w
Vijf tips om
uitlaatgassen
te beperken
SNELLE DOLOMITE OP KOMST
tour
n
u
r
H
q
c
C
C
C
C
n
n
r
r
u
u
C
m
n
r
J
u
O
C
1
LJ
n
L
n
m
m wm
m
Auto
allerlei
door
jan wintraecken
vrn
uit
TUSSEN DE WIELEN door hen bollen
PUZZELEN met jan-willem van besouw
ZO INSTUREN
PRIJSWINNAARS
OPLOSSING PUZZEL
VAN VORIGE WEEK
6
16
m
71 /f OET dat nou all(
lYl 20 ergDe Tour
France is 'n vage
waarin een volle aflaat
moer helpt, waarin zelf]
water verdampt vooraleer
de dorstige laaft. Ziet
staan de reuzen van de
Het zijn voor het merei
kleine kereltjes die voet
start op hun dunne beei
staan te trillen. Als de
rijders 's morgens met
centimeter-dïkke laag 25
gen de zeemlederen c-,
'tan de broek hun rat:
eten gaan ophalen, wugf
ze als pinguins en schiep
telkens door in het kniest
nier waar de knieschijf
vertap ligt als het deksel
een doos schoensmeer op
sigarenkistje. Ze pikken
magere gebruinde klauwh
jes twee sandwichjes,
rystkoeken, twee gebakje
zakje met klontjes suiker
twee bananen, een appel,
stuk worst en twee kin
bouten. Dat stoppen ze
maal weg in zes of zeven
de leek verborgen gebl
zakken en daarbij trac
ze tegenover de journals
de tour-bazen maar troon
genover zichzelf het dap;
kleermakertje te spelen.
Maar dat lukt slechts ten
ve.
Er zijn natuurlijk ook
verzekerde binken by
goudhaan uithangen.
Maar de meeste van dii
bruingebakken dunne fieb
reltjes zijn een beetje
erg ongerust en nogal iuj
A LS de jacht losbar#
de troep tegen een t
opspringt, als dan
kettingen kraken, de
zich spannen en honderd,;
meer renners trappen duf
vloeken zwoegen en in rai
vaart met de benen males
kun je in vele gezichten!
en lijden lezen. En 't kleit
rennertje dat niet mee
- dat eenvoudig uit de tuit
werd gereden, zegt na af
terwijl hij je hoopvol
trouwe hondenogen aanl
dat hij net lek reed toen
jacht begon.
Als je knikt, gaat hjj
een stap verder en zegt:
„Ja, u hebt het zelf gein
„Ja, ik heb het zelf gerf"
zeg je dan. We weten i'
mekaar staan te beliegi
maar het helpt toch wat
ven alle vagevuren praalt
byna werkelijke droomk
Als middelmatige boekk
ben je nog een hele pitl
maar als je als renner nietl
de top behoort, ben je
getrapte hond.
/K heb, ik dacht dat
in 1966 was, Rik
Looy tegen de Col
Galibier zien opklauteren
Wie hem daar in de ver.
gende hitte met verkrt.
gezicht en hoekige pedaair
zag vechten als een get
dier, wie hem in de tcarij
van het woord zag Ijjdeti,
der een marteling die hij tj
zelf oplegde die
naar het waarom. En het
zeer de vraag of hier beu
dering om moed,
zettingsvermogen en ttllH
kracht op zijn plaats is.
niet primitiviteit en
heid van geest oorzaak
een spectaculair feit, ditt
mateloze overdrijving af»
tot het macabere, het 1
me en het dwaze, dat
slechts gebaard en ge1
wordt door het
instinct van de held en1
zijn vereerder.
T\ E Tour de France U
y kille zakelijke aanC
genheid, maar het
is dwaas het dramatische]
eet van la grande bouck
ontkennen. Naast de kef
de reclame-makerij, hetj
rinkel der dukaten, ie
bines, het bedrog en de I
pillen blijft het waar
kleine bonen hun W*®
fietsende bontgeklei
reltjes met petjes op
hellingen van de Col 1
legraphe en in de sneeinwj
neis v. d. Croix de FerrtJ
primitieve koppigheid
zetten terwijl ze to
tochtelyk huilen als een
dat zijn ballon verloor
herinner me hoe onze
Haast (ook in 1966) f j
kent nu zijn naam,
nu zijn gezicht nog? °P
moment waarop hij WJ
dijn tussen het witte zal»,
en de duisternis van de
libier-tunnel doorbrak,
blind werd en tegen dc f
natte runnel opsmukte
Cees bloedde Als boksM
hij uit de ring zijn 0eH
Als renner zette hij ®°0'(
toonden bleven open en
gestold - bloed vormde K
op zijn gezicht, zijn thf
armen en zijn benen. BV
de de finish. Daar raap"3
Pellenaars hem op en
hem naar de dokter.
AAROM? Was hej
allemaal waard"J
oof van niet
doen we allemaal op
onze i
niet aan onverantwoc 'd
ze zelfvernietigende
n in pen - die tot nietSj:ei
Misschien wel,
de renners komen in
en op het scherm-
mankt althans iets 9"
ons aller ijdelheid ie
trer dan de neus van
en ze wordt meer
DE STEM ZATERDAG 14 JULI 1973
Iedereen praat tegenwoordig
over het milieu en de veront
reiniging daarvan. Maar wat
doen we er zelf ar n en tegen?
Kijk maar eens «p een pick-
nickplaats op een zondagmid
dag om een uur of zes. Zo is
het ook ontstellend gemakke
lijk om te praten over lucht
vervuiling door fabrieken en
(andermans) auto's, maar wat
doen we zelf op dit gebied om
de luchtverontreiniging te be
perken?
Voor mensen die serieus van
plan zijn metterdaad wat aan
die luchtverontreiniging te
doen volgen hieronder vijf
wenken:
1. Gebruik de choke van uw
wagen alleen wanneer het be
slist moet; rijd na een koude
start (met choke) direct weg,
de motor komt al rijdend op
temperatuur en de choke kan
snel worden uitgeschakeld; dat
geldt ook voor wagens met
automatische choke.
2. Kies steeds de juiste ver
snelling; wie te langzaam in
een te hoge versnelling rijdt
veroorzaakt onnodig vuile uit
laatgassen doordat de motor
naar verhouding te zwaar
wordt belast; ook sterk en
veelvuldig afremmen op de
motor (door terugschakelen)
veroorzaakt meer vuile lucht
dan nodig is.
3. Bespeel het gaspedaal met
inzicht; trap het pedaal altijd
langzaam in, speel er niet mee
(op en neer pompen) voor een
stoplicht, want de motor moet
dan een overschot aan benzi
ne verwerken dat als vuile
uitlaatgassen de lucht veront
reinigt; scheur ook niet weg
bij "groen".
4. Zet de motor af wanneer u
moet wachten voor gesloten
spoorbomen, geopende brug
gen, want bij stationair draai
en van de motor worden veel
vuile gassen geproduceerd.
5. Zorg ook voor het onder
houd van de motor; een vuil
luchtfilter, een onjuist afge
stelde carburateur en of ont
stekingsmechanisme dragen bij
tot de produktie van vuile uit
laatgassen.
Naast de Triumph Dolomite
tornt in oktober de Dolomite
Sprint beschikbaar. Deze wa
gen heeft een topsnelheid van
187 km.-uur (tegen 165 voor de
Dolomite) en een acceleratie
van 0-100 km.-uur van 9,1 sec.
(11,5). Het maximum-motor
vermogen bedraagt 127 rem pk
bfj 5700 omw.-min. (91 pk bij
5200 omw.-min).
Vergeleken met de Dolomite
heeft de Sprint nog een aantal
andere wijzigingen, zoals: 2
andere carburateurs, een gro
tere ventilateur, aangepaste
versnellingsbak, gewijzigd
remsysteem, Dunlop SP sport-
banden en een zwart kunstle
deren dakbekleding, biezen
aan de zijkanten van de koets
cn een nieuw embleem.
In het prijsbewuste Zwit
serland heeft een door de ben
zinemaatschappijen voorge
nomen verhoging van de ben
zineprijs geen genade kunnen
vinden in de ogen van de
staatsprijscontroleur dr. L.
Schiirmann. Hij heeft een
prijsverhoging met 23 Rap
pen ongedaan gemaakt, nadat
hij kort voor Pasen ooglui
kend een verhoging met 1
Rappen had toegelaten.
i
Volkswagen onderhandelt
met Roemenië over de bouw
van een assemblagefabriek
voor de bouw van de VW Pon
ton 1600, welk type VW overi
gens na de introductie van de
Passat uit produktie heeft ge
nomen. Roemenië wil een fa
briek bouwen met een jaar-
produktie van 250.000 perso
nenwagens. Ook Fiat is kans
hebber.
Italië dat tot dusver ves
tiging van buitenlandse auto
mobiel- en motorbedrijven (en
import van dito auto's en mo
toren krachtig heeft bestreden
(om de eigen industrie te be
schermen) heeft de bouw
goedgekeurd van een fabriek
voor Honda motorfietsen en
wel met overheidssubsidie
i.v.m. de werkgelegenheid.
Hongarije wil jaarlijks
8001000 autowrakken in de
Bondsrepubliek kopen om aan
de vraag naar onderdelen voor
westerse auto's te kunnen
voldoen.
De Russen willen de Lada
(hun versie van d" Fiat 124)
ook in Duitsland gaan afzet
ten. De Lada zou daar dan
minder dan 7000 mark gaan
kosten (de Fiat 124; dm. 7890).
COMPUTER VOORKOMT
BOTSINGEN BIJ
SLECHT ZICHT
In Engeland is een apparaat
ontwikkeld dat in personen
wagens kan worden ingebouw
en dat voorkomt dat auto's
bij slecht zicht op de achter
kant van andere wagens bot
sen. Het apparaat bestaat uit
een kleine computer die de af
stand tot het zich voor de
auto bevindende obstakel meet
evenals de snelheid van de
auto's. Door middel van een
radarsignaal wordt dan indien
nodig de gastoevoer afgeslo
ten, of indien nodig geremd.
Het systeem werkt op de auto
accu, maar het apparaat is
nog niet in produktie.
REDACTIE
DE STEM
REIGERSTRAAT 16
BREDA
NAAM
STRAAT
WOONPLAATS
Inzenden voor dinsdagmiddag
12.00 uur.
Zet op de enveloppe in de
linker-bovenhoel "Weekend-
ouzzel"
1 e Prijs (f 25,-)
Th. W. Brouwers
Vughtstraat 6
BREDA
2e Prijs (f 15,-)
A. P. van Laar
Fr, Hendrikstraat 3
LAMSWAARDE (Zld.)
Horizontaal en verticaal die
nen dezelfde woorden te wor
den ingevuld.
1. van de leer afwijkend
Christen.
2. wagenspoor
3. voorzetsel
4. nobel
5. opstandig
6. toespraak
7. getij
8. Engels bier
11. verhoogde stoep op het
station
12. iedere
13. godsdienst
14. snelle loop
15. uit naam van
16. naar mijn mening
17. planeet
18. Archi Episcopus
21. elektriciteit
22. knaagdier
23. goud 'F)
24. bezittelijk voornaamwoord
25. mopperen
26. rivier in Italië
27. zuster
28. Europeaan
31. prullen
32. grootmoeder
33. middelbaar onderwijs
34. snij werktuig
35. met een vliegtuig neer
komen
36. vreemde munt
37. nauwe
38. Nederduits
40. balspel
41. kantzuil
42. sint
43. ogenblik
44. griezel
45. vogeleigenschap
46. Arabisch vorst
47. persoonlijk voornaam
woord.
50. drempel
51. veerkracht
52. pro memorie
53. struisachtige vogel
54. kwaadsprekerij
55. meisjesnaam
56. rund
57. lidwoord
60. kleurstift
61. behoeftige
62. samarium
63. jongensnaam
64. Engelse stad
65. boom
66. rivier in Duitsland
67. Laus Deo
71. om niet
72. plaatsje aan de Dedems-
vaart
73. voorzetsel
74. insekt
75. prikkend uitsteeksel
76. luizeëi
77. persoonlijk voornaam
woord
78. waterdoorlatend
80. relatie
81. vochtig
82. naamloze vennootschap
83. balken
84. beroep
85. wisselborgtocht
86. en andere
87. nauw
89. openbare weg
90. zwak
91. rhenium
92. vlaktemaat
93. gezicht
94. ik (L)
95. meerkol
96. meisjesnaam
97. hinderen
98. zwaardwalvis
99. rondhout
100. roemen
101. veter
102 vreemde
103. boom
104. loot
106. vaartuig
107. vlijt
108. neon
109. woonboot
110. verdriet
111. toiletgerei
112. vetpuistje
113. centimeter
Verbindingswoorden van drie
letters:
9. jongensnaam
10. niet geneigd te werken
19. zangstem
20. berg op de Filippijnen
29. een zekere
30. lof
48. nieuw (in samenstellingen)
49. ontkenning
58. plaats in Gelderland
59. een en ander
69. deel van het hoofd
70. wilde haver
88. eerste vrouw
96a. bedorven
105. en meer anderen
1
2
3
4~
5
TT"™
12
13™^
14
IT™"
21™™
22^
2^"1
24
25
3^™
32
33™
3^™"
12
19
56—
1
32
2
6
7
13
16
17
22
26
27
33
I
36
37
i
8
14
1
18
23
2 1
36
38
4
7
9
17
18
24
27
"29
37
38
5
10
15
20
25
30
35
39
40
41
42
43
44
50
51
52
53
54
60
61
62
63
64
71
72
73
74
75
41
1
48
55
61
69
76
42
45
46
51
55
56
62
65
66
72
76
77
43
j
45
47
52
57
63
65
67
73
78
46
47
53
56
58
66
67 i
74
77
44
49
54
59
64
70
75
79
80
81
82
83
84
89
90
91
92
93
97
98
99
100
101
706™"
107
108
109
110
85
90
96A
"Ï02
107
81
85
86
91
94
95
98
102
103
108
111
112
82
87
92
94
96
99
104
109
111
113
83
86
88
95
96
Töö
103
ÏÖ5
112
113
84
93
ïoï
110
Nadat op 2 juni jl. de uitslag
van de laatste partij uit de
zevende interlandwedstrijd
RuslandNederland bekend
werd, waarbij de eindstand
2828 was geworden, moet
het voor de bondstrainer drs.
Piet Roozenburg een groots
moment zijn geweest, dat na
jarenlange inspanningen eti
trainingen nu eindelijk resul
taten zijn geboekt die ons als
damnatie gelijkwaardig aan
de USSR deed worden.
Ook zijn eigen inbreng in
dit gelijkspel nl. vier remises
tegen oud-wereldkampioen
Tsjegolew wiens durf, origina
liteit en genialiteit overal ih de
damwereld bekend zijn, mag
zeker niet onvermeld blijven.
Uit de vier ontmoetingen
tussen de beide oud-wereld
kampioenen hebben we drie
fragmenten voor u uitgekozen,
die zeker het bestuderen
waard zijn om u een indruk
te geven waartoe beide oppo
nenten in staat zijn.
Uit de le ronde zien we een
zeven om zeven stand waarin
Tsjegolew met wit aan zet is.
DAMMEN met Jan edink'
Wit aan zet mag niet 3934
wegens (23- -29) 24x33 (14—20)
25JC14 (13 19) 14x23 (18x40) en
zwart wini Hij speelde 39 33'
en nu mag zwart niet spelen
(23—29?) 24—20 (29—34 of?)
20x9 (13x4) 43—39 (34x21*
26x8 en wit wint. Na 3933
volgde echter 1217 en het
was spoedig remise.
In de 2e ronde werd Roo
zenburg met wit een opgeslo
ten lange vleugel opgedrongen
waaruit hij na moeizaam la
veren een kettingstelling wist
te formeren die na 43 zetten
de volgende stelling vertoon
de.
(49—38) (49—44 mag niet we
gens 37-32 en 32 28) 22—17
38 171 wa heeft zwart toch
tast van de beide witte vang-
z tellingen 17—11 (7x16* 18x12
19-23) 12—8 (47- 29) 8—3
29x45) 3—14 (23—29) 35 30
(25x31) 14- 20 (34—40) 20x4?
(40—44) 42—48 (44—50) 37—3)
remise.
In de 4e ronde wist Roozen.
burg met wit een schijnbaai
onvoordelige korte vleuge]
opsluiting na 10 zetten te ver
anderen in een voordelig eind
spel.
Wit besloot hier tot 2722
(Ook de variant 3530 2924,
2420 en 3024 is remise)
(18x38) 29x9 (8—13) 9x18
'38—43) 31—27 (11—17) 27—22
(43—49) 22x11 (16x7) 28—22
Wit aan zet speelde hier
33—28 (7-12) 39—33 (9—14)
34—29 (23x34) 30x39 (24 29)
(zwart ziet dat hij nadee)
krijgt en probeert naai remise
af te wikkelen) 33x24 119x30)
28—23 (18x29) 39—34 (30x39)
43x23. Remise gegeven.
SCHAKEN met constant orbaan
Van de drie grootmeesters,
die zich te Leningrad hebben
geplaatst voor de kandidaten
matches, behoren Byrne en
Kortsjnoi tot de oudere garde.
De jeugdige Karpow is pas
enkele jaren op hoog niveau
succesrijk Zijn schaakharnas
vertoont geen enkele zwakke
plek, hij beheerst opening,
middenspel en eindspel als de
besten van zijn collega's. Op
merkelijk is ook het geduld,
dat Karpow demonstreert als
het er om gaat, de tegenstan
der uit zijn tent te lokken.
Men zou dat eerder bij een
oudere routinier verwachten
Onderstaande partij uit het
Interzonale toernooi wint Kar
pow vooral door zijn psycho
logische aanpak van de lange
tijd uitgebalanseerde positie.
Wit: W Uhlmann.
Zwart: A. Karpow.
Half-klassiek damegambiet.
1. c2c4, c7c5
2. Pgl—f3, Pg8—f6
3. Pblc3, d7—d5
4. c4xd5, Pf6xd5
5. e2e3, ele6
6. d2—d4, Pb8—c6
7. Lfld3, c5xd4
8. e3xd4, Lf8—e7
9. 0—0, 0—0
10. Tfl—el, Pd5—f6 (Een be
kende stand, die meestal via
een andere zettenreeks ont
staat. Direct b6 i.p.v. de tekst
zet zou kansrijk met Pxd5
worden beantwoord Wit ver
hindert nu de manoeuvre
Pc6b4d5.)
11. a2—a3, b7—b6
12. Lel—e3, Lc8—b7
13. Talcl, Ta8c8
14. Ld3bl, Tc8c7
15. Ddld3, Tc7d7 (Aldus
wordt d4 onder druk gehou
den en de opmars d4- d5 vrij
wel voorgoed verhinderd).
16. Dd3C2. g7g6
17. Lb)a2, Pf6g4
18. Tel—dl Pg4xe3
19 f2xe3, Le7—f6
20. Dc2f2 (Er is niet veel aan
de hand maar wit kan nauwe
lijks iets ondernemen. Na d5
exd5, Pxd5 Lg7 zou wit een
geïsoleerde pion hebben ter
wijl zwarts loperpaar in het
eindspel een belangrijke rol
kan spelen Overigens dient
ook zwart voorlopig af te
wachten).
2 0Lf6g7
21. Tdld2 Pc6e7
22. e3 -e4, h7—h6
23. Tel—dl Dd8—b8
24. Df2e3, Tf8—d8
25. h2—h3, Kg8—h7
26. Kgl-hl, a7a6 (Nog
steeds in afwachting van de
dingen die komen zullen. Wi1
van zijn kant begint blijkbaar
te denken over een aanval en
daarom gaat hij de f-lijn be
zetten.)
27. Td2—f2 Pe7—g8
28. Tdl—f) b6b5
29. h3—h4? (Op een dergelijke
positionele fout heeft Karpow
gehoopt. Hij heeft nu een
aanknopingspunt).
ri-r XÜAH+
AB
PAT*
igjAip ff
^^1 liÉÜ
29 Pg8—f6! (Dreigt mei
vernietigende kracht Pg4
mogelijk door het vrijgeven
van dit veld. Als afweer heeft
Uhimann een combinatie ge-
pland maar zijn tegenstander
blijkt dieper te hebben gere
kend).
30. Pf3e5 Td7xd4
31 Tf2xf6 Db8xe5! (Op Lxf6?
komt nie'. Txf6 Dxe5 Txf7+,
Kg8. Txb7 wegens TdH-' enz
maar Pxf7' Lg7 anders
Dxh6+ Pxd8. Dxd8, Tf7.)
32. Tf6xf7. Td8 -d7
33 Tf7xd7. Td4xd7 (Na het
tactisch intermezzo is de stand
open gekomen en dat is in
zwarts voordeel vanwege o.a.
zijn loperpaar).
34 De3h3. Td7d6
35 La2—bl Td6—d2
36 h4h5 (Een pionoffer in
de hoop or tegenspel gezien
hei vis vis Lbi Kh7.)
36g6xh5
37. Pc3—dl Lb7c6
38. Dh3)3 Lcfr «8
39. b2b 1 Le8 g6 (Hier staat
de loper aanvallend en ver
dedigend ideaal).
40. Pd) -f2 De5—d4
41. Pf2h3 e8 -e5 (Verhin
der) Pf4. WH is tot volkomen
passiviteit gedoemd).
42 Ph3—f2 Td2—b2
43 Khl h2 Dd4c4
44. Tfl—d) Tb2—b3
45. Pf2d3 (Of Ld3, Dc3 enz.)
45Dc4xe4 (Met winst
van nog meer materiaal).
Wit geeft het op.
BRIDGEN met h.w. filarski
SINGLETON
H B 8 6 2
8 7 4
AH96
5
(Speler)
V754
OA953
O 7 2
832
(Tafel)
3
C> H V 3 10
V 10 4
A V B 10 6
A 10 9
C62
B853
H974
Noord gever, OW kwetsbaar, parentoernooi.
Noord één schoppen oost doublet zuid
redoublet west één Sansatout noord pas
oost twee klaver zuid doublet west 2
harten noord en oost passen drie harten
zuid en west passen noord doublet ein
de. Wat zou u als noord voorspelen tegen dat
gedoubleerde contract van drie harten??
Het bieden gaf een opvoering te zien die ken
merkend is voor een parentoernooi: het gevecht
om de deelscore. Zuid nam wat veel hooi op
zijn vork met het redoublet; 8 punten is aan
de krappe kant voor zo'n actie. Daarom ook
had het doublet op twee klaver beter nagela
ten kunnen worden. Uiteindelijk stuurde dif
actie dan ook de partner (noord) de verkeerd,
kant uit. Tenslotte kan men een zetten br
noords doublet op drie harten: me! !it mini
mum aan verdedigende waarden was drie
schoppen de kleur was al door zuid gesteuno
beter geweest.
Uitkomen met een singleton is altijd een popu
laire bezigheid Voora) ook omdat zuid twe,
klaver doubleerde aarzelde noord geen ogen
blik: hij speelde klaver vijf voor tegen het ge
doubleerde contract van drie harten. De spel
leider (west) had weinig moeite met dp diagno
se en het geneesmiddel- hij onderkende klavei
vijf als een singleton, nam dus klaveraas op
tafel (oost), haalde drie malen troef en speelde
klaver na. Aldus kregen NZ niet meer dan vie,
slagen, het contract was gemaakt en OW kre
gen een mooi daggeld- 730 punten. Ondank? dr
aanvechtbare acties van NZ in het bieden
was het contract van drie harten eenvoudit
down te spelen geweest. Noord had hier méé,
hoeven te doen dan uit te komen met de door
zijn partner gesteunde kleur- schoppen. Zuir
wint met schoppenaas en speelt schoppen tier
terug, die op tafel getroefd moet worden Hier
na kunnen OW géén drie maal troef spelen, op
straffe van het verliezen van klaverheer. nóg
twee schoppenslagen en twee ruitens De best,
speelwijze voor OW is nog wel, de tweed,
schoppen te troeven twee ronden troef te spe
ten en dan klaveraas en klavervrouw na Maai
ook in die variant blijft wesl reddeloos en kar
zelfs twee down, mits zuid met klaverheer
neemt en wéér schoppen speelt Wilt u een kor
ter motief waarom klaver vijf geen goede uit
komst is dan kan dat luiden: het speelt zéker
een lange goede kleur van de tafel (oost) vrij
-
