bij de
foto 's
samen
boeke
trouwen
emoties
verdriet
tram
vrouw
een moeder
als elke
andere
nederlandse
Evenmin als andere moe
ders zal ze nooit voorzien
hebben hoe moeilijk het is
kinderen op te voeden en
groot te brengen. Men moet
overal diploma's voor heb
ben. Behalve voor het ou
derschap. Kinderen ver
schaffen vreugden én ver
driet. Tot in hun volwassen
heid toe. En bij een moe
der, die ook nog koningin
is, is dat niet anders. Wij
willen dat eigenlijk nooit
weten. Alsof een koningin
een supermens en -moeder
is. En haar kinderen enge
len.
Natuurlijk niet. Misschien
komt dat ook wel, omdat we
haar en haar gezin graag haar
privacy gunnen, hoewel dat
ook in onze harde tijd over is
en het volk, gevoelig geworden
voor openheid en meer demo
cratische vormen tot in pikan
te bijzonderheden toe geïnfor
meerd wenst te worden. Ook
over trubbels. Want we hebben
tenslotte een constitutionele
monarchie en een parlementai
re democratie. We willen te
gels lichten, zoals H. J. A.
Hofland dat in zijn boek over
..ware verhalen over de autori
teiten in het land van de vol
dongen feiten" deed.
In een persoonlijk gesprek met
prins Bernhard, dat al weer
een tijd geleden is, vroeg ik
hem eens of zijn dochters niet
te gescheiden van de men
sen, van het volk, leefden. De
prins trok achter de revers
van zijn blazer aan het steeltje
'en zijn anjer en vroeg: „Hoe
zo? Je bedoelt meer democra
tischer Je wilt toch nog niet
dat ze in Amsterdam achter
op de tram gaan hangen
„Nee-nee, dat hoeft van mij
ook niet" antwoordde ik,
„maar kijk nou eens naar de
prinsessen van Denemarken.
Ik heb onlangs nog een foto
gezien, waarop een van die
prinsessen, die voor een uni
versiteitsexamen geslaagd was,
volgens de traditie door haar
medestudenten tjoep de lucht
werd ingezwaaidDe prins
maakte met de pijp in de hand
een ontkennend gebaar. „Je
kunt me nog meer vertellen.
Ik ben pas nog in Kopenhagen
geweest. Vergeleken bij mijn
dochters zijn het daar tr
maar zet dat niet in de krant".
Het is een gezin als ieder an
der daar op Soestdijk. Met zijn
ups en downs. Koningin en
prins lunchen en souperen al
tijd samen en Juliana regelt
zelf de huishoudelijke zaken.
Wat er gebeuren moet en na
gelaten dient te worden. Blij
kens mijn informaties is haar
verstandhouding met het pa
leis voortreffelijk. Ze zal nooit
bevelen, maar altijd iets vra
gen, verzoeken. Als ze ergens
heen moet zal ze zelf de „chef
van de stallen" zo heet dat
bellen.
En dan zegt ze bijvoorbeeld:
„Ik moet vandaag in Maas
tricht of Breda zijn, kan die of
die me rijden, want die heeft
er familie".
Ze heeft de sociale ontwikke
ling op de voet gevolgd. Ook
in haar eigen huis. Er is plm.
270 man personeel met sinds
jaren een soort georganiseerd
overleg, een ondernemings
raad, die onder voorzitter
schap van dr. Ruppert staat. Ze
kijken ook veel naar films in
hun huisbioscoop, omdat de
prins er erg op gesteld is.
Voorkeuren Wat goed is en
in de belangstelling staat.
Waarover geschreven en ge
praat wordt. Koningin en
Prins hebben duidelijk twee
verschillende karakters en zijn
twee verschillende persoonlijk
heden met eigen opvattingen,
hetgeen een duidelijke en ge
zonde wisselwerking geeft. En
soms het compromis tot gevolg
heeft. Prins Bernhard is een
hartstochtelijk jager. Hij is een
groot dierenvriend en jaagt
weidelijk omwille van de in
standhouding van het wild. De
koningin houdt niet van de
jacht. Dat houdt verband met
haar karakter.
Ze beschouwt de jacht wel als
een noodzakelijk kwaad. Ze
gaat ook nooit kijken als de
prins jaagt. Bernhard is het op
dit punt niet met haar eens,
maar ze respecteren eikaars
standpunt.
Als er in het park van Soest
dijk, waar reeën rondlopen, af
schot nodig is, doet de prins
dat, terwille van Juliana niet
zelf maar laat het aan een
vriend over. 1
24-jarige Irene herinnert, heeft
er nog heug van. Haar moeder
moest plotseling haar winter-
vakantie in Inssbruck onder
breken om voor de beide Ne
derlandse radiozenders en het
geluidskanaal van de tv met
een stem, waarin duidelijk
verdriet en teleurstelling
klonk, ons volk te vertellen
dat een voorgenomen verlo
ving op het laatste moment
geen doorgang had gevonden.
Dan een vliegtocht van Irene's
ouders naar het Parijse vlieg
veld Orly. Wilde geruchten
over constitutionele moeilijk
heden. De „Nacht van Soest
dijk" met het „Irene-kwartet"
de ministers Marijnen, Bies
heuvel, Scholten en Toxopeus
en om 3 uur 's nachts het
ANP-bericht dat de verloving
wèl doorging „omdat de gere
zen moeilijkheden geheel zijn
weggenomen".
Moeilijkheden met de familie
de Bourbon Parma, met Hugo
de verloofde, met het mooie
maar harde meisje Irene. En
daarmee was het allemaal nóg
niet afgelopen. Huwelijkspro
blemen, zoals die in iedere fa
milie voorkomen. Daar moet
moeder Juliana, die zelfs haar
dochter achterna reisde, veel
om geleden hebben. Maar dat
is allemaal voorbij. Wie tijdens
de laatste verjaardag van de
koningin de mooie Irene met
haar man en kinderen binnen
de familiekring op het bordes
heeft zien staan, beseft op
nieuw dat de tijd vele wonden
geneest.
Moeder Juliana houdt van
haar kinderen en ze is als oma
gek op haar kleinkinderen. Ze
bezoekt haar kinderen regel
matig. Wipt vaker bij Beatrix
en Claus binnen en reist zelfs
op gezette tijden naar Canada
om prinses Christina te bezoe
ken. In haar werkkamer en bi
bliotheek staan veel foto's van
haar dochters en kleinkinde
ren. Ze is bij alle bevallingen
van haar dochters geweest. De
kleinkinderen komen vaak lo
geren. De kinderen van Bea
trix die vaak „binnen" door
komen, noemen haar grootma
ma en ze vindt er tussen alle
koninklijke besognes, veel ge
luk bij. Als moeder die, zoals
iemand me zei, haar kinderen
altijd grote vrijheid heeft gela
ten en nooit in haar eigen
denkpatroon heeft willen ma
nipuleren. En gewoon als
grootmama.
Louis Frequin
Boven van links naar rechts:
Een hartelijk weerzien met
man en dochter,
De jaarlijkse wintersport
vakantie, Met Willem-
Alexander in Porte Er cole,
Het jaarlijkse bloemendefilé
voor paleis Soestdijk.
Foto boven: Koningin Juliana
tijdens de huwelijkssluiting
van prinses Beatrix:
het is haar toch te machtig
geworden.
Foto links-onder: rookbommen
markeerden de huwelijksstoet
van onze kroonprinses.
Foto onder: Twee moeders
treffen elkaar: de familie
van prins Carlos voor de
eerste kennismaking in
Nederland.
Tijdens haar inhuldigingsrede
heeft Juliana gezegd dat voor
een koningin haar taak als
moeder even belangrijk is als
voor iedere andere Nederlandse
vrouw. Men heeft het nog al
tijd als een goede zaak gezien
dat haar kinderen niet, zoals
zij zelf, geïsoleerd op het pa
leis onderwijs kregen, maar
gewoon, klassikaal met ande
re kinderen op gewone scholen.
Ze schuwden zelfs het experi
ment niet. Prinses Juliana
stuurde haar twee oudste
dochters naar de werkplaats
van Kees Boeke, een experi
menteel onderwijsinstituut,
waarbij het Boeke om aard,
aanleg, innerlijke tucht en
vrijheid van de kinderen ging.
Dat was van Juliana en haar
man een wat we vandaag pro
gressieve, misschien zelfs pro
vocatieve beslissing, omdat
Kees Boeke's werkplaats toen
nog geen erkende school was.
Kort daarop wel. Prof. Rümke
schreef er echter van: „Er ont
stond een Libelle-achtige be
langstelling, en daarbij kwam
dat er de hele dag een recher
cheur rondliep". Het gevolg
was ook dat de Werkplaats
niet alleen een erkend experi
menteel onderwijsinstituut
werd, maar ook een school
met een elitair karakter.
wilde laten sluiten in de las
tigste stad van Nederland, nog
altijd zeer gevoelig ten aan
zien van Duitsers omdat het
honderdduizend joden door de
nazi's had laten wegvoeren,
maar waar anderzijds ook de
befaamde februari-opstand te
gen die nazi's was begonnen.
Er zijn nog foto's- van een
schreiende koningin in de
Westerkerk nadat de trouw-
stoet met een paar rook-
bommetjes was bekogeld. En
dan moet je vandaag komen
In de provincie bleek Claus al
meteen de harten gewonnen te
hebben. Vandaag is dat in Am
sterdam niet anders. Maar er
is door de moeder van de
bruid veel leed geleden.
Het huwelijk van prinses Irene
is een veel pijnlijker aangele
genheid voor de koningin als
moeder geweest, dan dat van
Beatrix.
Daar was allereerst de over
gang van Irene tot de katholie
ke Kerk, die een golf van emo
ties in Nederland lossloeg. On
danks het verzet van de ka
tholieken in de bezettingsjaren
men denke aan de leiding
gevende rol daarin van wijlen
kardinaal De Jong tegen de
NSB en de bezettende Nazi's
stak het antipapisme zijn
kop weer op.
En al werd er getuigd dat
godsdienstvrijheid een voor ie
dereen onvervreemdbaar recht
was, zelfs voor een prinses, de
onverdraagzaamheid was nog
evident. In de „regie" moge
wellicht fouten zijn gemaakt,
maar het gekrakeel was erger
lijk en buiten elke verhouding.
Nochtans zijn er goede ver
houdingen uit voortgekomen.
Wie zich de dramatische radio-
en televisieuitzendingen uit
de tijd van de wilde geruchten
rond de verloving van de toen
Wat de huwelijken van hun
dochters betreft, heeft Prins
Bernhard mij eens gezegd, dat
„mijn vrouw en ik er niets
voor voelen voor onze kinde
ren uit te maken met wie ze
zullen trouwen. Een huwelijk
kan slechts goed gaan als men
hart én hoofd gebruikt.
De echtgenoten van onze
dochters hoeven beslist niet
van koninklijke bloede te zijn,
maar ze moeten wel een hard
werkende zoon uit een alge
meen geachte familie zijn. Ka
rakter is belangrijk. Als men
sen niet belangrijker zijn dan
dat ze alleen door hun huwe
lijk de aandacht trekken, laten
ze me Siberisch koud".
Toch weten we allen van de
drama's, die zich bij de huwe
lijken van de prinsessen Bea
trix en Irene hebben afge
speeld. Minder bij Beatrix dan
bij Irene, maar in beide geval
len moet koningin Juliana,
moeder, als iedere andere
moeder, heel veel menselijk
verdriet hebben gehad. Wat
kon zij er aan doen, dat de
regering uit prestige-overwe-
gingen met alle geweld het hu
welijk tussen Beatrix en Claus
