inser
hem op
V andaag
Provincie Utrecht moet ton extra porto betalen
bb®
een, up
IF tonic
Investeringen
in de Randstad
gebonden aan
vergunningen
Waco-Beton
te Goes
gaat sluiten
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
STANK LEGT
BEDRIJF LAM
ORANJE NIET VERDER DAN 5-0
Eindhoven zet
Proloog
mes op de keel
Regering kraakt EEG-rapport
over situatie in vezelindustrie
PHANTOM NABIJ
LAGWERSOOG
NEERGESTORT;
PILOTEN GERED
Belg gepakt
bij inval in
clandestiene
alcohol-
stokerij
i
10 27.-
45.-
EDITIE VOOR
ZEELAND
Geheim
Oude vriend
Elektriciteitsbedrijf weigert aanslagen milieubelasting
Vale gier gezien
deze
week
bij
literfles -92*
Bacterie maakt
slachtoffers
onder eenden
MINISTER LUBBERS WIJZIGT
WETSONTWERP LANGMAN
Uitzonderingen
Tien werknemers
verhuizen naar
Bergen op Zoom
Spaanse priesters
moeten uit
Mozambique
ONVOLDOENDE ONDERZOOEK NAAR ENKA-AFFAIRE
ÜIS!
I
Tuit Dralon
genspak
ooljas, warm
f/oerd met ruit.
Afknoopbare
kapuchon.
92-110
duw, tas of fiets I
ssa van elk
vande kleinste verandering*
tot uw gehele interieur
„EVEN KIJKEN"
zuidzande 01170*2161
terneuzen 01150*3529
STEM
Donderdag 23 augustus 1973
113e jaargang no. 17414
DIRECTEUR:
DR. W. A. J. M. HARKX
HOOFDREDACTEUR L. LEIJENDEKKER
KANTOREN TE BREDA - BERGEN OP ZOOM - GOES - HULST - OOSTERHOUT - ROOSENDAAL - TERNEUZEN
(Van onze redactie
buitenland)
SAN CLEMENTE Pre
sident Richard Nixon heeft
woensdag in zijn buitenver
blijf in San Clemente, Cali-
fornië, bekendgemaakt dat
minister van buitenlandse
zaken William P. Rogers af
treedt en wordt opgevolgd
door de speciale adviseur
van het Witte Huis voor de
nationale veiligheid, Hen
ry Kissinger.
President Nixon maakte de
wisseling bekend op een pers-
tonferentie die door de televi
sie werd uitgezonden. Hij zei
dat de afwisseling van de
wacht op het State Depart
ment op 3 september zal
plaatshebben en dat Rogers
weer firmant wordt in zijn
oude advocatenkantoor in New
York.
De 50-jarige dr. Kissinger
blijft adviseur van het Witte
Huis voor veiligheidsaangele
genheden, waarmee hij dezelf
de dubbele functie krjgt als
minister van Financiën George
Shultz, die ook een kantoor in
het Witte Huis heeft. Presi
dent Nixon zei hierover dat
„innige samenwerking" tussen
het Witte Huis en het Ministe
rie van Buitenlandse Zaken
noodzakelijk is, en dat op deze
manier de belangen van de
buitenlandse politiek het beste
gediend worden.
Het is een publiek geheim
in Washington dat minster
Hogers niet erg ingenomen
ivas met de geleidelijke over
name door dr. Kissingers van
zijn beleid op het terrein van
de buitenlandse politiek.
Minister Rogers werd op 20
januari 1969 in het eerste ka-
binet-Nixon opgenomen. Hij
heeft er altijd zorgvuldig voor
gewaakt president Nixon te
kritiseren, persoonlijk of in
het verband van handelingen
van de president waarmee hij
het niet eens was. Wel had hij
5P zijn persconferentie van
®aandag opmerkingen over
•■atergate en de bombarde
menten op Cambodja, waaro
ver hij onkundig zou zijn ge
houden.
Minister Rogers, een van de
weinigen uit de onmiddellijke
nabijheid van de president die
met betrokken zijn bij de af
faire Watergate, is 60 jaar en
Jet laatste kabinetslid dat van
het begin af aan met Nixon in
regering is opgetrokken.
™als oud-minister van justitie
Mitchell bepaald niet onbe
heerd door Watergate is Ro
gers een oude vriend van de
President. Een vriendschap die
•hem maandag niet verhinder-
°P te merken dat obsessie
®ef de nationale veiligheid
wetsovertredingen niet recht-
(Van een onzer verslagge
vers)
RAAMSDONKSVEER
De vloerplatenfabriek Pekso,
gelegen aan de Donge in
Raamsdonksveer, kampt al
geruime tijd met onderbezet
ting, omdat regelmatig perso
neelsleden als gevolg van de
stank uit de Donge ziek naar
huis gaan. Directeur R. Ho-
vers van Pekso en een van
zijn zoons moesten gister
morgen het loodje leggen;
met een derde personeelslid
van het bedrijf gingen zij
met hoofdpijn en misselijk
heid veroorzaakt door de
Dongestank naar huis.
Pekso, dat 33 personeelsle
den in dienst heeft, wordt al
sinds de warme meidagen
geplaagd door ziekteverzuim
als gevolg van de stinkende
rivier. Gemiddeld liggen vijf
werknemers van het Veerse
bedrijf ziek thuis.
„Sinds de Donge in het
voorjaar weer is gaan stin
ken, zijn wij nooit meer vol
ledig bezet geweest. En dat
heeft voelbaar zijn weerslag
op de produktie", aldus di
recteur Hovers, die de Don
gestank omschrijft als „een
ontzettend scherpe kattepis-
lucht, die op je keel slaat.
Bij oostenwind of als het
windstil is, Is het niet om te
harden".
De heer Hovers heeft de
afgelopen weken pogingen in
het werk gesteld om de
opengevallen plaatsen in zijn
bedrijf op te vullen. Aspi
rant-werknemers van de
vloerplatenfabriek weten
waarschijnlijk, uit welke
hoek de wind waait, want op
een personeelsadvertentie
heeft de heer Hovers geen
enkele reactie gehad.
0 Een juichende Johan Cruyff
nadat hij. het tweede Neder
landse doelpunt op zijn naam
had gebracht. Doelman Olajsson
ligt verslagen op de grond.
(Van onze sportredactie)
AMSTERDAM Het Neder
lands elftal heeft gisteravond
met „slechts" 5—0 van de IJs
landse amateurs gewonnen. In
de eerste helft, die met een
40 voorsprong werd afgeslo
ten, speelde Oranje bij vlagen
subliem, maar in de tweede
helft viel het Nederlands elf
tal ver terug. Zeker toen er te
gehaast werd gespeeld tegen de
wilskrachtige IJslanders.
(Voor een uitvoerige repor
tage zie onze sportpagina).
össijvger.
DROOG EN ZONNIG
Maximumtemperatuur
20 graden.
STAD EN STREEK
Braakman werd over
spoeld. Pagina 3
Tachtigjarige Harmonie
in Terneuzen.
Pagina 5
BINNEN- EN
BUITENLAND
Ambtenaren verdedigen
hun extraatjes.
Pagina 9
Zelfmoordenaars willen
niet sterven.
Pagina T1
SPOILT
Sterk rennersveld in de
ronde van 's-Graven-
polder. Pagina 15
RADIO EN TELEVISIE
De naakte waarheid over
„Frank en Eva".
Pagina 16
FINANCIëN EN
ECONOMIE
Jongeren kruipen onder
het dons. Pagina 17
UTRECHT (ANP) Omdat
het Provinciaal Utrechts Elek
triciteitsbedrijf niet mee wil
werken aan de verzending van
de aanslagen van de provinci
ale „milieubelasting", zal het
provinciebestuur de aanslagen
zelf moeten gaan versturen,
dit betekent dat de provincie
ruim f 100.000 portokosten zal
moeten betalen, waarop aan
vankelijk niet was gere
kend.
Het elektriciteitsbedrijf
heeft medewerking aan de
verzending van de aanslagen
onthouden op grond van de
vrees, dat door de verschillen
de In Utrecht opererende ac
tiegroepen tegen de milieube
lasting, administratieve ver
werking chaotisch dreigt te
worden.
Het „Centraal Aktiecomitee
Utrecht" bijvoorbeeld heeft
aangekondigd in de stad en
provincie Utrecht de acceptgo-
rikaarten te gaan inzamelen.
Het CAU verwacht meer dan
50.000 weigeraars.
Om de provinciale heffing
toch zoveel mogelijk binnen te
krijgen heeft het provinciebe
stuur besloten een deurwaar
der in vaste dienst te nemen.
Volgens een woordvoerder van
de provincie betekent dit nog
eens een extra last voor
Utrecht van f 40 a f 45.000 Der
Jaar.
tVan onze correspondent!
EINDHOVEN B. en w. van Eindhoven hebben de toneel
werkgroep Proloog in een brief meegedeeld dat zij de subsidie
aan het eind van dit seizoen willen beëindigen, als er voordien
geen overeenstemming is over doelstelling en werkwijze van het
gezelschap. Proloog moet voor zaterdag verklaren of het met
deze gang van zaken akkoord gaat.
Deze brief houdt een koers
wijziging in van B. en W. Zij
(Van onze redactie binnenland)
GRONINGEN Woensdag
morgen is een Phantom-straal-
jager van de Amerikaanse
luchtmacht in Duitsland in het
water van het voormalige
Lauwersmeer nabij Lauwers-
oog in Groningen terechtgeko
men.
De twee Amerikaanse pilo
ten kwamen met hun para
chute ook in het water te
recht, maar konden door een
helikopter van de Nederlandse
luchtmacht worden gered. Zij
bleven ongedeerd. De straal
jager was onderweg van de
basis Alconbury in Engeland
naar de Amerikaanse lucht
machtbasis Spangdehlen in
West-Duitsland. De oorzaak
van het ongeluk is nog niet
bekend.
dienden een voorstel in bij de
raad dat maandag aan de
orde komt waarin staat dat
Eindhoven de toneelwerkgroep
tot 1975 moet subsidiëren. Een
commissie met vertegenwoor
digers van gemeentebestuur.
Proloog, schoolpedagogische
dienst en de kunststichting
zou intussen bekijken of de
doelstellingen van Proloog en
de subsidiegevers enigszins op
een lijn zijn te brengen. Het
conflict tussen Proloog en
Eindhoven is begin van dit
jaar ontstaan toen de gemeen
te de toneelgroep van de sub-
sidielijst schrapte.. Vooral
vanuit de christen-democrati
sche fracties van de gemeente
raad was er kritiek op de
„linkse en marxistische werk
wijze" van Proloog.
Sinds dit conflict heeft de
groep duizenden adhesiebetui
gingen ontvangen.
EMMELOORD (ANPV
Woensdagmiddag is op een
boerderij bij Luttelgeest in d-
Noordoostpolder een gier neer
gestreken, die door een am»
teur-ornithöloog is gedetermi
neerd als een jonge vale gier
(ADVERTENTIE)
spaarmee voor 6gevel kop en schotels
f8,95 +35sterretjes
DEN HAAG De bacterie,
die in de zomermaanden op
veie plaatsen in het land een
dodelijke ziekte onder de een
den heeft veroorzaakt, heeft
alleen al in Den Haag ruim
zevenhonderd slachtoffers ge
maakt. Dit hebben B. en W.
van Den Haag meegedeeld. De
bacterie „Clostridium botuli-
num c", ontwikkelt zich vooral
in dode eenden op plaatsen
waar het water zuurstofarm is
en warmer dan 20 graden Cel
slus. De bacterie, die voor
mensen ongevaarlijk is, maakt
ook slachtoffers onder andere
watervogels als zwanen, meer
koeten, meeuwen en water
hoentjes. De enige maatregel
om uitbreiding van de ziekte
te voorkomen, is het verzame
len en vernietigen van de do
de watervogels, aldus B. en
w.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. Binnenkort zullen alle investeringen in het
Westen worden gebonden aan een vergunning. Bovendien krü-
gen investeerders een heffing opgelegd van 25% op gebouwen
en van 3% op installaties in de open lucht. Met die maatregel
wil de regering de activiteiten in Zuid-Holland, Noord-Holland
en in de provincie Utrecht drastisch afremmen. Bij de vergun
ningverlening krijgen de gemeenten in het Westen een eigen
bevoegdheid.
Dat zjjn de voornaamste wij
zigingen, die minister Lubbers
(Economische Zaken) heeft
aangebracht in het wetsont
werp selectieve investerings
heffing van zijn voorganger
Langman. Het wetsontwerp
heet dan ook voortaan „selec
tieve investeringsregeling". Mi
nister Lubbers hoopt dat do
Tweede Kamer zijn ontwerp
snel in behandeling neemt,
eventueel nog voor de derde
dinsdag in september, omdat
dan de discussie van de vol
gende week over de regionale
politiek nog vers in het geheu
gen ligt.
In tegenstelling tot minister
Langman legt opvolger Lub
bers een zwaarder accent op
de vergunningen. Zijn voor
ganger wilde daarentegen een
globaal heffingensysteem van
40% op de gebouwen en van
5% op installaties. Deze percen
tages heeft minister Lubbers
gehalveerd. Naar zijn mening
werkt het heffingensysteem
met incidentele vergunningei
te ruw. Een stelsel van ver
gunningen werkt genuanceer
der. omdat het afremmingsbe-
leid in het Westen wat voor
zichtiger aangepakt moet wor
den
Ook de omvang van het ge
bied is uitgebreid en er is een
aantal speciale regelingen
voor bepaalde delen van het
Westen ontworpen. Ook zijn
andere bepalingen opgenomen
voor vrijstellingen en er is
zelfs nog een algemene maat
regel van bestuur in voorbe
reiding om voor bepaalde in
vesteringen het tarief van de
heffing te halveren. Uitgezon
derd van een vergunning zijn
investeringen in bouwprojec
ten tot maximaal een miljoen
gulden en in installaties tot
maximaal vijf miljoen gulden
In het ontwerp is tevens op
genomen, dat de regering bij
Algemene maatregel van Be
stuur het thans afgebakende
gebied kan uitbreiden, waar
voor pas achteraf de Staten-
Generaal de goedkeuring kan
geven. De kop van Noord-Hol
land valt niet onder de wet
Ook zijn uitgezonderd de ge
meenten Alkmaar, Langedjik.
Sint-Pancras en Heerhugo
waard. Speciale regelingen
worden getroffen voor stedelij
ke gebieden die als ranerings -
of reconstructiegebied worden
aangewezen. Die gebieden
kunnen voor een bepaalde ter
mijn van de heffing worden
uitgezonderd. Ook ligt het in
de bedoeling een aantal ge
meenten in het Westen als
groeikernen aan te wiizen.
waarvooi dan gedurende eer
bepaalde tijd een gehalveerd
heffingentarief zal gelden
(Vervolg op pagina 9.)
(Van een onzer verslaggevers)
TIEL In Zoelen is een
grote clandestiene alcoholsto
kerij door de douane-recher
che in jamenwerking met de
recherche van de gemeentepo
litie ontdekt. Er bestonden
reeds geruime tijd vermoedens
dat in Tiel of in de directe
omgeving een clandestiene
stokerij werd geëxploiteerd.
Woensdagmorgen had men zo
veel gegevens in handen dat
men tot de inval besloot,
In de boerderij van de heer
H. werd de stokerij in vol
bedrijf aangetroffen. In een
schuur waren tien tanks voor
het gistingsproces aanwezig.
Terwijl de twee distilleerke
tels een inhoud hadden van
ongeveer 2500 liter. In de sto
kerij werd aangehouden de
40-jarige Belg J O. van E.,
een oude bekende 'an de dou
ane-recherche. Een grote hoe
veelheid suiker en gist waren
in verschillende bijbehorende
schuren opgeslagen.
De eigenaar van de boerde
rij, waar de stokerij was ge
vestigd, was reeds drie weken
opgenomen in het ziekenhuis
in Tiel, zodat hij niet direct
kon worden gehoord. Zijn
echtgenote zei niets van de
aanwezigheid van deze stoke
rij te weten. De installatie en
de in de voorraad zijnde
grondstoffen zijn in beslag ge
nomen. De Belg Van E. is op
het politiebureau in Tie] inge
sloten.
De officier van iustitie uit
Arnhem stelde zich ter plaatse
op de hoogte.
(Van een onzer verslaggevers)
GOES De vestiging van
Wacgo-Beton B.V. te Goes, een
dochteronderneming van de
Verenigde Betonindustrieën
Ballast-Nedam B.V. aan de Al-
bert Joachimkade, gaat er per
1 november na 25 jaar een
punt achter zetten. In overleg
met de industriebonden gaat
het bedrijf dicht en zullen de
meeste personeelsleden bij een
andere Waco-vestiging in Ber
gen op Zoom worden onderge
bracht.
Veel personeel heeft Waco-
Beton in Goes nooit in dienst
gehad Zelfs in de hausseperi
oden werkten er op het be
drijf niet meer dan 25 man.
Waco-Beton produceerde voor
namelijk ten behoeve van de
weg- en waterbouw. De laat
ste jaren legde het bedrijf, dat
al sinds '48 een vestiging in
Goes heeft zich voornamelijk
toe op de bouw van inspectie-
putten voor rioleringen. In
Goes was hiervoor echter nog
al weinig ruimte, zodat met
name de vestigingen in Mep-
pel en Krimpen a.d. IJssel zich
met dit werk gingen bezighou
den. De vestiging in Goes
raakte daarmee overbodig,
omiat de produktie van de
beide andere vestigingen on
danks de sterk oplopende
vraag ruim voldoende bleek.
Waco-Beton in Goes (de naam
is een afkorting van Waning
en Co) heeft op het moment
van de sluiting ongeveer twin
tig man in dienst. Tien daar
van zullen naar Bergen op
Zoom verhuizen, vijf hebben
er al tt kenn-en gegeven zelf
te willen vertrekken en vijf
anderer zullen om medische
of gezinsredenen niet naar
Bergen op Zoom kunnen ver
huizen.
(Vervolg op pag. Stad en
Streek)
(Van onze redactie buiten
land)
JOHANNESBURG. Spaan
se paters van Burgos die de
oorzaak zijn geweest van be
richten over massamoor-ier in
Mozambique zullen door de
Portugese autoriteiten worden
gedwongen tegen het eind van
het jaar Portugees gebied te
verlaten. Dit schrijft het Zuid-
afrikaanse blad Rand Daily
Mail.
Volgens het blad had men
aanvankelijk de geestelijken
meteen het land willen uitzet
ter., maar was later besloten
ze te laten blijven tot hun ver
blijfsvergunning is verlopen.
DE Kamerleden Wisselink
(CHU) en Krosse (KVP) heb
ben ministers Westerterp
(Verkeer) gevraagd te bevor
deren dat spoorbermen niet
worden bespoten met insecten-
verdelgingsmiddelen, in het
bijzonder niet die bermen
waarlangs bremstruiken met
bramen geplant zijn. In schrif
telijke vragen wijzen zij er
op, dat de bestrijdingsmidde
len darmstoornissen teweeg
kan brengen.
(Van onze
parlementaire
redactie)
DEN HAAG De Neder
landse regering neemt geen
genoegen met het rapport, dat
de Europese Commissie heeft
uitgebracht over de situatie in
de vezelindustrie. Minister
Lubbers van Economische Za
ken heeft een brief naar de
Commissie gestuurd, waarin
h(j zegt, dat het onderzoek, dat
de commissie heeft (laten)
verricht (en) volstrekt onvol
doende is.
De Nederlandse regering
had een jaar geleden om zo'n
onderzoek gevraagd naar
aanleiding van de Enka-zaak
in Breda. In de week dat het
personeel van deze Akzo-ves-
tiging niet akkoord ging met
sluiting van het Bredase be
drijf en daarom tot bezetting
overging, zegde de Europese
Commissie een diepgaand on
derzoek toe. „Meer dan wal
ongefundeerde kreten heeft dc
commissie niet afgeleverd", b
het commentaar van de Indus-
triebond-NVV.
Reeds in maart van dit jaai
liet Den Haag Brussel weten
dat het onderzoek van de
Commissie niet aan de ver
wachtingen voldeed. Maar de
Commissie liet daarna niets
meer van zich horen, waarop
minister Lubbers in de pen
klom. De bewindsman is met
name ontevreden over hel
„misplaatste" optimisme van
de Commissie over de toekom
stige groei van de vezelindus
trie. Volgens de Conu«"=sie
maakt de vezelindustrie een
groeicrisis door en zijn de
vooruitzichten op langere ter-
nijn „bemoedigend".
Minister Lubbers vraagt
zich af waarop de Commissie
dat baseert. Een diepgaand on
derzoek heeft de Commissie
niet verricht. Zij is slechts af
gegaan op cijfers, die een in-
ernationaal onderzoekbureau
op het gebied van de chemi
sche vezelindustrie heeft ver
strekt. Een ander verwijt van
Den Haag is dat de Commissie
niet is ingegaan op de vraag
hoe in de toekomst gebeurte
nissen zoals vorig jaar bij En-
ka-Breda kunnen worden
voorkomen.