LANGS DE BEELDEN VAN
ZEEUW SCH- VLA ANDEREN
BRAAKMAN:
STEEDS MEER
IN TREK
Gokken
in
Knokke
Oude haventjes:
zand en sfeer
Vlieg eens uit
naar „De Vogel"
Reinaert en Tijl
in Rupelmonde
Land van
Saeftinghe:
mooi, maar
pas op!
Fotoroute door
de Westhoek
Tippel langs het strand
DE STEM
De geschiedenis
ligt er
op straat
IJzendijke
volop de
moeite waard
Vissershaven
attractie van
eerste orde
HET ZWIN
TERUG NAAR
DE NATUUR
Tern eu zen ligt tegen
de Wester schelde.
Voor Gent, dat al eeu
wen lang een goede en
vooral korte verbinding
met de zee zocht, is Ter-
neuzen altijd heel be
langrijk geweest.
Wij hoeven slechts te
herinneren aan 19 de
cember 1968, de histori
sche dag waarop konin
gin Juliana en koning
Boudewijn van België
de officiële opening ver
richtten van het vergrote
kanaal Gent - Terneuzen
(met nieuwe sluizen)
dat het schepen tot
60.000 ton dwt mogelijk
maakte de haven van
Gent te bereiken.
Veel meer nog dan
vroeger is het kanaal
een druk bevaren route.
Als men eens een uurtje
aan de grote zeesluis
doorbrengt, kan men er
schepen van vele natio
naliteiten zien passe
ren.
Met een zo prachtige
vaarroute als de Wester-
schelde voor de deur is
het een bijzonder boei
ende bezigheid om op
een mooie lente- of so
meravond een wandeling
over de Scheldedijken te
maken en te ervaren hoe
indrukwekkend het is
de zeeschepen naar of
van Antwerpen te zien
varen.
Daar tussen door ziet
men, vooral tijdens de
zomerweekeinden, de
plezierjachten, die ook
in Terneuzen hun thuis
haven hebben.
Drie stadjes in Zeeland zijn
met al hun vezels nog duide
lijk in het verleden geworteld.
Aardenburg, Hulst en Sluis:
de geschiedenis ligt er een
voudig op straat.
Aardenburg is bekend om
zijn opgravingen uit het ste
nen tijdperk en de Romeinse
tijd, de prachtige meer dan
1000 jaar oude St.-Baafskerk,
de stadspoort en de 17e eeuw-
se gevels in de West.straat.
Met het kleine 14e eeuwse
dorpskerkje van St.-Kruis en
de overblijfselen van wallen
en oude verschansingen is het
beeld van het historische Aar
denburg compleet.
De oude, hoge stadswallen,
die het centrum van Hulst
omsluiten, zijn uniek. Ze zijn,
evenals de toegangspoorten
nog geheel intact. Een wande
ling over de stadswallen is
een openbaring. Heel bijzon
der is de nog niet zo lang
geleden ontdekte en uitgegra
ven Keldermanspoort. Op de
markt van Hulst voelt men
zich onmiddellijk thuis. Be
zienswaardig zijn van daar af
het stadhuis en de basiliek.
Sluis bezit het enige Belfort
dat Nederland rijk is. In de
toren het beeld van de legen
darische Jantje van Sluis, de
redder van Sluis in de lang-
vervlogen strijd tegen Span
je.
Ook in Sluis kan men over
de intact gebleven stadswallen
lopen. Een bliksembezoek aan
het magnifieke dorpspleintje
van het zeer nabij gelegen St.-
Anna ter Muiden hoort zonder
meer in het programma te
worden opgenomen.
Een dagje IJzendijke wordt
de moeite waard. Behalve een
fraaie wandeling" die door dit
oude vestingstadje is te ma
ken, heeft men dit jaar een
toeristische attractie van de
eerste orde bij: een streekmu
seum. Het is ondergebracht in
het voormalige gemeentehuis
van IJzendijke.
Gelijktijdig met het streek
museum werd een permanente
expositie van kunstwerken ge
opend, ondergebracht in de
historische molen van IJzen
dijke.
De trots van het museum is
de zogenaamde Cadzandse
hoerenkamer, die er uitziet zo
als de Cadzandse boer woonde
rond 1850.
Actueel is het streekmu
seum voor wat betreft het bij
houden van de aan de gang
zijnde archeologische opgra
vingen in Aardenburg. In een
ruimte, waar plaats is gereser
veerd voor kunst en ambacht
vinden op iedere zaterdag in
het vakantieseizoen demon
straties plaats van kantklos
sen, kk«npenhakken, beeld
houwen en netten boeten.
Interessant wordt de folklo
ristische dag, die op 7 juli in
IJzendijke wordt gehouden.
Met stoere paarden wordt het
aloude ringsteken beoefend.
Ook boogschieten staat op het
programma. Vertoond zal
voorts worden de streekfilm
Jaontje.
Het museum is dagelijks ge
opend van 10.00-12.00 en
14.00 - 16.00 uur. in de week
einden van 14.00 - 16.00 uur.
De expositie in de molen is op
dezelfde tijden te bezoeken.
Rijdend langs een stukje Noordzee- en een groot deel van de
Westerscheldekust kan men nog de gèheel of gedeeltelijk verzan
de haventjes van vroeger tegenkomen. Zij dienden vele jaren
als vissershaven of als aanvoerhaven voor de suikerbieten, die
ta Sas vaan Gent moesten worden verwerkt.
In West-Zeenwsch-Vlaanderen vindt men nog het oude haven
tje van Nieuwvliet waar nu een gemaal bij staat. Verder oost
waarts rijdend komt men in de omgeving van Biervliet (nabij
de Mosselbanken) bij de Paulinahaven. Een scheepje, bijna
helemaal onder het zand bedolven, getuigt nog van vergane
glorie.
Lang geleden was de haven van Philippine een belangrijk aan-
reerpunt voor de mossels, die werden verzonden naar België en
Noord-Frankrijk.
De haven en het kanaal naar de Braakman verzandden. De
•n lge herinnering aan die tijden zijn de mossel restaurants,
waar men de mossels klaarmaakt op een manier, zoals men dat
nergens aantreft.
De haven van Walsoorden ls eerst na de oorlog (toen er een
werf bij kwam) tot grotere bloei gekomen. Kruispolderhaven en
het haventje bij Paal dienen alleen nog voor de enkele plezier
vaartuigen, die er alleen nog bij hoog water en dan nog met
Moeite in en uit kunnen varen. Emmahaven, nabij Nieuw.Na-
wen. herbergt nog drie vaartuigen, meer dan voor de helft onder
het zand verdwenen. Maar niet verdwenen zijn de parelgrijze
Inehten en het wonderbaardijke licht boven land en water.
Er kan volop gewandeld worden in West-Zeeuw sch-Vlaande-
ren, 10aar 18 kilometer kust een fikse strandwandeling mogelijk
maken. Voor de zeer sportieve figuren wijzen wij op de mogelijk
heid vanaf Cadzand naar Knokke te wandelen. Hierbij moet men
echter rekening houden met het oversteken van de zogenaamde
Zwingeul, wat alleen mogelijk is van twee uur vóór tot twee uur
nè laag water. De terugtocht vanaf Knokke kan dan met de but
geschieden.
0 Eede, beeld van de Neder
landse Maagd.
41 Schoondijke: „Zeeuwsch paard".
In Zeeuwsch-Vlaanderen kan de oplettende toerist
heel wat standbeelden en monumenten aantreffen.
Voor de mensen die graag eens wat
van deze standbeelden willen zien ls er een route door
Zeeuwsch-Vlaande ren uitgestippeld, die ln Eede begint
Men kan natuuuriijk
ook beginnen op een ander pnnt
dat in deze route wordt genoemd.
In Eede treft men het beeld van de Nederlandse
Maagd aan dat herinnert aan de
grensoverschrijding van koningin Wilhelmina.
op 13 maart 1945 nadat zij
i.v.m. de oorlog vijf jaar lang
niet meer in Nederland was geweest.
Op de markt te Aardenburg
staat een gedenknaald, opgericht voor
G. A. Vorsterman van Oyen,
die in 1878 de eerste landbouwcoöperatie
van Nederland stichtte.
De heer Van Oyen was toen hoofd van de school
in Aardenburg, geschiedkundige, archivaris
en algemeen secretaris van de Zeeuwse Landbouw
Maatschappij.
In Sluis wordt J. H. van Dale,
de man van het Groot Woordenboek der
Nederlandse Taal ln ere gehouden.
Op de wallen staat van hem een borstbeeld.
In Oostburg staat op het St.-Eliglusplete
het standbeeld van St-Eloy, afgebeeld
achter een aambeeld met een zware hamer
in de hand en werkend aan een kruis.
St.-Eloy is de schutspatroon van de katholieke
parochie van Oostburg.
In Schoondijke staat het „Zeeuwse paard",
vervaardigd uit een stuk basaltlava
door beeldhouwer Philip ten Klooster.
Tussen Biervliet en IJzendijke, ten westen
van Driewegen. ligt een eenzaam graf.
Hier ligt mr. Willem Schorer hegraven,
ln leven een belangrijk man aan het
Hof van Vlaanderen. Hij overleed in 1800.
In het centrum van Biervliet treffen we
het standbeeld van een visser aan als
herinnering aan het feit
dat de uitvinder van het haringkaken,
Willem Beukelszn uit deze plaats kwam.
In Terneuzen staat liet fraaie monument
„De Vliegende Hollander",
in Axel zijn er monumenten, die herinneren aan
de bevrijding.
De route eindigt in Hulst, waar bij de
Gentse Poort het beeld van de Vos Reinaerde staat
Op de plaat achter het bronzen beeld zijn de meeste
dierenfiguren uit het bekende epos afgebeeld.
Het Land van Saeftinghe
aan de boorden van de Wes-
terschelde heeft door de dis
cussies, die de afgelopen
maanden zijn gevoerd over de
kansen van voortbestaan, een
toeristische reputatie gekre
gen.
Het „Verdronken Land van
Saeftinghe" is een voor
de leek ontoegankelijk na
tuurgebied. Mensen, die het
gebied op eigen houtje betre
den lopen het risico er nooit
meer levend uit te komen.
De vele geiulen in het natuur
gebied kunnen bij opkomend
tij namelijk snel volstromen
en de „weg terug" afsnijden,
voordat men daar erg in heeft.
Er is één troost: regelmatig
worden er in Saeftinghe ex
cursies georganiseerd door on
der andere de vogelvereniging
„De Steltkluuit", (Contactper
soon: G. Sponselee, Saxhaven
straat 5, Hulst, tel. 01140-
3707). Een man, die erg ver
trouwd is met de gevaren van
Saeftinghe, is de heer F. van
de Zande, Pr. Bernardstraat 9
in Clinge (01140-3398). Regel
matig trekt hij met groepen
deskundigen, geleerden en
studenten Saeftinghe in, om ze
veilig door het weelderig
groen en het kabbelende wa
ter te voeren. Excursies op
vaste tijdstippen worden er
niet gegeven.
Van oudsher heeft Breskens,
en met name de bedrijvigheid
op en rond de vissershaven
veel bekijks getrokken.
Grootste trekpleister was
daarbij, de vismijn, waar de
vangst van vissers in klinken
de munt wordt omgezet.
Dikwijls werd daarbij ver
geten dat enthousiaste bezoe
kers de vissers en kooplieden,
zeker tijdens het mijnen, wei
eens in de weg liepen, reden
waarom niet iedere bezoeker
tegenwoordig zomaar kan bin
nenwandelen.
Groepen echter, die een ex
cursie naar de vismijn willen
maken, kunnen dit van te vo
ren opgeven bij de administra
tie van de vismijn.
Vanaf de Boulevard in Bres
kens krijgt men een magnifiek
beeld op het druikke scheep
vaartverkeer op de Wester -
schelde. Een wandeling en de
zilte zeelucht maken natuur
lijk hongerig, en je kimt ei
genlijk Breskens niet verlaten
voordat je in een van de vele
voortreffelijke restaurants een
vlsmaaltijd hebt opgepeu
zeld.
Het recreatieterrein „De Vogel" fa Hengstdijk bestaat uit een
grote moderne camping, een terrein voor caravans en bunga
lows en een dagrecreatieterrein met een openlucht-zwembad.
J>e Vogel" ls vooral te trek vanwege het aan de eampteg
grenzende viswater van gelijke naam, Wat ls er voor een fervent
sportvisser nog heerlijkers denkbaar dan een tent of caravan aan
de rand van een tot de hoorden met vis gevuld water Een ge.
sellige kantine met kampwinkel completeert het geheel.
De gemeente Hontenisse eigenaresse van het recreatieterrein
heeft als stelregel, dat „De Vogel" geen mierenhoop moet worden
waarbij de kampeerders letterlijk bij elkaar op schoot zitten.
Dit devies betekent te het hoogseizoen weltijdig plaats bespre
ken, Dat kan via telefoon 0 11 40 - 16 25.
Tussen het Nederlandse Re-
trandhemeiit en het Belgische
Knokke ïigt een der mooiste
natuurreservaten van Neder
land. Het Zwin, Het is een
gebied van schorren en slik
ken met een rijke planten
groei, met als bijzonderheid
planten die groeien op zout
houdende grond. De lamsoor,
een soort spinazie, is ook een
specialiteit van Het Zwin.
Vogels vindt men in Het
Zwin te kust en te keur. Wan
delaars worden echter in de
broedperiode van 15 maart
tot 15 juli niet zo op prijs
gesteld, reden dat het ruim 60
ha. grote gebied dam voor het
maken van wandelingen is ge
sloten.
Wil men indien de va
kantie valt voor 15 juli toch
enig idee hebben wat voor vo
gels het gebied (en verder ge
heel Europa) bevolken dan
kan men een bezoek brengen
aan het Vogelpark Het Zwin.
gsïegen op het Belgische
grondgebied van het natuurre
servaat
Wie graag geconfronteerd
wil worden met Reinaert de
Vos en Tijl Uilenspiegel moet
eens een bezoek brengen aan
Rupelmonde, een Vlaams stad
je aan de linkeroever van de
Schelde, gelegen op ongeveer
vijftien kilometer van Ant
werpen.
In deze stad werd overigens
in 1512 de beroemde aard
rijkskundige Geraamd de Cre-
mer beter bekend onder
zijn latijnse naam Gerardus
Mercator geboren. Een
standbeeld van deze bekende
figuur, die in 1594 in Duisburg
stierf, staat op het Mercator
plein.
Verder heeft Rupelmonde
het - zogenaamde Mercatorei-
land, waar onder meer de Rei-
naertmuur bezichtigd kan
worden. Op deze muur treft
men gebeeldhouwde taferelen
van Wilfried van de Broeck
aan, waarin enkele avonturen
van de vos, waarover im het
„Soete Waeslandt" nog steeds
met eerbied wordt gesproken,
zijn uitgebeeld.
Verder is ook de Gravento-
ren een bezoek meer dan
waard. De toren is een over
blijfsel van de Middeleeuwse
waterburcht, met grondvesten
uit de veertiende eeuw. Er is
een museum in gevestigd,
waarin men onder meer oude
kasteeltaferelen, vogels uit het
Scheldeland, produkten van
letterkunde en schilderkunst
uit de streek en nog veel meer
zaken kan bezichtigen.
Voor de Tijl' Uilenspiegel
tentoonstelling moet een be
zoek aan de watermolen wor
den gebracht. Het is de enige
getij molen op de Schelde. Het
bouwwerk dateert uit de zes
tiende eeuw. Het museum is
niet het enige dat aan Tijl
Uilenspiegel herinnert. In Ru
pelmonde staat van deze le
gendarische figuur ook een
fraai standbeeld, voorstellende
een Tijl, die uitkijkt over land
en water waar zoveel van zijn
avonturen zich afspeelden.
Eén van de gebieden, dat de
laatste tien jaar steeds meer
in trek komt vooral bij
mensen van buiten Zeeland -
is de Braakman. Tot ongeveer
1950 een weids en stil schor-
renlandsdhap, waar de hemel
als een enorme transparante
stolp ovenheen stond.
Toen het was ingepolderd
en er boerderijen in waren
gebouwd, begon het zich ook
als natuur- en recreatiegebied
te ontwikkelen. Er waren niet
alleen vruchtbare landbouw
gronden, maar ook weiden,
bossen en water.
Een gedeelte werd recreatie
gebied met vaak zeer fraaie
vakantiehuizen. Er kwam ook
een zwembad. Een groot „bin
nenineer" wend geschikt ge
maakt om er op te zeilen en te
waterskiën.
Steeds meer mensen ontdek
ten er de rust en de pure
lucht Voorzieningen werden
er ook getroffen om er de
caravan en de tent neer te
zetten. Vorig jaar werd er nog
een minigolfbaan in gebruik
genomen. Er zijn in dit recrea
tiegebied goede wegen, en
verder allerlei voorzieningen
om het er de mensen naar de
zin te maken; voor de kam
peerders een grote kantine en
kampwinkel en voor de „dag
jesmensen" een goed restau
rant.
Voor wie er oog voor heeft
is de Braakman een uitzonder
lijk natuurgebied. Men vindt
er vele bloemen- en planten
soorten, o.a, de wilde orchidee
en bovendien is het één van
de nog zeldzame vogelgebie-
den in Nederland: Wie zich
daarin eens wil verdiepen kan,
met een beetje geluk, terecht
bij de jachtopziener van de
Braakman, de heer C. Riem
slag, een natuurkenner zoals er
in ons land niet zoveel meer
zijn.
Voor de vakantieganger
die eens iets anders wil
dan wandelen, zonnen en
leuke kleine plaatsjes be
zoeken, ligt vlak naast de
dei» een heel ander we
reldje, dat men dikwijls al
leen in boeken aantreft.
Wij bedoelen de plaats
die dikwijls wordt aange
duid als het „Nice van
Noord-Europa", namelijk
de Belgische badplaats
Knokke.
Langs de kilometers lan
ge boulevard met zijn vele
appartementen, gebouwen,
terrassen, cafés, hotels en
zeer fraaie winkels is het
goed flaneren.
toon van zijn paspoort a
raison van 250 frank inge
schreven kan worden als
lid van de speelzaal.
Het aanschaffen van fi
ches, in prijs variërend van
20 tot 1000 frank is daarna
een formaliteit en het spel
kan beginnen.
In Knokke hecht men
veel waarde aan stijl en
het Casino betreden zonder
jasje of dasje is dan ook
niet mogelijk
Informaties voor zo'n
„ander" dagje uit zijn te
krijgen bij de Knokse WV
of bij het Casino zelf.
Hoogtepunt voor veel
Nederlandse dagjesmensen
is vaak een bezoek aan het
Casino, waar men op ver-
Spiksplinter
nieuw is de
fotoroute, die de
Stichting Ama
teur Fotografit
in samenwerking
met de VVV
Zeeland en de
Koninklijke Ne
derlandse Toeris
tenbond in Wert-
Zeewwsch-
Vlaanderen heeft
uitgezet. De tocht
begint en eindigt
in Breskens. Er
wordt een groot
aantal tips voor
goede foto's
gegeven maar de
Stichting Ama
teur Fotografie
hoopt dat u er
toch ook flink
wat eigen foto-
initiatieven
tegen aan gooit.
In dit prachtige
gebied kan dat
trouwens nau
welijks missen.
Inlichtingen bij de
VVV-Zeeland in
Middelburg
(01180 -8051).
