekomen dat de Russen erkenden dat een pro- dukt van de Sovjet-ru.mte- vaartteohnieii liet naar beho ren fun-tioneerde, tenzij men er absoluut niet onderuit kon, zoals bij de dood van drie van hun Kosmonauten in 1971. On veranderlijk probeerde men de indruk te wekken dat de vruchhen van een socialistisch stelsel niet ancle -s dan vol maakt konden zijn. Nog bij de vlucht van üc Mars 2 en Mars 3 in 1971 werd het te pletter sic au op Mars van de landings-- cpsu'.e van Mars 2 triomfantelijk aangekondigd als een primeur: vjjr het eerst waren de wimpel en het wapen van de Sovjet-Unie op de Rode Planeet afgeleverd. Nu, terwjjl de Mars 4, 5, 6 en 7 onderweg zijn om in februari aanstaande bij de planeet te arriveren, wordt de nadruk gelegd o-p de enorme proble men die dergelijke kosmi sche langeafstandsverkenningen met zich mee brengen. „Mon moet niet denken", aldus Sak dejev. „dat de weg naar Mars volkomen geëffend is. De ge leerden en ingenieurs moeten tijdens de vlucht voortdurend maatregelen nemen om afwij kingen in de werking van de verschillende apparaten op te heffen. Op dit moment bij voorbeeld wordt er gewerkt aan het verhelpee van een sto ring in het teiemetrie-systeero van een der stations." Een van de oorzaken van deze- wijziging in de Sovjet-tactiek kan gelegen zijn in de nauwe re samenwerking met de Amerikanen op het vlak van de ruimtevaart- Enerzijds zijn de Russen daardoor gedwon gen tot een wat grotere open heid. Zo moesten zij er bij voorbeeld mee instemmen dat de datum voor de gezamenlij ke Apollo-Sojoez vlucht (start 15 juli 1975) ruimschoots tevo ren bekend werd gemaakt. Anderzijds moeten de Russen tot hun verrassing hebben ge zien dat de Amerikanen juist uit experimenten die aanvan kelijk fout gaan een massa positieve publiciteit weten te halen. Bij monde van kosmo naut Wladimir Sjatalov heb ben zij hun bewondering voor de manier waarop de Ameri kanen hun Skylab-problemen hebben opgelost, niet onder stoelen of banken gestoken. De Russen gaan waarschijnlijk inzien dat hun aloude ve.—as- simgspolitiek, waarmee zij in de beginjaren van de ruimte vaart succes boekten, anno 1973 niet zó effectief meer is. Het gebrek aan informatie geeft ook vaak aanleiding tot de wildste geruchten. Als de resultaten van een nieuwe vlucht daarmee niet in over eenstemming zijn, geeft dit weer voedsel aan de veronder stelling dat er kennelijk toch iets fout is gegaan. Bovendien: in een centralis tisch gestructureerd land als de Sovjet-Unie staan bepaalde ontwikkelingen nooit op zich zelf. De grotere openheid op het vlak van de ruimtevaart- publiciteit is waarschijnlijk mede het resultaat van een realistischer politiek, die de Russen ertoe brengt te erken nen dat bij hen nog niet alles koek en ei is. Als gevolg daar van zoeken Brezjnjef en de zijnen in een verrassend tem po meer economische en tech nische contacten met het Wes ten, met name met de Vere nigde Staten. En dat zij bij de intensivering van die contac ten worden geconfronteerd met ondermeer andere opvat tingen betreffende de voor lichting van het publies is even onvermijdelijk als nuttig Iets van dat proces is heel duidelijk geworden tijdens en kele recente ontmoetingen van dr. Konetantiu Boesjoejev, de Russische directeur van het Apollo-Sojoez project met de Amerikaanse pers. Hij was verwonderd en geërgerd over de vasthoudendheid die Ame rikaanse journalisten toonden tijdens een tweetal persconfe renties die in het kader van de voorbereidingen van So- joez-Apollo werden gegeven. Maar dat is iets waarmee de Russen zullen moeten leren le ven bij hun toenemende con tacten met het Westen. En het is niet uitgesloten dat zij er nog wat van leren óók. De grotere openheid in hun ruim tevaart-berichtgeving zou daarop kunnen wijzen. PIET SMOLDERS AMSTERDAM (ANP) De accountantsdienst van het ministerie van Onder wijs en Wetenschappen heeft bij zijn controle op de betaling van de colle ge- en inschrijfgelden bij het bureau van de univer siteit van Amsterdam en de faculteiten slechts in beperkte mate medewer king ondervonden van de verantwoordelijke func tionarissen. Meestal werd de mede werking geweigerd met een beroep op de uitspraken van de universiteitsraad en (sub) faculteitsraden die zich sterk tegen controle op de collegegeldboycot verzet ten. Dit heeft er volgens de accountantsdienst toe ge leid dat bij vele studenten de mening heeft postgevat, taling van inschrijf- en col dat het weigeren van de be- legegelden voor hen zowel in dit collegejaar als in de volgende collegejaren geen nadelige consequenties zal hebben, aldus de accoun tantsdienst in een aan de minister uitgebrachte nota, waaraan het universiteits blad Folia Civitatis deze week een hoofdartikel heeft gewijd onder de kop „Con- trole op boycot collegegeld mislukt". TJift gegevens die de studen tenadministratie van de Uni versiteit vam Amsterdam aan de accountantsdienst verstrek te blijkt dat gedurende net studiejaar 19721973 bijna 12.000 studenten rechtmatig aam de _universite.it studeerden 10.275 ingeschrevenen die col lege- en inschrijfgeld hadden betaald en 1356 examenstu denten. In het laatste studie jaar voor de collegegeldboyeot (1971—1972) waren 19.932 stu denten ingeschreven- Het daarop volgende studiejaar gaf dus een daling van 42 pet to zien. (Van onze parlementaire re dactie). DEN HAAG De door de oommissie-Peijnen/bur.g voor gestelde maatregelen tot verla ging van de dienstplichtige leeftijd naar achttien jaar (is twintig) gekoppeld aan het af schaffen van uitstel om rede nen van studie vinden in de °gen van vooral de werkende jongeren geen genade. Deze sociaal toch al achtergestelde groep zou dan nog meer dan nu al het geval is haar oplei ding (avondopleiding, leerlin genstelsel-opleiding) moeten onderbreken en na de dienst niet meer voldoende gemoti veerd zijn om de draad weer op te pakken. Daardoor zou- °en ze „voor de eeuwigheid gedoemd zijn al® ongeschoold arbeider door het leven te moeten gaan. Aldus de vereniging Beroeps opleidingen Grafische Indus- jie gisteren tijdens de door de vaste kamercommissie van defensie gehouden openbare hoorzitting, waar ook de wer kende jongeren zelf aanwezig waren. Zij kraakten de plan nen van de commissie-Peij- nenburg zonder meer en willen juist dat de thans geldende uitstel-regeling („waarvan al leen studenten profiteren") wordt uitgebreid ten gunste van de werkende jeugd. „Onze pijn is weg", zo zei- den de woordvoerders daar maar gevraagd door het ka merlid Spinks (PvdA), „als voor werkende jongeren die op de een of andere wijze een opleiding volgen, dezelfde uit- stelregels gaan gelden als voor het beroepsonderwijs". Namens een groot aantal jongerenorganisaties werd voorafgaande aan de hoorzit ting een verklaring voorgele zen, waarin gepleit wordt voor vrijheid van keuze van het opkomsttijdstip door de dienstplichtige tussen achttien en 27 jaar. De organisaties wil len dat de commissie-Peijnen burg een nieuwe opdracht krijgt. „Van de ruim 20.000 studen ten hebben ruim 8000 (42 pro cent) de administratie weten te ontlopen. Van de overblij vende 12.000 hebben 1356 het goedkope achterdeurtje van het examen-studentschap weten te vinden. Van de daarna res terende ruim 10.000 studenten was meer dan de helft (5800) als beursstudent min of meer gedwongen de boycot te boy cotten. Resteren een armzalige 4500 studenten die vrijwillig de gehate 1000 gulden hebben betaald", aldus Folia Civita tis. De accountantsdienst consta teert dat een aantal dingen niet werd gedaan zoals: mede deling doen aan niet-betalers dat zij van verdere onderwijs- voorzieninen zij-n uitgesloten en dat „deswege" hun namen uit de administratie zijn ver wijderd. Ook werd nagelaten instructie te geven aan docen ten en andere personeelsleden dat zij niet bevoegd zijn on derwijs te geven aan niet-be talers. De boycotacties zijn, volgens Folia Civitatis, ondubbelzinnig een succes geworden, „omdat d espeurders van O. en W. er niet in slaagden per faculteit subfaculteit of instituut de wanbetalers in de administra tieve kraag te grijpen. Bij de faculteit der wiskun de en natuurwetenschappen werd de accountantsdienst meegedeeld dat er een volledi ge administratie van alle afge legde examens en tentamens aanwezig is en dat deze gege vens niet ter inzage waren. Zij deden dat naar hun zeg gen wegens de voor de stu denten onbevredigende wijze \vaarop donderdag de facul teitsraad twee voor de studen ten belangrijke punten had af gehandeld. Aan de bezetting hebben volgens een studenten woordvoerder ongeveer vijftig studenten deelgenomen. Bezwaren hebben de studen ten met name tegen de tenta menregeling voor het vierde studiejaar. Volgens hen heb ben de docenten eenzijdig eea duidelijke studieverzwa ring ingevoerd. Het voorstel een bemiddelingscommissie in het leven te roepen vonden de studenten onvoldoende omdat de regeling voor het komende 0 De duizend gulden college geld ligt menige student nog altijd zwaar op de maag. Gis teren en eergisteren werd in Amsterdam door honderden studenten voor de zoveelste keer gedemonstreerd. studiejaar formeel vast ligt. Tweede steen des aanstoots voor de studenten is het wei geren door de directeur van de faculteit de zogenaamde fa culteitsbriefjes te onderteke nen. Deze briefjes, waarop staat dat de betrokken student aan de faculteit studeert, zijn nodig voor het verkrijgen van kinderbijslag er wat mannelij ke studenten betreft uitstel van militaire dienst. stuur een'vaandeltje als dit mea Gewonnen in het Bio-tex Vlekkenfestival Stuur ook 'n gekke vlek naar postbus 8272, Amsterdam. Spelregels op Bio-tex verpakkingen. ATHENE Constantin As- lanidis, staatssecretaris bij het Griekse ministerie van cultuur en nationale opvoeding, en Mi chel Balopoulos, staatssecreta ris bij het ministerie van Eco nomie, hebben hun ontslag in gediend, zo is gisteren uit we lingelichte kring in Atnene vernomen. De ontslagen zijn aanvaard. (Vervolg van pagina 1) Als dat niet haalbaar zou zijn, wil de ARP de huurwaarde in ieder geval koppelen aan de loon- en prijsstijgingen. Naar verluidt zou het kabinet niet onwelwillend staan tegenover deze voorstellen, mits men maar akkoord gaat met een forse optrekking nu. Ook op een ander punt, het al dan niet heffen van statie geld op auto's (200 gulden) is het kabinet bereid tegemoet te komen aan de wensen van beide confessionele regerings partners. Het kabinet vindt het in dat geval wei wense lijk, dat beide fracties met tegenvoorstellen komen wat betreft de financiering van de overheidsuitgaven. Het halve ren van de voorgenomen ver dubbeling van de huurwaarde kost het kabinet toch al gauw meer dan 50 miljoen gulden, terwijl in het dekkingsplan rekening is gehouden met de inkomsten bij het instellen van het autostatiegeld (op brengst 100 miljoen gulden) Het zoeken naar vervangen de belastingmaatregelen is niet eenvoudig, omdat het ka binet geen of heel weinig maatregelen wenst, die van in vloed zouden kunnen zijn op de prijsindex. Gezien de ver laging van de autoprijzen als gevolg van de revaluatie van de gulden ligt het voor de hand dat een verhoging van de motorrijtuigenbelasting wordt aangegrepen om het ontstane tekort te dekken. Die verhoging zou zoveel kun nen bedragen dat het prijs voordeel als gevolg van de re valuatie ongedaan zou worden gemaakt. Het zou ook passen in het overheidsbeleid om het openhaar vervoer extra te sti muleren. Ook houdt men er rekening mee, dat de verbruikersbelas ting op auto's wordt opge voerd. Een verhoging van de accijnzen op alcohol zit er vooralsnog niet in, vooral om dat minister Lubbers van Eco- -nomische Zaken akkoord is ge gaan met een prijsverhoging van alcoholica. Daardoor krijgt de schatkist extra geld, omdat de accijnzen procentueel zijn gebonden aan de verkoopprij zen van alcoholische dran ken. DEN HAAG De onder- Noorse kustvaarder Gulf- gang van de Nederlandse kustvaarder Leliegracht op de Noordzee ter hoogte van IJ- muiden heeft aan vier mensen het leven gekost: de kapitein, zijn vrouw en twee beman ningsleden, vermoedelijk bui tenlanders. Het stoffelijk over schot van de kapitein was bij na twaalf uren na de ramp nog niet gevonden. Het Nederlandse arineschip Groningen en de Noorse kust vaarder Gulfstream voerden gisteren in het begin van de middag ieder drie geredden van de in totaal tien opvaren den naar de vaste wal. De Groningen zette koers naar Den Helder, de Gulfstream ging naar IJmuiden. De sleepboot Stentor liep deze haven bin nen met het stoffelijk over schot van de vrouw van de kapitein en een bemannings lid. De reddingsboot Johanna Louise uit IJmuiden had ook een stoffelijk overschot aan boord. De Leliegracht is tijdens zwaar weer in moeilijkheden geraakt. Om kwart voor drie in de nacht van donderdag op vrijdag zei de bemanning per radio: „Wij hebben onmiddel lijk hulp nodig. Het schip dreigt te kapseizen". Het vol gende nieuws over de tien op varenden tellende kustvaarder kwam van een vliegtuig, dat twee vaartuigen in de Noord zee zag dobberen, een red dingssloep en een vlot. Twee helikopters vertrokken naar de plaats van de ramp en de h.m. Groningen stoomde op. Ook andere schepen eelnnds Ook andere schepen snelden naar de aangegeven positie. Een helikopterbemanning wist één man te redden die op een omgeslagen sloep in groot levensgevaar verkeerde. De stream redde drie opvarenden. De andere drie kwamen op het marineschip in veiligheid. Gistermorgen om elf uur is het gekapseisde schip naar de bodem van de Noordzee ver dwenen. VEENWOUDEN (ANP) Bij een botsing tussen e trein en een personenauto op een niet-beveiligde overweg in de spoorlijn Groningen-Leeu- warden in de Friese gemeente Veenwouden zijn twee mensen om het leven gekomen. De slachtoffers zijn de 33- jarige O. van Leijen uit Zwaagwesteinde en de 46-jari- ge L. de Jong uit Damwoude. Zij zaten beiden in de auto. De wagen is gegrepen door een goederentrein. (ADVERTENTIE) MIDDELHARNIS (ANP) Op de Haringvlietbrug wordt vanaf 1 oktober geen tol meer geheven. De ministers v Verkeer en Waterstaat en van financiën hebben hun goed keuring gehecht aan het al eerder kenbaar gemaakte plan daartoe van de NV Brugver- binding Haringvliet. De op heffing van de tol is mogelijk geworden door de gunstige ex ploitatie van de Haringvliet brug. (ADVERTENTIE) Vanaf 1 oktober De Agfa-Gevaert Evenementen Promotie wordt 30 september afgesloten. Na die datum zijn de gratis toegang Smile-stickers dus niet meer geldig. niet vergeten...Frico eten Als u het mij vraagt zijn do ministers de laatste dagen weer behoorlijk in het nieuws zogezegd. Gruijters en Wester terp ruziën over de Ooster- schelde, de rapporten van min. Vorrink schijnen nu ook niet zo best te zijn (ze gaat niet over) en de heer Brouwer moet van de dokters aftre den. Hetgeen hem naar hij zeide veel pijn deed, maar het kon niet anders. Daarom onze hartelijke groeten aan minister Brouwer, die zo hard voor onze agrariërs heeft ge werkt (naar hij zeide). Maar voor regen heeft zelfs hij niet kunnen zorgen. Een olifant in India, die evenals zijn berijder gewond wer,d bij een verkeersongeluk, heeft zijn berijder in de slurf genomen en hem naar een hulppost, enkele kilometers verder, gebracht. De olifant was bij een aan rijding door een vrachtauto ernstig gewond aan zijn vier poten. De berijder liep ver wondingen op toen hij van de rug van het dier viel en niet meer kon opstaan. "ft Op instructie van de berij der nam de olifant de man in de slurf en bracht hem naar een politiepost van Thakka- la. Dat zie ik m'n trouwe vier voeter nog niet doen. De seismograaf van de uni versiteit van Nevada moet aardbevingen registreren, maar blijkt tevens een prima alarm tegen inbrekers. Technici zagen deze week de naald van het instrument Vreemde capriolen maken, waaruit zij tenslotte opmaak ten dat er iemand in de oude mijnschacht waar de seismo graaf staat, heen en weer liep. Drie inbrekers met 5.700 dollar aan elektronische in strumenten werden geklist. De Chileense militaire junta is de collectieve doordraver- van-de-week. Of de drie moorden het gehele Chileense volk uit of ze wijzen alle Chi- lenen uit. Waarna ik moet aandringen op voorzichtigheid op de rijks wegen. Waarop ik u en u en u en u en u en u en u groet. MERIJN (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De vaste ka mercommissie van Defensie is woedend op haar voorzitter, KVP-er en oud-generaal Van Eisen. Deze heeft staatssecre taris Mommersteeg en secreta ris-generaal Eijnenburg te ver staan gegeven, dat ze maar lie- (Van een onzer verslaggevers) ANTWERPEN In het ka der van de terugdringing van bodem-, lucht- en waterver ontreiniging is in België veel gestudeerd, maar nog weinig uitgevoerd. Niettemin zullen dit jaar nog enkele uitvoe ringsbesluiten worden uitge vaardigd .waardoor reeds aan genomen wetten eindelijk in uitvoering kunnen gaan. Dat zijn de wet op de verontreini ging van het oppervlaktewater en de wet op de geluidshinder. Bovendien zal nog dit jaar de aanleg van een automatisch luchtmetingsnet worden aan besteed. Dit waren de kernpunten van een rede, ,die ir. J. Hil- gers, adjunct-kabinetschef van minister Jos de Saeger, giste ren namens de minister uit spraak op een in Antwerpen gehouden milieucongres. „De bescherming van het leefmilieu heeft de grote be langstelling van de regering, maar er zitten in Brussel geen tovenaars die een twee drie pasklare oplossingen kunnen bieden. Bovendien zal een op lossing voor de steeds toene mende vervuiling een inspan ning van iedereen vragen", al dus de heer Hilgers. Hij wees erop dat het overgrote deel van de Belgische bevolking in stedelijke agglomeraties woont en dat hier de milieuproble matiek het eerst moet worden aangepakt. „En niet op die plaatsen waar men twee, of drie weken zijn vakantie door brengt". Het toenemende auto verkeer werd als een der voornaamste componenten van de luchtverontreiniging aange merkt. Zowel het Belgische minis terie als de heer Raymond Pu linckx, afgevaardigde van de Belgische ondernemers vonden dat internationale afspraken op het gebied van de milieu hygiëne genomen moeten wor den. Dit omdat anders het land met de minst strenge re glementering een extra aan trekkingskracht op investerin gen zou uitoefenen. De heer Pulinckx Mi dat het aandeel van de industrie in de vervuiling kleiner is dan algemeen wordt aangenomen. Hij wees op het gevaar bij eenzijdige lastenlegging op be drijven, waardoor niet meer concurrerend geproduceerd kan worden. „Dit zouden ernstige moeilijkheden voor onze eco nomie betekenen", aldus de heer Pulinckx. Wanneer de in dustrieën fors zouden moeten investeren voor „schone" pro- duktie, betekent dit volgens de heer Pulinckx dat minder geld beschikbaar zal zijn voor sociale voorzieningen, terwijl de prijs van de produkten snel zal stijgen. Hij twijfelde er overigens niet aan dat de technologie in staat zal blijken te zijn de nodige verbeteringen in het produktie-apparaat ten behoe ve van de milieuhygiëne aan te brengen. Een derde prominente inlei der gisterochtend in Antwer pen was de Leuvense hoogle raar dr. Mare Eyskens. Hij belichtte de economische groei als motor van de verdirdrin- gende milieuvervuiling. Mi lieuvervuiling bestaat echter zolang ais de mensheid, aldus professor Eyskens, die meende dat juist de versnelling en de massa van de vervuiling alarm doen slaan. Hij deelde het standpunt niet dat milieuver vuiling een gevolg is van het westerse neokapitalistische sys teem. „Het is geen maatschap pijgevolg, maar een gevolg van de industrie. Ook de cen traal geleide democratieën be ginnen de gevolgen van de industrialisatie te merken". De terugdringing van de mi lieuvervuiling is echter in on ze westerse democratieën een politieke aangelegenheid. „Wil de bevolking dit dan zal een fors offer gepleegd moeten worden, want de financiering van dit soort projecten is een groot probleem. Uiteindelijk zal de vervuiler moeten beta len, wat betekent dat alles uit eindelijk zal afgewenteld worden op de consument En heeft die het geld er niet voor over, dan komt er geen oplos sing". ver weg moesten blijven van de (gisteren gehouden) hoor zitting over het uitstel- en vrijstellingsbeleid. „Een blunder van de eerste orde", menen de meeste leden van de commissie. „De hoor zitting is een openbare aange legenheid, waarbij je niemand de toegang kunt weigeren, dat is niet alleen tegen het regle ment van orde. maar zelfs on grondwettelijk". Van Eisen zal nu op de eerst komende huishoudelijke verga dering van de defensiecommis sie ter verantwoording worden geroepen. De commissieleden vinden dat hun voorzitter zich er niet van af kan maken met de verontschuldiging, dat hij eigenlijk bedoeld had te zeg gen, dat de beide topfunctiona rissen niet op de hoorzitting, die bedoeld was voor belan genorganisaties, gehoord zou den kunnen worden. Op zichzelf vindt de com missie dat het een juist stand punt, maar daar had dan min stens overleg over gevoerd kunnen worden. „Van Eisen heeft hier eigenmachtig gehan deld en bovendien een mede deling gedaan die niet het standpunt van de commissie is". Dat blijkt uit een brief van staatssecretaris Mommersteeg, waarin deze onomwonden schrijft aan Van Eisen: „Van de heer Peijnenburg vernam ik, dat u hem telefonisch heeft meegedeeld dat uw commissie er de voomeur aan geeft dat wij afzien van ons voornemen om de hoorzitting bij te wo nen Overigens zou gisteren me mand de staatssecretaris en diens eerste ambtenaar de toe gang tot de kamer geweigerd hebben, maar beide heren heb ben zdch wijselijk niet in het kamergebouw laten zien.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1973 | | pagina 13