zeeuws [juffrouw verdegem Vooral laatste jaar prachtige periode genieten vele faciliteiten Activiteiten in Damine, Sluis en IJzendijke j. Lambert 25 jaar bij St-Eloy VERLAAT IJZENDIJKE: BEGIJNHOVEN IN DE KIJKER....... streek Groeten van Monica Vroom Knipoogje uit Vlaanderen Lnderdag 21 juni 1973 Ditmaal weer een brief van Monica Vroom. Het zal een van haar laatste zijn, die ze in de Verenigde Staten voor de lezers van deze rubriek schrijft, want haar jaartje studeren in Amerika is haast om. In deze hrief heeft Monica het over de vele faciliteiten, waarvan rnet name studenten in Califomië kunnen profiteren. Het woord aan Monica: aal fonds om de studie van een collegestudent te beta len. Voor degenen, die geen topprestaties weten te leve ren of om geldelijke redenen de privé-colleges niet aan kunnen, zijn er de goedkope state-colleges (eigendom van de staat). Speciaal de twee jarige Junioroolleges bieden een grote uitkomst. Het eni ge waar je je eigen geld voor moet uitgeven zijn die boeken. Elke student heeft minstens één baantje om wat ruimere armslag te hebben en velen moeten alle onkosten zelf be talen omdat de ouders niet helpen bijdragen. Zodra je een dag in Cali fomië woont, kun je dit gra tis onderwijs volgen. De Ju nior-colleges worden dan ook drukbezocht. Hetzelfde geldt voor het Welfare-programma. Eén dag in Califomië wonen is voldoende om je voor deze voorzieningen, die voor dege nen, die geen enkel inkomen hebben zijn getroffen, in aanmerking te laten komen. Van de staat krijg je een bepaald bedrag per maand en bijstand op vele gebieden. Onder andere wat voedsel betreft. Om er zeker van te zijn dat het geld niet aan alcohol en tabak wordt uitge geven worden er bonnen verstrekt. Bij de kassa kun je deze „foodstamps" inleve ren en zo de etenswaar mee naar huis nemen. Verder hoef je geen enkele dokters rekening te betalen. Nu zijn er nog mensen, die net te veel verdienen om „om- Calfornië is behalve we gens het klimaat en land schap nog om andere rede nen een geliefde staat. Want vergeleken met vele andere staten zijn de sociale voor zieningen vrij goed. Studen ten, die met financiële pro blemen zitten kunnen er rij kelijk van profiteren. Oailfornië bezit twee soor ten colleges en universiteiten (het niveau van een univer siteit ligt hoger dan dat van een college). Ze worden na melijk of door de staat of door privé-instellingen be heerd. De toelatingsgelden voor de laatste en de kosten gedurende het jaar zijn aan zienlijk. Daardoor kunnen uitstekende leerkrachten worden aangetrokken en krijgt de school zijn goede naam. Kun je het echter financi eel niet aan, dan zijn er nog mogelijkheden om voor een studiebeurs in aanmerking te komen. Deze studiebeurzen variëren van bijdragen in de kosten tot het volledig beta len van alles, inclusief extra zakgeld. Beurzen worden verstrekt aan schollieren, die of goede schoolresultaten be halen of een geweldige spor ter zijn, hetgeen verreweg het voordeligst is. Vooral voor de „footballer", die gra tis bijles krijgt wanneer door de training zijn cijfers in het gedrang komen. Plaatselijke clubs hebben vaak een speci- welfare" te zijn. Zij genieten veel minder voorrechten en moeten belasting betalen. Daardoor zijn ze eigenlijk slechter af dan degenen, die helemaal niet werken. Om de pijn te verlichten en steun te geven heeft de Sa- cramento-country (Califomië 'is in countries verdeeld, die zoals provincies in Nederland zelfstandig beslissingen kun nen nemen) een nieuw pro gramma opgezet. Iedereen is welkom en kan ervan profi teren, maar wel blijft de re geling speciaal voor de ge zinnen met lage inkomens bedoeld. Een houten gebouwtje In een minder welvarende wijk in Sacramento is als kliniek ingericht. Een aantal gediplo meerde dokters en verpleeg sters onderzoeken en behan delen alle ziekten en kwaaltjes. Ook is er gelegen heid om psychologen en psy chiaters te raadplegen. Dit alles wordt geheel door de country gefinancierd. Je hoeft niet voor het onderzoek te betalen en de meeste medi cijnen zijn gratis. Een andere, bijzonder nut tige instelling is de kliniek, die verschillende avonden per week open is. Hier kun nen de jongeren terecht. Highschoolleerlingen mogen er binnenlopen en krijgen, alweer gratis, elk onderzoek en alle informatie die ze maar willen. Vooral op het gebied van sex, geslachts ziekten, zwangerschap en het voornaamste: voorbehoeds middelen en gezinsplanning. Je ouders worden er niet van op de hoogte gebracht als je in de kliniek bent geweest. Alleen als je de pil wilt en je bent nog geen vijftien, dan ben je verplicht je ou ders mee te brengen. Door dit programma en goede ge sprekken hoopt men het aan tal gedwongen huwelijken en ongetrouwde moeders te be perken. Er zijn nogal wat huwelijken, die binnen een jaar na de Highschool geslo ten worden, vaak een reden om het huis uit te kunnen. Maar bij deze jongeren ligt het scheidingspercentage het hoogst. En in deze tijd van overbevolking is het verstan dig dat het aantal kinderen een beetje beperkt wordt, in ieder geval de ongewenste. Daarom probeert de country te helpen waar mogelijk is. eindredactie bas augustijn (Van een onzer verslaggevers) IJZENDIJKE „Dit laatste schooljaar dat ik meemaak ijs een prachtig jaar geweest. Door de beginnende samen- I voeging van de IJzendijke r.-k. lagere scholen had ik al- I leen maar de tweede klas 15 kinderen in totaal en dat is I ontzettend leuk werken". Juffrouw Eugenie Verdegem, ia april dit jaar 65 jaar gewojrden, gaat een punt zetten I achter haar langdurige loopbaan als onderwijzeres aan de jongensschool in IJzendijke. Vandaag zal de IJzendijkse gemeenschap beslist tonen, tijdens receptie en officiële 1 feestviering, hoezeer men de inzet en werkkracht van I juffrouw Verdegem al die 45 jaren dat zij hier stond, op prijs heeft gesteld. ,Maar nu zet ik er echt een punt achter. Ik ben vast van plan na mijn pensionering niet meer in te vallen. Ik heb geen Hl met tegenzin mijn werk jjer op school gedaan, maar I ergens ben ik nu toch wel blij I dat bet zover is, dat ik er mee I kan uitscheiden". In die 45 jaar heeft zij twee ihoolhoofden meegemaakt. I jaar lang meester Cornells nu 12 jaar bij de heer Lips, lo'n langdurige samenwerking werkt een goede geest natuur lijk wel in de hand en ik heb dan ook nooit behoefte ge voeld naar een andere school over te stappen". Zij woonde al die jaren in Biervliet, maar (werkte in IJzendijke. Tegen de dag van vandaag leeft zij wel enigszins opge ien. „Niet tegen receptie of kindermiddag. Maar dat of- iële gedeelte ligt me wel i beetje zwaar". Veel waar ing heeft zij voor de mede- ;king die zij in de afgelopen van de zijde van IJzen- heeft mogen ondervin- „De vriendschap van kin- ,1 en ouders en collega's tbben. gezorgd dat hier op de altijd een leuke sfeer heeft geheerst en ik zal bij voorbeeld de kinderen toch wel missen". 45 jaar lang heeft zij de eerste en tweede klas onder haar hoede gehad. „Vaders en toons hebben bij mij in de gezeten en wanneer de inderen voor een nieuw schooljaar werden aangemeld wist ik dikwijls op het gezicht al te zeggen van wie het er een was, want ik heb hele families hier op school ge ld". Van tijd tot tijd komt zij oud-leerlingen tegen. „Pas nog een heertje bij de bushalte. OOSTBURG De heer J. ifflnhert, administrateur bij de scholengemeenschap Sint-EIoy i Oostburg is op 1 augustus jaar in dienst van de school. In besloten kring zal Meraan op 28 juni worden Nacht. Oe heer Lambert begon zijn loopbaan bij de school als amanuensis-concierge bij di- recteur Spierenburg in IJzen- mjke. De gehele ontwikkeling jan het kleine r.-k. h.b.s.-je '°t grote scholengemeenschap ïaJi heden is door hem ge bigd en in zekere mate ook "geleid. In het administratie- ['e wcrk is hij als het ware wnzelf gerold. „Het had mijn Meresse", zo verklaarde hij. be heer Lambert, een ui- bescheiden mens, vindt W f 25 iaar bij de school u™!.. N®n verdienste van j, j0]n en bet liefst zou hij In. zo «eruisloos mogelijk voorbijgaan. vj* huidige rector, drs. a. .ij"tirp is het hiermee be ne .ï.ns- -Het is een sli«t ,elziJfl|S mens, die be- mav eens 'n de bloemetjes W ,^rde" sezet en dat zul- accui? dan ook doen. Zijn j»rt. se' zii" streven naar z'in grote kennis »»kW toewijding en teil J Z1J1* absoIute integri- «maJti yaliteit bebben hem v0t de steunpilaar hand bestuur, de rechter- t"owensmde rect0r' de ver' man en belangenbe- jfts. n,tVan personeel en ou nce u-, ma? best eens ge- lirp, a'dus drs. Van Hij zei: dag juffrouw Verde gem en toen bleek het een oud-leerling te zijn die al meer dan 18 jaar in Groningen woonde. Ik had hem toch wel herkend". In haar lange loopbaan als onderwijzeres heeft zij ook de kinderen zien evolueren. „De kinderen van nu zijn veel wij zer dan vroeger. Dat komt door de televisie. Als ik vroe ger het woordje ramp moest uitleggen dan had ik proble men met de omschrijving, maar nu zien de kinderen da gelijks rampen op de t-Vc Ze zijn tegenwoordig ook sponta ner en komen sneller voor hun mening uit. Vroeger waren de kinderen beslist verlegener". Hoewel zij nu niet meer naar school zal gaan, helemaal zonder werk blijft ze niet zit ten. „Al jaren haal ik contri buties op voor Lourdesreizen voor zieken en gehandicapten. Dat blijf ik doen. Ik zit ook nog in het Wib-Gele Kruis en ben zelatrice van de Pauselij ke Missiewerken. Dat blijf ik doen, maar ik neem er beslist geen baantjes bij". De collega's op school zullen nu een andere koffiezetster krijgen en de kinderen van buiten IJzendijke zullen vol gend jaar onder ander toezicht „overblijven", want dit was een van haar taken. „Zodoen de was je eigenlijk een hele dag met de kinderen bezig, wat vooral de laatste jaren soms toch wel een opgaaf was". Vandaag zal IJzendijke zijn juffrouw Verdegem uitwuiven, 's Morgens wordt begonnen met een eucharistieviering in de kerk, waarna het officiële gedeelte van het afscheid zal beginnen. Ongetwijfeld zullen haar veel lof worden toe gezwaaid. 's Middags is het de beurt aan de schoolkinde ren die, zonder dat juffrouw Verdegem op de hoogte zal zijn, beslist iets ingestudeerd hebben. Van 17.00-19.00 uur tenslotte zal voor oudleerlin gen en verdere belangstellen den een receptie worden gege ven in hotel Lievens. „Juf" Verdegem voor haar klas. 9 De geest van Uilenspiegel wordt weer vaardig over Dam- (Vaeen onzer verslaggevers) damme-sluis-ijzen- DIJKE In de komende zo mermaanden staan in de di verse op het toerisme afge stemde plaatsen weer verschil lende activiteiten op het pro gramma. Het historische plaatsje Daimme zal een van meest il lustere inwoners weer eens in het zonnetje zetten als van 15 juli tot 15 augustus een „Ui- lenispiegeihnaand" wordt ge houden. Gedurende die maand zal in de feestzaal van de gemeentelijke jongensschool een kleurendiamontage onder de titel „Ontdek Damme" doorlopend worden geprojec teerd- In dezelfde zaal vindt ook de tentoonstelling plaats die dit jaar als hoofdthema krijgt „Damme in de schilderkunst". Reeds veel kunstenaars heb ben hun medewerking hieraan beloofd, waaronder Eugeen Darnane, Nand Depondt Suzan ne Bolland-van de Weghe en nog vele anderen. Naast schil derijen en aquarellen waarop een of ander hoekje van Dam me is weergegeven, zullen nog talrijke foto's, boeken en kran teknipsels worden geëxpo seerd in verband met de boei ende geschiedenis van Damme, Tijl Uilenspiegel en niet te vergeten Jacob van Maeriant, die als secretaris van de Gra ven van Holland de Neder landse literatuur onschatbare diensten heeft bewezen. Ook 's avonds zal in Damme het een en ander te doen zijn. Gedurende de Uilenspiegel- ma and zullen in de verlichte ruïnes van de Damse Onze- Lieve-Vrouwekerk kleinkunst- programma's worden gepre senteerd. Dat gebeurt op de zondagen 15 en 22 juli, 5 en 12 augustus en op woensdag 15 augustus. Steeds wordt om 20.00 uur begonnen. Ook in Sluis zal In de maan den juni, juli en augustus het een en ander te beleven zijn. Van tijd tot tijd zullen muzi kale rondwandelingen plaats vinden en in juli en augustus zullen door meester-beiaardier professor Ephrem Delmotte po pulaire concerten worden ge geven op de beiaard van het stadhuis. Dit gebeurt iedere woensdag van 16-17 en 20-21 uur. Regelmatig zullen voorts tentoonstellingen worden ge houden. Van 15 juni tot 15 september exposeren Jos. But en Raymond de Meester de Betzenbrouck schilderijen en beeldhouwwerk in het voorma lige raadhuisje van St.-Anna ter Muiden. In de raadskelder van het Belfort in Sluis expo seert van 7-16 juli schilder Frans Bakker uit Den Haan (B), van 18 juli-15 augustus schilderijen van Omer van Vosselen uit Beveren-Waas (B) en van 15 augustus - 5 sep tember exposeert Gilbert Lin- gler uit Oostende (B). In IJzendijke viert op 7 Juli de folklore hoogtij. Om 9.45 wordt die dag begonnen met een feestelijke optocht waarbij de drumband Jeugdbelangen 'n 14-tal ringrijders burge meester A. Schipper zullen be geleiden die in 'n boerensjees het C.H.V.-terrein en de Markt zal bezoeken. De gehele dag viradit een ring- rijdierij plaats met boeren paarden. Daarbij zal onder meer gestreden worden om een vat bier. Klompenmaker R. Impens zal tussen de be drijven door zijn oude am bacht beoefenen. Er zal een duivenlossi-ng plaatsvinden, ge organiseerd door Steeds Snel ler en „Kunst en Genot" houdt een handboogschieting op de liggende wip. Kunstenaars zullen bezig zijn, kantklossen wordt gedemonstreerd, evenals het stoelen matten, netten boe ten, vlechten van bijenkorven en smeedwerk. 's Avonds wordt een voor stelling gegeven in het jeugd- gebouw van de stree-kfilm „Jaontje". De jeugd tenslotte kan meedoen aan een teken wedstrijd. Dit jaar staan in België vooral de begijnhoven in de belangstelling. Commissies, die tot taak hebben te waken over de instandhouding van natuurschoon, historische mo numenten en gebouwen heb ben met name 1973 gepromo veerd tot het jaar der begijn hoven. Het succes van 1972 als „jaar der kastelen" werkte blijkbaar zo aanstekelijk dat het idee vaste vorm kreeg om door gecoördineerde initi atieven meer waardering op te wekken bij het grote pu bliek voor de „cultuur-histo rische" monumenten, zoals men dat in bombastische taal uitdrukt. Het is natuurlijk nooit te Iaat om goed te doen, maar men kan zich toch afvragen of dit initiatief vroeg genoeg komt. Het is waar: belangstelling voor wat vroeger was is in brede re kring pas sinds een paar jaar tot leven gekomen toen men tot de conclusie kwam dat door het aanpassen van de steden aan het autover keer het eigen karakter van die steden en de leefbaarheid in het gedrang kwamen. Maar anderzijds is het ook zo dat van de talrijke begij nenhoven, die de Nederlan den en vooral dan Vlaande ren vroeger telden, maar weinig of geen in hun oor spronkelijke staat zijn be waard gebleven. Het mooiste voorbeeld is het groot be gijnhof in Gent, het St. Eli- sabeth-begijnhof, waarvan momenteel de, nog overblij vende panden één voor één van de hand worden gedaan door de commissie van open bare onderstand. Gelukkig zijn er nog mensen in Gent, die het op prijs stellen in het centrum van de stad in een omgeving te wonen, waar geen verkeer is. Het gebrek aan comfort en de verplich ting dat er niets aan het aanzien van de kleine wonin gen mag worden veranderd, nemen zij op de koop toe. Vroeger was dit begijnhof het grootste van de Neder landen. Het was een stad in de stad. De Franse revolutie bracht met zich mee dat alle kerkelijke goederen ver beurd werden verklaard. Zij werden eigendom van de commissie van de burgerlijke godshuizen, waaruit later de Belgische commissies van openbare onderstand zijn ontstaan. Nadat tijdens de korte vereniging met Neder land in Vlaanderen de kans ontstaan was op een herstel van de begijnhoven, kwam het tussen stadsbestuur van Gent en de begijnen reeds vlug tot conflicten. Onder Willem I der Nederlanden hadden zij nog wel de toe stemming gekregen om het habijt weer te dragen. Ook genoten de Gentse begijnho ven tot 1830 een voorkeurs behandeling, hetgeen te dan ken was aan het feit dat het Gentse gemeentebestuur fel orangistisch was. Het begijnhof vormde ech ter ook een beetje een staat in de staat en in het onaf hankelijke België nam de overheid dat niet meer. Eén en ander had tot gevolg dat de begijntjes de aanzegging kregen hun woningen te ver laten. Het merkwaardige Eli- sabeth-begijnhof kreeg ande re bewoners. Zelfs werden er cafés in geïnstaleerd. Brede straten kwamen er in plaats van de enge, intieme door gangetjes, waar voorheen zelfs geen auto kon passeren. Een merkwaardige getuigenis van de vroegere levensvisie was definitief verminkt. Hoe dit thans wordt be treurd blijkt wel uit het feit dat er in Gent nu al geruime tijd een vereniging bestaat, die „De Vrienden van het Oude Begijnhof" heet. In die kringen worden de kopers gevonden van de woningen, waarin de begijntjes huisden. Aan hun voorzitter, die een catalogus „Schatten der be gijnhoven" publiceerde, is het te danken dat men nu weet dat er meer dan zeven tig begijnhoven in België zijn geweest en 38 in Neder land en 36 in Noord-Frank rijk. In Nederland zijn er alleen begijnhoven in Am sterdam en Breda overgeble ven. In Frankrijk zijn ze al lemaal verdwenen. Volgens een andere bron, de uitgave „Vlaamse Begijn hoven," geschreven door Jo- 9 In St.-Amandsberg bij Gent kun je nog zien hoe de begijn hoven er vroeger uitzagen. Het is overigens ook een van de weinige begijnhoven waar men nog begijntjes aantreft. han van Mechelen en dankzij medewerking van een bank gratis verspreid met een op lage van 35.000 exemplaren, zouden er nu in Vlaanderen nog ongeveer 25 begijnhoven bestaan, die als dusdanig er kend kunnen worden. Daar onder is misschien het be kendste dat van Lier, bekend via de boeken van Felix Timmermans. Begijntjes le ven er nu nog in Antwerpen. Turnhout, Herenthals, Me chelen, Kortrijk, Gent en St. Amandsberg. In deze randgemeente van Gent vonden de begijnen, die verdreven werden uit het groot St. Elisabeth-begijnhoi. een toevlucht. Het werd ge bouwd dankzij een gift van de hertog van Arenberg, prins Von Recklinghausen, in 1870. Hij kocht overigens in Gent ook nog een klein be gijnhof van het stadsbestuur. Het welzijn van de begijn tjes moet hem wel nauw aan het hart hebben gelegen. Te St. Amandsberg krijgt de bezoeker een juiste in druk van een begijnhof van vroeger. Onder de 250 bewo ners treft men nog 40 be gijntjes aan ,die volgens de oude traditie leven. De direc teur is nog steeds een pre dikheer. Ook is dit „stadje" nog ommuurd en sluiten de poorten bij zonsondergang. Te Dendermonde is er al leen nog een „grootjuf frouw". „In 1909" vertelt zij, „waren wij nog met 37. In 1959 stierf de laatste me dezuster." Toch meent zij dat de begijnbeweging nog een toekomst heeft. „Jonge vrou wen gaan samenwonen in een drukke stad. Zij blijven zekere geloften getrouw, zijn sociale helpsters en doen aan ziekenverzorging en bejaar denhulp. Wanneer zijn 's avonds nog tijd hebben zijn zij verenigd in gebed. Een leven in geloof en dienst baarheid dat nauw verband houdt met de idealen waaruit de begijnbeweging is ont staan," zo stelt zij. C. VAN DER DONK I /elstraat 22.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1973 | | pagina 9