Gorinchem neemt het op tegen de taptoes Zeven films langs zeven steden Landuyt in Gent verwen ze met Koninklijke Kronen kunst cultuur Samenstelling en eindredactie: Joop Bartman De beste ln deze film over dP paplap oor uw pan Donge stinkt weer hevig Regering wijst apartheids- beleid volstrekt af Intern onderzoek naar klacht over mishandeling Hogere winst Hoogenbosch schoenen CHIPS Vrijdag 22 juni 1973 15 KAMPIMPRESSIES VAN HENRI PIECE OVERLOON In het oor logsmuseum in Overloon be vinden zich sinds vorige week eenentwintig originele teke ningen van Henry Pieck, die hij dadelijk na zijn terugkeer uit het concentratiekamp Bu- chenwald in 1945 gemaakt heeft. Iedere tekening geeft een impressie weer van het leven in dit Duitse kamp, waarin Henry Pieck van 1942 tot 1945 gevangen zat. De serie kreeg al dadelijk na de oorlogsjaren bekendheid door een uitgave ervan in boekvorm. Schenkster van de tekeningen is de weduwe van de in 1972 overleden tekenaar. De overdracht aan het mu seum werd verricht door zijn tweelingbroer, de bekende te kenaar Anton Pieck. „Deze tekeningen horen in dit mu seum thuis", meende hij. „Ze hangen hier niet om hun artis tieke kwaliteiten. Daar is dit museum ook niet voor. Zij gaan door voor unieke docu menten, die de verschrikkin gen vasthouden die daar on dergaan werden." „Het kamp Buchenwald gold voor de man die deze ellende bracht, Adolf Hitler, als een mesthoop voor de democratie. Hier werden door zijn beruch te handlangster Ilse Koch ex perimenten op mensen ver richt. Mijn broer heeft er drie jaar tussen gezeten. Zijn on middellijke impressie zette hij ter plaatse op onmogelijke vodjes papier. Na de oorlog ge bruikte hij ze bij de uitwer king van zijn tekeningen. De ervaringen, die Henry in het kamp opgedaan had, moesten eruit. Het maken van deze te keningen betekende voor hem een therapie om de nachtmer rie te boven te komen." De ellende staat diep ge drukt in de tekeningen van Henry Pieck. Ziekte, honger en ontering van de menselijke waardigheid zijn steeds terug kerende elementen. Zieken te kende Henry Pieck (zelfs in zo'n kamp bestonden daar nog gradaties in) in het vlektyfus- en viruslaboratorium, het be ruchte „Block fünfzig", honger is te lezen op de gezichten van iedereen. Misschien nog wel het sterkst op het gezicht van die Hollander in Buchenwald, die buiten iedere verdeling om een homp brood wist te be machtigen. Een homp brood als een godsgeschenk. Ontering: van iedereen, maar van de joden in het bij zonder. Henry Pieck tekent een aantal joden als slepers paarden voor een vracht ste nen. „Die Ziehende Pferde", die ondertiteling was voor re kening van de Duitse bewa kers. „De Israël-Express", zo luidde een andere naam voor deze wrange herinnering, die nochtans zo tastbaar en zo le vend overkomt uit de duistere geschiedenis, dat je je er ver bijsterd bij staat af te vragen wat er in die mensen omge gaan meet zijn.. En daarin schuilt dan de kracht van Henry Pieck: de vraagstelling over wat er om je heen kan gebeuren. De schetsen voor deze teke ningen werden in het diepste geheim gemaakt door Pieck. Gedwongen werd hij echter de beheerder van het kamp en hun ondergeschikten te teke nen. Uit narcisme lieten zij zich tekenen, vaak in opdracht van hun vrouwen, die iets wil den zien van die „Hoilandischer Künstler". Ze gingen voorbij aan dc innerlijke bewogenheid van dc schepper van het werk, die later verklaarde: „niets anders dan SS-smoeien gete kend te hebben." KOOS TUITJER GENT Gisteren werd in de gewezen St.-Pietersabdij te Gent de grote tentoonstelling gewijd aan Octave Landuyt, plechtig geopend. Deze expositie, die al de beschikbare lokalen van de voormalige praktisch volledig gerestaureerde abdij beslaat, brengt een overzicht van de evolutie van het oeuvre van deze Vlaamse kunstenaar, van af het begin van zijn artistie ke loopbaan tot heden. Zij verschaft meteen een over zicht niet alleen van zijn oeuvre als schilder, doch ook van zijn rijke produktie inzake kunstkeramiek, grafiek, wand- tap;ten, juwelen, beeldhouw kunst en industriële vormge ving. Het Festival van Vlaanderen zal eveneens in de St.-Pieters abdij worden geopend op za terdag 18 augustus, onder het motto „Van Lassus tot Lan duyt". De tentoonstelling is gratis toegankelijk tot 16 sep tember, alle dagen van 14.00 tot 18.00 uur, op zon- en feest dagen van 10.30 tot 12.30 uur, en van 14.00 tot 18.00 uur. (Van onze kunstredactie) GORINCHEM Volgende week woensdag, donderdag en vrijdag heeft in Gorinchem een muziekfestival voor harmonie ën fanfareorkesten plaats, waaraan zestienhonderd muzi kanten zullen deelnemen. De korpsen komen voor een deel uit Zuid-Holland en verder uit de Verenigde Staten, Belgie en Denemarken. Uit het laat- sle land komt een band van honderd meisjes, uit België het Lyra- en trompetterskorps uit Antwerpen en de Lowland Pipers uit Turnhout. Als grootste stunt hebben de orga nisators de 250 leden tellen de Brown Highschool Band uit Pensylvania naar Gorinchem weten te krijgen. De belangstelling voor een dergelijk festival, dat een „vredelievende" tegenhanger kan zijn voor de militaire tap toes, is groot. In Gorinchem is men er nu al twee jaar vanuit gegaan, dat het publiek lang zamerhand de voorkeur zal geven aan een spektakel vol kleur en beweging boven het altijd wat stramme beeld, zo als dat door een militaire tap toe wordt opgeroepen. De voorzitter van het orga niserend comité van het Gor- kumse muziekfestival, Dick van der Werf, zegt daarover: „Bij sommigen is de indruk gewekt als zou het Gorkumse muziekfestival de plaats wil len innemen van een militaire taptoe, met name de taptoe Delft. Dit is volmaakt onjuist. De burgerkorpsen hebben op het ogenblik een dusdanige kwaliteit, dat ze qua kijkspel en luistergenot ten minste even interessant zijn als de militaire korpsen, die lang de ze muziek hebben beheerst. De militaire korpsen hebben door hun optreden eigenlijk de concurrentie gecreëerd. Ze hebben ons wegwijs gemaakt in deze muziek. Wij vinden nu alleen, dat er een muzikaal even hoogstaande show gege ven kan worden, alleen veel losser en kleurrijker van op zet." De prijzen voor het Gor kumse festival, dat in totaal twaalf duizend mensen kan bezighouden, zijn populair ge houden. Ze variëren van een rijksdaalder tot f 12,50. Daar voor krijgt iedereen een zit plaats. Kaarten voor het festi val kunnen via de secretarie, Eind 14, Gorinchem, telefoon 01830-31814, verkregen wor den. (Van onze correspondent) AMSTERDAM In het kader van het Holland Fes tival startte 21 juni een filmweek, die onder het motto „Primeurs uit Can nes" wordt gehouden. In deze week worden zeven op liet net besloten Filmfestival van Cannes vertoonde films gedraaid De films worden vertoond in Amsterdam, Den Haag, Rotter dam, Utrecht, Eindhoven, Nij megen (Studio) en Groningen. is een roulatieschema waar door elke film in elke stad een dag is te zien. De films komen mt Canada, West-Duitsland, Agypte, Algerije. Italië, Zwit serland, Frankrijk en Neder land. In het Nederlandse pro gramma vormt „Zwartziek" de hoofdmoot en worden „Audi- '°n en „Carna" in het voor- Programma vertoond. Geen van drie films waren eerder te zien. Het is voor al deze beste men sen dat we vandaag proberen om met deze film enkele aspecten te verhelderen van de omstandigheden waar ze onbe wust het slachtoffer van zijn geweest". Eveneens Frans ondertiteld is de Italiaanse film „La citta del sole" van Gianni Amelio. De film handelt over een opstand in het zuiden van Italië in het begin van de zestiende eeuw tegen de Spaanse overheersing. De Zwitserse film „L'Invitati- on" is de enige die in Cannes in het kader van het officiële programma werd vertoond. De maker, ex-tv-regisseur Claude Goretta zegt: „Uitgangspunt was de wens over een groep mensen te vertellen, een kleine vastomlijnde gemeenschap die het niet lukt zich volledig te bevrijden wanneer wordt voorgesteld te spelen. Met van het begin af aan, een scala van sociale en psychologische ty pen". Uit Frankrijk komt „Kashima Paradise", die tijdens de zoge naamde „Week van de Kri tiek" in Cannes werd ver toond. Deze film is van Neder landse ondertitels voorzien. Het is een lange, in Japan op genomen documentaire en geeft een beeld van de veran deringen die het bouwen van een industrieel complex te weegbrengt in de levensom standigheden, de gebruiken en ideeën van agrarische dorpsbe woners. Tenslotte het Nederlandse pro gramma. Het voorprogramma start met „Carna" van Adriaan Ditvoorst. Vervolgens de veer tig minuten durende film „Au dition" van de omstreden fil mer Frans Zwartjes. Gevraagd naar een toelichting, zei hij: „Ik zou het niet weten. Waar gaat een schilderij van Van Gogh over „Over Van Gogh". „Nou, dan gaat de film over mij. Als je vraagt of de film autobiografisch is, denk ik dat je ja moet zeggen. Dan kan ik eigenlijk moeilijk nee zeggen. Ja, waar gaat het over. Over spanningen". Het programma wordt besloten met de uur durende film „Zwartziek" van Jacon Bijl, waarmee deze documentarist zijn speelfilmdebuut maiakt. Het gaat in deze film over ja loezie. Langs enkele vastgeleg de punten werd dit thema dooi de acteurs in samenwerking met de regisseur al improvise rend ontwikkeld, waarbij werd afgezien van de traditionele filmische middelen als speciale effecten en montage. T.S. 0 Dit is de Italiaanse regisseur Tito Capobianco, die tijdens het Holland-Festival Handels ope ra „Rodelinda" gestalte zal ge ven. Reeds op zijn na aankomst in Scheveningen gegeven pers conferentie onderscheidde hij zich door zijn levendige geba rentaal. Op de bres De kamerle den Voogd (PvdA) en me vrouw Gardeniers-Berendsen (KVP) zijn in de bres ge sprongen voor het Nederlandse Blazersensemble. Zij hebben CRM-minister Van Doorn ge- cieel geholpen kan worden. De beide kamerleden menen dat de door het ensemble opge bouwde internationale kwali teit en reputatie behouden moeten blijven. UTRECHT (ANP) In het Nederlands goud-, zilver- en klokkenmuseum te Utrecht wordt van 30 juni tot en met 12 augustus een tentoonstel ling gehouden van r^im veer tig koninklijke kronen uit de wereldberoemde verzameling Abeler te Wuppertal. Tot de collectie behoren kronen die eens werden gedragen door de heersers van de meest uiteen lopende koniniks-, keizer- en tsarenrijken. Zo worden geëx poseerd de kroon van Cleopa tra, de rooms-Duitse rijks kroon, de Britse staatskroon, de kroon van Napoleon I en de kroon van de tsaar van Polen. Ook de kronen van gro te geestelijke leiders zijn in de verzameling opgenomen, zoals de tiara van paus Pips Xll, kroon en scepter van een madonnabeeld uit de achttien de eeuw, de thora-kroon (ke- ter) en de huiskroon van de Dalai Lama. Canada komt „Rejeanne adovani" van Denys Arcand, Franstalige film, die van derlandse ondertitels is orzien. In Cannes hebben eer deze film als de beste I, °t festival beschouwd. |v°!lh,eld,.en omkoopbaarheid staat ,tmanciole kopstukken, plaatsheden en dergelijke figu- ii ri dlc de maker in de M dal hii uitsluitend docu- Wf, i,res yervaa"digde goed -Mt leven kennen Won £Um "Aguir*>- der I a,'" Go"1es va" Werner Her- _g speelt zich af in de zes- Club van Rome moet vormgevers redden tiendi c eeuw en gaat over pynQ,i;, soa, uvtu t IndisnilÜ Jan Span-iaarden cl, Andes F de Peruviaallse tie 7ncrlwerd ln Cannes tijdens se vanmam .-Veertiendaag- 'nond n e Pe?isse"rs" ver- Klaue ir?e, beke"de acteur roi. 1 speelt de hoofd- Egvnti^" O"5*0"1'" komt uit 1 0,1tiertitek '"f Frantstabge De w°rden vertoond. zegt er Youssef Chahine sehe h„°Jf i VIn alle Arabi" jeugrt ™°fdsteden houdt de ee«s Yonf", e" vraagt: "Zeg Cd 7nussef- wat is er ge- komt di 1967 7 Waar Waarom erl.aag vandaan *aa| berCaren we n'Pt fe ilen?" om stand te hou- Dingen hebben een vorm, soms door de natuur be paald, meestal door mensen gegeven. Mensen die er hun beroep van maken dingen 'n vorm te geven, noemt men vormgevers. Gezien hun relatie met de moderne in dustrie noemt men ze ook wel industriële vormgevers, terwijl in het internationale vakjargon de termen design en industrial design opgeld doen. Voor het grote publiek s'aan de vormgever en zijn werk in de reuk van duur en exclusief te zijn; hun produkten zijn niet bestemd „voor ons soort mensen", hoort men dan. Fabrikanten, voor zover ze met opgeleide en getalenteerde ontwerpers de oorspronkelijke Nederlandse benaming van dat beroep werken, vinden vormgevers bijna altijd te duur, te eigen wijs en te onzakelijk. Wordt een van hun produkten een commerciële flop dan ligt dat aan het onmogelijke ont werp, wordt het een succes, dan is dat te danken aan hun actieve verkopers, eventueel gesteund door hun vinding rijke reclamemakers, maar nimmer aan de ontwerper. tuur. Op het eerste gezicht zal de lezer wellicht verbaasd zijn dat de auteur bij de behande ling van zijn probleem bij de maatschappijkritiek en de Club van Rome uitkomt, maar wie goed heeft gelezen heeft dan ook antwoord gekregen op de vraag waarom een simpel plastic asbakje twintig gulden moet kosten omdat er de naam van een Italiaanse ontwerper De vormgevers zelf, ge steund door de Stichting In dustriële Vormgeving, hebben daar wat aan willen doen en verzochten hun in enkele ja ren door zijn publicaties be kend geworden collega Simon Marl Pruys een beleidsnota over hun problemen te schrij ven. Daaruit resulteerde een tamelijk uitvoerige studie over produktie, consumptie en cul- op het doosje staat. Goed, zegt men dam, dat er zo'n super-de-luxe asbakje kan worden gekocht, danken we aan de florerende con sumptiemaatschappij en daar profiteert die vormgever dan maar mooi van mee. Pruys zet onmiddellijk een domper op dat optimisme: diezelfde wel vaart maakt dat er ondoor dacht gekocht wordt, dat ont werpers een veelheid van va rianten voor steeds weer de zelfde vaak overbodige produkten moeten tekenen omdat voortdurend gemikt wordt op veronderstelde mo deverschijnselen. Hoe meer men mikt, des te groter de kans om raak te schieten. Een dergelijke overvloed aan produkten vergroot dan toch maar de keuzemogelijk heid van de consument? Al weer mis, zegt Simon Pruys: dat is maar schijn. Juist omdat er zo'n overvloed is, raakt de consument het spoor op de markt helemaal bijster Hij weet zelfs niet hoeveel en wat er allemaal te koop is- Daarvoor is de formatie in de vorm van catalogi en der gelijke veel te gebrekkig. De winkelier heeft maar één be lang: de voorraad te verkopen die hij in zijn zaak heeft. En wat hij in zijn zaak heeft, wordt op heel andere gronden dan die van degeliike kwali teit en goede smaaK bepaald. De door de fabrikanten be paalde winstmarges, kredietfa ciliteiten en andere voordelen geven voor de winkelier ten slotte de doorslag wat hij ver koopt en wat niet. De hele economie strékt ertoe, aldus Pruys, dat er zo goedkoop mo gelijke produkten worden ge maakt die zo duur mogelijk moeten lijken. Als een fabri kant al eens een degelijk arti kel vervaardigt én hij heeft er succes mee, komt er wel een concurrent die hetzelfde ding maakt voor minder geld Dat wil zeggen dat hij iets maakt dat op het origineel op het eerste gezicht wel lijkt, maar waarop kwalitatief is bezui nigd. Afgezien nog van het feit dat de imitator geen hoge aankoopkosten voor onderzoek en vormgeving behoeft te ma ken. Pruys verwacht het vormge- vershedl, behalve van een be wuste smaakopvoeding van de toekomstige consumenten, van de Club van Rome, althans van de door dat gezelschap voorgestane schaarste-eeono- mie. Zuinigheid met de grond stoffen zal immers leiden tot typebeperking en de typen die overblijven zullen langer moe ten meegaan dan de mode van de dag. Wij denken dat hij gelijk heeft. Want we bewaren nog steeds de beste herinne ringen aan de utility-glazen die vlak na de bevrijding voor een dubbeltje per stuk te koop waren en aan de eerste na oorlogse jaargangen van het tijdschrift Goed Wonen. Maar ja, toen hadden we ook geen afwasmachines, geen tweede huis, geen tweede auto en geen kamerbreed tapijt. Har telijk aanbevolen, deze studie, al moet men er wel rekening mee houden dat ze niet overal even gemakkelijk leesbaar is. Zelfs Simon Pruys ontkomt er niet aan elitair te zijn. JOOP BARTMAN (Simon Mari Pruys: Dingen, vormen, mensen. Een studie over produktie, consumptie en cultuur. Ambo, Biltboven). Brieven vo»( vrubriek moeten met volledige naam en adres worden ondertekend. Bij publikatite zullen deza vermeld worden. Slechts bij hoge uit zondering zal van deze regel worden afgeweken. Naam en adres zijn dan bij de redactie bekend. Publikatie van brie ven (verkort of onverkort) betekent niet dat de redactite het in alle gevallen eens is met inhoud, c.q. strekking. Dit is de kop van een arti kel dat maandag 18 juni j.l. in het dagblad „De Stem" werd gepubliceerd. Ik kan mij vol komen indenken wat de bewo ners van Raamsdonksveer en Geertruidenberg met het broeierige weer van de afgelo pen dagen beleefd hebben, Het is zonder meer onmense lijk wat de - daar, bij de uitmonding van de rivier „de Donge" wonende bevolking is aangedaan. In het zelfde, bij de aanhef vermelde artikel, wordt er dan gewag van ge maakt dat o.m. het PAK-sta tenlid J. Oome uit Raams- DEN HAAG (ANP) De Nederlandse regering blijft het Zuidafrikaanse apartheids- beleid volstrekt afwijzen. Mi nister Van der Stoel (Buiten landse Zaken) heeft dit aan de Tweede Kamer meegedeeld in antwoord op vragen van het PSP-kamerlid Van der Spek over het bezoeken door de mi nister van een receptie ter ge legenheid van de 12e verjaar dag van de Zuidafrikaanse re publiek. Minister Van der Stoel zegt in zijn antwoord op deze re ceptie geen toespraak met ge lukwensen te heben gehouden, doch zich te hebben gekweten van een protooollaire beleefd' heidsplicht. „Evenmin als het onderhouden van diplomatieke betrekkingen alB zodanig dient het vervullen van een derge lijke protocollaire plicht als een blijk van instemming met het regime van het betrokken land te worden opgevat", al dus de bewindsman. ROTTERDAM (ANP) De leiding van het Rotterdamse politiecorps gaat een onder zoek instellen naar het optre den van twee politieagenten tegen de 29-jarige Marokkaan se gastarbeider Hamid Zeh- med. De Marokkaan heeft verklaard, dat hij op eerste pinksterdag door de politie mannen is mishandeld. Het is de derde keer binnen een half jaar dat tegen de Rotterdamse politie een klacht wordt ingediend wegens mis handeling. EEN transportvliegtuig van het type DC-7 v an Trans-air is kort nadat het bij Miami was opgestegen in het moerasge bied van de Everglades in Flo rida neergestort. De drie be manningsleden kwamen om het leven. donksveer gisteren ik neem dan maar aan zondag 17 juni j.l. weer namens vele) be woners van de Dongemond zijn klachten heeft geuit over de ondraaglijke stank. Ik zou graag willen weten tegen wie hij deze klachten heeft geuit en wat is het resultaat hier van? Dat de heer Oome vorige week in de Milieucommissie van de regio Breda pleitte voor een doorspoeling van de Donge vanaf het sifon onder het Wilhelminakanaal in Don gen, vind ik een reuze idee want heus ook in Dongen stinkt „De Donge" met dit warms weer. En de grote hoe veelheden „smerige drek" ko men heus niet alleen vanuit onze gemeente Dongen want ook wij worden via de zoge naamde „Blauwe sloot" en de „Vaardijk" vanuit het Rijens- broek getrakteerd met deze onsmakelijke troep, al moet ik direct toegeven dat ook Don gen zijn deel in belangrijke mate levert aan de vervuiling van de Donge maar tot op heden kan het nog niet anders. De oude zuiveringsschappen en deze dan thans geïntegreerd in de waterschappen, hebben zoveel en zolang hun belang rijke hersenen moeten pijni gen om middels alle mogelijke plannen nu dan schijnbaar toch een idee ontdekt te heb ben om „De Donge" te kunnen gaan zuiveren. Wij zijn alleen benieuwd wanneer de uitvin ding in praktijk zal worden gebracht, want geachte lezer, ik weet niet hoe u er over denkt, maar ik moet bet voort aan eerst zien, vooraleer ik aan de steeds weer opnieuw gedane beloften nog waarde hecht. Als nu bijvoorbeeld in dezelfde editie van dit reeds eerder genoemd blad, wordt aangekondigd dat een an der PAK-statenlid met name de heer Wouter Hagenaars op zijn eentje een boycot actie in het Bossche pro vinciehuis tegen het eten van bepaalde sinaasappels is begonnen dan vraag ik me af of alles alsnog wel au serieux genomen kan wor den. Ofschoon, ook weer in de editie van deze krant van 18 dezer in een artikel de mede deling in geplaatst die de mi nister van Verkeer en Water staat, drs. T.E. Westerterp, za terdag j.l. te Middelburg deed nl. dat er géén lange periode van onzekerheid zal ontstaan rond de Oosterscheldeafslui- ting tegen de milieu-aspecten. Wij zullen het nauwgezet gaan volgen en zo nodig ons zéér kritisch opstellen als het straks ook allemaal weer al leen bij woorden zal blijken te blijven. Laat ons Dongenaren met de mensen uit de Donge- mondgemeenten voorlopig al leen maar hopen dat de zui veringsinstallaties ook die tus sen de gemeente Dongen en Rijen gauw in werking zullen worden gesteld. Als voorloper hierop vind ik de suggestie van de heer J. Oome, om via het sifon ofwel „De Duiker" onder het Wilhelminakanaal te Dongen te openen en „De Donge" rijkelijk te doen door stromen met water uit het ge noemd kanaal. Dit zal zowel voor Dongen als voor de Don- gemond-gemeenten in ieder geval een tijdelijke oplossing zijn. C. VAN DONGEN. (Van een onzer verslaggevers) AMSTERDAM Hoogen bosch Beheer n.v. heeft over 1972-1973 een winst behaald van 624.476 teigen 594.063 in het voorgaande boekjaar. In verband met de overneming van het bedrijf door de Britse onderneming Sears Holdings Ltd. eerder dit jaar, wordt voorgesteld een dividend (v.j. 12 pet) uit te keren en de winst toe te voegen aan de statutaire reserve. (ADVERTENTIE) Want Shoestring is wel even wat anders dan aardappelen. Shoestring is 't kleine zusje van de gewone friet en is snel te bereiden: in de frituur of zónder vet in de oven. Bovendien kunt u Shoestring kombineren met tal van groenten - denk daaraan als u straks boodschappen gaat doen! O ja, wist u dat Shoestring ook een verrukkelijke borrel-snek is? een nieuw diepvries- produkt van int zakje met de rode ruit 02503-7241

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1973 | | pagina 15