Kabinet-Den Uyl vraagt in Troonrede en miljoenennota:
Kabinet rekent op
prijsstijging in 1974
Tweede kerncentrale
in Zeeland op komst?
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Christendemocratisch front krijgt meteen al flinke deuk
RIJDEN I
AUTO
OPNIEUW
DUURDER
Kwatta
ontslaat
217 man
V andaaif
WW
Sprtngt
m
n
levensmiddelen
goedkoper
EDITIE VOOR
ZEELAND
CH-FRACTIE BESLUIT TOT OPPOSITIE TEGEN KABINET
Strijd tegen inflatie
Meer iverkgelegenheid
Beperking inkomensverschillen
Spreiding van macht
Corr ectie na revaluatie gulden
Statiegeld
ANWB en KNAC
ALUMINIUMFABRIEK WIL UITBREIDEN
Fluor
JUWELIER OMEGA HORLOGER
terneuzen - noord straat 16 - telefoon 2337
hulst - steenstaaf 10 - telefoon '2214
STEM
Wc£ii^dag 19 septeinbc. 1973
iaoigang no. 17437.
directeur
DR. W. A. J. M. HARKX
HOOFDREDACTEUR i L. LEIJENDEKKER
KANTOREN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN
(Van onze
parlementaire
redactie)
PEN HAAG Van de veel
rde eenheid tussen de
christendemocratische
Mtiijen komt in de praktijk
ooralsnog weinig terecht. Hel
gut zeer twijfelachtig wor-
j,« zeacht, dat de Kamerfrac
ties van de KVP, ARP en
(HU bij de komende begro-
liigsbehandeling gezamenlijk
allen optreden zoals de be-
doeling was.
De eerste deuk in de praktl-
sche samenwerking kwam gis
teren al, toen KVP, ARP en
CHU elk afzonderlijk com-
nentaar gaven op de Troonre
de en de miljoenennota. Het
was aanvankelijk de bedoeling
dat er een gezamenlijke reac
tie van de drie christen-demo
cratische partijen zou komen
op de plannen van het kabi
net-Den Uyl.
De fractieleiders Andriessen
(KVP), Aantjes (ARP) en
Kruisinga (CHU) hebben
daartoe maandagavond langdu
rig met elkaar gesproken. Ze
kwamen echter niet tot over
eenstemming. zowel Aantjes
als Andriessen willen zich ge
matigd positief opstellen te
genover 't kabinet, dat zij, on
danks het extra-parlementaire
karakter daarvan toch een
beetje als een eigen kabinet
willen beschouwen, omdat de
mentaliteit ervan hen aan
spreekt.
De CHU daarentegen wil
zich op geen enkele manier
conformeren met het kabinet-
Den Uyl. Dr. Kruising? is van
plan een duidelijke oppositie
rol te gaan voeren, wat giste
ren al duidelijk bleek uit zijn
reactie op Troonrede en mil
joenennota. Zijn uitspraken
kwamen meer, overeen met de
felle aanvallen van de liberale
fractieleider Wiegel op het ka
binet dan met het genuanceerd
positieve commentaar van de
heren Aantjes en Andries
sen.
Gevreesd moet worden, dat
het mislukken van het overleg
maandagavond een eerste te
ken is, dat wijst op verdere
verwijdering van de drie
christen-democratische partij
en die, zoals de resolutie over
de samenwerking binnen het
Christen-democratisch appel
bedoelde, juist nauwer zouden
moeten samenwerken in de
Tweede Kamer. De kans dat
KVP, ARD en CHU hun oor
deel over de concretere plan
nen van Den Uyl en Van Agt
onder één CDU-noemer kun
nen brengen, wordt daarmee
wel erg klein. De kans
dat de CHU in het vaarwater
van Wiegel komt, des te gro
ter. Overigens tot groot ver
driet van zowel de heren Aan
tjes als Andriessen die, zo
zeggen ze, hun commentaar op
Troonrede en miljoenenno
ta juist baseren op 't urgentie
programma van de drie chris
telijke partien, waarmee deze
vorig jaar de verkiezingen in
gingen.
(Vervolg op pagina 18.)
OFFERS VOOR SAMENLEVING WAAR
MENSEN ZICH MEER THUISVOELEN
(Van onze verslaggevers)
DEN HAAG Het kabinet-Den Uyl heeft zich voor het komende parlementaire jaar vier hoofd
doeleinden gesteld: bestrijding van de geldontwaarding, vermindering van de werkloosheid,
meer rechtvaardige inkomensverdeling en spreiding van macht. Daartoe zijn gisteren in Troon
rede en miljoenennota ingrijpende maatregelen aangekondigd, die zoals dat in de Troonrede
werd omschreven, „offers vragen maar dan ook uitzicht bieden op een samenleving waarin de
mensen zich meer thuis zullen voelen".
De nieuwe rijksbegroting vraagt een totaalbedrag van
ond 52 miljard gulden, een uitgavenstijging vergeleken
ij vorig jaar met rond 9 miljard gulden. De ontvangsten,
voornamelijk uit belastingen, stijgen met een gelijk be
drag, Met die nieuwe begroting wil het kabinet „een krach
tig begin" maken met een beleid, dat gericht is op een
structurele hervorming van de maatschappij.
De belangrijkste maatregelen die gisteren op Prinsjesdag wer
den aangekondigd kunnen als volgt worden samengevat:
Het onaanvaardbaar hoge inflatietempo" wil de regering te
gengaan door maatregelen als de opwaardering van de gulden en
een stringent prijsbeleid. Prijsverlagingen als gevolg van de
revaluatie moeten aan de consument worden doorgegeven. Dit
betekent o.m., dat brood (twee cent), melk (idem), suiker en
rijst goedkoper zullen worden.
t de lonen betreft is volgend jaar slechts een kleine reële
verhoging aanvaardbaar. De regering hoopt daartoe de onmis-
medewerking van het bedrijfsleven te krijgen. Een loon-
tregel is overigens niet van dit kabinet te verwachten, aldus
premier Den Uyl.
Voor de landbouw is 120 miljoen uitgetrokken (teruggave van
mzetbelasting) om een onevenredige inkomensderving als ge
volg van de revaluatie te voorkomen.
Ter bestrijding van de werkloosheid is naast reeds bestaande
n ad 550 miljoen een nieuw werkgelegenheidsprogram
750 miljoen opgesteld, voornamelijk ter bevordering
wn de werkgelegenheid in het Noorden, Limburg en Brabant
bit dit fonds kunnen ook bedrijven of bedrijfstakken geholpen
worden, die in moeilijkheden verkeren. Verder wordt de inves
tormgsaftrek voor bedrijfsgebouwen tijdelijk hersteld om mei
mme de werkloosheid in de bouw op te vangen. Hiermee is 12'
miljoen gemoeid.
De grote inkomensverschillen wil de regering o.m. tegengaan
door:
Belastingverlaging voor de lagere inkomens (370 miljoen).
I Verhoging bijstandsuitkeringen.
Verhoging minimumloon.
Optrekking vakantie-uitkering aan AOW'ers en AWW'ers.
Belastingverzwaring voor de hogere inkomens door het niet
toepassen van de inflatie-correctie (135 miljoen).
Verhoging van de vermogensbelasting (60 miljoen) en suc-
cessierechten (60 miljoen).
Verhoging van de heffing op de eigen (duurdere) woning
(110 miljoen).
Belastingverlaging voor de oudedagsvoorziening van zelfstan
den (90 miljoen).
l 'n letaal wordt de belastingdruk verzwaard met 0,6 procent van
nationale inkomen.
saatt de loonontwikkeling wil de regering graag dienstbaar ge-
di nn -c™ aan de vel'kleining van inkomensverschillen. Zo staat
tot i tegenover pogingen van de vakbeweging om te komen
-p,;}?01epverh°gingen, die tenminste voor de helft in voor ieder
e bedragen worden uitgekeerd.
bafnnenkort zal een wetsontwerp worden ingediend dat als
aitcaJ°0r de waardebepaling van grond e.d. bij onteigeningen
beurs van de gebruikswaarde en aan de overheid een voor
name geeft de verkoop van onroerend goed. Op die
"orde W1' men onretielijke winsten tegengaan, die gemaakt
op kosten van de gemeenschap. Die gemeenschap wil de
door '6 verd?r beschermen tegen (sterk vervuilende) industrie
Baat,UïvesterinSen te gaan toetsen op hun betekenis voor de
«(schappij als geheel.
Worts van He bestrijding van machtsconcentraties vallen
®oreiHkfc-reg®len tot verbetering van de inspraak en beroeps-
h'il de - het vaststellen van milieuvoorschriften. Ook
grotere regerinS' de inkomsten uit commissariaten beperken, een
'•oden °t>ent)aar'leid van inkomens bevorderen, de bevoegd
"ntwern3" <""'crnemiligsraden vergroten, een wettelijke regelin;
heid va f voorafgaande inhoudelijke toetsing door de over
es en een verplichting tot tijdige melding var
spoed' ontslagen. Het stakingsrecht, ook voor ambtenarer
toor w '7 erkend worden en er komen nadere voorzieninge
1 bedrijvenwerk van de vakbeweging.
voorts'?i«raend voo.r het beleid van het kabinet-Den Uyl zijn
hulp, het V.itgaven, op het gebied van de ontwikkelings-
0 De koningin gistermiddag tijdens het uitspreken van de troon
rede in de Ridderzaal te Den Haag.
onderwijs en de welzijnsvoorzieningen. Bij Justitie
Olctat GPn I "S- W CUi^|lU V UUlgdCUUlgCll, JJJ-J UUOUUC
daarvan :'lejZlening van het strafstelsel op stapel. De bedoeling
verminderen t,oepa3s'nS van vrijheidsstraffen nog verder te
(Van onze parlementaire red.)
DEN HAAG. De regering
•ekent er min of meer op, dat
olgend jaar het leven ruim 5
rocent duurder wordt en niet
uim 6 procent zoals eerst was
craamd (en zoals ook nog
rrmeld elders in deze krant)
a dat de loonstijging „bedui-
end onder de tien procent"
al blijven. De ontwikkeling
/an de internationale inflatie
can echter deze verwachtingen
doorkruisen.
Deze verwachting baseert het
kabinet op het effect van de
opwaardering van de gulden,
de verscherpte prijsmaatregel,
het overleg tussen regering en
bedrijfsleven over de matiging
en het gesprek tussen werk
gevers en vakbeweging over de
lonen en prijzen. Hierdoor kan
de inflatie (geldontwaarding)
worden teruggedrongen tot
maximaal 6 procent.
(Meer nieuws uit de
miljoeneuuota op de
pagina's 3,13,15,16,17
en 18. Commentaar op
pagina 17).
(Van onze
parlementaire
redactie)
DEN HAAG De aanschaf
van een auto en het rijden
ervan worden het volgend jaar
opnieuw duurder. De aanschaf
wordt duurder, omdat er een
waarborgsom moet worden be
taald in de wandel ook wel
„statiegeld" genoemd. Het rij
den wordt duurder, omdat de
benzineaccijns omhoog moet,
hetgeen neerkomt op een
prijsstijging per 1 jan. van 4,5
cent per liter en voor dieselo
lie van 1,62 cent per liter.
Met het betalen van een
waarborgsom maakt de rege
ring een eerste aanzet voor de
oplossing van de milieu- en
vervoersproblematiek. Bij het
in het verkeer brengen van
een auto zal een bedrag moe
ten worden gestort, dat bij
inlevering van het kenteken
bewijs mits aannemelijk
kan worden gemaakt dat het
autowrak op aanvaardbare
wijze uit de weg is geruimd
zal worden terugbetaald.
Daarmee wordt bevorderd, dat
autowrakken tot schroot wor
den verwerkt en niet meer op
de openbare weg of autoker-
hoven worden achtergelaten.
De opbrengst van het totaal
aan waarborgsommen wordt in
1974 per saldo geraamd op 100
miljoen gulden. De accijnsver
hoging op benzine en olie
spekt de schatkist naar raming
met 210 miljoen gulden.
ook voor stilstaande auto's
zal in de toekomst motorrijtui
genbelasting betaald moeten
worden. Een daartoe strekkend
wetsontwerp heeft de regering
in voorbereiding. Tevens wordt
overwogen de motorrijtuigen
belasting niet meer in bepaal
de periodes te laten betalen
maar Ineens over een heel
jaar.
Er komt ook een wettelijke
regeling voor het wegslepen
van fout geparkeerde auto's.
De gemeenten moeten be
voegdheven krijgen voor het
voeren van een actief parkeer
beleid ten gunste van het
openbaar vervoer, en van het
gebruik van fiets en brom
fiets.
De ANWB en de KNAC zijn
ongerust over de plannen van
de regering om statiegeld te
heffen op nieuwe auto's. De
ANWB vindt de motivering
ervoor nogal verward en
vraagt zich af of het gaat om
oplossing van het wrakkenpro-
bleem of om een nieuwe be
lasting, die die naam niet mag
hebben.
De verhoging van de benzi-
ne-accijns is voor de ANWB
tegen de achtergrond van de
aangevoerde motivering onbe
grijpelijk. Binnen de EEG zijn
de belastingen op autorijden
toch al het hoogst in ons
land.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Péchiney-
Nederland N.V. overweegt de
uitbreiding van zijn alumini-
umfabrieken in het Sloege
bied. Eind 1976. begin 1977
hoopt men een derde produk
tie-eenheid, met bijbehorende
anodefabriek, in bedrijf te
kunnen stellen. De capaciteit
van de aluminiumfabriek (nu
90.000 ton) zal stijgen tot
170.000 ton aluminium in 1975
en tot ongeveer 210.000 ton in
1977. Daarna verwacht Péchi-
ney een produktiecapaciteit
van 255.000 ton aluminium per
jaar te kunnen bereiken.
Voorwaarden voor de uit
breiding, die het personeelsbe
stand zal doen toenemen van
900 man thans tot 1250 man in
1977, is de aanwezigheid van
voldoende, goedkope elektri
sche energie, zo is gisteren
tijdens een persconferentie
meegedeeld door de algemeen
directeur van Péchiney, de
heer J. Poincaré.
De eis van goedkope elektri
citeit voert automatisch tot de
noodzaak om in de nabijheid
van de aluminiumfabrieken
een tweede commerciële kern
centrale te bouwen. „Het over
leg over d-e bouw van een
dergelijke centrale, die in 1979
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Kwatta-Breda
heeft het plan om binnen enige
maanden 217 van de 308 perso
neelsleden te ontslaan.
Dat is gistermorgen bekend
gemaakt door de heer G
Kreusch, lid van de raad van
bestuur van Continental Foods,
in welk concern Kwatta is op
genomen. Aanvankelijk was
overwogen om het bedrijf he
lemaal te sluiten.
Sinds negen jaar wordt er
geen winst meer gemaakt. On
danks verschillende reorganisa
tieplannen en optimistische
voorspellingen raakte het be
drijf steeds dieper in de put.
De eerste zes maanden van 1973
werd al meer dan een miljoen
gulden verlies geleden.
Als redenen voor het ontslag
worden genoemd: de sterke
stijging van de prijs van ca
caobonen, de herwaardering
/an verschillende buitenlandse
valuta Kwatta voert de helft
van de produktie uit een
slechte organisatie bij Kwatta
en te hoge personeelslasten. De
vakbonden overwegen een on
derzoek te laten instellen naar
het beleid bij het bedrijf.
Over een afvloeiingsregeling
moet nog worden onderhan
deld
klaar kan zijn, gaat thans be
ginnen", zo deelde mr. J.
Schlingemann, voorzitter van
d# raad van bestuur van de
Zeeuwse Energiemaatschappij,
ons gisteren tijdens dezelfde
persconferentie mee.
Over het vermogen van de
tweede kerncentrale, waarvoor
Borssele ook vanuit nationaal
oogpunt bezien een geschikte
plaats is, kon nog niets wor
den meegedeeld.
De directeur van de n.v.
PZEM, ir. M. D. Dalebout,
spreekt over de mogelijkheid
van een 600 Megawatt centra
VEEL BEWOLKING
REGEN. IN ZEELAND
STORMACHTIGE WIND.
Maximumtemperatuur
21 graden.
STAD EN STREEK
Droogte hield bieten
schoon. Pagina 3
Sas met beste been
in ether. Pagina 5
FINANCIëN EN
ECONOMIE
Schiecarton wil loons
verlaging.
Pagina 11
BINNEN- EN
BUITENLAND
Zilveren loonzakje in
Zilveren balans.
Pagina 18
DE KLEINE STEM
Dongense jongens in de
ban van het boksen.
Pagina 19
SPORT
Maagdenburgers willen
het voorzichtig aan
pakken. Pagina 20
RADIO EN TELEVISIE
Het dilemma van de
Stones: steenrijk worder
door tegen de macht van
het geld te strijden.
Pagina 2f
le, naast de huidige, die 477
megawat elektrisch vermogen
heeft.
Informeel vernamen wij dat
het wel eens om een centrale
van duizend Megawatt zou
kunnen gaan.
Péchiney kan binnen de
door de hinderwet gestelde
normen voor zijn huidige twee
produktiestraten tot uitbrei
ding overgaan doordat men
nieuwe -ystemen voor zuive
ring van afgassen heeft toege
past. De drie produktiestraten,
die in 1977, ijs en weder die
nende, zullen gaan werken,
zullen niet meer fluor op de
omgeving doen neerdalen dan
de huidige twee produktiestra
ten zullen doen. Dit laatste is
bevestigd door ir. W. de Beyl,
directeur van Provinciale Wa
terstaat in Zeeland, en lid van
<le zogenaamde technische
convenantseommissie, die bij
de komst van Péchiney naar
Zeeland in het leven is geroe
pen.
De uitbreiding van Péchiney
is gedacht op een terrein van
honderd hectare aan de over
zijde van de Sloeweg. Péchi
ney heeft al sinds zijn komst
in Zeeland een optie op dit
terrein.
(Zie ook pag. 3)
VANDAAG keert paus Paulus
van zijn zomerverblijf in Cas-
telgandolfo terug in het Vati-
kaan. Hij heeft twee maanden
in de Albaanse bergen doorge
bracht.
(ADVERTENTIE)
'n Co atj'e
dat alles
meeheeft.
Zuiver wollen
AaBe-coatje
in 4 kleur
stellingen.-
Breda, Ginnekenstraat 29
