Late waardering voor een WIJ VERSPILLEN ENERGIE üusbredal goede Nederlander voor ïden Zinloos Beleid Kernenergie Bescheiden Overtuiging erapeut Vermoord ABRAHAMS l INGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN MGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILING EILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN Het Economisch Instituut Tilburg I is een wetenschappelijke niet I kommerciële instelling, die ver-1 bonden is aan de Katholieke Hogeschool in Tilburg. Vraag het Kursuskompas aan, I waarin U alles kunt lezen over! de modulaire informatica optei- f dingen. Een briefkaartje aan ant-1 woordnummer 97 Tilburg (dus F zonder postzegel) is voldoende.! U krijgt dan vrijblijvend het 561 pagina's tellende Kursuskompas I toegezonden. U kunt ook bellen; I (013) 662216. GENERAAL 8 N K ELM AN st laurens ziekenhuis ulvenhoutsèlaan 19-21 breda van ons een acceptgiro- oruik te maken). iks stipte verzending, de iral in Zuid-Europa, te wen- .te zenden huisnummer igenomen. Het is bepaald niet uitge- e'en dat we over een aan- jaren onze prachtige 'ektrische deken in de mot- Mballen kunnen leggen en elektrische tandenborstel 'eer zullen inruilen tegen !n normale tandenborstel. De oorzaak: een dreigend 'kort aan (elektrische) ener- !-We gaan zo royaal om met beschikbare voorraden 'antistoffen dat er binnen af- enbare tijd een tekort moet 'tstaan. Deze zomer wordt de VS or het eerst in haar geschie- ems geteisterd door een e-crisis. Simpeler ge- er js te weinig brandstof m.t, ?PParaten te laten 'ken die olie of benzine ot»S hebben. bepaalde staten hebben elektriciteitscentrales al te ~npen met een tekort aan jnclstof en er ziin heel wat r~'nestations die hun pom- hebben moeten sluiten. De jnenkaanse luchtvaartmaat- ,aPW)en proberen op het >n onderlinge afspra- komen om de vlieg- eid te beperken om ?"ostof te sparen. Ze vrezen ■".herhaling van het brand- "ekort dat afgelopen win- heel wat problemen t opgeleverd. h de Verenigde Staten is de energiecrisis wat eerder geko men dan algemeen werd ver wacht omdat de brandstofver spilling de laatste jaren on voorspelbare vormen heeft aangenomen. In Europa en de rest van de wereld zul len de moeilijkheden met de brandstofvoorziening nog wel enkele jaren op zich laten wachten, maar binnen afzien bare tijd zullen ook wij mer ken dat de olie- en aardgas voorraden niet oneindig zijn. Dan zal de brandstof zo duur worden dat luxe zaken als elektrische tandenborstel niet langer getolereerd kunnen worden. In de Blauwdruk voor Overleving die de Vereniging Milieudefensie heeft uitgege ven is te zien dat we in 1975 weliswaar pas 12% van de wereldvoorraad olie hebben verbrand, maar dat door de enorm snelle toename in het verbruik tegen het jaar 2000 de vraag naar olie groter zal zijn geworden dan het aanbod. Dan is er dus een tekort. De grootste zijn uiteraard de auto's. Het Wereld Handels centrum dat in New York wordt gebouwd zal evenveel energie gaan gebruiken als een stad van 100.000 inwoners. Het dreigende tekort aan brandstoffen (steenkool, aard olie, aardgas) is op de eerste plaats een gevolg van de zin loze verspilling die we op het ogenblik uitvoeren. We ver bruiken veel meer energie dan nodig is om een prettig leven te leiden. Voorbeelden van verspilling zijn er in overvloed. Een groot deel van de (elektrische) ver lichting is eigenlijk overbodig. Volgens Amerikaanse bereke ningen zijn moderne gebou wen op een na de grootste brandstofverslinders. Die energie wordt verbruikt voor verlichting, liften en air conditioning. Wij maken het (nog) niet zo bont, maar ook een belangrijk deel van ons energieverbruik is eigenlijk meer versiering en status dan werkelijk zinvol. Nachtver lichting, sfeerverlich ting in kantoren, overvloedige wegverlichting en reclamever lichting kunnen moeilijk wor den gerekend tot de noodzake lijke levensbehoeften. Een mens leeft inderdaad niet van brood alleen en enige luxe verlichting is dus nodig om het leven te veraangena men, maar met de beperkte voorraad brandstof die we hebben zou toch wel iets meer rekening gehouden kunnen worden. De verspilling van elektri sche energie wordt door de overheid sterk gestimuleerd. Dat betekent bepaald niet dat de regering aanzet tot een gro ter elektriciteitsverbruik, maar wel dat de elektriciteitsmaat schappijen alles in het werk stellen om het stroomverbruik t.e stimuleren. Bij hun proghoses gaan ze ook eenvoudig uit van een sterk toenemende vraag. Men wijst dan graag op de Vere nigde Staten waar het elektri citeitsverbruik zoveel hoger is dan bij ons. Dat is juist. De Verenigde Staten telt 6% van de wereldbevolking en ver bruikt 35% van de totale ge produceerde hoeveelheid ener gie. De rijke landen (met 31% van de wereldbevolking) ge bruiken gezamelijk 87% van alle fossiele brandstoffen. De gestimuleerde verspilling van elektrische energie is niet alleen onverantwoord, maar ook onrechtvaardig. We ver bruiken de brandstoffen waar op andere landen eigenlijk recht hebben. Reclame voor groter stroom verbruik direct of indirect en de produktie van ener gieverslindende apparaten staan in flagrante tegenspraak met het groeiende milieube wustzijn. Het gevaar voor een ener giecrisis wordt zwaar overdre ven zeggen de bestuurders van de elektriciteitsmaatschappij en. Tegen de tijd dat de brandstofvoorraden zijn uitge put hebben we de beschikking over kernenergie. De redene ring wordt trouwens ook vaak omgedraaid: we hoeven niet zuinig te zijn want er komt toch kernenergie. Over dema gogie gesproken! Over het blinde geloof in de kernenergie zal in een later artikel in deze serie nader worden ingegaan. Hier kan worden volstaan met op te merken dat een energievoor ziening door middel van kern energie een hachelijke zaak is. In de Verenigde Staten is de bouw van de eerste „kernreac tor van- de toekomst" de natrium gekoelde snelle kweek-reactor voorlopig verboden omdat de gevaren die aan het gebruik van kern energie zijn verbonden niet overzien kunnen worden. Maar wat dan? De oplossing ligt voor de derlandse industrie verbood voor de Duitsers te werken, hoe hij maarschalk Görings vleierijen afwees en vervol gens rechtovereind bleef tij dens diens woedende tirade en tenslotte gewoon doorging met wat hij meende dat zijn plicht was. Dat deed hij ook nog nadat hij op 3 juni door Seyss-In- quart formeel opzij was ge schoven. Winkelman mocht zich alleen nog bezighouden met de demobilisatie. Maar Winkelman bleef méér doen en toen hij op Anjerdag in Den Haag door een menigte werd toegejuicht, was voor de bezetter de maat wel vol. En kele dagen later werd Winkel man weggevoerd. De Jong: „Een wereld was op drift, alle oude zekerheden leken weggevallen. Winkel man stond -als een rots in die branding. Midden in de neder laag heeft hij een overwinning gepersonifieerd waar nog maar weinigen vast op durf den vertrouwen en die mis schien ook voor hem zelf nog geen duidelijke omtrekken aangenomen had. Dat laatste deerde hem niet. Hij was een onverschrokken man, door vaste opvattingen gedragen". Met betrekking tot het late re verzet was Winkelman een heel vroege vogel. Voor de regering en de overige Neder landers in Londen bleven zijn daden verborgen omdat er geen verbinding met Neder land meer was. Voor de rest was Winkelman de bevelheb ber van een leger dat verloren had en de ondertekenaar van de capitulatie. En zo werden Winkelman en zijn verdien sten vergeten. In Londen had den velen zelfs geen respect voor Winkelman meer en iets van die houding is ook na de oorlog blijven hangen-. Onthullend wat dit betreft is wat prins Bernhard kort ge leden zei in een interview met het blad „O-ns Leger": ...„Ge neraal Winkelman behoorde .tot de grote Nederlanders. Op uw vraag of het ons in Enge land bekend was hoe de hou ding van de generaal was, moet ik >u zeggen: in het begin niet. De communicatie in die dagen was erg slecht. De be richten waren in die eerste dagen zo onduidelijk, dat nie mand eigenlijk goed wist wat generaal Winkelman wel of niet had gezegd. Er werd ge zegd da-t hij nooit over het erewoord haid moeten praten. Allerlei mogelijke verhalen kwamen bij ons binnen en nie-m-amd wist eigenlijk exact wat er gebeurd was. Later werd bet ons duidelijk, dat deze man zich bijzonder moe dig en kranig heeft gehouden. Het moet ongeloof-lijk moeilijk voor hem geweest zijn. Ik kan al-leen maar zeggen, dat ik de grootst mogelijke bewondering voor hem heb". Dit stukje posthume bewon dering neemt de indruk niet weg dat die „allerlei mogelij ke verha-l-en" waarover de prins het heeft, geen erg fraaie of juiste verhalen zijn geweest. Genera-al Winkelman stond bepaald niet in hoog aanzien bij de goede vaderlan ders in Londen! Op de vraag of de prins na 1945 generaal Winkelman ooit nog heeft gezien zegt hij in hetzelfde interview: „Tot mijn grote spijt praktisch niet. Om de heel eenvoudige reden dat ik in de eerste twee jaar overbezet was....Had hij mij niu benaderd dlam had ik mij meteen vrijge maakt maar de man was on- e DR. DE JONG onverschrokken man geloofl-ijk bescheiden en heeft dat helaas nooit gedaan. Wij zijn. eigenlijk allemaal door het boek van professor De Jong vjakkergeschud Het karakter van Winkel man schijnt goed te pa-ssen bij dat van het Nederlandse col lectief. Nederlanders zijn geen triomfbogenbouwers geen standbeeldenoprichters. Voor helden en goede vaderlanders is hier geen markt. Winkelman was zo onge looflijk bescheiden dat hij niet eens bij prins Bemhard kwam binnenlopen om zijn schouder klopjes in ontvangst te ne men. Winkelman taalde daar niet naar. Voor mannen met karak ter als Winkelman ligt de grootste voldoening in de overtuiging sitand te hebben gehouden. WIM KOCK Een goed bedoelde, maar pijnlijk laat gekomen po ging tot eerherstel. Pijn lijk omdat er een boek no dig is geweest om zelfs Nederlanders die zelf mid. den in de problemen van de tweede wereldoorlog hebben gestaan, erop te wijzen dat de stille, be scheiden, maar onver schrokken Winkelman een van de groten van die tijd is. geweest. Zuinig zijn met iets dat er altijd in „overvloed" is ge weest is niet zo gemakkelijk. Het licht uitdraaien als er toch niemand thuis is, de auto thuis laten ais we een straat verder ergens moeten zijn en het gras met de hand maaien in plaats met een elektrische machine (wat ook gezonder zou zijn) is eerder gezegd dan gedaan. Ie dereen denkt zo gauw dat het beetje stroom dat hij gebruikt er toch niet toe doet. Al die kleine beetjes hebben de Ver enigde Staten echter aan hun huidige energiecrisis gehol pen. FYSISCHE THERAPIE van algemeen ziekenhuis is ambitieuze :n) een prettige werksfeer rerk. ollicitatie kunt u richten ur-geneesheer van genoemd rden gaarne verstrekt door Ie afdeling fysische therapie, L van Eek, tel. (01600) 59210, OP INITIATIEF van de Koninklijke Neder landse Vereniging Ons Le ger wordt eind dit jaar de naam van de Legerplaats Nunspeet veranderd in Ge neraal Winkelmankazerne. In 1976, wanneer het 100 jaar geleden is dat gene raal Winkelman werd ge boren, hoopt de vereniging in die kazerne een borst beeld van Winkelman aan te brengen. Generaal Winkelman ging niet door voor een militair ge nie maar hij was een realist en hij kende zijn beperkingen. Dat kan is crisissituaties wei eens belangrijker zijin dan ge nialiteit. Winkelman was al gepensio neerd -toen hij begin 1940 werd „gestrikt" om opperbe velhebber te worden. Hij volg de de ontslagen Reijnders op. Reijnders was wel een goed strateeg maar hij was eigenge reid en geloofde bijvoorbeeld niet dat Hitier ook Nederland binnen zou vallen. Winkelman, die als bewonderaar van het Duitsland van 14-18 had ge zien hoe dit Duitsland onder ging in het nazisme, tegelij kertijd zijn bewondering ver anderend in verontwaardiging en afkeer, voorzag dat wel. In alle haast veranderde hij, daarin bijgestaan door bekwa me ondergeschikten als zijn stafchef van Voorst tot Voorst en zijn stafofficier operaitiies majoor Wilson, de Nederland se verdedidingsplannen. Hij vroeg en kreeg er nog 100 miljoen voor, maar het was te laat. Zijn vroegere stafofficier (die niet met naam genoemd wil worden): „Winkelman was de dupe van de systematische uitholling waaraan de krijgs macht twintig jaar lang had bloot gestaan. Er is na de oor log beschuldigend gewezen op de linkse beweging van het gebroken geweer. Maar dat was de boosdoener niet. Het leger werd vermoord door de rechtse partijen"! Het drama van de meidagen '40 is al genoeg beschreven. Koningin Wilhelmina, die waarde hechtte aan Winkel- hand. In het laatste artikel in deze energie-serie zult u kun nen lezen dat er niet veel technische belemmeringen zijn om zonne-energie op grote schaal toe te passen. Er moe ten nog enkele technische pro blemen in verband met opslag en transport worden opgelost, maar die zullen hoogstens nog 15 jaar onderzoek vragen. Die 15 jaar komen we nog gemakkelijk door met de be schikbare voorraden fossiele brandstoffen. Indien er een mentaliteitsombuiging komt zullen de beschikbare voorra den trouwens nog veel langer voldoende zijn. Dan hoeft er helemaal geen haast gemaakt te worden, maar een mentali teitsombuiging is sneller ge propageerd, dan gereali seerd. DRS. JAAP WILLEMS HOR STACARAVANS voor elk gezin een passen- prijzen vanaf 5995,— aatweg 153 - Hoogerheide kruispunt Korteven) >on opgeven. Graag 14 da- enten opzenden, ie opgaven in behandeling tiederland en België zullen >n België zal ervoor, ad f 0,95 per dag, DEN HAAG Deze eek was het 33 jaar ge iden dat de „lastige" gc- eraal Winkelman door e Duitsers in krijgsge- angenschap werd weg gevoerd. Enkele dagen na Anjer- ag, die merkwaardige en bontane massademonstratie fgen de Duitsers. De eerste nds het uitbreken van de briog, bijna twee maanden protm Het is niet bekend I generaal Winkelman, die nds de capitulatie het foogste regeringsgezag in ffederland vertegenwoor- ook de conclusie uit njerdag getrokken heeft, |ie men er achteraf zou kunnen verbinden, tamelijk dat Nederland ten- lotte zou kiezen voor de |jn-Winkelman, dat wil zeg- pn: het verzet. De secretarissen-generaal, beheerders toen van de de- irtementen, zagen dat wel. njerdag betekende voor (het erendeel van) hen een ern- ige verstoring van hun op tanpassing" gerichte poli- Drie en dertig jaar na zijn egvoering, na de woelige, izekere lente van 1940, aarschijnlijk de moeilijkste PRINS BERNHARD grootst mogelijke bewondering mans adviezen, liet zich door de generaal overhalen naar Engeland of toch minstens naar Zeeuwsch-Vlaanderen te gaan. De ministers vertrok ken. De generaal bleef achter. Als opperbevelhebber van een verloren leger niet alleen maar ook nog met de onver wachte last van het hoogste regeringsgezag op de overi gens stevige en vierkante schouders. Spoedig capituleerde Win kelman, hiertoe gemachtigd door de koningin indien zoals zij schrijft in haar me moires „verdere strijd no deloos bloedvergieten beteken de". In zijn deel 4 van het „Ko ninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog", be schrijft dl-, L. de Jong hoe generaal Winkelman allesbe halve verslagen was. Hoe hij zich verzette tegen maatregelen van de bezetters die volgens hem niet door de beugel konden. Hoe hij de Ne- KONINGIN WILHELMINA Waardevolle adviezen van Winkelman lente uit de Nederlandse ge schiedenis, zegt een van Winkelmans vroegere stafoffi cieren: „Hij was een manhaf tige, flinke man. Stug en be paald niet goedlachs maar wel een uitstekende meerdere met wie het goed werken was en die zich bijzonder sterk gedra gen heeft".

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1973 | | pagina 15