aardenburg laat
onderzoek instellen
Drs. W. Lockef eer
moreel recht
op graf fragment
zeeuws
MAGISCH REALISME VAN
ANDRIES MINDERHOUT
Trimzaal-
voetbal
Snoeien
e kracht
JAC. HER MANS
PRIJS'SLAG
streék
EVER
Hoofdplaat
IER
IEERDER
Aardenburg
I a»- wip 1: eerste hoofd-
11»' j Raas, Moerbeke;
I W A hoofdvogel H. v.d. He-
I pu? Axel; eerste eijvogel J.
If Ellewoutsdijk;
I L,,™e zijvogel E. van Over-
l,u', ekl°: derde en vierde
I ,.'v°gel: niet afgeschoten. Wip
I i[.fefs5e hoofdvogel K. Raas,
I Af f tweede hoofdvogel,
I „iVftgeschoten; eerste zijvo-
If- de Smalle, Eeklo; twee-
I r^vogel: C. Walrave, Knok
I Makt e zijvogel R. Verhey,
I k. ffm' vierde zijvogel K.
IX'Moerbeke.
I ,sl W'P t: eerste hoofdvo-
I h«ofïle' afgeschoten; tweede
I öndef°lel J' Kastanje, Ove-
Ik de hoofdvogel niet
I eerste zijvogel J.
I vf®- S. Michielsen, Zuid-
h^Knokt® ^Y0®?1 "f: Se",
Drie winnaars
bij schieting.
Uèarskqtdat
nou op? oij
Uhoort er
volgende week
meer van
Goes
Winkelweek
IJzendijke
St.-Jansteen
ponderdag 13 september 1973
e Taal, waaraan
aties zijn
n encyclopedie is
iden één deel
ekelijks. Is dus
oop.
inhuizen.
rsoonlijk gesprek even
ten einde een afspraa
red gezien recht had op het in
Delft opgedoken fresco. „Juri
jlsch zal dit moeilijker lig
(Van een onzer verslaggevers)
AARDENBURG Het Aardenburgse college van b. en w. gaat
een onderzoek laten instellen naar de verdwijning van het in
Delft opgedoken graffragment en het grafnummer zes, dat in zijn
geheel is verdwenen. Het fragment in Delft is vinddeel van het
compleet verdwenen graf, maar onderdeel van een kapot graf.
De raad schaarde zich dins- gen", aldus de burgemeester-
dagavond achter burgemeester Eerst zal worden nagegaan
jjs. W. Lockefeer, die op- of van beide vermissingen in
perkte dat Aardenburg mo- dertijd meldingen zijn gedaan.
„Kunnen wij aantonen dat het
verdwenen graf in de St.-
Baafs aanwezig is geweest,
maar daar nu niet meer is,
dan kunnen wij eventueel als
nog aangifte doen; dan staat
tenminste op papier dat het
verdwenen is". Kan aange
toond worden dat het graf er
is geweest, dan probeert men
een beroep te doen, aldus bur
gemeester Lockefeer, op een
besluit uit 1940, dat het eigen
handig zoeken van bodem
vondsten waaronder de
Aardenburgse graven ook ge
rekend kunnen worden ver
biedt. Over de te nemen stap
pen wilde de heer Lockefeer
dinsdagavond niet al te veel
uitweiken. „Dit om de onder-
handelingspoditie waarin wij
momenteel zitten, niet in ge
vaar te brengen''. Het fresco
van Delft kopen a raison
van f 42.000 zit er in ieder
geval niet in, dat werd tijdens
de raadsvergadering wel dui
delijk.
De heer E. Ferket, vond dat
aan de Delftse grafschildering
geen overdreven waarde moest
worden gehecht. „Na al de be
handelingen die het heeft on
dergaan heeft het mijns in
ziens geen wetenschappelijke
waarde meer, en ik zou er
geen cent voor over hebben".
De heer H. van Iwaarden
wees op het voordeel dat het
gevonden fragment voor Aar
denburg heeft gehad. „Is al
die publiciteit geen uitsteken
de reclame voor Aardenburg
geweest?", zo hield hij het
college voor. Hij sprak de ver
wachting uit dat drommen
mensen, die nu over het fresco
in Delft gelezen hebben, vol
gend jaar in de St.-Ba ais de
eohte graven wel eens zouden
willen zien. „Ik denk dat
kerkvoogd-gids J. Rosseel, het
dan ook druk zal krijgen".
(Van onze correspondent)
OOSTBURG In de sport
tal „de Veerhoek" is deze
zeek een begin gemaakt met
Je trimzaalvoetbal-competitie
1973-'74. Deze competitie
len opzichte van het vorig sei
nen sterk uitgebreid.
Er wordt dit jaar in twee
poules gespeeld waarin in to
taal 18 teams zijn ingedeeld,
lie een dubbele competitie
allen spelen, zodat de kampi
oenen wellicht pas in mei 1974
bekend zullen zijn. Alle wed
strijden, die elk 25 minuten
zuivere speeltijd hebben zul
len gespeeld worden op de
maandagavonden, met uitzon
dering van 24 en 31 december.
In die periode ligt de competi
tie stil in verband met de
kerstvakanties.
Het team van de gemeente
Oostburg zal dit seizoen niet
meer deelnemen, daarvoor in
de plaats is gekomen een Bel
gisch team, uitkomend onder
denaam „hof Termude".
Verduyn, Breskens heeft
twee teams in competitie. Er
allen iedere maandagavond
vier wedstrijden worden ge
speeld. Kampioen van 't vorige
jaar, -M. C. Fiehuiqua, start
te in de a-pou-le m-et een dui
delijke 5—1 - overwinning op
bet administratief personeel.
Het Sluise Vanhal en Kareis
versloeg Bike Boys met 52
Bijna evenzoveel doelpunten
werden gescoord door de vier
tas uit de b-poule, die deze
avond op de sporthalvloer
stonden. De Oostburgse biljart
vereniging (OBV) won met
J-l.van Blijf Fit, terwijl het
Belgische team (hof Termude)
ja een spannende strijd tegen
Peugeot met 44 het onder
uit moest delven. Programma
J°or 17 september: Octopus -
Velocitas, 't Westen - Admini
stratief personeel, Alheo - Wik
a Winkeliers - OBV.
ngsmogelijkheden voor:
worden.
Collecte De jaarlijkse col-
We voor de kankerbestrij-
ten bate van het Konin-
W Wilhelminafonds heeft in
Hoofdplaat dit jaar f 732,03
opgebracht.
I Bohietingen Aan de twee
I fff schietingen die door de
I „f cchargse handboogmaat-
I ™3Ppij St.-Sebastiaan ter ge-
I v, van' de afgelopen
Ijkten werden gehouden na-
I op zaterdag 87 schutters
i op zondag 108.
uitslagen waren
als
I De
I volgt;
I oer. Aardenburg; tweede
I Zlitr
«isslte vierde zijvogel
I Wff hoten. Wip 2: eerste
I wY9®6' Segers, Knokke;
Luf hoofdvogel L. Maes,
v, derde hoofdvogel J.
si» .„den, Aardenburg; eer-
LjYoSel J. Boonman, 's-
G. nf °ek; tweede zijvogel
eijvn,Terneuzen; derde
HutfSf.J- PlatschoiTe Elle-
"Whoten^iei'^e ZiiVOëe' nitf'
,(Van een onzer verslaggevers)
AARDENBURG De grote
schieting om een door Trico
Noble beschikbaar gestelde
trofee In Aardenburg heeft
heel wat schnttersvoeten in
aarde gehad.
Tachtig schutters namen aan
deze schieting deel en tijdens
de eerste ronde slaagden drie
er in de hoofdvogel af te
schieten, te weten H. van
Iwaarden, jr. en sr. en J. Ver-
sijck uit Knokke. In de daar
opvolgende kampwedstrijden
tussen de drie schutters, die
moesten uitmaken wie van
hen de beste was, slaagden zij
er niet in de vogel nog eens af
te schieten. In totaal werden
33 ronden geschoten.
De heer G. van Turenhout
tenslotte, die de prijs beschik
baar had gesteld, hakte deze
Gordiaanse knoop door. „Alle
drie schutters krijgen dezelfde
trofee", zo besloot hij. Het be
stuur van de organiserende
handboogmaatschappij St.-Se
bastiaan, en de drie schutters,
vonden dit een zeer sympa
thiek gebaar, dat in dank
werd aanvaard.
(ADVERTENTIE)
(Van een onzer
verslaggevers)
EEDE De bomen
rond het r.-k. kerkhof in
Eede zijn te rigoureus
gesnoeid. Dit bleek tij
dens de laatste raadsver
gadering in Aardenburg,
waar dit precaire onder
werp werd aangesneden
door de nestor van de
raad, de heer C. van
Bellegem.
Het r.-k. kerkbestuur
had gemeentewerken ge
vraagd de bomen, die
erg wild stonden, eens
te snoeien. Dit bleek
praktisch onuitvoerbaar,
en omdat men zaag etc.
bij de hand had, werd
besloten de bomen dan
maar om te zagen.
Het kerkbestuur keek
van deze maatregel wel
vreemd op. maar burge
meester dr. W. Locke
feer, zei dat inmiddels
een bevredigende oplos
sing was gevonden. Ver
moedelijk zal het kerk
hof van nieuwe bomen
worden voorzien.
Opening Donderdag 27
september gaat de commissaris
van de koningin in Zeeland,
mr J. van Aartsen, aan de
Nassaulaan in Goes de officië
le opening verrichten van het
nieuwe districtskantoor van de
coöperatieve Raiffeisen-Boe-
renleenbank. Een en ander za'
plaatsvinden om 3 uur 's mid
dags,
(Van onze correspondent)
IJZENDIJKE —Tijdens de
vergadering van de winke
liersvereniging Ons Belang te
IJzendijke is besloten de 36ste
winkelweek van 5 tot en met
14 oktober te houden.
De heer C. Marteijn, voor
zitter van de winkeliersvere
niging, wees er tijdens deze
bijeenkomst op dat de in IJ
zendijke dit jaar gehouden
historische dag goed is ge
slaagd. Het moest hem echter
ook van het hart dat de be
langstelling van de bevolking
van IJzendijke voor de ten.
toonstelling en het museum
maar minimaal is. Hij spoorde
de leden aan om er eens een
kijkje te gaan nemen.
Op uitnodiging van het be
stuur vertelde de heer P. van
de Vijver hoe men de volgen
de folkloristische dag wil gaan
organiseren. De leden van de
winkeliersvereniging bezorg
den hem verschillende bruik
bare suggesties.
Collecte De door soor Pea
ce ten bate van de Neder
landse vereniging tot steun
aan het koningin Wilhelmina
fonds voor de kankerbestrij
ding gehouden huis-aan-huis
collecte in Sint-Jansteen, Ka-
pellebrug, en Absdale, heeft
een bedrag van 937,97 gulden
opgebracht. Te Heikant zal
alsnog een collecte worden ge
houden.
Raiffelsenbank Donder
dag 20 september zal voor de
leden van de Raiffeisenbank
in St.-Jansteen in het vereni
gingsgebouw om 20.00 u. een
tweede algemene vergadering
worden gehouden. Aan de or
de worden gesteld een statu
tenwijziging en een wijziging
van het huishoudelijk regle
ment en het verlenen van
machtiging tot het doen verlij
den van de notariële akte van
statutenwijziging.
Er zijn heel wat beeldende
kunstenaars in onze pro
vincie die voor het gemak
Zeeuwse beeldende kun
stenaars genoemd worden
maar hoevelen daarvan
zijn werkelijk geboren en
getogen Zeeuwen An-
dries Minderhout in elk
geval kan men met een ge-
SAtnaaz sp usjomsS jsni
beeldende kunstenaar be
stempelen, want hij werd
in 1920 in Oost Souburg
op Abeele geboren en
■woont nu al weer lange
jaren in Middelburg.
Al weer lange jaren, ja,
zeg dat wel! Er glijdt een
zweem van een bitter glim
lachje om zijn mond waar
van de bovenlip een smal
Engels streepsnorretje draagt
dat de totaal-indruk in An
dries Minderhout met een
Engelsman te doen te hebben
nog accentueert. „Ja", her
neemt hij, „ik ben natuurlijk
wel uit Zeeland weggeweest.
Na mijn opleiding op de HBS
hier heb ik de Vrije Akade-
mie in Den Haag gevolgd en
in de jaren tussen 1952 en
1956 hebben we in Frankrijk
gewoond. Dat was een heer
lijke tijd!"
Leefde je daar als vrij
schilder?
„Ten dele wel ja, maar om
de kost te verdienen deden
we ook ander werk. Mijn
vrouw een Engelse is
een tijdlang gouvernante ge
weest en toen we eerst m de
buurt van Lyon woonden
werkte ik op een atelier voor
het bedrukken van zijde.
Daarna woonden we in Saint
Rémy de Provence en nog
later in een klein dorpje bij
Toulon en daar verrichtten
we ook veel werk op het
land om aan de bost te ko
men.
Had je geen lust er te
blijven?
Nou en of, maar het ging
niet langer. De strenge win
ter van 1956 met alle ont
wrichting die er het gevolg
van was, met name stijgende
levensmiddelenprijzen, heeft
ons de nek gebroken. We
konden het niet langer vol
houden en zijn naar Middel
burg teruggekeerd.
In Middelburg ook zitten
we te praten in twee gmak-
kelijke stoelen in Minder-
houts atelier, een groot lo
kaal van een niet meer in
gbruik zijnde school aan de
Herengracht. Een gezellig in
gericht vertrek met een ezel,
een zitje en wat boeken op
de tafel (want in tegenstel
ling tot vele van zijn colle
ga's is Minderhout een le
zend schilder) een lange
bank langs een van de wan
den en aan de muur en hier
en daar verspreid zijn werk.
Minderhout woont er echter
niet.
Ik ga hier iedere morgen
naar toe zoals een ander naar
zijn werk gaat en dat vind
ik fijn. Ik neem mijn twaalf
uurtje mee en blijf de hele
dag, dan ben ik geconcen
treerd en kan in mijn eigen
wereld blijven. In dit hele
gebouw is niemand behalve
een concierge en ik. Natuur
lijk komen er wel eens men
sen me opzoeken maar ik
ben hier eigenlijk alleen. In
mijn eigen wereld, zegt hij
nog eens. Die eigen wereld
van Andries Minderhout
moet men zich evenmin als
welke andere wereld ook als
een statische voorstellen, het
is een wereld in beweging,
hetgeen duidelijk blijkt uit
de ontwikkelingsgang van
deze schilder.
Ik ben figuratief begonnen,
laten we zeggen onder In
vloed van het kubisme, Bra-
que, Picasso. Daarna heb ik
sterk de fascinatie ondergaan
van Paul Klee en zo ben ik
langzamerhand naar het non-
figuratieve en abstracte ge
groeid.
Inderdaad was tot voor be
trekkelijk kort de nonfigura-
tieve, abstrakte taal van vor
men en kleuren net expres
siemiddel bij uitstek van
Andries Minderhout. Op vele
tentoonstellingen zag men
zijn door inventiviteit en
fijnheid van kleur opvallen
de komposities en het leek
erop dat hij daarbij voorgoed
zou blijven. Het nieuwe
werk aan de wanden bewijst
het tegendeel, bewijst dat
Minderhout in een andere
richting evolueerde. Zijn
werk van nu is figuratief in
de zin dat men de elementen
waaruit zijn komposities be
staan duidelijk herkennen
kan als wat ze in werkelijk
heid zijn: hier een vogel,
een levensgrote mus, daar
een vlinder, een dolfijn, een
man of een vrouw, een tafel,
een schip in een fles. Maar
om die dingen Zelf gaat het
niet, dat is ook duidelijk, het
gaat om de vreemde en ab
surdistische situatie waarin
ze tot elkaar geplaatst zijn:
een dolfijnachtig viswezen
zweeft door de lucht en een
paar vreemde koppen van
enkele lieden die kennelijk
meevaren kijken er boven
uit; een man ligt dood op de
grond en boven hem zweeft
een vrouw, ontleend aan een
schilderij van Manet, in vol
le pracht en kledertooi, een
schip in een fles ligt op een
tafel die in zee staat, twee
Oosterse lamafiguren in hun
wijde gewaden tonen de be
schouwer hun rug; een keu
rig gedekte tafel, alle bord
jes en messen keurig op hun
plaats en een man die het
vertrek verlaat. Soms is het
verband tussen de dingen die
hier onder kortsluiting saam-
gebracht werden direkt dui
delijk: de lama's van op de
rug gezien zijn mensen die
zich naar een andere wereld
wenden, de man die het ver
trek met de keurige tafel
verlaat keert de nette bur
gerlijkheid de rug toe, de
zeer gezonde vrouw die joy
eus uitgedost boven haar do
de man zweeft is de vrouw
die zonder het te weten haar
man uit liefde gedood of
doodgedrukt heeft. Dat zijn
verklaringen die men aan
enkele van Minderhouts
schilderijen uit de laatste
tijd zij kunnen geven, andere
daarentegen zijn minder
doorzichtig en zij laten een
of meer interpretaties toe,
maar altijd zijn deze schil
derijen geheimzinnig, intri
gerend en vol poëzie. Ze zijn
voorzichtig en zeer realis
tisch met stofuitdrukking en
al geschilderd, ze hebben iets
absurdistisch en surrealis
tisch, maar zou men de visie
die er uit spreekt bij de
juiste naam willen noemen,
dan komt men, meen ik, bij
het magisch realisme te
recht.
Waarom ben je eigenlijk
opgehouden met het abstrac
te? vraag ik.
Nou heel eenvoudig, zegt
Minderhout, omdat ik voelde
dat het voor mij een uitge
putte mijn was, ik merkte
dat het me allemaal te ge
makkelijk afging, dat ik op
mijn routine begon te drij
ven en dan moet je er mee
ophouden. Ik ben een jaar
met schilderen gestopt en in
1972 weer begonnen. Op de
ze wijze.
Is die overgang van het
abstracte naar het zeer reële,
op de wijze der klassieke
meesters geschilderde niet
wat abrupt?
„Niet zo abrupt als het wel
lijken kan voor iemand die
nooit in mijn „keuken" heeft
gekeken. Zullen we dat eens
doen"?
Andries Minderhout staat
op, gaat mij voor het atelier
uit en opent schuin tegen
over die zijne een andere deur
op de gang. Hier staat zo
van-aliles-wat uit vroeger
jaren, ook dingen die ik nog
nooit tentoongesteld heb.
Kijk," wijst hij op enkele
schilderijen, „dingen in de
zelfde geest die ik nu maak,
zijn altijd wel zo terzijde
ontstaan, het heeft me altijd
bezig houden."
Wat ik ook voor de eerste
maal van hem zie zijn kijk
kastjes. waarin hij met be
hulp van allerlei gevonden
materiaal taferelen en com
posities heeft opgebouwd tot
een speelse, dubbel-zinnige
wereld. Hier liggen inder
daad de beginpunten en
knooppunten van de draad
die Minderhout in zijn nieu
we werk weer opnam en nu
konsequent verder volgt.
Terug op het eigenlijke
atelier, vraag ik wat hij zelf
in geestelijke zin het ver
schil vindt tussen zijn werk
van thans en vroeger.
„Ik geloof dat ik mijn be
doelingen nu duidelijker
weergeef. Vroeger drukte ik
me uit in een...geheimschrift
als je wilt en een goed schil
derij moet voor mij ook wel
altijd iets mysterieus hebben,
maar in deze doeken uit de
laatste tijd ben ik toch wel
iets duidelijker."
Het gevolg ervan is natuur
lijk ook een heel andere wij
ze van schilderen.
„Ja, maar die andere wijze
van schilderen vind ik heer
lijk ,ik ben de laatste jaren
erg onder de indruk van de
pre-renaissancistische schil
ders, er is daar zo iets prils
en ontluikends in dat me
mateloos boeit.
Mijn blik valt op een bu-
reau-ministre in een hoek
van het atelier waarop in
tamelijk grote potten kleine
boompjes staan. Wat zijn dat
voor gewassen? vraag ik
Cypressen, zegt Minder
hout met een vertederende
glimlach, die hebben we des
tijds uit de Provence meege
bracht. Ik heb ze zorgvuldig
opgekweekt. Zo blijft het
contact met de Mediteramnée
ook tijdens de dagelijkse da
gen gehandhaafd...Ik vind
het zuiden zo heerlijk niet
alleen qua klimaat in meteo
rologische zin, maar ook qua
menselijk klimaat, men is er
minder zwaar op de hand.
Daarbij komt dat je je opge
nomen voelt in de bakermat
van onze cultuur; als ik een
stuk stokbrood eet en een
glas rode wijn drink, dan
neem ik deel aan een maal
tijd van vór duizend jaar,
dat is een geweldig gevoel.
Intussen werkt Andries
Minderhout in Zeeland, in
Middelburg en omgeving niet
alleen als maker van kader
schilderijen, maar ook als
beoefenaar van toegepaste
kunst. Hij maakte mozaïeken
van marmersteen in scholen
te Middelburg en Vlissingen,
werkte met gekleurd glas op
aluminiumfolie, voerde
wandschilderingen uit in
Goes. Middelburg, metaal
draadversieringen en glas-
in-loodramen in diverse
openbare gebouwen:
Ik was één van de eersten
hier die in 1957 begon met
toegepaste kunst. Ik heb nu
net een terrasversiering van
betonnen elementen gemaakt
voor een technische school
aan de Koudekerkseweg in
Middelburg. Het is een
speelelement geworden waar
de kinderen niet van af te
houden zijn, ik vind het
prachtig dat je merkt dat
zo'n een ding 'n functie krijgt
net als het monument op de
Dam.
Je beleeft dus plezier aan
Je opdrachten voor toegepast
te kunstvoorwerpen?
Ja, beslist, het fijne van
zulke opdrachten is dat de
mensen steeds met je werk
geconfronteerd worden. Er
komt een andere communica
tie tot stand dan via een
ezel-schilderij. Je weet dat
ik docent ben aan het
Zeeuws Instituut voor kunst
zinnige vorming, dat is ook
prettig vanwege het contact
met mensen. Het is goed te
zien hoe deze amateurs nog
een elementair plezier in het
handwerkelijke hebben wat
je als professioneel soms
dreigt te verliezen. Het is
ook dankbaar werk omdat je
ziet dat de mensen in deze
vorm van kunstbeoefening
veel afreageren en zo werkt
het onderwijs vaak als thera
pie.
Zou je iets kunnen zeggen
over de bronnen en drijfve
ren van je eigen werk?
vraag ik tot slot.
Andries Minderhout denkt
een ogenblik na „Ja," zegt hij
dan, „ik denk dat er bij mij
van een zekere protesthou
ding sprake is, een protest
houding tegen alle techniek,
tegen conformisme en cere-
braliteit waarvan deze tijd
vol zit. Ik ben tégen de kilte
van mensen en dingen, ik
wil warmte, een menselijker
maatschappij ook. Ik wil een
beetje terug naar de wortels
van het leven.
Ik meen dat Andries Min
derhout met die uitspraak
over zijn eigen werk midden
in de roos schiet en wie zijn
nieuwe als altijd poëtische
en verfijnde werk bekijkt
zal dat volmondig beamen.
WILLEM ENZINCK
eindredactie
bas augustijn