Bob Ris: Ik ben helemaal
weg van dat systeem
Soldaten bevestigen
uitlatingen majoor
over „linkse" NOS
p Je vergeet
'altijd wel iets als je
op vakantie gaat
AMERIKAANS ONDERWIJSEXPERIMENT OP VPRO-TV
Burtons gaan
toch scheiden
Brandpunt
uit Tilburg
STRUCTUUR
VERADEMING
Zoals 'n pakje ASPIRINE van BAYER.
Vraag uw drogist.\J|y
NEDERLAND I
NEDERLAND II:
DUITSLAND I
DUITSLAND II
BELGIë (Nederl.)
BELGIë (Frans):
PRIET
PRAAT
DONDERDAG
2 AUGUSTUS 1973
(Van een onzer verslaggevers)
HILVERSUMBob Ris (37)
vindt, dat «Un 10-jarig doch
tertje bij lange na niet in de
schaduw kan staan van de
eveneens 10-jarige Mark uit
Lauderdale uit Florida,
die min oi meer de hoofdrol
sneelt in de korte documentai-
te die de VPRO donderdaga
vond wijdt aan de onderwijs
methode in dit Amerikaanse
stadje.
"Mijn dochter is heus wel In
telligent", zo zegt hij spijtig,
„maar dat even oude jongetje
gomt er beter af. Hij is zelf
standiger, zelfverzekerder en
toch niet wijsneuzig". Zoals de
film wil aantonen is dat het
gevolg van de leermethoden,
soals die op de Nova-school
worden toegepast.
Samen met kinderen van
Jochgem van Dijk en geluids
man Hugo de Vries volgde hij
Mark gedurende een week,
terwijl het jochie zeer par
mantig bezig was een samen
met de juffrouw vastgesteld
werkschema te volvoeren.
Daarbij maakte Mark keuze
uit een leerstofpakket, kan
daarin vrijelijk te werk gaan,
maar wordt wel aan zijn be
sluit gehouden. Er maar aan-
rotzooien onder het motto vrij
heid blijheid is er niet bij.
Bob Ris was vorig jaar ln
Amerika om er onderwijsfilms
voor de VPRO te maken. De
laatste drie jaren heeft hij
zich op dit terrein tot een
soort specialist ontwikkeld.
Van zijn hand is onder meer
de programmaserie "Meester
laat het raam open", die vorig
jaar werd uitgezonden. Ook de
film over de Elbertsschool in
Zwolle kwam uit zijn handen.
Deze film heeft nogal wat op
zien gebaard. Het waarnemend
hoofd F. Noorlander zag zich
bijna een definitieve aanstel
ling ontgaan.
Ouders, collega's en de VPRO
zelf hebben echter druk uitge
oefend met het gevolg, dat er
geen repercussies voor deze
man waren te vrezen. De
"meesterserie" kan worden
gezien als (wederzijds) aan
vullend op het onderwijspro
ject, dat de VARA onder de
titel "Een zoen van de juf
frouw" heeft uitgezonden.
„Wij waren geen concurren
ten", aldus Ris "maar samen
gewerkt hebben we ook niet.
De VARA pakte meer de
praktische kanten aan, wij
hebben - ter VPRO traditiege
trouw - het vooral in de struc
turele problematiek gezocht".
Zijn verblijf in Amerika leid
de onder meer tot de twee
maal uitgezonden film over
het onderwijs in het "East-
Harlem bloek", de Portorica-
nenwijk van New-York. Om
dat hij na zijn geruchtmaken
de film over de Elbertsschool
in Zwolle nogal interesse had
gekregen voor de deelname
van ouders aan het onderwijs,
wilde hij in de V.S. gaan kij
ken hoe het daar met de
P.T.A. (Parents Teachers As
sociation) stond.
De scholen, die met het
P.T.A.-systcem werken laten -
zo was de informatie - de
ouders deelnemen aan het on
derwijs. De P.T.A-methode
bleek echter veelal een meer
organisatorisch dan onderwijs
kundig aspect te hebben. Van
daar dat hij blij was op het
experiment in Florida te stui
ten, waar de ouders inderdaad
intensief bij het onderwijs zijn
betrokken, onder meer door bij
toerbeurt correctiewerk te
verrichten.
Hoewel het project in Florida
duur is, vooral arbeidsinten
sief, kunnen alle kinderen er
aan deelnemen. Er wordt geen
onderscheid gemaakt tussen
jongens en meisjes, blanken
en negers. Het Nova-project
bestaat uit een groot complex
scholen - van basisschool tot
en met universiteit - allemaal
ondergebracht op de uitge
strekte terreinen van een oud
vliegveld. De opzet is beslist
niet elitair.
Toch kunnen er weinigen te
recht. "Er zijn jammer genoeg
wachtlijsten", aldus Bob Ris.
Jammer genoeg, want zo zegt
hij: "Ik hen helemaal weg van
het systeem". Natuurlijk zit er
een element in van prestatie-
jacht, „maar dat is nu eenmaal
in die maatschappij ingebak
ken".
Bob Ris zegt ronduit ditmaal
geen ideologie in de film te
hebben ondergebracht. "Het
was gewoon een verademing
om die kinderen daar aan de
gang te zien. Daarbij vergele
ken doet het eigen land "klas
sen met 40 kinderen zijn te
vol", dat men uit Nederlandse
onderwijsmonden vaak hoort
aan als schuilevinkerij", zo
oordeelt hij. Zijn indruk is
namelijk, dat niet het aantal
leerlingen, maar juist het klas-
sicale aspect belemmerend
werkt op de ontwikkeling van
de individuele leerlingen.
Ondanks die verademing heeft
Bob Ris voorlopig genoeg van
onderwijsprojecten. Het is nu
eenmaal erg moeilijk om dit
toch wel erg theoretische on
derwerp voor de televisie aan
trekkelijk te maken.
Voor de VPRO gaat hij dan
ook - voorlopig althans - ande
re terreinen verkennen. Onder
meer zai hij een film gaan
maken over de vrijwilligers in
de ontwikkelingshulp en een
documentaire over beroeps
voetballers. Want al is hij een
grote supporter van Ajax, hij
vindt het toch gek, dat in deze
tak van nijverheid arbeidsver
houdingen gelden, die in geen
enkele andere sector van de
maatschappij nog getoUereerd
worden.
(ADVERTENTIE)
HILVERSUM In de NOS-
radiorubriek „Den Haag Van
daag" hebben vijf ex-leerlin
gen van de kader-verbindings-
school in Ede bevestigd, dat
de commandant van deze
school, majoor J-W.M. Emmen,
in diverse lessen voor de leer
ling-onderofficieren heeft ver
teld „dat de veriinksing van
de publiciteitsmedia in Neder
land kan worden toegeschre
ven aan de Oostbloklanden"
en „dat 75 procent van de
programmamakers van de
NOS op de loonlijst staat hij
de Russen en-of Oostduitsers".
Se betrokken dienstplichtig
Militairen zeiden tevens dat
de majoor op hun verzoek, na
men van de betreffende NOS-
programmamakeis te noemen,
steeds niet heeft gereageerd.
Een van de oud-leerlingen
van de kadersdhiool citeerde in
ie uitzending de aantekenin
gen, die hij tijdens de lessen
van majoor Emimen heeft ge
maakt. Daaruit bleek dat vol
gens de sehooloomimandant er
een „rode lijn" zou lopen van
het Russische persbureau No-
votny via het Belgisch-Franse
persbureau Opera Mundi en
het Hilversumse filmbedrijf
Cinecentrum naar de NOS.
Een van de militairen ver
klaarde, na de publicatie van
®ze zaak, moeilijkheden te
hebben gekregen met zijn su
perieuren. „Ik word nu voor
ie kleinste kleinigheid op rap
port geroepen. Enige relatie
"iet deze zaak is niet te be-
wijzen,_ maar het is wel zo dat
u vóór de publicaties deze
Moeilijkheden niet, of in veei
Mindere mate heb ondervon-
Jen. Het is enkele dagen na
je publicaties begonnen en
warna niet meer opgehouden
Ik heb zowat iedere dag on
'Wort gestaan".
Majoor Emmen wilde in de
uitzending geen commentaar
geven in verband met het on
derzoek, dat thans gaande is.
Wel gaf hij toe dat hij over
deze affaire een onderhoud
heeft gehad- met zijn directe
superieur, kolonel Rijsdijk.
Majoor Emmen zei, pas com
mentaar te willen geven na de
beantwoording van de vragen,
die het Eerste-Kamerlid van
de PvdA, drs- Nederhorst.
hierover aan de ministers van
CRM en Defensie heeft ge
steld.
NEW YORK (RTR) Een
advocaat die de belangen be
hartigt van actrice Elisabeth
Taylor en haar echtgenoot Ri
chard Burton heeft bekendge
maakt dat het echtpaar hem
heeft verzocht juridische stap
pen te ondernemen voor de
ontbinding van hun huwe
lijk.
De Burtons maakten begin
juli wereldkundig dat zij uit
elkaar gingen. Enkele weken
geleden leek het erop, dat het
tot een verzoening was geko
men toen het paar in Rome bij
elkaar kwam.
Volgens John Springer,
woordvoerder en persagent
van de Burtons, is er geen
derde in het spel.
NOS
14.00 (K) Supermuis
14.05 (K) The Partridge Fa
mily
14.30 Fanfare. Film van Bert
Haanstra
1S.45 (K) Kiri de clown
(NOS)
18.55 (K) Nieuws (NOS)
VPRO
19.05 (K) Poppenspel, serie
poppenkastvoorstellin
gen voor de kleuters
19.20 (K) Het kind in de
sport
19.45 (K) Popeye
20.00 (K) Journaal en weer
bericht (NOS)
20.21 (K) Berichten uit de sa
menleving
20.35 (K) All in the family,
serie.
21.00 (K) De Nova-school in
Florida. Film
21.40 (K) Hoe heet de burge
meester van Wezel Te-
lefoonspel
22-25 (K) De zenuwen gieren
weer door m'n keel. Se
rie tv-spelen van Rod
Serling.
23.15 (K) Laatste nieuws
(NOS)
18.45 (K) Kiri de clown
18.55 (K) Nieuws (NOS)
EO
19.05 (K) Vakantiekrant. Pro
gramma voor de jeugd,
19.30 (K) Folklore van het
noorden. Film over de
Eskimo's
20.00 (K) Journaal en weer
bericht (NOS)
20.20 (K) Chansons van Gil
Benard
20.45 (K) Nader bekeken
21.25 (K) Van Explo'72 naar
SPRE-E'73. Documentai
re
21.50 (K) De graven van Sak-
kara. Film over prof- W.
B. Emery
22.40 (K) Jesus People. Docu
mentaire
23.15 (K) Laatste nieuws
(NOS)
23.20 (K) Samenvatting Wa
tergate-verhoren (NOS)
10.30 (K) Sportspiegel
11.15 (K) Japans onzekere
toekomst
12-00 (K) ZDF-magazine
12.50 (K) Persoverzicht
13.00—13.20 (K) Journaal
16.15 (K) Journaal
16.20 (K) Het podium
17.05 (K) Denkste
17.55 (K) Journaal
18.00 (K) Nieuws uit Noord-
rijn-Westfalen
18.10 (K) The Partridge Fa
mily, serie
18.40 (K) Hier und Heute
19.15 (K) Voor de kleintjes
19.25 (K) Dasz (k)einer des
andere Sprache verstehe
20.00 (K) Journaal en weer
bericht
20.15 (K) Vabanque. Toneel
stuk van Frank G. Gil-
roy.
21.55 (K) De erfenis van de
Pilgrimfathers- Serie
over het Amerikaanse
onderwijssysteem
22.40 (K) Journaal, commen
taar en weerbericht
17.05 (K) Kalle Schwobbel
presenteert
17.30 (K) Nieuws en weerbe
richt
17.35 (K) Muziek brengt
stemming
18.00 (K) De draaischijf
18.35 (K )De erfenis der 13
stoelen. Serie over een
kapper die 13 nama-ak-
Biedermeierstoelen
heeft geërfd. In een van
die stoelen zit veel geld
verstopt, maar daar
komt hij wel wat laat
achter
19.10 Valéntinaden, serie
19.45 (K) Journaal, thema
van de dag, weerbericht
20.15 (K) Graaf Bobby, de
schrik van het wilde
westen. Westernparodie
uit 1965 over graaf Bob
by en zijn vriend Mucld,
21.45 (K) Balans
22.30 (K) Nieuws, commen
taar en weerbericht
18.55 De Fabeltjeskrant
19.00 (K) Koning Arthur, se
rie.
19.25 (K) Tips voor trip»
19.35 Tekenfilm
19.40 Mededelingen; weer-
overzicht
19-45 Journaal
20.10 (K) Wachtwoord. Quiz
20.40 Een ver land. Televisie
spel van Henry Denker
23.10 Laatste nieuws
18.05 Journaal
18.10 1. (K) 1,2, 3,J'ai
vu, kinderprogramma. 3.
(K) De Fabeltjeskrant
18-30 (K) Wie van de drie
spelprogramma
19.00 (K) Anna and the king,
serie
19.30 Toneel- en festivalagen
da
19.45 Journaal
20.15 (K) La Modification,
drama vam Michel
Worms
21.40 (K) Nieuwe films, door
Sélim Sasson
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Och-
tendgymn. 7.20 (S) Dag met
een plaatje, met 8.00 Nws en
8.11 Radiojournaal. 8.50 Mor
genwijding. 9.00 Toppers van
toen. (9.35-9.40 Waterst.). 10.00
(S) V.d. kleuters. 10.10 (ged.S)
Arbeidsvitaminen. (11.00 Nws;
11.03-11.05 Radiojournaal).
11.30 (S) Rondom twaalf - uur
allerlei voor iedereen, met: De
groenteman en 11.55 Beursber.
12.30 Mod. plattel. 12.35 (S)
Sportrevue. 13.00 Nws. 13.11
Radiojournaal. 13.21 (S) Ne
derl. Koorfestival 1973: Het
Klein Radiokoor met pianobe-
gel.: klass. liederen. 13.45 (S)
Piano- en orgelrecital: Franse
muz. uit de 18e en 20e eeuw.
14.30 (S) Oorlog en Vrede -
hoorspelserie. 15.35 In de we
tenschap, dat - progr. over
nws uit de wereld der we-
tensch. 16.00 Nws. 16.03 Radio
journaal. 16.05 Jumboset: muz.
en inf. 17.00 (S) Mobiel - be
weeglijk progr. voor beweeg
lijke mensen. 17.55 Med.
AVRO: 18.00 Nws. 18.11 Ra
diojournaal. 18.20 Lichte orgel-
muz. IKOR: 18.30 Kleur - inf.
en comm. over zaken van kerk
en samenleving. NCRV: 19.00
(S) Leger des Heilskwartier.
19.15 De kerk vandaag - nws
en comm. 19.35 Ontvoerd - zo
meravond - radiospel. 20.55 O-
perettemuz. 21.35 Menuet te
Middernacht (1). 21.55 (S)
Kerkorgelconc.: klass. muz.
22.20 Avondoverdenking. 22.30
Nws. 22.40 (S) Hier en Nu.
22.50 Radio VU-magazine.
23.10 (S) Moonlight cocktail:
licht muz.progr. 23.35 (S) Gi-
taresk - De vele facetten v.d.
gitaar. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het
levende woord. 7.08 (S) Prelu
dium: klass. en mod. muz. 7.30
Nws. 7.41 (S) Hier en nu. 7.55
Aangestipt: progr.overz. 8.00
Te Deum laudamus: geestelijke
liederen. 8.24 Op de man af:
evangel, comm. bij de- tijd. 8.30
Nws. 8.36 Gymn. v.d. huisvr.
8.45 (S) Select: nieuwe
gramm.platen. 9.25 (S) Radi-
ophilh. ork.: mod. muz. 10.00
Schoolradio in de nieuwe cur
sus: inf. progr. voor onderw.-
mensen. 10.30 Nws. 10.33 (S)
Podium v.d. vrouw: maatsch.-
inf. 11.05 (S) Onder de hoog-
tezon: progr. v.d. zieken. 11.40
Hier en nu - extra. 11.55 Med.
12.00 Zingen met Cecilia:
volksmuz. 12.15 (S) Meisjes
koor met pianobegel. 12.26
Med. t.b.v. land- en tuinb.
12.30 Nws. 12.41 (S) Hier en
nu. 12.50 Middagpauzedst.
13.10 (S) Lichte koorzang.
13.20 (S) Licht ensemble. 13.45
Co-n amore: poëzieprogr. over
liefde (1). 14.05 (S) Lichte
gramm.muz. 14.25 (S) Piano
recital: klass. muz. 14.55 (S)
Blaaskwintet: mod. muz. voor
houtblazers. 15.15 Geloven is
geen eenvoudige zaak, ge
sprek. 15.30 Nws. 15.33 Rep.
v.d. landelijke zendingsdag
v.d. Geref. Zendingsbond in de
Nederl. Herv. Kerk. 16.00 Een
uur natuur. (16.30-16.32 (S)
Hier en nu.) 17.00 Onze man
in Mamana. 17.30 Nws. 17.32
(S) Hier en nu.
NCRV: 18.00 (S) Tijd vrij
voor muz. in vrije tijd. 18.30
Nws. 18.41 Wereldpanorama.
18.52 Zojuist verschenen:
boekbespr. AVRO: 19.00 Tref
punt. 19.35 Auroville - stad
v.d. dageraad, gesprek. NOS:
19.50 Den Haag vandaag. A-
VRO: 20.00 Nws. 20.05 Radio
journaal. 20.10 Osterfestspiele
Salzburg 1973: Berl. Filh.
Ork., Singverein der Gesell-
schaft der Musikfreunde in
Wien en solisten: klass. gewij
de muz. 20.59 (S) Aspecten:
kunstrubr. 21.51 (S) Pianoreci
tal: klass. muz. 22.31 (S) Bas
klarinet en piano: mod. muz.
23.00 (S) Dichter bij de muz.:
nieuwe liedjes, chansons of
songs. 23.25 (S) Essay: progr.
waarin over kunst wordt door
gepraat. 23.50 Radiojournaal.
23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
TROS: 7.00 Nws. 7.02 Hugo
van Gelderen Show. (8.00
Nws.) KRO: 9.00 Nws. 9.03
KRO-op-Drie: discjockeyshow.
(10.00 en 11.00 Nws.) 12.00
Nws. 12.03 (S) Van twaalf tot
twee: KRO's pauzeprogr. met
13.00 Nws en 13.03 Raden
maar... 14.00 Nws. 14.03 Disc
jockeyshow. (15.00 Nws.)
NOS: 16.00 Nws. 16.03 De da
verende dertig. (17.00 Nws.)
17.57 IBM-Schaaktoernooi.
NOS: 18.00 Nws. 18.02 Joost
mag niet eten. TROS: 19.00
Nws. 19.02 (S) U spreekt met
Piet. 20.00 Nws. 20.02 (S) Pos
ter. 21.00 Nws. 21.02 (S) Ses
jun: Jazz en Pop live. 22.00
Nws. 22.02 (S) Hugo van Gel
deren Show, met o.a. de Ne
derlandstalige Top Tien. 22.55
Med. 23.00 Nws. 23.02 (S)
TSTTros-Sport-
Tijd. 24.00 Nws. 0.02 Actua.
0.10 (S) Jazz-Sir. 0.55-1.00
Nws.
BELGIë (Nederl.)
12.00 Nieuws,
mededelingen en SOS-berich-
ten. 12.08 Muziekprogramma.
12.50 Buitenlands persover
zicht. 13.00 Nieuws, actualitei
ten, weerberichten en toneela
genda. Aansluitendmuziek
programma - vervolg. 13.55
Beursberichten. 14.00 Nieuws.
14.03 Hoorspel en muziekpro
gramma. (15.00 Nieuws). 16.00
Nieuws en beursberichten.
16.10 Muziekprogramma. 17.00
Nieuws en mededelingen. 17.10
Voor oudere luisteraars. 17.55
Weegschaal. 18.00 Nieuws.
18.05 Voor de soldaten. 18.28
Paardesportberichten. 18.30
Wegwijs wezen. 18.45 Inter
mezzo en muziek. 18.55 Taai-
wenken. 18.57 Grammofoon-
muziek. 19.00 Nieuws en actu
aliteiten. 19.30 Muziekpro
gramma. 20.00 Country en wes-
ternmuziek. 20.30 Gevarieerd
muziekprogramma. (21.00
Splinternieuws; 22.00 en 23.00
Nieuws). 23.10 Muziekpro
gramma. 23.4023.45 Nieuws.
Om 22.25 uur op de VPRO
'riïsement voor de late zomer-
WontJ: een nieuwe aflevering
"P Nederland 1 van De zenu-
j®?! gieren door m'n keel .De
pmerilcaanse auteur Rod Ser
b's bewerkte verhalen van H.
Eovecraft en Edgar Allan
Boe
'elen.
voor vijftig minuten grie-
(Van een onzer verslaggevers)
HILVERSUM - TILBURG
Oudere werklozen en hun
problemen. Die krijgen aan
dacht in de Brandpunt t.v.-
uitzending van zaterdagavond
4 augustus. De KRO-actuali-
teitenrubriek komt daarvoor
naar Tilburg. Er wordt van
21.10 uur af een rechtstreekse
uitzending over verzorgd. Het
publiek bestaat uit oudere
werklozen. Minister van Socia
le Zaken, drs. J. Boersma,
neemt aan het gesprek deel.
De bijeenkomst is in de
kantine van het fabrieksge
bouw waarin enige jaren gele
den de Spandon-wollenstoffen
werden gemaakt.
